Zmiany w systemie oświaty wprowadzone przez Ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw

Transkrypt

1 Zmiany w systemie oświaty wprowadzone przez Ustawę z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw Warunki i sposób oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, warunki przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych oraz wymagania dotyczące jakości pracy szkół będą regulowane Ustawą o systemie oświaty, a nie tak jak dotąd rozporządzeniami MEN. Do Ustawy zostaną wydane rozporządzenia wykonawcze, które będą jej uzupełnieniem. W przypadku podawania podstawy prawnej należy powoływać się na dwa akty: jako pierwszy Ustawę o systemie oświaty, a jako drugi- rozporządzenie. Zmiany dotyczą przede wszystkim: 1. warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych: Uczeń nie tylko będzie musiał otrzymać ocenę lecz także informację zwrotną co zrobił źle i jak może się poprawić. W klasach I-III szkół podstawowych odstąpiono od wprowadzenia obowiązkowych ocen opisowych, jednakże tak jak w wyższych klasach oceny będą mogły mieć taką formę. Zmienia się nazewnictwo: pojęcie klasa zastępuje oddział, np. wychowawca oddziału. Ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje między innymi ustalanie warunków i trybu otrzymania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych oraz rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. Szczegółowe warunki i sposób oceniania określa statut szkoły. Wychowawca oddziału na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz ich rodziców o: a). warunkach i sposobie oraz kryteriach oceniania zachowania, b). warunkach i trybie otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz ich rodziców o: a). wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania, b). sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów, warunkach i trybie otrzymania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych. Uczeń w trakcie nauki w szkole uzyskuje oceny: a). bieżące, b). klasyfikacyjne(śródroczne, roczne, końcowe)

2 Tryb odwoławczy od oceny dotyczy wyłącznie ocen rocznych. Ocena klasyfikacyjna zachowania nie ma wpływu na oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych, ani promocję do klasy programowo wyższej lub ukończenie szkoły. Terminy ustalenia ocen śródrocznych i rocznych określa statut szkoły. Egzaminy klasyfikacyjne są ustalane po radzie klasyfikacyjnej do dnia zakończenia roku szkolnego. Termin egzaminu ustala się z uczniem i jego rodzicami. Egzamin klasyfikacyjny zdają uczniowie, którzy mają >niż 50 opuszczonych zajęć i nie ma podstawy do wystawienia oceny z danych zajęć edukacyjnych, uczniowie, którzy spełniali obowiązek szkolny poza szkołą oraz uczniowie, którzy realizowali indywidualny tok nauki. Uczeń lub jego rodzice mogą zgłosić do dyrektora szkoły zastrzeżenia dotyczące trybu rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i zachowania w terminie określonym w statucie szkoły. Ta możliwość dotyczy także egzaminów poprawkowych; termin do zgłoszenia zastrzeżeń w tym przypadku wynosi 5 dni roboczych od dnia przeprowadzenia egzaminu poprawkowego. Rozporządzenie MEN określi, w jakich przypadkach dyrektor szkoły będzie mógł zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego. Rozporządzenie MEN określi także szczegółowe funkcje oceniania bieżącego ucznia, z uwzględnieniem konieczności przekazywania uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się!!! Nauczyciel będzie miał obowiązek analizować osiągnięcia każdego ucznia, a nie tylko całej klasy!!! Rada Pedagogiczna podejmuje jedną uchwałę w sprawie klasyfikacji rocznej i ukończenia szkoły(rozporządzenie o prowadzeniu dokumentacji z r.) 2. warunków przeprowadzania egzaminów zewnętrznych: sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego Nowelizacja nakłada na Ministra Edukacji Narodowej obowiązek ogłaszania (z 2-letnim wyprzedzeniem) w Biuletynie Informacji Publicznej tego resortu komunikatu w sprawie wykazu olimpiad przedmiotowych, turniejów oraz olimpiad tematycznych, uprawniających do zwolnień ze sprawdzianów i egzaminów, a także do preferencji w postępowaniu rekrutacyjnym do szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie będą mogli racjonalniej zaplanować swój udział w wybranych formach. Do części drugiej sprawdzianu i trzeciej egzaminu gimnazjalnego uczeń przystępuje z tego języka obcego nowożytnego, którego uczy się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych. 3. sprawowania i organizacji nadzoru pedagogicznego. Wymagania dotyczące jakości pracy szkół i placówek oraz ogólne zasady dotyczące badania przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny spełniania tych wymagań zostały unormowane w ustawie (zamiast, jak dotychczas, w rozporządzeniu). Po zmianach przepisów w szkole (placówce), w której ustalono niespełnianie na poziomie podstawowym wymagań w zakresie uzyskiwania efektów kształcenia, organ sprawujący nadzór pedagogiczny będzie przeprowadzał ponowne badanie. Weryfikacja skuteczności działań naprawczych w szkole ze strony organu będzie następowała nie później niż w ciągu 3 lat od dnia przekazania dyrektorowi wyników stwierdzających niespełnianie wymagań. Rozszerzono uprawnienia rady pedagogicznej, która będzie ustalała sposób wykorzystania wyników nadzoru. Dwa organy społeczne szkoły, czyli rada rodziców i samorząd uczniowski, będą właściwe do zaopiniowania ww. ustaleń rady pedagogicznej, a organ wykonawczy danej jednostki

3 samorządu terytorialnego (wójt, burmistrz, prezydent, zarząd powiatu, zarząd województwa) będzie przedstawiał na sesji właściwej rady (sejmiku) informację o wynikach nadzoru w szkołach i placówkach. Do istotnych zmian należy zniesienie obowiązku powiadamiania dyrektora szkoły o zamiarze obserwacji przez wizytatora zajęć w czasie przeprowadzania czynności nadzoru. Wizytator bez uprzedzenia będzie mógł przybyć do szkoły i np. obserwować wybrane zajęcia edukacyjne, przeglądać dokumentację przebiegu nauczania, wychowania i opieki, uczestniczyć w posiedzeniu rady pedagogicznej, przeprowadzać badania służące ocenie efektywności działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół, wydawać zalecenia wraz z terminem ich realizacji. Zwiększono uprawnienia wizytatorów, wyposażając ich w prawo wyznaczania dyrektorom szkół terminów na wykonanie zaleceń pokontrolnych. Wprowadzono jako obowiązek dyrektora szkoły, aby w każdym przypadku otrzymania zaleceń i niekwestionowania ich, jak i nieuwzględnienia zastrzeżeń przez organ nadzoru, w terminie 30 dni od otrzymania pisemnego stanowiska organu powiadomił go o sposobie realizacji zaleceń oraz powiadomił organ prowadzący o zaleceniach i sposobie ich realizacji. 4. liczby uczniów w oddziałach klas I-III szkoły podstawowej: a) Limit uczniów w klasach I-III będzie można zwiększyć nie więcej niż o 2 uczniów i tylko na wniosek rady oddziałowej, za zgodą organu prowadzącego i z obowiązkowym zatrudnieniem asystenta nauczyciela. b) finansowania zajęć realizowanych przez nauczycieli w ramach projektów i programów finansowanych z udziałem środków europejskich; Nowe przepisy umożliwią nauczycielom realizowanie zajęć w ramach projektów i programów finansowanych z udziałem środków europejskich w ramach nawiązanego stosunku pracy. W przypadku braku chętnych nauczycieli zatrudnionych w szkole - do realizacji tych zajęć będzie można zatrudnić nauczycieli spoza szkoły, jednakże wyłącznie na podstawie Kodeksu pracy. c) stosowania Karty Nauczyciela w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w publicznych placówkach doskonalenia zawodowego; Nauczyciele zatrudnieni w publicznych placówkach doskonalenia nauczycieli prowadzonych przez ministrów stracą większość przywilejów z Karty Nauczyciela. Do 30 kwietnia 2015 r. dyrektorzy tych placówek są zobligowani do zaproponowania nowych warunków zatrudnienia. Nauczyciele będą mieli niewiele czasu na podjęcie decyzji czy kontynuować 5. zadań organu prowadzącego szkołę w zakresie zapewnienia szkole, w ramach dotychczas świadczonej obsługi administracyjnej, również obsługi prawnej; Dotychczasowe przepisy zobowiązują organ prowadzący szkołę do zapewnienia jej obsługi administracyjnej, finansowej i organizacyjnej. W praktyce szkoły często korzystały ze wsparcia także obsługi prawnej zapewnianej przez organ prowadzący. Zmiana w ustawie o systemie oświaty ma tylko na celu doprecyzowanie przepisu i usankcjonowanie dotychczasowej praktyki. 6. zadań i struktury organizacyjnej instytucji odpowiedzialnych za przygotowanie i przeprowadzenie egzaminów zewnętrznych tj. CKE i OKE;

4 Okręgowe Komisje Egzaminacyjne zostają przekazane pod nadzór Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Zmiana ta ma zapewnić spójność i lepszą efektywność systemu egzaminów zewnętrznych. 7. możliwości zwiększenia dotacji celowej na darmowy podręcznik, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych. Uczniowie niepełnosprawni powinni mieć możliwość korzystania z podręczników, materiałów dydaktycznych oraz ćwiczeń, które uwzględniają ograniczenia wynikające z dysfunkcji. Wymaga to przygotowania odrębnych podręczników i materiałów, które ze względu na ograniczoną grupę odbiorców w danym roczniku (do 3% populacji uczniów) będą znacząco droższe od takich samych materiałów przygotowywanych dla uczniów bez orzeczenia. Z uwagi na specyfikę zaburzeń, rodzaj szkoły, wybór programów nauczania, klasę, w której uczeń niepełnosprawny się uczy, nie jest możliwe sztywne określenie wyższej kwoty dofinansowania. W związku z tym, Minister Edukacji, w drodze rozporządzenia, będzie określać wskaźniki do obliczenia zwiększonej dotacji celowej. Dodatkowo, w przypadku zmiany szkoły przez ucznia niepełnosprawnego, który korzysta z przystosowanego do jego potrzeb podręcznika, podręcznik ten zostanie przekazany do nowej placówki. 8. uznawania świadectw szkolnych wydanych za granicą; W miejsce zaświadczenia wydawanego dotychczas w drodze nostryfikacji, pojawi się decyzja administracyjna stwierdzająca, że świadectwo zagraniczne jest dokumentem potwierdzającym w Polsce odpowiedni poziom wykształcenia oraz prawo do kontynuacji nauki. Zmiany ma wprowadzić nie tylko nowelizacja ustawy o systemie oświaty lecz także nowe rozporządzenie. 9. zadań międzynarodowej współpracy dzieci i młodzieży; w zakresie nieokreślonym w umowie międzynarodowej lub w przypadku braku umowy międzynarodowej dot. współpracy dzieci i młodzieży, minister edukacji może wspierać działania z tego zakresu, w tym poprzez ich dofinansowanie. Przy realizacji tych działań ma być uwzględniony wieloletni plan współpracy zagranicznej ministra edukacji zgodny z wieloletnimi strategiami w zakresie spraw zagranicznych, o których mowa w ustawy z 4 września 1997 r. o działaniach administracji rządowej. 10. kontynuacji stażu na wyższy stopień awansu zawodowego po urlopie rodzicielskim Nauczyciele - rodzice nie będą musieli już wybierać między urlopem rodzicielskim a awansem zawodowym. Nowy przepis pozwoli im na półtoraroczną nieobecność w pracy w trakcie stażu. 11. pobierania opłat za e-dziennik 1 września 2015 r. zakaz pobierania jakichkolwiek opłat od rodziców za dostęp do e- dzienników będzie wynikał wprost z ustawy o systemie oświaty. Dotychczasowe regulacje, wynikające z rozporządzenia oraz apele resortu edukacji nie zapobiegły nakładaniu opłat za korzystanie z dzienników elektronicznych. Zmiany ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw opublikowano w Dzienniku Ustaw z 16 marca 2015 r. pod poz Głównym celem przedmiotowej ustawy jest wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 września 2013 r., zgodnie z którym zagadnienia związane z konstytucyjnym prawem do nauki powinny być określone bezpośrednio w ustawie, a nie w rozporządzeniach.

5 Tym samym w ustawie wprowadzono m.in. przepisy dotyczące ogólnych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (w tym upoważnień dla ministra edukacji oraz ministra kultury do szczegółowych uregulowań w rozporządzeniach). W nowelizacji określono również ogólne warunki przeprowadzania egzaminów zewnętrznych: sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (szczegóły ureguluje minister edukacji w drodze rozporządzenia). Dotychczasowy stan prawny w zakresie oceniania: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r. nr 83, poz. 562 ze zm.) Stan prawny po zmianach: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz i Nr 281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148, poz. 991, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 112, poz. 654, Nr 139, poz. 814, Nr 149, poz. 887 i Nr 205, poz. 1206, z 2012 r. poz. 941 i 979, z 2013 r. poz. 87, 827, 1191, 1265, 1317 i 1650, z 2014 r. poz. 7, 290, 538, 598, 642, 811, 1146, 1198 i 1877 oraz z 2015 r. poz. 357) rozdział 3a i 3b 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów w szkołach publicznych 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego i matury Opracowanie: Irena Konsowicz