Nr Informacja. Program Unii Europejskiej elearning KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH

Transkrypt

1 KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Program Unii Europejskiej elearning Luty 2005 Anna Zygierewicz Informacja Nr 1127 Informacja zawiera prezentację programu Unii Europejskiej elearning, którego głównym celem jest podnoszenie jakości kształcenia poprzez promowanie wykorzystywania technologii informacyjnokomunikacyjnych (ITC) w europejskich systemach edukacji.

2 BSiE 1 Program elearning1 (e-edukacja) jest elementem strategii Unii Europejskiej w zakresie promocji społeczeństwa informacyjnego eeurope. Innymi elementami strategii są m.in. egovernment, ebusiness czy ehealth. W Komisji Europejskiej pieczę nad programem elearning sprawuje Dyrekcja Generalna ds. Edukacji i Kultury. Na poziomie krajowym zarządzaniem programem zajmują się Narodowe Biura Kontaktowe Programu elearning oraz Narodowe Biura Akcji etwinning. W Polsce role te pełni Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. Propozycja uruchomienia inicjatywy elearning została zaakceptowana przez Komisję Europejską w maju 2000 r. Pierwsza faza programu elearning realizowana była w latach Obecna faza realizacji programu przewidziana jest na lata Przewiduje się, że od 2007 r. program elearning stanie się elementem wspólnej strategii kształcenia przez całe życie (razem m.in. z programem Socrates Comenius). Zgodnie z art. 2.1 decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 grudnia 2003 r. zatwierdzającej wieloletni program ( ) na rzecz efektywnego wprowadzania technologii informacyjno-komunikacyjnych w systemach edukacji w Europie (Program elearning kształcenie za pomocą mediów elektronicznych): Całościowym celem programu jest wspieranie coraz szerszego i efektywniejszego wykorzystywania technologii informacyjnokomunikacyjnych w europejskich systemach edukacji, rozumiane jako wkład w wysokiej jakości kształcenie i zasadniczy element dostosowywania systemów edukacji do potrzeb społeczeństwa wiedzy w kontekście kształcenia przez całe życie. W programie elearning uczestniczyć mogą m.in. szkoły podstawowe, szkoły średnie i szkoły wyższe. Szkoły podstawowe i średnie mogą tworzyć sieci współpracy, w ramach których przygotowywane są programy nauczania wykorzystujące technologię informacyjnokomunikacyjną. Szkoły wyższe mogą tworzyć tzw. europejskie kampusy wirtulane, czyli realizowane wspólnie przez co najmniej trzy uczelnie programy nauczania, kryteria oceny, walidacji i uznawania zdobytych kompetencji, z uwzględnieniem procedur obowiązujących w poszczególnych krajach. W obu przypadkach programy nauczania powinny być dostosowane do realizacji w dwojakim trybie w oparciu o tradycyjne metody nauki oraz w systemie on-line. Działania realizowane w ramach programu elearning mogą być również forma dokształcania nauczycieli. Należy również pamiętać, iż realizowane w ramach programu elearning działania mają przyczyniać się do wzrostu zainteresowania nauką języków obcych oraz do poznawania innych kultur. Program elearning, jako element strategii unijnej w zakresie kształcenia, uzupełnia się wzajemnie z innymi politykami, instrumentami i działaniami wspólnotowymi, w szczególności z programem Sokrates i Leonardo da Vinci oraz programem Młodzież. W programie istnieje również możliwość współfinansowania działań, realizowanych na zasadzie współpracy między programem elearning i międzynarodowymi projektami, dotyczącymi wykorzystywa- 1 E-learning definiowane jest jako wykorzystywanie nowoczesnej technologii multimedialnej i internetu w celu poprawy jakości uczenia się, poprzez ułatwianie dostępu do istniejących zasobów i usług, jak również poprzez ułatwianie wymiany i współpracy na odległość, The elearning Action Plan Designing tomorrow s education, , COM(2001)172 final.

3 2 BSiE nia technologii informacyjno-komunikacyjnych do celów kształcenia, na przykład takimi, jak projekty prowadzone obecnie w OECD czy UNESCO. Budżet programu elearning w okresie od 1 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2006 r. wynosić będzie 44 miliony euro. Elementem programu elearning jest konkurs elearning Awards. W 2004 r. nagrody w konkursie przyznane zostały po raz czwarty. Celem konkursu jest wyłonienie i nagrodzenie najlepszych przykładów praktycznego wykorzystania technik informatycznokomunikacyjnych w nauczaniu. Nagrody przyznawane w konkursie elearning Awards wspomagają nauczanie i kształcenie się w europejskich szkołach poprzez wyróżnianie najlepszych zasobów, efektywnych przedsięwzięć, koncepcji metod pracy i kreatywnych rozwiązań. Zgłaszane do konkursu projekty oceniane są przez specjalistów w dziedzinie edukacji z całej Europy. Najważniejsze kryteriami oceny są: innowacyjność pedagogiczna, jakość techniczna, promocja aktywnego uczenia się, treść edukacyjna, dowody współpracy i współdziałania różnych środowisk, możliwość szerszego zastosowania. W 2004 r. do konkursu zgłoszono 1021 projektów, z których do półfinału zostało wybranych 100. Lista 100 najlepszych projektów reprezentowana była przez 28 krajów oraz w 20 językach narodowych. Najliczniej reprezentowanym krajami były Włochy z 16 projektami i Hiszpania z 13 projektami. Z grupy 100 projektów do ścisłego finału elearning Awards 2004 przeszło 9 projektów. Spośród 55 projektów polskich zgłoszonych do konkursu elearning Awards 2004, do wyróżnionej grupy 100 najlepszych projektów wybrano 2 projekty polskie: Public elearning Platform (pelp.net) i Strategisch-ökonomisches Spiel "excalibur". PeLP.net program został przygotowany w celu stworzenia platformy komunikacyjnej pomiędzy nauczycielem i uczniem, pozwalającej na ich kontakt po godzinach lekcyjnych. Można go wykorzystać np. do uzupełnienia zajęć fakultatywnych o dodatkowe materiały (publikacje) oraz do sprawdzenia i oceny opanowanych umiejętności. Można go również wykorzystać do przeprowadzenia sprawdzianów w całych oddziałach. Platforma składa się z czterech podstawowych modułów: publikacje materiałów (w formatach pdf, txt, doc, xls, ppt, itd.), forum (zabezpieczone hasłem miejsce spotkania uczenia z nauczycielem pozwalające na prowadzenie dyskusji, wyjaśnienie niezrozumiałych treści nauczania, itd.), generator testów (badający umiejętności ucznia z dowolnej dziedziny nauczania) oraz zbiór zadań (moduł przeznaczony do budowania interaktywnego zbioru zadań, gdzie uczeń ma możliwość losowania pytania z wybranej kategorii i na odpowiednim poziomie trudności). Gra strategiczno-ekonomiczna "excalibur" jest grą pozwalającą poznawać prawa ekonomiczne w praktyce. Zachęcając potencjalnych graczy do udziału w grze, autorzy projektu piszą: Wchodząc do gry wkraczasz w świat średniowiecznej szlachty, rycerzy i króli. Tworząc własne państwo kierujesz jego gospodarką i finansami. Poczynając od prostego kupca pniesz się aż do koronacji na króla czy królową. Handlując różnymi towarami pomnażasz swój majątek, dzięki któremu polepszasz swoją sytuację społeczną. Zdobywasz władzę, potęgę, uznanie i siłę cechy, które symbolizują właśnie ten legendarny miecz Excalibur. Tur-

4 BSiE 3 niej przeznaczony jest dla wszystkich, którzy chcieliby spróbować swoich sił w grze i wykazać się wiedzą i umiejętnościami w zarządzaniu państewkiem. Jest to gra przeznaczona m.in. dla drużyn szkolnych, które mogą bez żadnego ryzyka stosować i sprawdzać swoje teorie. W ramach akcji etwinning nawiązywana jest długotrwała współpraca (partnerstwo) między europejskimi szkołami podstawowymi i średnimi, w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć pedagogicznych, z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej (ITC). Wspólne przedsięwzięcie może być realizowane na różnych poziomach, np. może obejmować dwóch nauczycieli, dwa zespoły nauczycieli, dwóch bibliotekarzy, czy dwóch dyrektorów szkół. Idealnym modelem jest współpraca na kilku poziomach. Przewiduje się, że do 2007 r. 30 tys. szkół z Europy, w tym około 1 tys. szkół z Polski, nawiąże współpracę bliźniaczą w ramach akcji etwinning. Uprawnionymi do udziału w akcji etwinning są państwa członkowskie Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Królestwo), Islandia i Norwegia. Dwa z krajów członkowskich UE (Cypr i Luksemburg) nie będą miały w roku szkolnym 2004/2005 Narodowych Serwisów Wsparcia, zaś Bułgaria, Rumunia i Turcja będą mogły współpracować w ramach akcji etwinning w nadchodzących latach. W listopadzie 2004 r. odbyła się w Brukseli pierwsza konferencja poświęcona akcji etwinning. W czasie konferencji Centralne Biuro Akcji etwinning i Narodowe Biura Akcji etwinning zaprezentowały swoje plany działań, które mają pomóc szkołom zawiązywać partnerstwa. 66 delegatów z 29 organizacji, w tym z Komisji Europejskiej, dyskutowało także na temat różnych aspektów swojej współpracy w nadchodzących miesiącach. W dniach stycznia 2005 r. 300 nauczycieli z 25 krajów (w tym 17 przedstawicieli szkól polskich), a także krajowe i europejskie władze edukacyjne, spotkało się w Brukseli, by omówić dalszy rozwój bliźniaczej współpracy szkół w Europie, a także oficjalnie zainaugurować akcję etwinning. W czasie trwania konferencji został oficjalnie uruchomiony portal etwinning, co oznacza, iż od tego dnia na stronie internetowej akcji dostępne są wszystkie narzędzia, dzięki którym szkoła może zarejestrować chęć wzięcia w niej udziału. Po zarejestrowaniu się szkoła może: korzystać z narzędzia (TwinFinder), które pomoże znaleźć partnera do współpracy, komunikować się z partnerami poprzez osobisty desktop, zarejestrować partnerstwo. Aby umożliwić komunikację z potencjalnym partnerem, desktop etwinning udostępnia szkołom system wewnętrznej wymiany informacji oraz czat internetowy. Zarejestrowane szkoły i partnerstwa widoczne są na stronie internetowej akcji etwinning, co ułatwia nawiązywanie współpracy między szkołami. Aby wziąć udział w akcji etwinning należy znaleźć temat i partnera współpracy bliźniaczej. Muszą jednak zostać spełnione dwa warunki. Po pierwsze temat współpracy musi być zgodny z zakresem nauczania we wszystkich szkołach biorących udział we współpracy. Po drugie realizacja przedsięwzięcia musi w równym stopniu opierać się na zadaniach z wyko-

5 4 BSiE rzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej, jak i zadaniach do przeprowadzenia w czasie zajęć w klasie. Cześć szkół posiada już partnerów, a partnerstwa te zostały nawiązane w ramach realizacji projektów w innych europejskich programach edukacyjnych. Szkoły mogą korzystać z tych kontaktów lub nawiązywać nowe kontakty. Także szkoły, które nie miały dotychczas żadnych partnerów mogą uczestniczyć w akcji etwinning. Pomoc w nawiązywaniu partnerstw oferują działy pomocy helpdesk, zlokalizowane przy Centralnym Biurze Akcji etwinning oraz przy Narodowych Biurach Akcji etwinning. Do udziału w akcji etwinning niezbędne jest posiadanie przez szkołę komputera z dostępem do internetu. Jednak czym lepsze wyposażenie w sprzęt komputerowy, tym możliwa staje się szersza współpraca (choć z pewnością najważniejszym elementem jest sam pomysły na współpracę). Przydatna jest możliwość prowadzenia czatów i wideokonferencji, posiadanie kamery cyfrowej, większej liczby komputerów z dostępem do internetu, czy posiadanie kont owych i strony internetowej. Przewiduje się, że szkoły i nauczyciele zaangażowani w projekt współpracy europejskiej otrzymają status (certyfikat) pełnoprawnego członka akcji etwinning etwinning Label. Będzie on najprawdopodobniej nadawany po zaprezentowaniu wyników rocznej współpracy bliźniaczej realizowanej w ramach akcji etwinning. Najlepsze wyniki współpracy i pedagogiczna kreatywność będą wyróżniane nagrodami etwinning Awards. Promocja akcji etwinning w Polsce Do zadań Narodowych Biur Akcji etwinning należy: a) promocja akcji etwinning, b) informowanie szkół i doradzanie jak uczestniczyć w akcji etwinning, c) wspieranie szkół od strony pedagogicznej, d) szkolenie regionalnych koordynatorów akcji etwinning i nauczycieli, e) zbieranie przykładów dobrej praktyki partnerstwa szkół w dziedzinie wykorzystywania nowoczesnych technologii, f) monitorowanie i ewaluacja. W dniu 15 grudniu 2004 r. odbyła się w Warszawie konferencja inauguracyjna akcji etwinning organizowana przez Narodowe Biuro Kontaktowe Programu elearning. W konferencji uczestniczyli koordynatorzy regionalni akcji etwinning oraz nauczyciele i dyrektorzy szkół. Celem konferencje była przede wszystkim prezentacja akcji etwinning. Jednak Koordynatorzy akcji etwinning, mieli także za zadanie ustalić: 1. Jakie działania warto podjąć, aby promować akcję etwinning? 2. Jakiej pomocy powinno udzielić koordynatorom Narodowe Biuro Kontaktowe Programu elearning? 3. Jakie ciekawe inicjatywy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii realizują szkoły i jak te inicjatywy mają się do akcji etwinning? Nauczyciele i dyrektorzy szkół, z perspektywy swoich placówek mieli ocenić, czy warto wziąć udział w akcji etwinning, a jeśli tak, to co wydaje się być w tej akcji atrakcyjne? W czasie konferencji nauczyciele i dyrektorzy szkół zwracali uwagę na przejrzystość procedur akcji etwinning i na jej prestiż. Konferencje regionalne promujące akcje etwinning odbędą się we wszystkich województwach w okresie od końca lutego do maja 2005 r. Nie oznacza to jednak, że uczestnicy konferencji organizowanej w kwietniu 2005 r. będą mieli mniej czasu na przygotowanie się do udziału w akcji od uczestników konferencji organizowanej w lutym, gdyż do akcji etwinning przystąpić można przez cały okres obowiązywania programu. Wynika to m.in. z faktu,

6 BSiE 5 że w akcji etwinning nie udziela się wsparcia finansowego na realizację projektów. Informacje na temat terminów konferencji regionalnych będą dostępne m.in. na stronie internetowej Narodowego Biura Kontaktowego Programu elearning ( Bibliografia 1. Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2318/2003/WE z dnia 5 grudnia 2003 r. zatwierdzająca wieloletni program ( ) na rzecz efektywnego wprowadzania technologii informacyjno-komunikacyjnych w systemach edukacji w Europie (Program elearning kształcenie za pomocą mediów elektronicznych), 2. Communication from the Commission to the Council and the European Parliament, The elearning Action Plan Designing tomorrow s education, , COM(2001)172 final, 3. A world of learning at your fingertips Pilot projects under the elearning Initiative, 4. Informacje Narodowego Biura Kontaktowego Programu elearning, Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, 5. Portal Komisji Europejskiej, 6. Portal Akcji etwinning, 7. Europejski potral elearning 8. Portal projektu Public e-learning Platform 9. Portal projektu Gra strategiczno-ekonomiczna "excalibur"