FUNDUSZ INWESTYCYJNY

Transkrypt

1 MONOGRAFIE PRAWNICZE FUNDUSZ INWESTYCYJNY W SYSTEMIE INSTYTUCJI FINANSOWYCH PATRYCJA ZAWADZKA Wydawnictwo C. H. Beck

2

3 Polecamy nasze publikacje z tej serii: Bartosz Draniewicz OPŁATA PRODUKTOWA Ewa Skibińska SWOBODA ZAKŁADANIA PRZEDSIĘBIORSTW PRZEZ OSOBY PRAWNE (art TWE) Tomasz Chilarski UPADŁOŚĆ TRANSGRANICZNA W PRAWIE UE Jerzy Parchomiuk ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA ZA LEGALNE DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Urszula Drozdowska CYWILNOPRAWNA OCHRONA PRAW PACJENTA Izabella Gil SYTUACJA PRAWNA SYNDYKA MASY UPADŁOŚCI Agnieszka Mikos USTROJOWA POZYCJA BANKU CENTRALNEGO W POLSCE Tomasz Szanciło FORMY PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W POLSCE PRZEZ PODMIOTY ZAGRANICZNE

4

5 Redakcja: Anna Łubińska-Bujak Wydawnictwo C. H. Beck 2009 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Marta Świerk Druk i oprawa: ELPIL, Siedlce ISBN

6 Spis treści Wstęp... Wykaz skrótów i aktów prawnych... II XIII Wykaz orzeczeń sądowych... XXIII Bibliografia... XX Inne materiały... XXXIX Rozdział I. Rynek finansowy Pojęcie rynku finansowego i jego segmentacja Rynek finansowy i jego podział Sektor finansowy rynku Instytucje finansowe sensu largo Definicja instytucji finansowej w prawie polskim i europejskim Instytucje kredytowe Instytucje ubezpieczeniowe Instytucje inwestycyjne Nadzór a autoryzacja podmiotów na rynku finansowym Pojęcie i zakres nadzoru nad rynkiem finansowym Autoryzacja rynku finansowego Rozdział II. Instytucje rynku kapitałowego Struktura rynku kapitałowego Status prawny podmiotów organizujących rynek kapitałowy Ogólna charakterystyka usług i usługodawców na rynku regulowanym Rozdział III. Inwestorzy instytucjonalni Pojęcie i znaczenie inwestora instytucjonalnego Instytucje bankowe Banki uniwersalne Banki inwestycyjne... 89

7 Spis treści 3.3. Instytucje niebankowe Instytucje emerytalne Instytucje ubezpieczeniowe Instytucje zbiorowego inwestowania Rozdział IV. Fundusz inwestycyjny jako instytucja zbiorowego inwestowania Idea zbiorowego inwestowania w teorii i praktyce rynku finansowego Istota funduszu inwestycyjnego Jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne Zarządzanie funduszem inwestycyjnym Podmioty współpracujące z funduszem inwestycyjnym Rozdział V. Idea powiernictwa w działalności funduszy inwestycyjnych Istota prawna powiernictwa Rachunki powiernicze a jednostki uczestnictwa i certyfikaty inwestycyjne Sytuacja prawna uczestnika funduszu inwestycyjnego Rozdział VI. Rodzaje funduszy inwestycyjnych Klasyfikacja doktrynalna funduszy inwestycyjnych Modele normatywne funduszy inwestycyjnych Praktyka polskiego rynku kapitałowego w zakresie funduszy inwestycyjnych Rozdział VII. Nadzór publiczny nad funduszami inwestycyjnymi Problem integracji nadzoru nad rynkiem usług finansowych Nadzór indywidualny Organizacja Komisji Nadzoru Finansowego Kompetencje Komisji Nadzoru Finansowego Środki podejmowane w ramach nadzoru indywidualnego nad uczestnikami rynku kapitałowego Nadzór skonsolidowany i uzupełniający Nadzór skonsolidowany nad holdingami Nadzór uzupełniający nad konglomeratami Zakończenie i wnioski Indeks rzeczowy I

8 Wstęp Problematyka istoty funduszu inwestycyjnego oraz jego konfrontacji z innymi instytucjami finansowymi nie doczekała się dotąd całościowego opracowania. Literatura traktująca o funduszach inwestycyjnych reprezentuje w przeważającej mierze ujęcia ekonomiczne; w szczególności są to publikacje dotyczące zasad inwestowania poprzez fundusze inwestycyjne. Na gruncie nauk prawnych temat podejmowany jest w znacznie mniejszej ilości opracowań. Plasująca się w obszarze prawa publicznego próba charakterystyki funduszu na tle innych instytucji finansowych, prowadzących obecnie działalność na terytorium Polski, może mieć walor nowego spojrzenia na fundusz inwestycyjny na tle dotychczasowej literatury i pozwoli na dostrzeżenie istniejących pomiędzy tymi instytucjami podobieństw oraz różnic. Ujęcie takie wydaje się zasadne ze względu na coraz większą liczbę i zróżnicowanie typów szeroko rozumianych instytucji finansowych, podejmujących działalność na polskim rynku finansowym, stanowiącym część jednolitego rynku europejskiego. Podjęcie tych zagadnień wydaje się istotne ze względu na pojawianie się w ostatnich latach różnorodnych podmiotów o charakterze mieszanym, a także holdingów oraz konglomeratów finansowych, grupujących typowe instytucje finansowe, takie jak instytucje kredytowe, ubezpieczeniowe i inwestycyjne. Ponadto, szeroko rozumiane instytucje finansowe świadczą coraz bardziej urozmaicone usługi finansowe, jak np. usługi oszczędnościowo-lokacyjne, polisy lokacyjne, produkty strukturyzowane, produkty bancassurance oraz inne tzw. usługi hybrydowe. Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, ale bywa także określany jako instrument finansowy; pojęciem fundusz inwestycyjny obejmowane są czasami nawet fundusze emerytalne. W prawie wspólnotowym fundusze inwestycyjne wydają się być klasyfikowane jako instytucje inwestycyjne, innym razem jako odrębny typ instytucji finansowej przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe (undertakings for collective investment in transferable securities, tzw. UCITS). W prawie polskim także brak jednoznacznej klasyfikacji funduszu inwestycyjnego w systemie instytucji finansowych. Pojęcie instytucja inwestycyjna na gruncie prawa Unii Europejskiej zdaje się być tożsame z terminem firma inwestycyjna, który w prawie wspólnotowym jest rozumiany bardzo szeroko, natomiast w polskim ustawodawstwie w podstawowej regulacji w zakresie usług inwestycyjnych, w art. 1 pkt 33 ustawy z r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 138, poz ze zm.), pojęcie firmy inwestycyjnej utożsamiane jest z podmiota- II

9 mi prowadzącymi działalność maklerską. Definicja firmy inwestycyjnej zawarta w ObrInstrFinU nie obejmuje funduszy inwestycyjnych, a także instytucji świadczących usługi inwestycyjne inne niż działalność maklerska, takie jak np. zarządzanie aktywami, czy doradztwo inwestycyjne. W regulacjach Unii Europejskiej brak jednoznacznego poglądu na usytuowanie funduszu inwestycyjnego w systemie instytucji finansowych. Powstaje pytanie, czy fundusz inwestycyjny jest odrębnym typem instytucji finansowej, czy powinien być klasyfikowany jako firma inwestycyjna? Fundusz inwestycyjny zostanie wielostronnie przedstawiony na tle obecnie funkcjonującego w Polsce systemu instytucji finansowych rozumianego w niniejszej pracy jako fragment systemu finansowego składającego się z instytucji finansowych, instrumentów finansowych, rynków finansowych oraz regulacji prawnych określających ich funkcjonowanie i wzajemne relacje. Celem rozprawy jest wyjaśnienie istoty i charakteru prawnego funduszu inwestycyjnego oraz wskazanie cech wyróżniających go od innych podmiotów działających na rynku finansowym. Dla zrealizowania tych celów i rozwiązania pojawiających się w toku rozważań szczegółowych problemów, w pracy wykorzystana zostanie przede wszystkim metoda dogmatyczna (analizy materiału normatywnego), z elementami metody porównawczej. Metoda dogmatyczna znajdzie zastosowanie w zakresie prezentacji obowiązujących norm prawa i odwołania się do wykładni językowej, funkcjonalnej i systemowej w celu przeprowadzenia interpretacji norm prawnych z uwzględnieniem poglądów doktryny, orzecznictwa i praktyki. Posłużenie się metodą dogmatyczną nie będzie miało na celu dogłębnej analizy poszczególnych instytucji prawnych, ale wydzielenie ich z pewnej całości, w celu ukazania cech, które wyróżniają fundusz inwestycyjny od innych instytucji finansowych. Potrzeba uchwycenia istoty funduszu implikuje prowadzenie badań także w sferze problematyki teoretycznej nauk prawnych, w celu konfrontacji definicji normatywnej funduszu inwestycyjnego i innych instytucji finansowych. Analizie poddane zostaną przede wszystkim rozwiązania polskie, a jedynie w niezbędnym zakresie wybrane regulacje i literatura niektórych państw europejskich. Dokonana zostanie klasyfikacja podstawowych rodzajów instytucji finansowych, analiza definicji oraz próba uporządkowania terminologii dotyczącej systemu instytucji finansowych. Próba klasyfikacji typologicznej różnych instytucji finansowych wydaje się być niezbędna w aspekcie stosowania prawa krajowego oraz implementacji regulacji wspólnotowych. Uporządkowanie systemu instytucji finansowych od strony prawnej stanowi podstawowe zadanie rozprawy, umożliwiające wyjaśnienie miejsca funduszu inwestycyjnego w tym systemie. Udzielenie odpowiedzi na pytanie o istotę funduszu inwestycyjnego będzie możliwe poprzez wyjaśnienie pojęcia instytucja finansowa, ustalenie rodzajów instytucji finansowych skonstruowanych przez prawodawcę i występujących na gruncie doktryny, a następnie dokonanie konfrontacji pomiędzy ustalonymi rodzajami instytucji finansowych a funduszem inwestycyjnym. III Wstęp

10 Wstęp Interpretacji poddane zostaną przede wszystkim przepisy ustaw regulujących podejmowanie i prowadzenie działalności w sektorze bankowym, ubezpieczeniowym i inwestycyjnym. Ponadto, należy rozpatrzyć zakres pojęcia fundusz inwestycyjny w kontekście terminów narodowy fundusz inwestycyjny, fundusz private equity, fundusz venture capital, czy tzw. fundusz kapitałowy funkcjonujących w ramach rynku finansowego. Rozmaitość form, w jakich występują fundusze inwestycyjne, a jednocześnie ograniczone ramy pracy sprawiają, iż badania koncentrują się na istocie prawnej funduszu inwestycyjnego jako typie instytucji finansowej i przedstawieniu go w konfrontacji z poszczególnymi rodzajami instytucji finansowych. Zamierzonym celem jest także wskazanie cech szczególnych wyróżniających fundusz na tle innych instytucji. Poza przedmiotem badania pozostawiona zostanie wyczerpująca prezentacja przepisów ustawy z r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz ze zm.) oraz problematyka ekonomiczna funkcjonowania funduszy inwestycyjnych. Analiza funduszu inwestycyjnego w systemie instytucji finansowych zostanie przeprowadzona w dwóch etapach. Zadaniem pierwszej części pracy (Rozdziały I III) jest dokonanie klasyfikacji instytucji finansowych jako inwestorów i usługodawców. Druga część pracy (Rozdziały I II) ma na celu pokazanie specyfiki funduszu i uzasadnienie jego miejsca w systemie. Punktem wyjścia badań jest określenie pojęcia rynek finansowy oraz przedstawienie jego segmentacji. Fundamentalne znaczenie w zakresie podejmowania działalności na rynku finansowym wydaje się mieć wskazanie podmiotów dopuszczających na rynek (autoryzujących) i nadzorujących rynek finansowy. W tym zakresie należy rozważyć, czy zasadne jest przyjęcie rozróżnienia terminów podmiot autoryzujący i podmiot nadzorujący popularnego w literaturze obcej, rzadko wprowadzanego w literaturze polskiej. Istotnym problemem badawczym będzie uchwycenie istoty terminu instytucja finansowa w prawie polskim i wskazanie jej zakresu, a następnie wyróżnienie poszczególnych typów instytucji finansowych. W tym obszarze niezbędna będzie odpowiedź na pytanie o istotę pośrednictwa finansowego, a także próba definicji instytucji inwestycyjnej, której sformułowanie umożliwi wskazanie cech wyróżniających ją ewentualnie od tzw. firm inwestycyjnych podmiotów, które także pośredniczą w inwestowaniu środków pieniężnych osób trzecich. W kolejnym etapie przeanalizowania będą wymagały instytucje rynku kapitałowego. Przedstawiona struktura rynku kapitałowego umożliwi omówienie statusu prawnego instytucji działających w jego ramach oraz dokonania charakterystyki usług na rynku kapitałowym, a także wprowadzenia podziału na usługodawców i inwestorów. Jest to niezbędne, ponieważ fundusze inwestycyjne powszechnie kojarzone są z rynkiem kapitałowym. Rozważenie tych zagadnień pozwoli także na scharakteryzowanie polskiego modelu rynku kapitałowego. IX

11 Szczególnie interesujący wydaje się kolejny problem badawczy polegający na zdefiniowaniu pojęcia inwestor instytucjonalny, które nie zostało określone na gruncie prawa, natomiast w literaturze przedmiotu ma różny zakres podmiotowy, a także przybliżenie terminu instytucja zbiorowego inwestowania. Badania zmierzające do ustalenia miejsca funduszu w systemie instytucji finansowych będą polegały na wskazaniu istoty instytucji zbiorowego inwestowania i odpowiedzi na pytanie, czy wpisuje się ona w pojęcie instytucji inwestycyjnej, czy też jest odrębnym rodzajem instytucji finansowej. Należy także odpowiedzieć na pytanie, czy fundusz emerytalny jest instytucją zbiorowego inwestowania. Ustalenie modelowej konstrukcji instytucji inwestycyjnej i instytucji zbiorowego inwestowania będzie podłożem dla konfrontacji pojęcia instytucja inwestycyjna i instytucja zbiorowego inwestowania, a następnie rozstrzygnięcia, czy fundusz inwestycyjny jest rodzajem inwestora instytucjonalnego. Przedstawione zostaną także inne podmioty lokujące środki pieniężne osób trzecich w instrumenty finansowe kolejno: banki (depozytowo-kredytowe i inwestycyjne), fundusze emerytalne i instytucje ubezpieczeniowe. Ocena charakteru prawnego tych podmiotów oraz ich konfrontacja z funduszem inwestycyjnym będzie stanowiła istotne ustalenia dla dalszej części pracy. Ponadto, należy odpowiedzieć na pytanie, w czym tkwi różnica między bankiem depozytowo-kredytowym a inwestycyjnym i czy zasadne jest wprowadzanie tego rozróżnienia na gruncie prawa polskiego? Badania porównawcze prawa wspólnotowego są również konieczne dla skonfrontowania polskiego modelu funduszu inwestycyjnego z regulacjami wspólnotowymi. W rozprawie poruszona zostanie kwestia klasyfikacji doktrynalnej funduszy inwestycyjnych prowadzących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz ich rodzajów. Nieodzowne będzie przytoczenie elementów ocen praktyki. Badania w tym zakresie będą miały na celu odpowiedź na pytanie o optymalny dla Polski model funduszu inwestycyjnego. Istnieje potrzeba sięgania w toku tych ustaleń pojęciowych do regulacji prawnych Unii Europejskiej. Temat pracy wymaga podjęcia pytania o ideę powiernictwa w działalności funduszy inwestycyjnych. Uchwycenie istoty prawnej powiernictwa oraz rachunków powierniczych pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy w przypadku funduszy inwestycyjnych mamy do czynienia z typową konstrukcją stosunku powierniczego, czy może z koncepcją współwłasności. Niezbędne w tym zakresie będzie przejście do problematyki sytuacji prawnej klienta funduszu inwestycyjnego oraz bezpieczeństwa powierzanych przez niego środków pieniężnych, jak również problematyki prawnej jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych reprezentujących prawa majątkowe uczestników funduszu będących instrumentami finansowymi emitowanymi przez fundusze inwestycyjne. Ciekawie rysuje się wreszcie odpowiedź na pytanie, czy właściwe jest stosowanie określenia fundusz powierniczy w stosunku do funduszu inwestycyjnego? X Wstęp

12 Wstęp Odrębna grupa zagadnień dotyczy nadzoru publicznego nad funduszami inwestycyjnymi. Zamierzonym celem tej części pracy jest przedstawienie organizacji Komisji Nadzoru Finansowego oraz jej kompetencji w zakresie nadzoru indywidualnego nad funduszami inwestycyjnymi. Istnieje też potrzeba podjęcia w niezbędnym zakresie problematyki prawnej nadzoru skonsolidowanego i uzupełniającego oraz nowych kompetencji KNF w tym obszarze. Celem tego rozdziału jest odpowiedź na pytanie, czy kompetencje nadzorcze KNF są wystarczające. Nowe obowiązki i uprawnienia w zakresie nadzoru uzasadniają wreszcie podjęcie wątku idei integracji nadzoru nad rynkiem usług finansowych. Pracę zamykają wnioski, w których dokonana zostanie próba oceny istoty i charakteru prawnego, a także modelowych cech funduszu inwestycyjnego, oraz w konsekwencji ustalenia jego miejsca w systemie instytucji finansowych. Prezentowana publikacja jest rezultatem badań naukowych prowadzonych pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Eugenii Fojcik-Mastalskiej. Pani Profesor oraz recenzentom tej pracy prof. dr hab. Annie Walaszek-Pyzioł oraz dr hab. Krystynie Sawickiej, prof. UWr składam serdeczne podziękowania za cenne uwagi i wskazówki. Rozprawa uwzględnia stan prawny na dzień r. XI

13

14 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa Rzeczypospolitej Polskiej DomSkłU... DzARzU... DziałUbezpU... ElektrInstrPłU... FundInwU... FundInwU z 2002 r.... FundŚwSocU... FunkBankSpU... GiełdTowU... GospMSPU... GospNierU... IndKontEmU... ustawa z r. o domach składowych oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, Kodeksu postępowania cywilnego i innych ustaw (Dz.U. Nr 114, poz ze zm.). ustawa z r. o działach administracji rządowej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437 ze zm.). ustawa z r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz ze zm.). ustawa z r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. Nr 169, poz ze zm.). ustawa z r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz ze zm.). ustawa z r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 448 ze zm. obecnie nie obowiązuje). ustawa z r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.). ustawa z r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. Nr 119, poz ze zm.). ustawa z r. o giełdach towarowych (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 121, poz ze zm.). ustawa z r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 163, poz ze zm.). ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 261, poz ze zm.). ustawa z r. o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz.U. Nr 116, poz ze zm.). XIII

15 InfoKrymU... ustawa z r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 216, poz ze zm). KC... ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). KPA... ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.). KPC... ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.). KrFundKU... ustawa z r. o Krajowym Funduszu Kapitałowym (Dz.U. Nr 57, poz. 491). KSH... ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.). KWU... ustawa z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.). ListZastU... ustawa z r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919 ze zm.). NadRFU... ustawa z r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.). NadRKU... ustawa z r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. Nr 183, poz ze zm.). NadUzupU... ustawa z r. o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego (Dz.U. Nr 83, poz. 719 ze zm.). NBPU... ustawa z r. o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.). NFIU... ustawa z r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. Nr 44, poz. 202 ze zm.). ObrInstrFinU... ustawa z r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz ze zm.). OfPublU... ustawa z r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. Nr 184, poz ze zm.). XI Wykaz skrótów

16 Wykaz skrótów OgrDzGospU... OrdPU... OrgFunkFEU... PDOFizU... PDOPrU... PośrUbezpU... PrBank... PrBankZmU... PrWeksl... PracProgrEmU... PublObrU... RachunkU... RMU... ROU... SKOKU... SwobDziałGospU... ustawa z r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584). ustawa z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). ustawa z r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 159, poz ze zm.). ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) ustawa z r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ustawa z r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr 124, poz ze zm.). ustawa z r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.). ustawa z r. o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. Nr 91, poz. 870). ustawa z r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.). ustawa z r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. Nr 116, poz ze zm.). ustawa z r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz.U. Nr 35, poz. 155 ze zm. obecnie nie obowiązuje). ustawa z r. o rachunkowości (t.j. Dz.U r. Nr 76, poz. 694 ze zm.). ustawa z r. o Radzie Ministrów (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 24, poz. 199 ze zm.). ustawa z r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz.U. Nr 124, poz ze zm.). ustawa z r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz.U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.). ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz ze zm.). X

17 Wykaz skrótów SysUbSpołU... UbezpObowU... UbezpUprRU... ustawa z r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.). ustawa z r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz ze zm.). ustawa z r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. Nr 150, poz ze zm.). 2. Inne akty prawne Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z r. w sprawie szczegółowych zasad przeprowadzania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych losowania otwartych funduszy emerytalnych dla ubezpieczonych, którzy nie dopełnili obowiązku zawarcia umów z funduszami (Dz.U. Nr 15, poz. 190 ze zm.). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie zasad sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych holdingu finansowego (Dz.U. Nr 152, poz. 1728). Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz.U. Nr 100, poz. 908). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie sposobu wyliczenia wysokości marginesu wypłacalności oraz minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego dla działów i grup ubezpieczeń (Dz.U. Nr 211, poz. 2060). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie ogólnego zezwolenia na lokowanie aktywów funduszy emerytalnych poza granicami kraju (Dz.U. Nr 229, poz ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie określenia maksymalnej części aktywów otwartego funduszu emerytalnego, jaka może zostać ulokowana w poszczególnych kategoriach lokat, oraz dodatkowych ograniczeń w zakresie prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusze emerytalne (Dz.U. Nr 32, poz. 276 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie ustalania stopy zwrotu otwartych funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 47, poz. 449). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie zezwolenia ogólnego na uznawanie za środki stanowiące pokrycie rezerw technicznoubezpieczeniowych aktywów znajdujących się poza granicami państw członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 94, poz. 910). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać fundusze rynku pieniężnego (Dz.U. Nr 187, poz. 1936). XI

18 Wykaz skrótów Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie zawierania przez fundusz inwestycyjny otwartych umów, których przedmiotem są instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne (Dz.U. Nr 197, poz. 2021). Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru funduszy inwestycyjnych, wzoru tego rejestru oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach o wpis do rejestru funduszy (Dz.U. Nr 226, poz. 2294). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie obowiązków informacyjnych funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 70, poz. 627). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie szczegółowych warunków wykonywania przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych działalności w zakresie zarządzania zbiorczymi portfelami papierów wartościowych (Dz.U. Nr 114, poz. 960 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie sprawozdań finansowych zbiorczego portfela papierów wartościowych (Dz.U. Nr 114, poz. 961 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie okresowych sprawozdań oraz bieżących informacji dotyczących działalności i sytuacji finansowej towarzystw funduszy inwestycyjnych i funduszy inwestycyjnych dostarczanych przez te podmioty Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (Dz.U. Nr 114, poz. 962 ze zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie trybu likwidacji funduszy inwestycyjnych (Dz.U. Nr 114, poz. 963 ze zm.). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełniać rynek oficjalnych notowań giełdowych oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na tym rynku (Dz.U. Nr 206, poz. 1712). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie opłat wnoszonych na rzecz Komisji Papierów Wartościowych i Giełd przez podmioty nadzorowane (Dz.U. Nr 207, poz. 1725). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie warunków, jakie musi spełniać rynek regulowany (Dz.U. Nr 207, poz. 1727). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych (Dz.U. Nr 209, poz. 1744). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz banków powierniczych (Dz.U. z 2006 r. Nr 2, poz. 8). Rozporządzenie Ministra Finansów z r. w sprawie szczegółowych warunków, jakim powinno odpowiadać memorandum informacyjne, o którym mowa w art. 39 ust. 1 oraz art. 42 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. Nr 132, poz. 916). XII

19 Rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. Nr 251, poz. 1885). Zarządzenie Nr 172 Prezesa Rady Ministrów z r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Komisji Nadzoru Finansowego (M.P. Nr 84, poz. 852 ze zm.). Uchwała Nr 1/2007 KNB z r. w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka, w tym zakresu i warunków stosowania metod statystycznych oraz zakresu informacji załączanych do wniosków o wydanie zgody na ich stosowanie, zasad i warunków uwzględniania umów przelewu wierzytelności, umów o subpartycypację, umów o kredytowy instrument pochodny oraz innych umów niż umowy przelewu wierzytelności i umowy o subpartycypację, na potrzeby wyznaczania wymogów kapitałowych, warunków, zakresu i sposobu korzystania z ocen, nadawanych przez zewnętrzne instytucje oceny wiarygodności kredytowej oraz agencje kredytów eksportowych, sposobu i szczegółowych zasad obliczania współczynnika wypłacalności banku, zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu wymogów kapitałowych i współczynnika wypłacalności oraz określenia dodatkowych pozycji bilansu banku ujmowanych łącznie z funduszami własnymi w rachunku adekwatności kapitałowej oraz zakresu, sposobu i warunków ich wyznaczania (Dz.Urz. NBP Nr 2, poz. 3 ze zm.). Uchwała Nr 2/2007 KNB z r. w sprawie innych pomniejszeń funduszy podstawowych, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszeń funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku; oraz zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu funduszy własnych (Dz.Urz. NBP Nr 3, poz. 4). Regulamin Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych załącznik do uchwały Nr 8/58/98 Rady Nadzorczej Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A. z r. (ze zm.). Regulamin Funduszu Rozliczeniowego przyjęty uchwałą Nr 10/60/98 Rady Nadzorczej KDPW S.A. z r. Regulamin Sądu Giełdowego przyjęty uchwałą Nr 260/2000 Zarządu Giełdy z r. Regulamin obrotu Rynku Papierów Wartościowych CeTO załącznik do Uchwały Nr 1/O/06 Rady Nadzorczej MTS-CeTO S.A. z r. Regulamin Giełdy przyjęty uchwałą Rady Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie Nr 1/1110/2006 z r. (ze zm.). Regulamin Rynku MTS Poland przyjęty uchwałą Nr 124/04 Zarządu MTS-CeTO S.A r. (ze zm.). XIII Wykaz skrótów

20 Wykaz skrótów Regulaminu pełnienia funkcji Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych z r. Regulaminu obrotu Rynku Papierów Wartościowych CeTO przyjęty uchwałą Nr 1/O/06 Rady Nadzorczej Spółki z r. (ze zm.). 3. Źródła prawa Unii Europejskiej Traktat z r. Ustanawiający Wspólnotę Europejską (Dz.U. z 2004 r. Nr 90, poz. 864/2). Dyrektywa 77/780/EWG Rady z r. w sprawie koordynacji ustaw, rozporządzeń oraz przepisów administracyjnych dotyczących podejmowania oraz wykonywania działalności przez instytucje kredytowe (Dz.Urz. WE L 322 z r., s. 30 ze zm.). Dyrektywa 85/611/EWG Rady z r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (Dz.Urz. UE L 375 z r., s. 3 ze zm.). Dyrektywa 91/674/EWG Rady z r. dotycząca rocznych i skonsolidowanych sprawozdań zakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 374 z r., s. 7 ze zm.). Dyrektywa 92/30/EWG Rady z r. w sprawie nadzoru nad instytucjami kredytowymi w sposób skonsolidowany (Dz.Urz. WE Nr L 110). Dyrektywa 98/78/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. dotycząca dodatkowego nadzoru nad zakładami ubezpieczeń w grupach ubezpieczeniowych (Dz.Urz. WE L 330 z r., s. 1 ze zm.). Dyrektywa 2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. odnoszącej się do podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz.Urz. WE L 126 z r., s. 1 ze zm.). Dyrektywa 2000/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru ostrożnościowego nad ich działalnością (Dz.Urz. WE L 275 z r., s. 343 ze zm.). Dyrektywa 2001/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. dotycząca harmonizacji przepisów w zakresie reorganizacji i likwidacji zakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 110 z r., s. 28 ze zm.). Dyrektywa 2001/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. dotycząca warunków dopuszczania papierów wartościowych do oficjalnych notowań na giełdzie papierów wartościowych i informacji, które powinny być opublikowane (Dz.Urz. WE L 184 z r., s. 1). Dyrektywa 2001/108/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. (Dz.Urz. UE L 41 z r., s. 35). Dyrektywa 2002/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z r. w sprawie sprzedaży konsumentom usług finansowych na odległość oraz XIX