INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK WIERTNIK kod Zakres tematyczny informacji 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny 2) Sytuacja na rynku pracy 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców 4) Kształcenie w zawodzie 5) Doskonalenie w zawodzie 6) Informacje dodatkowe. Literatura 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej ANEKS. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Aktualizacja: Bydgoszcz, kwiecień 2016 r. 1

2 1) Zadania zawodowe oraz profil kompetencyjny Zawód technik wiertnik (kod ) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, Poz z późn. zm.). W poprzedniej klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. zawód ten miał tą samą nazwę oraz kod. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik wiertnik, powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań 1 : - wykonywania prac związanych z montażem i demontażem urządzeń wiertniczych; - nadzorowania prac montażowych i demontażowych; - dobierania narzędzi i osprzętu do wykonywania prac wiertniczych; - organizowania i prowadzenia procesu wiercenia. PROFIL KOMPETENCYJNY 2 dla grupy Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych (grupa duża 3 31) Kompetencje to cechy/dyspozycje osoby, w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, pozwalające realizować zadania zawodowe na wymaganym poziomie/efekty. Kompetencje są obserwowalne i mierzalne dzięki temu, że przejawiają się w zachowaniu. Podlegają procesowi uczenia się, są dynamiczne, zmienne w czasie, rozwijają się w ramach zdobywanego doświadczenia. Pozwalają określić, w jakich zadaniach, na jakim stanowisku, przyszły pracownik będzie mógł efektywnie wykorzystać swój potencjał. Tempo ich rozwoju zależy od zmiennych zewnętrznych (otoczenia) oraz względnie trwałych dyspozycji (osobowość, inteligencja). 4 Są uniwersalne (transferowalne), wykorzystywane w różnych zadaniach i różnych obszarach funkcjonowania. Dla grupy Średni personel nauk fizycznych, matematycznych i technicznych określono 4 kompetencje, tj.: Kompetencja 1 Sprawność motoryczna: wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają: zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjna (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji). Kompetencja 2 Sumienność w dążeniu do rezultatów: rozumiana jako wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. Kompetencja 3 Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji: to rozumienie złożonych sytuacji relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciągania na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 1 podstawa programowa dla zawodu technik wiertnik 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych, Warszawa 2014 r. 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, DZ.U. z 2014r. poz Jurek P., Analiza wybranych metod oceny kompetencji zawodowych, artykuł w książce pod red. A. Witkowski, T. Listwan, Kompetencje a sukces zarządzania organizacją, Wydawnictwo Difin, Warszawa

3 Kompetencja 4 Obsługa komputera z wykorzystaniem Internetu: to korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych (np. komputerów, drukarek, skanerów) i aplikacji komputerowych do usprawnienia realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym, bez konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania. Zestaw kompetencji może się różnić od podanych wyżej kompetencji, w zależności od wymagań pracodawcy w konkretnym zawodzie i na konkretnym stanowisku. Zróżnicowane będzie również natężenie każdej z kompetencji. Kto i w jaki sposób może wiedzę o naszych kompetencjach można wykorzystać? Odpowiedź jest prosta My Sami oraz pracodawca. Coraz więcej pracodawców wykorzystuje analizę kompetencyjną w procesie rekrutacji. W niektórych firmach dodatkowo jest ona wykorzystywana podczas: okresowej oceny pracowników - jako narzędzie do oceny efektywności pracy; ustalania indywidualnych planów rozwoju - dostarcza informacji, jakie właściwości predysponują do np. awansów. Jest również źródłem informacji odnośnie obecnych i przyszłych potrzeb szkoleniowych. Jeśli stwierdzimy, że nie posiadamy dostatecznej wiedzy i umiejętności, które są wymagane przez pracodawców warto zatem zastanowić się nad skorzystaniem z różnych form działań rozwojowych (szkolenia, wsparcie innych, literatura, uczestniczenie w coachingu, itp.). 2) Sytuacja na rynku pracy 5 W analizowanym okresie, w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego, odnotowano jednostkowe rejestracje osób z zawodem technik wiertnik (w 2015,2014 i 2013 r. po 1 osobie i po 2 osoby w latach 2011 i W ciągu sześciu lat zgłoszono jedną ofertę pracy (w 2012 r.). Dane statystyczne dotyczące zawodu technik wiertnik umieszczono w aneksie. 3) Prognozy i plany zatrudnienia. Oczekiwania pracodawców W analizowanym okresie w latach: ani jeden spośród uczestniczących w badaniach pracodawców (podmiotów) nie był zainteresowany zatrudnieniem pracownika z kwalifikacjami dla zawodu technik wiertnik. Zapotrzebowania na pracowników legitymujących się zawodem technik wiertnik nie wykazano również w perspektywicznym zapotrzebowaniu na zawody do 2018 roku. W celu dodatkowego rozpoznania szans na zatrudnienie w zawodzie technik wiertnik przeanalizowano oferty internetowe 6 (stan na dzień r.) pod kątem zapotrzebowania na 5 Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim w latach Portale internetowe:

4 pracowników z branży wiertniczej. Znaleziono 8 ofert pracy (głównie z województw : warmińskomazurskiego, mazowieckiego, zachodnio-pomorskiego). Najczęstsze wymagania pracodawców to: wykształcenie zasadnicze zawodowe, techniczne, doświadczenie w obsłudze wiertnicy, umiejętność czytania rysunku technicznego. 4) Kształcenie w zawodzie Podstawa prawna w kształceniu Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowej (Dz. U. Nr 0 z 2012, poz. 7) określa, że zawód technik wiertnik można zdobyć w czteroletnim technikum, 2 letnim studium policealnym oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Jak wynika z danych Systemu Informacji Oświatowej 7 (stan na dzień ) w województwie kujawsko pomorskim brak jest szkół kształcących w zawodzie technik wiertnik. Tym samym nie ma uczniów i absolwentów w tym zawodzie. 5) Doskonalenie w zawodzie Aktualne informacje dostępne są na stronie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, w zakładce Rejestr Instytucji Szkolących, a następnie w Obszarach Szkoleniowych. 6) Informacje dodatkowe. Literatura POMOCNE ADRESY Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia zawiera szereg informacji dotyczących różnego rodzaju zawodów, w tym także zawodów informatycznych. Można znaleźć opisy zawodów (w zakładce Publikacje znajduje się np. Przewodnik po Zawodach), informacje o ofertach pracy w urzędach pracy, standardy kwalifikacyjne i inne. strona Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu Portal poświęcony zagadnieniom związanym z poszukiwaniem zatrudnienia, serwis prowadzony jest przez urzędy pracy województwa kujawsko-pomorskiego. Portale internetowe Aleksander Wyra, Gabriela Poloczek Prowadzenie prac wiertniczych różnymi technikami wiertniczymi 7 Dane z Systemu Informacji Oświatowej: 4

5 AP Edukacja Naftówka.pl KSIĄŻKI Antoni Białaczowski Wiertnictwo i górnictwo z zasadami BHP dla geologów Warszawa, 1978 r., Jan Cząstka Zarys wiertnictwa wydobywania ropy naftowej oraz gazu ziemnego ŚLĄSK, Katowice 1972, Andrzej Gonet, Stanisław Stryczek, Mirosław Rzyczniak Projektowanie otworów wiertniczych Kraków 2004 r., Ludwik Szostak Wiertnictwo Warszawa 1989 r., Karol Wojnar Wiertnictwo : technika i technologia Kraków 1997 r. Opracował: Adam Mickiewicz doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy. 7) Możliwości i warunki zatrudnienia w zawodzie w krajach Unii Europejskiej Technik wiertnik 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik wiertnik w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik wiertnik w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik wiertnik jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w 4 krajach EOG zawód technik wiertnik jest regulowany, są to: Chorwacja, Polska, Republika Czeska i Węgry. 5

6 W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik wiertnik wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla operatorów urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców zostało zgłoszonych 168 ofert pracy z 15 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy w tym zawodzie znajduje się w Niemczech (82 oferty), Republice Czeskiej (21 ofert), Francji (16 ofert) i Finlandii (11 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Technik wiertnik prowadzi prace wiertnicze w celu wykrycia bogactw mineralnych: ropy naftowej, gazu, węgla, surowców mineralnych, wody pitnej, pozyskania danych do prac geologicznobadawczych; wykonuje otwory dla studni, pali, słupów, kotwi, odwodnień, otwory na potrzeby górnictwa. Absolwent tego kierunku może być zatrudniony np. w zakładach prowadzących wiercenia poszukiwawcze złóż surowców mineralnych, wykonujących odwierty eksploatacyjne złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, wykonujących studnie wiercone dla potrzeb gospodarstw domowych, gospodarki komunalnej, a także w celu eksploatacji podziemnych wód mineralnych. Ważnym wymogiem stawianym przez zagranicznych pracodawców jest komunikatywna znajomość języka kraju zatrudnienia oraz posiadanie kilkuletniego doświadczenia na podobnym stanowisku. Przykładowe stawki płacy brutto w zawodzie technik wiertnik w wybranych krajach: Francja 9,61-10 /godz., Austria 12,95 /godz. Opracowała: Beata Baranowska pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP w Bydgoszczy 6

7 ANEKS SPIS TABEL Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik wiertnik w latach: Tabela 2. Liczba pracodawców z województwa kujawsko-pomorskiego planujących zatrudnienie i zwolnienia w zawodzie technik wiertnik w latach Słowniczek 7

8 Tabela 1. Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy w zawodzie technik wiertnik w latach: Bezrobotni zarejestrowani w ciągu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w ciągu ogółem Bezrobotni według stanu na koniec Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w ciągu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec Wskaźnik intensywn. deficytu Lata , liczba kandydatów /1 ofertę pracy , , MAX[1] , , Tabela 2. Liczba pracodawców z województwa kujawsko-pomorskiego planujących zatrudnienie i zwolnienia w zawodzie technik wiertnik w latach r r r r r. Ogółem Liczba podmiotów deklarujących N=2054 N=2049 N=2031 N=1874 N=445 N=8453 Zatrudnienie Zwolnienie Zatrudnienie w perspektywie do 2017 r Zatrudnienie w perspektywie do 2018 r

9 Słowniczek bezrobotny w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki bezrobotny zarejestrowany w okresie do 12 miesięcy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie potwierdzającym ukończenie nauki w szkole, kursów zawodowych trwających co najmniej 24 miesiące lub nabycie uprawnień do wykonywania zawodu przez niepełnosprawnych wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażony jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie w danym zawodzie; maksymalna (max.) wartość wskaźnika występuje, gdy w danym zawodzie nie odnotowano nowej rejestracji bezrobotnych, a zgłoszone zostały wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej; minimalna (min.) wartość wskaźnika występuje, gdy w danym zawodzie nie odnotowano nowej rejestracji bezrobotnych oraz nie zgłoszono wolnego miejsca pracy ani aktywizacji zawodowej MAX wartość wskaźnika intensywności deficytu występuje gdy w danym zawodzie nie odnotowano nowej rejestracji bezrobotnych a zgłoszone zostały oferty pracy MIN wartość wskaźnika intensywności nadwyżki występuje gdy w danym zawodzie nie odnotowano nowej rejestracji bezrobotnych oraz nie zgłoszono żadnej oferty pracy zawód deficytowy zawód, na który na rynku pracy jest wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie; na potrzeby monitoringu przyjęto, iż są to profesje, dla których wartość wskaźnika intensywności deficytu wynosi powyżej 1,1 zawód nadwyżkowy zawód, na który na rynku pracy jest mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie; na potrzeby monitoringu przyjęto, iż są to profesje, dla których wartość wskaźnika intensywności nadwyżki wynosi poniżej 0,9 zawód zrównoważony zawód, na który na rynku pracy istnieje takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w danym zawodzie; na potrzeby monitoringu przyjęto, iż są to profesje, dla których wartość wskaźnika intensywności deficytu mieści się w zakresie 0,9 1,1 Ilość kandydatów na 1 ofertę pracy- ilość Bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie w ciągu roku do Wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w danym zawodzie, zgłoszonych w ciągu roku 9