KRAJOWA IZBA ROZLICZENIOWA S.A. NATIONAL CLEARING HOUSE Co. RAPORT ROCZNY ANNUAL REPORT 2001

Transkrypt

1 KRAJOWA IZBA ROZLICZENIOWA S.A. NATIONAL CLEARING HOUSE Co. RAPORT ROCZNY ANNUAL REPORT 2001

2 KRAJOWA IZBA ROZLICZENIOWA S.A Warszawa ul. Cypryjska 72 sekr. tel.: +48/ fax: +48/

3 MISJ KIR S.A. JEST: Œwiadczenie us³ug dla p³atnoœci realizowanych za poœrednictwem banków oraz przygotowywanie danych do rozrachunku, w sposób wiarygodny, sprawny i bezpieczny, z zachowaniem ekonomicznej racjonalnoœci. Wspó³dzia³anie z bankami na rzecz usprawnienia systemu p³atniczego w Polsce, a w szczególnoœci kreowanie standardów zwi¹zanych z p³atnoœciami oraz udzia³ w pracach zwi¹zanych z procesem integracji europejskiej. 1 THE MISSION OF KIR S.A. IS: Providing services for payments made through banks and preparing clearing data in credible, efficient and safe manner, securing rational economy. Cooperating with banks in efforts to improve payment system in Poland, and especially create standards regarding payments, as well as participation in works related to the European integration process. 1 1 Z Planu Strategicznego Izby na lata From KIR S.A. Strategic Plan for the years

4 RAPORT ROCZNY 2001 List Przewodnicz¹cego Rady Nadzorczej Letter from the Supervisory Board Chairman 4 Rada Nadzorcza KIR S.A. IV kadencja Supervisory Board of KIR S.A. 4th term 6 List Prezesa Zarz¹du Letter from the Management Board President 8 Zarz¹d Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. KIR S.A. Management Board 10 I. Wstêp I. Introduction 13 II. Uczestnictwo w Izbie II. KIR S.A. Membership 18 III. Produkty i us³ugi w KIR S.A. III. KIR S.A. Products and Services Systemy rozliczeñ miêdzybankowych w KIR S.A. 1. Interbank Clearing Systems of KIR S.A Charakterystyka Izby Papierowej SYBIR 1.1. Key Features of the SYBIR Paper-based Clearing System 19 Izba Papierowa system SYBIR 19 The SYBIR Paper-based Clearing System Poczta bankowa 22 Banking Courier Services 1.2. Charakterystyka Elektronicznej Izby Rozliczeniowej ELIXIR Key Features of the ELIXIR Electronic Clearing System Elektroniczna Izba Rozliczeniowa system ELIXIR 23 The ELIXIR Electronic Clearing System Uczestnicy systemu ELIXIR 25 Participants in the ELIXIR System Wolumen transakcji i wartoœæ obrotów w systemie ELIXIR 26 Volume of Transactions and Transaction Value in the ELIXIR System Rozliczenia miêdzyoddzia³owe oraz polecenie zap³aty w systemie ELIXIR 28 Intrabank Clearings and Direct Debit in the ELIXIR System Korzyœci dla klientów Elektronicznej Izby Rozliczeniowej ELIXIR 29 Benefits of the ELIXIR Electronic Clearing System for Customers 1.3. Dynamika rozwoju systemów SYBIR I ELIXIR 1.3. Dynamics in the Development of the SYBIR and the ELIXIR Systems Inne produkty i us³ugi oferowane przez KIR S.A. 2. Other Products and Services offered by KIR S.A Us³uga odczytu optycznego IMBIR 2.1. Document Scanning Services IMBIR 34 Korzyœci wynikaj¹ce z wdro enia us³ugi IMBIR 36 Benefits of the IMBIR Services Implementation 2.2. SZAFIR nowy system zarz¹dzania certyfikatami kluczy publicznych SZAFIR the New System for Public Key Certificates Authorization SPIS TREŒCI TABLE OF CONTENTS Testy systemu SZAFIR 37 Tests of the SZAFIR System Produkcyjne uruchomienie systemu SZAFIR 37 Operational launch of the SZAFIR System 2

5 IV. Rozwój infrastruktury teleinformatycznej IV. Development of the IT Infrastructure 1. Rozbudowa infrastruktury telekomunikacyjnej w KIR S.A. 1. Development of Telecommunications Infrastructure at KIR S.A. 2. Macierz korporacyjna 2. Corporation matrix 3. Monitoring pozycji banku w systemie ELIXIR 3. ELIXIR monitoring of the Bank's position 4. Bramka KIR 4. KIR Gateway 5. Internet 5. Internet V. Dzia³ania KIR S.A. na rzecz standaryzacji V. KIR S.A. Activity in Support of Standardisation VI. Zasoby osobowe KIR S.A. VI. KIR S.A. Human Resources Sprawozdanie z dzia³alnoœci Rady Nadzorczej (skrót) Report on the Activities of the Supervisory Board (summary) Sprawozdanie Zarz¹du z dzia³alnoœci KIR S.A. Report of the Management Board on the Activities of KIR S.A. (summary) Opinia Bieg³ego Rewidenta Auditor s Report Sprawozdanie finansowe za 2001 rok (skrót) Financial Statements for 2001 (summary) Bilans KIR S.A. na r. KIR S.A. Balance Sheet for December 31st, 2001 Rachunek zysków i strat KIR S.A. Profit and Loss Account of KIR S.A. Omówienie wybranych pozycji bilansu Notes to Some Balance Sheet Items Omówienie wybranych pozycji rachunku zysków i strat Notes to Some Profit and Loss Account Items ANNUAL REPORT

6 RAPORT ROCZNY 2001 LIST PRZEWODNICZ CEGO RADY NADZORCZEJ LETTER FROM THE SUPERVISORY BOARD CHAIRMAN Szanowni Pañstwo, Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. bêd¹ca Spó³k¹ czternastu najwiêkszych polskich banków w tym Narodowego Banku Polskiego oraz Zwi¹zku Banków Polskich jest obecnie, w dziesi¹tym roku swego dzia³ania, instytucj¹ o stabilnej pozycji w systemie bankowym. Strategiczny kierunek rozwoju Izby zak³ada, e do koñca 2003 roku nast¹pi pe³na elektronizacja ca³ego systemu rozliczeniowego. W 2001 roku w systemie ELIXIR przetworzono wiêcej transakcji ni w systemie SYBIR. Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. kontynuowa³a w 2001 roku szereg zadañ wynikaj¹cych z Planu Strategicznego Izby. Szczególnie pozytywne wyniki osi¹gniête zosta³y w zakresie rozwoju us³ug polegaj¹cych na optycznym odczycie i zamianie na postaæ elektroniczn¹ informacji zawartych na papierowych dokumentach. National Clearing House Co. (KIR S.A.), a partnership of fourteen biggest Polish banks, including the National Bank of Poland and the Polish Banks' Association now, in its 10th year in operation, represents an institution enjoying stable position in the banking sector. It is assumed in the strategic direction of the KIR S.A. development that by the end of 2003, all clearing transactions shall be performed in the electronic form. In 2001 more clearing transactions were processed in the ELIXIR system than in the SYBIR system. In 2001, National Clearing House Co. fulfilled a number of tasks implied by the House s Strategic Plan. Particularly positive results were reached in the area of the development of services consisting in scanning the paper documents and transforming them into electronic information. 4

7 W po³owie roku nast¹pi³o produkcyjne uruchomienie nowego systemu zarz¹dzania certyfikatami klucza publicznego, co bardzo istotnie podnios³o jakoœæ obs³ugi subskrybentów. Jednoczeœnie wp³ynê³o to na zwiêkszenie poziomu bezpieczeñstwa systemu ELIXIR. Osi¹gniêcie tak istotnego postêpu w organizacji nowoczesnego systemu kompensacji nale noœci i zobowi¹zañ by³o mo - liwe dziêki olbrzymiemu zaanga owaniu banków akcjonariuszy i innych banków Uczestników KIR S.A. jak równie pracowników oraz Zarz¹du Izby. W dzia³alnoœci Rady Nadzorczej koñcz¹cej siê IV kadencji istotnym by³o podjêcie skutecznych dzia³añ w celu przyspieszenia i zwiêkszenia bezpieczeñstwa obrotu pieniê nego w naszym systemie bankowym. W imieniu Rady Nadzorczej pragnê podziêkowaæ Zarz¹dowi i wszystkim pracownikom Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. za ca³oroczny wysi³ek na rzecz systemu bankowego, który pozwoli³ na uzyskanie pozytywnej oceny dzia³alnoœci Izby z korzyœci¹ dla wszystkich klientów banków. At the beginning of July last year, the new system for public key certificate authorization was put into operation, highly improving the quality of subscriber servicing. At the same time it made the ELIXIR system significantly more secure. Such a progress in a modern receivables and liabilities compensation system organisation was possible due to the enormous commitment of the shareholders-banks and other Participants in the KIR S.A., as well as the staff and Management of the House. With respect to the Supervisory Board activities during this now expiring fourth term, we see as important that we undertook the successful efforts to speed up and increase the security of the money turnover in our banking system. On behalf of the Supervisory Board I should like to thank the Management Board and all National Clearing House Co. employees for their all-year-round efforts for the benefit of the banking system, which made it possible for us to obtain the positive appraisal of our activities and which were to the benefit of the all customers of the banks. ANNUAL REPORT 2001 Eugeniusz Stru yñski Eugeniusz Stru yñski Przewodnicz¹cy Rady Nadzorczej Supervisory Board Chairman 5

8 RAPORT ROCZNY 2001 RADA NADZORCZA KIR S.A. IV kadencja SUPERVISORY BOARD OF KIR S.A. 4th term Od lewej: From the left: Henryk Mo aryn, Wies³awa Stanis³awska, El bieta Getter, Edward Ptak, Krystyna Szewczyk, Eugeniusz Stru yñski, Zygmunt Miêtki, Ewa Szpak, Jan Zieliñski, Bronis³awa Trzeszkowska. 6

9 SK AD RADY NADZORCZEJ KIR S.A. KIR S.A. SUPERVISORY BOARD GROUP EUGENIUSZ STRU YÑSKI Przewodnicz¹cy Rady Nadzorczej Supervisory Board Chairman BIG Bank GDAÑSKI S.A. w Warszawie JAN ZIELIÑSKI Wiceprzewodnicz¹cy Rady Nadzorczej Supervisory Board Deputy Chairman BRE Bank S.A. w Warszawie PIOTR ALICKI Bank Polska Kasa Opieki S.A. w Warszawie RYSZARD DRU YÑSKI Bank Œl¹ski S.A. w Katowicach KRZYSZTOF FRELISZEK Narodowy Bank Polski EL BIETA GETTER Bank Unii Gospodarczej S.A. w Warszawie ZYGMUNT MIÊTKI Gospodarczy Bank Wielkopolski S.A. w Poznaniu HENRYK MO ARYN Powszechna Kasa Oszczêdnoœci Bank Polski S.A. w Warszawie EDWARD PTAK Bank Przemys³owo-Handlowy S.A. w Krakowie WIES AWA STANIS AWSKA Bank Gospodarki ywnoœciowej S.A. w Warszawie KRYSTYNA SZEWCZYK Powszechny Bank Kredytowy S.A. w Warszawie EWA SZPAK Bank Handlowy w Warszawie S.A. ANDRZEJ TOPIÑSKI Zwi¹zek Banków Polskich w Warszawie BRONIS AWA TRZESZKOWSKA Kredyt Bank S.A. w Warszawie GRZEGORZ ZIÓ KOWSKI Bank Zachodni WBK S.A. we Wroc³awiu ANNUAL REPORT 2001 Powy szy sk³ad Rady Nadzorczej zosta³ ustanowiony przez Walne Zgromadzenie Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. dnia 6 kwietnia 2001 roku, które przyjê³o rezygnacje: Paw³a ukaszewicza z Banku Handlowego w Warszawie S.A., Grzegorza Markiewicza z Banku Zachodniego S.A., Andrzeja Szukalskiego ze Zwi¹zku Banków Polskich w Warszawie i Artura Stru yñskiego z Powszechnej Kasy Oszczêdnoœci BP S.A. oraz powo³a³o w ich miejsce Henryka Mo aryna z Powszechnej Kasy Oszczêdnoœci BP S.A., Ewê Szpak z Banku Handlowego w Warszawie S.A. i Andrzeja Topiñskiego ze Zwi¹zku Banków Polskich w Warszawie. W zwi¹zku z po³¹czeniem Banku Zachodniego S.A. i Wielkopolskiego Banku Kredytowego funkcjê cz³onka Rady Nadzorczej KIR S.A. z ramienia Banku Zachodniego WBK S.A. pe³ni Grzegorz Zió³kowski. The composition of the Supervisory Board as stated above was appointed by the General Assembly of the National Clearing House Co. (KIR. S.A.) on April 6th, 2001, which accepted resignation of Pawe³ ukaszewicz from Bank Handlowy w Warszawie S.A., Grzegorz Markiewicz from Bank Zachodni S.A., Andrzej Szukalski from the Polish Banks' Association in Warsaw and Artur Stru yñski from Powszechna Kasa Oszczêdnoœci BP S.A. and appointed instead Henryk Mo aryn from Powszechna Kasa Oszczêdnoœci BP S.A., Ewa Szpak from Bank Handlowy w Warszawie S.A. and Andrzej Topiñski from the Polish Banks' Association in Warsaw. As a consequence of the merger of Bank Zachodni S.A. and Wielkopolski Bank Kredytowy, Grzegorz Zió³kowski serves as the KIR S.A. Supervisory Board member representing Bank Zachodni WBK S.A. 7

10 RAPORT ROCZNY 2001 LIST PREZESA ZARZ DU Mam przyjemnoœæ przedstawiæ Pañstwu Raport z dzia³alnoœci Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. w 2001 roku. Na ten rok przypad³y wa ne zadania do realizacji, a tak e mia³y miejsce obchody 10-lecia podpisania aktu za³o ycielskiego, powo³uj¹cego Krajow¹ Izbê Rozliczeniow¹ S.A. W ubieg³ym roku KIR S.A. rozpoczê³a realizacjê Planu Strategicznego Izby na lata Zosta³ przygotowany program eliminacji dokumentów papierowych z rozliczeñ miêdzybankowych przed koñcem 2003 roku, co znajdzie odzwierciedlenie w pakiecie uchwa³ zamykaj¹cych system SYBIR z t¹ dat¹. Dla banków u ytkowników KIR S.A. stworzona zosta³a mo liwoœæ elektronizacji rozliczeñ w postaci us³ugi odczytu optycznego IMBIR zarówno dla dokumentów przysy³anych do Izby, jak i z niej wysy³anych. Pomyœlny rozwój tej us³ugi i obejmowanie ni¹ coraz to nowych banków realnie przybli a datê pe³nej elektronizacji rozliczeñ miêdzybankowych. LETTER FROM THE MANAGEMENT BOARD PRESIDENT It is my pleasure to present to you an annual report on the activities of the National Clearing House Co. in the year It was a year of important tasks to be performed and marked by the celebrations of the 10th anniversary of the signing of the notary deed, calling the KIR S.A. into being. Last year the KIR S.A. has commenced to carry out the KIR S.A. Strategic Plan for the years The program of paper documents elimination from the interbank clearing transactions by the end of 2003 was prepared. This shall be reflected in the packet of resolutions closing the SYBIR system on that day. For the banks the KIR S.A. users the possibility to clear their transactions in the electronic system was created in the form of IMBIR document scanning services, both for the documents incoming and coming out of the House. The successful development of these services and systematic covering new banks with it bring closer the date of exclusively electronic clearing of interbank transactions. 8

11 Ubieg³y rok okaza³ siê pod tym wzglêdem prze³omowy, gdy po raz pierwszy w historii Izby przetworzono wiêcej transakcji elektronicznie (52,3%) ni w systemie Izby Papierowej (47,7%). W ujêciu wartoœciowym dominacja systemu ELIXIR nad systemem SYBIR by³a jeszcze bardziej widoczna, gdy a 93,3% obrotów przypad³o na pierwszy system a zaledwie 6,7% na drugi. Pomyœlne uruchomienie nowego systemu certyfikacji kluczy publicznych SZAFIR jest okazj¹ do przypomnienia, e Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. by³a pionierem w œwiadczeniu tej us³ugi w Polsce na osiem lat przed uchwaleniem ustawy o podpisie cyfrowym. Postêpy w elektronizacji rozliczeñ jak te wprowadzanie nowych produktów oparte jest na zdrowych podstawach finansowych Izby. Mimo obni enia op³at pobieranych od banków w wysokoœci oko³o 8 mln z³ w ubieg³ym roku Izba wygospodarowa³a wynik finansowy netto wy szy o 37% od zaplanowanego. Chcia³bym serdecznie podziêkowaæ U ytkownikom, Akcjonariuszom KIR S.A., którzy poprzez swoich przedstawicieli w Radzie Nadzorczej przyczynili siê do rozwoju Izby z po ytkiem dla sektora bankowego i finansowego w Polsce. Last year was a turning point in that respect, as for the first time in the House s history more transactions were processed electronically (52.3%) than in the Paper House System (47.7%). The ELIXIR system domination is even more visible if we look at the value of transactions processed, because 93.3% of the turnover was processed in the first system, and only 6.7% - in the second one. The successful operational launching the new SZAFIR public key certificates authorization system is a good opportunity to remind that the KIR S.A was a pioneer with respect to this service in Poland, starting it eight years before the Law on electronic signature was enacted. Progress in introducing electronic clearing transactions as well as implementing new products are based on the House s healthy financial foundations. Despite the reduction of fees charged on banks in the amount of approximately PLN 8 million, the House closed last year with the net financial result by 37% higher than planned. Let me express my greatest thanks to the Clients and KIR S.A. Shareholders who contributed to the development of the House through their representatives on the Supervisory Board, to the benefit of the Polish banking and finance sector. ANNUAL REPORT 2001 Tadeusz O³dakowski Tadeusz O³dakowski Prezes Zarz¹du Management Board President 9

12 RAPORT ROCZNY 2001 ZARZ D KRAJOWEJ IZBY ROZLICZENIOWEJ S.A. KIR S.A. MANAGEMENT BOARD Od lewej: From the left: Julian Osiek-Ruszowski, Zygmunt Szafrañski, Tadeusz O³dakowski, Jaros³aw Tymowski. TADEUSZ O DAKOWSKI Prezes Zarz¹du President ZYGMUNT SZAFRAÑSKI Wiceprezes Zarz¹du Vice-president JAROS AW TYMOWSKI Wiceprezes Zarz¹du Vice-president JULIAN OSIEK-RUSZOWSKI Cz³onek Zarz¹du 2 Member of the Board 2 2 Powo³any na Cz³onka Zarz¹du KIR S.A r. Do r. Cz³onkiem Zarz¹du by³ Jerzy Kochañski. 2 Appointed the Member of KIR S.A. Management Board on 1 December 2001 r. Till 17 October 2001 r. Jerzy Kochañski was the Member of the Management Board. 10

13 ANNUAL REPORT 2001 I. WSTÊP Na 2001 rok przypad³y dla Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. wa ne zadania do realizacji, jak równie mia³y miejsce obchody 10-lecia podpisania aktu za³o ycielskiego powo³uj¹cego KIR S.A. W ci¹gu 10 lat istnienia Izby zosta³ zwielokrotniony zakres œwiadczonych przez ni¹ us³ug. Systemy Izby obs³uguj¹ce m.in. system rozliczeñ miêdzybankowych detalicznych, spe³niaj¹ normy miêdzynarodowe w zakresie bezpieczeñstwa, szybkoœci i niezawodnoœci. Izba by³a prekursorem wdra aj¹c z du ym wyprzedzeniem w stosunku do otoczenia Plan Kontynuowania Dzia³alnoœci. Uruchomienie systemu certyfikacji kluczy publicznych na osiem lat przed ukazaniem siê ustawy o podpisie elektronicznym mia³o pozytywny wp³yw na elektronizacjê rozliczeñ. Plan Strategiczny Izby na lata zak³ada pe³n¹ elektronizacjê rozliczeñ miêdzybankowych. W tym celu przygotowano w ub. r. program eliminacji dokumentów papierowych z rozliczeñ miêdzybankowych przed 2003 r r. by³ pierwszym, w ramach planu oraz programu, rokiem przybli aj¹cym sektor bankowy do tego celu. Wdro enie odczytu optycznego dokumentów IMBIR we wszystkich BRIR oraz wymierny wp³yw Izby na standaryzacjê dokumentów powinny sprzyjaæ realizacji g³ównego celu. Warto zapoznaæ siê z histori¹ Izby, aby zaufaæ jej przy realizacji nowych stawianych przed ni¹ zadañ. I. INTRODUCTION 2001 was marked by several important tasks performed by the National Clearing House Co., as well as by celebrations of the 10th anniversary of the KIR S.A. founding. During its 10 years of existence the House has significantly increased the scope of its services. The systems used by the House, among others for interbank and retail clearing transactions meet international standards with respect to security, speed and reliability. The House acted as a forerunner when it implemented its Business Continuity Plan. Launching the public key certification system eight years prior to the Law on electronic signature positively influenced the process of introducing electronic clearing system. The House s Strategic Plan for the years envisages that by the end of this period the clearing transactions shall be executed only in the electronic form. In order to obtain this aim, the program of paper documents elimination from the clearing transactions by 2003 was developed last year. According to the plan and the program, 2001 was the first year of getting banking sector closer to this aim. Implementation of the IMBIR document scanning services in all Regional Bank Clearing Houses and the measurable influence of the House on the document standardisation process shall facilitate obtaining this main purpose. It is good to know the KIR S.A. history, to trust it when it executes new tasks it faces. 13

14 RAPORT ROCZNY 2001 Kalendarium Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. w latach listopada 1991 r. Podpisanie aktu notarialnego powo³uj¹cego KIR S.A. 16 stycznia 1992 r. Rejestracja KIR S.A. w S¹dzie Rejonowym. 3 lutego 1992 r. Nadzwyczajne WZA KIR S.A., na którym zosta³y podjête decyzje, e docelowym systemem rozliczeniowym bêdzie system Izby Elektronicznej. 15 paÿdziernika 1992 r. Pierwsze testy transmisji danych w skali kraju dla 18 banków akcjonariuszy Izby w 17 BRIR. 6 stycznia 1993 r. Deklaracja Zarz¹du Izby o pe³nej gotowoœci jednostek KIR S.A. i systemu SYBIR do uruchomienia rozliczeñ miêdzybankowych. 5 kwietnia 1993 r. Uruchomienie systemu SYBIR w trybie produkcyjnym wœród 18 banków akcjonariuszy. 1 lipca 1993 r. Uruchomienie Oœrodka Zarz¹dzania Kluczami KIR S.A. 18 kwietnia 1994 r. Uruchomienie systemu ELIXIR w trybie produkcyjnym. 1 lipca 1994 r. Objêcie systemem SYBIR ca³ego sektora bankowego. 27 marca 1995 r. Zakoñczenie wdra ania Planu Awaryjnego Dzia³ania w Bankowych Regionalnych Izbach Rozliczeniowych. 24 marca 1997 r. Uruchomienie produkcyjne podsystemu Dokumenty Zastrze one w ramach Miêdzybankowej Informacji Gospodarczej. KIR S.A. calendar of events, November 1991 Signing of the notary deed which called the KIR S.A. into being. 16 January 1992 Registration of the KIR S.A. in the Regional Court. 3 February 1992 The Extraordinary Meeting of KIR S.A. Shareholders decides that the target clearing system is to be the system of Electronic House. 15 October 1992 The first nation-wide data transmission tests for 18 banks-shareholders in 17 Regional Bank Clearing Houses (BRIRs). 6 January 1993 The KIR S.A. Management Board declaration on the full readiness of the House units and the SYBIR system to launch interbank clearing transactions. 5 April 1993 Launching the SYBIR system in operational mode for 18 banks-shareholders. 1 July 1993 Launching the KIR S.A. Key Management Centre. 18 April 1994 Launching the ELIXIR system in operational mode. 1 July 1994 Covering the whole banking sector with the SYBIR system. 27 March 1995 Implementation of the Business Continuity Plan in Regional Bank Clearing Houses. 24 March 1997 Launching in the operational mode the False and Stolen Documents subsystem in the frames of Interbank Economic Information. 14

15 1 sierpnia 1997 r. Uruchomienie odrêbnego œrodowiska MODELIX (w ramach systemu ELIXIR), umo liwiaj¹cego przekazywanie transakcji miêdzy oddzia³ami nale ¹cymi do tego samego banku. 1 czerwca 1998 r. Uruchomienie nowej formy rozliczeñ, tj. Polecenie Zap³aty w systemie ELIXIR. 30 czerwca 1998 r. Objêcie wszystkich banków elektronicznym systemem rozliczeñ miêdzybankowych ELIXIR. 1 kwietnia 1999 r. Wprowadzenie jednolitego Regulaminu dla systemów SYBIR i ELIXIR czerwca 1999 r. Udzia³ KIR S.A. w œwiatowym teœcie na zgodnoœæ systemów z rokiem 2000 (Global Test of Payment Systems). Polska za poœrednictwem KIR S.A. zosta³a zaproszona przez New York Clearing House spoœród zaledwie kilkunastu krajów œwiata i jako jedyna z krajów Europy Œrodkowo-Wschodniej do udzia³u w tym teœcie. 1 marca 2000 r. Produkcyjne uruchomienie us³ugi odczytu optycznego dokumentów papierowych IMBIR. 2 stycznia 2001 r. Uruchomienie obs³ugi czeków ROR w systemie ELIXIR. 1 lutego 2001 r. Wprowadzenie kontroli zgodnoœci numeru rachunku ze standardem NRB w aplikacji oddzia³owej systemu ELIXIR, zgodnie z Kart¹ wdra ania NRB. 1 August 1997 Launching the separate MODELIX subsystem (within the ELIXIR system), which enables transfer of transactions between branches of the same bank. 1 June 1998 Launching the new form of the clearing transaction, i.e. Direct Debit, within the ELIXIR system. 30 June 1998 Covering all banks with the ELIXIR electronic clearing system. 1 April 1999 Implementation of the uniform rules and regulations for both the SYBIR and the ELIXIR systems June 1999 Participation of the KIR S.A. in the Global Test of Payment Systems, checking the compatibility of the systems in the year Poland via KIR S.A. was invited to take part in this test by the New York Clearing House. 1 March 2000 Operational launching the IMBIR, document scanning services. 2 January 2001 Launching the electronic cheques service for personal saving and current account's (ROR) within the ELIXIR system. 1 February 2001 Introduction of the control of banking account code compliant with the IBAN standard in the ELIXIR system branch application. ANNUAL REPORT lipca 2001 r. Produkcyjne uruchomienie systemu zarz¹dzania certyfikatami kluczy publicznych SZAFIR. 2 July 2001 Operational launching the SZAFIR public key certificates authorization system. 15

16 RAPORT ROCZNY 2001 List Pana Aleksandra Kwaœniewskiego, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, skierowany do uczestników i organizatorów uroczystoœci 10-lecia powstania Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Szanowni Pañstwo, Warszawa, 22 listopada 2001 roku Do uczestników i organizatorów uroczystoœci 10-lecia powstania Krajowej Izby Rozliczeniowej Z okazji 10. rocznicy powstania Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A. proszê przyj¹æ serdeczne gratulacje i s³owa uznania za wysi³ek w³o ony w utworzenie ogólnokrajowego systemu rozliczeñ bankowo-finansowych. Istnienie Izby nak³ada siê na jedn¹ z najwa niejszych dekad we wspó³czesnych dziejach Polski czas transformacji ustrojowej i gospodarczej. Dobrze wykorzystaliœmy ten moment. Dowiedliœmy sobie i innym, e Polacy potrafi¹ byæ zdyscyplinowani i rozwa ni, umiej¹ ciê ko pracowaæ i porozumieæ siê w sprawach najwa niejszych dla kraju. Dziœ, otwiera siê przed nami kolejna wielka szansa pe³noprawnego cz³onkostwa w jednolitym europejskim rynku. Chcemy znaleÿæ siê tam jako szanowany partner, aktywnie uczestnicz¹cy we wspólnym dziele budowania silnej ekonomicznie, spo³ecznie i kulturowo Europy. Aby tak mog³o siê staæ, trzeba wiele dziedzin naszego ycia przygotowaæ do integracji. Prace podejmowane przez Krajow¹ Izbê Rozliczeniow¹ s¹ dobrym przyk³adem takich dzia³añ. Nowatorskie rozwi¹zania wprowadzone do polskiego systemu bankowego, zapewni³y mu szybkoœæ i sprawnoœæ funkcjonowania oraz bezpieczn¹ i niezawodn¹ obs³ugê zleceñ p³atniczych w obrocie miêdzybankowym. System stworzony przez KIR umo liwia bankom oferowanie nowych instrumentów p³atniczych i wysok¹ jakoœæ us³ug. Wysokie oceny przyjêtym rozwi¹zaniom wystawiaj¹ instytucje polskiego systemu bankowo-finansowego i nasi partnerzy z Unii Europejskiej. Osi¹gniêcia Krajowej Izby Rozliczeniowej to dzie³o grupy prê nych i oddanych swojej pracy ludzi. To, co uda³o siê Pañstwu zrealizowaæ w ci¹gu zaledwie jednej dekady, œwiadczy o ogromnych Pañstwa zdolnoœciach i mo liwoœciach. Jestem pe³en uznania dla Waszego dorobku. Dziêkujê Izbie za aktywn¹ dzia³alnoœæ w polskim sektorze finansowym. Dziêkujê tak e za wysi³ek w³o ony w promocjê naszego kraju na arenie miêdzynarodowej. Gratuluj¹c Pañstwu jubileuszu dziesiêciolecia, yczê Krajowej Izbie Rozliczeniowej pomyœlnego rozwoju i wielu cennych inicjatyw. yczê Pañstwu satysfakcji i zadowolenia p³yn¹cych z poczucia, e Wasze osobiste osi¹gniêcia sk³adaj¹ siê na sukces wspólny, sukces Polski. Aleksander Kwaœniewski 16

17 The letter of the President of Poland, Mr Aleksander Kwaœniewski, to the participants and organisers of the 10th anniversary celebration of the National Clearing House Co. ANNUAL REPORT 2001 President Republic of Poland Ladies and Gentlemen, Warsaw, 22 November 2001 To the participants and organisers of the jubilee gathering marking the 10th anniversary of the National Clearing House Co. On the occasion of the 10th anniversary of the National Clearing House Co., please accept my sincere congratulations and words of acknowledgement for the effort devoted to the creation of a nation-wide system of bank and financial clearing. The House s period in existence has coincided with one of the most important decades in Poland s contemporary history a time of political and economic transformation. We have made a good use of that moment. We have proved to ourselves and to others that Poles can be disciplined and prudent, that they know how to work hard and reach agreement on matters of the utmost national importance. Today, another great opportunity is opening before us the chance of full-scale membership of a common European market. We want to find ourselves therein as a respected partner actively participating in the common effort of building an economically, socially and culturally strong Europe. For that to occur, many areas of our life must be prepared for integration. The work being done by the National Clearing House Co. is a good example of such efforts. Innovative solutions introduced into the Polish banking system have enabled it to handle interbank payments swiftly, efficiently, safely and reliably. The system created by KIR S.A. has enabled banks to offer new payment instruments and highquality services. Both Polish banks and financial institutions as well as our partners from the European Union have given high marks to the solutions being applied. The accomplishments of the National Clearing House Co. have been the work of a group of dynamic individuals dedicated to their jobs. What you have managed to achieve in the course of a single decade attests to your great abilities and potential. I am full of admiration for your achievements. I wish to thank the House for its active involvement in the Polish banking sector. I also thank you for your effort to promote out country in the international arena. In congratulating you on your 10th anniversary, I wish the National Clearing House Co. propitious development and numerous valuable initiatives. I wish you all the satisfaction that comes from knowing that your personal achievements have contributed to our common success, to the success of Poland as a whole. Aleksander Kwaœniewski 17

18 RAPORT ROCZNY 2001 II. UCZESTNICTWO W IZBIE Uczestnikiem Izby mo e staæ siê ka dy bank, który posiada licencjê na prowadzenie dzia³alnoœci w Polsce oraz uzyska akceptacjê Rady Nadzorczej Izby. Wnioskodawca (uczestnik) musi posiadaæ rachunek bie ¹cy w NBP, otwarty i prowadzony przez jednostkê organizacyjn¹ NBP, obs³uguj¹c¹ rachunki uczestników KIR S.A. Warunkiem uczestnictwa w Izbie jest tak e zawarcie z NBP umowy umo liwiaj¹cej zaci¹gniêcie kredytu lombardowego. Ponadto, uczestnik musi byæ wyposa ony w aplikacjê, za poœrednictwem której mo e monitorowaæ rozliczenia w systemie ELIXIR. Sprawdzane jest równie techniczne przygotowanie banku do prowadzenia rozliczeñ. W³¹czenie banku do systemu rozliczeniowego nastêpuje dopiero po pomyœlnym przeprowadzeniu testów. Tryb wykluczenia z Izby jest jednoznacznie okreœlony w umowie uczestnictwa. Od pocz¹tku dzia³ania Izby wykluczonych zosta³o 6 banków. W 2001 roku wykluczono z uczestnictwa 1 bank. Na koniec 2001 roku bezpoœrednimi uczestnikami rozliczeñ w Krajowej Izbie Rozliczeniowej S.A. by³y 62 banki. II. KIR S.A. MEMBERSHIP A participant of the National Clearing House Co. may be any bank which has a licence for banking activity in Poland and obtains acceptance of the KIR S.A. Supervisory Board. The Applicant (participant) must have a current account in the National Bank of Poland, open and held by the organisational unit of the NBP dealing with accounts of KIR S.A. participant banks. Participation in the House is also dependent on entering into the collateral loan agreement with NBP. Additionally, the participant must be equipped with the application which enables him monitoring the clearing operations carried out in the ELIXIR system. Also, the technical preparedness of the bank to carry clearing systems is checked. The bank is not included in the clearing system until the tests are successfully completed. The procedure of exclusion from the House is defined in the membership agreement. From the beginning of the House operations all together 6 banks were excluded. One bank was excluded from the participation in the House in At the end of 2001, there were 62 banks directly participating in the clearing operations carried out through the National Clearing House Co. 18

19 III. PRODUKTY I US UGI W KIR S.A. 1. SYSTEMY ROZLICZEÑ MIÊDZYBANKOWYCH W KIR S.A. III. KIR S.A. PRODUCTS AND SERVICES 1. INTERBANK CLEARING SYSTEMS OF KIR S.A. ANNUAL REPORT 2001 W ramach KIR S.A. zosta³y wprowadzone do polskiej bankowoœci dwa niezale ne od siebie, oparte na rozrachunku netto, systemy rozliczeñ miêdzybankowych: SYBIR ( System Bankowych Izb Rozli- czeniowych) zwany te Izb¹ Tradycyjn¹ lub Izb¹ Papierow¹ oraz ELIXIR (Elektroniczna Izba Rozliczeniowa) produkt KIR S.A. o zastrze- onym znaku towarowym. Izba Papierowa i Izba Elektroniczna to dwa niezale ne, ale wzajemnie uzupe³niaj¹ce siê systemy. Od r. w KIR S.A. obowi¹zuje nowy, wspólny dla obu systemów, jednolity Regulamin3 dokonywania czynnoœci w zakresie rozliczeñ. Wraz z rozwojem systemów rozliczeniowych oraz wprowadzaniem nowych us³ug Rada Nadzorcza KIR S.A. dokonuje stosownych zmian i uzupe³nieñ w Regulaminie. Within KIR S.A., the following two independent interbank clearing systems based on the net clearing have been introduced into the Polish banking sector: SYBIR (for System Bankowych Izb Rozliczeniowych the System of Bank Clearing Houses), also called the Traditional, or Paper-based System, and ELIXIR (for Elektroniczna Izba Rozliczeniowa the Electronic Clearing System) a product of KIR S.A. with a registered trademark. Both systems, the paper-based and the electronic one, are independent but complementary to each other. As of April 1st, 1999, new and unified Regulations3 on performance of clearing operations apply in KIR S.A. for both systems. As the clearing systems develop and new services are introduced, the Supervisory Board of KIR S.A. makes appropriate amendments and supplements to those Regulations Charakterystyka Izby Papierowej SYBIR Izba Papierowa system SYBIR System SYBIR jest oryginalnym polskim produktem opracowanym dla zapewnienia sprawnej obs³ugi rozliczeñ miêdzybankowych netto dokonywanych z udzia³em dokumentów papierowych. System umo liwia automatyzacjê przetwarzania danych 1.1. Key Features of the SYBIR Paper-based Clearing System The SYBIR Paper-based Clearing System The SYBIR system is an original Polish product, elaborated to ensure efficient service of net interbank clearing, performed with the use of paper documents. The system allows for automation of data processing at different 3 Zaktualizowany Regulamin w pe³nej wersji dostêpny jest w Zespole Informacyjnej Obs³ugi Banków KIR S.A., a skrót w Serwisie KIR S.A. na stronach 3 Updated full text of Regulations is available at Bank Information Service Team of KIR S.A. and its abridged version can be found in KIR S.A. Service on: 19

20 RAPORT ROCZNY 2001 w poszczególnych fazach procesu rozliczeniowego miêdzy oddzia³ami banków za poœrednictwem Bankowych Regionalnych Izb Rozliczeniowych (BRIR). Od momentu produkcyjnego uruchomienia, system SYBIR obs³u y³ blisko 378 milionów przesy³ek rozliczeniowych oraz kurierskich. stages of the process of interbank clearing through the Regional Bank Clearing Houses (BRIR). Since the beginning of operation, the SYBIR system serviced almost 378 million clearing and courier packages. Liczba transakcji przeliczeniowych w systemie SYBIR* Number of calculated transactions in the SYBIR* system 300 Liczba transakcji przeliczeniowych (w mln) Number of calculated transactions (million) Lata / Years *Dla systemu SYBIR liczba transakcji podawana jest w tzw. transakcjach przeliczeniowych: liczba przesy³ek x wskaÿnik zawartoœci transakcji w jednej przesy³ce rozliczeniowej zmienny dla poszczególnych okresów. * For the SYBIR system the number of transactions is given in so called calculated transactions, i.e. the number of packets multiplied by the indicator of transactions contents of one clearing packet, which is variable in time. Wartoœæ obrotów ogó³em przekazana za poœrednictwem systemu SYBIR w latach to ponad 5 bilionów z³otych. Na skutek szybszego tempa spadku wartoœci obrotów w stosunku do zmiany liczby przesy³ek, w systemie SYBIR od 1997 roku obserwuje siê spadek œredniej wartoœci jednej przesy³ki rozliczeniowej (z 21 tys. z³ w 1997 r., 17 tys. z³ w 1998 r., 13,5 tys. z³ w 1999 r., 12,2 tys. z³ w roku 2000 do 11,6 tys. z³ w 2001 r.). The total amount transferred through SYBIR in the period from 1993 to 2001 exceeds PLN 5 thousand billion. As a result of decrease of transactions value faster than the decrease of amount of packages, starting from 1997, a year-toyear reduction of the average value of one clearing package is observed in SYBIR (from PLN 21 thousand in 1997; PLN 17 thousand in 1998; PLN 13.5 thousand in 1999; PLN 12.2 thousand in 2000; to PLN 11.6 thousand in 2001). 20