ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne

Transkrypt

1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne Na podstawie art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje: 1. W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne (Dz. U. Nr 48, poz. 459 oraz z 2009 r., Nr 163, poz. 1303) w 1 wprowadza się następujące zmiany: 1) w ust. 1: a) pkt 12 otrzymuje brzmienie: 12) zające szaraki i dzikie króliki - od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia, a w drodze odłowu - do dnia 15 stycznia, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 2;, b) pkt 14 otrzymuje brzmienie: 14) kuropatwy - od dnia 11 września do dnia 21 października, a w drodze odłowu - do dnia 15 stycznia, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 3; ; 2) ust. 5 otrzymuje brzmienie: 5. Obejmuje się całoroczną ochroną: 1) łosie (byki, klempy i łoszaki); 2) zające szaraki w okresie do dnia 31 października 2013 r.; 3) kuropatwy w okresie do dnia 10 września 2013 r.. 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. w porozumieniu: MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI MINISTER ŚRODOWISKA 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. Nr 216, poz. 1606). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. 1462, z 2006 r. Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 201, poz oraz z 2009 r. Nr 92, poz. 753 i Nr 223, poz

2 UZASADNIENIE Delegacja zawarta w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm.) zobowiązuje ministra właściwego do spraw środowiska, działającego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody oraz Polskiego Związku Łowieckiego, do określenia w drodze rozporządzenia okresów polowań na zwierzęta łowne. Obecnie kwestie te reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne (Dz. U. Nr 48, poz. 459, z późn. zm.). Nowelizacja rozporządzenia polegająca na objęciu całoroczną ochroną zająca i kuropatwy na okres dwóch lat wynika z konieczności podjęcia zdecydowanych działań zmierzających do odbudowy populacji ww. gatunków i monitorowania czynników zewnętrznych oddziaływujących na nie. Propozycja wprowadzenia dwuletniego okresu ochronnego dla zająca i kuropatwy wynikła w ramach konsultacji społecznych projektu rozporządzenia. Uwagę taką zgłosił Marszałek Województwa Śląskiego. Dotychczas podejmowane działania mające na celu zwiększenie liczebności zajęcy i kuropatw, polegające m.in. na próbach ograniczenia populacji lisa, nie przyniosły spodziewanych rezultatów. Od wielu lat obserwowany jest spadek populacji obu gatunków spowodowany głównie nieodwracalnymi zmianami w środowisku bytowania zwierzyny, tj. wysokowydajnym, wielkoobszarowym rolnictwem i zmianami struktur upraw rolnych oraz drapieżnictwem. Główne liczące się drapieżniki to jenoty, ptaki drapieżne, krukowate, a przede wszystkim lisy. W szczególności liczebność populacji lisa regularnie wzrastała na przestrzeni ostatnich lat. Zgodnie z rocznikiem statystycznym GUS Leśnictwo 2010 liczebność populacji lisów w Polsce w 2000 r. wynosiła 145,1 tys. szt., a w 2008 r. wzrosła już do 209,5 tys. szt. W 2010 r. zmalała nieco do 198,3 tys. osobników, co jednak mieści się w wielkości błędu popełnianego przy corocznej inwentaryzacji łowieckiej. Prowadzona dotychczas strategia pozyskania lisa nie przyczyniła się znacząco do zmniejszenia populacji tego drapieżnika, a działania związane ze zwalczaniem wścieklizny spowodowały dodatkowy wzrost jego liczebności. Ptaki drapieżne i krukowate są natomiast zagrożeniem głównie dla młodych osobników. Nie bez znaczenia jest także obserwowany w ostatnich latach wzrost liczby bezpańskich, zdziczałych psów i kotów powodujących duże straty w liczebności populacji zajęcy i kuropatw. Skuteczna realizacja ochrony zająca i kuropatwy wymaga od dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich uwzględnienia w planowaniu łowieckim konieczności znacznego zwiększenia odstrzałów drapieżników oraz bezwzględnego egzekwowania wykonania planu ich pozyskania. Natomiast ograniczenie wpływu niektórych gatunków zwierząt objętych ochroną częściową (np. ptaków krukowatych) może być regulowane zezwoleniami na odstępstwo od ogólnie obowiązujących zakazów wprowadzonych ustawą o ochronie przyrody, wydawanymi przez właściwych terytorialnie regionalnych dyrektorów ochrony środowiska w celu odstrzału tych ptaków na udokumentowany wniosek dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich. Mając na celu zwiększenie liczebności zająca i kuropatwy celowym jest objęcie tych gatunków całoroczną ochroną w podanym w projekcie terminie, którego ścisłe określenie powoduje, że w przypadku uzyskania pozytywnego efektu

3 nie będzie zachodziła potrzeba ponownej nowelizacji rozporządzenia. W sytuacji gdy efekt będzie przeciwny, należy liczyć się z przedłużeniem okresu całkowitej ich ochrony. Zgodnie z delegacją ustawową swoje opinie do przesłanego projektu przedłożyli Polski Związek Łowiecki oraz Państwowa Rada Ochrony Przyrody. W obu opiniach podkreślono wpływ drapieżników, chorób właściwych dla zająca i kuropatwy, zmian strukturalnych i stosowanie pestycydów w rolnictwie oraz redukcji zadrzewień i zakrzaczeń na liczebność tych gatunków. Wskazano także na brak negatywnego wpływu wykonywanego odstrzału zająca i kuropatwy w wysokościach zaplanowanych w rocznych planach łowieckich na ogólny stan populacji. PROP zwróciła ponadto uwagę, że objęcie tych gatunków ochroną bierną nie jest rozwiązaniem problemu regresu zająca i kuropatwy. Konieczne wydaje się natomiast zwrócenie uwagi na możliwości wprowadzenia dopłat środowiskowych do gruntów rolnych w celu zabezpieczenia ostoi zwierzynie i ochronę przed drapieżnikami. Mając jednak na uwadze, że podejmowane dotychczas działania w celu zwiększenia populacji zająca i kuropatwy (całoroczny odstrzał lisa na terenach, na których dokonano wsiedleń zająca, kuropatwy i bażanta, działania podejmowane przez samorządy województw, koła łowieckie i ośrodki hodowli zwierzyny w zakresie wsiedleń oraz ochrony śródpolnych zakrzaczeń) nie przynoszą oczekiwanego rezultatu, konieczne jest wprowadzenie całorocznej ochrony tych gatunków na okres dwóch lat. Z chwilą wprowadzenia dwuletniego okresu ochronnego na zające i kuropatwy gatunki te będą posiadały status zwierząt łownych objętych całoroczną ochroną. Projekt rozporządzenia nie podlega procedurze notyfikacji oraz jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

4 Ocena Skutków Regulacji 1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny Podmiotami, na które będzie oddziaływało bezpośrednio rozporządzenie, są myśliwi, zarządcy i dzierżawcy obwodów łowieckich, Polski Związek Łowiecki, Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. 2. Konsultacje W ramach konsultacji projekt otrzymali wojewodowie, marszałkowie województw, Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego, Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Liga Ochrony Przyrody, Polski Klub Ekologiczny, Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody Salamandra, Klub Przyrodników Stowarzyszenie Gaja, Związek Leśników Polskich w Rzeczypospolitej Polskiej, Krajowa Sekcja Pracowników Leśnictwa i Ochrony Środowiska ZZ Budowlani, Polskie Towarzystwo Leśne, Sekretariat Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska NSZZ Solidarność, Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa. Projekt został także umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska. W toku opiniowania społecznego (publikacja projektu w Internecie) swój sprzeciw przeciwko objęciu zająca i kuropatwy całoroczną ochroną zgłaszali indywidualni hodowcy zwierzyny drobnej, koła łowieckie, osoby fizyczne, myśliwi, Zarządy Okręgowe PZŁ i Okręgowe Rady Łowieckie. Sprzeciw wyrazili także Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego oraz Państwowa Rada Ochrony Przyrody wskazując na to, że ochrona bierna, jaką będzie objęcie zająca i kuropatwy całoroczną ochroną, nie jest właściwym rozwiązaniem problemu. Skuteczniejszym działaniem byłoby doprowadzenie do zmniejszenia stanu populacji drapieżników oraz zwiększenia zasiedleń osobnikami wyhodowanymi poza obwodami łowieckimi. W pakiet działań ochronnych winno wchodzić także wprowadzenie dopłat środowiskowych dla gospodarstw rolnych mający na celu ochronę śródpolnych remiz i miedzy. W ramach konsultacji uwagi do proponowanego rozwiązania zgłosiły następujące instytucje: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Wojewoda Podkarpacki, Marszałek Województwa Podkarpackiego, Marszałek Województwa Małopolskiego, Wicewojewoda Podlaski, Zarząd Województwa Łódzkiego, Zarząd Województwa Pomorskiego, Marszałek Województwa Lubelskiego, Zarząd Województwa Lubuskiego, Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, Krajowa Rada Izb Rolniczych, Polskie Towarzystwo Leśne, Polski Związek Łowiecki, Marszałek Województwa Śląskiego, Marszałek Województwa Mazowieckiego i Wojewoda Lubelski. Większość uwag zawierała negatywną ocenę proponowanej nowelizacji rozporządzenia Ministra Środowiska. Podstawowym argumentem podnoszonym w dyskusji był fakt, że na zmniejszanie się populacji zająca i kuropatwy wpływ ma nie odstrzał tych gatunków przez myśliwych, lecz przede wszystkim chemizacja i intensyfikacja rolnictwa, wielkoobszarowe monokulturowe uprawy rolne oraz duża liczba drapieżników i zwiększająca się liczba zdziczałych i wałęsających się psów i kotów. Biorąc pod uwagę liczbę pozyskiwanych zwierząt odstrzał nie jest decydującym czynnikiem wpływającym na regres liczebności obu populacji. Podnoszono również, że objęcie całoroczną ochroną zająca i kuropatwy wpłynie

5 niekorzystnie na działania kół łowieckich, które obecnie na dużą skalę prowadzą zasiedlania dzierżawionych przez siebie obwodów łowieckich zwierzyną drobną. Powyższe uwagi nie zostały uwzględnione. Objęcie zająca i kuropatwy całoroczną ochroną jest dodatkowym środkiem do osiągnięcia celu zwiększenia liczebności zająca i kuropatwy. Obawa o zmniejszenie zainteresowania kół łowieckich prowadzonymi zasiedleniami jest bezpodstawna. Zając i kuropatwa pozostają w dalszym ciągu na liście zwierząt łownych i jako takie winny być przedmiotem gospodarki łowieckiej w zakresie prowadzenia działań ochronnych i zasiedleń. Art. 3 ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066, z późn. zm) jednoznacznie stanowi, że celem łowiectwa jest ochrona, zachowanie bioróżnorodności i gospodarowanie populacjami zwierząt. Z kolei zgodnie z art. 4 Prawa łowieckiego gospodarka łowiecka to działalność w zakresie ochrony, hodowli i pozyskiwania zwierzyny. W przesłanych pismach zwracano też uwagę na fakt, że w przypadku objęcia zająca i kuropatwy całoroczną ochroną Skarb Państwa będzie obciążany wypłacaniem odszkodowań za szkody łowieckie wyrządzone przez te gatunki na podstawie art. 50 ustawy Prawo łowieckie. Uwagi takie zgłoszone zostały przez Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Podkarpackiego, Łódzkiego, Mazowieckiego, Zarząd Województwa Lubuskiego i Krajową Radę Izb Rolniczych. Uwagi zostały uznane za bezzasadne. Art. 50 ust. 1 ustawy Prawo łowieckie odsyła do zdefiniowanego w art. 46 ust. 1 pojęcia szkody, które składa się niejako ze strony przedmiotowej (uprawy i płody rolne) oraz podmiotowej (sprawcą jest jeden z gatunków: łoś, jeleń, daniel, sarna, dzik). Mając na uwadze ten nierozerwalny związek pomiędzy szkodą a gatunkiem zwierzyny, który ją wyrządził, należy przyjąć, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność jedynie za szkody w uprawach i płodach rolnych wyrządzone jedynie przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, o ile zwierzęta te objęte są całoroczną ochroną. Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego zgłosił uwagę, że wprowadzenie całorocznej ochrony spowoduje uniemożliwienie prowadzenia odłowów wolno żyjących zwierząt do celów hodowlanych. Uwaga nie została uwzględniona, ponieważ istnieje możliwość prowadzenia odłowów zajęcy i kuropatw na podstawie art. 44 ust. 3 Prawa łowieckiego, za zezwoleniem ministra właściwego do spraw środowiska. Ponadto Marszałek Województwa Śląskiego, Wielkopolskiego, Pomorskiego, Łódzkiego i Mazowieckiego zgłosili potrzebę wpływania na poprawę liczebności zwierzyny drobnej przez rozwiązanie problemu drapieżnictwa. Należy podkreślić, że w naszym systemie prawnym istnieją już rozwiązania, dzięki którym można chronić zasiedlane kuropatwy i zające np. nowelizowane rozporządzenie zezwala na całoroczny odstrzał jenota oraz lisa przez cały rok, z zastrzeżeniem, że w przypadku lisa dotyczy to terenów, na których prowadzono w ostatnich 2 latach kalendarzowych zasiedlenia zająca, bażanta lub kuropatwy. Uwaga zgłoszona przez Marszalka Województwa Śląskiego proponująca określenie terminu wprowadzonego okresu do dwóch lat została uwzględniona. Wicewojewoda Podlaski zgłosił dodatkowo uwagę dotyczącą konieczności wprowadzenia okresu polowań na łosie. Uwaga nie została uwzględniona. Jakiekolwiek działania w tej kwestii będą możliwe dopiero po ukończeniu prac nad Strategią gospodarowania populacją łosia w Polsce wykonywaną przez Uniwersytet w Białymstoku.

6 3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa oraz budżety jednostek samorządu terytorialnego Wejście w życie przedmiotowego rozporządzenia nie spowoduje dodatkowych wydatków oraz nie wpłynie na dochody budżetu państwa i na budżety jednostek samorządu terytorialnego. 4. Wpływ regulacji na rynek pracy Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na rynek pracy. 5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionalny.