Instytut Historii Historia studia stacjonarne pierwszego stopnia Specjalność dziedzictwo kulturowe, jego ochrona i promocja SYLABUS

Transkrypt

1 Instytut Historii Historia studia stacjonarne pierwszego stopnia Specjalność dziedzictwo kulturowe, jego ochrona i promocja SYLABUS Przedmiot Historia starożytnego Rzymu Prowadzący Dr Szymon Orzechowski Forma zajęć konwersatorium Rok studiów I rok, semestr zimowy 2011/2012 Liczba godzin 30 Punkty ECTS 2 Forma zaliczenia Zaliczenie z oceną Wymagania wstępne Cele dydaktyczne Treści kształcenia Podstawowa wiedza z zakresu geografii historycznej oraz historii starożytnej, podstawy łaciny. - przedstawienie zwięzłego zarysu historii politycznej starożytnego Rzymu, stanowiącego tło dla omówienia wybranych aspektów życia w tym okresie. - ukazanie mało znanych i rzadziej poruszanych w trakcie kursowych zajęć z historii starożytnej zagadnień z zakresu stosunków społecznych, obyczajowych i gospodarczych. - zapoznanie studentów z podstawami wiedzy o jednostkach mierzenia czasu, kalendarza oraz metrologii rzymskiej Metody dydaktyczne Warunki zaliczenia przedmiotu Tematyka zajęć dyskusja, praca pod kierunkiem, prezentacja, wykład Obowiązkowe uczestnictwo w zajęciach (dopuszczalna 1 nieobecność, każda pozostała wymaga zaliczenia), zaliczenie z oceną kolokwium zaliczeniowe. 1. Zwięzły zarys historii politycznej starożytnego Rzymu ( 6 godz.) - podbój Italii i jej organizacja (Miasto Rzym, kolonie, municipia, socii - Rzym w dobie wielkich podbojów w III-I w. przed Chr.- organizacja prowincji - próby kontynuowania podbojów za panowania Antoninów - kryzys wieku III - próby wzmocnienia państwa za Dioklecjana i Konstatntyna Wielkiego - upadek Cesarztwa Zachodniorzymskiego przyczyny społecznogospodarcze i polityczne 2. Ustrój społeczny i jego przemiany (4 godz.) - podstawy ustroju społecznego w okresie republiki i wczesnego cesarstwa

2 - społeczeństwo późnego Rzymu 3. Armia rzymska i jej organizacja (4 godz.) - armia w dobie republiki i zmiany organizacyjne po reformie Mariusza - wojsko jako instrument walki politycznej w okresie wczesnego i późnego cesarstwa - barbaryzacja armii 4. Niewolnictwo w Rzymie (4 godz) - źródła pochodzenia niewolników i powstanie tzw. niewolnictwa domowego - niewolnictwo podstawą wytwórczości w dobie wielkich podbojów powstania niewolników - poprawa sytuacji niewolników do okresie wczesnego cesarstwa - kolonat i jego organizacja - instytucja gladiatorów 5. System monetarny w Rzymie (4 godz.) - powstanie pieniądza kruszcowego - organizacja mennictwa - obieg pieniężny - pieniądz rzymski na ziemiach polskich 6. Chronologia i metrologia rzymska ( 2 godz.) - kalendarz rzymski system określania dat rocznych - miary długości, pojemności, powierzchni i wagi 7. Rodzina rzymska (4 godz.) - tradycyjna rodzina rzymska w okresie republiki - przemiany obyczajowe w okresie cesarstwa - rola kobiet w społeczeństwie 8. Życie prywatne i intymne Rzymian ( 2 godz.) - życie codzienne - zachowania seksualne - prostytucja Literatura Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu od czasów najdawniejszych do Konstantyna, t. I-II, Warszawa Cywilizacje starożytne, pod red. A. Cotterela, Lódź Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa Kamienik R., Dzieje starożytne, Lublin Maszkin N. A., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa Mrozewicz L., Historia powszechna. Starożytność,1999. Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, pod red. E. Wipszyckiej, t. I, Warszawa 1982, t. II, Warszawa 1986, t. III,

3 Warszawa Wolski J., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań Literatura uzupełniająca Łatwiej dostępne opracowania Alfóldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań Amielańczyk H., Restrykt cesarza Hadriana o zakazie sprzedaży niewolnic stręczycielom i niewolników właścicielom szkół gladiatorskich, (w:) Contra leges et bonos mores przestępstwo obyczajowe w starożytnej Grecji i Rzymie, pod red. H. Kowalskiego i M. Kuryłowicza, Lublin Bieżuńska-Małowist I., Niewolnictwo domowe i jego znaczenie dla społeczeństw antycznych, Antiquitas, 9, 1983, 3-6. Beard M., Henderson J., Kultura antyczna, Warszawa Błaszczyk, Seneka o wychowaniu w rodzinie rzymskiej, Bydgoszcz Cameron A., Późne Cesarstwo Rzymskie, Warszawa Carcopino J., Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, Warszawa Crima et mores prawo karne i obyczajowe w starożytnym Rzymie, pod red. M. Kuryłowicza, Lublin Człowiek Rzymu, pod red. A. Giardiny, Warszawa Dąbrowa E., Rozwój i organizacja armii rzymskiej ( do początku III w. n.e.), Kraków Dąbrowa E., Organizacja armii rzymskiej w okresie wczesnego cesarstwa, (w:) Starożytny Rzym we współczesnych badaniach, pod red. T. Kotuli, Kraków Demandt A., Prywatne życie cesarzy rzymskich, Dufour P., Historia prostytucji czasy przedchrześcijańskie. Cesarstwo Rzymskie, Gdynia Etienne R., Życie codzienne w Pompejach, Warszawa Geza A., Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznan Gibbon. E., Upadek Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie, Warszawa Grant M., Gladiatorzy, Wrocław-Warszawa-Kraków 1980 Grimal L., Miłość w Rzymie, Warszawa 1990 Kara i śmierć w starożytnym Rzymie, pod red. H. Kowalskiego i M. Haszczyc Z., Kryzys imperium rzymskiego a zmiany w położeniu zewnętrznym cesarstwa w pierwszych dziesięcioleciach III w., Meander, 30, 1975, s Jundziłł J., Wzorce i modele wychowania w rodzinie rzymskiej okresu III w. p.n.e. III w. n.e., Bydgoszcz Kaczanowski P., Importy broni rzymskiej na obszarze europejskiego Barbaricum, Kraków Kolendo J., Świat antyczny i barbarzyńcy. Teksty, zabytki, refleksje nad przeszłością, t. I, pod red. A. Bursche, R. Chowaniec, W. Nowakowski,

4 Warszawa Konik W., Markomania i Sarmatia niedoszłe prowincje rzymskie, Eos, 50, 1959/60, s Koper S., Miłość, seks i polityka w starożytnej Grecji i Rzymie, Warszawa Korfanty J., Rzymska pochwała idealnej żony, Meander 4, 1980, s Kotula T., Kryzys III wieku w zachodnich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego, Antiquitas, 17, Kotula T., Barbarzyńcy i dworzanie. Rzym a barbarzyńcy w dworskiej literaturze późnorzymskiej, Kraków Kotula T., Ładomirski A., Rzym i jego sąsiedzi. Z zagadnień polityki wobec ludów ościennych, Meander 17, 1962, s Kunisz A., Geneza ustroju monetarnego Cesarstwa Rzymskiego, Katowice Kunisz A., Denar i antoninian. Z problematyki obiegu monetarnego w Cesarstwie Rzymskim w III w. n. e. Studia Historyczne 16, 1973, s Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich: Pryncypat, Warszawa 1986; Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich: Dominat, Warszawa 1991 Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starozytnym Rzymie, Lublin Ładomirski A., Z dziejów rzymskiej polityki wobec ludów barbarzyńskich nad dolnym Dunajem, Antiquitas, 4, 1974, s Łoposzko T., Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa Łoposzko T., Ruchy plebejskie w Rzymie, Lublin Łopuszko T., Historia społeczna Rzymu republikańskiego, Warszawa Majewski K., Klienci Rzymu i ośrodki władzy książąt plemiennych w Europie środkowej w okresie cesarstwa w świetle źródeł archeologicznych, Archeologia, , s Mączyńska M., Wędrówki Ludów. Historia niespokojnej epoki IV-V wieku, Warszawa-Kraków Mączyńska M., Europa w okresie wędrówek ludów, Poznań Mossakowski, Azyl w późnym Cesarstwie Rzymskim, Toruń Partnerka, matka, opiekunka. Status kobiety w starożytności i średniowieczu, pod red. J. Jundziłł, Bydgoszcz Rutkowski B., Walka Cesarstwa Rzymskiego z najazdami barbarzyńców w latach , Meander, 36, 1981, s Thebert Y., Niewolnik, (w:) Człowiek Rzymu, pod red. A. Giardiny, Warszawa 2000 Tyszkiewicz L., Hunowie w Europie. Ich wpływ na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie oraz na ludy barbarzyńskie, Wrocław Warry J., Armie świata antycznego, Warszawa Wheller M., Rzym poza granicami cesarstwa, Warszawa Wielowiejski J., Na drogach i szlakach Rzymian, Warszawa Wielowiejski J., Główny szlak bursztynowy w czasach Cesarstwa

5 Adresy stron internetowych Rzymskiego, Wrocław Wielowiejski J., Kontakty Noricum i Panonii z ludami północnymi, Wrocław-Warszawa-Kraków Wilczyński M., Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e., Kraków Winniczuk L., Kalendarz starożytnych Greków i Rzymian, Warszawa Winniczuk L., Kobiety świata antycznego, Warszawa Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa Wipszycka E., O starożytności polemicznie, Warszawa Wolfram H., Germanie, Kraków Wolfram H., Historia Gotów, Warszawa-Gdańsk Vogd J., Upadek Rzymu, Warszawa Zawadzki T., Rzym w krajach naddunajskich, w: Pamiętnik VIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie w 1958, Warszawa Veyne P., Historia życia prywatnego, T.!. Od Cesarstwa Rzymskiego do roku 1000, Warszawa Zaidler, Dzieje zegara, Warszawa Zieliński T., Rzeczpospolita rzymska, Katowice Znaczenie wojen markomańskich dal państwa rzymskiego i północnego Barbaricum, Scripta Archaeologica t. II, Warszawa 1982.