Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca

Transkrypt

1 ISSN ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 nr 5 (41) R. IV Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca Marta Wyka Przypisy do ycia Wydawnictwo Literackie Przypisy do ycia s¹ ciekawym spotkaniem z wa nymi postaciami krakowskiego i ogólnopolskiego ycia literackiego i kulturalnego. G³ównym bohaterem wspomnieñ jest ojciec autorki, Kazimierz Wyka, wybitny profesor literatury, legenda krakowskiej polonistyki, mistrz wielu pokoleñ polskich polonistów. Ksi¹ ka jest bogato ilustrowana, zawiera liczne fotografie pochodz¹ce z archiwum autorki. Mo na czytaæ tê ksi¹ kê w dowolnie wybranym miejscu, bo sk³ada siê ona z opowieœci o czasach autorki, o jej rodzinie i przyjacio³ach, o sprawach i uczuciach dawno minionych, o marzeniach wreszcie, nie zawsze zrealizowanych. Jest pamiêtnikiem emocji, a nie such¹ relacj¹ o faktach, które siê kiedyœ zdarzy³y. M³oda dziewczyna z krakowskiej profesorskiej rodziny szuka swego miejsca w yciu. Dziœ mo na powiedzieæ, e je znalaz³a ale wtedy? Wszystko siê dopiero zaczyna³o, nic nie by³o pewne, a teraz ta niegdysiejsza m³oda osoba spogl¹da na tamten czas z czu³oœci¹, ze smutkiem, z ironi¹, z zastanowieniem. Pytanie o sens m³odoœci zadajemy sobie wszyscy. Ta ksi¹ ka jest jedn¹ z mo liwych nañ odpowiedzi. Autorka pokazuje nam, jak kszta³tuje siê osobowoœæ poprzez spotkania z ludÿmi, podró e, zauroczenia krajobrazami Jest to wiêc ksi¹ ka daleka od napuszonej uczonoœci, bardzo ywa, œwietnie napisana i dobrze siê czytaj¹ca. Jerzy Jarzêbski Na wrêczenie Nagrody i spotkanie z Autok¹ zapraszamy 11 VI o godz do Œródmiejskiego Oœrodka Kultury Zajêcia sta³e w lipcu w Œródmiejskim Oœrodku Kultury *Letnie Intensywne Warsztaty Flamenco Termin 2-6 lipca. *Grupa pocz¹tkuj¹ca i œredniozaawansowana *Letnie Warsztaty Tañca Brzucha Termin 9-13 lipca *Grupa pocz¹tkuj¹ca i œredniozaawansowana *Letni Kurs Fotografii Program intensywny Termin: 2-13 lipca zajêcia codziennie *Wyk³ady, plenery, projekcje, studio. *klasycznie i cyfrowo. *Prowadzenie: Zbigniew Pozarzycki Program czerwiec VI, godz Koncert piosenek Mariana Hemara Œpiewa Edyta Olesik z towarzyszeniem zespo³u Chawira. Edyta Olesik, wokalistka, wielokrotna laureatka Spotkañ Muzyków Jazzowych Po³udniowej Polski w Rudnikach Wieluñskich, laureatka styczniowej edycji konkursu Œpiewaæ ka dy mo e w krakowskiej Rotundzie, stypendystka Urzêdu Miasta Czêstochowa. Zespó³ Chawira w swoim repertuarze posiada programy artystyczne zawieraj¹ce muzykê z okresu miêdzywojennego (lwowsk¹, kabaretow¹, filmow¹). 1 VI, godz Spotkanie z proz¹ ukraiñsk¹ Goœcie specjalni: Serhij So³owjew i Sergiej Ponomarenko. Prowadzenie: Wojciech Pestka. Serhij So³owjew pisze felietony, wywiady z pisarzami, jest t³umaczem literatury. Jego utwory zosta³y przet³umaczone na wiele jêzyków, m.in. polski, grecki, turecki, angielski, chorwacki. Porównywany do Mopassanta. Interesuje siê fantastyk¹ naukow¹. Czerpie z tradycji zawartej w przepiêknych groteskowofantastycznych wizjach W³adimira Samijlenki, Michai³ Kociubinskiego, Walerija Szewczuka, W³adimira Drozda, korzysta równie z arcydoskona³ych, przenikniêtych mistyk¹ literackich konstrukcji Grigora Tiutiunnika. Sergiej Ponomarenko szeroko znany i popularny na Ukrainie prozaik oraz dramaturg. Laureat literackiego konkursu Œwiat Ksi¹ ki 2002 w kategorii Ksi¹ ka roku Intelektualny bestseller. Jego prozê przek³adano na jêzyki: czeski, rosyjski, niemiecki, francuski. Wiêcej na str. 8 i 9. 2 VI, godz Klub Przyjació³ Kota Filemon Spotkanie z Andreasem Pirogiem Podró e z kotk¹ Julci¹ (40 tysiêcy kilometrów). Prowadzenie: Renata Fia³kowska. 4 VI, godz Polsko-esperancka Scena Arena / Areno Zamenhof. Aby cz³owiek rozumia³ cz³owieka. Monodram w wykonaniu Jadwigi Gibczyñskiej Koñcz¹c kolejny, siódmy ju sezon teatralny Sceny Areno mamy nadziejê, e zainteresuje Szanownych naszych Widzów przedstawienie o Ludwiku Zamenhofie, o którym opowiadaæ bêd¹ trzy kobiety jego ycia: matka Rozalia, ona Klara i córka Lidia. Bêd¹ to g³osy trzech generacji rodziny Zamenhofów w czasach od 1859 r. a do 1939 r. (ten ostatni rozdzia³ to wydarzenia ju po fizycznej œmierci Ludwika). Trzy role kobiece w spektaklu Zamenhof przeka e scenicznie jedna aktorka Jadwiga Gibczyñska, która samodzielnie skonstruowa³a ca³oœæ na podstawie materia³ów Ÿród³owych. Monodram Zamenhof wielokrotnie grywany by³ w kraju i poza jego granicami w jêzyku esperanto. Po polsku us³yszycie Pañstwo ten tekst po raz pierwszy na Scenie Areno. Ludwik azarz Zamenhof ( ) by³ z zawodu lekarzem okulist¹, a z powo³ania twórc¹ jêzyka esperanto. Wierzy³ On, e na neutralnym fundamencie jêzyka esperanto, który opracowa³ dla ludzi, wyg³adz¹ siê wzajemne waœnie, zatr¹ siê dziel¹ce ludzi przes¹dy i uprzedzenia, otworz¹ siê granice, wzroœnie wzajemna tolerancja. 5 VI, godz Krakowski Klub Wegetarian yj i pozwól yæ innym Kuchnia wegetariañska ró ne przepisy. Prowadzenie: Renata Fia³kowska. 5 VI, godz Filmowy Klub Historyczny Œródmiejski Oœrodek Kultury i Muzeum Armii Krajowej zapraszaj¹ na projekcjê filmu Wandea polska o³nierze WiN. Re yseria: Micha³ Moñko TVP 1995 r. Wolnoœæ i Niezawis³oœæ, a raczej Ruch Oporu bez Wojny i Dywersji Wolnoœæ i Niezawis³oœæ to polska cywilno-wojskowa organizacja o charakterze antykomunistycznym. Za³o ona zosta³a 2 IX 1945r. w Warszawie. Jej trzon stanowi³y pozosta³oœci rozwi¹zanej w 1945r. Delegatury Si³ Zbrojnych 1 na Kraj. WiN przejê³a jej strukturê organizacyjn¹, kadry, maj¹tek,

2 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 a tak e czêœciowo oddzia³y leœne. Dowódcy obszarów DSZ zostali prezesami obszarów WiN. Organizacja pocz¹tkowo chcia³a drog¹ walki politycznej nie dopuœciæ do zwyciêstwa wyborczego komunistów po II wojnie œwiatowej. Cz³onkowie WiN dopuszczali tak e mo liwoœæ zbrojnej obrony. 5 VI, godz Koncert dyplomowy Aliny Chamiszczak, uczennicy Szko³y Wokalno-Aktorskiej, prowadzonej przez Bogdana Kalarusa. Przy fortepianie Anna Wrona. 6 VI, godz Spotkanie z poezj¹ Bo eny Boby-Dygi Promocja najnowszego tomiku wierszy Bo eny Boby-Dygi zatytu³owanego Kropla. Goœæ honorowy: El bieta Zechenter-Sp³awiñska Prowadzenie: Stanis³aw Stabro Bo ena Boba-Dyga m³oda poetka, zadebiutowa³a tomikiem Skrytka Sylvi von Sielberstein w 2003 r. Laureatka miêdzynarodowych konkursów literackich, publikowa³a w prasie i almanachach. Jej wiersze t³umaczone by³y na angielski, niemiecki, francuski, hiszpañski i w³oski. Nale y do Ko³a M³odych SPP w Krakowie oraz Krakowskiej Konfraterni Poetów. Wiêcej na str VI, godz Recital Kingi Rataj Akompaniament Konrad Masty³o W repertuarze utwory krakowskich kompozytorów, m.in. Zygmunta Koniecznego, Marka Grechuty, Andrzeja Zaryckiego. Kinga Rataj zaprezentuje równie kompozycje w³asne do muzyki Marka Bazeli i s³ów Agnieszki Osieckiej, Ewy Lipskiej, Ernesta Brylla, Micha³a Chludzinskiego. 9 VI, godz i godz Noc Teatrów Krakowski Teatr Faktu zaprasza na monodram Niny Repetowskiej Taka Ma³a Mira. Mira Zimiñska-Sygietyñska. Przy fortepianie: Pawe³ Bieñkowski. Wstêp wolny. Rezerwacja miejsc pod numerem tel. (+12) , VI, godz Krakowska Ksi¹ ka Miesi¹ca Marta Wyka Przypisy do ycia. Spotkanie z Autork¹ i wrêczenie Nagrody. Prowadzenie: Stanis³aw Dziedzic. Marta Wyka polonistka, profesor Uniwersytetu Jagielloñskiego, kierownik Katedry Krytyki Wspó³czesnej Instytutu Polonistyki UJ. Historyk literatury i krytyk literacki, zajmuje siê przede wszystkim literatur¹ prze³omu modernistycznego, M³odej Polski, dwudziestolecia miêdzywojennego oraz wspó³czesnoœci¹. Jest autork¹ wielu ksi¹ ek i opracowañ. 11 VI, godz Kultura/Karpaty Zapraszamy na pokaz slajdów Maramuresz i Bukowina. Piêkna, uwodzicielska i tajemnicza Rumunia autorstwa pracowników ŒOK. Prowadzenie: Ianina Hahula i Marek Górka Relacja z majowego wyjazdu zorganizowanego przez Œródmiejski Oœrodek Kultury szlakiem polskiego osadnictwa i malowanych monastyrów na Bukowinie w Rumunii. 12 VI, godz Koncert Pieœni, pioseneczki ze starej teczki Wystêpuj¹: Katarzyna Antonik, Malwina Czapiga, Wanda Grabowska, Paulina Kap³on, Katarzyna Kordula, Edyta Kucak, Milena Michalik, Katarzyna Mikurda, Natalia Warzechae do tourne, Izabela Wilczyñska, Piotr Roman, Wojciech Rusin, Rafa³ Zawierucha. Opieka pedagogiczna: Barbara Sza³apak. Opracowanie muzyczne i akompaniament: Monika Bylica. Program muzyczny w wykonaniu studentów roku dyplomowego wydzia³u aktorskiego SPOT (Krakowskie Szko³y Artystyczne). W programie m.in. utwory A. Osieckiej, M. Grechuty, J. Przybory, J. Petersburskiego, B. Okud awy, J. Brela, N. Cave'a, J. Stok³osy, K. Komedy, J. Wasowskiego. 13 VI, godz Salonik Pani Ewy. Prowadzenie: Ewa Warta-Œmietana i Jacek Chodorowski Koncert Moniki Swarowskiej-Walawskiej wybitnej sopranistki, solistki Opery Krakowskiej. Przy fortepianie Ma³gorzata Westrych 14 VI, godz Rozstrzygniêcie XV Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego Daæ Œwiadectwo. 14 VI, godz Poprzez Kresy. Zdjêcia i przeÿrocza Piotr Korpanty Z Tarnopola przez Podkamieñ do Lwowa. Tematem prelekcji bêdzie trzecia, ostatnia czêœæ relacji z wycieczki zorganizowanej przez Ko³o Tarnopolan Towarzystwa Mi³oœników Lwowa. Po 2 Marek Cienkiewicz Ze wspomnieñ podró nika Z pamiêtnika œródl¹dowego majtka Do zwrotu przez sztag! okrzyk sternika odbi³ siê echem po pok³adzie. Zacisn¹³em mocniej szota na kabestanie. Zwrot przez sztag! pad³a komenda Lewy foka szot luz! puszcza³em stopniowo szota, a fok zacz¹³ delikatnie ³opotaæ na wietrze. Prawy foka szot wybieraj! teraz szybkie poci¹gniêcia, kabestan warczy. Dmuchnê³a mocna trójka, granicz¹ca z czwórk¹. Woda za ruf¹ spieni³a siê, obydwa maszty zaskrzypia³y, fok nad¹³ siê, podobnie jak grot. Przyœpieszyliœmy. Icek pokazywa³ po³udniowy-wschód, a wiêc wia³o z pó³nocnego-zachodu. * * * Wielkie Jeziora Mazurskie to system po³¹czonych ze sob¹, naturalnie lub poprzez kana³y, akwenów. Po³o one s¹ we wschodniej czêœci Pojezierza Mazurskiego. Powsta³y podczas zlodowacenia ba³tyckiego, kiedy cofaj¹cy siê lodowiec usypywa³ ze wiru, gliny i g³azów wzgórza morenowe. Pomiêdzy wzgórzami pozosta³y potê ne kawa³y lodu, które po wytopieniu nape³ni³y te naturalne zag³êbienia. Nad jeziorem Niegocin le y Gi ycko. Parê kilometrów na po³udniowy-zachód od niego znajduje siê Piêkna Góra nasz punkt startowy. Pop³ynêliœmy jeziorami Tajty, Niegocin, Bocznym, Jagodnym, Szymon, Kotek Wielki, Ta³towisko i Ta³ty (oraz szeregiem kana³ów ³¹cz¹cych te akweny) do Miko³ajek i potem z powrotem t¹ sam¹ drog¹. Trasa objê³a oko³o jednej czwartej ca³ej d³ugoœci szlaku Wielkich Jezior. * * * Nasza ³ódka to Phila 880 tak nazywa siê ten typ. Przeznaczona dla oœmiu osób, jest jedn¹ z wiêkszych aglówek, które p³ywaj¹ na wodach œródl¹dowych. W tylnej czêœci pok³adu, przez któr¹ wchodzi siê do kajuty, znajduj¹ siê dwie ³aweczki, przy prawej i lewej burcie, do tego dwa krzese³ka po obydwu stronach steru dla sternika. Kajuta zabudowana jest maksymalnie. Na dziobie jest koja dla dwóch osób, na któr¹ trzeba siê wœlizgn¹æ, albo z góry przez otwór-okienko w pok³adzie, albo z kajuty. Œrodek kajuty zajmuje sk³adany, dwuskrzyd³owy stolik. Po jego obu stronach s¹ dwie pojedyncze koje. W tylnej czêœci kajuty znajduje siê pomieszczenie mog¹ce pe³niæ

3 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 funkcjê toalety, po przeciwnej stronie mini-kuchnia i wreszcie z samego ty³u dwie podwójne koje, oddzielone œciank¹. Jeœli teraz wyobrazimy sobie osiem osób przebywaj¹cych w jednym czasie w kajucie... nie, tego nie mo na sobie wyobraziæ. Czêœæ z nich musi byæ na pok³adzie. W ka dym razie jasnym jest, e poruszanie siê w kajucie wymaga wielkiej gracji, opanowania, umiejêtnoœci balansowania cia³em, nie wspominaj¹c o pozytywnych cechach osobowoœci, wzajemnym szacunku i takcie w obchodzeniu siê ze sob¹. Ogólnie wyjazdy takie mo na poleciæ dobrze rozumiej¹cym siê zespo³om, dla których wspólne spêdzenie kilku dni na 8-10 metrach kwadratowych nie stanowi problemu. * * * Marek, ster prawo! Prawo mówiê!! No przecie dajê prawo! Jak dajesz prawo, jak skrêcamy w lewo! Uwa- aj, mieliznaaa! Ale jak w lewo, skoro dajê w prawo?! No w³aœnie, eby skrêciæ w prawo, musisz ster daæ w lewo! A eby skrêciæ w lewo, ster dajesz w prawo! To czemu mówisz ster prawo!? Bo tak siê mówi!!! wœród takich dialogów up³ywa³ nam pierwszy dzieñ. Tegoroczny pocz¹tek maja by³ ch³odny, choæ s³oneczny. Wia³o mocno, dlatego wszyscy ubraliœmy siê jak na zimê: podwójne spodnie, czapki, rêkawiczki, przeciwwiatrowe kurtki i kilka warstw swetrów. Praca na pok³adzie jest prac¹ zespo³ow¹. Najwa niejszy jest sternik kapitan, który wydaje polecenia. Tym samym powinna byæ to osoba doœwiadczona, koniecznie z patentem sternika lub eglarza. Dwie osoby potrzebne s¹ do obs³ugi agli. Jedna z nich trzyma system linek, za pomoc¹ których operuje siê bomem, stanowi¹cym doln¹ czêœæ grota. Druga osoba zajmuje siê dwoma szotami, czyli linkami, którymi naprê a siê lub popuszcza przedni, mniejszy agiel, czyli fok. Pozostali cz³onkowie za³ogi pe³niæ mog¹ ró norakie funkcje, wed³ug potrzeb. S¹ balastem, który przechodzi z lewej na praw¹ i z prawej na lew¹ stronê ³ódki, w zale noœci od kierunku wiatru, czytaj¹ gazety lub ksi¹ ki, robi¹ zdjêcia i kanapki pracuj¹cej trójce, czyszcz¹ kajutê, zabawiaj¹ rozmow¹ i tak dalej. : * * * Nie ma eglowania bez cumowania. To stare, eglarskie powiedzenie, stworzone na potrzeby tego artyku³u, doskonale oddaje istotê sprawy. Cumowaæ nale y najlepiej dziobem lub ruf¹ do pomostu. W dzisiejszych czasach, kiedy ka dy jacht posiada silnik motorowy, cumowanie sprowadza siê do umiejêtnego manewrowania silnikiem, zwiêkszania lub zmniejszania jego mocy. W przypadku cumowania dziobem nale y, w bezpoœredniej bliskoœci pomostu, przerzuciæ bieg na wsteczny, aby zmniejszyæ prêdkoœæ do minimalnej i precyzyjnie dobiæ do desek pomostu. Jak to zwykle bywa, w takich w³aœnie chwilach potencjalne wady sprzêtu zaznaczaj¹ swoje istnienie rêkojeœæ odmawia pos³uszeñstwa i przekrêcanie jej w pozycjê wsteczny daje efekt odwrotny do oczekiwanego: dodajê gazu i walê dziobem w pomost. Na szczêœcie skoñczy³o siê tylko na niewielkim odrapaniu lakieru. * * * Wiele uciechy dostarcza eglowanie, zw³aszcza, gdy robi siê to po raz pierwszy. Mocny wiatr, s³oñce odbijaj¹ce siê w wodzie, b³êkit na dole i na górze warto wybraæ siê na agle! zwiedzeniu rodzinnego miasta i kilku wyjazdach do innych ciekawych miejscowoœci kresowych nast¹pi³ powrót przez Poczajów, Olesko, Podhorce, Zadwórze, ze szczególnym uwzglêdnieniem Podkamienia. Ostatni¹ miejscowoœci¹ na trasie, w której spêdziliœmy dwa dni, by³ Lwów. 14 VI, godz Filmowy Klub Historyczny Œródmiejski Oœrodek Kultury i Muzeum Armii Krajowej zapraszaj¹ na pokaz filmu pt. Kryptonim Po oga, re. Wincenty Ronisz, TVP Po oga kryptonim okrêgu wo³yñskiego AK. W 1943r. na Wo³yniu p³onê³y polskie wsie. Film pokazuje te dramatyczne wydarzenia poprzez doœwiadczenia tych, którzy prze yli oraz aktywnoœæ bojowych si³ zbrojnych 27 Wo³yñskiej Dywizji AK. 14 VI, godz Krakowski Klub Podró ników Afryka Senegal, Mali, Burkina Faso, Togo Benin. Zdjêcia i komentarz: Gra yna WoŸniczka. Gra yna WoŸniczka jest doktorantk¹ Instytutu Socjologii UJ, podró niczk¹ i pilotem wycieczek. Po Afryce podró owa³a samochodem terenowym, dotar³a do miejsc rzadko odwiedzanych przez turystów. 15 VI, godz Koncert chóru Hejna³ pod dyr. Andrzeja Korzeniowskiego Akompaniament Ewa Zubrzycka. 18 VI, godz Promocja ksi¹ ki Kalendarium ycia Józefa Pi³sudskiego , t. I - IV (Wydawnictwo LTW) autorstwa Wac³awa Jêdrzejewicza i Janusza Ciska. Spotkanie z udzia³em prof. Janusza Ciska i Marii Jastrzêbskiej (przedstawicielki Wydawnictwa LTW). Najpe³niejszy i niezwykle rzetelny obraz ycia i dzia³alnoœci Pierwszego Marsza³ka Polski Józefa Pi³sudskiego. Obecne wydanie Kalendarium zosta³o uzupe³nione nowymi faktami i ustaleniami, opartymi na kwerendzie dokumentów z archiwów polskich i zagranicznych, przeprowadzonej przez prof. Janusza Ciska, dyrektora Instytutu Józefa Pi³sudskiego w Nowym Jorku. Wielkim walorem dzie³a s¹ ilustracje ze zbiorów Instytutu i archiwum rodzinnego Marsza³ka, po raz pierwszy publikowane. 19 VI, godz Spektakl teatralny Sara Bernhardt w wykonaniu arysy Kadyrowej z Teatru im. I. Franko z Kijowa. S³owo o spektaklu: Nina Repetowska. ycie Sary Bernhardt ( ) to swoisty fenomen w dziejach teatru. Od pierwszych sukcesów na scenie Comedie Francaise i do koñca swojej d³ugiej kariery nie przesta³a urzekaæ kolejnych pokoleñ magi¹ swej sztuki. Gra³a do ostatnich dni ycia, przezwyciê aj¹c up³ywaj¹cy czas, nêkaj¹ce j¹ choroby i kalectwo, nie przerywaj¹c dzia³alnoœci artystycznej nawet po amputacji nogi. Spektakl Sara Bernhardt grand meme w wykonaniu znanej ukraiñskiej aktorki Larysy Kadyrowej, obejmuje ostatnie chwile ycia aktorki przygotowuj¹cej siê do tournee (które nigdy nie dojdzie do skutku). Sara przypomina sobie fragmenty ról, które kiedyœ gra³a i œwiêci³a tryumfy od legendarnej Fedry Raciuea i Ma³gorzaty Gautier do ostatniej S³awy (Gloire) napisanej specjalnie dla niej przez syna Edmunda Rostandea Mauricea. 20 VI, godz Pokaz slajdów i wyk³ad Przemys³awa W³odka Lwów Wa³y Hetmañskie Przemys³aw W³odek z zawodu lekarz, z zami³owania pasjonat Kresów Wschodnich, wielki popularyzator dawnej Wschodniej Polski, autor licznych prezentacji i wyk³adów w Œródmiejskim Oœrodku Kultury, ale przede wszystkim autor dwóch przewodników Wilno oraz Lwów wydanych nak³adem Wydawnictwa Rewasz. 21 VI, godz Towarzystwo polsko-irlandzkie zaprasza na prelekcjê i pokaz slajdów Szmaragdowa Wyspa autorstwa Jana Bulasa i Piotra Pawe³czaka Éire to celtycka nazwa Irlandii, nazywanej szmaragdow¹ wysp¹, któr¹ ze wszystkich stron otaczaj¹ wody. Wyspa rzeczywiœcie jest szmaragdowa od jaskrawozielonych ³¹k. Ostatnio sta³a siê domem dla wielu m³odych Polaków i choæby z tego powodu warto przyjœæ na slajdowisko, warto skonfrontowaæ swoje wyobra enie o Zielonym Raju z rzeczywistoœci¹. 22 VI, godz Koncert imieninowy Alicji Tanew Alicja Tanew poetka i kompozytorka, absolwentka Wydzia³u Prawa UJ, wykonuj¹ca zawód radcy prawnego. Debiutowa³a w Studenckim Kabarecie Piosenki Piosenki Sowizdrza³ w Krakowie. W latach osiemdziesi¹tych nawi¹za³a sta³¹ wspó³pracê z Radiem Kraków, jako autorka scenariuszy i bajek z w³asn¹ muzyk¹. Stworzy³a spektakle poetycko-muzyczne dla telewizji, m.in. Ca³e nieba s³ów, Marzenia ca³kiem zwyczajne, Czas uderza. Poezje Alicji Tanew ukazywa³y siê w yciu Literackim. Wyda³a tomik poezji Zamieniê kurtkê na mi³oœæ. 3

4 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec VI, godz Ludzie estrady rozmowy œpiewane Krystyna Proñko bêdzie goœciem Niny Repetowskiej. Spotkanie odbêdzie siê w Teatrze Groteska. Bilety w cenie 25 z³otych do nabycia w Œródmiejskim Oœrodku Kultury (ul. Miko³ajska 2) oraz w PIM (ul. œw. Jana 2). 25 VI, godz Promocja ksi¹ ki Jerzego Pi¹tkowskiego Randez-vous z Mon¹ Lis¹ Jerzy Pi¹tkowski (ur. 1943) studiowa³ filologiê polsk¹ na UJ, mieszka w Krakowie, nale y do poetów œredniego pokolenia. Zaliczany do twórców Nowej Fali. By³ wspó³za³o ycielem grupy poetyckiej Teraz (wraz z Adamem Zagajewskim, Julianem Kornhauserem, Stnis³awem Stabro i Witem Jaworskim). Opublikowa³ czternaœcie ksi¹ ek poetyckich. 26 VI, godz Promocja ksi¹ ki Joanny Krupiñskiej Trzebiatowskiej Zwi¹zek bez zobowi¹zañ Czytaj¹ Oksana Szyjan, Jerzy Król Przy fortepianie Izabela Trzebiatowska Prowadzenie prof. Boles³aw Faron Joanna Krupiñska-Trzebiatowska jest osob¹ znan¹ w Krakowie z co najmniej kilku powodów, m.in. jako redaktor naczelny pisma artystyczno-literackiego Hybryda i zw³aszcza w ostatnich latach energiczna animatorka przedsiêwziêæ kulturalnych. Przede wszystkim jednak jest pisark¹, poetk¹ i prozatork¹; w przysz³ym roku minie 20 lat od momentu jej debiutu s³owem drukowanym. Zd¹ y³a wydaæ siedem tomików wierszy (m.in. P³omienie, Labirynt, Jesienny nokturn) oraz dwie i to opas³e, mówi¹c wprost powieœci. Jest to wiêc ju bardzo wymierny oczywiœcie plon literacki. Problem w tym, e czekaj¹cy wci¹ na swojego odkrywcê. Leszek uliñski 27 VI, godz Five o'clock. Prowadzenie: Ewa Warta-Œmietana i Jacek Chodorowski Recital sopranistki Valentiny Pennino laureatki III miejsca Ogólnopolskiego Konkursu Wykonawstwa Muzyki Operetkowej i Musicalowej im. Iwony Borowickiej. Akompaniament: Ma³gorzata Westrych. 28 VI, godz Ani-yun-wiya/Prawdziwi Ludzie Klub Mi³oœników Ludnoœci Tubylczej Ameryki Pó³nocnej i Po³udniowej zaprasza na prelekcjê i pokaz slajdów Indianie po³udniowego-zachodu Stanów Zjednoczonych autorstwa Rados³awa Palonki Rados³aw Palonka doktorant w Instytucie Archeologii UJ, specjalizuje siê w archeologii Nowego Œwiata, szczególnie osiad³ych kultur po³udniowo-zachodniej czêœci Stanów Zjednoczonych. 28 VI, godz Czas Snów. Spektakl Teatru Wjazdowa Czas Snów to pantomima z elementami bodypaintingu. Opowiada o czasie tworzenia œwiata wed³ug wierzeñ Aborygenów. W kulturze Aborygenów, g³êboko zakorzenionej w micie, nie mo na oddzielaæ ró nych form wyrazu: rysunku, ruchu, œpiewu, przekazu ustnego. Te formy przenikaj¹ siê wzajemnie w czasie i przestrzeni, daj¹c mo liwoœæ dotarcia do mitycznego wymiaru Czasu Snów. Czas Snów jest nie tylko czasem stwarzania, nie tylko rzeczywistoœci¹, ale i fantazj¹, marzeniem, wyobraÿni¹ aktorów graj¹cych na scenie. Spektakl z udzia³em osób niepe³nosprawnych. 29 VI, godz Transpoetica: Chiny W programie poezja klasyczna oraz wspó³czesna, m.in. utwory chiñskiego poety Bei Dao oraz tajwañskiej poetki i t³umaczki Wei-Yun Lin. Wiersze bêd¹ recytowane w dwóch jêzykach: w przek³adzie na polski i po chiñsku. O specyfice poezji chiñskiej opowie przedstawiciel Instytutu Konfucjusza. Wieczór wzbogaci muzyka chiñska. Niew¹tpliw¹ atrakcj¹ bêdzie równie pokaz kaligrafii przez Ewê Chmielowsk¹, która zapisze kilka utworów poetyckich. W programie dodatkowym: poczêstunek z zielon¹ herbat¹. Wspó³organizator: Instytut Konfucjusza. Patronat medialny: Dziennik Polski, Radio Kraków, TVP 3. Zhao Zhenkai (ur. 1949), przybra³ pseudonim Bei Dao, który mo na przet³umaczyæ jako Pó³nocn¹ Wyspê, co nawi¹zuje do jego pochodzenia i upodobania do samotnoœci. Nale y do grona poetów chiñskich, którzy przeciwstawili siê Rewolucji Kulturalnej. W 1989 r. wzi¹³ udzia³ w literackiej konferencji w Berlinie, sk¹d nie uda³o mu siê ju wróciæ do kraju. Jego poezjê przet³umaczono na ponad 25 jêzyków. By³ kilkakrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla. Wiêcej na str VI, godz Z piosenk¹ w stronê s³oñca Jazz, folk i muzyka popularna. Koncert uczestników warsztatów emisji g³osu prowadzonych przez Katarzynê Œmia³kowsk¹ w ŒOK. Wystêpuj¹cym bêdzie towarzyszy³ zespó³ instrumentalny: flet, gitara, fortepian i perkusja. 4 Rozmowy na wysoki po³ysk Rozmowy o sztuce... Nikt nie chce byæ ignorantem w takim dialogu Upa³ ar zwisa z nieba jak pêk winogron, jak jarzêbina u rybich g³ów. Mlecze pêczniej¹ w szklany ob³ok ledwie tr¹caj¹c struny smug. Stoisz u okna. Zmierzch jak mosi¹dz. W kroplach powietrza stygnie pot. Iskierki listków burzê nios¹ jak w rudym sierpniu duszna noc. Jerzy Pi¹tkowski Czekanie na Larischa W Krzysztoforach Pierzchaj¹ myœli bo mój goœæ przybywa Chcia³em pana przeprosiæ od progu wyznaje artyst¹ to ja nie jestem przypomina pan brata który zgin¹³ w wypadku na morzu i mówi pan podobnie wiêc chcia³em pogadaæ Pan siê nie gniewa? Jak œmia³bym dukam... zbity z panta³yku patrz¹c na kantarydê ma³ego z³otozielonego chrz¹szcza na srebrnej szpili wbitej w ten sam barwny krawat I tylko ma³y b³ysk mówi o fenomenie spotkania jakimœ ludzkim dramacie wœród szalej¹cego ywio³u o pierwotnej relacji z drugim cz³owiekiem a zatem i z Bogiem Pan siê nie gniewa s³yszê i nie wiem czy to Larisch przede mn¹ czy te Martin Buber Na spotkanie z Autorem zapraszamy 25 VI ogodz do Œródmiejskiego Oœrodka Kultury Andrzej Krzysztof Torbus Ostatnie lato Tom wierszy Andrzeja Krzysztofa Torbusa Na skraju lasu jest zielony dom z serii Poeci Krakowa do nabycia w Œródmiejskim Oœrodku Kultury Na Dzieñ Dziecka czerwiec zatar³ œlad paÿdziernika lipiec ziemiê zamieni³ w ugier kto zatrzyma to co umyka kto mi lato przywo³a drugie? sierpieñ burzê na drzewach wiesza p³osz¹c z siana zwierzêta p³oche jeszcze nie niszcz lata i wiersza jeszcze o mnie pamiêtaj trochê Nak³adem wydawnictwa,,skrzat ukaza³a siê kolejna bajeczka o przygodach, znanego ju naszym milusiñskim, kogucika, pt.,,kogutek Ziutek i g¹ska Lutka autorstwa Barbary Sudo³. W³aœnie tytu³owa g¹ska, krewna ze Œl¹ska,,zaw³adnê³a sercem Ziutka. Chocia,,znosi³ jej najlepsze k¹ski, zacz¹³ piaæ z akcentem œl¹skim, nie oby³o siê bez licznych tarapatów, z których dzielny kuzyn ratuje Lutkê. W zwi¹zku z tym lekturze towarzyszy atmosfera napiêcia, zaciekawienia, a czytelnik odnosi wra enie, jakby ogl¹da³ film animowany, którego akcja toczy siê wartko. Ksi¹ eczka niezwykle urokliwa, pe³na humoru i dowcipna, z piêknymi ilustracjami Agaty Nowak. Serdecznie polecamy tê bajeczkê dla naszych dzieciaków. Gra yna Potoczek

5 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Jubileuszowe rozwa ania Piwnica pod Baranami Bal w Niepo³omicach O tym, e Piwniczanie potrafi¹ œwiêtowaæ, wszyscy doskonale wiedz¹ Wiadomo te, e s¹ oni niezrównani w organizowaniu jubileuszów. Mo emy wiele oczekiwaæ po tegorocznym balu w Niepo³omicach, który 29 VI w imieniny Piotra Skrzyneckiego ma zakoñczyæ obchody piêædziesiêciolecia Piwnicy, bo takie bale ju siê odbywa³y i zawsze pozostawia³y niezatarte wra enie. Na zamku w Niepo³omicach Piwniczanie œwiêtowali ju w 2001 r., odby³ siê tam wówczas Wielki Jubileuszowy Bal 45-lecia Piwnicy pod Baranami pod has³em Chcieliœcie demokracji no to j¹ macie, zorganizowany w 35. rocznicê 1-go Piwnicznego Balu w Pieskowej Skale. Bal w Niepo³omicach rozpocz¹³ siê projekcj¹ filmu Marii Kwiatkowskiej o tym w³aœnie s³ynnym balu w Pieskowej Skale pt. Jak siê bawiliœmy, jak siê bawiæ bêdziemy i do czego doprowadziliœmy nasz kraj.... W ramach kolejnego punktu programu os³oniêto makietê pomnika Sza- ³u ukradzion¹ kurtyn¹ Wies³awa Dymnego, która siê nigdy nie odnalaz³a. Oczywiœcie najwa niejszym elementem ka dego balu jest taniec, wiêc nie mog³o go zabrakn¹æ w Niepo³omicach. Muzyczn¹ oprawê zapewnili artyœci Piwnicy w nowych wcieleniach. Piotr Kuba Kubowicz œpiewa³ jako Michaj Burano, Grzegorz Turnau jako Czes³aw Niemen brawurowo wykona³ utwór Pod Papugami, Rafa³ Jêdrzejczyk jako Kasia Sobczyk zaœpiewa³ Trzynastego, Kasia i Dorota Œlêzak wystêpowa³y jako Alibabki, Marcin Sanakiewicz jako Piotr Szczepanik, Stanis³aw Eckhardt de Eckenfeld jako Maciej Kossowski ( Wakacje z blondynk¹ ), Halina Wyrodek œpiewa³a o Ma³ym Ksiêciu, a Janusz Radek wyst¹pi³ jako Ewa Demarczyk Specjalnie z Meksyku na bal przyjecha³ Zbigniew Paleta, wspania³y skrzypek. Micha³ Zab³ocki pisa³ dowcipne erotyki dla goœci. Przez ca³y bal dzia- ³a³a poczta, roznosz¹c listy i liœciki o treœci wszelakiej. Jak bêdzie w tym roku? Chyba z góry mo na powiedzieæ, e wyj¹tkowo, niepowtarzalnie, weso³o i piêknie w koñcu to bal Piwnicy pod Baranami. Magdalena Jankosz Krakowskie Kalendarium Rocznicowe *3 czerwca 1927 r. 80 lat temu urodzi³ siê w Warszawie Jerzy Kwiatkowski. Po wojnie zwi¹za³ siê z Krakowem, gdzie studiowa³ polonistykê na UJ, pracowa³ w Pracowni Bibliograficznej Instytutu Badañ Literackich PAN, kierowa³ dzia³em literatury wspó³czesnej w Wydawnictwie Literackim. Zajmowa³ siê poezj¹ XX w. Laureat m.in. Nagrody Koœcielskich (Genewa 1969) oraz Nagrody im. Kazimierza Wyki (1980). Zmar³ 30 grudnia 1986 r. w Krakowie. *8 czerwca 1972 r. 35 lat temu zmar³ prof. Antoni Kêpiñski, lekarz psychiatra, twórca koncepcji metabolizmu energetyczno-informacyjnego i psychiatrii aksjologicznej. Urodzi³ siê w Dolinie ko³o Stanis³awowa 16 listopada 1918 r. W 1936 r. ukoñczy³ Gimnazjum Nowodworskiego w Krakowie. Studia medyczne na UJ przerwa³a mu wojna. Uczestnik kampanii wrzeœniowej w 1939 r., internowany na Wêgrzech uciek³ do Francji, sk¹d przez Pireneje dosta³ siê do Hiszpanii, gdzie zosta³ uwiêziony w jenieckim obozie Miranda del Ebro. W latach ukoñczy³ studia medyczne w Anglii, w Edynburgu. Po powrocie do Polski zwi¹za³ siê z Klinik¹ Psychiatrii UJ. Uczestniczy³ w programie leczenia osób wiêzionych w niemieckim obozie koncentracyjnym w Auschwitz. Autor znanych ksi¹ ek przybli aj¹cych ludziom problemy chorób psychicznych. Spoczywa na Cmentarzu Salwatorskim. *28 czerwca 1857 r. 150 lat temu urodzi³ siê we Lwowie W³adys³aw Szajnocha, geolog, paleontolog. By³ synem znanego historyka Karola. Studia ukoñczy³ na uniwersytecie i politechnice w Wiedniu. W 1882 r. habilitowa³ siê na UJ. W 1886 r. zosta³ kierownikiem Katedry Geologii UJ, któr¹ kierowa³ przez 42 lata. Jeden z za³o ycieli Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Autor licznych opracowañ poœwiêconych Karpatom. Zmar³ w Jaworzu na Œl¹sku Cieszyñskim 1 sierpnia 1928 r. Pochowany w grobowcu rodzinnym we Lwowie na Cmentarzu yczakowskim. *28 czerwca 1927 r. 80 lat temu na Wawelu odby³ siê pogrzeb prochów Juliusza S³owackiego zmar³ego w Pary u 3 kwietnia 1849 r.. Próbê przeniesienia doczesnych szcz¹tków wieszcza w 1909 r.. storpedowa³ kardyna³ Jan Puzyna. S³owacki spocz¹³ na Wawelu w krypcie wieszczów, w zaprojektowanym przez Adolfa Szyszko-Bohusza sarkofagu z czarnego marmuru, w którym znajduje siê te ziemia z kamienieckiego cmentarza, pobrana z grobu jego matki Salomei. Trumna ze szcz¹tkami S³owackiego przyby³a do Polski na okrêcie Wilia, a do Warszawy Wis³¹ przyp³ynê³a na statku Mickiewicz. Do Krakowa dotar³a drog¹ kolejow¹. Uroczystoœci a³obne odbywa³y siê na dziedziñcu zamkowym w obecnoœci Marsza³ka Józefa Pi³sudskiego, wielkiego mi³oœnika twórczoœci Juliusza S³owackiego. Nad trumn¹ wieszcza wyg³osi³ s³ynne przemówienie. Wówczas, na zakoñczenie ceremonii pogrzebowej, pad³y s³owa: W imieniu Rz¹du Rzeczypospolitej polecam Panom odnieœæ trumnê Juliusza S³owackiego do krypty królewskiej, bo królom by³ równy. Klub KAZIMIERZ ul. Krakowska 13, Kraków, tel klub.kazimierz@op.pl 4 VI, godz ,,Kolorowa integracja wernisa wystawy malarstwa Uczestników Warsztatów Terapii Zajêciowej z pracowni Sztuka U ytkowa (Kraków, ul. Pr¹dnicka 10). Wszystkie zgromadzone na wystawie obrazy powsta³y w trakcie zajêæ w WTZ -cie. Tematami wiod¹cymi s¹ przewa nie uczucia, emocje, które przynosiliœmy ze sob¹ na zajêcia i które powoli ujawnia³y siê w trakcie rysowania i malowania. Wiele z tych prac nasyconych jest mniej lub wiêcej skrywanymi marzeniami, obawami, a nawet i lêkami, które z trudem dawa³y siê,,oswajaæ. Dla wielu mo liwoœæ wyra ania siebie przy u yciu kredki lub pêdzla by³a jedyn¹ okazj¹ do pokazania w³asnej samodzielnoœci i niezale noœci, która tak bardzo cieszy. Podczas wernisa u, jak i do koñca trwania wystawy, bêdzie mo liwoœæ nabycia prac uczestników. Zdobyte w ten sposób pieni¹dze przeznaczone zostan¹ na dofinansowanie wyjazdu rehabilitacyjnego. 13 VI, godz ,,Dzieci Kazimierza z przedstawieniem Porwanie Rusa³ki w auli Uniwersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Prokocimiu. 15 VI, godz Koncert chóru,,hejna³ w ŒOK. Dyrygent: Andrzej Korzeniowski Akompaniatorka: Ewa Zubrzycka 18 VI, godz Wi³a wianki i wrzuca³a je Spotkanie Grupy Kobiet Alternatywnych 19 VI, godz TK -6 Turniej Klubowy Krakowskiego Klubu Szaradzistów,,Agora przygotowany przez Macieja Kluzika. 20 VI, godz Udzia³,,Dzieci Kazimierza (recytacja poezji) w programie edukacyjnym Polskiego Towarzystwa Alergologicznego,,Wolnoœæ oddechu zapobiegaj astmie. 23 VI, godz Koncert fortepianowy w wykonaniu uczniów Anny W¹torskiej. ZAJÊCIA STA E: Klub Bryd owy codziennie Klub Szachowy codziennie Klub Seniora codziennie Klub Szaradzistów Krakowskich Agora wtorek, godz Chór Hejna³ œrody i pi¹tki, godz Próby duetu Retro Max czwartki, godz Ko³o teatralne (Dzieci Kazimierza) œrody, godz Ko³o teatralne m³odzie y poniedzia³ki, godz , pi¹tki Zajêcia TAI CHI wtorki, czwartki Biblioteka codziennie Klub Strych ul. Masarska 14, Kraków tel , klubstrych@interia.pl ZAJÊCIA STA E KLUB INTERNETOWY STRYCH czynny: poniedzia³ek czwartek, godz pi¹tek, godz KRAKOWSKI KLUB KOMIKSU * porady dla tworz¹cych komiksy * dyskusje o komiksach z innymi fanami spotkania: wtorek, godz KO O MANGA ANIME YOKAI * pokazy anime, co miesi¹c program pokazów * przygotowanie programu i wspólne wyjazdy na konwenty i imprezy mangowe spotkania: œroda, godz , pi¹tek, godz KO O FANTASTYKI DRAMA * gra fabularna na ywo spotkania: poniedzia³ek, godz KO O GIER STRATEGICZNYCH * rozgrywanie bitew, kampanii i specjalnych scenariuszy klubowych do Warhammera, Warzone, Chronopii, Mordheima, Konfrontacji i Warmachine: Hordes * dysponujemy gotowymi sto³ami do gry i szerokim asortymentem makiet * spotkania: wtorek, czwartek godz

6 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 IMPREZY: 1VI Dzieñ Dziecka w klubie internetowym gry i konkursy dla dzieci i m³odzie y 1VI Dzieñ Dziecka w klubie internetowym Turniej gry komputerowej Counter Strike 22 VI Koniec szko³y w klubie internetowym gry i konkursy dla dzieci i m³odzie y 6 Klub Muzyki Wspó³czesnej Malwa ul. Dobrego Pasterza 6, Kraków tel./faks , klubmw@poczta.onet.pl Klub czynny jest od poniedzia³ku do pi¹tku w godz VI, godz Ogród Botaniczny UJ, ul. Kopernika 27 Wrêczenie nagród i Koncert laureatów III Miêdzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego Muzyka Ogrodowa. Wykonawcy: Orkiestra kameralna Orfeusz pod dyr. Jana Bary³y 16 VI, godz Najpiêkniejsze arie, najpiêkniejsze g³osy Spotkanie z Jolant¹ Kowalsk¹ sopran Wykonawcy: Jolanta Kowalska sopran, Gajusz Kêska fortepian, Anna WoŸniakowska s³owo Jest to kolejny koncert z cyklu Najpiêkniejsze arie, najpiêkniejsze g³osy, prezentuj¹cy wybitnych artystów œpiewaków. Poprowadzi go red. Anna WoŸniakowska. W rozmowie z artyst¹ ujawni jego zainteresowania muzyczne i pozamuzyczne, hobby, gusty itp. Oczywiœcie nie zabraknie te piêknego œpiewu. 21 VI,, godz Muzykolandia. U Ÿróde³ Muzykolandii muzyka polska koncert dla dzieci Wstêp 5 z³. Bilety do nabycia przed koncertem. Wykonawcy: Zespó³ Krakus Katarzyna S³ota-Marciniec œpiew, prowadzenie Uczniowie Studium Muzyki KMW Malwa 22 VI, godz Koncert Krakowskiego Towarzystwa Œpiewackiego Echo Wykonawcy: Chór mêski Towarzystwa Œpiewackiego Echo pod dyr. Zbigniewa Huptysia. 27 VI, godz Koncert charytatywny zorganizowany przez Stowarzyszenie Dla Zdrowia ZAJÊCIA STA E Studium Muzyki kursy gry na instrumentach (dla dzieci): fortepianie, skrzypcach, flecie, gitarze, saksofonie, keyboardzie). Zajêcia indywidualne, zajêcia umuzykalniaj¹c, koncerty umuzykalniaj¹ce Muzykolandia. Taniec dla dzieci œroda, (grupa m³odsza pocz¹tkuj¹ca), (grupa m³odsza), (grupa starsza) Gimnastyka zdrowotna dla pañ poniedzia³ek, godz Ko³o historyczne IV pi¹tek miesi¹ca, godz Klub Seniora I czwartek miesi¹ca, godz Klub Zau³ek ul. Poselska 9, Kraków tel VI, godz Niewykorzystana si³a witamin i pierwiastków w leczeniu dr nauk med. Henryk Dudek. 5 VI, godz Nasze szko³y wspomnienia lwowiaków 11 VI, godz Konsultacje plastyczne Ma³gorzata Jagie³³o 11 VI, godz Koalicja zdrowia dra Ratha El bieta Golonka 14 VI godz Splendor i blichtr w sztuce dworu Wazów wyk³ad dra Piotra Krasnego 15 VI, godz Og³oszenie wyników konkursu fotograficznego: Kraków bramy, okna, balkony i otwarcie wystawy pokonkursowej prof. Zbigniew agocki. 15 VI, godz Moja przygoda z diet¹ optymaln¹ doradca ywieniowy Feliks Fryc II ogólnopolska konferencja naukowa: Aboriginal People of North America and European Colonization 400th Anniversary of the Founding of Jamestown w Œródmiejskim Oœrodku Kultury w Krakowie, 20 kwietnia 2007 roku Pomys³odawcami i organizatorami przedsiêwziêcia by³ Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ, Œródmiejski Oœrodek Kultury oraz Klub Mi³oœników Rdzennej Ludnoœci Ameryki Pó³nocnej i Po³udniowej Ani-yunwiya. Konferencja odby³a siê 20 kwietnia br. w Œródmiejskim Oœrodku Kultury. W czêœci pierwszej konferencji w godzinach przedpo³udniowych g³ównym prelegentem by³ profesor Bruce E. Johansen (z Uniwersytetu Stanowego w Nebrasce Omaha, sta³y wspó³pracownik polskiego Pisma Przyjació³ Indian TAWACIN), uznany badacz dziejów Irokezów oraz okresu powstawania Stanów Zjednoczonych i ich relacji z ludami tubylczymi. Wystêpuj¹ca zaraz po nim Aleksandra Zió³kowska- Boehm zarysowa³a problematykê suwerennoœci obecnych Narodów. Wyk³ad dr. Bartosza Hlebowicza (obecnie wyk³adowca antropologii na Uniwersytecie Warszawskim, wieloletni redaktor pisma TAWACIN) wzbudzi³ jak zawsze du e zainteresowanie. Ten niezmordowany badacz wspó³czesnoœci œwiata rezerwatowego przedstawi³ tym razem wzajemne relacje Muzeów i Indian Stanów Zjednoczonych na linii polityki i nauki. Zaraz po nim mia³y miejsce wyst¹pienia silnej tzw. ekipy krakowskiej czyli m³odych naukowców z Uniwersytetu Jagiellñskiego. Rados³aw Palonka (z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagielloñskiego) przedstawi³ zderzenie kultur od czasów konkwistadorów a po wybrane aspekty obecnej sytuacji wspó³czesnych tubylczych mieszkañców Ameryki Pó³nocnej. W dalszej kolejnoœci odby³y siê wyst¹pienia dwóch prelegentek z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ: Magdy Paluszkiewicz-Misiaczek, która nakreœli³a sytuacje Inuitów (Eskimosów) kanadyjskich oraz Izabeli Nawrot, która z kolei zapozna³a zebranych z tradycyjn¹ rol¹ kobiet w yciu rodzinnym i tubylczym oraz wp³ywie europejskiej kolonizacji i polityki rz¹du Kanady. ` Druga czêœæ konferencji rozpoczê³a siê od wyk³adów sióstr Busatti. Najpierw Sandra Busatta (z Uniwersytetu Padwie W³ochy) wprowadzi³a s³uchaczy w zawi³y œwiat multikulturalnej Rady Politycznej Nootkan, zaœ Flavia Busatta (notabene redaktorka HAKO w³oskiego magazynu o problematyce antropologiczno-etno-historycznej) przedstawi³a koncepcjê Kojota jako oszusta i oszukuj¹cego. Konferencjê zamknê³y wyst¹pienia Alicji Froñ, która zaprezentowa³a literackie motywy Indian czyli demona kontynentu w wybranych narracjach amerykañskich oraz Ma³gorzaty Recko z jej koncepcj¹ dwoistoœci seksualnej w miêdzykulturowym dyskursie. Nieodzownym elementem konferencji by³y pytania oraz dyskusja, która nieraz wykracza³a nawet poza zakres przedstawionych tematów, ale dociekliwoœæ, a czasami nawet doœæ burzliwe panele dyskusyjne utwierdzaj¹ nas jako organizatorów o celowoœci powy szej konferencji. Wyrazy podziêkowania nale ¹ siê Panu dr Paw³owi Laidlerowi z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ za prowadzenie konferencji i czuwanie nad jej bezb³êdnym przebiegiem. Pragnê na zakoñczenie jeszcze nadmieniæ, e podczas konferencji mo na by³o nabyæ pozycje ksi¹ kowe dotycz¹ce historii, kultury, duchowoœci ludów tubylczych obu Ameryk oraz kwartalnik Pismo Przyjació³ Indian TAWACIN, a wszystko to dziêki uprzejmoœci Marka Macio³ka, za co serdecznie w imieniu organizatorów dziêkujemy. Marek Górka

7 7 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 LUDZIE ESTRADY ROZMOWY ŒPIEWANE 24 VI Krystyna Proñko bêdzie goœciem Niny Repetowskiej Krystyna Proñko, z urodzenia gorzowianka, zadebiutowa³a artystycznie w swym mieœcie jako wokalistka zespo³u Refleks. Potem rozpoczê³a b³yskawiczn¹ karierê: Festiwale Wokalistów Jazzowych w Lublinie, ca³y ³añcuch festiwali w Opolu i zawsze nagrody: m.in. w 1975 roku nagroda g³ówna za piosenkê Niech moje serce ko³ysze ciebie do snu ; ten utwór zdobywa równie tytu³ piosenki roku. Proñko rozpoczyna studia na wydziale jazzu i muzyki rozrywkowej w Akademii Muzycznej w Katowicach i ca³y czas koncertuje, wystêpuje na presti owych festiwalach, nagrywa p³yty, kasety, uczestniczy w programach radiowych i telewizyjnych, wygrywa plebiscyty i listy przebojów. Studia koñczy z wyró nieniem. Zaczyna œpiewaæ na Jazz Jamboree, potem seria koncertów zagranicznych i znów ca³e pasmo sukcesów na Festiwalu w Opolu. W 1980 roku zostaje Piosenkark¹ Roku. Wystêpuje w rock-operze 3400 lat po Ikarze J. Kolmana i B. Olewicza oraz w oratorium W. Trzciñskiego i E. Brylla Kolêda nocka, uczestniczy w Good News Festiwal. Œpiewa jazz, rock, ale tak e muzykê wspó³czesn¹ na Festiwalu Rainbow Music w Katowicach. Wspó³pracuje z Big Bandem Gustawa Broma i nagrywa z nim Mszê Jazzow¹. Jej pozycja artystyczna procentuje zaproszeniami na koncerty zagraniczne. Proñko œpiewa wszêdzie, nawet na Kubie! Artystka zaczyna uczyæ m³odych, prowadzi klasê œpiewu w macierzystej uczelni, uczy tak e w Studio przy Teatrze Muzycznym w Gdyni. Prowadzi warsztaty jazzowe, bluesowe w Polsce i w Niemczech. Proñko artystka wszechstronna zajmuje siê publicystyk¹ muzyczn¹, prowadzi autorskie programy w wielu rozg³oœniach radiowych. Mówi siê o Krystynie Proñko, e jest artystycznie nienasycona, bo ci¹gle coœ wymyœla, zmienia, ma ywio³owy temperament i ró norodne zainteresowania muzyczne. Posiada w³asn¹ firmê Power Music, wydaje swoje albumy muzyczne z cyklu Osobista kolekcja. Ci¹gle koncertuje, bo jeœli nie œpiewa, to czuje siê fatalnie mówi: œpiewanie to sposób na roz³adowanie energii, ale te do³adowywanie siê ci¹gle coœ mnie popycha do przodu. Zaszczytem bêdzie dla nas spotkanie z tak wielk¹ artystk¹. Zapraszamy do Teatru Groteska w dniu 24 czerwca o godz Nina Repetowska Patronat honorowy Ksi¹dz Infu³at Jerzy Bry³a Patroni medialni: TVP 3 Kraków, Dziennik Polski, Radio Kraków Ma³opolska, Miesi¹c w Krakowie, Karnet, Echo miasta, Miasto kobiet. Sponsorzy: Hotel Campanile, Towarzystwo S³owaków w Polsce, Kuchnia Staropolska U Babci Maliny, Aryton Salon Firmowy Projekt zrealizowano przy udziale finansowym Wydzia³u Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzêdu Miasta Krakowa. Konkurs Zabaw siê w szaradzistê! Dziœ ponownie prezentujemy anagram czyli tak¹ formê szarady, w której w pierwszym odgadniêtym s³owie trzeba tak poprzestawiaæ litery, by uzyskaæ drugie odgadywane s³owo (np. komar, mokra). A oto zaczerpniêty z pisma Rozrywki przyk³ad autorstwa Barbary Sudo³ dla tych, którzy chc¹ spróbowaæ w³asnych si³. Anagram Czujê nag³e serca Gdy pomyœlê: znów rok Pierwsza osoba, która poda prawid³owe rozwi¹zanie szarady, otrzyma w nagrodê bilet na spotkanie z cyklu Ludzie Estrady. Zachêcamy do zabawy. Rozwi¹zanie zagadki z poprzedniego numeru: wi-dzi-my, dzi-wi. Zwyciêzcy serdecznie gratulujemy! Koncerty: 3 VI, godz Koncert poœwiêcony b³. Szymonowi z Lipnicy w dniu Jego kanonizacji Zespó³ Muzyki Dawnej Canticum Novum koœció³ OO. Bernardynów, ul. Bernardyñska 2 23 VI, godz Wieczór œwiêtojañski koncert w wykonaniu Zespo³u Muzyki Dawnej Canticum Novum, Ogród Botaniczny UJ, ul. Kopernika 27 Wystawy: 1 8 VI, godz wystawa fotografii Andrzeja Stefaniuka Wilno VI, godz pokonkursowa wystawa fotografii: Kraków bramy, okna, balkony Spotkania Klubowe poniedzia³ki godz nauka gry na fortepianie godz Stowarzyszenie Plastyków Nieprofesjonalnych Ziemi Krakowskiej godz Bractwo Rycerskie Zakon Soko³a nauka tañca dawnego wtorki godz próby zespo³u Espana œrody godz Polskie Towarzystwo Ziemiañskie godz próby i nabór do Zespo³u Canticum Novum godz grupa fotografików KontraZ czwartki godz spotkania bryd a towarzyskiego pi¹tki godz rozmówki angielskie godz próby i nabór do Zespo³u Canticum Novum 1 VI, godz Klub Z³oczowski 4 VI, godz Towarzystwo Przyjació³ Zamoœcia 5 VI, godz Towarzystwo Mi³oœników Lwowa i Kresów P³d. - Wsch. 12 VI, godz Ko³o TML-Tarnopol i Ko³o TML-Stryj 15 VI, godz spotkanie sympatyków diety niskowêglowodanowej 19 VI, godz Stowarzyszenie Mi³oœników Jaros³awia 26 VI, godz Macierz Ziemi Cieszyñskiej Oœrodek Dokumentacji i Inicjatyw Artystycznych Piwnica pod Baranami ul. œw. Tomasza 26, tel , 8, 9, 16, 23 VI, godz Kabaret Piwnica pod Baranami 29 czerwca, godz Zamek w Niepo³omicach Wielki Bal na zakoñczenie 50-lecia Piwnicy Pod Baranami Informacje pod numerem telefonu /12/ VI, godz Big Band Ma³opolski 21VI, godz Boba Jazz Band 28 VI,godz Beale Street Band Konkurs Krakowski Klub Wegetarian yj i pozwól yæ innym zaprasza do wziêcia udzia³u w konkursie na wiersz prowegetariañski. Jeden autor mo e przes³aæ od 1 do 3 wierszy (ka dy w trzech egzemplarzach) na adres: Œródmiejski Oœrodek Kultury, Klub Wegetarian, ul. Miko³ajska 2, Kraków, koniecznie z dopiskiem: Konkurs Weg. do dnia 30 VIII 2007 r. Nagrody: I miejsce: roczna prenumerata Zielonych Brygad. I, II i III miejsce wydrukowanie wierszy w Zielonych Brygadach oraz w Lamelli. Autorzy nagrodzonych i wyró nionych wierszy bêd¹ mogli równie zaprezentowaæ swoje utwory na spotkaniu Klubu Wegetarian. Wyniki konkursu zostan¹ og³oszone 2 X 2007 r. o godz na spotkanie Klubu Wegetarian. Patronat: Œródmiejski Oœrodek Kultury Patronat medialny: Wydawnictwo Zielone Brygady. Bli sze informacje: refia@interia.pl 7

8 8 9 9 Julia, bar Vis a vis Wiktorii Rozp³atany na pó³ paÿdziernik, bar przy rynku Noc po kolana W strudze ch³odu W sieci œwiate³ Zatacza siê ochryp³e echo, ó³knie Miasto otwarte ponad godziny póÿna Czeka za jej plecami Julia opowiada o odchodz¹cym dniu Rozczarowaniu Rzeczach w reklamówce Pozbawionych sensu spotkaniach, rêkawiczkach Targach ze œwiatem i mi³oœci, stoiskach pe³nych ksi¹ ek Dr ¹c¹ d³oni¹ obejmuje chwilê Jej ycie Stoi na jednej nodze jak szklany tulipan Ma smutek czerwonego wina Kiedy myœli o zuchwa³ym œwicie Dniu W p³aszczu szronu Który dopiero nadejdzie Czuje piasek za skór¹ zmêczenia Dreszcz rtêci W powtórzeniach luster Wisz¹cych nad barem. W takiej chwili Zgaduje wiecznoœæ Nieobecnoœæ, drogi po których nic nie przyjdzie jutro ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Prezentacje *** Prezentacje *** Prezentacje *** Prezentacje *** Proza ¹d³o (fragment) Nie takie dziewczyny w swoim yciu widzia³em. Ka dego dnia w tym parku, w pobli u instytutu jak bukiet piêknych kwiatów: wystarczy przespacerowaæ siê alejami a m³odziutkie twarzyczki jedna obok drugiej. A wieczorem... czasami wieczorem zostajê, eby sobie posiedzieæ na ³awie pod klonem; tak w yciu bywa, e dopiero dobra ksi¹ ka ucisza fale wzburzonego, cz³owieczego morza. Tego dnia wczeœniej ni zwykle zaj¹³em ³awkê. Na wietrze leciuteñko szeleœci³y korony ju przekwit³ych lip, szerokolistny klon odpowiada³ im z rezerw¹. W pobli u rozmawia³y studentki. Po chwili ich g³osy oddali³y siê. Nawet nie zauwa y³em, gdy na ³awce naprzeciwko siad³a m³oda kobieta, tak na oko, w wieku dwudziestu piêciu lat. W pierwszej chwili bardziej zaciekawi- ³a mnie ksi¹ ka, któr¹ otworzy³a, dopiero póÿniej zaw³adn¹³ mn¹ urok tej krótko podstrzy onej brunetki. Wydawa³o siê, e jej uwodzicielski czar bierze siê od kolan. Jak Spacer po linie Nie wiem z kim siê zadajesz Z kim sypiasz Julio Jakie to ma znaczenie Dla tej odwiecznej historii O prawdziwej mi³oœci Nie wiem Czy tamta gwiazda Jeszcze œwieci Na nocnym niebie Pe³nym czarnych dziur Teraz wszystko jest inne SpóŸnione, nadmiarowe Zbyt kosztowne Mieszkanie na mieœcie Miejsce w raju Julio Jak przejœæ Uchwyciwszy siê równowagi Ponad Dolinami nocy Wiatr Cienka lina œwiat³a spod zamkniêtych drzwi Z cyklu:...ta, inna Julia Zaproszenie *** Proza ukraiñska *** jasne, ciekawskie zwierz¹tka wygl¹da- ³y z legowiska czarnej spódniczki. Wzdrygn¹³em siê przed s³odkimi wspomnieniami m³odoœci, kiedy policzkami odmierza³em cierpki ch³ód dziewczêcego kolana, podniecony ciep³em, które czai³o siê wy ej. Tê czêœæ parku lubi³em szczególnie za to, e bywa³o tu niewielu przechodniów. Zapomniane przez mieszkañców miasta aleje z popêkanymi chodnikowymi p³ytami, nieskoszon¹ traw¹ pod starymi drzewami, ³awy z bogat¹ histori¹ wszystko to potêgowa³o ten spokój czy te atmosferê, jak¹ przyjêto nazywaæ melancholi¹. A kiedy m³odoœæ zostaje daleko z ty³u, na takie miejsca szczególnie zwracamy uwagê. Dysza³ sierpieñ. Czasem tylko strudzona pszczo³a odlatywa³a w nieznane, zakreœliwszy piruet w powietrzu. Go³êbie czeka³y na zaproszenie na ucztê lecz dziœ mog³em im tylko poczytaæ Anatola France a. Dziwnym zrz¹dzeniem losu mój wzrok pad³ na wers: Aleja królowej by³a bezludna. Niezmierzona cisza pogodnego dnia panowa³a na zielonych brzegach Seni, pod starymi podstrzy onymi bukami... Czyta³em ksi¹ kê ja, naprzeciw czyta³a nieznajoma i ju prawie zapomnia³em o jej istnieniu, kiedy niespodziewanie krzyknê³a i poderwa³a siê Wojciech Pestka rocznik Debiutowa³ w czasach studenckich w Lublinie. Nale a³ do skandalizuj¹cej grupy poetyckiej Samsara. Wêdrowa³ przez Polskê, szukaj¹c swojego miejsca najpierw we Wroc³awiu, potem Sandomierzu, Czêstochowie, by w koñcu osi¹œæ w Jedlni. Laureat licznych konkursów literackich: I nagroda w konkursie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich za tomik poetycki Dziesiêæ wierszy dla Grosza (Lublin 2005 r.), I nagroda w kategorii prozy Nadnyskich Spotkañ Literackich w Zgorzelcu (2005), I nagroda w kategorii prozy w Konkursie na Ma³e Formy Literackie Mi³oœæ niejedno ma imiê (Lubin 2006), wyró nienie w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Marka H³asko w Chorzowie (2006) i I nagroda w Konkursie Literackim w Bydgoszczy z okazji 600-lecia uzyskania praw miejskich. Pisze reporta e, eseje, felietony. Publikowa³ w Kamenie, wspó³pracuje z Dwumiesiêcznikiem Œrodowisk Twórczych Lublin, z Radomskim Miesiêcznikiem Kulturalnym Resursa. Jego utwory by³y publikowane przez Miesiêcznik Literacki Akant, Miesiêcznik Prowincjonalny, Obrze a, Twórczoœæ i Odra. z ³awki. Kto by pomyœla³, e przestraszy³a j¹ pszczo³a. Czy mo na coœ podpowiedzieæ?.. Nale y tylko spokojnie siedzieæ i siê nie ruszaæ, nawet wtedy, gdy pszczo³a si¹dzie na pani¹ zdoby³em siê na odwagê, widz¹c jej wystraszon¹ twarz. Z nieznanego powodu nie chcia- ³em, eby moja s¹siadka odesz³a. Raptem w mojej g³owie zakie³kowa³a myœl, e przecie ³awek w pobli u jest du o, a ta mi³a osóbka siad³a tu przy mnie. Pan czasem nie jest pszczelarzem? za artowa³a sobie ze mnie. Mo e z tej racji darowa³a mi ta pszczó³ka. Nie, nie jestem pszczelarzem. Ale miód lubiê odpowiedzia³em niezbyt taktownie, a przez moje myœli przemknê³o pytanie czy czasem nie jestem podobny do takiego siwego dziada, który krêci siê wokó³ uli. No... wprawdzie stuknê³a mi piêædziesi¹tka, tak có... Chocia przy takim kwiatuszku rzeczywiœcie, mo e nie wygl¹dam na junaka. Oj! podskoczy³a nagle próbuj¹c przegoniæ pszczo³ê, która zapuœci³a siê pomiêdzy kolana. Mignê³y bia³o œnie- ne majteczki. Czy to pszczo³a tak siê jej uczepi³a czy paniczny strach opanowa³ czarnulkê ale jeszcze kilka razy ta pobudzaj¹ca wyobraÿniê œnie na bia³oœæ mignê³a pomiêdzy jej kolanami (...) Zaproszenie Sierpieñ, co by tu nie powiedzieæ, wyda³ mi siê upalny tego roku... Chocia wieczór nadchodzi³, jednak gor¹cy wiatr nie pozwala³ zapomnieæ o spiekocie: z tego wszystkiego a zasycha³o w gardle. Pani jest pewnie zbyt s³odka spróbowa³em za artowaæ z dziewczyny przestraszonej t¹ przygod¹. Pociemnia³a i napiêta jak struna sta³a, nie maj¹c odwagi, znowu si¹œæ na ³awce. Czy ta sympatyczna kobietka podejrzewa³a jakie wra- enie sprawi³a tym tañcem, w którym wziê³y udzia³ jej kolana nie wiem, mo e i nie uœwiadomi³a sobie tego, w ka dym razie odpowiedzia³a z powag¹. Bardzo bojê siê pszczó³. Kiedyœ mnie u ¹dli³a... Mia³em wra enie, e teraz moja rozmówczyni odejdzie. I zostawi mnie samego z obrazem tych bia³ych rozb³ysków w pamiêci chocia przysz³a mi do g³owy myœl, e zd¹ y³o po³¹czyæ nas coœ bardzo intymnego. W koñcu wiedzia³em o niej bardzo du o czyta ksi¹ ki, boi siê pszczó³, ma piêkne nogi, no i te... bia³e majteczki. Pomyœla³em e pszczo³y to jednak owady daj¹ce pewnego rodzaju korzyœæ. Chocia czasami zwyczajnie ¹dl¹. Wprawdzie ich miejsce jest w ulach, ale przecie lataj¹ i siadaj¹ gdzie zechc¹. Serhij So³owjew T³umaczy³: Wojciech Pestka 9

9 Proza 8 9 Pewnego razu... (fragment) ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Ch³opcy, czy nie cudowny dzisiaj dzieñ?! pe³nym zachwytu g³osem krzyknê³a, lekko podskakuj¹c Lena. 3By³a to œliczna dziewczyna o blond w³osach. Jej zgrabna figura i ³obuzerski wyraz twarzy sprawia³, e serce niejednego m³odzieñca zaczyna- ³o mocniej biæ. W sposób szczególny dotyczy³o to trzech towarzysz¹cych jej ch³opców. Skrycie zazdroœci³y jej kole anki, które jednoczeœnie chêtnie przebywa³y w jej towarzystwie. Instynktownie wyczuwa³y, e to w³aœnie ona jest ich liderem. Mróz i s³oñce, piêkny dzieñ! Kto za? Kto wstrzyma³ siê od g³osu? Niewysoki, pucu³owaty ch³opiec natychmiast podniós³ rêkê. Ty, Wasia Sidorkin?! udaj¹c z³oœæ zapyta³a Lena. Wyrzucê ciê z naszego towarzystwa! I co wtedy zrobisz, ofiaro losu? Zacznê wkuwaæ, zdam zaleg³oœci na same pi¹tki, dostanê œwiadectwo maturalne z paskiem, a potem uczelnia wy sza, doktorat, habilitacja i w tym momencie zmiesza³ siê, mocno zaczerwieni³, i wpatruj¹c siê z zachwytem w twarz Leny kombinowa³, co by tu jeszcze takiego powiedzieæ na temat ycia osobistego, eby dziewczyna zrozumia³a, jak bardzo mu na niej zale y. Okulary z grubymi szk³ami, hemoroidy, kalesony, k³opoty z trawieniem i wielka ³ysina na g³owie natychmiast doda³ niewysokiego wzrostu, dobrze zbudowany ch³opiec ze znaczkiem Kandydat na Mistrza Sportu. Nazywa³ siê Dima Mielniczenko. Dima wrêcz fanatycznie uprawia³ wioœlarstwo i marzy³ o tym, by w niedalekiej przysz³oœci wzi¹æ udzia³ w Mistrzostwach Zwi¹zku Radzieckiego. Przysz³y mistrz nie wytrzyma³ i doda³: Lena takich nie lubi Kogo Lena lubi, ona sama zadecyduje ostro powiedzia³a Lena. Ch³opcy, w tym roku zdajemy maturê, dlatego lepiej porozmawiajmy o w³asnych planach twórczych. Dima, zaczynaj. Na jak¹ uczelniê bêdziesz zdawa³? Latem jedziemy na Mistrzostwa Republiki. Jeœli uplasujemy siê na jednym z trzech pierwszych miejsc otrzymam tytu³ Mistrz Sportu, a wówczas na sto procent dostanê siê na AWF. Chocia, prawdê mówi¹c, poci¹ga mnie wydzia³ biologii na uniwersytecie i medycyna. Na razie jeszcze siê nie zdecydowa³em. Ale gdzieœ na pewno zdam. A potem schowaj dziewczê za p³otem, razem z p³otem ukradnê zaœpiewa³ Dima, dos³ownie po eraj¹c oczami Lenê. Wowa, teraz ty, zeznawaj nie kryj¹c zainteresowania Lena zwróci³a siê 8do wysokiego, wysportowanego blondyna o oczach koloru zimnego b³êkitu. W klasie uwa any by³ za typ samotnika. Na ka dy temat mia³ w³asne zdanie i sam sobie wybra³ miejsce niezale nego lidera. By³ ulubieñcem wychowawcy ich klasy, nauczyciela matematyka, a jednoczeœnie obiektem cichych westchnieñ a czasem jawnie okazywanych uczuæ damskiej czêœci klasowej spo³ecznoœci. W jakim kierunku masz zamiar skierowaæ swoje kroki, aby zdobyæ wy sze wykszta³cenie? Oczywiœcie na politechnikê, na wydzia³ elektroniki odpowiedzia³ lakonicznie. I to wszystko? rozczarowanie zabrzmia³o w g³osie Leny. Prawie wszystko. Ach, ciut nie zapomnia³em o eniê siê z tob¹ nie zmieniaj¹c tonu, odpowiedzia³ ch³opiec, a patrz¹c na niego trudno by³o odgadn¹æ, czy mówi powa nie, czy artuje. Lena postanowi³a uznaæ to za art. Czy nale y uznaæ to za oœwiadczyny? œmiej¹c siê, zapyta³a dziewczyna. Ale nie zd¹ y³a doczekaæ siê odpowiedzi, bo natychmiast wtr¹ci³ siê Dima. O eniæ siê z Len¹ to to samo, co na z³amanie karku rzuciæ siê do g³êbokiej, lodowatej wody. WeŸ to pod uwagê Bie³obrywcew! skomentowa³ Dima. Niez³e macie o mnie zdanie! weso³o rozeœmia³a siê Lena. Szczeroœæ za szczeroœæ ch³opaki, ja te was kocham! Ale za m¹ wyjdê ca³kiem za kogoœ innego! Za ksiêcia Dima Mielniczenko zrobi³ nieszczêsn¹ minê. Póki co aden z ksi¹ ¹t nie jest do wziêcia wychodÿ wiêc za kosmonautê lub Marsjanina z³oœliwie zaproponowa³ Wasia Sidorkin. No w³aœnie PÓKI CO! Lena dumnie potrz¹snê³a kaskad¹ z³otych w³osów. WyjdŸ za mnie zaprzeczy³ uparty Wowa Bie³obrywcew. Lena furknê³a, i w tym furkniêciu zabrzmia³ nie mniejszy upór. A ja mogê za dwie dychy wyk¹paæ siê w Dnieprze nieoczekiwanie zaproponowa³ Dima. A ja za dychê natychmiast zareagowa³ oszczêdny Sidorkin, który w tajemnicy zbiera³ pieni¹dze na cudo-magnetofon Jupiter. A ja za jeden poca³unek Leny. Taki doros³y poca³unek niejako od niechcenia zaproponowa³ Wowa. Zgoda krzyknê³a Lena. Jak byæ doros³ym, to byæ doros³ym kolejna idea dos³ownie rozpali- ³a wyobraÿniê Dimy. Przez piêæ minut nie wy³aziæ z wody. Czas odmierzê swoim zegarkiem. No problem! ponurym g³osem oœwiadczy³ Wowa i na znak zgody Proza ukraiñska *** Zaproszenie *** kiwn¹³ g³ow¹. Nastêpnie poci¹gn¹³ nosem i zacz¹³ siê rozbieraæ. Jego m³ode cia³o by³o co prawda jeszcze doœæ chude, ale bez trudu mo na by³o zauwa yæ wypuk³oœæ miêœni na rêkach i nogach, a tak e wyrzeÿbiony tors. Ca³e towarzystwo z zainteresowaniem obserwowa³o jego zachowanie, maj¹c w g³êbi duszy nadziejê, e kolega nie wejdzie do wody. Byli pewni, e wykrêci siê przys³owiowym sianem. Ale Wowa odda³ ubranie Sidorkinowi i bez zastanowienia rzuci³ siê do wody. Lodowata woda dos³ownie oparzy³a jego cia³o, zupe³nie tak, jak wrz¹tek. Ch³opiec zacz¹³ energicznie ruszaæ rêkoma, próbuj¹c p³yn¹æ crawlem, aby siê rozgrzaæ. Ale to na nic siê nie zda³o. Spróbowa³ przejœæ na delfina, ale skostnia³e cia³o nie by³o mu pos³uszne. Znowu wróci³ do crawlu, ale by³a to zaledwie mierna imitacja tego stylu. S³abe ruchy r¹k nie by³y w stanie rozgrzaæ zdrêtwia³e cia³o ch³ód pokona³ go. W koñcu przyszed³ czas na brasse, a potem ch³opiec ju nie bardzo wiedz¹c, co siê dzieje z trudem brodzi³ zanurzony po pas w wodzie, próbuj¹c wykonywaæ coœ na kszta³t ruchów p³ywaka. Dima nieub³aganie patrzy³ na zegarek, ale zdawa³o siê, e czas stan¹³ w miejscu. Minuta piêæ sekund g³oœno informowa³, robi¹c przy tym pauzy, które by³y tak d³ugie, jak wiecznoœæ. Minuta dziesiêæ sekund. Serce Wowy dos³ownie zamarz³o w jego piersiach. Ka dy ruch wywo- ³ywa³ ból. Minuta trzydzieœci piêæ sekund. Jego oczy ³zawi³y, ca³kowicie utraci³ zdolnoœæ postrzegania. Zsinia³e cia- ³o ca³e dr a³o by³o jedynie mêcz¹ce pragnienie ciep³a. Dwie minuty piêæ sekund jak przez grub¹ warstwê waty s³ysza³ odliczanie, ale wydawa³o mu siê, e dotyczy ono kogoœ innego. W tym momencie dosta³ kurczu nogi. Mia³ wra enie, jakby ktoœ bezlitoœnie wykrêca³ mu koñczynê, pozbawiaj¹c w ten sposób resztek si³. Z bólu opad³ na kolana, a rzeka siêga³a mu teraz do podbródka. Woda koloru o³owiu, która by³a teraz tak bardzo blisko, mani³a go, jakby chcia³a go poch³on¹æ. Ból spowodowa³, e ch³opiec na u³amek sekundy zapomnia³ o ch³odzie i, dokonuj¹c nadludzkiego wysi³ku woli, wsta³, zacz¹³ skakaæ na jednej nodze, staraj¹c siê przezwyciê yæ cierpienie. Piêæ minut! Og³uch³eœ, Wowa?! Natychmiast wy³aÿ! do jego œwiadomoœci dotar³ histeryczny krzyk dziewczyny. Straci³ równowagê i znowu wpad³ do wody. Pe³z³ na czworakach wlek¹c za sob¹ zdradzieck¹, niepos³uszn¹ nogê, która na ka dy wykonywany przez niego ruch wrogo odpowiada³a trudnym do wytrzymania bólem. W koñcu dotar³ do brzegu. Ktoœ pomóg³ mu wstaæ i czymœ zacz¹³ rozcieraæ cia³o. Odczuwa³ potworny ból. Nadal niewyraÿnie widzia³. Wszystko dwoi³o mu siê i troi³o. Rozcieraj sam us³ysza³. W ten sposób szybciej siê rozgrzejesz. Ktoœ poda³ mu miêkk¹, bia³¹, mokr¹ szmatê. Powoli Wowa zacz¹³ wracaæ do siebie, i od razu zapracowa³ mózg nale y przywróciæ kr¹ enie krwi. Zrobi³ kilka niepewnych kroków, kulej¹c na bol¹c¹ nogê, nastêpnie j¹³ wykonywaæ coraz bardziej energiczne ruchy i w koñcu pobieg³. Zrobi³ kilka okr¹- eñ, potem przebieg³ kilka kilometrów po prawie pustej pla y. Jego zachowanie natychmiast sta³o siê tematem rozmów spacerowiczów. On zaœ w koñcu zmusi³ krew do tego, by energiczniej zaczê³a p³yn¹æ w y³ach i w ten sposób przywróci³a ciep³o jego cia³u. Potem wróci³ po ubranie. Nie zwracaj¹c uwagi na nikogo, zdj¹³ mokre slipy i na lekko wyschniête cia³o w³o y³ odzie. Zrobi³o mu siê ciep³o i przytulnie. Pozby³em siê kataru zauwa y³ na wstêpie. Dopiero teraz zwróci³ uwagê na to, co dzia³o siê wokó³. Niby wszystko by³o na swoim miejscu, tak samo jak kilka minut temu, kiedy heroicznie rzuca³ siê w lodowate wody Dniepru. Wszystko z wyj¹tkiem Leny i Dimy. A gdzie ca³e towarzystwo? zapyta³ przyjaÿnie uœmiechaj¹cego siê Sidorkina. Poszli do kina. Kiedy ty tam prawie doszed³eœ do stadium puszczania b¹belków, Lena rzuci³a siê na Dimê, eby przerwa³ ca³y ten cyrk. On zaœ natychmiast postawi³ jej ultimatum pod warunkiem, e pójd¹ razem do kina. I póki ty siê gimnastykowa³eœ, oni bez przeszkód zmyli siê. A mnie zostawili z twoimi ciuchami. Zaczekaj, to ja nie by³em w wodzie przez ca³e piêæ minut? posêpnie zapyta³ Wowa. Nie, tylko trzy i pó³. Ale i tak z ciebie hero, chocia trochê durnowaty Sidorkin uœmiechn¹³ siê. A dlaczegó to? wrogo zapyta³ Wowa. Pluska³eœ siê lodowatej wodzie, popisywa³eœ siê, a Dima raz-dwa zgarn¹³ g³ówn¹ wygran¹. I po seansie filmowym bêdzie siê ca³owa³ z Lenk¹ zamiast ciebie. C est la vie, Bie³obrywcew. Cyganka prawdê ci powie! Dziêki, profesorze, za wyk³ad, ale nie mam zamiaru iœæ z tob¹, cyganeczko, do kina. Pójdê do domu siê przebraæ. (...) Sergiej Ponomarenko (T³umaczenie: Dorota Jaworska) Serdecznie zapraszamy na spotkanie z Serhijem So³owjewem i Sergiejem Ponomarenk¹, które odbêdzie siê w Œródmiejskim Oœrodku Kultury dnia 1 czerwca, g. 18:00. Rozmowê poprowadzi znawca ich twórczoœci Wojciech 9 Pestka.

10 ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Próby identyfikacji wyró ników sztuki artystek i artystów s¹ zawsze kontrowersyjne. Dzie³o sztuki potrafi oprzeæ siê nadaniu mu przez twórcê cech przynale nych zwyczajowo do jednej z p³ci. Interpretacja nie mo e jednak w obecnej perspektywie za³o- yæ, e dzie³o sztuki zosta³o stworzone przez anonimowego artystê w pró ni spo³ecznej i kulturowej. Czy jednak wnosi coœ w rozumienie dzie³a spojrzenie na nie przez pryzmat p³ci autora? W obliczu sztuki aktualnej i odbywaj¹cych siê na naszych oczach jej przemian, mamy do czynienia z bardzo aktywn¹ dziedzin¹ dzia³alnoœci artystycznej, jak¹ jest sztuka kobiet. Jest to symptom drugiej po³owy XX wieku i specyfika naszych czasów. W historii sztuki, poza nielicznymi wyj¹tkami, kobiety nie by³y dopuszczane do kszta³cenia siê na akademiach artystycznych, a tym samym nie Rozwa ania nad p³ci¹ dzie³a sztuki cz. I. mog³y uprawiaæ tego zawodu. Rola kobiety w sztuce sprowadzana by³a zwykle do rangi modelki lub muzy. Kobieta w europejskiej tradycji artystycznej wystêpowa³a raczej jako temat a nie twórca. Pod koniec XIX wieku i przede wszystkim w wieku XX, artystki skutecznie prze³ama³y mêski monopol na rynku sztuki. Od koñca lat 60 tych mo na mówiæ o tzw. sztuce feministycznej. Zjawisko mia³o swój pocz¹tek w USA, gdzie artystki, zrzeszone w kilku organizacjach, z których najwa niejsz¹ okaza³a siê Women Artists in Revolution (W.A.R.), wyra a³y swój sprzeciw wobec dominacji mê - czyzn na rynku sztuki, domagaj¹c siê równego udzia³u w wystawach. System galeryjno - muzealny, nie bez powodów pojmowany by³ jako typowa instytucja patriarchalnej kultury. Wystarczy posiadaæ w kolekcji dzie³o jednej artystki, aby z zadowoleniem odpowiedzieæ g³osz¹cej równouprawnienie i domagaj¹cej siê prezentacji swojej sztuki artystce: czy nie kolekcjonujemy równie dzie³ p³ci odmiennej? W przesz³oœci kobiety musia³y realizowaæ swoje ambicje artystyczne w sztukach dekoracyjnych i u ytkowych, ewentualnie w mniej cenionych gatunkach malarskich jak pejza. W efekcie nie by³o naprawdê wielkich artystek kobiet. Sztuka o charakterze feministycznym, rozwijaj¹ca siê od koñca lat 60 tych d¹ y³a do wypracowania nowych form wypowiedzi twórczej. Odrzucenie modernistycznej dychotomii sztuki niskiej i wysokiej pozwoli³o w sposób bardziej obiektywny doceniæ wk³ad kobiet w takie dziedziny jak projektowanie tkanin czy kostiumów. Na nowo zosta³y docenione takie artystki jak Sophie Tauber Arp, Sonia Delaunay czy Ljubow Popowa. Walka doprowadzi³a do wiêkszego zainteresowania galerii i muzeów sztuk¹ kobiet. Cytuj¹c Lawrence Alloway a: Kobiety mog³y zacz¹æ tworzyæ w relacji do innych kobiet, dziêki czemu tradycyjne pytanie czy istnieje ró nica miêdzy sztuk¹ mê czyzn i kobiet, mog³o byæ znów podjête, ale tym razem ju w odniesieniu do w³aœciwych przyk³adów sztuki kobiet. Sztuka feministyczna u³atwi³a kobietom artystkom funkcjonowanie w œwiecie sztuki. Jeœli nawet nie doprowadzi³a do ca³kowitego równouprawnienia kobiet, to na pewno oswoi³a œwiat sztuki z ich twórczoœci¹, zwracaj¹c uwagê na wiele kobiecych indywidualnoœci tak w przesz³o- œci jak i wspó³czeœnie. Dalszy rozwój twórczoœci zaanga owanej feministycznie doprowadzi³ do prezentacji na p³aszczyÿnie sztuki aktualnych problemów kobiet. W procesie rozwoju otwartego krytycyzmu sztuki wobec rzeczywistoœci, sztuki spo³ecznej czy socjologicznej, os¹d danego zjawiska w oczywisty sposób uzupe³niany jest przez feministyczny punkt widzenia. W warstwie treœciowej sztuka ta dokona³a nobilitacji faktów zwi¹zanych z codziennym yciem kobiety i podjê³a polemikê z tradycyjnym jej wizerunkiem. Sztuka feministyczna nastawiona by³a na wyra anie kobiecych doœwiadczeñ yciowych, kobiecego sposobu widzenia œwiata oraz demaskowanie pozornej aseksualnoœci sztuki europejskiej, poprzez ujawnienie jej patriarchalnego œwiatopogl¹du. W tym momencie dochodzimy do trzonu zagadnienia. Sztuka od tej pory nie mo e byæ pojmowana jako wytwór nieposiadaj¹cego seksualnoœci czy gender (p³eæ ukszta³towana kulturowo) artysty. Podwa ono zdecydowanie pogl¹d, e artysta powinien przekroczyæ swoje spo³eczne uwarunkowania, aby móg³ wypowiedzieæ siê w sposób zgodny z punktem widzenia ka dego. Anachronizm tych za³o eñ jest o tyle wiêkszy, e trudno mówiæ dzisiaj o tzw. prawdach uniwersalnych czy ogólnych. Oczywistoœæ tego pogl¹du ostatecznie zosta³a podwa ona i odrzucona. Sztuka aktualna postawi³a na pluralizm wypowiedzi, nie zaœ na jeden w³aœciwy pogl¹d. W chaosie indywidualnoœci zagadnienia p³ci, spo³ecznych i kulturowych jej uwarunkowañ wydaj¹ siê jednymi z najwa niejszych. Sztuka feministyczna przeciwstawia siê uniwersalnej koncepcji sztuki, funkcjonuj¹cej w fikcyjnej pró ni, wspó³tworzy przekonanie o niemo noœci zaistnienia dzie³a w izolacji od autora, oraz procesu percepcji i interpretacji w³aœciwych dla indywidualnego odbiorcy. Agnieszka Kwiecieñ Malarstwo wed³ug Wagnera Nie by³oby metody Wagnera, gdyby nie twórca antropozofii Rudolf Steiner, który opracowa³ wskazówki dla duchowego odnowienia ró nych dziedzin ycia, w tym malarstwa. To w³aœnie kopiuj¹c jego szkice szkoleniowe dla malarzy zatytu³owane Wschód s³oñca, Zachód s³oñca, Œwiec¹cy ksiê yc, Wagner odkry³, e te obrazy wywo³uj¹ niespotykane wra enie, e ka dy sk³adnik obrazu jest tak niezbêdny dla ca³oœci, jak to jest w organizmie. Co wiêcej, pisze o obrazach Steinera, e one yj¹. Jak to mo liwe? U podstaw metody Wagnera le y za³o enie, e kolory posiadaj¹ pierwiastek ycia, maj¹ swoj¹ wolê. Nale y malowaæ nie tak jak chce malarz, ale tak jak chce kolor. Trzeba niejako staæ siê kolorem i realizowaæ to, czego on siê domaga. 10 Steiner podkreœla³, e to kolor jest istot¹ malowania i dopiero z niego powinien wy³oniæ siê kszta³t. Metoda Wagnera, z któr¹ spotka- ³am siê na warsztatach Diane Roman, polega w praktyce na nak³adaniu kolorów, jeden po drugim (do czego s³u ¹ piêknie pachn¹ce, naturalne farby). Przy ka dym ruchu staram siê oszacowaæ, czy dany kolor zrównowa y³ ten zastosowany uprzednio, czy tamten ju nie opada (bo jest za ciê ki, jest go za du o) b¹dÿ nie ucieka do góry (bo jest za lekki lub jest go za ma³o). Kiedy poczujê, e nie mo e siê on ju przyczyniæ do osi¹gniêcia równowagi miêdzy barwami, zanurzam pêdzel w innej farbie. Kolor sam kieruje moj¹ rêk¹, wybieraj¹c stosowne miejsce na p³aszczyÿnie obrazu. W czasie malowania wyra a siê jego typowy gest; niektóre kolory s¹ bardziej zamkniête, inne bardziej ekspresyjne. Ca³y ten proces nak³adania kolorów, ich prze ywania i poddawania siê ich woli, prowadzi ostatecznie do wy³onienia siê konkretnej formy. Diane Roman podaje temat: Matka Boska z dzieci¹tkiem Jezus. Staram siê wówczas wypatrzyæ odpowiedni kszta³t w plamach barwnych na moim obrazie, dopatrujê siê zarysów g³owy, ramion, biustu. Podkreœlam odpowiednie linie, dodajê kszta³ty i w ka dym momencie dbam o zachowanie równowagi na obrazie. Po godzinach pracy uzyskujê po ¹dany efekt, a w ka dym razie za³o ony w ramach stosowanej metody. Porównujê prace kolegów. Tak, nieraz s¹ podobne do siebie, ale i u niektórych wyraÿne s¹ cechy indywidualne, styl. Czy t¹ drog¹ mo na stworzyæ arcydzie³a? Czerpi¹c tylko z tej metody, raczej nie. Ale na pewno mo - na ni¹ wzbogaciæ swój warsztat. Wra - liwoœæ na barwy, umiejêtnoœæ pracy z nimi, kieruj¹c siê wywieranym przez nie wra eniem ciê koœci, lekkoœci, gestem mog¹ uczyniæ czyjeœ malowanie ciekawszym. Niektórzy wskazuj¹ tak- e na terapeutyczne mo liwoœci metody. Wykorzystanie powy szych walorów nie by³o celem Wagnera. Interesowa³ go wy³¹cznie akt prze ywania procesu malowania, a najbardziej równowa enie kolorów. Ju sam temat prac i w ogóle obraz jako skoñczone dzie³o by³y zwykle na drugim planie. Aspekt wystawienniczy czy komercyjny by³ w ogóle poza jego uwag¹. W malowaniu istotny by³ przede wszystkim wymiar duchowy i mo liwoœæ doœwiadczenia ogólnych praw, którymi kieruje siê ycie. Malowanie od koloru do formy byæ mo e nie bêdzie przysz³oœci¹ malarstwa, jak chcieliby jego twórcy, byæ mo e jego owoce nie kojarz¹ siê z wielk¹ sztuk¹, ale warto nie tyle poznaæ, ile zastosowaæ metodê Wagnera, aby poczuæ tkwi¹cy w niej potencja³. W sierpniu zapraszamy na trzydniowy warsztat metod¹ Wagnera prowadzony przez Diane Roman, szczegó³y: akosciuszko@lamelli.com.pl. Anna Koœciuszko Tekst opracowano na podstawie pracy pod red. Witek P. (2006), Gerard Wagner. Malerei. Painting, Malarstwo, Kraków: Towarzystwo Przyjació³ Sztuk 11 Piêknych w Krakowie 10

11 Kropla po kropli ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Transpoetica: CHINY Z tomikami poezji zawsze mam k³opot. Chêtnie po nie siêgam i czytam. Nie wszystkie mo na przejœæ za jednym podejœciem. Ich nurt mo e byæ tak rw¹cy, e próba czytania kolejnego wiersza staje siê niebezpieczna. Mo e siê zdarzyæ i tak, e wiersze tworz¹ tak mêtn¹ g³êbiê, i lepiej dalej nie wchodziæ Najwa niejsze jednak, by nie tworzy³y p³ycizny poetyckiej Bywaj¹ tomiki, które zawieraj¹ utwory napisane z tak ciep³ym, tak pozytywnym ³adunkiem emocjonalnym, e nie sposób od³o yæ ich na pó³kê, choæ trzecia nad ranem, i nie sposób rzec sobie wyrozumiale, e jutro skoñczê Do takich zaliczam now¹ ksi¹ - kê Bo eny Boby-Dygi Kropla. Otrzyma³em j¹ ca³kiem przypadkowo jako jeden z pierwszych, kiedy papier by³ jeszcze ciep³y i przes¹czony zapachem ledwo zastyg³ej farby drukarskiej. Przede mn¹ otrzyma³a tê ksi¹ - kê ze wzruszaj¹c¹ zapewne dedykacj¹ pani Julia Hartwig, bohaterka owego s³ynnego wieczoru autorskiego na krakowskim Podgórzu, i pewnie inne poetyckie znakomitoœci, które zaszczyci³y organizowany przez Eryka Ostrowskiego poetycki salon, m.in. pani Wis³awa Szymborska i pan Ryszard Krynicki. Sprawdza siê nieraz materialnie powiedzenie, e trzeba znaleÿæ siê w odpowiednim czasie i miejscu Niewinna kropla, niewinna ³za Co mog¹ zdzia³aæ? Wybierzcie siê do jaskini Raj pod Kielcami, albo do Demianowskiej czy Bielañskiej na S³owacji! Krople sp³ywaj¹ce przez setki tysiêcy lat potrafi³y wytworzyæ cuda. Wiersze Bo eny s¹ jak krople z mozo³em sp³ywaj¹ce na czytelnika, raz s³odkie niczym miód lipcowy, to znowu s³one jak ³za czy gorzkie smutkiem przemijaj¹cego bezpowrotnie ycia. Kapi¹ kap..., d³ugo niesie echo w ciszy ³omocz¹cy dÿwiêk. Cisza. I gdy ju siê wydaje, e nic siê nie zmieni, znowu ³omot! Kap Cisza. Teraz ju z niepokojem czekamy, kiedy spadnie nastêpna kropla. Dr¹ ¹ jednak czytelnika bardzo skutecznie. Po przeczytaniu i zamkniêciu ksi¹ ki dzieje siê rzecz niebywa³a. Odczuwa siê ³aknienie, pragnienie poezji Jeszcze i jeszcze. Bo kropla, dzia³a jak narkotyk. Tak jest z wierszami Bo eny Boby-Dygi, które w tomiku u³o one zosta³y w sekwencje. Wiersze spadaj¹ kroplami: W cyklu opowieœæ o pustym domu, W cyklu cisza w sercu, W cyklu nie p³acz, W cyklu przylistki bugenwilli, W cyklu piwna piaskownica, W cyklu siedzê twarz¹ do okna, W cyklu o tobie o nas. Podobnie jest z sam¹ poetk¹, która jest osob¹ bardzo zajêt¹, pojawia siê jednak, potem znika na d³u ej, kiedy ju siê o niej zapomni lub do niej zatêskni (niepotrzebne skreœliæ), pojawia siê niczym o ywczy deszcz wiosenny, w szalu z têczy i w dÿwiêku rozszala- ³ych z radoœci skowronków! A Pierwsza kropla, rozpoczynaj¹ca tomik, wprowadza czytelnika w tajemnicz¹ atmosferê ksi¹ ki, do której autorka wybra³a piêknie brzmi¹ce zdanie zapo yczone od poetyckiego przyjaciela Eryka Ostrowskiego temu morzu kropla wystarczy. Krople ³ez krople gwiazd ma³a malutka maleñka zgas³a ³za zaszkli³a siê i wysch³a zamykam oczy dobra noc ciemna Ostrowskiemu dedykowa³a te jedn¹ z kropli, w której zawar³a chyba wszystko, co mo e kobieta rzec do przyjaciela, kiedy stanie na krawêdzi uczucia: Gdzieœ w pó³ drogi miêdzy jedn¹ a drug¹ komor¹ serca grzech przeistacza siê w mi³oœæ Nie wnikam, co siê sta³o w pó³ drogi miêdzy poet¹ i poetk¹, ale Eryk Ostrowski w pos³owiu S³oñce jest czerwone na wschodzie, okreœla spotkanie z twórczoœci¹ Bo eny Boby- Dygi jako nasza letnia przygoda poetycka. A o jej tekstach mówi, i rzeczywiœcie nie sposób nazywaæ tych tekstów inaczej jak kroplami. Kiedy taka sp³ywa nam w yciu zawsze jest najwa niejsza, najdro sza, zawsze nas od czegoœ uwalnia. Ka da jest szczególna, bo jest odrêbnym i osobnym zapisem bólu. Rzeczywiœcie, patrz¹c przez pryzmat tego stwierdzenia, ksi¹ ka Bo eny jest swoistym katharsis. Nie wiem, czy po Ostatniej kropli bêd¹ nastêpne poezja, jak przyroda, nie cierpi ca³kowitej ciszy i pustki, a dusza poety tak ³atwo przecie nie wybrzmi, ale ten wiersz brzmi zaskakuj¹co i wieszcz¹co: jestem kropl¹ (czyst¹) wody dla smutnych pociechy spragnionych (ciemn¹) krwi zakrzep³ej na ranie sercowej ( ó³t¹) moczu i t¹ rosy porannej na liœciach i trawie Przegl¹dajcie siê we mnie jak w lusterku Spogl¹dam w oczy poetki, ze strachem i zadum¹. Có chcia³bym dostrzec? Jaki obraz? Jakiego siebie? B³ysnê³a iskierka Pojawi³em siê i zniknê, a obrazu mego i tak nikt nie zapamiêta?.. A mo e by³a to iskierka nadziei? Nadziei, która prowadziæ bêdzie po rozwichrzonych koleinach ycia? Jakkolwiek, post¹piê w myœl tego, co poetka powiada: wstanê wbijê zêby w dzisiejszy dzieñ A czy mamy inny wybór? Janusz M. Paluch Bo ena Boba-Dyga, Kropla, Wydawnictwo SIGNO, Kraków 2007 Od najstarszej antologii znanej nam dzisiaj (Ksiêga Pieœni, której najstarsze utwory pochodz¹ z XI w. p.n.e.) a do pocz¹tku XX w., poezja w³aœnie nie proza czy dramat by³a sztandarowym dzia³em klasycznej literatury chiñskiej. Poezja cieszy³a siê najwy szym presti em, by³a œciœle zwi¹zana z jêzykiem klasycznym, pe³ni³a rolê noœnika politycznych i kulturowych aluzji, œrodka kszta³cenia moralnego (tê w³aœciwoœæ pieœni wychwala³ Konfucjusz); zwi¹zana by³a z wysoce wykszta³con¹, konfucjañsk¹ elit¹ intelektualn¹ i polityczn¹ i z wartoœciami przez ni¹ wyznawanymi. Dla elit pe³ni³a rolê œrodka komunikacji, pozwalaj¹cego wysoce literacko wykszta³conym odbiorcom odczytaæ ukryte w pieœniach informacje o charakterze autora. Na przestrzeni wieków rozwinê³o siê wiele gatunków poezji, œciœle zwi¹zanych ze specyfik¹ jêzyka chiñskiego, z których najbardziej znane to maj¹ce pierwotnie akompaniament muzyczny teksty z Ksiêgi Pieœni, tajemnicze, pe³ne szamanistycznych w¹tków wiersze ze zbioru Pieœni z Chu (IV-II w. p.n.e.), rytmiczne poematy opisowe fu z dynastii Han (206 p.n.e.-210 n.e.), utwory shi, których wymagania formalne by³y równie rygorystyczne jak te europejskich sonetów (z³oty wiek opartej o schematy tonalne poezji to czasy dynastii Tang, ) i utwory komponowane do istniej¹cych melodii ci z dynastii Song ( ). Adina Zemanek Xi Muron tlumaczenie: Wei-Yun Lin Kwitn¹ce drzewo Jak to zrobiæ ebyœ mnie spotka³ kiedy jestem najpiêkniejsze? Modli³am siê przed Budd¹ piêæset lat, eby los nas z³¹czy³ na tej ziemi. Budda przekszta³ci³ mnie w drzewo rosn¹ce na Twojej drodze. W s³oñcu troskliwie kwit³am ka dy kwiat jest nadziej¹ poprzednego ycia. Kiedy zbli ysz siê, proszê, pos³uchaj w dr eniu liœci jest moje pragnienie. ATy min¹³eœ, jakbyœ mnie nie widzia³ poszed³eœ dalej. To, co spad³o za Tob¹ Przyjacielu, nie jest p³atkami lecz moim uschniêtym sercem. Bei Dao t³umaczenie: Wei-Yun Lin * * * Dla œwiata by³em, jestem, bêdê obcym cz³owiekiem Nie rozumiem jego jêzyka On nie rozumie mojego milczenia Wymieniamy tylko pogardê jakbyœmy spotykali siê w lustrze Dla siebie by³em, jestem, bêdê obcym cz³owiekiem Bojê siê ciemnoœci Jednak zas³aniam cia³em to jedyne œwiat³o Mój cieñ jest moim kochankiem a serce wrogiem Serdecznie zapraszamy na Transpoetica: Chiny, dnia 29 czerwca, g. 18:00. 11

12 4-20 VI 2007 r. Sergij Petljuk Wystawa malarstwa Sergij Petljuk urodzi³ siê w 1981 r. W latach studiowa³ na Uniwersytecie Podkarpackim (m. Ivano- Frankivs'k czyli Stanis³awów, Ukraina). W 2005 obroni³ dyplom z wyró nieniem w Pracowni Profesora Lubomyra Medwedia na Wydziale Malarstwa Monumentalnego na Akademii Sztuk Piêknych we Lwowie. Od 1998 bra³ udzia³ w wielu plenerach i wystawach w Polsce, Rosji, S³owacji, na Bia³orusi i Ukrainie. Uprawia malarstwo, rysunek, tworzy instalacje oraz freski o tematyce sakralnej. Mieszka i pracuje we Lwowie. W galerii zaprezentuje cykl swoich nowych obrazów, tworzonych technik¹ mieszan¹: sitodruk, akryl. Wernisa : 4 VI, godz VI 2007 r. Krystyna Maniecka-Bogdan, ukasz Bogdan ŒRÓDMIEJSKI OŒRODEK KULTURY INFORMATOR czerwiec 2007 Uprawia linoryt, malarstwo, rysunek, ceramikê artystyczn¹. ukasz Bogdan ukoñczy³ Pañstwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym Wiœniczu, ze specjalizacj¹ ceramika artystyczna.uprawia linoryt, malarstwo, rysunek, ceramikê artystyczn¹. Prace w zbiorach prywatnych: Polska, Szwajcaria, Niemcy, USA, Francja. Podstawowym tematem wystawy jest cykl prac zatytu³owanych Drzewo gra. Jest to praca magisterska wykonana pod kierunkiem dr hab. Jana Bujnowskiego. Cykl sk³ada siê z oko³o trzydziestu kompozycji. Form¹ wyjœciow¹ jest bezlistne drzewo z³o one z czterech matryc i jego liœciaste lustrzane odbicie, tak e z czterech matryc. Ka da z oœmiu plansz jest oddzieln¹ grafik¹, która z powodzeniem mo e byæ prezentowana samodzielnie. Wszystkie pozosta³e kompozycje to gra, uk³adanki z 2, 4, 6, 8... elementów. Multiplikacje tego samego elementu uzyskane poprzez rêczne drukowanie z tej samej matrycy na cienkiej, pó³przezroczystej bibu³ce japoñskiej. Na skutek tych dzia³añ powsta- ³y pe³zaj¹ce paj¹ki, krogulce, oœmiornice, pn¹cza, spirale, ko³a, wiatraki itd. Jest to praca daj¹ca mo liwoœæ wykonania prawie niepoliczalnej iloœci kompozycji. Prace zatytu³owane Synteza powsta³y w latach 2006/2007 i stanowi¹ kontynuacjê tematu. To kolejne 8 matryc zmierzaj¹ce do uzyskania czystej formy drzewa i uproszczenia tematu tak, aby pozosta³y tylko niezbêdne elementy opracowanego tematu. Wernisa : 21VI., godz Mini-Galeria 4-20VI 2007 r. Oleksij Horoshko Wystawa grafiki Galeria Lamelli Od 2004 jest aspirantem na tej e Aka- Do œmiechu demii. Od 1994 bra³ udzia³ w ponad 30 wystawach (w tym 2 indywidualnych) w Polsce, Rosji, S³owacji, na Bia³orusi i Ukrainie. Uprawia malarstwo, malarstwo œcienne o tematyce sakralnej, grafikê, tworzy scenografie, instalacje, zajmuje siê video-artem. Mieszka i pracuje we Lwowie. Na wystawie zaprezentuje prace tworzone technik¹ w³asn¹ kompozycje abstrakcyjne na papierze. Wernisa : 4 VI 2007 r., godz VI -10VII 2007 r. Wystawa semestralna uczestników Studium Aran acji Wnêtrz ŒOK Studium Aran acji Wnêtrz organizowane jest od 10 lat, obejmuje dwa lata nauki. Zak³ada przyswojenie umiejêtnoœci aran owania wnêtrz, projektowania wystaw i dzia³añ reklamy w zakresie marketingu. Ten podstawowy cel poszerzony jest o zajêcia z rysunku odrêcznego, liternictwa i scenografii oraz o cykl wyk³adów z dziedziny historii sztuki, kultury i cywilizacji. Zajêcia pracowniane uzupe³nione s¹ prezentacj¹ fotografii artystycznej i reklamowej. W ramach programu drugiego roku realizowany jest kurs komputerowy oprogramowania architektonicznego Autocad. Zajêcia ze wszystkich przedmiotów prowadz¹ kwalifikowani nauczyciele akademiccy, artyœci plastycy i fotograficy. Oferta pozwala zdobyæ przygotowanie zawodowe, które umo liwia wspó³pracê z projektantami architektury wnêtrz, z pracowniami projektowania wystaw i scenografii, z pracowniami projektowania architektonicznego i komputerowego. Program daje te propozycjê uzupe³nienia wiedzy z zakresu ekonomii rynku, marketingu, kulturoznawstwa o artystyczne i plastyczne mo liwoœci realizacji. Ci z Pañstwa, którzy chc¹ poszerzyæ wiadomoœci z zakresu szko³y œredniej umo - liwiaj¹ce im podjêcie w przysz³oœci studiów na okreœlonym kierunku szko³y wy- szej, mog¹ przyj¹æ przebyte u nas kszta³cenie jako bazê do egzaminu wstêpnego. Wernisa : 25VI 2007 r., godz Krzysztof Konopa Non omnis Tak sobie lubiê czasem pomarzyæ (Zupe³nie cichcem), e zrezygnujê z ludzkiej twarzy I jestem ywcem! Prywatne ca³kiem mam koryto Co straw¹ dymi I w nim bezkarnie, incognito Mogê poœwiniæ Wsród zalet owej metamorfozy Jest oczywiœcie, e mogê wrogom siê pod³o yæ, Sam! Osobiscie! Nie muszê wcale nic udawaæ, Gdzieœ mam kalumnie! Jest ze mnie niez³y œwini kawa³ I to brzmi dumnie! Nie œwini¹ umrê! Jej detalem, Bo szkoda chryj: Kiedy przede mn¹ pe³ny talerz, Wystarczy ryj... FOTOGRAFIA MIESI CA Wystawa grafiki Krystyna Maniecka-Bogdan jest absolwentk¹ Instytutu Sztuki AP im. KEN w Krakowie. Specjalizacja drzeworyt pod kierunkiem dr hab. Jana Bujnowskiego. Oleksij Horoshko urodzi³ siê w W 1998 ukoñczy³ Liceum Kultury i Sztuki w ugañsku na Ukrainie. W 2004 obroni³ dyplom z wyró nieniem w Pracowni Profesora Lubomyra Medwedia na Wydziale Malarstwa Monumentalnego na Akademii Sztuk Piêknych we Lwowie. Œródmiejski Oœrodek Kultury, Kraków, ul. Miko³ajska 2 tel. (+12) , , fax , lamelli@lamelli.com.pl; Numer przygotowali: Magdalena Jankosz, Teresa Feliks, Anna Koœciuszko, Juriana Jur, Janusz M. Paluch. Drukarnia Towarzystwa S³owaków w Polsce, ul. œw. Filipa 7, Kraków, tel.: (+12) ISSN Fot. Micha³ Ma³ecki (Kurs Fotografii Artystycznej) 6