WYKORZYSTANIE ELEKTRONICZNYCH PLATFORM HANDLOWYCH PRZEZ MAŁE I REDNIE PRZEDSI BIORSTWA ZDZISŁAW PÓLKOWSKI

Transkrypt

1 WYKORZYSTANIE ELEKTRONICZNYCH PLATFORM HANDLOWYCH PRZEZ MAŁE I REDNIE PRZEDSI BIORSTWA ZDZISŁAW PÓLKOWSKI Streszczenie Dynamiczny rozwój technologii informacyjnych, sytuacja ekonomiczna w Polsce i na wiecie, a przede wszystkim rozwój technologii internetowych spowodował, e firmy coraz cz ciej podejmuj działania zwi zane z implementacj nowych rozwi za. Ta sytuacja dotyczy równie małych i rednich firm. W odpowiedzi na dynamiczne zmiany warunków prowadzenia działalno ci gospodarczej wła ciciele Mi P 1 podejmuj próby zwi zane z dostosowaniem systemów telekomunikacyjnych i informatycznych do funkcjonowania w globalnym handlu elektronicznym. Celem artykułu jest prezentacja aktualnego stanu przygotowania małych i rednich firm do prowadzenia globalnego handlu elektronicznego. W tym kierunku została przeprowadzona kwerenda literaturowa oraz badania. Celem bada było dostarczenie wiedzy na temat mo liwo ci dokonywania zakupów towarów w ró nych krajach na wiecie przy wykorzystaniu portali B2B, sklepów internetowych i systemów aukcyjnych. Nadmienia si, e podmiot bior cy udział w badaniach nigdy wcze niej nie prowadził działa w tym zakresie. Badania wymusiły dokonanie istotnych zmian w strukturze telekomunikacyjnej, informatycznej oraz organizacyjnej firmy. W artykule istotn rol pełni identyfikacja warunków funkcjonowania polskich firm w globalnym handlu elektronicznym. Pozyskane informacje pokazały, e e-biznes w Polsce jest traktowany bardzo powa nie zarówno przez niektórych przedsi biorców, jak i instytucje rz dowe. Aktualnie funkcjonuje szereg instrumentów wspieraj cych rozwój w zakresie innowacyjno ci. Wyró ni tu mo na działania PARP, Ministerstwa Gospodarki oraz Komisji Unii Europejskiej. Zasoby internetowe wspomnianych instytucji zawieraj bardzo wiele cennych informacji dotycz cych e-biznesu. Istotne jest to, aby przedsi biorcy posiadali informacje o tych mo liwo ciach, a tak e chcieli i potrafili skorzysta z wsparcia finansowego, szkole, misji gospodarczych itp. Słowa kluczowe: system teleinformatyczny, B2B, e-biznes, e-commerce, Mi P 1. Wprowadzenie Kryzys gospodarczy, niestabilno panuj cych warunków prowadzenia działalno ci gospodarczej, pojawienie si nowych technologii oraz wszechobecne przekonanie, e współczesna firma, aby przetrwa, powinna by innowacyjna, powoduje, e wielu wła cicieli Mi P zastanawia si nad mo liwo ciami wykorzystania nowych metod, narz dzi oraz podejmuje próby zwi zane z udoskonaleniem funkcjonuj cych rozwi za. Bardzo cz sto przedmiotem rozwa a s kwestie zwi zane z dokonywaniem zakupów oraz sprzeda towarów i usług przy wykorzystaniu rodków 1 MiSP Małe i rednie Przedsi biorstwa.

2 130 Wykorzystanie elektronicznych platform handlowych przez małe i rednie przedsi biorstwa i urz dze elektronicznych, okre lanych jako handel elektroniczny (ang. e-commerce). Jedn z form handlu elektronicznego jest handel prowadzony przy wykorzystaniu sieci Internet. A. Sitko-Lutek twierdzi: Wej cie na rynek globalny stanowi dla przedsi biorstwa działaj cego dot d lokalnie istotne wyzwanie. W tradycyjnej gospodarce umi dzynarodowienie działalno ci przedsi biorstwa stanowiło kolejny etap jego naturalnego rozwoju; firma musiała osi gn okre lony poziom dojrzało ci, by mogła próbowa swoich sił na rynku mi dzynarodowym. Klasyczna teoria internacjonalizacji uwa ała wej cie na rynek mi dzynarodowy za proces dokonuj cy si stopniowo, przebiegaj cy z reguły w pó niejszych etapach cyklu ycia firm. [12] Stopniowe wej cie na mi dzynarodowy rynek wydaje si by podej ciem bardzo wła ciwym, minimalizuj cym ryzyko i koszty zwi zane z konieczn implementacj nowych rozwi za oraz modyfikacj istniej cych. Szczególnie jest to istotne w procesie odpowiedniego kształtowania struktury systemu teleinformatycznego na potrzeby globalnego handlu elektronicznego, gdzie koszty mog by wysokie, a efekty niekoniecznie przekładaj ce si na wynik finansowy. Obserwuj c rozwój e-commerce na wiecie, odnosi si wra enie, e prawidłowo prowadzona implementacja mo e przynie wiele korzy ci wynikaj cych z handlu elektronicznego, o których pisze mi dzy innymi M. Nied wiedzi ski: Likwidacja bariery geograficznej. Biuro przestaje by okre leniem konkretnego miejsca (Office is where you are biuro jest tam, gdzie ty ). Globalne sieci teleinformatyczne umo liwiaj przedsi biorstwom działanie niezale nie od ich fizycznej lokalizacji. To ułatwienie w przej ciu od rynku lokalnego do globalnego. Szczególnie wa ne jest to dla małych i rednich firm, których obecny udział w obrocie mi dzynarodowym jest niewielki. Usieciowienie pozwala zatem tak e małym firmom na czerpanie korzy ci z procesu globalizacji i ekonomii skali. Powstaje totalna integracja gospodarki w skali globalnej. Rynek elektroniczny jest odmiejscowiony, odczasowiony i pozbawiony barier j zykowych. [6] Zdefiniowanie poszczególnych etapów rozwoju firmy w kierunku stosowania rozwi za innowacyjnych mo e by pomocne podczas opracowywania strategii rozwoju firm. W tym celu mo na skorzysta z dorobku naukowego D. Chaffey w E-business and E-commerce management. [1] Aby Mi P mogły podejmowa działania zwi zane z handlem elektronicznym na rynku globalnym, nale y je przygotowa w wielu obszarach, mi dzy innymi: prawnym, technicznym (system telekomunikacyjny i informatyczny) i organizacyjnym (logistyka). Ponadto przygotowanie pracowników w zakresie umiej tno ci posługiwania si j zykiem angielskim wydaje si by niezb dne. Wi kszo popularnych platform funkcjonuje w j zyku narodowym b d angielskim, sporadycznie w kilku j zykach. Wa nym czynnikiem, który mo e mie znaczny wpływ na rozwój i przygotowanie Mi P, jest współpraca o rodków akademickich oraz prowadzenie bada we współpracy z przedsi biorcami. Kwerenda literaturowa pokazuje, e spotykane s opracowania dotycz ce zagadnie teoretycznych, których implementacja w praktyce wydaje si by trudna b d niemo liwa. Z drugiej strony mo na spotka opracowania osób, którym udało si rozpocz e-biznes i w pewnym sensie osi gn ły sukces niejednokrotnie w wyniku zbiegu korzystnych okoliczno ci, gdzie trudno doszuka si pewnej prawidłowo ci, która powodowałaby, e inny przedsi biorca stosuj c te same metody i techniki, osi gnie podobne satysfakcjonuj ce go efekty. Bezpo rednia współpraca o rodków akademickich z biznesmenami z sektora Mi P mo e przyczyni si do opracowania gotowych rozwi za mo liwych do zastosowania w warunkach rzeczywistych, ale przede wszystkim daj cych gwarancj osi gni cia sukcesu ekonomicznego. Wszystkie analizy rynkowe wskazuj na ogromny

3 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 53, potencjał wzrostowy segmentu Mi P, jednak s to klienci wymagaj cy, którzy oczekuj szybkiego zwrotu z ka dej inwestycji równie z inwestycji w IT. 2. rodowisko funkcjonowania e-commerce w Mi P Przeprowadzona analiza, badania literaturowe oraz rozmowy z przedsi biorcami z sektora Mi P pozwalaj stwierdzi, e nie spotkano si z modelowymi rozwi zaniami, które pozwoliłyby na natychmiastowe ich zaadaptowanie w warunkach rzeczywistych przy uwzgl dnieniu, e nieistotny powinien by profil działalno ci firmy. Aktywno z wykorzystaniem e-commerce w Mi P wydaje si by niezmiernie istotna z uwagi na fakt, e małe i rednie firmy stanowi filar wi kszo ci gospodarek wysoko rozwini tych pa stw na wiecie. W epoce globalizacji i Internetu wydaje si, e praktycznie ka da mała firma w dowolnym miejscu na wiecie jest w stanie prowadzi mi dzynarodowy handel globalny. W mediach bardzo cz sto spotyka si górnolotne stwierdzenia dotycz ce wagi e-commerce. Prowadzi si szereg programów w zakresie innowacji. Mo na zada sobie pytanie: je eli wszyscy uwa aj, e globalny handel elektroniczny jest tak wa ny, to w takim razie, czy polscy przedsi biorcy s w stanie w nim uczestniczy? Czy ich firmy posiadaj odpowiedni struktur systemów teleinformatycznych? Czy rodki finansowe z Unii Europejskiej przynosz wymierne korzy ci? Istotn kwesti w analizowanym przypadku wydaje si sytuacja, gdzie np. polski rolnik mo e sprzedawa miód do wielu odbiorców w ró nych miejscach na wiecie b d firma naprawiaj ca notebooki mo e zaopatrywa si w cz ci zamienne w Chinach czy Malezji. Powy sze pytania zrodziły si w trakcie prowadzenia działalno ci gospodarczej i podczas codziennych kontaktów współpracuj cych ze sob małych firm ró nych bran. Nale y podkre li, e niniejsze opracowanie dotyczy konkretnego przypadku i na tym etapie nie d y si do daleko id cych uogólnie. Zakłada si, e dokonana analiza mo e by pocz tkiem szeroko prowadzonych bada w zakresie wykorzystania e-commerce w małych i rednich firmach. Zdecydowana wi kszo platform ukierunkowana jest funkcjonalnie na obsług mniej lub bardziej zaawansowanej tablicy ogłosze, gdzie u ytkownicy maj mo liwo publikacji swojej oferty kupna lub sprzeda y. Jest to jednak najprostsza pod wzgl dem technologicznoorganizacyjnym forma usług, która nie wi e si bezpo rednio z obsług transakcji biznesowych pomi dzy partnerami. W ród innych obszarów funkcjonalnych nadal dost pne s na polskim rynku (jednak w znacznie mniejszej liczbie) platformy, które spełniały funkcje operatorskie w elektronicznej wymianie danych pomi dzy przedsi biorstwami oraz najbardziej zaawansowane technologicznie platformy, organizuj ce przetargi lub zakupy zaopatrzeniowe. [3] Pełn charakterystyk modeli B2B mo na znale w pracy: Electronic Commerce [13] Pozyskane informacje ukazuj, jak bardzo polskie przedsi biorstwa wymagaj wzmocnienia obsługi procesów gospodarczych zewn trznymi e-platformami gospodarczymi, a tak e pokazuj ró nice w rozwoju przedsi biorstw polskich i zagranicznych oraz niewielk konkurencyjno polskich firm na otwartych rynkach wymiany dóbr i informacji. [3] Jednocze nie zauwa alne s działania instytucji rz dowych, Unii Europejskiej oraz wielu organizacji non profit w zakresie poprawy obecnej sytuacji poprzez: dofinansowania do projektów, szkolenia, wsparcie dla misji gospodarczych itp.

4 132 Wykorzystanie elektronicznych platform handlowych przez małe i rednie przedsi biorstwa 3. Wsparcie dla Mi P w zakresie e-biznesu Od kilku lat w Polsce, o czym wspomniano wcze niej, podejmowane s na szerok skal działania wspieraj ce polskie przedsi biorstwa ze szczególnym uwzgl dnieniem małych, rednich i mikroprzedsi biorstw. Zasoby sieci Internet zawieraj wiele profesjonalnie opracowanych przez ekspertów portali, mi dzy innymi: Portal dla Mi P Portal zawiera wszelkie informacje udost pniane przez UE dla Mi P i na ich temat, pocz wszy od praktycznych porad w zakresie polityki, poprzez lokalne punkty kontaktowe, po odsyłacze umo liwiaj ce nawi zywanie kontaktów. S tu te dost pne informacje z zakresu prawa. [21] Zasoby Ministerstwa Gospodarki Na kraje, które stosunkowo niedawno stały si członkami Unii Europejskiej, wywierany jest nacisk, aby pa stwo mogło szybciej nadrobi zal gło ci w rozwoju gospodarczym, Unia wspiera w zasadzie ka dy rodzaj przedsi biorczo ci na ka dym szczeblu. Dotacje na poszczególne projekty dysponowane s przez poszczególne zarz dy wojewódzkie, nast pnie mniejsze jednostki administracyjne, które dysponuj tymi kwotami lub maj znacz cy wpływ na pozyskanie takich funduszy bezpo rednio z bud etu pa stwa. Dokładne informacje na temat funduszy unijnych mo na znale na stronie Ministerstwa Gospodarki [9] Portal: wspieramy e-biznes Portal e-biznes.pl to jeden z najstarszych i najdłu ej działaj cych polskich serwisów po wi conych prowadzeniu biznesu w Internecie. E-biznes.pl umo liwia zdobywanie, wymian informacji, wiedzy i do wiadcze, a tak e pozwala nawi zywa kontakty biznesowe. E-biznes.pl udost pnia swoje materiały wielu innym, uznanym serwisom internetowym, takim jak Gazeta.pl, Money.pl czy Panorama Biznesu. Firma współpracuje równie z licznymi firmami internetowymi, na przykład z az.pl, NetSprint.pl, Nowoczesna Firma, SARE czy Dialogix. Serwis dost pny pod adresem: Portal web.gov.pl Portal web.gov.pl zapewnia baz informacji o B2B, a tak e informacje o technologiach informatycznych u ywanych w procesach B2B oraz przykłady ilustruj ce ich wykorzystanie. Zauwa a si, e dofinansowanie na wdra anie projektów biznes to biznes (B2B) mo na otrzyma z rodków dost pnych w ramach działania 8.2 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka. Wsparcie mo e by udzielone mikroprzedsi biorcy, małemu przedsi biorcy i redniemu przedsi biorcy, który m.in.: prowadzi działalno gospodarcz i ma siedzib na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej; dokonuje nowej inwestycji; zawarł umowy o współpracy z co najmniej dwoma innymi przedsi biorcami. Bardzo pomocne mog by dla przedsi biorców e-booki dost pne na portalu pod adresem: [18]

5 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 53, Akademia PARP [14] W ramach Akademii PARP mo na skorzysta m.in. z dwóch szkole, które mog zainteresowa przedsi biorców: Marketing internetowy i e-commerce w M P. Zawiera ona przydatne informacje dla wła cicieli firm Mi P. Omawia takie poj cia, jak e-biznes i e-commerce. Ebiznes ze szkolenia mo na si dowiedzie, jak prowadzi działalno gospodarcz w oparciu o Internet. Szkolenia s przeznaczone dla osób prowadz cych działalno gospodarcz. S one darmowe i mo na zapisa si na nie na stronie: [14] Enterprise Europe Network Enterprise Europe Network działa od 1 stycznia 2008 r. Sie została powołana w ramach Programu Ramowego na rzecz Konkurencyjno ci i Innowacji. Sie oferuje małym i rednim przedsi biorstwom kompleksowe usługi, które maj im pomóc w pełni rozwin ich potencjał i zdolno ci innowacyjne. Sie Enterprise Europe Network jest tak e po rednikiem umo liwiaj cym instytucjom Unii Europejskiej pełniejsz orientacj w potrzebach małych i rednich przedsi biorstw. [16], [14] Wybrane spo ród wielu i scharakteryzowane powy ej dost pne zasoby informacyjne stanowi istotne wsparcie dla osób zwi zanych z Mi P. Jako i zakres opracowanych materiałów wiadczy o tym, jak powa nie przez organizacje rz dowe oraz inne instytucje s traktowane zagadnienia zwi zane z innowacjami w małych i rednich firmach. Pewny niepokój budzi jednak brak informacji na temat wykorzystania tych narz dzi w praktyce. Wielu przedsi biorców nie korzysta z tych mo liwo ci. Przyczyn mo e by wiele. Jedn z nich prawdopodobnie mo e by to, e wymierne korzy ci mog si pojawi dopiero po pewnym czasie. Te przypuszczenia skłaniaj do przemy le na temat okre lenia mo liwo ci opracowania koncepcji dotycz cej e-commerce, która pozwoliłaby na uzyskanie przez przedsi biorców wymiernych korzy ci finansowych i organizacyjnych w stosunkowo krótkim czasie przy minimalizacji kosztów i ryzyka zwi zanych z implementacj koncepcji w warunkach rzeczywistych. Z tego powodu podj to prób zbudowania odpowiedniej struktury technicznej e-commerce, a nast pnie dokonania zakupów w ró nych miejscach na wiecie przy wykorzystaniu ró nych platform handlu elektronicznego oraz przy zastosowaniu ró nych metod płatno ci. 4. Cel i zakres bada Celem bada było poszukiwanie odpowiedzi na nast puj ce pytania: Jaki powinien by model e-commerce dedykowany dla Mi P w Polsce? Czy wykorzystuj c opracowany model mo na zbudowa rzeczywisty system e-commerce dla małych i rednich firm w Polsce? Które platformy B2B, B2C oraz systemy aukcyjne b d odpowiednie do prowadzenia skutecznej i bezpiecznej wymiany handlowej? Jakie metody płatno ci s tanie, szybkie i bezpieczne oraz łatwe do zastosowania przez Mi P? W pełnym cyklu prowadzonych bada nad wykorzystaniem e-commerce w Mi P kluczow rol odegrały działania polegaj ce na zbudowaniu systemu teleinformatycznego e-commerce oraz zbadaniu jego u yteczno ci w praktyce. Pozwoliło to na dostarczenie informacji niezb dnej do osi gni cia zamierzonego celu bada. [4] Przeprowadzenie bada zostało poprzedzone wykonaniem szeregu działa :

6 134 Wykorzystanie elektronicznych platform handlowych przez małe i rednie przedsi biorstwa uzyskanie numeru EORI z Urz du Celnego; uzyskanie europejskiego NIP; zało enie walutowego rachunku bankowego z funkcj on-line; zmodyfikowanie systemu telekomunikacyjnego; zmodyfikowanie istniej cego systemu informatycznego; wdro enie systemów bankowo ci elektronicznej; zintegrowanie systemu telekomunikacyjnego i informatycznego; zabezpieczenie systemu teleinformatycznego; wybranie platform e-commerce; odbycie intensywnych szkole z zakresu j zyka angielskiego i niemieckiego przez osoby bior ce udział w badaniach. Inne działania poprzedzaj ce badania były zwi zane z udziałem w HKTDC 2 w Hongkongu, wizytacj wybranych fabryk w Shenhzen w Chinach oraz udziałem w CEBIT w Hanowerze. W trakcie wizyt pozyskano wiele materiałów dotycz cych funkcjonowania gospodarki w Azji i Europie z uwzgl dnieniem takich aspektów, jak: prawo, platformy B2B, B2C. Podczas pobytu w Azji zauwa ono bardzo elastyczne podej cie do kwestii prawnych. Badania potwierdziły przypuszczenia, e w przypadku wymiany handlowej z firmami azjatyckimi nale y zachowa szczególn ostro no w takich kwestiach, jak: płatno ci, jako towarów, terminowo dostaw, certyfikaty CE, reklamacje. Powodów do optymizmu w kwestiach prawnych daj widoczne starania instytucji rz dowych oraz handlowych Chin i Hong Kongu. Pojawia si szereg publikacji na ten temat, np. Guide to Doing Business in China, które mog znacznie kwestie prawne przybli y. [5] 5. Hybrydowy model systemu teleinformatycznego e-commerce dla Mi P W czasie przygotowa do bada opracowano hybrydowy model e-commerce przeznaczony dla małych i rednich firm w Polsce. Hybryd E. Radosi ski nazywa twór ł cz cy w integraln cało ró ne, dot d wyst puj ce samodzielnie gatunki, rodzaje, konstrukcje, metody itd. [8] Hybrydowy model e-commerce Mi P został opracowany w wyniku poszukiwania odpowiedzi na nast puj ce pytania: 1. Czy jest mo liwe stworzenie odpowiedniej struktury technicznej, organizacyjnej, pozwalaj cej na prowadzenie globalnej wymiany handlowej przez małe i rednie przedsi biorstwa w Polsce? 2. Jakie mog wyst powa ograniczenia podczas konstrukcji modelu? 3. Jakie aspekty prawne nale y uwzgl dni w procesie tworzenia modelu e-commerce? 4. W jaki sposób podda weryfikacji opracowany model? 5. Jakich rodków i narz dzi nale y u y, aby handel elektroniczny był bezpieczny? 6. Czy wykorzystuj c opracowany model mo na zbudowa rzeczywisty system e-commerce dla małych i rednich firm w Polsce? 2 W Polsce HKTDC od 2006 roku reprezentuje Firma Dragon & Eagle. W ramach działalno ci zajmuje si m.in. organizowaniem sponsorowanych misji na targi w Hongkongu. HKTDC oferuje przedsi biorcom szereg bezpłatnych lub dofinansowanych usług, w tym przelot, zakwaterowanie, wej ciówki, katalogi, usługi kojarzenia partnerów (business matching), szkolenia, karty VIP. Szczegóły pod adresem: oraz

7 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 53, TOWARY I USŁUGI DOSTAWCY PŁATNO PORTALE B2B PORTALE B2C SKLEP INTERNETOWY STRONA WWW SYSTEMY AUKCYJNE Unified Treat Management SYSTEM I NFORMATYCZNY SERWER PLIKÓW STACJE ROBOCZE ACCESS POINT SYSTEM TELEKOMUNIKACYJ NY SMARTPHONE TELEFON STACJONARNY TELEFON VOIP INTERNET SYSTEM PŁATNO CI ELEKTRONICZNYCH WALUTOWE KONTO BANKOWE PAYPAL KARTA KREDYTOWA (BUSINESS) TOWARY I USŁUGI ODBIORCY PŁATNO Rysunek 1. Struktura systemu teleinformatycznego Mi P na potrzeby e-commerce Aby prowadzi globalny handel elektroniczny, nale ało stworzy odpowiedni struktur techniczn i organizacyjn. W analizowanym przypadku nale ało odpowiednio zmodyfikowa struktur systemu telekomunikacyjnego i informatycznego, zgodnie z rysunkiem nr 1. System komputerowy składa si z urz dze komputerowych: serwer plików funkcjonuje przy u yciu Windows 2008 Server, stacje robocze natomiast posiadaj zainstalowany Windows 7 Professional. Dla wygody pracy przy u yciu WiFi został zainstalowany Access Point. Podsystem telekomunikacyjny tworz : telefon stacjonarny, smartfony, fax oraz telefon internetowy VoIP. Na szczególn uwag zasługuje fakt, e VoIP pracuj cy na platformie Freeconet 3 przyczynił si do znacznego obni enia kosztów rozmów zagranicznych przy zachowaniu bardzo wysokiej jako ci prowadzonych rozmów. Z uwagi na pojawienie si wielu problemów w trakcie realizacji bada wykonywanie zagranicznych rozmów telefonicznych okazało si konieczno ci. Zauwa ono, e kontakt telefoniczny był tak e doskonałym rodkiem do sprawdzania wiarygodno ci zagranicznych kontrahentów. Je eli chodzi o informacyjny serwis www, to został wykorzystany system CMS joomla w wersji Sklep internetowy został zaimplementowany przy wykorzystaniu systemu Click Shop, funkcjonuj cym na serwerze Business Serwer Pro. Dostawc usług internetowych jest home.pl 4. 3 Freeconet posiada zestaw usług dodanych, przeznaczonych zarówno dla u ytkowników indywidualnych, jak i dla firm. S to m.in. systemy IVR i Call Center, aplikacja FlashPhone, Wirtualny Fax, a tak e FreecoNet Mobile. Szczegóły pod adresem: 4 home.pl istnieje od 1997 roku i jest najwi kszym dostawc usług internetowych dla małych i rednich przedsi biorstw w Europie rodkowo-wschodniej. Firma specjalizuje si w hostingu serwisów internetowych, systemów kont poczty elektronicznej oraz udost pnianiu aplikacji biznesowych przez Internet. Szczegóły na

8 136 Wykorzystanie elektronicznych platform handlowych przez małe i rednie przedsi biorstwa Cały system informatyczny i telekomunikacyjny został zabezpieczony za pomoc UTM Netasq U Przebieg bada Firma bior ca udział w badaniach u yła platform B2B i B2C, mi dzy innymi: retourware24.pl. Do wyboru niektórych portali B2B u yto rankingu dost pnego pod adresem: Znaleziono tam te interesuj ce poradniki dotycz ce targów bran owych oraz artykuły na temat funkcjonowania B2B na wiecie. Ponadto zostały dokonane zakupy przy wykorzystaniu Badania dotyczyły tak e systemu aukcyjnego W tym przypadku transakcje zostały dokonane w takich krajach, jak: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Indie, Niemcy. Wszystkie płatno ci dokonano za pomoc systemu PayPal, karty kredytowej oraz elektronicznego przelewu bankowego. Za pomoc systemu PayPal wykonano 24 transakcje, z czego 4 w walucie euro, 7 w funtach brytyjskich oraz 13 w dolarach ameryka skich. Warto zakupionych towarów w przypadku pojedynczej transakcji nie przekroczyła 128 euro, 140 dolarów ameryka skich oraz 15 funtów brytyjskich. Nie stwierdzono adnych problemów i zakłóce w zakresie płatno ci. W przypadku jednej transakcji dokonanej w Hongkongu zostały zwrócone rodki pieni ne z powodu braku mo liwo ci realizacji zamówienia. Nast piło to w czasie około 1 miesi ca od daty zło enia zamówienia. Ten sposób płatno ci okazał si najszybszy i najwygodniejszy. Aby pogł bi wiedz z zakresu płatno ci on-line, warto skorzysta z pracy pt. Management information systems [7] oraz Electronic commerce. [10] Przy u yciu kart kredytowych dokonano 12 płatno ci, z czego 1 w amazon.com, 2 w oraz 5 w amazon.co.uk. Ponadto wykonano 4 transakcje w zagranicznych sklepach internetowych. Poszczególne transakcje były potwierdzane za pomoc wysyłanych i. redni czas dostawy w przypadku zakupów dokonanych w Europie (Wielka Brytania, Niemcy) wyniósł około 1 tygodnia. Minimalny czas dostawy z Chin, Hongkongu oraz USA (przesyłka lotnicza) to tak e 1 tydzie, natomiast maksymalny- 1 miesi c. Je eli chodzi o jako zakupionych produktów, zauwa alna była du a ró nica pomi dzy zakupami dokonywanymi w Azji, Europie i Ameryce Północnej. W przypadku zakupów w Europie i Stanach Zjednoczonych nie stwierdzono adnych problemów zwi zanych z jako ci dostarczonych produktów. Inaczej si sprawa przedstawia, je eli chodzi o zakupy dokonane w Chinach i Hongkongu. Około 20 zakupionych produktów (wykorzystano platformy: Aliexpress, TradeTang, DHgate) było bardzo niskiej jako ci b d nie działało. Niektóre produkty zostały dostarczone bez certyfikatów CE oraz z naruszeniem prawa własno ci intelektualnej. W tych przypadkach były składane stosowne wyja nienia oraz zostały przeprowadzone rozmowy z kancelari prawn reprezentuj c danego producenta. Niezb dna okazała si kwerenda literaturowa dotycz ca aspektów 5 U30 oferuje du wydajno oraz poziom bezpiecze stwa. Dzi ki zastosowaniu układów VPN ASIC (Application Specific Integrated Circuit) urz dzenie mo e stanowi wydajny punkt dost powy w przedsi biorstwach wieloodziałowych takich, jak sieci sklepów, banków, bankomatów.

9 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 53, prawnych e-commerce. [11] wiadczy to o bardzo du ym ryzyku dokonywania transakcji z dostawcami z Azji. W celu przybli enia platform handlowych u ytych w badaniach zamieszczono poni ej krótk ich charakterystyk : Serwis Zentrada obecny jest w Polsce od 2005 roku pod adresem rednia liczba odsłon strony w miesi cu wynosi , portal odwiedza internautów miesi cznie (dane: etracker.com). Platforma funkcjonuje w j zyku polskim, angielskim, niemieckim i francuskim, włoskim, hiszpa skim i holenderskim. [20] Firma Optimum, wła ciciel platformy Retourware24, działa na mi dzynarodowym rynku towarów z zaj komorniczych, zwrotów, nadwy ek produkcyjnych, likwidacji firm, realizuj c projekty sprzeda owe dla hurtowni oraz sieci handlowych. Posiada ponad 3000 zarejestrowanych hurtowników z Europy Wschodniej i Zachodniej. Za wiadczone usługi nie pobiera prowizji od sprzeda y. Platforma funkcjonuje w j zyku polskim, angielskim, niemieckim i francuskim. [24] Portal OPENKontakt.com został zaprojektowany i stworzony po to, aby ułatwi nawi zanie pierwszego kontaktu firmom produkcyjnym, usługowym i handlowym z kontrahentami z całego wiata, jak równie na rynkach lokalnych. Serwis jest dost pny w j zykach: polskim, rosyjskim, angielskim i niemieckim. Do dyspozycji kontrahentów s informacje zwi zane z handlem mi dzynarodowym, importem, eksportem, prawem, podatkami itp. [23] Portal Melango.de, okre lany przez twórców jako platforma handlowa B2B, przyci ga uwag potencjalnych kontrahentów bardzo atrakcyjnymi towarami w niewiarygodnie konkurencyjnych cenach. Pierwsze wra enie jest takie, e ka dy przedsi biorca, który zarejestruje si jako u ytkownik platformy, osi gnie sukces finansowy. Przeprowadzona analiza odsłoniła niestety prawdziwe oblicze Melango. Ju w trakcie dokonywania opłaty rejestracyjnej okazało si, e twórcom Melango zale y tylko i wył cznie na korzy ciach finansowych. Metody prawne, jakie s stosowane przez Melango, były zdumiewaj ce i zaskakuj ce. W przypadku Melango badania ukazały, wa n kwesti, jak jest wyposa enie wła cicieli Mi P w wiedz prawnicz w odniesieniu do e-commerce. Na portalu mo na zapozna si z wypowiedziami klientów Melango. [19] Podczas bada wielokrotnie były prowadzone rozmowy z prawnikami firmy Melango, które potwierdziły przypuszczenia dotycz ce sposobu funkcjonowania tego portalu. W przypadku tego portalu zostały poniesione straty finansowe. Nie przeprowadzono adnej transakcji. Na pytanie zadane pracownikowi jednej z niemieckich firm w Niemczech, co s dzi o platformie Melango, uzyskano odpowied : Nie znamy takich, którzy dokonali jakiejkolwiek transakcji handlowej, znamy natomiast wielu, którzy stracili pieni dze. Platforma funkcjonuje w j zyku niemieckim. Niemiecki portal dedykowany dla firm z sektora Mi P, zawieraj cy oferty handlowe z wielu bran. Wizyty w niemieckich firmach potwierdziły du popularno portalu. Charakteryzuj go:

10 138 Wykorzystanie elektronicznych platform handlowych przez małe i rednie przedsi biorstwa łatwo obsługi, niski koszt rejestracji, szeroka oferta. Oferty znajduj ce si na portalu s aktualne, wszystkie sprawdzane firmy okazały si bardzo rzetelne i stosuj wysokie standardy biznesu. Portal funkcjonuje w j zyku niemieckim. System aukcyjny ebay Portal aukcyjny ebay umo liwia firmom handel w Internecie. Platforma słu y do sprzedawania i kupowania towarów oraz usług poprzez aukcje i po stałych cenach. Ebay.com posiada rozbudowany zestaw narz dzi umo liwiaj cych bezpieczne, szybkie i nieskomplikowane przeprowadzanie transakcji. Posiada wbudowane systemy płatno ci on-line. Jest to bezpieczny i skuteczny system polecany do rozpocz cia działa w zakresie e-commerce. Platforma funkcjonuje na całym wiecie w wielu wersjach j zykowych. Badania pokazały, e transakcje handlowe były dokonywane bez jakichkolwiek problemów zwi zanych z jako ci towarów, płatno ciami czy terminem dostaw. [15] W trakcie bada istotn kwesti okazało si okre lenie, na ile wybrana platforma handlowa jest popularna oraz w jakim stopniu mo e by przydatna dla polskiego biznesmena. W tym celu przeprowadzono prost analiz wyceny badanych portali. Do wyceny zastosowano narz dzie z serwisu Do podobnych analiz bardzo przydatnym narz dziem mo e by Google Analitics. Google Analytics to rozwi zanie dla firm w zakresie analityki internetowej, zapewniaj ce dokładny wgl d w ruch w witrynie oraz skuteczno działa marketingowych. [17] 7. Podsumowanie Przedsi biorcy, szczególnie z sektora Mi P, w niewielkim stopniu korzystaj z mo liwo ci, jakie daje Internet. Wprawdzie niemal wszyscy maj dost p do sieci i adres , ale cz sto na tym si ko czy. Tylko 30 proc. firm korzysta z zaawansowanych narz dzi umo liwiaj cych np. automatyczne zarz dzanie zapasami, 12 proc. przedsi biorstw zaopatruje si w Internecie, a zaledwie 8 proc. udost pnia swoj ofert w sieci. W takie sprawy, jak reklama w sieci, płatno ci internetowe czy obecno na portalach internetowych, anga uje si mniej ni 15 proc. firm. Dlaczego tak mało? "Bo w naszej bran y to niepotrzebne" powtarzaj badani przedsi biorcy. [25] Przeprowadzone badania dostarczyły nowej wiedzy na temat mo liwo ci wykorzystania systemów klasy e-commerce przez małe i rednie firmy w Polsce. Je eli chodzi o zakres przeprowadzonych analiz, warto podkre li, e były one ograniczone do zbadania dostawców. Nie zostało poddane analizie wykorzystanie e-commerce do prowadzenia sprzeda y zakupionych uprzednio towarów. Badania jednoznacznie potwierdziły zasadno wspierania tradycyjnych metod kontaktów z dostawcami rodkami informatyki. Wykorzystanie portali B2B, B2C systemów aukcyjnych stwarza dodatkowe mo liwo ci dotarcia do dostawców i odbiorców na całym wiecie. Zauwa a si, e przedsi biorcy innowacje kojarz z serwisem www i płatno ciami elektronicznymi. Na tej podstawie mo na wyci gn wnioski, e sprawy e-biznesu, e-commerce innowacyjnej gospodarki wydaj si by oczywiste, trywialne, ale tylko dla osób, które s w to bezpo rednio zaanga owane z uwagi na wykonywan prac czy zainteresowania naukowe. Poprawa tego stanu mo e nast pi w przypadku zwi kszenia współpracy pomi dzy rodowiskami akademickimi, biznesu oraz organizacjami wspieraj cymi Mi P, w szczególno ci organizacjami rz dowymi oraz UE, np. PARP. Mo e to si odbywa poprzez konferencje naukowe, szkolenia w trakcie targów czy wizyty ekspertów bezpo rednio w firmach, gdzie podczas prezentacji