Kiedy przedsiębiorcom się opłaca zawiązać spółkę cywilną i jak to zrobić

Transkrypt

1 Kiedy przedsiębiorcom się opłaca zawiązać spółkę cywilną i jak to zrobić Autor: Adam Makosz Wspólnika można zwolnić od ponoszenia strat, ale nie można go wyłączyć od udziału w zyskach. Zawarcie umowy spółki cywilnej opłaca się przedsiębiorcom zamierzającym prowadzić wspólną działalność na mniejszą skalę. Ten rodzaj porozumienia jest oparty głównie na osobistych kontaktach i współpracy. Do zawiązania spółki wystarczy zawarcie umowy, w której wspólnicy zobowiążą się do osiągnięcia określonego celu gospodarczego przez działanie w oznaczony sposób, a w szczególności przez wniesienie wkładów. Jest to najprostszy sposób na prowadzenie wspólnej działalności i nie ma tu minimalnego kapitału założycielskiego. Spółka cywilna nie ma statusu przedsiębiorcy ani też nie stanowi podmiotu praw i obowiązków (z wyjątkiem niektórych obowiązków podatkowych i pracowniczych). Nie posiada też zdolności sądowej ani zdolności upadłościowej. Jak wskazał Sąd Najwyższy, skoro spółka cywilna nie jest uznana za przedsiębiorcę, nie może być pozywana pod nazwą prowadzonego przedsiębiorstwa (por. wyrok SN z 7 stycznia 2004 r., sygn. akt III CK 174/2002). Podmiotami praw i obowiązków w stosunkach, w których występuje spółka cywilna, są jej wspólnicy. Przysługuje im status strony w postępowaniu sądowym, administracyjnym oraz sądowoadministracyjnym. Wspólnik spółki cywilnej jest indywidualnym przedsiębiorcą w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej. Wystarczy pisemna umowa Do zawiązania spółki cywilnej wystarczy zawarcie umowy na piśmie (dla celów dowodowych), która nie wymaga rejestracji w sądzie ani w urzędzie gminy. Nie wymaga ona też uzyskania odrębnego wpisu w ewidencji czy w Krajowym Rejestrze Sądowym. Nadawany jest jej za to odrębny REGON i Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP). Poprzez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony. W szczególności odbywa się poprzez wniesienie wkładów. Celem gospodarczym, jaki obierają sobie zazwyczaj wspólnicy, jest osiągnięcie zysku. Nie tylko on może być jednak motywem założenia spółki. Osoby zawiązujące spółkę mogą np. postanowić, że będą jak najlepiej gospodarować wniesionym majątkiem. Cel spółki cywilnej musi być zawsze zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego (np. nie można założyć spółki w celu wyłudzania nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług). Formy pisemnej wymaga też modyfikacja umowy spółki. Sytuacja komplikuje się wówczas, gdy majątek spółki objęty wspólnością wspólników obejmuje nieruchomości. Zgodnie z art. 158 kodeksu cywilnego do przeniesienia własności tego rodzaju majątku wymagana jest forma aktu notarialnego. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego przystąpienie nowego wspólnika do spółki cywilnej, w której wspólnikom przysługuje współwłasność łączna nieruchomości, wymaga zachowania formy szczególnej obowiązującej przy przeniesieniu własności nieruchomości (uchwała z 9 lutego 2007 r., sygn. akt III CZP 164/2006).

2 Określenie wnoszonych wkładów Każdy ze wspólników spółki cywilnej powinien wnieść do niej swój wkład. Może to polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw takich jak najem, dzierżawa, patent albo na świadczeniu usług. Dlatego w zawieranej umowie trzeba dokładnie wskazać wysokość wkładów wnoszonych przez poszczególnych wspólników i oznaczyć ewentualne wkłady niepieniężne (np. nieruchomości, prawa majątkowe, świadczenie usług). Wkłady wniesione przez wspólników i prawa majątkowe nabyte w wyniku działalności gospodarczej wspólników stanowią majątek wspólny. Ten majątek pozostaje odrębny od majątku osobistego każdego ze wspólników i ma charakter wspólności łącznej. W odróżnieniu od wspólności ułamkowej udziały w spółce cywilnej nie dają się wyodrębnić. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W czasie trwania spółki wspólnik nie może też domagać się podziału wspólnego majątku wspólników, a wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku. Odpowiedzialność wspólników Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spółki. Solidarna odpowiedzialność polega na tym, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Dłużnicy odpowiadają solidarnie aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela. Ponadto wierzyciel spółki może sięgać nie tylko po majątek spółki, lecz także po majątek osobisty wspólników. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej jest także zróżnicowana ze względu na moment powstania długu. Nowy wspólnik odpowiada za zobowiązania zaciągnięte po jego przystąpieniu. Jeśli zaś wspólnik odchodzi ze spółki, to w dalszym ciągu obciążają go długi dotyczące prowadzonej wcześniej działalności. Udział w zyskach i stratach Charakterystyczną cechą spółki cywilnej jest także to, że każdy wspólnik, bez względu na rodzaj i wartość wkładu, jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach. Kodeks cywilny zabrania wyłączenia jakiegokolwiek wspólnika od udziału w zyskach, pozwala natomiast na wyłączenie poszczególnych osób od udziału w stratach. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego. W jakich przypadkach może dojść do rozwiązania spółki cywilnej śmierć wspólnika w umowie można jednak zastrzec, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce wypowiedzenie udziału przez wspólnika (z ważnych powodów bądź na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego w przypadku spółki zawiązanej na czas nieoznaczony) upływ przewidzianego w umowie spółki czasu, na jaki ją powołano

3 osiągnięcie celu gospodarczego, dla którego spółka została powołana wypowiedzenie udziału wspólnika przez jego wierzyciela osobistego zaistnienie powodu rozwiązania spółki wskazanego w umowie rozwiązanie umowy przez sąd ogłoszenie upadłości wspólnika Jakie kwestie powinny zostać uregulowane w umowie spółki cywilnej strony umowy cel gospodarczy wkłady wspólników osoby uprawnione do reprezentacji spółki zasady prowadzenia spraw spółki udział w zyskach i stratach czas trwania umowy określenie roku obrachunkowego sposób rozwiązania umowy Wzór umowy spółki cywilnej Umowa spółki cywilnej zawarta w Radzyniu Podlaskim 14 lutego 2014 r., pomiędzy: Janem Kowalewskim, zamieszkałym w Radzyniu Podlaskim przy ul. Warszawskiej 123 m. 2, legitymującym się dowodem osobistym seria ATD nr a Adamem Nowickim, zamieszkałym w Ulanie 156, legitymującym się dowodem osobistym seria ATD nr , zwanymi dalej Wspólnikami Wspólnicy zobowiązują się dążyć do wspólnego celu gospodarczego w zakresie wykonywania robót budowlanych wykończeniowych 2. Za zgodą Wspólników zakres działalności może zostać rozszerzony. 2

4 1. Umowa zostaje zawarta na czas nieoznaczony. 2. Siedzibą spółki jest Radzyń Podlaski, ul. Mazowiecka 4. 3 Spółka będzie prowadzona pod nazwą: Kowalewski Nowicki spółka cywilna. 4 Wspólnicy zobowiązują się wnieść w formie wkładów: 1. Jan Kowalewski wnosi: wkład pieniężny w wysokości zł (słownie: trzydziestu tysięcy złotych) oraz wkład niepieniężny w postaci: samochodu osobowego marki Ford Transit o numerze rejestracyjnym LRA 76FG, rocznik 2005, o wartości zł (słownie: dwudziestu tysięcy złotych) osobistą pracę przy wykonywaniu usług remontowo-budowlanych Wkład został wyceniony na kwotę zł, co stanowi 50 proc. wniesionych wkładów. 2. Adam Nowicki wnosi: wkład pieniężny w wysokości zł (słownie: dziesięciu tysięcy złotych) oraz wkład niepieniężny w postaci: rusztowań, narzędzi murarskich określonych w załączniku do umowy o wartości zł (słownie: piętnastu tysięcy złotych) osobistą pracę przy wykonywaniu usług remontowo-budowlanych Wkład został wyceniony na kwotę zł, co stanowi 50 proc. wniesionych wkładów Każdy ze Wspólników jest uprawniony do równego udziału w zyskach Spółki i zobowiązany do równego uczestniczenia w stratach spółki. 2. Każdy ze wspólników może się domagać podziału i wypłaty zysków Spółki, z końcem danego roku obrachunkowego, który jest równy rokowi kalendarzowemu. 3. Każdy ze Wspólników ma prawo i obowiązek pracować na rzecz Spółki Każdy Wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw Spółki nieprzekraczających zakresu zwykłego zarządu. 2. Zobowiązania lub wydatki przekraczające kwotę stanowiącą równowartość 5000 zł (słownie: pięciu

5 tysięcy złotych) są uznawane za przekraczające zakres zwykłego zarządu i wymagają uchwały wspólników. 7 W wypadku rozwiązania spółki Wspólnicy zobowiązują się do spieniężenia majątku Spółki i po zaspokojeniu istniejących zobowiązań Spółki rozdzielenia pozostałej kwoty między siebie stosownie do posiadanych udziałów. 8 W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. 9 Wszelkie zmiany niniejszej umowy powinny być sporządzone na piśmie pod rygorem nieważności. 10 Niniejszą umowę sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednej dla każdego ze Wspólników. Podpisy wspólników Jan Kowalewski Adam Nowicki 2013 Henkel Polska sp. z o.o.