MIEJSKI URZĄD PRACY W OLSZTYNIE

Transkrypt

1 MIEJSKI URZĄD PRACY W OLSZTYNIE INFORMACJA O SYTUACJI NA RYNKU PRACY W OLSZTYNIE DZIAŁANIA URZĘDU PRACY W 2015 ROKU OLSZTYN MARZEC 2016 Miejski Urząd Pracy al. Piłsudskiego 64b Olsztyn tel fax mup@olsztyn.mup.gov.pl

2 Zawartość 1. POZIOM BEZROBOCIA NAPŁYW I ODPŁYW BEZROBOTNYCH STOPA BEZROBOCIA STRUKTURA BEZROBOCIA Struktura bezrobotnych według wybranych kategorii Struktura bezrobotnych według wykształcenia Struktura bezrobotnych według wieku Struktura bezrobotnych według stażu pracy Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy Osoby niepełnosprawne na rynku pracy Bezrobotna młodzież do 30 roku życia Kobiety Osoby długotrwale bezrobotne Osoby powyżej 50 roku życia DZIAŁANIA CENTRUM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W 2015 ROKU POŚREDNICTWO PRACY Wolne miejsca pracy Praca za granicą PORADNICTWO ZAWODOWE PROGRAMY AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB BEZROBOTNYCH REALIZOWANE W 2015 ROKU PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój Regionalny Program Operacyjny PROGRAM AKTYWIAZACJA I INTEGRACJA PROGRAMY REALIZOWANE ZE ŚRODKÓW POCHODZĄCYCH Z REZERWY MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Program Młodzi na rynku pracy Program Szansa na pracę II Program Wykorzystaj szansę Program Szansa na pracę III Program Wykorzystaj szansę II Program Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat USŁUGI I INSTRUMENTY RYNKU PRACY Szkolenia Staż Prace interwencyjne Zatrudnienie wspierane Roboty publiczne Dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie bezrobotnego w wieku powyżej 50 roku życia

3 2.7.7 Jednorazowa Refundacja Składek na Ubezpieczenia Społeczne Prace społecznie użyteczne Finansowanie studiów podyplomowych Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Dodatek aktywizacyjny Refundacja składek ZUS członków spółdzielni socjalnych Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego INSTRUMENTY RYNKU PRACY WSPIERAJĄCE AKTYWIZACJĘ OSÓB BEZROBOTNYCH W WIEKU DO 30 ROKU ŻYCIA Bon szkoleniowy Bon stażowy Bon zatrudnieniowy Bon na zasiedlenie KRAJOWY FUNDUSZ SZKOLENIOWY INNE DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ MUP W 2015 ROKU PROJEKT SCHEMATOM STOP! WSPÓLNE DZIAŁANIA INSTYTUCJI POMOCY SPOŁECZNEJ I INSTYTUCJI RYNKU PRACY POZOSTAŁA WSPÓŁPRACA Z INNYMI JEDNOSTKAMI ZEWNĘTRZNYMI KALENDARIUM WYDARZEŃ DZIAŁALNOŚĆ MIEJSKIEJ RADY ZATRUDNIENIA WSPÓŁPRACA Z CENTRUM INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W OLSZTYNIE ZWROTNA POMOC PAŃSTWA DLA OSÓB BEZROBOTNYCH ZOBOWIĄZANYCH DO SPŁATY KREDYTU MIESZKANIOWEGO DWUKIERUNKOWA WYMIANA DANYCH POMIĘDZY MIEJSKI URZĘDEM PRACY W OLSZTYNIE, A MIEJSKIM OŚRODKIEM POMOCY SPOŁECZNEJ INTERNETOWA REJESTRACJA OSÓB BEZROBOTNYCH I POSZUKUJĄCYCH PRACY ŹRÓDŁA FINANSOWANIA W 2015 ROKU PODSUMOWANIE

4 1. POZIOM BEZROBOCIA Według stanu na dzień 31 grudnia 2015 roku w ewidencji osób bezrobotnych Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie zarejestrowanych było osób bezrobotnych. Liczba ta była niższa o 791 osób w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Wykres nr 1 Poziom bezrobocia w Olsztynie (stan w poszczególnych miesiącach 2014 i 2015 roku) 4

5 Wielkość bezrobocia oraz dynamikę zmian w poszczególnych miesiącach 2014 i 2015 roku przedstawia poniższa tabela Tabela nr 1 Wielkość bezrobocia w poszczególnych miesiącach 2014 i 2015 roku Bezrobotni ogółem Dynamika Miesiąc +/- % (3-2) (3/2) Styczeń ,7 Luty ,1 Marzec ,5 Kwiecień ,5 Maj ,5 Czerwiec ,8 Lipiec ,7 Sierpień ,1 Wrzesień ,3 Październik ,2 Listopad ,1 Grudzień ,3 Największy spadek liczby bezrobotnych w roku 2015 w stosunku do roku 2014 odnotowano w pierwszych miesiącach roku (styczeń, luty, marzec). 5

6 1.1 NAPŁYW I ODPŁYW BEZROBOTNYCH W 2015 roku zarejestrowano ogółem osób bezrobotnych, a wyrejestrowano z ewidencji osób. W roku 2014 zarejestrowano osób bezrobotnych natomiast wyrejestrowano osób. Porównując oba okresy zauważa się spadek osób rejestrujących się (o 562 osoby) oraz spadek osób wyłączonych z ewidencji (o osoby) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII napływ odpływ Wykres nr 2 Liczba bezrobotnych według napływu i odpływu w poszczególnych miesiącach 2015 roku. W roku 2015 najwyższy napływ osób bezrobotnych odnotowano w miesiącach: grudzień (832 osoby), lipiec (828 osób) i wrzesień (819 osób). Natomiast największy odpływ bezrobotnych 6

7 z ewidencji odnotowano w miesiącach: wrzesień (953 osoby), październik (921 osób) i czerwiec (906 osób). W populacji bezrobotnych nowozarejestrowanych w 2015 roku" to: 15,3 % 84,7 % 7,1 % 23,6% 76,4 % 48,3 % 11,4 % 41,1% 10,4% osoby dotychczas niepracujące, osoby poprzednio pracujące, osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy, osoby rejestrujące się po raz pierwszy, osoby rejestrujące się po raz kolejny, kobiety, osoby rejestrujące się do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, osoby do 30 lat, osoby niepełnosprawne. Tabela nr 2 Napływ i odpływ bezrobotnych w latach 2014 i 2015 Wyszczególnienie Napływ Dynamika 2014/2013 Odpływ Dynamika 2015/ % % Olsztyn ,0 % ,8 % Głównymi powodami utraty statusu osoby bezrobotnej w 2015 roku było: podjęcie pracy osób (tj. 50,5 %) brak gotowości do podjęcia pracy osób (tj. 23,6 %) rozpoczęcie stażu osoby (tj. 6,5 %) rozpoczęcie szkolenia osób (tj. 3,0 %) dobrowolna rezygnacja osoby (tj. 3,2 %) rozpoczęcie prac społecznie użytecznych 294 osoby (tj. 3,0 %) inne przyczyny- 777 osób (tj. 8,1 %) Według wybranych kategorii bezrobotnych w roku 2015 z ewidencji wyłączono: osoby do 30 roku życia osoby (tj. 38,9 %), w tym podjęcia pracy (51,2 %) osoby powyżej 50 roku życia osób (tj. 19,3 %), w tym podjęcia pracy 753 (40,7 %) osoby długotrwale bezrobotne osoby (tj. 34,8 %), w tym (41,3 %) 7

8 1.2 STOPA BEZROBOCIA Miernikiem właściwym do określenia poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli procentowy udział bezrobotnych w ludności czynnej zawodowo. Ukształtowanie stopy bezrobocia w latach dla Olsztyna, województwa warmińsko-mazurskiego oraz całego kraju prezentuje poniższy wykres ,0 20,2 21,3 21,6 18,7 16, ,4 12,5 6,9 7,2 13,4 13,4 8,4 8,4 11,4 6,8 9,8 5, Polska woj. warmińsko-mazurskie Olsztyn Wykres nr 3 Stopa bezrobocia w latach Począwszy od 2010 roku bezrobocie sukcesywnie zwiększało się i w roku 2013 stopa bezrobocia w Olsztynie wynosiła 8,4 % (wzrost o 1,5 punktu procentowego w porównaniu do grudnia 2010 roku). Natomiast na koniec grudnia 2015 roku można zaobserwować spadek wskaźnika, który wyniósł 5,9 % i był najniższy od 2010 roku. Tabela nr 3 Zmiany stopy bezrobocia w poszczególnych miesiącach 2015 roku Wyszczególnienie XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Polska 11,4 11,9 11,9 11,5 11,1 10,7 10,2 10,0 9,9 9,7 9,6 9,6 9,8 Województwo warmińskomazurskie 18,7 19,5 19,5 18,7 17,9 17,2 16,5 16,2 16,1 16,0 15,8 15,9 16,3 Olsztyn 6,8 7,1 7,1 6,8 6,7 6,5 6,2 6,2 6,0 5,9 5,8 5,7 5,9 8

9 1.3 STRUKTURA BEZROBOCIA Struktura bezrobotnych według wybranych kategorii Tabela nr 4 Struktura bezrobocia według stanu na dzień 31 grudnia 2014 i 2015 roku Dynamika Wyszczególnienie ogółem % udział ogółem % udział +/- (4-2) % (4/2) Liczba bezrobotnych ogółem , , ,3 z tego z prawem do zasiłku , , ,0 bez prawa do zasiłku , , ,6 z tego kobiety , , ,8 mężczyźni , , ,9 do 30 roku życia , , ,7 z tego wybrane kategorie w tym do 25 roku życia , , ,8 powyżej 50 roku życia , , ,6 długotrwale bezrobotni , , ,4 niepełnosprawni , , ,8 W porównaniu z rokiem 2014 największy spadek nastąpił wśród osób młodych do 25 roku życia (o 23,8%) oraz osób długotrwale bezrobotnych (o 15,4 %). 9

10 1.3.2 Struktura bezrobotnych według wykształcenia wyższe policelne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej Wykres nr 4 Bezrobotni według wykształcenia - stan na dzień 31 grudnia 2014 i 2015 roku W porównaniu do roku 2014 nastąpił spadek liczby bezrobotnych we wszystkich grupach wykształcenia. Największy spadek nastąpił wśród osób z wykształceniem wyższym, najmniejszy zaś wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. Tabela nr 5 Wykształcenie Struktura bezrobocia według wykształcenia r r. Dynamika ogółem % ogółem % +/- (4-2) % (4/2) Ogółem bezrobotni , , ,3 Wyższe , , ,4 Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej , , , , , , , , , , , ,5 10

11 1.3.3 Struktura bezrobotnych według wieku lat i więcej Wykres nr 5 Bezrobotni według wieku - stan na dzień 31 grudnia 2014 i 2015 roku W porównaniu z rokiem 2014 obserwuje się spadek liczby bezrobotnych w młodszych grupach wiekowych największy w grupie wieku lata (o 23,8 %) oraz lata (o 16,1 %). W rejestrach zwiększył się procentowy udział osób bezrobotnych w wieku powyżej 60 lat. Przyczyny takiego stanu można upatrywać w niechęci pracodawców do zatrudniania osób starszych w sytuacji, gdy na rynku mają wybór pomiędzy wykształconą, dyspozycyjną mobilną młodzieżą, a osobami starszymi. Inną przyczyną są ograniczenia ustawowe w nabywaniu wcześniejszych świadczeń emerytalnych. Tabela nr 6 Wiek Struktura bezrobocia według wieku r r. Dynamika ogółem % ogółem % +/- (4-2) % (4/2) Ogółem bezrobotni , , , , , , , , , , , , , , , , , ,0 60 lat i więcej 329 5, , ,5 11

12 1.3.4 Struktura bezrobotnych według stażu pracy do 1 roku lat i więcej bez stażu Wykres nr 6 Bezrobotni według stażu pracy- stan na dzień 31 grudnia 2014 i 2015 roku Z porównania lat 2014 i 2015 wynika, że największy spadek nastąpił w grupie osób bez stażu pracy (o 27,6 %), następnie w grupie osób legitymujących się stażem pracy od lat (o 19,3 %). Najbardziej liczna jest grupa osób posiadających staż pracy do 1 roku. Tabela nr 7 Staż pracy Struktura bezrobocia według stażu pracy r r. Dynamika ogółem % ogółem % +/- (4-2) % (4/2) Ogółem bezrobotni , , ,3 do 1 roku , , , , , , , , , , , , , , ,6 30 lat i więcej 281 4, , ,6 bez stażu , , ,6 12

13 1.3.5 Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy do 1 m-ca powyżej 24 m-cy Wykres nr 7 Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy - stan na dzień 31 grudnia 2014 i 2015 roku Negatywnym zjawiskiem zaobserwowanym w roku 2015 jest zwiększona liczba bezrobotnych, którzy pozostawali bez pracy do 1 miesiąca (o 2,0 %). Są jednak grupy, w których wskaźnik ten zmniejszył się. Są to osoby pozostające bez pracy od 12 do 24 miesięcy (-28,1 %), od 6 do 12 miesięcy (-14,3 %) oraz osoby, które bez pracy są powyżej 24 miesięcy (13,8 %). Tabela nr 8 Czas pozostawania bez pracy Struktura bezrobocia według czasu pozostawania bez pracy r r. Dynamika ogółem % ogółem % +/- (4-2) % (4/2) Ogółem bezrobotni , , ,3 do 1 m-ca , , , , , , , , , , , , , , ,1 powyżej 24 miesięcy , , ,8 13

14 1.3.6 Osoby niepełnosprawne na rynku pracy W ewidencji Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie na dzień roku zarejestrowanych było 581 osób bezrobotnych niepełnosprawnych, co stanowiło 11,3 % ogółu osób bezrobotnych będących w ewidencji urzędu. Tabela nr 9 Liczba osób niepełnosprawnych bezrobotnych- stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Rok Bezrobotni ogółem Niepełnosprawni % udział osób niepełnosprawnych , ,3 W porównaniu do stanu na dzień roku liczba niepełnosprawnych bezrobotnych zmalała o 49 osób, jednak udział tej grupy osób w ogólnej liczbie osób bezrobotnych wzrósł i stanowi 11,3 % ogółu bezrobotnych. W ewidencji osób niepełnosprawnych poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu również nastąpił spadek w stosunku do poprzedniego roku (o 12 osób) Wykres nr 8 Liczba osób zarejestrowanych jako poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu - stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Zdecydowana większość osób niepełnosprawnych posiada prawo do świadczeń z ZUS lub Pomocy Społecznej w postaci rent, emerytur czy zasiłków stałych. Wobec powyższego motywacja do pracy osób posiadających prawo do świadczeń z tytułu niepełnosprawności jest mniejsza. Związana jest bardziej z potrzebami integracji społecznej, czy samorealizacji niż z potrzebą zarobkowania. 14

15 Ze względu na stopień niepełnosprawności najliczniejszą grupę stanowią osoby z lekkim stopniem 366 osób. Osoby te nie mają prawa do świadczeń rentowych ani zasiłków z pomocy społecznej. Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności rejestrują się w urzędzie pracy głównie w celu znalezienia zatrudnienia jak również zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego. Posiadanie statusu bezrobotnego daje im większy dostęp do uzyskania pomocy społecznej i finansowej z innych instytucji. Natomiast najmniej liczną grupą zarejestrowanych niepełnosprawnych są osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności jest ich zaledwie 8 osób. Z uwagi na fakt, że do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby z naruszoną sprawnością organizmu są one zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagają stałej lub długotrwałej opieki oraz pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Tabela nr 10 Stopień niepełnosprawności Bezrobotni niepełnosprawni według stopnia niepełnosprawności bezrobotni ogółem r r. Wzrost/ spadek w % % udział do ogólnej liczby Bezrobotni ogółem % udział do ogólnej liczby do 2014 roku (4/2) Wzrost/ spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem 630 x 581 x - 7,8 x znaczny 7 1,1 8 1,4 + 14,3 + 0,3 umiarkowany , ,6-16,2-3,6 lekki , ,0-2,7 + 3, Wykres nr Lekki Umiarkowany Znaczny Niepełnosprawni wg stopnia niepełnosprawności- stan na 31 grudnia 2015 roku 15

16 Ze względu na posiadane schorzenia wśród zarejestrowanych osób niepełnosprawnych od lat dominują niepełnosprawności narządu ruchu (265 osób). Następnie są niepełnosprawni z chorobami neurologicznymi (42 osoby) i chorobami narządu wzroku (51 osób). Ograniczenia w sprawności fizycznej związanej z nieprawidłowym lub organicznym funkcjonowaniem układu nerwowego, są dużą barierą w znalezieniu pracy. Tabela nr 11 Rodzaj niepełnosprawności Bezrobotni niepełnosprawni według rodzaju niepełnosprawności r r. Wzrost/ spadek w % bezrobotni ogółem % udział do ogólnej liczby Bezrobotni ogółem % udział do ogólnej liczby do 2014 roku (4/2) Wzrost/ spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem 630 x 581 x - 7,8 x upośledzenie umysłowe 2 0,3 2 0,3 0 0 choroby psychiczne 54 8,6 47 8,1-13,0-0,5 zaburzenia głosu, mowy i słuchu 38 6,0 43 7,4 + 13,2 + 1,4 choroby narządu wzroku 57 9,1 51 8,8-10,5-0,3 upośledzenia narządu ruchu , ,6-1,9 + 2,7 epilepsja 21 3,3 13 2,3-38,1-1,0 choroby układu oddechowego i krążenia choroby układu pokarmowego choroby układu moczowo-płciowego 50 7,9 51 8,8 + 2,0 + 0,9 3 0,5 3 0, ,3 2 0,3 0 0 choroby neurologiczne 62 9,8 42 7,2-32,3-2,6 inne 70 11, ,4-14,3-0,7 nieustalone 1 0,2 2 0, ,0 + 0,1 16

17 Analizując statystyki dotyczące osób niepełnosprawnych pod względem wykształcenia należy stwierdzić, że osoby niepełnosprawne mają niższy poziom wykształcenia od osób w pełni sprawnych. Na koniec 2015 roku największą grupę wśród niepełnosprawnych pozostających w ewidencji stanowiły osoby z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym (30 %). Najmniejszą ilość osób niepełnosprawnych bezrobotnych odnotowano wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym i wyższym. Jest to 20 % ogólnej liczby zarejestrowanych osób niepełnosprawnych. 30% 10% 27% 23% 10% wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe podstawowe, gimnazjalne i poniżej Wykres nr 10 Niepełnosprawni według poziomu wykształcenia - stan na 31 grudnia 2015 roku Rozpatrując niepełnosprawność ze względu na wiek, najliczniejszą grupę stanowią osoby w wieku lat (167 osób, co stanowi 29 % ogólnej liczby zarejestrowanych niepełnosprawnych). W przypadku osób z tej grupy wiekowej niepełnosprawność pojawia się z wiekiem, z tytułu chorób zawodowych, wypadków przy pracy. Pracodawcy mają pewne obawy przed zatrudnianiem osób starszych, nawet bez orzeczonej niepełnosprawności postrzegając je jako mniej efektywnych pracowników. Pozytywnym zjawiskiem jest niewielka ilość osób z niepełnosprawnością pomiędzy 18 a 24 rokiem życia. Niepełnosprawna młodzież stanowi zaledwie 4 % i jest najmniej liczną grupą niepełnosprawnych ze względu na wiek. 16% 4% 12% 14% 29% 25% i powyżej Wykres nr 11 Niepełnosprawni według wieku - stan na 31 grudnia 2015 roku 17

18 1.3.7 Bezrobotna młodzież do 30 roku życia Tabela nr 12 Bezrobotna młodzież do 30 roku życia r r. ogółem kobiety ogółem kobiety Zmiany do 2014 roku w % , Wykres nr 12 Bezrobotna młodzież do 30 r. życia- stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Na koniec grudnia 2015 roku w rejestrach MUP pozostawało osób w wieku do 30 roku życia. Grupa ta stanowiła 24,5 % ogółu bezrobotnych, natomiast w końcu roku 2014 udział bezrobotnej młodzieży wynosił 26,4 % ogółu bezrobotnych. W porównaniu do r. liczba zarejestrowanej młodzieży spadła o 19,7 %. W 2015 roku pracę podjęło o 4,9 % mniej młodzieży niż w roku 2014, ale zwiększył się udział procentowy osób, które podjęły pracę w ogólnej liczbie zarejestrowanych. Spadek ilości osób, które podjęły pracę wynika z tego, że mniej osób młodych było zarejestrowanych w 2015 roku. Największą liczbę wyłączonych z ewidencji stanowią osoby, które nie potwierdziły gotowości do podjęcia pracy (25,2 %). 18

19 Tabela nr 13 Odpływ i aktywizacja bezrobotnej młodzieży w roku 2014 i 2015 Wyszczególnienie ogółem 2014 rok 2015 rok Zmiany do 2014 roku % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem odpływ x x - 16,9 x podjęcia pracy razem , ,2-4,9 + 6,4 z tego podjęcia pracy niesubsydiowanej , ,8-10,1 + 3,3 podjęcia pracy subsydiowanej 148 3, ,4 + 60,8 + 3,1 szkolenia 86 1,9 72 1,9-16,3 0 staże , ,6 + 2,0 + 2,4 niepotwierdzenie gotowości , ,2-31,6-5,4 prace społecznie użyteczne 39 0,9 42 1,1 + 7,7 + 0,2 inne , ,0-42,6-3,6 Według stanu na koniec grudnia 2015 roku najliczniejszą grupę stanowiła młodzież z wykształceniem wyższym (34,0% ogółu) oraz gimnazjalnym i poniżej (23,4% ogółu), najmniejszą zaś z wykształceniem zasadniczym zawodowym (8 % ogółu). W porównaniu do roku 2014 najbardziej spadła liczba osób posiadających wykształcenie policealne i średnie zawodowe oraz wyższe. Tabela nr 14 Struktura bezrobotnych do 30 roku życia wg poziomu wykształcenia (stan na 31 grudnia) Wykształcenie r r. Zmiany do 2014 roku ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt % do 2014 roku (5-3) Ogółem x x - 19,7 x Wyższe , ,0-22,4-1,2 Policealne i średnie zawodowe , ,6-25,2-1,1 Średnie ogólnokształcące , ,0-19,8 0 Zasadnicze zawodowe 121 7, ,0-17,4 + 0,3 Gimnazjalne i poniżej , ,4-11,9 + 2,0 19

20 1.3.8 Kobiety Tabela nr 15 Bezrobotne kobiety r r. Zmiany do 2014 roku w % , Wykres nr 14 Bezrobotne kobiety - stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Na koniec grudnia 2015 roku zarejestrowane były bezrobotne kobiety. Jest to o 13,8 % mniej niż w roku 2014 (o 404 osoby). Bezrobotne kobiety stanowiły 49,6 % ogółu bezrobotnych w roku 2014 i 49,3 % w roku Najczęstszą przyczyną wyłączenia kobiet z ewidencji było podjęcie pracy (54,2 %) oraz niepotwierdzanie gotowości do pracy (17,8 %). W porównaniu do roku 2014 udział kobiet podejmujących pracę w ogólnej populacji wyrejestrowanych kobiet wzrósł o 5,5 punktu procentowego. 20

21 Tabela nr 16 Odpływ i aktywizacja kobiet w roku 2014 i rok 2015 rok Zmiany do 2014 roku Wyszczególnienie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem odpływ x x - 13,5 x podjęcia pracy razem , ,2-3,7 + 5,5 z tego podjęcia pracy niesubsydiowanej , ,3-6,1 + 3,7 podjęcia pracy subsydiowanej 276 5, ,9 + 17,0 + 1,8 szkolenia 133 2,5 88 1,9-33,8-0,6 staże 496 9, ,1-5,6 + 0,9 niepotwierdzenie gotowości , ,8-29,2-4,0 prace społecznie użyteczne 212 3, ,4-3,8 + 0,5 inne , ,6-27,8-2,3 W roku 2015 najliczniejszą grupę stanowiły kobiety z wykształceniem wyższym oraz policealnym i średnim zawodowym. W porównaniu do roku 2014 największy spadek nastąpił w grupie kobiet z wykształceniem wyższym (-18,8 %) oraz zasadniczym zawodowym (-17,1 %). Tabela nr 17 Struktura bezrobotnych kobiet wg poziomu wykształcenia (stan na 31 grudnia) r r. Zmiany do 2014 roku Wykształcenie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt % do 2014 roku (5-3) Ogółem x x - 13,8 x Wyższe , ,3-18,8-1,9 Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe , ,9-9,7 + 1, , ,8-11,3 + 0, , ,7-17,1-0,4 Gimnazjalne i poniżej , ,3-9,9 + 0,8 21

22 1.3.9 Osoby długotrwale bezrobotne Tabela nr 18 Osoby długotrwale bezrobotne r r. ogółem kobiety ogółem kobiety Zmiany do 2014 roku w % , Wykres nr Osoby długotrwale bezrobotne -stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Na koniec 2015 roku w rejestrach MUP figurowało osób długotrwale bezrobotnych, które stanowiły 50,2 % ogółu bezrobotnych, natomiast w roku 2014 grupa ta stanowiła 51,5 % zarejestrowanych osób. Zatem ich udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych spadł o 1,3 punktu. Najczęstszą przyczyną wyłączenia z rejestrów były podjęcia pracy (41,3 %) oraz niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy (28,3 % ogółu wyłączeń). W porównaniu do roku 2014 liczba podjęć pracy przez bezrobotnych z tej kategorii spadła o 1,2 %. Długotrwale bezrobotni stanowią grupę objętą szczególnymi preferencjami w działaniach aktywizacyjnych prowadzonych przez urząd. 22

23 Tabela nr 19 Odpływ i aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych w roku 2014 i rok 2015 rok Zmiany do 2014 roku Wyszczególnienie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem odpływ x x - 10,3 x podjęcia pracy razem , ,3-1,2 + 3,8 z tego podjęcia pracy niesubsydiowanej , ,7-1,1 + 3,4 podjęcia pracy subsydiowanej 157 4, ,6-2,5 + 0,4 szkolenia 121 3, ,0 + 9,1 + 0,7 staże 169 4, ,7-6,5 + 0,2 niepotwierdzenie gotowości , ,3-22,5-4,4 prace społecznie użyteczne 222 6, ,3-4,5 + 0,3 inne , ,4-13,7-0,6 W stosunku do roku 2014 wzrósł o 0,8 punktu udział osób długotrwale bezrobotnych z wykształceniem średnim ogólnokształcącym oraz o 0,7 punktu z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym. Nadal wśród osób długotrwale bezrobotnych największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej. Tabela nr 20 Struktura osób długotrwale bezrobotnych wg poziomu wykształcenia(stan na 31 grudnia) r r. Zmiany do 2014 roku Wykształcenie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt % do 2014 roku (5-3) Ogółem x x - 15,4 x Wyższe , ,3-20,9-1,4 Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące , ,1-12,8 + 0, , ,0-9,4 + 0,8 Zasadnicze zawodowe , ,1-18,6-0,7 Gimnazjalne i poniżej , ,5-13,7 + 0,6 23

24 Osoby powyżej 50 roku życia Tabela nr 21 Osoby powyżej 50 roku życia r r. ogółem kobiety ogółem kobiety Zmiany do 2014 roku w % , Wykres nr 16 Osoby powyżej 50 roku życia- stan na 31 grudnia 2014 i 2015 roku Wg stanu na koniec 2015 roku w MUP zarejestrowane były osoby powyżej 50 roku życia, które stanowiły 32,8 % ogółu bezrobotnych. W stosunku do roku 2014 liczba bezrobotnych tej kategorii spadła o 100 osób tj. o 5,6 %. Najczęstszą przyczyną wyłączeń z rejestru MUP było podjęcie pracy (40,7 %) oraz wyłączenia z innych przyczyn (np.: przyznanie prawa do renty, emerytury, ukończenie 60/65 lat), które stanowiły 25,3 % wszystkich wyłączeń. Tabela nr 22 Odpływ i aktywizacja osób powyżej 50 roku życia w roku 2014 i 2015 Zmiany do 2014 roku 2014 rok 2015 rok Wyszczególnienie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt. % do 2014 roku (5-3) Ogółem odpływ x x - 10,8 x podjęcia pracy razem , ,7 + 4,7 + 6,0 z tego podjęcia pracy niesubsydiowanej podjęcia pracy subsydiowanej , ,9 + 6,3 + 5,8 95 4,6 90 4,8-5,3 + 0,2 szkolenia 102 4,9 55 3,0-46,1-1,9 staże 66 32,2 29 1,6-56,1-1,6 niepotwierdzenie gotowości , ,1-14,4-1,0 prace społecznie użyteczne 97 4,7 99 5,3 + 2,1 + 0,6 inne , ,3-17,6-2,1 24

25 W porównaniu do roku 2014 największy spadek odnotowano wśród bezrobotnych z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym (- 17,3 %) oraz wyższym (- 13,8 %). W roku 2015 najliczniejszą grupę osób bezrobotnych w wieku powyżej 50 roku życia stanowiły osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej. Tabela nr 23 Struktura osób powyżej 50 roku życia wg wykształcenia (stan na 31 grudnia) r r. Zmiany do 2014 roku Wykształcenie ogółem % udział ogółem % udział wzrost/spadek do 2014 roku w % (4/2) wzrost/spadek w pkt % do 2014 roku (5-3) Ogółem x x - 5,6 x Wyższe , ,5-13,8-1,2 Policealne i średnie zawodowe , ,3-17,3 + 1,2 Średnie ogólnokształcące 122 6, ,9-4,9 + 0,1 Zasadnicze zawodowe , ,1-8,2-0,6 Gimnazjalne i poniżej , ,2-3,8 + 0,5 25

26 2 DZIAŁANIA CENTRUM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W 2015 ROKU 2.1 POŚREDNICTWO PRACY Rok 2015 był rokiem wdrażania i realizacji licznych zmian wprowadzonych nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 27 maja 2014 roku. Jedną z kluczowych zmian jest nowy sposób postępowania przy obsłudze bezrobotnych. Opiera się na koncepcji profilowania pomocy udzielanej bezrobotnym. Profil pomocy określany jest na podstawie oceny potrzeb oraz potencjału aktywizacyjnego osób bezrobotnych. Ustawa wprowadziła trzy profile: profil pomocy I, przewidziany dla osób aktywnych, profil pomocy II, przewidziany dla osób wymagających wsparcia i profil pomocy III, dla osób oddalonych od rynku pracy. Ustalenie profilu pomocy jest niezwykle istotne z punktu widzenia rozpoczęcia procesu aktywizacyjnego osoby bezrobotnej. Ważną rolę w tych czynnościach odgrywają pośrednicy pracy i doradcy zawodowi pełniący funkcję doradcy klienta. W 2015 w Miejskim Urzędzie Pracy ustalono profili pomocy. Na koniec roku 2015 roku w ewidencji było osób bezrobotnych z ustalonym profilem pomocy. Najliczniejszą grupę stanowiły osoby bezrobotne z ustalonym II profilem pomocy wymagające wsparcia w postaci różnych form aktywizacji. Zakwalifikowanych tam zostało osób, co stanowiło 74,5 % ogółu bezrobotnych. III profil dotyczący osób oddalonych od rynku pracy został ustalony dla osób, tj. 24 % ogółu bezrobotnych. Najmniej liczną grupę 76 osób stanowili bezrobotni aktywni, czyli z ustalonym I profilem pomocy 1,5 % osób. Dla porównania na koniec roku 2014 w I profilu było 8 %, w II 71 % i III 21 %. Kolejnym obowiązkiem nałożonym przez nowelizację ustawy jest opracowanie dla każdego bezrobotnego indywidualnego planu działania. W 2015 roku sporządzono indywidualnych planów działania. Profilowanie umożliwia zaproponowanie najbardziej odpowiednich form pomocy, a indywidualny plan działania daje możliwość wstępnego wyznaczenia kierunku podejmowanych działań aktywizujących. Równolegle w roku 2015 podejmowanych było szereg innych działań, mających na celu aktywizację osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz pozyskiwanie nowych miejsc pracy, aby w konsekwencji doprowadzić do wzrostu liczby osób zatrudnionych. 26

27 2.1.1 Wolne miejsca pracy Skuteczna aktywizacja osób bezrobotnych głównie zależy od liczby zgłaszanych ofert pracy. W 2015 roku pracodawcy zgłosili do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wolne miejsca pracy. Oznacza to nieznaczny spadek liczby wolnych miejsc pracy o 6 % w stosunku do 2014 roku, ale nadal jest to 9 % wzrost w stosunku do 2013 roku Wykres nr 17 Ilość zgłaszanych wolnych miejsc pracy w latach Najwięcej ofert pracy wpłynęło z sektora prywatnego tj. 88 % zgłaszanych propozycji pracy. W 2015 roku wpłynęło ofert zatrudnienia niesubsydiowanego, co oznacza prawie 8 % spadek w porównaniu z rokiem poprzednim. Jest to nieznaczny spadek ofert pracy biorąc pod uwagę niestabilną sytuację polityczno-gospodarczą w Europie związaną z kryzysem migracyjnym, która miała wpływ również na Polską gospodarkę. Odnotowano także niewielkie zmniejszenie (o 1 %) spadek subsydiowanych miejsc pracy w stosunku do 2014 roku. Wśród ofert subsydiowanych 55 % stanowiły oferty stażu. Odgrywają one bardzo ważną rolę w aktywizacji osób bezrobotnych. W roku 2015 zgłoszono również mniej ofert pracy dla osób niepełnosprawnych ponad 8 %. Szczegółowe dane, dotyczące liczby wolnych miejsc pracy w poszczególnych miesiącach, obrazuje poniższa tabela. 27

28 Tabela nr 24 Ilości zgłaszanych wolnych miejsc pracy w 2014 i 2015 roku Miesiąc Miejsca pracy ogółem Subsydiowane Z sektora publicznego Niepełnosprawni Prace społecznie użyteczne Staże styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Razem Biorąc pod uwagę w omawianym okresie wielkie grupy zawodów określone w klasyfikacji zawodów i specjalności wzrost liczby wolnych miejsc pracy wystąpił jedynie w dwóch z nich. Wzrost ten dotyczył grupy zawodów: pracownicy przy pracach prostych, gdzie (więcej o 23 %) w porównaniu do 2014 roku oraz operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń, gdzie odnotowano największy wzrost zgłaszanych ofert aż 129 % w porównaniu do roku Znaczny spadek o 43 % odnotowano wśród ofert w grupie zawodów pracownicy usług osobistych i sprzedawcy, gdzie było o 654 miejsc pracy mniej. Pracownicy usług i sprzedawcy to grupa, w której zgłoszono najwięcej miejsc pracy w 2014 roku, było to związane m.in. z otwarciem nowych sklepów Intermarche, Galerii Warmińskiej i innych. W 2015 roku w ogóle nie zgłoszono oferty skierowanej do bezrobotnych z grupy bez zawodu. Pracodawcy nie są zainteresowani zatrudnianiem osób bez kwalifikacji. Tak jak w latach poprzednich miejsca pracy były oferowane osobom posiadającym zawód, uprawnienia i posiadającym doświadczenie zawodowe. 28

29 Pracownicy przy pracach prostych Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy Pracownicy biurowi Technicy i inny średni personel Specjaliści Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy Bez zawodu Wykres nr 18 Ilość zgłaszanych wolnych miejsc pracy w latach wg klasyfikacji zawodów i specjalności Poddając analizie zgłoszone miejsca pracy pod względem rodzaju działalności można zauważyć, że w 2015 roku z usługi pośrednictwa pracy tak jak w roku 2014 najczęściej korzystali pracodawcy reprezentujący usługi administrowania i prowadzący działalność wspierającą wolnych miejsc pracy 23 % ogółu zgłoszonych ofert. Kolejną liczną grupę zajmują zgłoszone miejsca pracy pochodzące z sektora przetwórstwa przemysłowego. MUP dysponował 708 ofertami zatrudnienia dla tej grupy, co stanowi 14% wszystkich ofert. W stosunku do poprzedniego roku liczba wolnych miejsc najbardziej wzrosła wśród podmiotów prowadzących działalność w zakresie transportu i gospodarki magazynowej wzrost o 213 ofert pracy oraz w sektorze przetwórstwa przemysłowego wzrost o 197 wolne miejsca pracy. Natomiast istotny spadek wolnych miejsc pracy w stosunku do roku poprzedniego zanotowano wśród podmiotów prowadzących działalność w zakresie informacji i komunikacji oraz w sektorze administracja publicznej, obrony narodowej i obowiązkowym zabezpieczeniu społecznym. 29

30 Tabela nr 25 Ilości zgłaszanych wolnych miejsc pracy w latach według rodzaju działalności Wyszczególnienie Liczba wolnych miejsc pracy w 2014 roku Liczba wolnych miejsc pracy w 2015 roku Wzrost/ spadek do 2014 roku Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników, gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne Ogółem W 2015 roku pracodawcy najczęściej poszukiwali pracowników na stanowisko: opiekun osoby starszej - zgłoszono 415 miejsc pracy. Proponowane zatrudnienie w tym zawodzie dotyczyło w większości przypadków pracy na terenie Niemiec i zgłaszane było przez agencje pracy tymczasowej. W dalszym ciągu najczęściej pracodawcy zatrudniali osoby na stanowisku sprzątaczki, zgłoszono w sumie 271 wolnych miejsc pracy. Nowym 30

31 zjawiskiem było odnotowanie dużej ilości zgłoszonych ofert w przetwórstwie mięsnym- 200 wolnych miejsc pracy. W dalszym ciągu najbardziej poszukiwanymi miejscami aktywizacji zawodowej są staże na stanowisko pracownika biurowego. Wśród ofert pracy wpływających do urzędu w 2015 roku w zdecydowanej większości przeważają oferty na stanowiska, gdzie nie było wymagane wyższe wykształcenie. Operator urządzeń do produkcji wyrobów cukierniczych Pomoc kuchenna Sprzątaczka biurowa Pozostali pracownicy wykonujący prace proste gdzie indziej niesklasyfikowani Kierowca samochodu ciężarowgo Sprzedawca Pozostali pracownicy obsługi biurowej Doradca klienta Pracownik centrum obsługi telefonicznej Operator urządzeń do przetwórstwa drobiu Pozostałe pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 271 Opiekun osoby starszej 415 Wykres nr Ilość zgłaszanych wolnych miejsc pracy w roku 2015 wg zawodów Analizując zgłoszone oferty pracy zauważa się, że pracodawcy często stawiają przed bezrobotnymi coraz większe wymagania dotyczące zarówno wykształcenia, doświadczenia, jak i dodatkowych umiejętności (np. znajomość języków obcych). Wymogi te często dotyczą nie tylko stanowisk dla specjalistów, ale także stanowisk dla personelu średniego i pracowników usług osobistych. Pożądana u kandydatów do pracy jest również wielozawodowość tzn. posiadanie umiejętności (uprawnień) z zakresu różnych zawodów. Atutem dla pracodawców jest elastyczność i zdolność do szybkiego przekwalifikowania się. Wysokie wymogi kwalifikacyjne niejednokrotnie idą w parze z propozycją wykonywania pracy w ramach umów cywilno-prawnych, np. umowy o zlecenia, o dzieło czy umowy agencyjnej. Wynagrodzenie najczęściej nie przewyższało obowiązującej płacy minimalnej. 31

32 Pośrednicy pracy promowali usługi urzędu wśród pracodawców, podczas wizyt w zakładach pracy lub spotkań zainicjowanych w urzędzie. W 2015 roku przeprowadzono 406 wizyt, w trakcie których pozyskano 134 miejsca pracy. Podczas kontaktów z pracodawcami nie tylko badano potrzeby kadrowe i informowano o aktywnych formach wsparcia, ale również poznawano oczekiwania pracodawców pod kątem współpracy z urzędem tj. realizacji ofert, dostępu środków funduszu pracy, jakości obsługi pracodawców itp. Są to ważne informacje, które pomagają w przygotowaniu oferty pomocy odpowiedniej do potrzeb klientów. W latach ubiegłych urząd starał się zainicjować jak największą ilość kontaktów z pracodawcami, którzy wcześniej nie współpracowali z urzędem. Ilość bezpośrednich wizyt co roku spada. Głównie związane jest to z coraz większą ilością zadań związanej z obsługą osoby bezrobotnej takich jak np. profilowanie i indywidualne plany działania dla każdego bezrobotnego, częstsze kontakty, monitorowanie procesu aktywizacji. Zwiększa się jednak ilość kontaktów pracodawców z pracownikami urzędu w formie telefonicznej i poprzez . W sumie w 2015 roku odnotowano w systemie 1586 kontaktów z pracodawcami, tj. o 488 więcej niż w 2014r Ilość wizyt Wykres nr 20 Ilość wizyt w latach W roku 2015 pośrednicy pracy na potrzeby monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy przeprowadzili Badania Przedsiębiorstw wśród lokalnych pracodawców. Badanie było przeprowadzane w formie ankiety na temat bieżącego i planowanego poziomu zatrudnienia. Pomimo przekazywanej informacji o anonimowości ankiety, bardzo duża ilość pracodawców odmówiła przeprowadzenia badania lub ostatecznie po weryfikacji danych podmiotu okazywało się, że dana firma już nie istnieje. W sumie wypełniono 74 ankiety, 165 pracodawców odmówiło wypełnienia ankiety. Dane 32

33 pracodawców wskazane do badania zostały losowo wybrane przez MPiPS na podstawie rejestru Głównego Urzędu Statystycznego. Przeprowadzenie badania było bardzo czasochłonne zwłaszcza przy ustalaniu czy wskazana firma nadal istnieje oraz w przypadkach gdzie nie było podanych pełnych danych teleadresowych firmy. Kolejnym badaniem, które zostało przeprowadzone przy współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy był Barometr Zawodów. W badaniu wzięli udział pośrednicy pracy, specjaliści do spraw rozwoju zawodowego, specjaliści do spraw programów, doradcy klienta. Przeprowadzono trzy spotkania, podczas których opracowano prognozę na 2016 rok, klasyfikując zawody w trzy grupy. Są to zawody deficytowe, w których nie powinno być trudności ze znalezieniem pracy w najbliższym czasie; zawody zrównoważone, czyli takie, w których liczba ofert pracy będzie utrzymywała się na poziomie podobnym do liczby osób mogących podjąć zatrudnienie w danym zawodzie, oraz zawody nadwyżkowe, w których znalezienie pracy może być trudne ze względu na niewielkie zapotrzebowanie oraz wielu kandydatów do pracy. Barometr zawodów różni się od corocznego monitoringu zawodów tym, że badania oparte są głównie na doświadczeniu i wiedzy pracowników urzędu na temat lokalnego rynku pracy. Przy opracowywaniu Barometru zawodów dane statystyczne są weryfikowane i nie są jedynym wyznacznikiem zapotrzebowania na dany zawód. Podsumowaniem Barometru Zawodów są plakaty obrazujące wyniki badań dotyczący miasta Olsztyna i opracowania książkowe, w których zawarte są wyniki badań z województwa warmińsko-mazurskiego. W sytuacji braku na rynku pracy osób o określonych specjalistycznych kwalifikacjach zawodowych pracodawcy deklarowali chęć zatrudnienia obcokrajowców. Ilość wydanych informacji dotyczących rynku pracy, niezbędnych do uzyskania pozwolenia na zatrudnienie obcokrajowca wzrosła o 76 % w stosunku do 2014 roku. W 2014 roku wydano ich 58, a w 2015 wydano 102 informacje. Opinie dotyczyły głównie takich stanowisk jak: kierowca samochodu ciężarowego, kucharz, tynkarz bądź inny pracownik w branży budowlanej. W 2015 roku zarejestrowano 415 oświadczeń (o 338 więcej niż w roku poprzednim) pracodawców z terenu Olsztyna o zamiarze powierzenia pracy obywatelom Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy na okres 6 miesięcy w roku bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę. Zdecydowana większość pracodawców składających powyższe oświadczenie ubiegała się o zatrudnienie obywateli Ukrainy. Zarejestrowano 384 oświadczenia o zatrudnienie obywateli z tego kraju. W roku 2015 wyrejestrowano z ewidencji bezrobotnych w Miejskim Urzędzie Pracy w Olsztynie osób, z czego 50 % stanowią podjęcia pracy. 33

34 Tabela nr 26 Ilości osób, które utraciły status bezrobotnego w roku 2014 i 2015 Wyszczególnienie Udział % Spadek/wzrost Ogółem wyłączonych z ewidencji ,8% w tym: podjęcia pracy Średniomiesięcznie Średniomiesięcznie 403 0,35% niezgłoszenie się w wyznaczonym terminie Średniomiesięcznie Średniomiesięcznie % Z tytułu podjęcia pracy z ewidencji bezrobotnych wyłączono osób tj. o 17 więcej niż w roku poprzednim. Wśród wyłączonych z ewidencji zmniejszył się udział osób, które utraciły status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy Praca za granicą Miejski Urząd Pracy w Olsztynie współpracuje przy realizacji pośrednictwa pracy w ramach sieci EURES. Jest to sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia państw Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz innych organizacji regionalnych, krajowych i międzynarodowych działających w obszarze zatrudnienia. Bezrobotni i poszukujący pracy zarejestrowani w urzędzie pracy mieli bezpośredni dostęp do bazy danych europejskiego systemu ofert pracy EURES poprzez możliwość korzystania z multimedialnej prezentacji ofert oraz dostęp do informacji o propozycjach pracy umieszczonych na tablicach ogłoszeń, infokioskach oraz bezpośrednio u pośrednika pracy doradcy klienta. Od stycznia 2015 r. Wojewódzkie Urzędy Pracy rejestrują oferty pracy w ramach sieci EURES za pośrednictwem systemu Viator, które są bezpośrednio transferowane do urzędów pracy do sytemu Syriusz i są dostępne w bazie ofert pracy urzędu. W roku 2015 zarejestrowano 881 oferty pracy na miejsc pracy. W porównaniu do 2014 roku nastąpił wzrost o 495 ofert pracy oraz o miejsc pracy. 34

35 Lp. Tabela nr 27 Kraj Kraj, liczba ofert i wakatów oraz oferowane stanowiska pracy. Liczba ofert Liczba miejsc pracy 1. Austria Belgia Czechy Stanowiska pracy inż. mechanik/mechatronik, ślusarz, ślusarz budowlany,operator wytłaczarek, operator maszyn w przetwórstwie drewna, operator wózków widłowych, drukarz, recepcjonista/ka hotelowy/a, szef kuchni, kucharz, kelner/ka, programista CNC, programista, automatyk architekt /projektant, analityk ds. zarządzania, projektant konstrukcji metalowych operator elektrodą CNC frezer CNC, operator wózka widłowego, tynkarz, pracownik produkcji okien i drzwi, referent handlowy, spawacz, ślusarz, kucharz, kelner, barman, kasjer, przedstawiciel handlowy, operator, zgrzewacz, magazynier, operator wózka widłowego, operator maszyn CNC, mechanik maszyn szwalniczych, kierowca C+E pracownik produkcji, pracownik montażu, elektromonter, opiekun/ka medyczny, asystent opiekuna, pielęgniarz, lekarz otorynolaryngolog, tłumacz techniczny, 4. Dania Estonia Finlandia Francja Hiszpania Holandia Irlandia Litwa pracownicy do zbierania grochy, projektant produktu, szef kuchni w restauracji, kucharz, telemarketer, dyrektor techniczny, inż. projektant, dyrektor handlowy, kierownik sprzedaży malarz przemysłowy, pracownik budowlany, zbrojarz pracownik szklarni, pracownik do zbioru truskawek, pracownik na farmie, sprzątaczka, fizjoterapeuta, pracownik pomocniczy do uprawy winorośli, pokojowy / pokojówka, administrator, instruktor sportowy, animator, animator czasu wolnego, animator sportowy kierownik projektu, animator czasu wolnego/ animator dziecięcy, betoniarz, cieśla szalunkowy, zbrojarz, stolarz budowlany, monter, technik mechanik, inż. serwisowy, serwisant, pracownik do zbioru truskawek, pracownik do obróbki selera,pracownik do zbioru warzyw, pracownik w szklarni, sprzątaczka, programista, informatyk, inżynier projektant pracownik produkcji metalu, monter, spawacz, betoniarz/zbrojarz, szwaczka przemysłowa, dziewiarz, szef kuchni, kucharz, opiekun środowiskowy, pracownik socjalny, pielęgniarka, technik dentystyczny, przewodnik wycieczek, brygadzista na budowie, elektryk/elektromonter pracownik budowlany, kierownik sprzedaży, kierownik projektu, 12. Łotwa 2 2 magazynier, 13. Malta kierowca autobusu, 35

36 14. Niemcy Norwegia Słowacja 6 13 rzeźnik, rozbieracz/wykrawacz drobiu, pracownik do zbioru truskawek, kierowca kat.c+e, kierowca kat. C, tapicer, stolarz meblowy, stolarz budowlany, spawacz, spawacz MAG i MIG, ślusarz, konserwator maszyn, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, elektryk, elektroinstalator, elektromonter, elektryk, elektronik przemysłowy, monter instalacji gazowych, wodnokanalizacyjnych i ogrzewaniayjny, lakiernik samochodowy, tokarz, frezer CNC, operator CNC, operator wózka widłowego, mechatronik, monter konstrukcji stalowych, monter systemów przeciw pożarowych, inż. elektryk-automatyk, kierownik projektu technicznego, pracownik budowlany, malarz, betoniarz/zbrojarz, magazynier, mechanik poj. samochodowych, lakiernik samochodowy, kierownik ds. technicznych w hotelu, szef kuchni, kucharz, pomoc kuchenna, recepcjonista, pracownik baru, kelner, kosmetyczka, sprzedawca, dozorca, pracownik do sortowania i prac produkcyjnych, pracownik produkcji, listonosz/kurier, opiekun osób starszych, pielęgniarz, fizjoterapeuta, technik ortopeda, technik farmaceutyczny, masażysta, asystentka stomatologiczna, protetyk stomatologiczny, mgr farmacji, aptekarz, lekarz, inżynier ds. projektowania, inżynier procesu produkcyjnego, inżynier elektryk, projektant okrętowy, adiunkt w laboratorium, pracownik naukowy, kierownik sieci informatycznych, betoniarz, murarz, zbrojarz, spawacz, mechanik motoryzacyjny, kierowca autobusu elektryk, monter instalacji wentylacyjnych, cieśla, stolarz, sprzedawca biletów, pracownik hotelu, kucharz, pomoc kuchenna, piekarz, cukiernik rozbieracz/wykrawacz drobiu pracownik sprzątający, krawiec, farmaceuta, trener gimnastyki artystycznej informatyk, specjalista ds. obsługi klienta, kierownik produkcji, kucharz, barman 17. Słowenia 3 8 kierowca w transporcie międzynarodowym, elektryk/elektromonter 18. Szwecja Wielka Brytania pracownik leśny, pracownicy do czyszczenia i sadzenia lasu, pilarz, drwal, pracownik do zbioru truskawek, nauczyciel jęz. polskiego, spawacz aluminium, informator rzeźnik, pracownik do zbioru warzyw, pracownik przetwórstwa drobiu, pracownik magazynu stolarz meblowy, stolarz, cieśla, mechanik maszyn rolniczych, technik telefonów komórkowych spawacz MAG, technik mechanik maszyn, kierowca kat. C+E, mechanik maszyn rolniczych, technik telefonów komórkowych pielęgniarka, asystent pielęgniarstwa, opiekun, opiekun osób starszych, opiekun środowiskowy, nauczyciel matematyki, nauczyciel przyrody, technik serwisu komputerowego, monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, szwaczka/a, krawiec, szef kuchni, pracownik stołówki 20. Włochy animator czasu wolnego, animator dziecięcy Ogółem:

37 Oferty zgłaszane w 2015 roku pochodziły z 20 państw i dotyczyły głównie pracy w branży: gastronomicznej, mechanicznej, medycznej, przemysłowej, usługowej, budowlanej, Pracodawcy podobnie jak w minionych latach poszukiwali kandydatów posiadających wysokie kwalifikacje zawodowe, staż pracy oraz znajomość języków obcych. Pojawiały się również oferty pracy do pracy sezonowej dla osób bez kwalifikacji zawodowych: na następujące stanowiska: pracownik do zbierania owoców i warzyw, pracownik leśny, pracownik w rolnictwie, pracownik porządkowy, pracownik w magazynie. Najwięcej miejsc pracy zostało zgłoszonych przez Niemcy (1.954), Wielką Brytanię (1.258), Czechy (986). W 2015 roku zarejestrowano 34 ofert pracy za granicą zgłoszone przez agencje zatrudnienia (w 2014 było ich 40). Nadal najbardziej popularnym kierunkiem wyjazdów zarobkowych za pośrednictwem agencji zatrudnienia były Niemcy. W dalszej kolejności Belgia i Holandia. Największe zapotrzebowanie w Niemczech było na zawody związane z budownictwem oraz opieką nad osobami starszymi. W większości przypadków zgłaszanych ofert wymagana była komunikatywna znajomość języka niemieckiego. Zgłaszane wolne miejsca pracy w Belgii i Holandii dotyczyły głównie pracy w rolnictwie i sadownictwie (zbiory warzyw, owoców i kwiatów), rzadziej poszukiwani byli operatorzy wózków widłowych oraz pracownicy magazynowi. Systematycznie od roku 2013 spada liczba ofert zgłoszonych za pośrednictwem agencji zatrudnienia w Wielkiej Brytanii (w 2015 tylko 2 oferty: na stanowisko pielęgniarki i lakiernika samochodowego). Wynika to najprawdopodobniej z nasycenia się brytyjskiego rynku pracy imigrantami, jak również zmianą polityki rządu. Pojedyncze oferty pracy zostały zgłoszone także w Norwegii (na stanowisku kierowcy kat. C+E, stolarza), Francji (kierowca oraz mechanik) i w Czechach (dla spawaczy i szliferzy). 2.2 PORADNICTWO ZAWODOWE Rok 2015 w poradnictwie zawodowym był pełen zmian o charakterze organizacyjnym i formalnym. W związku z przypisaniem doradcom zawodowym funkcji doradcy klienta, realizacja zadań z obszaru poradnictwa zawodowego stanowiła w minionym roku główną, ale nie wyłączną część pracy wykonywanej przez doradców zawodowych. Pod ich opieką znalazła się również duża ilość osób bezrobotnych, którym ustalono III profil pomocy. W przypadku tej grupy klientów MUP zastosowanie pomocy doradczej możliwe było jedynie w uzasadnionych przypadkach. 37

38 W konsekwencji, liczba osób objętych usługą poradnictwa zawodowego w roku 2015 zmniejszyła się o osób i wyniosła Jednak ilość ogólnie przyjętych przez doradcę osób uległa zwiększeniu, głównie za przyczyną wizyt klientów w ramach monitorowania indywidualnych planów działania (5.050 wizyt na wykresie poniżej zaznaczonych kolorem zielonym, w 2014 roku nie było takich wizyt u doradców) rozmowy doradcze w ramach porad indywidualnych informacje indywidualne informacje grupowe porady grupowe Wykres nr 21 Liczba uczestników poszczególnych form poradnictwa zawodowego w latach Spośród klientów, korzystających w minionym roku z różnych form poradnictwa zawodowego niezmiennie od kilku lat odnotowuje się stosunkowo wysoki udział osób młodych do 25 roku życia oraz klientów powyżej 50 roku życia. Wzrostowi uległ w 2015 roku odsetek osób podejmujących kontakt z doradcą zawodowym przed upływem 6 miesiąca od rejestracji. Tabela nr 28 Struktura osób bezrobotnych, korzystających z poradnictwa zawodowego w latach Wyszczególnienie Liczba osób, które skorzystały z poradnictwa zawodowego 2014 % 2015 % bezrobotni do 25 roku życia bezrobotni pow. 50 roku życia bezrobotni do 6 m-cy od rejestracji bezrobotni od 6 do 12 m-cy od rejestracji bezrobotni pow. 12 m-cy od rejestracji niepełnosprawni

39 Bezrobotni korzystający z poradnictwa zawodowego w poprzednim roku najczęściej legitymowali się wykształceniem wyższym, zwłaszcza w odniesieniu do grupowych informacji zawodowych, gdzie odsetek absolwentów wyższych uczelni sięgnął prawie 50 % uczestników. Natomiast osoby z najniższym poziomem wykształcenia, w głównej mierze korzystały z porad indywidualnych. Struktura wykształcenia beneficjentów poradnictwa zawodowego odzwierciedla ogólną tendencję w tym zakresie, charakteryzującą osoby bezrobotne, zarejestrowane w MUP w Olsztynie, szczególnie w odniesieniu do wyższego poziomu wykształcenia. 14% 13% 23% 17% Wykres nr 22 wyższe średnie ogólnokształcące gimnazjalne i poniżej 33% policealne i średnie zawodowe zasadnicze zawodowe Podział osób bezrobotnych korzystających z poradnictwa zawodowego ze względy na wykształcenie w 2015 roku Wysoki udział osób z wykształceniem wyższym cechuje również poradnictwo grupowe. Z przeprowadzonych w ubiegłym roku 18 zajęć warsztatowych skorzystały 192 osoby. Wśród nich 40 % stanowili właśnie uczestnicy z wykształceniem wyższym. Korzystanie z poradnictwa zawodowego wynika często z faktu, że osoby te stanowią największą grupę bezrobotnych ze względu na posiadane wykształcenie. Zarejestrowanych ich na koniec 2015 roku w MUP było osób, co stanowi prawie 25 % wszystkich bezrobotnych. Największą popularnością wśród osób bezrobotnych cieszyły się porady grupowe o następującej tematyce: Rozmowa kwalifikacyjna Twój sukces, porada zapoznająca uczestników z zagadnieniem rozmowy z pracodawcą i zasadami przygotowania do niej. 39

40 Własna firma marzenia a rzeczywistość, porada skierowana do osób zainteresowanych samozatrudnieniem, szukających informacji i wsparcia w tym zakresie. Jak skutecznie szukać pracy?, porada zapoznająca z sytuacją na lokalnym rynku pracy i możliwościami poszukiwania pracy w sposób efektywny. Dodatkowo osoby bezrobotne miały możliwość skorzystania ze szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, które w roku 2015 przeprowadzono dwukrotnie, w sumie dla 19 uczestników. Podobnie jak w latach poprzednich, najpopularniejszą formą poradnictwa zawodowego w 2015 r. pozostały indywidualne rozmowy doradcze, których przeprowadzono Stanowią one odpowiedni rodzaj wsparcia, zarówno w przypadku osób rozpoczynających poszukiwanie pracy, jak też pozostających bez zatrudnienia w sposób długotrwały. Każda z tych sytuacji mieści się w obszarze kompetencji poradnictwa indywidualnego, dlatego ta forma pomocy jest intensywnie realizowana zarówno w pierwszych miesiącach rejestracji w urzędzie pracy, jak również na późniejszych etapach aktywizacji zawodowej. Zdecydowanie odmienny zakres uczestnictwa notuje się w przypadku grupowych informacji zawodowych, które są szeroko realizowane wyłącznie do 6 miesiąca od rejestracji. W poprzednim roku przeprowadzono 76 spotkań grupowych, poświęconych usługom i instrumentom rynku pracy skierowanym do osób bezrobotnych i poszukujących pracy, w których uczestniczyło 685 osób. 90% 80% procent klientów w ramach usługi 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% do 6 m-cy 6-12 m-cy pow. 12 m-cy porady indywidualne porady grupowe informacje grupowe Wykres nr 23 Ilość osób bezrobotnych korzystających z usługi poradnictwa zawodowego w zależności od długości okresu zarejestrowania w 2015 roku 40

41 Nowością było wprowadzenie, do oferty informacji grupowych, spotkań poświęconych kwalifikacyjnym kursom zawodowym, w których uczestniczyli przedstawiciele olsztyńskich szkół zawodowych. W ubiegłym roku odbyły się one dwukrotnie i miały na celu popularyzację tej formy uzupełniania kwalifikacji zawodowych. Ponadto informacyjna funkcja poradnictwa zawodowego była uzupełniana poprzez udzielanie indywidualnych informacji zawodowych, z których w ubiegłym roku skorzystały osoby. Dodatkowo na prośbę Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji w Olsztynie doradcy zawodowi udzieli pomocy w doborze kandydatów do pracy w zawodzie motorniczego tramwaju. Było to działanie związane z uruchomieniem linii tramwajowych w Olsztynie. W rezultacie pracodawca przy wsparciu specjalistów MUP spośród 46 kandydatów dokonał wyboru 7 osób, które po uprzednim przeszkoleniu otrzymały ofertę zatrudnienia w MPK. Poza realizacją zadań o charakterze standardowym, doradcy zawodowi MUP aktywnie włączyli się w organizację innych przedsięwzięć popularyzujących poradnictwo zawodowe. Najważniejszym z nich były obchody Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery na Warmii i Mazurach w dniach r. Centralnym ich wydarzeniem było zorganizowanie w dniu 22 października 2015 r. IV Młodzieżowego Dnia z Doradcą Zawodowym zatytułowanego Poznaj swojego doradcę kariery. Podobnie, jak w latach poprzednich, miejscem spotkania doradców zawodowych z uczniami olsztyńskich szkół ponadgimnazjalnych była siedziba Zespołu Szkół Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie. Nawiązując do hasła przewodniego Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery Planuj karierę i pracuj bezpiecznie przeprowadzono warsztaty i spotkania z młodzieżą. Głównym ich celem było zachęcenie uczestników do świadomego planowania swojej kariery zawodowej i podkreślenie roli doradcy w tym procesie oraz zwrócenie uwagi na aspekt bezpieczeństwa w poszukiwaniu pracy. W sumie w przeprowadzonych warsztatach w ramach IV Młodzieżowego dnia z Doradcą Zawodowym uczestniczyło 144 uczniów z czterech olsztyńskich placówek oświatowych. Temat OTK był również popularyzowany poprzez wizyty doradców zawodowych w kilku szkołach ponadgimnazjalnych w Olsztynie. Spotkania były prowadzone przez doradców zawodowych oraz przedstawicieli Policji, dotyczyły planowania kariery zawodowej oraz bezpiecznych wyjazdów do pracy za granicą. Prelekcji doradcy zawodowego oraz przedstawiciela Policji w sumie wysłuchało 218 uczniów. Temat bezpiecznych wyjazdów do pracy za granicą przybliżono także osobom bezrobotnym i poszukującym pracy, organizując 41

42 dwa spotkania informacyjne z udziałem przedstawiciela Komendy Miejskiej Policji w Olsztynie. We wszystkich wydarzeniach zainicjowanych przez doradców zawodowych MUP w Olsztynie w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery uczestniczyło 561 osób. Poza wymienionymi podmiotami do jednostek współpracujących z MUP w 2015 roku przy realizacji zadań z obszaru poradnictwa zawodowego należał również Okręgowy Inspektorat Pracy w Olsztynie oraz Urząd Skarbowy w Olsztynie, których przedstawiciele uczestniczyli w spotkaniach z osobami bezrobotnymi w siedzibie urzędu. W 2015 roku doradcy zawodowi brali również aktywny udział w spotkaniach, działającego od 3 lat, Klubu Doradcy Zawodowego. Głównym celem działalności Klubu jest wymiana informacji, doświadczeń zawodowych, integracja doradców zawodowych pracujących w różnych instytucjach naszego miasta. Są to szkoły gimnazjalne, średnie, poradnie psychologiczno- pedagogiczne, OHP, Biuro Karier UWM, CIiPKZ przy WUP Olsztyn oraz MUP. 2.3 PROGRAMY AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB BEZROBOTNYCH REALIZOWANE W 2015 ROKU W 2015 roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie dysponował na aktywizację osób bezrobotnych środkami Funduszu Pracy w wysokości zł, z tego: środki przyznane algorytmem zł (48,7 %), środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na realizację Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój ( PO WER) pn. Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie- miasto Olsztyn (I) zł (14,3 %), środki z Europejskiego Funduszu Społecznego na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) pn. Aktywizacja zawodowa osób w wieku powyżej 29 roku życia pozostających bez pracy w mieście Olsztyn zł (22,2 %), środki z rezerwy MPiPS w kwocie zł (14,8 %) na realizację programów: Młodzi na rynku pracy, Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat, Szansa na pracę II, Szansa na pracę III, Wykorzystaj szansę, Wykorzystaj szansę II. 42

43 Programy aktywizacji zawodowej i źródła ich finansowania Środki Funduszu Pracy ogółem zł Algorytm zł EFS zł Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój zł Regionalny Program Operacyjny zł "Młodzi na rynku pracy" zł "Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat" zł Rezerwa MPiPS zł "Szansa na pracę II" zł "Wykorzystaj szansę" zł "Szansa na pracę III" zł "Wykorzystaj szansę II" zł Dla porównania środki jakimi dysponował Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2014 roku wynosiły zł, w tym zł stanowiły środki przyznane algorytmem, środki w wysokości zł pozyskano z Europejskiego Funduszu Społecznego na kontynuację programu Zaplanuj swoją przyszłość. Z rezerwy MPiPS pozyskano środki w wysokości zł zł 2015 rok zł zł zł 2014 rok zł zł zł zł rezerwa MPiPS EFS algorytm limit ogółem Wykres nr 24 Środki na aktywizację osób bezrobotnych i ich źródła finansowania w latach ( w zł) 43

44 Jak wynika z powyższego wykresu, Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku dysponował o zł większymi środkami na aktywizację bezrobotnych niż w roku poprzednim. Taka sytuacja, to pozyskanie większych środków (o 77,8 %) z rezerwy MPiPS, przy równoczesnym znacznym zwiększeniu środków przyznanych algorytmem (o zł). Wartość realizowanych w 2015 roku programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego była niższa niż w 2014 roku. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie biorąc pod uwagę konieczność racjonalnego i efektywnego wydatkowania środków Funduszu Pracy w 2015 roku kierował osoby bezrobotne na działania skutkujące zatrudnieniem lub samozatrudnieniem tj.: prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne (forma dla osób w najtrudniejszej sytuacji objętych pomocą społeczną), refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, zatrudnienie wspierane, przyznawanie bezrobotnym dofinansowania na podjęcie działalności gospodarczej, dofinansowanie zatrudnienia osób powyżej 50 roku życia; staże to forma umożliwiająca zdobycie niezbędnego do podjęcia pracy doświadczenia zawodowego; w pierwszej kolejności podpisywano umowy o organizację stażu z pracodawcami deklarującymi zatrudnienie po zakończonym stażu na okres min. 3 miesięcy; finansowanie szkoleń i studiów podyplomowych osobom, którym zmiana kwalifikacji jest potrzebna w znalezieniu pracy; wybrano w 2015 roku szkolenia zawodowe biorąc pod uwagę zapotrzebowanie rynku pracy na określone kwalifikacje i umiejętności; studia podyplomowe oraz szkolenia na indywidualny wniosek bezrobotnego finansowano w pierwszej kolejności osobom posiadającym pisemną deklarację zatrudnienia lub samozatrudnienia po zakończonym kształceniu/szkoleniu. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku zrezygnował z realizacji poniższych form towarzyszących aktywizacji: refundacja kosztów przejazdu i zakwaterowania (z tej formy pomocy korzystają osoby, które są aktywizowane w ramach staży lub pracują posiadają źródło dochodu w postaci stypendium lub wynagrodzenia za pracę), stypendium z tytułu kontynuowania nauki, przygotowanie zawodowe dorosłych wysoki koszt tej formy aktywizacji. Forma ta przynosi niską efektywność zatrudnieniową. Pomimo uzyskanego tytułu zawodowego czeladnika, osoby bezrobotne często nie podejmują zatrudnienia. 44

45 W 2015 roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie realizował również instrumenty wspierające osoby bezrobotne w wieku do 30 roku życia, wprowadzone nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia r. : bon stażowy, bon szkoleniowy, bon na zasiedlenie oraz bon zatrudnieniowy, a także instrument wspierający zatrudnienie osób powyżej 50 roku życia (dofinansowanie zatrudnienia). Pomimo promocji form wspierających bezrobotnych rodziców powracających na rynek pracy, brak było zainteresowania zarówno bezrobotnych jak i pracodawców takimi instrumentami jak grant na tworzenie stanowiska w formie telepracy oraz świadczenie aktywizacyjne. Powodem powyższej sytuacji mogło być dużo niższe dofinansowanie do tworzonego stanowiska pracy niż w innych dostępnych i znanych już formach. 2.4 PROJEKTY WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój W 2015 roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie rozpoczął realizację projektu Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie- miasto Olsztyn (I) współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój Oś priorytetowa I Osoby młode na rynku pracy Działanie 1.1 Wsparcie osób młodych pozostających bez pracy na regionalnym rynku pracy Poddziałanie Wsparcie w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych Okres realizacji projektu: r r. Rekrutacja uczestników do projektu zakończyła się r. Ogólny opis Programu Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) został zatwierdzony przez Komisję Europejską 17 grudnia 2014 roku. PO WER jest programem, który z jednej strony odpowiada na potrzeby reform w obszarach zatrudnienia, włączenia społecznego, edukacji, 45

46 szkolnictwa wyższego, zdrowia i dobrego rządzenia, z drugiej zaś oferuje wsparcie bezpośrednie w obszarach, których wsparcie z poziomu krajowego jest uzasadnione obiektywnymi przesłankami. Cel szczegółowy PO WER -zwiększenie możliwości zatrudnienia osób młodych do 29 roku życia pozostających bez pracy, w tym w szczególności osób, które nie uczestniczą w kształceniu i szkoleniu (tzw. młodzież NEET). Grupa docelowa osoby młode do 29 roku życia, pozostające bez pracy, zarejestrowane w MUP w Olsztynie (zakwalifikowane do I lub II profilu pomocy), należące do kategorii NEET. Zgodnie z zapisami PO WER osobą z kategorii NEET jest osoba, która spełnia łącznie trzy następujące warunki: nie pracuje (tj. jest bezrobotna lub bierna zawodowo), nie kształci się (tj. nie uczestniczy w kształceniu formalnym w trybie stacjonarnym) nie szkoli się (tj. nie uczestniczy w pozaszkolnych zajęciach mających na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy; w procesie oceny czy dana osoba się nie szkoli, a co za tym idzie kwalifikuje się do kategorii NEET, należy weryfikować czy brała ona udział w tego typu formie aktywizacji, finansowanej ze środków publicznych w okresie ostatnich 4 tygodni. Preferencje w uczestnictwie w projekcie mają osoby bezrobotne: niepełnosprawne, zarejestrowane nieprzerwanie przez okres ponad 6 miesięcy w przypadku osób poniżej 25 lat lub zarejestrowane nieprzerwanie przez okres ponad 12 miesięcy w przypadku osób w wieku lat, o niskich kwalifikacjach tj. z ukończoną szkołą podstawową, gimnazjum, z wykształceniem ponadgimnazjalnym (LO, liceum profilowane, technikum, uzupełniające LO, technikum uzupełniające, zasadnicza szkoła zawodowa). Informacje na temat finansowania Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER) PO WER jest programem współfinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). 46

47 Łączna wysokość wydatków kwalifikowalnych Projektu (pierwotna wersja wniosku o dofinansowanie-umowa o dofinansowanie projektu z dnia r.) wynosiła ,00 zł i obejmowała wyłącznie dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywne instrumenty i usługi rynku pracy będące w dyspozycji: w 2015 roku: województwa w kwocie ,01 zł * powiatu w kwocie ,99 zł ** w 2016 roku: województwa w kwocie ,77 zł * powiatu w kwocie ,23 zł ** Łączna wysokość wydatków kwalifikowalnych Projektu (zmiana we wniosku o dofinansowanie projektu wprowadzona Aneksem z dnia rok) wynosi ,38 zł i obejmuje wyłącznie dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywne instrumenty i usługi rynku pracy będące w dyspozycji: w 2015 roku: województwa w kwocie ,49 zł * powiatu w kwocie ,89 zł ** w 2016 roku: województwa w kwocie ,46 zł * powiatu w kwocie ,54 zł ** *Dofinasowanie ze środków wspólnotowych stanowi 91,89% wydatków kwalifikowalnych Projektu. **Dofinasowanie z wkładu krajowego stanowi 8,11% wydatków kwalifikowalnych Projektu. Tabela nr 29 Budżet projektu Forma wsparcia Założenia 2015 rok Założenia 2016 rok Wykonanie stan na r. Środki na 2016 rok Staż , , , ,00 Szkolenia indywidualne ,00 0, ,41 0,00 Bon szkoleniowy ,00 0, ,25 0,00 Bon na zasiedlenie ,00 0, ,00 0,00 Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej ,00 0, ,71 0,00 Ogółem , , , ,00 47

48 Tabela nr 30 Realizacja projektu uczestnicy Formy wsparcia w ramach projektu planowana liczba uczestników projektu (osoby)-pierwotna wersja wniosku o dofinansowanie z dnia r. ostateczna liczba uczestników projektu Staż Szkolenia indywidualne 20 2 Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Bony szkoleniowe 10 7 Bony na zasiedlenie Razem 305 osób 305 osób* *Jedna osoba otrzymała podwójne wsparcie w ramach projektu (odbyła staż a następnie otrzymała dofinansowanie na podjęcie własnej działalności gospodarczej). Wskaźniki produktu wymagane realizacją programu PO WER Tabela nr 31 Wskaźniki rezultatu bezpośredniego badane do 4 tygodni po opuszczeniu projektu. Lp. Nazwa wskaźnika rezultatu Szacowana wartość docelowa Liczba osób bezrobotnych, które otrzymały ofertę pracy, kształcenia ustawicznego, przygotowania zawodowego lub stażu po opuszczeniu programu Liczba osób bezrobotnych, uczestniczących w kształceniu/szkoleniu lub uzyskujących kwalifikacje lub pracujących (łącznie z pracującymi na własny rachunek) po opuszczeniu programu Liczba osób bezrobotnych, które ukończyły interwencję wspieraną w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych Liczba osób długotrwale bezrobotnych, które otrzymały ofertę pracy, kształcenia ustawicznego, przygotowania zawodowego lub stażu po opuszczeniu programu Liczba osób długotrwale bezrobotnych, uczestniczących w kształceniu/szkoleniu lub uzyskujących kwalifikacje lub pracujących (łącznie z pracującymi na własny rachunek) po opuszczeniu programu Liczba osób długotrwale bezrobotnych, które ukończyły interwencję wspieraną w ramach Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych 75 % uczestników projektu 69 % uczestników projektu 92 % uczestników projektu 77 % osób długotrwale bezrobotnych uczestniczących w projekcie 9 % osób długotrwale bezrobotnych uczestniczących w projekcie 94 % osób długotrwale bezrobotnych uczestniczących w projekcie W związku z tym, że większość bezrobotnych nadal uczestniczy w projekcie podane w tabeli powyżej wskaźniki badane będą pod koniec realizacji projektu, który przypada na czerwiec 2016 roku. 48

49 Tabela nr 32 Wskaźniki wynikające z kryteriów dostępu wymagane realizacją programu PO WER wskaźniki założenia na 2015 rok Wykonanie na r. liczba uczestników (ogółem) (100 %) osoby długotrwale bezrobotne (kryterium dostępu)- 32,35% osoby niepełnosprawne (kryterium dostępu)-4,42% (51,8 %) (4,9 %) Wskaźnik efektywności zatrudnieniowej do osiągnięcia w ramach realizowanego programu PO WER (badany w okresie do trzech miesięcy po zakończeniu udziału w projekcie) długotrwale bezrobotni 40 %, niepełnosprawni 22 %, o niskich kwalifikacjach 41 % uczestnicy nie kwalifikujący się do żadnej z ww. grup 48 %. W związku z tym, że większość bezrobotnych nadal uczestniczy w projekcie podane powyżej wskaźniki badane będą pod koniec realizacji projektu, który przypada na czerwiec 2016 roku, a nawet po jego zakończeniu (dotyczy umów stażowych trwających do r.) Regionalny Program Operacyjny Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku rozpoczął po raz pierwszy realizację projektu pn. Aktywizacja zawodowa osób w wieku powyżej 29 roku życia pozostających bez pracy w mieście Olsztyn współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata (RPO WiM ). Oś priorytetowa 10 Regionalny rynek pracy Działanie 10.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia osób bezrobotnych i poszukujących pracyprojekty pozakonkursowe realizowane przez powiatowe urzędy pracy 49

50 Cel projektu: zwiększenie zatrudnienia wśród osób bezrobotnych w wieku powyżej 29 roku życia (osoby długotrwale bezrobotne, niepełnosprawne, w wieku powyżej 50 roku życia, niskowykwalifikowane, kobiety). Okres realizacji projektu: r r. Rekrutacja uczestników do projektu zakończyła się r. Środki przyznane na realizację projektu: RPO jest programem współfinansowanym Społecznego (EFS). ze środków Europejskiego Funduszu Łączna wysokość wydatków kwalifikowalnych Projektu (pierwotna wersja wniosku o dofinansowanie-umowa o dofinansowanie projektu z dnia r.) wynosiła ,00 zł i obejmowała wyłącznie dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywne instrumenty i usługi rynku pracy będące w dyspozycji: w 2015 roku: województwa w kwocie ,00 zł * powiatu w kwocie ,00zł ** w 2016 roku: województwa w kwocie ,00 zł * powiatu w kwocie ,00 zł ** Łączna wysokość wydatków kwalifikowalnych Projektu (zmiana we wniosku o dofinansowanie projektu wprowadzona Aneksem z dnia r.) wynosi ,85 zł i obejmuje wyłącznie dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy przeznaczonych na aktywne instrumenty i usługi rynku pracy będące w dyspozycji: w 2015 roku: województwa w kwocie ,07 zł * powiatu w kwocie ,78 zł ** w 2016 roku: województwa w kwocie ,50 zł * powiatu w kwocie ,50 zł ** *Dofinasowanie ze środków wspólnotowych stanowi 85% wydatków kwalifikowalnych Projektu. **Dofinasowanie z wkładu krajowego stanowi 15% wydatków kwalifikowalnych Projektu. 50

51 Tabela nr 33 Formy wsparcia Budżet projektu Budżet rok 2015 wg. założeń we wniosku o dofinansowanie projektu Budżet rok 2015 po zmianach Budżet rok 2016 wg. założeń we wniosku o dofinansowanie projektu Budżet rok 2016 po zmianach Staż ,00 zł ,65 zł ,00 zł ,00 zł Szkolenia ,00 zł ,05 zł 0,00 zł 1.270,00 zł Prace interwencyjne ,00 zł ,15 zł ,00 zł ,00 zł Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego ,00 zł ,00 zł 0,00 zł 0,00 zł ,00 zł ,00 zł 0,00 zł 0,00 zł RAZEM ,00 zł ,85 zł ,00 zł ,00 zł Uczestnicy projektu Osoby bezrobotne w wieku powyżej 29 roku życia (od dnia 30 urodzin) znajdujące się w grupie pierwszej oddalenia od rynku pracy I profil pomocy lub w grupie drugiej oddalenia od rynku II profil pomocy, dodatkowo spełniające jeden z niżej wymienionych warunków: osoba długotrwale bezrobotna (osoba bezrobotna nieprzerwanie przez okres ponad 12 m- cy przed przystąpieniem do projektu), osoba niepełnosprawna, osoba powyżej 50 roku życia (osoba, która w roku przystąpienia do projektu była w wieku 50 lat i więcej); wiek uczestnika określany jest na podstawie daty urodzenia i ustalany w dniu rozpoczęcia udziału w projekcie, kobieta, osoba o niskich kwalifikacjach osoba posiadająca wykształcenie na poziomie do ISCED 3 włącznie. (ISCED 1 wykszt. podstawowe, ISCED 2- wykszt. gimnazjalne, ISCED 3- ponadgimnazjalne). Stopień wykształcenia określany w dniu rozpoczęcia udziału w projekcie. Wsparciem w ramach projektu należy objąć: 51,06 % osób długotrwale bezrobotnych, 5,70 % osób niepełnosprawnych. 51

52 Tabela nr 34 Formy wsparcia Udział bezrobotnych w poszczególnych formach wsparcia Liczba osób wg. założeń we wniosku o dofinansowanie projektu Liczba osób objętych wsparciem w 2015 roku Staż Szkolenia Prace interwencyjne Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego Razem * * Dwie osoby otrzymały podwójne wsparcie w ramach projektu (odbyły szkolenie a następnie otrzymały dofinansowanie na podjęcie własnej działalności gospodarczej). Efektywność zatrudnieniowa wymagana w realizowanym programie RPO, badana w okresie do trzech miesięcy po zakończeniu udziału w projekcie w przypadku długotrwale bezrobotnych 40 %, w przypadku osób niepełnosprawnych 22 %, w przypadku osób o niskich kwalifikacjach 41 %, w przypadku uczestników niekwalifikujących się do żadnej z ww. grup (osoby pow. 50 r.ż oraz kobiety) 48 %. W związku z tym, że większość bezrobotnych nadal uczestniczy w projekcie podane powyżej wskaźniki badane będą pod koniec realizacji projektu, który przypada na czerwiec 2016 roku, a nawet po jego zakończeniu (dotyczy umów stażowych trwających do r. oraz prac interwencyjnych). 2.5 PROGRAM AKTYWIAZACJA I INTEGRACJA Znowelizowana w 2014 roku ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadziła nową formę współpracy między Powiatowymi Urzędami Pracy i Ośrodkami Pomocy Społecznej w formie Programu Aktywizacja i Integracja. Program Aktywizacja i Integracja realizowany był na podstawie porozumienia zawartego z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Olsztynie. Okres realizacji kwiecień - lipiec 2015 rok. 52

53 Partnerzy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Olsztynie. Uczestnicy bezrobotni, dla których Miejski Urząd Pracy w Olsztynie ustalił profil pomocy III, korzystający ze świadczeń pomocy społecznej, objęci kontraktem socjalnym (bezrobotni, o których mowa w art.62a ust 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). w ramach PAI realizowane były 2 bloki: Blok AKTYWIZACJA prace społecznie użyteczne, Blok INTEGRACJA- zajęcia z zakresu integracji społecznej realizowane przez MOPS w Olsztynie. Bloki tematyczne realizowane w ramach integracji społecznej: pokonanie barier utrudniających zatrudnienie, przygotowanie dokumentów aplikacyjnych, samopoznanie-bilans słabych i mocnych stron, umiejętności interpersonalne, skuteczna komunikacja, przygotowanie do rozmowy o pracę, autoprezentacja-budowanie własnego wizerunku zawodowego, efektywne gospodarowanie własnym czasem, wzbudzenie motywacji do działania. Środki FP wykorzystane na realizację programu: 6.808,86 zł refundacja prac społecznie użytecznych. Tabela nr 35 LP Planowane i osiągnięte mierniki oceny efektywności i programu PAI PLANOWANA OSIĄGNIĘTA WARTOŚĆ MIERNIKI WARTOŚĆ MIERNIKA MIERNIKA Liczba osób które rozpoczęły udział w programie Liczba osób, które ukończyły udział w programie (zrealizowały ścieżkę aktywizacji zawodowej i integracji społecznej - w min.80 %) Liczba osób, u których nastąpił wzrost aktywności zawodowejwskaźnik mierzony na podstawie anonimowej ankiety ewaluacyjnej przeprowadzonej przez pracownika MOPS. Liczba osób, u których nastąpił wzrost kompetencji społecznychwskaźnik mierzony na podstawie anonimowej ankiety ewaluacyjnej przeprowadzonej przez pracownika MOPS. Liczba osób, u których nastąpiła zmiana profilu pomocy III na II 20 osób (100 %) 19* osób (95 %) 12 osób (60 %) 17 osób (89,5 %) 12 osób (60 %) 12 osób (60 %) 19 osób (100 %) (w tym 14 osób w stopniu wysokim i bardzo wysokim, 5 osób w stopniu średnim) 19 osób (100 %) (w tym 17 osób w stopniu wysokim i bardzo wysokim, 2 osoby w stopniu średnim) 12 osób (60 %) 18 osób (94,7 %) 6. Podjęcie zatrudnienia 2 osoby (10 %) 2 osoby 53

54 * Do udziału w PAI skierowano 23 osoby bezrobotne, z czego 19 osób przystąpiło do programu, 1 miejsce nie zostało obsadzone. Skierowani na to miejsce bezrobotni nie mogli uczestniczyć w programie z następujących powodów: względy zdrowotne, brak aktualnych badań koniecznych do wykonywania PSU, podjęcie zatrudnienia. Jedna osoba odmówiła przystąpienia do programu bez uzasadnionej przyczyny i została pozbawiona statusu osoby bezrobotnej. 2.6 PROGRAMY REALIZOWANE ZE ŚRODKÓW POCHODZĄCYCH Z REZERWY MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku pozyskał środki w wysokości zł na realizację 6 programów z rezerwy Funduszu Pracy pozostającej w dyspozycji MPiPS. W ramach programów realizowanych ze środków pochodzących z rezerwy MPiPS wsparcie otrzymały łącznie 144 osoby bezrobotne, w tym w formie: stażu (58 osób), szkolenia (31 osób, z czego 10 szkoleń w ramach bonu szkoleniowego), refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego (6 osób), dofinansowania do podjęcia działalności gospodarczej (49 osób) "Młodzi na rynku pracy" 2. "Szansa na pracę II" 3."Wykorzystaj szansę" 4. "Szansa na pracę III" 5. "Wykorzystaj szansę II" 6. "Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat" Wykres nr 25 Liczba uczestników w poszczególnych programach realizowanych w 2015 roku 54

55 2.6.1 Program Młodzi na rynku pracy Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 28 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych w wieku do 25-tego roku życia, zarejestrowanych w Miejskim Urzędzie Pracy w Olsztynie. Do programu przystąpiło 28 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: staże, bon szkoleniowy, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Tabela nr 36 Realizacja programu wg form aktywizacji Forma wsparcia Liczba uczestników Budżet w zł staże bon szkoleniowy dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 57,69% i badana będzie po zakończonym programie Program Szansa na pracę II Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 51 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych, będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, określonych w art. 49 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 149 z późn. zm.) tj: bezrobotnych do 30 roku życia, 55

56 bezrobotnych długotrwale, bezrobotnych powyżej 50 roku życia, bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, bezrobotnych posiadających co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia lub co najmniej jedno dziecko niepełnosprawne do 18 roku życia, bezrobotnych niepełnosprawnych. Do programu przystąpiło 51 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: staże, szkolenia indywidualne, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej. Tabela nr 37 Realizacja programu wg form aktywizacji Forma wsparcia Liczba uczestników Budżet w zł staże szkolenia indywidualne dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 56,25% i badana będzie po zakończonym programie Program Wykorzystaj szansę Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 14 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia. Do programu przystąpiło 14 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: 56

57 staże, szkolenia indywidualne, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej. Tabela nr 38 Realizacja programu wg form aktywizacji Forma wsparcia Liczba uczestników Budżet w zł staże szkolenia indywidualne dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 57,14% i badana będzie po zakończonym programie Program Szansa na pracę III Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 11 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych w wieku lat. Do programu przystąpiło 11 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: staże, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej. Tabela nr 39 Realizacja programu wg form aktywizacji Forma wsparcia Liczba uczestników Budżet w zł staże dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 58,3 % i badana będzie po zakończonym programie. 57

58 2.6.5 Program Wykorzystaj szansę II Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 6 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia. Do programu przystąpiło 6 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: staże, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej. Tabela nr 40 Realizacja programu wg form aktywizacji Forma wsparcia Liczba uczestników Budżet w zł staże dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 60 % i badana będzie o zakończonym programie Program Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat Okres realizacji programu: r r. Wartość programu: zł. Liczba uczestników programu: 35 osób. Program skierowany był do osób bezrobotnych w wieku lat. Do programu przystąpiło 35 osób bezrobotnych, które skorzystały z następujących form wsparcia: szkolenia indywidualne, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej 58

59 Tabela nr 41 Realizacja programu wg form aktywizacji Planowana Forma wsparcia liczba uczestników Budżet w zł Uczestnicy programu szkolenia indywidualne refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej Ogółem: Efektywność zatrudnieniowa realizowanego programu zakładana jest na poziomie 77,5 %. Efektywność programu badana na r. wyniosła 94 %. 2.7 USŁUGI I INSTRUMENTY RYNKU PRACY Szkolenia Planując w 2015 roku szkolenia Miejski Urząd Pracy w Olsztynie opierał się w szczególności na zapotrzebowaniu pracodawców na pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje niezbędne do podejmowania pracy na określonych stanowiskach oraz zapotrzebowaniu zgłaszanym przez samych bezrobotnych szukających samodzielnie zatrudnienia. Charakter zaproponowanych szkoleń uwzględniał potrzeby jak największej grupy osób bezrobotnych, biorąc pod uwagę ich doświadczenie zawodowe, wykształcenie, wiek czy posiadane umiejętności. Szkolenia zawodowe oferowane przez Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku w zdecydowanej większości obejmowały naukę konkretnych zawodów, np. spawacz, operator koparko-ładowarki, motorniczy tramwaju, kierowca wózka jezdniowego, opiekun osób starszych i niepełnosprawnych, kasjer kas fiskalnych. Duża ilość godzin przewidzianych na realizację szkolenia obejmowała zajęcia praktyczne, które odbywały się na rzeczywistych stanowiskach pracy, np. w halach spawalniczych, placach budowy czy domach opieki, gdzie kursanci mogli w oparciu o wiedzę teoretyczną zdobywać doświadczenie. Rodzaj zaproponowanych szkoleń uwzględniał potrzeby zawodowe jak największej grupy bezrobotnych, biorąc pod uwagę wiek, wykształcenie, doświadczenie zawodowe czy posiadane umiejętności. 59

60 W poniższej tabeli przedstawiono kierunki szkoleń, w których udział wzięła największa liczba uczestników. Tabela nr 42 Lp. Wybrane kierunki szkoleń grupowych kierunek szkolenia liczba osób, które ukończyły szkolenia w 2015 roku kobiety mężczyźni razem 1. Szkolenie z zakresu przedsiębiorczości Spawanie blach i rur spoinami pachwinowymi metodą TIG 141 i MAG Operator koparko-ładowarki kl. III Pracownik magazynowy z obsługą wózka jezdniowego Pracownik obsługi biura Realizacja szkoleń dla osób bezrobotnych wymagała zaangażowania środków na ten cel. W roku 2015 limit środków przeznaczonych na finansowanie szkoleń dla osób bezrobotnych uległ znacznemu zwiększeniu w porównaniu do 2014 roku i wyniósł zł (w tym zł na sfinansowanie bonów szkoleniowych). Poniższy wykres przedstawia kształtowanie się wysokości środków przeznaczonych na szkolenia w latach zł zł rok 2015 rok Wykres nr 26 Limit środków przeznaczonych na szkolenia w latach (w zł ) W 2015 roku w ramach limitu środków przeznaczonych na szkolenia dla osób bezrobotnych 40 % stanowiły środki Funduszu Pracy przyznane algorytmem w łącznej kwocie zł, 43 % z Europejskiego Funduszu Społecznego w kwocie zł. Środki w wysokości 60

61 zł pozyskano na realizację szkoleń, w tym bonów szkoleniowych z rezerwy MPiPS (17 %). W ramach dodatkowych środków na realizację szkoleń z rezerwy MPiPS w 2015 roku zostały zrealizowane następujące programy: Młodzi na rynku pracy program skierowany do osób bezrobotnych w wieku do 25 r.ż., w ramach którego finansowano bony szkoleniowe; Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat, w ramach programu finansowano szkolenia indywidualne; Szansa na pracę II program skierowany do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, określonych w art. 49, w ramach programu finansowano szkolenia indywidualne; Wykorzystaj szansę program skierowany do osób powyżej 50 r.ż., w ramach programu finansowano szkolenia indywidualne. Poniższy wykres przedstawia wysokość środków z rezerwy MPiPS przeznaczonych na poszczególne programy zł zł zł zł zł zł zł zł zł 0 zł zł Młodzi na rynku pracy zł zł zł Szansa na pracę II Wykorzystaj szansę Aktywizacja osób bezrobotnych w wieku lat Wykres nr 27 Limity środków przeznaczonych w 2015 roku na szkolenia w poszczególnych programach realizowanych z Rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej Otrzymane w 2015 roku środki finansowe pozwoliły na przeszkolenie 291 osób. W ww. grupie uwzględniono również uczestników szkoleń w ramach tzn. Klubu Pracy. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba osób, które ukończyły szkolenie uległa zmniejszeniu. 61

62 Poniższy wykres obrazuje liczbę osób bezrobotnych przeszkolonych w ciągu ostatnich 2 lat rok 2015 rok 285 Wykres nr 28 Liczba bezrobotnych uczestników szkoleń ( bez Klubu Pracy) w latach Szkolenia organizowane były w trybie indywidualnym i grupowym oraz w ramach bonów szkoleniowych. Na wniosek osoby bezrobotnej/poszukującej pracy szkolenie ukończyło 105 osób w tym 26 osób, które otrzymały bony szkoleniowe, natomiast szkolenie grupowe tj. o tematyce zaproponowanej przez urząd pracy szkolenie ukończyło 186 osób (w liczbie osób, które ukończyły szkolenia uwzględniono uczestników Klubu Pracy). Poniższy wykres przedstawia procentowy udział osób bezrobotnych w szkoleniach indywidualnych i grupowych. bon szkoleniowy 9 % szkolenia indywidualne 27 % szkolenia grupowe 64 % Wykres nr 29 Przeszkoleni bezrobotni wg trybu skierowania 62

63 120% 100% 80% 60% 40% 20% 0% 59,7% 40,3% szkolenia grupowe kobiety 74,3% 25,7% szkolenia indywidualne mężczyźni Wykres nr 30 Struktura przeszkolonych wg płci z uwzględnieniem szkoleń grupowych i indywidualnych. Wśród skierowanych na szkolenia w 2015 roku dominowała grupa osób będących w wieku lat 68 % ogółu przeszkolonych. Osoby powyżej 50 roku życia to 19 %. Najmniejszą grupę stanowiły osoby do 25 lat 13 %. wykształcenie gimnazjalne i poniżej 11% wykształcenie zawodowe 14% wykształcenie średnie zawodowe 31% wykształcenie średnie ogólne 17% wykształcenie wyższe 27% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Wykres nr 31 Struktura osób bezrobotnych skierowanych na szkolenia w 2015 roku według posiadanego wykształcenia Badając strukturę osób skierowanych na szkolenia można zauważyć, że najliczniejszą grupę stanowiły osoby z wykształceniem średnim zawodowym (31 %) oraz wyższym (27 %). Najmniej przeszkolonych było wśród osób z wykształceniem gimnazjalnym (11 %). Odsetek osób z wykształceniem ogólnokształcącym, które wzięły udział w szkoleniach za pośrednictwem urzędu pracy w 2015 roku wyniósł 17 %, osoby z wykształceniem zawodowym stanowiły 14 % ogółu. Jak wynika z powyższych danych najchętniej szkolą się 63

64 osoby bezrobotne w celu zmiany posiadanych już kwalifikacji (posiadają tytuł do wykonywania zawodu). Osoby z wykształceniem gimnazjalnym nieposiadające żadnych kwalifikacji do wykonywania pracy są grupą najbardziej bierną. Udział osób długotrwale bezrobotnych (badano osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m- cy) w szkoleniach organizowanych przez urząd pracy ukształtował się na poziomie 45 %. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji oraz trybu i sposobów prowadzenia usług rynku pracy, urząd pracy dokonuje badania efektywności i skuteczności szkoleń w trakcie szkolenia oraz w okresie 3 miesięcy po jego ukończeniu. Efektywność niektórych szkoleń indywidualnych i grupowych została wyliczona w krótkim okresie czasu od ich ukończenia. Po ukończeniu szkoleń indywidualnych i grupowych 54 % osób przeszkolonych podjęło pracę lub działalność gospodarczą (stan na r.). Powyższy wskaźnik ulegnie podwyższeniu wraz z upływem czasu od momentu ukończenia szkolenia. Wykazane wielkości w poniższym wykresie odnoszą się do liczby osób, które ukończyły szkolenia indywidualne i grupowe w latach % 54 % 2014 rok 2015 rok Wykres nr 32 Efektywność szkoleń grupowych i indywidualnych na w latach Najpopularniejszymi szkoleniami w 2015 roku były: - Szkolenie z zakresu przedsiębiorczości. - Kierowca zawodowy samochodu ciężarowego; - Spawanie blach i rur spoinami pachwinowymi metodą TIG 141 i MAG 135; - Operator koparko-ładowarki kl. III; - Pracownik magazynowy z obsługą wózków jezdniowych; - Uprawnienia elektroenergetyczne do 1 kv; - Pracownik obsługi biura. 64

65 Osoby niepełnosprawne zarejestrowane w urzędzie pracy jako poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu mogą na tych samych zasadach jak osoby bezrobotne korzystać ze szkoleń finansowanych ze środków PFRON. W 2015 roku nie skierowano nikogo na szkolenie w ramach środków PFRON. Do urzędu wpłynęły 4 wnioski indywidualne, jednakże wszystkie osoby przed rozpatrzeniem wniosku złożyły rezygnację z ubiegania się o ww. formę wsparcia. W 2015 roku urząd sfinansował 4 osobom bezrobotnym koszty egzaminów. Po uzyskaniu kwalifikacji 1 osoba podjęła pracę Staż Staż jest jedną z form aktywizacji zawodowej, dzięki której bezrobotny nabywa umiejętności do wykonywania pracy według harmonogramu (programu stażu) załączonego do umowy cywilno-prawnej zawartej między organizatorem stażu a urzędem pracy. W 2015 roku do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 926 wniosków o skierowanie na staż. Odmownie rozpatrzono 349 wniosków, 49 pracodawców złożyło rezygnację z organizacji stażu. Najczęstszym powodem odmowy organizacji stażu było: niespełnienie kryteriów organizacji stażu przez pracodawcę (niska efektywność zatrudnieniowa, brak gwarancji zatrudnienia po stażu), przeciwwskazania prawne, oraz brak w ewidencji osób o wymaganiach stawianych przez pracodawcę we wniosku. Pozytywnie rozpatrzono 528 wniosków, co stanowi 57 % wszystkich złożonych wniosków. W ramach zawartych umów skierowano 622 osób, w tym 466 kobiet. Wykres poniżej przedstawia sposób rozpatrzenia złożonych wniosków. rezygnacje 5% odmowy 38% zgody 57% Wykres nr 33 Sposób rozpatrzenia wniosków stażowych w 2015 roku 65

66 W ramach złożonych wniosków pracodawcy, przedsiębiorcy i organizacje pozarządowe brali udział w realizacji staży finansowanych ze środków: Funduszu Pracy przyznanych algorytmem, pozyskanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu p.n. Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie miasto Olsztyn (I) w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, pozyskanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach projektu p.n. Aktywizacja zawodowa osób w wieku powyżej 29 roku życia pozostających bez pracy w mieście Olsztyn w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata , pozyskanych z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej na realizację programów p.n.: Młodzi na rynku pracy, Szansa na pracę II, Szansa na pracę III, Wykorzystaj szansę, Wykorzystaj szansę II. Limit środków na organizacje staży, w tym w ramach bonów stażowych w 2015 roku wynosił zł. Źródła finansowania staży przedstawia poniższy wykres. 7,9% 39.1% 53% algorytm EFS Rezerwa MPiPS Wykres nr 34 Udział procentowy biorąc pod uwagę źródła finansowania staży w 2015 roku Najwięcej środków przeznaczonych na realizację umów o odbywanie stażu i bonu stażowego pochodziło z algorytmu Funduszu Pracy ( zł). Z algorytmu finansowano zarówno umowy zawierane w 2015 roku, jak również umowy rozpoczęte w 2014 roku. Środki pozyskane z Europejskiego Funduszu Społecznego to kwota zł. Środki pochodzące z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej wyniosły zł. 66

67 Na wykresie poniżej przedstawiono wysokość przyznanych środków na organizacje staży w latach zł 2015 rok zł zł zł razem bon stażowy staż 2014 rok zł zł Wykres nr 35 Wysokość środków na organizacje staży w latach (w zł) Z powyższego wykresu wynika, że wysokość środków przeznaczonych na finansowanie staży w 2015 roku w porównaniu do roku ubiegłego była tylko niewiele niższa. Należy jednak zaznaczyć, że staże były również realizowane w ramach bonów stażowych, na które przeznaczono dodatkowo zł. W porównaniu do poprzedniego roku jest to kwota na finansowanie bonów stażowych znacznie wyższa. Powodem wyższych środków przeznaczonych na finansowanie staży w ramach bonów stażowych była m.in. liczba osób bezrobotnych (60 osób) kontynuujących staż rozpoczęty w 2014 roku oraz konieczność wypłacenia premii dla pracodawców za zatrudnienie po odbytym stażu. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku zawarł 528 umów. Ogółem w stażach w 2015 roku uczestniczyło 796 osób, w tym 174 osoby kontynuowały staż rozpoczęty w 2014 roku. 67

68 2015 rok rok osoby uczestniczące osoby skierowane w danym roku osoby kontynujące staż rozpoczęty w poprzednim roku Wykres nr 36 Ilość osób bezrobotnych uczestniczących w stażach w latach Z powyższego wykresu wynika, że liczba osób uczestniczących w stażach w porównaniu z rokiem ubiegłym wzrosła. Powodem jest większa liczba bezrobotnych (174 osoby) kontynuujących w 2015 roku staż rozpoczęty w 2014 roku. W ramach zawartych umów o odbywanie stażu w 2015 roku staż ukończyło 480 osób bezrobotnych, w tym 347 kobiet. Pozostałe 316 osób, w tym 247 kobiet będą kontynuowały odbywanie stażu w 2016 roku. Osoba bezrobotna może zostać skierowana do odbywania stażu u organizatora stażu, którym może być przedsiębiorstwo prywatne oraz instytucja publiczna. W skład instytucji publicznej wchodzą wszystkie placówki tj. urząd (samorządowy lub rządowy) placówki opiekuńcze, instytucje opieki zdrowotnej, instytucje pozarządowe, instytucje oświatowe, itp. Instytucje publiczne 26 % Inne instytucje 7 % Przedsiębiorstwa prywatne 67 % Wykres nr 37 Organizatorzy stażu w 2015 roku 68

69 Jak przedstawia powyższy wykres w 2015 roku 67 % umów o odbywanie stażu Miejski Urząd Pracy w Olsztynie zawarł z prywatnymi przedsiębiorstwami, do których zalicza się zarówno spółki jak i indywidualne działalności gospodarcze. Najmniej umów zawarto z innymi instytucjami tj. stowarzyszenia, spółdzielnie, banki, agencje i inne. Należy zaznaczyć, że podobne proporcje wystąpiły w 2014 roku. W ramach umów o odbywanie stażu osoby bezrobotne kierowane były na różnego rodzaju stanowiska pracy, które muszą być zgodne z klasyfikacją zawodów i specjalności. Jak przedstawia poniższy wykres największym zainteresowaniem jak w roku poprzednim cieszyły się stanowiska związane z pracą biurową. Najmniej osób rozpoczynało staż na stanowiskach związanych z branżą kosmetyczną i fryzjerską. Pojedyncze osoby były kierowane na staż na stanowiska w zawodach: szwaczka, elektryk, spedytor, ślusarz, mechanik, sprzedawca i magazynier. stanowiska kosmetyczne i fryzjerskie stanowiska gastronomiczne stanowiska budowlane stanowiska branży informatycznej stanowiska handlowe stanowiska księgowe stanowiska medyczne stanowiska pedagogiczne pozostałe zawody laboranci, prawnicy, specjaliści, asytenci, koordynatorzy, technicy różnych branż 90 stanowiska pracy biurowej Wykres nr 38 Stanowiska pracy, na których były organizowane staże w 2015 roku 69

70 Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę bezrobotnych kierowanych na staż w 2015 roku według posiadanego wykształcenia Wyższe Średnie (techniczne, LO, policealne, pomaturalne) Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i niżej Wykres nr 39 Struktura osób bezrobotnych skierowanych na staż w 2015 roku według posiadanego wykształcenia Staż, tak jak w poprzednim roku największym zainteresowaniem cieszył się wśród osób bezrobotnych posiadających wykształcenie wyższe (65 %). Znacznie mniej skierowano osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i podstawowym (6 %). Poniższy wykres pokazuje strukturę osób bezrobotnych, które zostały skierowane na staż w 2015 roku według płci. Wśród bezrobotnych skierowanych do odbycia stażu tak jak w poprzednim roku zdecydowanie przeważały kobiety. Skierowano 466 kobiet i 156 mężczyzn. Mężczyźni 25 % Kobiety 75 % Wykres nr 40 Struktura osób bezrobotnych skierowanych na staż w 2015 roku według płci Największe zainteresowanie uczestnictwem w organizowanych stażach, podobnie jak w poprzednim roku, wykazały osoby bezrobotne w wieku lat (335 osób), następnie bezrobotne w wieku lata (178 osób). Osoby młode, kończące naukę są najbardziej zainteresowane tą formą aktywizacji zawodowej. Pozwala im na zdobycie niezbędnego w ubieganiu się o pracę doświadczenia zawodowego i nabycie umiejętności praktycznych. Osoby bezrobotne w wieku lat (64 osoby) oraz w wieku powyżej 45 lat (45 osób) stanowiły w 2015 roku tylko 17 % uczestników staży. Osoby z ww. grup wiekowych to najczęściej długotrwale bezrobotni, którzy nie mogą znaleźć zatrudnienia w zawodzie, w 70

71 którym mają doświadczenie. Dla takich osób staż jest możliwością zdobycia doświadczenia zawodowego na innym stanowisku pracy. W 2015 roku najmniejsze zainteresowanie uczestnictwem w organizowanych stażach wykazywały osoby w wieku powyżej 45 lat, którzy stanowili zaledwie 7 %. Na wykresie poniżej przedstawiono strukturę osób skierowanych na staż biorąc od uwagę ich wiek. 45 lat i więcej 7 % od lat 10 % od lat 54 % do 24 roku życia 29 % 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Wykres nr 41 Procentowa struktura osób bezrobotnych skierowanych na staż w 2015 roku według wieku Staż uważa się za efektywny, jeśli po jego zakończeniu lub w jego trakcie osoba bezrobotna podejmie zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub rozpocznie działalność gospodarczą. W 2015 roku staż odbywało 796 osób. Spośród 480 osób, które zakończyły staż w 2015 roku aż 327 osób podjęło zatrudnienie bądź rozpoczęło działalność gospodarczą. Efektywność staży zorganizowanych w 2015 roku badana na dzień r. wynosi 68,1 %. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu mogą na tych samych zasadach jak osoby bezrobotne korzystać ze staży finansowanych ze środków PFRON. W 2015 roku 3 osoby w tym (2 kobiety) poszukujące pracy o umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności skorzystały z tej możliwości. Wydatkowano kwotę ,26 zł. Po zakończonym stażu żadna z osób niepełnosprawnych nie podjęła zatrudnienia. 71

72 kobiety osoby ogółem rok 2014 rok Wykres nr 42 Ilość osób poszukujących pracy uczestniczących w stażach w latach Prace interwencyjne W 2015 roku limit środków przeznaczonych na organizację prac interwencyjnych wynosił zł. Powyższy limit obejmował realizowany projekt pod nazwą Aktywizacja zawodowa osób w wieku powyżej 29 roku życia pozostających bez pracy w mieście Olsztyn współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko Mazurskiego na lata ( złotych). Na poniższym wykresie zostały przedstawione wydatki na prace interwencyjne w latach (łącznie ze środkami z EFS) rok ,58 zł 2014 rok ,64 zł Wykres nr 43 Struktura wydatków w ramach prac interwencyjnych w latach (w zł) Z wykresu wynika, że wydatki na prace interwencyjne w roku 2015 były wyższe o ,94 zł względem roku poprzedniego. W 2015 roku do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 168 wniosków o organizację prac interwencyjnych. Zawarto 100 umów cywilno-prawnych z pracodawcami w ramach powyższej formy wsparcia. Urząd odmówił zawarcia umów z 48 pracodawcami z powodu, m.in. braku możliwości prawnych zawarcia umowy (przekroczenie pułapu euro), braku w ewidencji osób bezrobotnych spełniających wymagania pracodawcy. 1 wniosek został przekazany do Urzędu 72

73 Pracy Powiatu Olsztyńskiego. 19 pracodawców zrezygnowało z zawarcia umów w ramach prac interwencyjnych. Na prace interwencyjne w 2015 roku zostały skierowane 123 osoby bezrobotne, w tym 10 osób w ramach projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Jak widać na poniższym wykresie w 2015 roku w stosunku do roku 2014 skierowano 18 osób więcej, z których większość to kobiety. kobiety mężczyźni rok 2015 rok Wykres nr 44 Ilość osób skierowanych w ramach prac interwencyjnych w latach ze względu na płeć Poniżej przedstawiony został podział osób skierowanych w 2015 roku na prace interwencyjne ze względu na płeć i wiek. Tabela nr 43 Struktura osób, które zostały skierowane w ramach prac interwencyjnych w 2015 roku z uwzględnieniem wieku i płci wiek ilość kobiet ilość mężczyzn ogólna ilość skierowanych do 25 roku życia od 25 do 50 roku życia powyżej 50 roku życia razem Jak wynika z powyższej tabeli w roku 2015 największa ilość osób skierowanych na prace interwencyjne była w przedziale wieku lat i w znacznej części były to kobiety. W roku 2014 sytuacja była taka sama. 73

74 Wśród skierowanych osób najwięcej posiadało wykształcenie wyższe (49 osób) natomiast najmniej liczną grupę stanowiły osoby z wykształceniem zawodowym (12 osób). 40% 13% 10% podstawowe/gimnazjalne zawodowe średnie 37% wyższe Wykres nr 45 Skierowane osoby bezrobotne w2015 roku z uwzględnieniem wykształcenia W ramach prac interwencyjnych w 2015 roku dokonano 709 refundacji części kosztów poniesionych przez pracodawców na wynagrodzenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne. Jak wynika z poniższego wykresu najczęściej urząd pracy, tak jak w 2014 roku wypłacał refundację przez okres 6 miesięcy (refundacja w wysokości kwoty zasiłku dla bezrobotnych i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia) miesięcy do kwoty zasiłku dla bezrobonych 6 12 miesięcy do kwoty minimalnego wynagrodzenia za co drugi miesiąc miesięcy do 1/2 minimalnego wynagrodzenia 12 miesięcy do kwoty zasiłku dla bezrobotnych Wykres nr 46 Ilość zawartych umów ze względu na wysokość i długość refundacji W 2015 roku osoby bezrobotne w ramach ww. formy podejmowały zatrudnienie na różnorodnych stanowiskach np. opiekun, fizjoterapeuta, pomoc wychowawcy grupy, pokojowa, pomoc apteczna, pomoc administracyjna, specjalista ds. marketingu i handlu, księgowa, informatyk, kosztorysant, sprzedawca, kasjer, monter instalacji CO i WOD KAN, pracownik budowlany. 74

75 2.7.4 Zatrudnienie wspierane W 2015 roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie zawarł 1 umowę w ramach zatrudnienia wspieranego. Zatrudnienie wspierane cieszyło się mniejszym zainteresowaniem pracodawców niż w roku poprzednim. Środki przyznane na ww. formę w 2015 roku wynosiły zł. Urząd wydał środki w wysokości 9.435,72 zł dokonując 14 refundacji poniesionych przez pracodawcę kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne. Poniższy wykres przedstawia wydatki w latach rok 9.435,72 zł 2014 rok ,58 zł Wykres nr 47 Struktura wydatków w ramach zatrudnienia wspieranego w latach Z wykresu wynika, że wydatki na zatrudnienie wspierane były niższe o ,86 zł, (60,7 %) względem roku poprzedniego. Powodem była mniejsza liczba podmiotów zainteresowanych powyższą formą wsparcia. W ramach zatrudnienia wspieranego w 2015 roku pracę podjęła 1osoba bezrobotna kobieta. Na ww. formę skierowano osobę z wykształceniem podstawowym na stanowisko sprzątająca - goniec. 2 osoby kontynuowały zatrudnienie rozpoczęte w 2014 roku na stanowisku: pomoc przedszkolna oraz ślusarz spawacz kobiety mężczyźni 2014 rok 2015 rok Wykres nr 48 Liczba osób skierowanych latach

76 2.7.5 Roboty publiczne Do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie w 2015 roku wpłynęło 20 wniosków o organizację robót publicznych, z których 2 zostały rozpatrzone odmownie z uwagi wykorzystanie środków na realizację robót publicznych. Urząd podpisał 18 umów cywilnoprawnych z organizatorami robót publicznych. Limit środków przyznanych w 2015 roku na organizację robót publicznych był wyższy niż w roku poprzednim i wynosił zł ,53 zł ,67 zł Wykres nr rok 2014 rok Struktura wydatków w ramach robót publicznych w latach (w zł). Urząd w 2015 roku dokonał 81 refundacji kosztów poniesionych przez organizatorów robót publicznych na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne. Organizatorami robót publicznych w 2015 roku był tak jak w roku 2014 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Miasta Olsztyna, Centrum Integracji Społecznej, Miejski Zespół ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych. Dodatkowo organizatorami robót publicznych był Związek Harcerstwa Polskiego Chorągiew Warmińsko Mazurska, Ośrodek Sportu i Rekreacji, Zarząd Dróg, Zieleni i Transportu. W 2015 roku Urząd skierował do pracy w ramach robót publicznych 51 osób bezrobotnych, wśród których znajdowało się 26 kobiet oraz 25 mężczyzn. W roku poprzednim zostało skierowanych o 41,18 % osób mniej. 76

77 mężczyźni kobiety Wykres nr 50 Skierowane osoby bezrobotne w latach z podziałem na kobiety i mężczyzn Wśród skierowanych znajdowało się 16 osób posiadających wykształcenie średnie, 10 osób z wykształceniem wyższym, 15 osób z wykształceniem zawodowym, 6 osób z wykształceniem podstawowym oraz 4 osoby z wykształceniem gimnazjalnym. Osoby skierowane w ramach ww. formy pracowały na stanowiskach: goniec, kierowca, referent, pracownik socjalny, pomoc administracyjna, robotnik, pracownik obsługi obiektu, opiekun osób starszych. W 2015 roku najliczniejszą grupę wiekową stanowili bezrobotni od 26 roku życia do 49 roku życia (29 osób). Poniżej przedstawiony został podział osób, które podjęły zatrudnienie w ramach robót publicznych, ze względu na grupę wiekową. 25 % 18 % osoby do 25 r. ż. osoby od 26 do 49 r. ż. osoby powyżej 50 r. ż. 57 % Wykres nr 51 Udział skierowanych osób bezrobotnych w ramach robót publicznych z podziałem na wiek 77

78 2.7.6 Dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie bezrobotnego w wieku powyżej 50 roku życia Dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego w wieku powyżej 50 roku życia jest nową formą aktywizacji wprowadzoną w 2014 roku nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity Dz. U r. poz. 149 z późn.zm). Zgodnie z art.60d ww. ustawy starosta może przyznać pracodawcy lub przedsiębiorcy dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego, który ukończył 50 rok życia. Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje przez okres: 12 miesięcy w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 50 lat, a nie ukończył 60 lat lub 24 miesięcy w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 60 lat. Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje w kwocie nie wyższej niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego zatrudnionego bezrobotnego. Pracodawca lub przedsiębiorca są obowiązani do dalszego zatrudniania skierowanego bezrobotnego przez okres 6 miesięcy po upływie okresu przysługiwania dofinansowania wynagrodzenia trwającego przez 12 m-cy oraz przez okres 12 miesięcy, w przypadku dofinansowania przez 24 miesiące. Do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie w 2015 roku wpłynął 1 wniosek o zawarcie umowy o dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie bezrobotnego w wieku powyżej 50 roku życia. Umowa w ramach ww. formy została zawarta na 1 osobę bezrobotną mężczyznę, z wykształceniem podstawowym na stanowisku monter instalacji sanitarnych. Limit środków przeznaczony na dofinansowanie zatrudnienia osób powyżej 50 roku życia w 2015 roku został zmniejszony do zł. ze względu na brak zainteresowania taką formą pomocy. Powyższa sytuacja nie wynikała z braku chęci do zatrudniania osób w ww. grupie wiekowej lecz ze względu na mniejsze niż w innych formach oferowane przez urzędy pracy dofinansowanie do zatrudnienia. Urząd wydał środki w wysokości 3.470,83 zł dokonując pracodawcy 4 refundacje Jednorazowa Refundacja Składek na Ubezpieczenia Społeczne W 2015 roku do Urzędu wpłynęły 3 wnioski o jednorazową refundację składek na ubezpieczenia społeczne. 2 wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie, 1 wniosek nie został rozpatrzony - rezygnacja pracodawcy. 78

79 W 2015 roku skierowano do pracy 2 osoby bezrobotne (1 kobieta, 1 mężczyzna), z wykształceniem średnim oraz wyższym. Osoby podjęły zatrudnienie na stanowiskach specjalista ds. obsługi klientów w salonie optycznym oraz konserwator. Ze względu na to, że refundacja przysługuje jednorazowo dopiero po 12 miesiącach zatrudnienia skierowanego bezrobotnego oraz opłaceniu obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne, Urząd poniesie koszty z tytułu zawartej umowy dopiero w 2017 roku (tj. po opłaceniu składek na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń wypłaconych w 2016 roku) Prace społecznie użyteczne W 2015 roku na podstawie planu potrzeb Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Olsztynie zawarto 2 porozumienia w zakresie prac społecznie użytecznych, w tym 1 w ramach Programu Aktywizacja i Integracja. Okres realizacji porozumień obowiązywał od r. do r. oraz od r. do r. Limit środków przyznany na ww. formę wynosił zł i był w takiej samej wysokości jak w 2014 roku. Kwota wydatków na ww. cel w 2015 roku wyniosła ,93 zł. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie dokonał 12 refundacji w ramach prac społecznie użytecznych w wysokości do 60 % minimalnej kwoty świadczenia za każdą godzinę wykonywania prac społecznie użytecznych dla średniomiesięcznie 161 osób uprawnionych w okresie od r. do r. oraz średniomiesięcznie 180 osób uprawnionych w okresie od r. do r. Dokonał również 2 refundacje w ramach prac społecznie użytecznych w wysokości do 60 % minimalnej kwoty świadczenia za każdą godzinę wykonywania prac dla 19 osób w ramach porozumienia PAI. Kwota wypłaconego świadczenia wynosiła 8,10 zł/ 1h. Prace społecznie użyteczne były organizowane w 92 placówkach, do których skierowano 294 osoby bezrobotne w tym: 204 kobiet, 90 mężczyzn. Poniższy wykres przedstawia ilość osób bezrobotnych skierowanych w ramach prac społecznie użytecznych w latach

80 82 90 mężczyźni kobiety Wykres nr 52 Ilość osób skierowanych w ramach prac społecznie użytecznych wg płci w latach Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku skierował najwięcej osób bezrobotnych w ramach prac społecznie użytecznych z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym. Tabela nr 44 Osoby bezrobotne skierowane w ramach prac społecznie użytecznych w latach z uwzględnieniem wykształcenia WYKSZTAŁCENIE 2014 rok 2015 rok podstawowe/gimnazjalne zawodowe średnie wyższe RAZEM Osoby bezrobotne podjęły prace społecznie użyteczne na stanowiskach : fizycznych pracownik gospodarczy, pomoc kuchenna, sprzątaczka, pomoc nauczycielki, kierowca, pomoc kierowcy, woźna, bileterka, kelnerka, pracownik do pielęgnacji roślin, pracownik pralni, pomoc magazyniera, konserwator, szatniarz, medycznych - opiekunka, sanitariusz, salowa, sekretarka medyczna, fizjoterapeuta. biurowych pomoc biurowa, inne pracownik socjalny, instruktor. 80

81 2.7.9 Finansowanie studiów podyplomowych Na wniosek bezrobotnego Urząd może sfinansować z Funduszu Pracy koszty studiów podyplomowych należne organizatorowi studiów do wysokości 100 % jednak nie więcej niż 300 % przeciętnego wynagrodzenia. W 2015 roku do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 16 wniosków o sfinansowanie studiów podyplomowych, z których 8 rozpatrzono pozytywnie, 8 odmownie. Powodem odmów był najczęściej brak zasadności finansowania studiów oraz aktywizowanie osób bezrobotnych w ramach staży. Limit środków na finansowanie studiów podyplomowych przyznany w 2015 roku wynosił zł, w ramach którego wydatkowano środki w wysokości ,10 zł. W ramach zawartych z bezrobotnymi umów sfinansowano studia podyplomowe na kierunkach: Bezpieczeństwo i higiena pracy, Trener biznesu, oświaty i administracji, Menedżerskie studia podyplomowe przywództwo 2.0, Kształcenie pedagogiczne, Zarządzanie sprzedażą, Studium pomocy psychologicznej i socjoterapii, Zarządzanie logistyką w przedsiębiorstwie. W ramach zawartych umów oprócz finansowania opłaty za studia podyplomowe, osobie bezrobotnej przyznawane jest również stypendium w wysokości 20 % zasiłku za okres uczestnictwa w studiach. Ponadto w ramach środków Funduszu Pracy Urząd ubezpiecza uczestnika studiów od następstw nieszczęśliwych wypadków, w przypadku, gdy bezrobotny nie posiada takiego ubezpieczenia. ubezpieczenie NNW 2% stypendium 21% koszt studiów 77% Wykres nr 53 Podział limitu środków na studia podyplomowe w 2015 roku ze względu na rodzaj wydatkowania. 81

82 Większość limitu środków zostało wydatkowane na opłatę za studia, która wyniosła łącznie zł, najmniejszy koszt poniesiono na ubezpieczenie NNW, który wyniósł 870,66 zł. Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę uczestników studiów podyplomowych w 2015 roku biorąc pod uwagę ich wiek. Z poniższych danych wynika, że największym zainteresowaniem cieszyły się studia podyplomowe wśród osób w przedziale od 25 do 40 roku życia (6 osób) lata 37,50% lata 37,50% 45 i więcej 25% Wykres nr 54 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% Struktura osób bezrobotnych, które otrzymały zgodę na finansowanie studiów podyplomowych w 2015 roku według wieku. Zakończenie realizacji zawartych w 2015 roku umów na finansowanie studiów podyplomowych zaplanowane jest na 2016 rok. Dwie umowy ze względu na dłuższy program nauczania, który przewidziany jest na 3 semestry zakończą się w 2017 roku Refundacja kosztów opieki nad dzieckiem lub osobą zależną Zgodnie z art. 61 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t j. Dz. U. z 2015 r. poz.149 z późn. zm.) na wniosek bezrobotnego Urząd Pracy może dokonać ze środków Funduszu Pracy zwrotu poniesionych kosztów opieki nad dzieckiem/ dziećmi do 6 roku życia lub dzieckiem/ dziećmi niepełnosprawnymi do 7 roku życia lub nad osobą zależną osobie, która spełnia łącznie następujące warunki: jest osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy, podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, lub została skierowana na staż, przygotowanie zawodowe dorosłych lub szkolenie, nie przekroczyła wysokości miesięcznego przychodu z tytułu pracy, odbywanego stażu, przygotowania zawodowego zatrudnienie dorosłych, szkolenia w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, 82

83 złożyła wniosek w urzędzie pracy o refundację kosztów opieki dzieckiem lub dziećmi do lat 6 lub osobą zależną. Preferencje przy przyznawaniu pomocy finansowej w 2015 roku miały osoby samotnie wychowujące dziecko do 6 roku życia lub dziecko niepełnosprawne do 7 roku życia. W 2015 roku do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 16 wniosków o przyznanie refundacji kosztów opieki nad dzieckiem, z których: 14 wniosków rozpatrzono pozytywnie; 2 wnioski zostały rozpatrzony odmownie ze względu na brak możliwości prawnych (dziecko ukończyło 6 lat). Wsparcie otrzymało 11 osób odbywających staż oraz 3 osoby, które podjęły zatrudnienie. W 2015 roku na refundację ww. zadania wydatkowano kwotę ,13 zł Dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej W 2015 roku na realizację działania związanego z rozpoczęciem przez osoby bezrobotne działalności gospodarczej Miejski Urząd Pracy w Olsztynie dysponował środkami w wysokości zł, z czego: zł stanowiły środki Funduszu Pracy przyznane algorytmem (31 %), zł stanowiły środki przyznane z Rezerwy MPiPS (24 %), zł stanowiły środki PO WER w ramach projektu pn. Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie miasto Olsztyn (I) (13 %), zł stanowiły środki z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata pn. Aktywizacja zawodowa osób w wieku powyżej 29 roku życia pozostających bez pracy w mieście Olsztyn (32 %). 24% 31% 45% Fundusz Pracy EFS Rezerwa MPiPS Wykres nr 55 Wysokość środków przeznaczonych na dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej ze względu na źródło finansowania 83

84 Rezerwa MPiPS zł zł 2014 rok Fundusz Pracy zł zł 2015 rok EFS zł zł Wykres nr 56 Limit środków przeznaczonych na podjęcie działalności gospodarczej w roku z podziałem na źródło finansowania zł zł 2014 rok 2015 rok Wykres nr 57 Limit środków przeznaczonych na dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej w latach ( w zł) Osoby bezrobotne w 2015 roku złożyły 338 wniosków o dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej. Spośród wszystkich 338 wniosków, 234 zostało rozpatrzonych pozytywnie (69 %), pozostałe 104 wnioski (31 %) zostały rozpatrzone negatywnie. W 2015 roku podpisano 224 umowy z osobami bezrobotnymi. 84

85 RPO Rezerwa MPiPS Fundusz Pracy PO WER Razem Mężczyźni Kobiety Wykres nr 58 Liczba umów zawartych w 2015 roku Poniższy wykres przedstawia strukturę osób, które otrzymały dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej ze względu na ich wiek. do 30 roku życia 36 % rok życia 57 % Wykres nr 59 powyżej 50 roku życia 7 % Osoby bezrobotne, które otrzymały dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej w 2015 roku z podziałem na wiek Z przedstawionego wykresu wynika, ze w 2015 roku najczęściej na rozpoczęcie działalności gospodarczej decydowały się osoby w wieku lat. W tej grupie wiekowej znajduje się najwięcej osób przedsiębiorczych posiadających zarówno wykształcenie jak i doświadczenie związane z planowaną działalnością. 85

86 PO WER Fudnusz Pracy RPO Rezerwa MPiPS Razem wyższe średnie/policealne zasadnicze zawodowe podstawowe/gimn Wykres nr 60 Osoby bezrobotne, które otrzymały dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej w 2015 roku z podziałem na wykształcenie 9% 3% wykształcenie wyższe 26% 62% wykształcenie średnie/policealne wykształcenie zasadnicze zawodowe wykształcenie podstawowe/gimnazjalne Wykres nr 61 Struktura procentowa osób bezrobotnych, które otrzymały dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej w 2015 roku z podziałem na wykształcenie Z powyższego wykresu wynika, że 2015 roku dofinansowanie cieszyło się największą popularnością wśród osób z wykształceniem wyższym oraz średnim. 86

87 Tabela nr 45 Rodzaje działalności gospodarczych podejmowanych przez osoby bezrobotne, które otrzymały dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej w 2015 roku Rodzaj działalności gospodarczej Rodzaj działalności gospodarczej Rodzaj działalności gospodarczej Usługi dziennikarskie, redaktorskie Usługi szkoleniowe, doradcze, konsultacyjne Usługi fryzjerskie Usługi projektowe/graficzne Doradztwo w pozyskiwaniu funduszy unijnych oraz zarządzanie projektami Usługi rzeczoznawcze Usługi fotograficzne Kancelaria adwokacka Usługi kosmetyczne Usługi remontowo budowlanowykończeniowe Organizacja i obsługa imprez Usługi spedycyjne Usługi masażu Sprzedaż i produkcja rękodzieł Prowadzenie zajęć fitness, gimnastycznych Usługi stolarskie Komis samochodowy Agencja multimedialna Usługi fizjoterapeutyczne Usługi elektryczne Warsztat samochodowy Zagospodarowanie terenów zielonych Usługi weterynaryjne oraz gromerskie Usługi gastronomiczne Usługi krawieckie Usługi sprzątania Biuro rachunkowe Agencja reklamowa Usługi marketingowe Tłumaczenia specjalistyczne Naprawa i konserwacja samochodów Sklep akwarystyczny i wędkarski Doradztwo techniczne oraz nadzór budowlany Myjnia parowa Pośrednictwo ubezpieczeniowe Produkcja mebli na wymiar Usługi edukacji pozaszkolnej Usługi stolarki budowlanej, montaż mebli, układanie podłóg Przewóz osób Usługi brukarskie Usługi sprzedaży, w tym przez Internet Działalność artystyczna, Usługi projektowe, projektowanie wnętrz Naprawa sprzętu komputerowego Usługi oświetleniowe i nagłośnieniowe, organizacja imprez Projektowanie w branży sanitarnej Projektowanie architektoniczne Usługi telekomunikacyjne Usługi spawalniczo-ślusarskie Usługi poligraficzne Montaż i serwis instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Wykonywanie instalacji wodnokanalizacyjnej, CO, gazowych Usługi informatyczne, tworzenie aplikacji, tworzenie stron www Usługi protetyczne oraz ortopedyczne Usługi wideofilmowania Konsultant ślubny Gabinet dietetyczny Usługi geodezyjne niewymagające szczególnych uprawnień Trener personalny Nauka pływania 87

88 W 2015 roku najczęściej finansowane były działalność handlowe i usługowe, m. in.: usługi adwokackie, programistyczno - informatyczne, usługi remontowo-budowlano-wykończeniowe, usługi kosmetyczne, handel, w tym również przez Internet. W 2015 roku 224 osobom przyznano środki na podjęcie działalności gospodarczej. Na ww. zadanie wydatkowano w 2015 roku ,29 zł Średnia kwota dofinansowania wyniosła ,38 zł na 1 osobę bezrobotną. Dla porównania w 2014 roku na dofinansowanie 239 osobom bezrobotnym podjęcia działalności gospodarczej wydatkowano środki w wysokości ,22 zł. Średnia kwota dofinansowania wyniosła ,88 zł Dodatek aktywizacyjny Dodatek aktywizacyjny jest jednym z podstawowych instrumentów wspierających podstawowe usługi rynku pracy. Osoby posiadające status osoby bezrobotnej z prawem do zasiłku, w przypadku podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, mają możliwość ubiegania się o przyznanie dodatku aktywizacyjnego (art. 48 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). W przypadku, gdy w wyniku skierowania przez Urząd Pracy osoba bezrobotna podejmie zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie i otrzymuje wynagrodzenie niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, może ubiegać się o dodatek aktywizacyjny w wysokości stanowiącej różnicę między minimalnym wynagrodzeniem za pracę, a otrzymywanym wynagrodzeniem, nie większej jednak niż 50% zasiłku, o którym mowa w art. 72 ust. 1, przez okres, w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek (art. 48 ust.1 pkt 1 i ust.2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). W przypadku, gdy ww. osoba bezrobotna z własnej inicjatywy podejmuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, może się ubiegać o dodatek aktywizacyjny w wysokości do 50 % zasiłku, o którym mowa w art 72 ust. 1, przez połowę okresu, w jakim przysługiwałby bezrobotnemu zasiłek (art. 48 ust. 1 pkt 2 i ust.3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy). 88

89 Wykres nr 62 Dodatki aktywizacyjne wypłacone w latach W 2015 roku spadła liczba zarejestrowanych bezrobotnych z prawem do zasiłku o 10,7 punktu procentowego (w 2014 roku było to 1983 osoby a w 2015 roku zarejestrowano osoby), co miało swoje odbicie w liczbie złożonych wniosków w sprawie przyznania prawa do dodatku aktywizacyjnego. W 2014 roku było to 657 pozytywnie rozpatrzonych wniosków, w roku 2015 wydano 595 decyzji przyznających dodatek aktywizacyjny. Jest to o 62 osoby mniej, w porównaniu do 2014 roku. Osoby bezrobotne podczas posiadania prawa do zasiłku dla bezrobotnych nawet kilkakrotnie podejmują krótkotrwałe zatrudnienie. Za każdym razem jeżeli spełniają warunek ustawowy do nabycia prawa do dodatku aktywizacyjnego mogą składać wniosek w tej sprawie Refundacja składek ZUS członków spółdzielni socjalnych Zgodnie art. 12 ust. 3a z ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. nr 94, poz. 651 z późn. zm.) spółdzielnia socjalna może ubiegać się o sfinansowanie ze środków Funduszu Pracy części wynagrodzenia odpowiadającej składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe oraz części kosztów osobowych pracodawcy, które odpowiadają składce na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Ww. składki podlegają refundacji lub wypłacie w formie zaliczki przez okres 24 miesięcy od dnia zatrudnienia w spółdzielni oraz przez kolejne 12 miesięcy w połowie wysokości, których podstawą jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. 89

90 W 2015 roku MUP wypłacił 6 spółdzielniom socjalnym składki w łącznej wysokości ,20 zł Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego Limit środków w 2015 roku przeznaczony na refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego wynosił zł. W 2015 roku Urząd dysponował na ww. formę zarówno środkami Funduszu Pracy, z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej jak również środkami z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko- Mazurskiego rok zł 2014 rok zł Wykres nr 63 Wysokość refundacji kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego w latach Poniżej przedstawiono podział środków ze względu na źródło finansowania. Rezerwa MPiPS zł zł EFS zł zł 2015 rok 2014 rok Algorytm zł zł Wykres nr 64 Wysokość środków przeznaczonych na refundację kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego w 2014 i 2015 roku z podziałem na źródła finansowania (w zł) W 2015 roku do Urzędu wpłynęło 105 wniosków o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, z czego: 58 wniosków zostało rozpatrzonych pozytywnie (55 %), 47 rozpatrzono odmownie (45 %). 90

91 Miejski Urząd Pracy w Olsztynie podpisał 48 umów z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą (10 przedsiębiorców zrezygnowało z zawarcia umowy). Refundacją objęto 55 stanowiska pracy. Tabela nr 46 Asystent projektanta-kreślarz Asystentka stomatologiczna Wykaz stanowisk refundowanych w ramach wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego Nazwa stanowiska pracy Nazwa stanowiska pracy Asystent w studiu fotograficznym Specjalista ds. kard i płac Monter-ślusarz Grawer Konstruktor maszyn Operator frezarki Księgowy Inżynier geodeta Konserwator narzędziowiec Doradca techniczno handlowy Operator maszyny do złocenia i tłoczenia Lekarz weterynarii Elektryk Specjalista do obsługi klientów kluczowych Samodzielna księgowa Specjalista ds. sprzedaży i wyrobu art. reklamowych, gadżetów i usług poligraficznych Specjalista ds. obróbki wstępnej Specjalista ds. obsługi klienta Elektryk Kosmetyczka Żałobnik Pracownik biurowy Serwisant/handlowiec Technik farmacji-sprzedawca Monter instalacji Instruktor zdrowego żywienia Konfekcjoner mięsa Specjalista ds. administracji Specjalista ds. reklamy Operator urządzeń pralniczych Kosmetolog fizjoterapeuta Na refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego wydatkowano w 2015 roku ,04 zł. Średnia kwota refundacji na 1 stanowisko wyniosła ,93 zł. Dla porównania w 2014 roku na refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia 68 stanowisk pracy wydatkowano środki w wysokości ,38 zł. Średnia kwota refundacji wyniosła ,99 zł. 91

92 2.8 INSTRUMENTY RYNKU PRACY WSPIERAJĄCE AKTYWIZACJĘ OSÓB BEZROBOTNYCH W WIEKU DO 30 ROKU ŻYCIA 2015 rok był kolejnym rokiem realizacji nowych form wsparcia skierowanych wyłącznie do osób w wieku do 30 roku życia tj. bonów: szkoleniowego, stażowego, zatrudnieniowego i na zasiedlenie Bon szkoleniowy Bony szkoleniowe są instrumentem wspierającym młodzież do 30 roku życia. Stanowią gwarancję skierowania na wskazane szkolenie oraz opłacenia kosztów, które zostaną poniesione w związku z jego podjęciem. Przyznanie i realizacja bonów szkoleniowych następuje na wniosek bezrobotnego wraz z uprawdopodobnieniem podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej po szkoleniu. W 2015 roku w ramach aktywizacji osób bezrobotnych do 30 r.ż. bony szkoleniowe otrzymało 28 osób uprawnionych. Szkolenia finansowane były ze środków Funduszu Pracy oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. W ramach bonów szkoleniowych zawarto 28 umów, przeszkolono 27 osób (jedna osoba skorzystała z 2 szkoleń), w tym 10 osób ze środków algorytmu, 11 osób z Rezerwy MPiPS - program Młodzi na rynku pracy. Ze środków EFS w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój, projekt pn. Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie-miasto Olsztyn (I) sfinansowano 7 bonów szkoleniowych. Spośród ww. osób bezrobotnych, 18 podjęło pracę po ukończeniu szkoleń. W przypadku bonów szkoleniowych dominującymi kierunkami szkoleń były kursy kierowców zawodowych samochodu ciężarowego i autobusu Bon stażowy Zgodnie z art. 66 l ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz. U. z 2015 roku poz. 149 z późn. zm.) osoba bezrobotna, która nie przekroczyła 30 roku życia może otrzymać bon stażowy. Przyznany bon stażowy daje gwarancję skierowania do odbycia stażu u pracodawcy wskazanego przez bezrobotnego na okres 6 miesięcy, o ile pracodawca zobowiąże się zatrudnić wskazaną osobę również po zakończeniu stażu na okres kolejnych 6 miesięcy. 92

93 Pracodawcy, który zatrudni bezrobotnego po ukończeniu stażu przez deklarowany okres 6 miesięcy wypłacana jest premia w wysokości 1.513,50 zł. Limit środków na organizację staży w 2015 roku w ramach bonu stażowego wyniósł zł. W ramach 30 złożonych przez bezrobotnych wniosków o wydanie bonu stażowego zawarto 21 umów. Odmownie rozpatrzono 3 wnioski, a 6-ciu bezrobotnych złożyło rezygnację z organizacji stażu w ramach przyznanego bonu. Najczęstszym powodem rezygnacji był brak pracodawcy deklarującego zatrudnienie po odbytym stażu. Z możliwości odbycia stażu w ramach bonu stażowego skorzystało 21 osób (14 kobiet i 7 mężczyzn). W 2015 roku w ramach 81 zawartych umów o odbywanie stażu ( w tym 60 umów zawartych w 2014 roku), uczestniczyło 81 osób, w tym 54 kobiety. Staż rozpoczęty z 2014 roku kontynuowało 60 osób, w tym 40 kobiet. Wypłacono premię dla 36 pracodawców, w wysokości zł. Najwięcej osób zostało skierowanych na staż na stanowisko pracownika biurowego i asystenta prawnego. Pojedyncze osoby odbywały staż na stanowisku: dietetyk, noszowy, sprzedawca, pilarz, informatyk, fizjoterapeuta i magazynier. Wykres nr 65 Stanowiska pracy, na których były organizowane staże w ramach bonu stażowego w 2015 roku Największym zainteresowaniem cieszył się staż wśród osób bezrobotnych posiadających wykształcenie wyższe. Natomiast żadna z osób posiadających wykształcenie gimnazjalne i podstawowe nie skorzystała z tej formy pomocy. 93

94 Na poniższym wykresie przedstawiono strukturę bezrobotnych kierowanych na staż w ramach bonu stażowego w 2015 roku według posiadanego wykształcenia wyższe średnie (techniczne, LO, policealne/ pomaturalne) zasadnicze zawodowe liczba osób Wykres nr 66 Struktura osób bezrobotnych skierowanych na staż w ramach bonu stażowego w 2015 roku według posiadanego wykształcenia. W 2015 roku 18 osób bezrobotnych zakończyło staż odbywany w ramach przyznanego bonu stażowego (3 osoby bezrobotne przerwały staż, w tym 1osoba z powodu podjęcia pracy). W 2 przypadkach bezrobotni podjęli zatrudnienie u innego pracodawcy. W 2016 roku będzie wypłacona premia dla 16 pracodawców, którzy zawarli umowy o pracę na okres 6 miesięcy z osobami bezrobotnymi po odbyciu przez nich stażu Bon zatrudnieniowy Zgodnie z art. 66m ust. 5, ust. 7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tj. Dz. U. z 2015 roku poz. 149 z późn. zm.) pracodawcy w ramach bonu zatrudnieniowego są obowiązani do zatrudnienia bezrobotnego przez okres 18 miesięcy, a Prezydent refunduje pracodawcom część kosztów wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne przez okres 12 miesięcy, w wysokości zasiłku dla bezrobotnych. Przyznanie bonu zatrudnieniowego dla bezrobotnego do 30 roku życia stanowi dla pracodawcy gwarancję refundacji części wynagrodzenia i składek na ubezpieczenia społeczne, w związku z zatrudnieniem bezrobotnego, któremu urząd pracy przyznał bon. Urząd pracy refunduje pracodawcy część kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne przez okres 12 miesięcy w wysokości kwoty zasiłku. Pracodawca 94

95 jest zobowiązany po zakończeniu refundacji do dalszego zatrudniania skierowanego bezrobotnego przez okres 6 miesięcy. W 2015 roku do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 15 wniosków o przyznanie bonu zatrudnieniowego dla osób bezrobotnych do 30 roku życia. Bon zatrudnieniowy został przyznany 13 tu osobom bezrobotnym. Na ww. formę wpłynęło 11 wniosków od pracodawców w sprawie refundacji części kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne w związku z zatrudnieniem bezrobotnego, któremu przyznano bon zatrudnieniowy. Zawarto 8 umów w ramach ww. formy wsparcia, 3 wnioski zostały rozpatrzone odmownie z uwagi na brak możliwości prawnych zawarcia umowy oraz 1 z powodu podjęcia zatrudnienia w innej firmie przez osobę która otrzymała bon. Limit środków przyznany w 2015 roku na ww. formę wynosił zł. Urząd wydał środki w wysokości ,96 zł dokonując 91 refundacji poniesionych przez pracodawców kosztów. Zatrudnienie w ramach bonu zatrudnieniowego podjęło 8 osób bezrobotnych. Osoby bezrobotne rozpoczęły pracę na stanowiskach: stażysta, asystentka stomatologiczna, doradca klienta, ślusarz, kierownik sklepu, technik farmacji, pedagog, ślusarz - spawacz - mechanik. Poniższy wykres przedstawia ilość skierowanych osób wg płci w 2015 roku. 2 mężczyźni kobiety 6 Wykres nr 67 Ilość osób skierowanych w ramach bonu zatrudnieniowego wg płci w 2015 roku 95

96 Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku w ramach bonu zatrudnieniowego skierował najwięcej osób bezrobotnych z wykształceniem średnim oraz wyższym. Tabela nr 47 Osoby bezrobotne skierowane w ramach bonu zatrudnieniowego w latach z uwzględnieniem wykształcenia WYKSZTAŁCENIE 2014 rok 2015 rok podstawowe/gimnazjalne 0 1 zawodowe 0 1 średnie 2 3 wyższe 5 3 RAZEM Bon na zasiedlenie Bon na zasiedlenie jest instrumentem, który wspiera mobilność na rynku pracy wśród osób do 30 roku życia poprzez sfinansowanie kosztów zamieszkania związanych z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 66n ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 roku poz. 149 z późn. zm.) bon na zasiedlenie zostaje przyznany w związku z podjęciem przez osobę bezrobotną do 30 roku życia poza miejscem zamieszkania zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej, jeżeli: z tytułu ich wykonywania osiągała wynagrodzenie lub przychód w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto miesięcznie oraz podlegała ubezpieczeniom społecznym, odległość od miejsca dotychczasowego zamieszkania do miejscowości, w której osoba bezrobotna zamieszkała w związku z podjęciem zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej wynosiła co najmniej 80 km lub czas dojazdu do tej miejscowości i powrotu do miejsca dotychczasowego zamieszkania środkami transportu zbiorowego przekraczał łącznie co najmniej 3 godziny dziennie, pozostawała w zatrudnieniu, wykonywała inną pracę zarobkową lub prowadziła działalność gospodarczą przez co najmniej 6 miesięcy. 96

97 W 2015 roku na realizację instrumentu, który wspiera mobilność na rynku pracy wśród osób do 30 roku życia, Miejski Urząd Pracy w Olsztynie dysponował środkami w wysokości zł, z czego : zł stanowiły środki Funduszu Pracy przyznane algorytmem, zł stanowiły środki PO WER w ramach projektu pn. Aktywizacja osób młodych pozostających bez pracy w powiecie miasto Olsztyn (I) zł zł rok 2015 rok Wykres nr 68 Limit środków przeznaczonych na bon na zasiedlenie w latach ( w zł) Do Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie wpłynęło 39 wniosków o przyznanie bonu na zasiedlenie, z czego wypłacono środki 21 osobom bezrobotnym ( w tym 11 kobietom). 97

98 Tabela nr 48 MIEJSKI URZĄD PRACY W OLSZTYNIE ROZLICZENIE ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY 2015 rok Zadania Osoby przechodzące z 2014 roku Osoby skierowane w 2015 roku Ogółem osoby uczestniczące w programie ( 2+3) Szkolenia Prace interwencyjne Refundacja składek ZUS Dofinansowanie zatrudnienia bezrobotnych 50+ Zatrudnienie wspierane Roboty publiczne Umowy stażowe Dofinansowanie do podjęcia działalności gospodarczej Refundacja kosztów wyposażenia/doposażenia stanowisk pracy Prace społecznie użyteczne Refundacja składek ZUS spółdzielnie socjalne Refundacja kosztów opieki Finasowanie kosztów studiów podyplomowych Finansowanie kosztów badań lekarskich przed pracą Bon szkoleniowy Bon stażowy Bon zatrudnieniowy Bon na zasiedlenie Razem Ilość Osoby umów przechodzące zawartych na 2016 rok w 2015 roku 5 6 Limit środków 2015 rok wg decyzji Środki przechodzące na 2016 rok Stan na r x x x X X X

99 3. KRAJOWY FUNDUSZ SZKOLENIOWY Istotą Krajowego Funduszu Szkoleniowego jest wsparcie kształcenia ustawicznego podejmowanego z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy. O dofinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego mogą wystąpić wszyscy pracodawcy, którzy zamierzają inwestować w podnoszenie swoich własnych kompetencji i kompetencji osób pracujących w firmie. Możliwości wykorzystania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego określenie zapotrzebowania na zawody konsultacje i poradnictwo dla pracodawców ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w związku z podjętym kształceniem promocja KFS Krajowy Fundusz Szkoleniowy kursy zawodowe, studia podyplomowe badania lekarskie i psychologiczne wymagane do podjęcia kształcenia lub pracy zawodowej po ukończonym kształceniu egzaminy umożliwiające uzyskanie dokumentów potwierdzających nabycie umiejętności, kwalifikacji lub uprawnień zawodowych W latach środki KFS przeznaczone są na wsparcie kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców w wieku co najmniej 45 lat. Wysokość wsparcia wynosi do 300 % przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika. Pracodawca może otrzymać dofinansowanie do wysokości: 80% kosztów kształcenia ustawicznego; 100% kosztów kształcenia ustawicznego w przypadku, gdy pracodawca należy do grupy mikroprzedsiębiorców. W 2015 roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie otrzymał środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego w wysokości zł na kształcenie ustawiczne i rozpoczął nabór wniosków w miesiącu marcu. 99

100 W 2015 roku 99 przedsiębiorców złożyło wnioski, w tym 63 mikroprzedsiębiorców. 73 pracodawców otrzymało zgodę na finansowanie kształcenia (w tym 6 pracodawców zrezygnowało z kształcenia, 1 pracodawca odstąpił od umowy i zwrócił środki wraz z odsetkami). Z Krajowego Funduszu Szkoleniowego skorzystało ogółem 568 osób. W ramach zawartych umów przeszkolonych zostało: pracowników, z tego: 538 osób w ramach szkoleń, 3 osobom finansowane były studia podyplomowe. (15 osób zostało skierowanych na badania lekarskie, które niezbędne były do rozpoczęcia kształcenia i 15-tu osobom sfinansowano egzamin niezbędny do wykonywania zawodu) pracodawców, z tego: 3 pracodawcom sfinansowano studia podyplomowe, 24 pracodawców uczestniczyło w szkoleniach. W 2015 roku 26 pracodawców otrzymało odmowę sfinansowania kosztów kształcenia ustawicznego. Przyczyny odmów to: niespełnianie warunków określonych w ustawie i rozporządzeniu dotyczącym KFS, np. ubieganie się o kształcenie przez osoby niebędące pracodawcami, np. w przypadku spółek z o. o., nieuzupełnienie dokumentów na wezwanie Urzędu, niezgodność wniosku z kryteriami przyznawania środków na kształcenie ustawiczne w ramach KFS kwoty przekraczające możliwości finansowania kształcenia na jednego uczestnika, zbyt duża liczba szkoleń na jednego uczestnika, odmowa finansowania kształcenia temu samemu pracownikowi w ramach kolejnego wniosku z uwagi na ograniczone limitem środki i duże zainteresowanie innych pracodawców, odmowa finansowania kształcenia w formie coachingu. Wybrane kierunki szkoleń to: kurs leczenia ran, kurs na motorniczego tramwaju, cykl szkoleń z budowania efektywności zawodowej, mentoringu i warsztatu handlowego, szkolenie na uprawnienia elektroenergetyczne, kurs szczepień ochronnych, obsługa klienta znaczenie komunikacji w procesie sprzedaży, 100

101 obsługa programu Excel, negocjacje handlowe, podnoszenie kompetencji manegmentu w procesie zarządzania przedsiębiorstwem medycznym, udzielanie zamówień publicznych realizowanych przez uczelnie wyższe, jednostki badawcze i instytuty badawcze, utrzymanie klienta, rozmowa telefoniczna z klientami oraz radzenie sobie z wymagającym klientem, Corel Draw, księgowość w instytucjach kultury, Prawo pracy, zaawansowany kurs kroju i modelowania odzieży scenicznej, kurs spawalniczy TIG, kurs spawalniczy MAG, szkolenie ArchiCAD, szkolenie zaawansowane techniki programowania konsolet oświetleniowych i możliwości współczesnych automatycznych urządzeń oświetleniowych, szkolenie Audiodeskrypcja, szkolenie z optymalizacji stanowiska pracy, e-marketing, fotografia wnętrz - koncepcje kreatywne i rozwiązania techniczne szkolenie warsztatowe, profesjonalny kurs kulinarny z tematyki kuchni azjatyckiej, szkolenie CIT i VAT w branży budowlanej i deweloperskiej, Eco driving wraz z obsługą tachografów cyfrowych oraz czas pracy kierowcy, profesjonalny trener, instruktor nauki doskonalenia jazdy, szkolenia językowe branżowe: angielski, włoski, hiszpański, niemiecki, rosyjski. Kierunki studiów podyplomowych: Studia podyplomowe kształcenia pedagogicznego, Prawo pracy, Kadry i płace w praktyce organizacji, 101

102 Studium podyplomowe dla doradców podatkowych, Audyt i kontrola wewnętrzna. Podsumowując, pierwsze lata wdrażania Krajowego Funduszu Szkoleniowego wykazały duże zainteresowanie pracodawców podnoszeniem kwalifikacji zarówno swoich jak i zatrudnionych pracowników. Pracodawcy pozytywnie oceniają nowe narzędzie wsparcia, wskazując na konieczność przekwalifikowania, aktualizacji wiedzy i umiejętności pracowników. Zwiększenie inwestycji w potencjał kadrowy powinno poprawić zarówno pozycję firm jak i samych pracowników na konkurencyjnym rynku pracy. 102

103 4. INNE DZIAŁANIA PODEJMOWANE PRZEZ MUP W 2015 ROKU 4.1 PROJEKT SCHEMATOM STOP! WSPÓLNE DZIAŁANIA INSTYTUCJI POMOCY SPOŁECZNEJ I INSTYTUCJI RYNKU PRACY W 2015 roku kontynuowano rozpoczętą w 2014 roku partnerską współpracę z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Olsztynie przy realizacji projektu systemowego Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich Schematom Stop! Wspólne działania instytucji pomocy społecznej i instytucji rynku pracy pilotaż. Projekt realizowany był w okresie od r r. i jego głównym celem było powstanie skoordynowanego systemu współpracy instytucjonalnej wobec rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym z tytułu bezrobocia, niemożności wyjścia z systemu świadczeń pomocy społecznej oraz testowe wypracowanie nowych instrumentów rodzinnej aktywizacji i integracji społecznej. W ramach projektu zostały powołane dwa zespoły zadaniowe: 1) Powiatowy Zespół Koordynujący Współpracę (PZKW), w skład którego weszły niżej wymienione podmioty: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Olsztynie, Miejski Urząd Pracy w Olsztynie, Centrum Integracji Społecznej w Olsztynie, Miejski Zespół Profilaktyki i Terapii Uzależnień, Świetlica Terapeutyczna nr 1, Katolickie Stowarzyszenie Opieki nad Dzieckiem i Rodziną im. Św. Brata Alberta, Miejski Ośrodek Poradnictwa Specjalistycznego i Socjalnego, Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży. 2) Mobilna Grupa Interdyscyplinarna (MGI) składająca się z 10 opiekunów rodzin, w tym: pracownicy socjalni 8 osób, doradca zawodowy 1 osoba, psycholog 1 osoba. Zespoły odpowiedzialne były m.in. za wypracowanie dokumentów programowych oraz nowych instrumentów aktywizacji zawodowej i integracji społecznej rodzin. W ramach projektu opracowano i wdrożono Lokalny Program Interdyscyplinarnej Współpracy (PZKW) oraz Rodzinny Program Aktywizacji i Integracji dla powiatu Olsztyn (MGI). 103

104 Cele opracowania programów: 1. Opracowany mechanizm koordynacji i współpracy instytucji rynku pracy i instytucji pomocy. 2. Nowe instrumenty aktywizacji zawodowej i integracji społecznej skierowane do całych rodzin oraz poszczególnych jej członków np. rodzinne kontrakty socjalne. 3. Zwiększenie spójności oddziaływania instytucji dwóch systemów wsparcia i pomocy tj. instytucji rynku pracy i instytucji pomocy i integracji społecznej. W ramach projektu wszechstronną pomocą objętych zostało 20 rodzin wielodzietnych tj. 111 osób, w tym 34 dorosłych i 77 dzieci. W projekcie uczestniczyły także 24 osoby bezrobotne, w tym 15 kobiet i 9 mężczyzn. Uczestnicy projektu korzystali z różnych form wsparcia o charakterze społecznym i zawodowym, zaplanowanych zgodnie z indywidualnymi potrzebami rodzin. Były to między innymi : warsztaty gospodarowania czasem, budżetem, poruszania się po rynku pracy, wsparcia wzajemnego, komunikacyjno-integracyjne, socjoterapeutyczne, warsztaty gospodarstwa domowego, pierwsza pomoc, zdrowego żywienia, korepetycje dla dzieci i zajęcia logopedyczne, zajęcia sportowe i rekreacyjne np. kino, pływalnia, zajęcia pozaszkolne dla dzieci - nauka gry na gitarze, taniec, sztuki walki, jazda konna, zajęcia grupowe oraz indywidualne ze specjalistami (psycholog, pedagog, doradca zawodowy, socjoterapeuta), spotkania i wyjazdy integracyjne, kursy i praktyki zawodowe. Poprzez uczestnictwo w kursach zawodowych 17 osób uzyskało nowe kwalifikacje zawodowe, natomiast 7 osób podjęło zatrudnienie. W trakcie realizacji projektu został także opracowany przez Powiatowy Zespół Koordynujący Współpracę Międzyinstytucjonalny i Międzysektorowy Model Współpracy Instytucji Pomocy i Integracji Społecznej i Instytucji Rynku Pracy. Ma on służyć pokonaniu barier, jak również usprawnieniu współpracy instytucji, co umożliwi indywidualne podejście do klienta oraz podniesie jakość i efektywność świadczonych usług ukierunkowanych na usamodzielnienie osoby bezrobotnej i jej rodziny. 104

105 W dniu r. roku Miejski Urząd Pracy w Olsztynie zawarł umowę współpracy partnerskiej z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Olsztynie na rzecz realizacji Międzyinstytucjonalnego i Międzysektorowego Modelu Współpracy Instytucji Pomocy i Integracji Społecznej i Instytucji Rynku Pracy. Poza Miejskim Urzędem Pracy do współpracy włączyli się: Centrum Integracji Społecznej w Olsztynie, Świetlica Terapeutyczna Nr 1, Miejski Zespół Profilaktyki i Terapii Uzależnień, Katolickie Stowarzyszenie Opieki nad Dzieckiem i Rodziną im. Św. Brata Alberta, Warmińsko-Mazurska Komenda Wojewódzka Komenda OHP, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Rodzinie ARKA, Bank Żywności w Olsztynie. Głównym celem współpracy międzyinstytucjonalnej było utworzenie skoordynowanego systemu wspólnych działań wspierająco-aktywizujących skierowanych do rodzin wielodzietnych zagrożonych wykluczeniem społecznym. Cele pośrednie współpracy: Zwiększenie możliwości w zakresie wykorzystania potencjału instytucji pomocy i integracji społecznej oraz instytucji rynku pracy do efektywnego rozwiązywania problemów rodzin wielodzietnych korzystających z ich pomocy, Poprawa efektywności porozumiewania i spójności działań instytucji/organizacji funkcjonujących w ramach modelu, Zapewnienie osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym skutecznych, dostępnych i efektywnych form pomocy w zakresie integracji społecznej i zawodowej, Zwiększenie samodzielności rodzin wielodzietnych w rozwiązywaniu problemów, Zwiększenie udziału różnych instytucji we wspólnych przedsięwzięciach na rzecz poprawy sytuacji rodzin w zakresie zatrudnienia, Uaktywnienie podmiotów lokalnego rynku pracy na rzecz współpracy oraz rozwiązywania problemu bezrobocia, Podniesienie kompetencji kadr instytucji/organizacji funkcjonujących w ramach modelu współpracy, Określenie standardów pracy z rodziną wielodzietną w zakresie zwiększenia samodzielności oraz aktywności społecznej i zawodowej, Wzrost satysfakcji klientów instytucji pomocy i integracji społecznej oraz instytucji rynku pracy. 105

106 4.2 POZOSTAŁA WSPÓŁPRACA Z INNYMI JEDNOSTKAMI ZEWNĘTRZNYMI Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku włączał się również w działania różnych instytucji zewnętrznych, które pełnią istotną rolę we wspieraniu aktywizacji osób bezrobotnych i poszukujących pracy na terenie Olsztyna, powiatu oraz całego województwa. Działania urzędu skupiały się przede wszystkim na upowszechnianiu informacji dotyczących organizowanych form wsparcia realizowanych przez te instytucje. Było to: 1. Kampania informacyjna w ramach Projektu Imigranci wobec przestępstw z nienawiści czyli jak skutecznie dochodzić swoich praw - realizowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego na rzecz Integracji Obywateli Państwa i budżetu państwa. Celem projektu było przekazanie cudzoziemcom wiedzy na temat obowiązującego w Polsce prawa w zakresie problematyki przestępstw z nienawiści, w tym przestępstw popełnianych na tle rasowym. 2. Moduł szkoleniowy pod nazwą Internet bez granic realizowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, w ramach projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej województwo warmińsko-mazurskie przeznaczony dla mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego zagrożonych wykluczeniem cyfrowym. 3. Projekt Równi na rynku pracy realizowany przez Ochotnicze Hufce Pracy w ramach programu Gwarancje dla młodzieży. Celem projektu jest aktywizacja osób młodych w wieku od 18 do 24 lat pozostających bez zatrudnienia oraz nieuczących się. 4. Projekt Pracownik Ochrony Fizycznej - szansa na zatrudnienie 50+ w Olsztynie i powiecie olsztyńskim realizowany przez firmę ProEco One sp. z o.o. 5. Projekt Nowocześni niewidomi widzą więcej! Sieć Tyflopunktów drogą do samodzielności inwalidów wzroku niezależnie od miejsca zamieszkania realizowany przez Fundację Szansa dla Niewidomych, kierowany do osób niewidomych i słabowidzących, jak również ich najbliższego otoczenia. 6. Projekt Dziś wykluczenie jutro zatrudnienie! realizowany przez Fundację na rzecz poprawy jakości życia OD-NOWA, skierowany do bezrobotnych kobiet w wieku od 18 do 30 lat, zamieszkających w gminie Świątki. 7. Projekt Zostań przedsiębiorcą społecznym" realizowany przez Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych. Projekt adresowany do osób bezrobotnych, nieaktywnych zawodowo (m.in. wychodzących z bezdomności, z uzależnień alkoholowych, narkotycznych, zwalnianych z zakładów karnych) oraz osób niepełnosprawnych. 106

107 8. Projekt Edukacja, rozwój, praca adresowany do nauczycieli i pracowników sektora oświaty, którzy po r. utracili swoje zatrudnienie, są zagrożeni zwolnieniem lub znajdują się w okresie wypowiedzenia z przyczyn zakładu pracy. Projekt realizowany jest przez Zakład Doskonalenia Zawodowego. 9. Projekt Trening dobrze ustawiony skierowany do osób niepełnosprawnych z umiarkowanym bądź znacznym stopniem niepełnosprawności, pozostających bez zatrudnienia. Projekt realizowany jest przez Elbląską Radę Konsultacyjną Osób Niepełnosprawnych (ERKON) w partnerstwie z Mazurskim Sejmikiem Osób Niepełnosprawnych, Agencją Ochrony Garda w Olsztynie oraz Powiatowym Urzędem Pracy w Elblągu. Celem projektu jest objęcie aktywizacją społeczno-zawodową uczestników z terenu Olsztyna i Elbląga oraz z powiatu olsztyńskiego i elbląskiego, zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niepełnosprawność, w tym intelektualną. 10. Projekt doradczy Akcja edukacja mający na celu zwiększenie uczestnictwa dorosłych mieszkańców Olsztyna w formalnym lub pozaformalnym kształceniu ustawicznym poprzez udzielenie pomocy w zakresie diagnozy potrzeb oraz wyboru i znalezienia odpowiedniej oferty edukacyjno-szkoleniowej. 11. Kampania Jestem mamą. Nie rehabilitantką. Jestem tatą. Nie terapeutą, realizowana przez Fundację Imago w partnerstwie z Fundacją Instytutu Rozwoju Regionalnego, powstała w ramach projektu Równe szanse rodziców dzieci niepełnosprawnych w powrocie na rynek pracy. Celem kampanii jest pomoc rodzicom, którzy w związku z nadmiaru obowiązków związanych z opieką nad swoim dzieckiem, musieli zrezygnować z pracy. 12. Projekt Zobaczyć przyszłość - Certyfikowane szkolenie językowe i komputerowe dla osób z dysfunkcją wzroku. Projekt skierowany do osób z dysfunkcją wzroku z województwa warmińsko-mazurskiego. Realizowany przez Fundację Szansa dla Niewidomych w partnerstwie z Open Education Group. Projekt. 13. Projekt Biuro Karier, skierowany do osób niepełnosprawnych pozostających bez zatrudnienia. Organizatorzy projektu: Warmińsko Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych i Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych. Projekt dofinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 14. Projekt Wolontariat Europejski (EVS) skierowany również do osób bezrobotnych, które podczas wyjazdów zagranicznych zdobywają doświadczenie zawodowe na różnych 107

108 stanowiskach. Projekt organizowany przez Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides. 15. Propagowanie informacji dotyczących Bezzwrotnej pomocy dla przedsiębiorców na ochronę miejsc pracy z Funduszy Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. 16. Bezpłatne kwalifikacyjne kursy zawodowe Stolarz i Tapicer organizowane przez Zespół Szkół Budowlanych im. Żołnierzy Armii Krajowej w Olsztynie przy współpracy z Warmińską -Mazurską Specjalną Strefą Ekonomiczną SA oraz inne organizowane przez szkoły zawodowe w Olsztynie 17. Rozpowszechnianie informacji dotyczącej szkoleń zawodowych realizowanych przez OHP. 18. Pożyczki na utworzenie stanowiska pracy oraz pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej z Banku Gospodarstwa Krajowego (art. 61 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy tj. Dz. U. z 2015 r. poz149) Banki Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Pracy, mogą finansować: Pożyczki na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego, w tym bezrobotnego skierowanego przez urząd pracy: podmiotom, prowadzącym działalność gospodarczą, osobie fizycznej, osobie prawnej, zamieszkującej lub mającej siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, będącej posiadaczem gospodarstwa rolnego, żłobkom lub klubom dziecięcym tworzonym i prowadzonym przez osoby fizyczne, osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, o których mowa w przepisach o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3; Pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej: bezrobotnym, poszukującym pracy absolwentom szkół i uczelni, w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego, studentom ostatniego roku studiów; Usługi doradcze i szkoleniowe skierowane do osób, którym udzielono pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w ramach obowiązującego od 2014r. porozumienia zobowiązany jest do: udzielania informacji na temat programu, wskazania miejsca dostępu regulaminu udzielania pożyczek i niezbędnej dokumentacji, informowania o miejscu składania wniosków o udzielenie pożyczki (siedziba konsorcjum), zamieszczania informacji 108

109 przekazywanych przez pośrednika dotyczących programu na terenie Urzędu oraz na stronie internetowej, opiniowania wniosków o udzielenie pożyczki na utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego pod względem możliwości MUP skierowania odpowiedniej osoby, kierowania osób na tworzone miejsce pracy, wydawania zaświadczeń potwierdzających posiadanie statusu osoby bezrobotnej, współpracowania w zakresie monitorowania. 4.3 KALENDARIUM WYDARZEŃ W 2015 roku Miejski Urząd Pracy zorganizował w siedzibie urzędu 5 giełd pracy dla następujących firm: stycznia firma Pentagram ZPCH z Olsztyna podczas zorganizowanej giełdy poszukiwała 7 osób na stanowisko sprzątacz pojazdów czerwca odbyły się spotkania przedstawicieli Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Olsztynie z kandydatami do pracy na stanowisku motorniczego tramwaju. Na prośbę pracodawcy w rozmowach kwalifikacyjnych wziął udział również doradca zawodowy MUP lipca przedstawiciele firmy Seciurity Sp. z o. o. z Gdańska podczas zorganizowanego spotkania z bezrobotnymi poszukiwali osoby do pracy na stanowisku sprzątaczki września Agencja Zatrudnienia GO WORK poszukiwała pracowników na stanowisko opiekun osoby starszej, 20 wolnych miejsc pracy na terenie Niemiec grudnia ponownie firma Seciurity Sp. z o. o. z Gdańska podczas zorganizowanego spotkania z bezrobotnymi poszukiwała osoby do pracy na stanowisku koordynator regionalny. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie współorganizował także następujące przedsięwzięcia: 1. W dniu 17 kwietnia 2015 roku w Olsztyńskiej Szkole Wyższej im. Józefa Rusieckiego w Olsztynie odbyła się siódma edycja Nowoczesnej Giełdy Pracy, którą jak co roku współorganizowano z ww. szkołą, Wojewódzkim Urzędem Pracy w Olsztynie i Ochotniczym Hufcem Pracy. Pomimo wielu zmian jakie zachodzą na rynku pracy, giełda z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród pracodawców, osób bezrobotnych i poszukujących pracy. W tym roku podczas giełdy 37 wystawców z różnych branż mogło zaprezentować swoje firmy. Pracodawcy proponowali zatrudnienie na takich stanowiskach jak: tapicer, szwaczka, montażysta mebli, manicurzystka, kontroler jakości, mechanik, elektronik, elektryk, asystent zarządu, operator automatów spawalniczych, pracownik fizyczny, doradca klienta w banku, sprzedawca, kasjer-sprzedawca, personel pomocniczy, konsultant ds. obsługi klienta, 109

110 pracownik ochrony, doradca serwisowy, pośrednik w obrocie nieruchomościami, pracownik magazynowy, monter sieci, instruktor, hostessa, konferansjer, nauczyciel przedszkola, pomoc nauczyciela, tokarz, automatyk, technolog, księgowa, programista IT, specjalista IT, inżynier produkcji, opiekun osób starszych na terenie Niemiec, oferty w sektorze ogrodnictwo-produkcja (praca w Holandii). Bardzo dużym zainteresowaniem cieszyły się oferty pracy w służbach mundurowych. Równocześnie prowadzone były przez pracowników Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie oraz Ochotniczy Hufiec Pracy warsztaty dla bezrobotnych i panele eksperckie nt.: Mój zawód, moja przyszłość robię to, co lubię. W panelach eksperckich wzięło udział ok. 600 osób w tym, osoby bezrobotne, pracodawcy, uczniowie, studenci, nauczyciele, eksperci rynku pracy. wojsko, Policja, Straż Graniczna. 2. W dniach kwietnia 2015 roku w Centrum Targowo-Konferencyjnym Expo Arena w Ostródzie Miejski Urząd Pracy uczestniczył w wydarzeniu pod nazwą Arena Rozwoju. Spotkanie to łączyło w sobie Targi Edukacji i Pracy. Wśród wystawców były również szkoły średnie z Warmii i Mazur, które prezentowały dostępne kierunki kształcenia. Miejski Urząd Pracy promował swoje usługi i instrumenty rynku pracy oraz udostępnił uczestnikom przedsięwzięcia aktualne oferty pracy. 3. W dniach kwietnia 2015 roku odbyły się w Arenie Ostróda kolejne dwa przedsięwzięcia - Targi Budowlane Warmia-Mazury Expo oraz Targi Rolne Agro-Power Mazury. Oba wydarzenia przyciągnęły setki zwiedzających. Premierowej edycji targów budowlanych przyświecało hasło "Nowoczesne Budownictwo". Celem Targów było wypromowanie najnowszych trendów w budownictwie proponowanych zarówno przez liderów branży, jak również firmy, które zaczynają zdobywać swoją pozycję. Wśród 120 wystawców nie zabrakło przedsiębiorców z Olsztyna i powiatu olsztyńskiego. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie wystąpił również w roli wystawcy. Urząd był jedynym urzędem pracy, który uczestniczył w targach, promował usługi i instrumenty rynku pracy skierowane do pracodawców wśród branży budowlanej. Naszym priorytetem było pozyskanie nowych pracodawców do współpracy. Wystawcy otrzymali materiały informacyjne w postaci nośnika USB, gdzie znajdowała się prezentacja zawierająca ofertę urzędu. Podczas tego przedsięwzięcia poznano bliżej oczekiwania pracodawców, którzy wykazywali bardzo duże zainteresowanie ofertą urzędu. Udział w tego typu przedsięwzięciach nie tylko stwarza możliwość nawiązywania współpracy z nowymi klientami, ale również akcentuje obecność urzędu pracy jako nowoczesnego partnera w pozyskiwaniu i rekrutacji pracowników. 110

111 4. W dniu 20 maja 2015 roku Miejski Urząd Pracy uczestniczył w dniach otwartych dla osób niepełnosprawnych. Po raz kolejny organizatorem tego przedsięwzięcia był Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Podczas spotkania osoby niepełnosprawne mogły otrzymać informację dotyczącą ubezpieczeń społecznych i możliwości aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Pracownicy Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie prezentowali dostępne oferty pracy dla osób niepełnosprawnych. Wśród wystawców nie zabrakło instytucji, które działają na rzecz osób niepełnosprawnych. 5. W dniu 16 października 2016 roku odbyła się IV edycja Młodzieżowego Dnia z Doradcą zawodowym w Zespole Szkół Elektronicznych i Telekomunikacyjnych w Olsztynie. W ramach tegorocznej oferty uczestnikom zaproponowano udział w warsztatach tematycznych i spotkaniach informacyjnych prowadzonych przez doradców zawodowych Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie. Głównym ich celem było zachęcenie uczestników do świadomego planowania swojej kariery zawodowej i podkreślenie roli doradcy w tym procesie oraz zwrócenie uwagi na aspekt bezpieczeństwa w poszukiwaniu pracy. 6. W dniu 24 listopada 2015 roku z okazji zorganizowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Tygodnia Przedsiębiorczości Miejski Urząd Pracy w Olsztynie promował swoje usługi i aktywne formy wsparcia klientom ZUS. Hasłem tego przedsięwzięcia brzmiało ZUS dla Biznesu. Pracownicy urzędu udzielali informacji osobom planującym rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jak również przedsiębiorcom, którzy chcieliby skorzystać ze środków funduszu pracy. 7. W dniu 26 listopada 2015 roku w Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie odbyła się Giełda Pracy dla Osób Niepełnosprawnych. Wydarzenie zorganizował Warmińsko-Mazurski Sejmik Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie, realizujący dwuletni projekt zatytułowany Biuro karier. W holu Urzędu Wojewódzkiego, który nie raz był już miejscem giełd i targów pracy, zorganizowano 18 stanowisk, na których przede wszystkim prezentowali się pracodawcy poszukujący niepełnosprawnych pracowników, ale także instytucje związane z rynkiem pracy, jak chociażby Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Oddział Warmińsko-Mazurski, Młodzieżowe Biuro Pracy Ochotniczych Hufców Pracy w Olsztynie. Podczas Dnia Otwartego prezentowaliśmy oferty pracy dla osób niepełnosprawnych, ulotki informacyjne dotyczące aktywnych form pomocy dla osób niepełnosprawnych jak również usługi pośrednictwa pracy. 111

112 5. DZIAŁALNOŚĆ MIEJSKIEJ RADY ZATRUDNIENIA Miejska Rada Zatrudnienia jest organem opiniodawczo-doradczym Prezydenta Olsztyna. Kadencja Rady trwa 4 lata. Miejska Rada Zatrudnienia w obecnym składzie została powołana przez Prezydenta Olsztyna zarządzeniem nr 15 z dnia 15 stycznia 2013 roku. Jej kadencja upływa w 2017 roku. Miejska Rada Zatrudnienia liczy 12 członków. W skład Miejskiej Rady Zatrudnienia w Olsztynie wchodzą osoby powołane przez Prezydenta Olsztyna spośród: 1) terenowych struktur każdej organizacji związkowej oraz organizacji pracodawców reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji, 2) społeczno-zawodowych organizacji rolników, w tym związków zawodowych rolników indywidualnych i izb rolniczych, 3) organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy, 4) jednostek samorządu terytorialnego. Do zakresu działania Miejskiej Rady Zatrudnienia należy w szczególności: 1) inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do pełnego i produktywnego zatrudnienia w Olsztynie, 2) ocena racjonalności gospodarki środkami Funduszu Pracy, 3) opiniowanie kryteriów podziału środków Funduszu Pracy na finansowanie programów dotyczących promocji zatrudnienia i finansowanie innych fakultatywnych zadań, 4) składanie wniosków i wydawanie opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia, szkolenia zawodowego oraz zatrudnienia w Olsztynie, 5) ocenianie okresowych sprawozdań z działalności urzędu pracy, 6) delegowanie przedstawicieli do komisji konkursowej dokonującej wyboru kandydata na stanowisko dyrektora urzędu pracy, 7) opiniowanie wniosków o odwołanie dyrektora urzędu pracy, 8) opiniowanie celowości realizacji programów specjalnych, biorąc pod uwagę w szczególności: a) liczbę osób objętych programem i kryteria doboru tych osób, b) zakładane rezultaty programu specjalnego, w tym przewidywaną efektywność kosztową i zatrudnieniową, c) koszty realizacji programu specjalnego, w tym poszczególnych przedsięwzięć, 112

113 9) opiniowanie proponowanych przez Prezydenta Olsztyna zmian realizacji programów specjalnych, 10) wydawanie opinii w sprawie umorzeń nienależnie pobranych świadczeń, 11) opiniowanie celowości realizacji Programu Aktywizacja i Integracja o którym mowa w art. 62a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004r. (tekst jedn. Dz. U. z 2015r. poz. 149 z późn. zm.), biorąc pod uwagę w szczególności: a) kryteria doboru bezrobotnych, b) zakładane efekty realizacji Programu Aktywizacja i Integracja. W 2015 roku odbyły się 4 posiedzenia Miejskiej Rady Zatrudnienia. Na posiedzeniach Miejskiej Rady Zatrudnienia zajmowano się między innymi następującymi zagadnieniami: 1) zatwierdzono kryteria podziału środków Funduszu Pracy na finansowanie programów dotyczących promocji zatrudnienia i finansowanie innych fakultatywnych zadań, 2) zatwierdzano plan wydatków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu oraz zadania fakultatywne, 3) zatwierdzono plan szkoleń grupowych na 2015 rok, 4) zaopiniowano 10 wniosków dotyczących zasadności kształcenia w zawodach tapicer, technik urządzeń sanitarnych, technik spedytor, mechanik motocyklowy, ślusarz, mechanik-monter maszyn i urządzeń, technik chłodnictwa i klimatyzacji, technik usług fryzjerskich, technik transportu kolejowego, kierowca mechanik, 5) zaopiniowano 15 wniosków o umorzenie nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych, 6) wydano opinię w sprawie realizacji przez Miejski Urząd Pracy Programu Aktywizacji i Integracji. Członkowie MRZ na każdym posiedzeniu informowani byli o aktualnej sytuacji na rynku pracy w Olsztynie oraz o działaniach Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie w celu aktywizacji osób bezrobotnych. 113

114 6. WSPÓŁPRACA Z CENTRUM INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W OLSZTYNIE Miejski Urząd Pracy w Olsztynie dnia r. podpisał porozumienie o współpracy z Centrum Integracji Społecznej w Olsztynie. Przedmiotem porozumienia było uregulowanie zasad współpracy pomiędzy ww. jednostkami oraz ustalenie zasad refundacji świadczeń integracyjnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne od tych świadczeń dla osób biorących udział w programach Centrum. Głównym zadaniem Miejskiego Urzędu Pracy wynikającym z porozumienia jest weryfikacja osób bezrobotnych, które spełniają warunki uczestnictwa w programach Centrum Integracji Społecznej. Dodatkowo opierając się na wiedzy o lokalnym rynku pracy, jego trendach i aktualnych potrzebach, Urząd pomaga w przygotowaniu planu działań CIS-u. W trakcie realizacji programu, Urząd wspiera działania Centrum poprzez możliwość skorzystania z usług doradcy zawodowego oraz usług pośrednictwa pracy. Przez ten okres z projektów organizowanych przez Centrum Integracji Społecznej w Olsztynie skorzystało około 800 osób. Celem działania Centrum Integracji Społecznej jest aktywizacja zawodowa i społeczna osób, które znalazły się w trudnej sytuacji na rynku pracy (podlegają wykluczeniu społecznemu i ze względu na swoją sytuację życiową nie są w stanie własnym staraniem zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych i znajdują się w sytuacji powodującej ubóstwo i uniemożliwiającej lub ograniczającej uczestnictwo w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym). Zadania CIS-y wykonują poprzez: reintegrację zawodową, czyli odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach w Centrum Integracji Społecznej zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy, reintegrację społeczną czyli odbudowanie i podtrzymanie u osoby uczestniczącej w zajęciach w Centrum Integracji Społecznej umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia ról społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu, umożliwienie zatrudnienia wspieranego, czyli udzielanie wsparcia o charakterze doradczym i finansowym uczestnikom CIS w utrzymaniu aktywności zawodowej umożliwiającej podjęcie zatrudnienia, prac społecznie użytecznych w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej lub podjęcie działalności gospodarczej. 114

115 Przez organizowanie szkoleń zawodowych i kursów CIS ma na celu ułatwienie zwłaszcza osobom długotrwale bezrobotnym powrotu na rynek pracy. Program CIS trwał z reguły od 6 do 12 miesięcy (w wyjątkowych sytuacjach może zostać przedłużony do 18 m- cy). W okresie programu uczestnik zajęć otrzymuje świadczenie integracyjne w wysokości 100% zasiłku dla bezrobotnych oraz podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Świadczenie integracyjne i składki na ubezpieczenie społeczne od tych świadczeń w całości finansowane jest z Funduszu Pracy. Urząd Pracy refunduje wypłacone świadczenia integracyjne wraz ze składkami na ubezpieczenie społeczne, wspomaga organizowanie zatrudnienia wspieranego oraz finansuje wydatki z nim związane. Pomimo, że uczestnicy Centrum Integracji Społecznej są objęci programem zatrudnienia socjalnego, nie można tej pracy traktować jako typowej pracy zarobkowej, ale jako aktywność, dzięki której osoba np. długotrwale bezrobotna nabywa umiejętności zawodowe. Pomiędzy uczestnikiem zajęć a CIS - em nie ma stosunku pracy w rozumieniu przepisów prawa pracy, a więc świadczenie integracyjne nie jest wynagrodzeniem z tytułu umowy o pracę. Od początku działalności CIS-u zorganizowano 29 edycji programu w tym 3 edycje zorganizowano w ramach projektów systemowych. Aktualnie 26 edycji jest już zakończonych. Natomiast aktualnie trwają 3 edycje, w których uczestniczy 43 osób. W okresie od r. do r. Miejski Urząd Pracy w Olsztynie przeznaczył na refundację świadczeń integracyjnych z Funduszu Pracy ,78 zł. Wobec powyższego kwota refundacji zmalała o ,21 zł w stosunku do roku , , , Wykres nr 69 Zaangażowanie środków z Funduszu Pracy na refundację wypłaconych świadczeń integracyjnych w latach W 2015 roku żadna z osób zarejestrowanych w Miejskim Urzędzie Pracy w Olsztynie po zakończeniu uczestnictwa w Centrum Integracji Społecznej nie rozpoczęła działalności gospodarczej w formie spółdzielni socjalnej, natomiast 25 osób podjęło zatrudnienie, w tym 1 osoba podjęła pracę w ramach zatrudnienia wspieranego. 115

116 7. ZWROTNA POMOC PAŃSTWA DLA OSÓB BEZROBOTNYCH ZOBOWIĄZANYCH DO SPŁATY KREDYTU MIESZKANIOWEGO W związku z wejściem w życie w dniu r. ustawy z dnia 19 czerwca 2009 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych udzielonych osobom, które utraciły pracę (Dz.U. Nr 115 poz. 964) od 01 lipca 2008 r. do r. urząd pracy realizował nowe zadanie tj. udzielał pomocy osobom zobowiązanym do spłaty kredytu mieszkaniowego, które utraciły pracę po dniu 1 lipca 2008 r. i zarejestrowały się jako osoby bezrobotne z prawem do zasiłku dla bezrobotnych. W latach decyzją wydaną z upoważnienia Prezydenta Olsztyna pomoc państwa w spłacie kredytu mieszkaniowego została udzielona 19 osobom spełniającym warunki do jej przyznania. Na podstawie pozytywnej decyzji Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie, instytucja kredytująca tj. Bank Gospodarstwa Krajowego wypłaciła pomoc na łączną kwotę ,00 zł. Jak wskazano wyżej pomoc państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych jest pomocą zwrotną, oznacza to, że osoba której udzielona takiej pomocy jest zobowiązana do jej zwrotu. Zwrot pomocy przyznanej na podstawie ww. ustawy następuje w miesiącu następującym po miesiącu, w którym upłynęły dwa lata od zaprzestania płatności rat pomocy. Natomiast czas spłaty wynosi 8 kolejnych lat kalendarzowych w wysokości równych nieoprocentowanych miesięcznych rat płatnych do 15 dnia każdego miesiąca, na rachunek bankowy Funduszu Pracy Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie. Aktualnie 14 osób z 19, którym przyznano pomoc państwa w spłacie kredytu mieszkaniowego dokonuje jej spłat. Natomiast 5 osób dokonało spłaty całości przyznanej pomocy państwa. 116

117 8. DWUKIERUNKOWA WYMIANA DANYCH POMIĘDZY MIEJSKI URZĘDEM PRACY W OLSZTYNIE, A MIEJSKIM OŚRODKIEM POMOCY SPOŁECZNEJ Celem usprawnienia wymiany informacji o osobach bezrobotnych pomiędzy powiatowymi urzędami pracy i jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej oraz jednostkami obsługującymi świadczenia rodzinne, dnia r. została podpisana umowa pomiędzy Miejskim Urzędem Pracy a Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej o dwukierunkowej wymianie danych o wspólnych beneficjentach pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych i rynku pracy, za pośrednictwem Samorządowej Platformy Komunikacyjnej SEPI. Umożliwia ona: udostępnianie wzajemne zaświadczeń dotyczących wspólnych beneficjentów pomocy społecznej i urzędu pracy w postaci elektronicznej, wymianę danych pomiędzy: Urzędem Pracy działającym w systemie Syriusz i Ośrodkiem Pomocy Społecznej działającym z wykorzystaniem systemu Pomost i Referatem Świadczeń Rodzinnych pracującym w systemie SR. W roku 2014 rozpoczęto wymianę danych pomiędzy MUP w Olsztynie a MOPS w Olsztynie w trybie wnioskowym droga elektroniczną za pośrednictwem programu SEPI. W okresie od r. do r. MOPS w Olsztynie złożył za pośrednictwem platformy elektronicznej wniosków o udostępnienie danych osobowych beneficjentów z obszaru pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych. 117

118 9. INTERNETOWA REJESTRACJA OSÓB BEZROBOTNYCH I POSZUKUJĄCYCH PRACY Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 12 listopada 2012 roku w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukujących pracy (Dz.U r. poz. 1299) od 27 maja 2013 roku przepisy dopuszczają możliwość dokonania rejestracji jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy oprócz rejestracji osobistej w urzędzie na dokonanie rejestracji przez internet. Osoby, które chcą skorzystać z tej formy rejestracji muszą zalogować się na portalu publicznych służb zatrudnienia praca.gov.pl i wypełnić formularz zgłoszenie do rejestracji osoby bezrobotnej lub zgłoszenie do rejestracji osoby poszukującej zatrudnienia. Rejestracja przez internet może przebiegać na dwa sposoby: I. Częściowa rejestracja przez internet. Aby skorzystać z częściowej rejestracji przez internet bezrobotny/poszukujący pracy wypełnia formularz elektroniczny. Następnie jest zobowiązany do dostarczenia dokumentów poświadczających posiadane kwalifikacje, wykształcenie, staż pracy podczas wizyty w Urzędzie w najbliższym wolnym terminie do rejestracji, nie dłuższym niż siedem dni roboczych. Termin wyznaczany jest przez Urząd. Rejestracja bezrobotnego/poszukującego pracy następuje z dniem zgłoszenia się osoby do Urzędu W przypadku niestawienia się na wizytę rejestracyjną wszystkie podane uprzednio dane osobowe zostają usunięte z systemu teleinformatycznego publicznych służb zatrudnienia. II. Pełna rejestracja przez internet. Osoby zainteresowane pełną rejestracją przez internet muszą posiadać 1 z 2 rodzajów podpisów elektronicznych tj.: bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego certyfikatem, podpisu potwierdzonego profilem zaufanym elektronicznej platformy usług administracji publicznej epuap, oraz dołączyć zeskanowane dokumenty niezbędne do rejestracji. Pracownik Urzędu Pracy wydaje decyzję, podpisuje ją podpisem kwalifikowanym i umieszcza na koncie osoby rejestrującej się oraz wyznacza termin wizyty. Osoba rejestrująca się potwierdza otrzymanie decyzji i informacji o terminie wizyty za pośrednictwem systemu. Doręczenie decyzji za pomocą środków komunikacji elektronicznej 118

119 jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania decyzji Urząd otrzyma potwierdzenie doręczenia pisma. W razie nieotrzymania takiego potwierdzenia, Urząd doręcza decyzję wraz z wezwaniem za pośrednictwem poczty na wskazany przez bezrobotnego adres do korespondencji. Chcąc zachęcić klientów urzędu do skorzystania z tej formy rejestracji sporządzono ulotki informacyjne, ogłoszenia, które zostały umieszone na stronie internetowej i w siedzibie Urzędu. Według stanu na dzień r. w Miejski Urzędzie Pracy w Olsztynie rejestracji przez internet dokonało łącznie 469 osób, jest to o 68 osób mniej w porównaniu do 2014 roku. Natomiast wzrosła liczba osób dokonujących całkowitej rejestracji przez internet, w 2015 roku było to 81 osób. 119

120 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA W 2015 ROKU I. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zabezpiecza: 1. Środki Funduszu Pracy z przeznaczeniem na świadczenia obligatoryjne, tj. zasiłki dla bezrobotnych i składki na ubezpieczenie społeczne. 2. Środki z Funduszu Pracy z przeznaczeniem na zadania fakultatywne. 3. Środki z Funduszu Pracy na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej. II. Wojewoda Warmińsko-Mazurski zabezpiecza: 1. Środki na składki na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku w wysokości ,46 zł. III. Prezydent Olsztyna zabezpiecza: 1. Środki na utrzymanie urzędu w wysokości ,77 zł. w tym: środki z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w wysokości 5 % kwoty środków (limitu) Funduszu Pracy ustalonej na rok poprzedni na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia z przeznaczeniem na finansowanie wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne pracowników pełniących funkcje doradców klienta w kwocie ,00 zł., środki z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z przeznaczeniem na finansowanie kosztów nagród specjalnych oraz składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie ,00 zł. IV. W 2015 roku MUP realizował projekt pod nazwą Inwestycja w kadry. W programie tym 85% finansowania stanowi płatność ze środków europejskich ,46 zł a 15% wkład własny JST ,87 zł. Całkowity koszt projektu w 2015 r. to ,33 zł. V. Środki otrzymane w 2015 roku z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w kwocie ,26 zł. na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej MUP przeznaczył na finansowanie kosztów szkolenia i przekwalifikowania zawodowego osób niepełnosprawnych. Finansowanie wyżej wymienionych zadań odbywa się na 120

121 podstawie porozumienia o współpracy zawartego pomiędzy Urzędem Pracy, a Miejskim Zespołem ds. Rehabilitacji Zawodowej i Społecznej Osób Niepełnosprawnych w Olsztynie. Tabela nr 49 Wydatki z Funduszu Pracy w roku (w zł) Wyszczególnienie Rok 2014 Rok 2015 Ogółem , ,23 Zasiłki dla bezrobotnych , ,00 Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu , ,64 Inne wydatki , ,11 w tym między innymi: koszty systemu informatycznego , ,36 koszty przekazywania świadczeń, wezwań i zawiadomień , ,57 inne wydatki , ,48 koszty szkolenia kadr służb zatrudnienia , ,00 refundacja dodatków do wynagrodzeń , ,70 Dodatki aktywizacyjne , ,70 Świadczenia integracyjne , ,78 Zasiłki dla cudzoziemców 0 121

122 3% 2% 2% 0% 54% 39% Zasiłki dla bezrobotnych Aktywne formy Inne wydatki Dodatki aktywizacyjne Świadczenia integracyjne Zasiłki dla cudzoziemców Wykres nr 70 Wydatki z Funduszu Pracy w roku 2015 Miejski Urząd Pracy dokonał w 2015 roku zakupu środków trwałych na kwotę ,04, w tym ze środków Funduszu Pracy na kwotę ,06 zł. Ze środków Funduszu Pracy zakupiono między innymi komputery, drukarki, urządzenia wielofunkcyjne, natomiast ze środków własnych niszczarki, lodówki, krzesła itp. Ze środków Funduszu Pracy urząd finansuje wiele działań, m.in. całkowite koszty rozwijania i eksploatacji systemu teleinformatycznego (zakup sprzętu, programów, materiałów eksploatacyjnych, opłaty za dostęp do Internetu, utworzenie i utrzymanie strony internetowej i strony Biuletynu Informacji Publicznej). Ponadto ze środków Funduszu Pracy pokrywane są wydatki na usługi telekomunikacyjne (telefony stacjonarne i komórkowe), usługi pocztowe oraz szkolenia pracowników, a także wydatki związane z promowaniem działań urzędu. Zatrudnienie w Miejskim Urzędzie Pracy Stan zatrudnienia w przeliczeniu na etaty (w tym osoby zatrudnione w ramach umów na zastępstwo): Stan na początek roku 70,25 Stan na koniec roku - 74,25 122

123 Tabela nr 50 Wydatki w roku na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu (w zł.) oraz na KFS Rok 2014 Rok 2015 Rodzaj działań Struktura Struktura Kwota Kwota wydatków wydatków wydatkowana wydatkowana w % w % Szkolenia ,66 5,91% ,47 6,81% Prace interwencyjne , % ,58 5,89% Refundacja składek ZUS Zatrudnienie wspierane ,58 0,19% 9.435,72 0,07% Roboty publiczne ,67 2,17% ,53 2,78% Umowy stażowe ,98 33,80% ,91 31,62% Przygotowanie zawodowe Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej Refundacja doposażenia stanowisk pracy ,22 37,70% ,29 32,32% ,38 10,43% ,04 7,85% Bon na zasiedlenie ,00 1,27% Zwrot kosztów przejazdu Krajowy Fundusz Szkoleniowy ,00 1,57% ,95 7,38% Prace społecznie użyteczne ,00 2,76% ,93 2,53% Bon zatrudnieniowy ,96 0,54% Spółdzielnie socjalne ,10 0,38% ,20 0,21% Dofinansowanie do studiów podyplomowych ,03 0,23% ,44 0,36% Inne instrumenty rynku pracy ,73 0,76% ,62 0,37% RAZEM ,99 100% ,64 100% Wydatki na 1 bezrobotnego-według stanu bezrobotnych na dzień (bez KFS) Stan bezrobotnych na

124 11. PODSUMOWANIE Miejski Urząd Pracy w Olsztynie w 2015 roku realizował działania, które łagodziły skutki bezrobocia oraz doprowadzały do aktywizacji zawodowej w celu: 1) pełnego i produktywnego zatrudnienia; 2) rozwoju zasobów ludzkich; 3) osiągnięcia wysokiej jakości pracy; 4) wzmacniania integracji oraz solidarności społecznej; 5) zwiększania mobilności na rynku pracy. Sytuacja osób bezrobotnych oraz działania wobec pracodawców tworzyły rynek pracy, który w 2015 roku przedstawiał się j. n.: stopa bezrobocia na r. w Olsztynie wynosiła 5,9 %, w województwie warmińsko-mazurskim 16,3 % i kraju 9,8 %. Była niższa o 0,9 punktu procentowego niż w poprzednim roku w Olsztynie, o 2,4 pp w województwie warmińsko-mazurskim i o 1,6 pp w kraju, liczba bezrobotnych na koniec 2015 roku wynosiła osób i była niższa o 791 osób niż w roku 2014, w roku 2015 zarejestrowanych zostało osób czyli o 562 osób mniej niż w roku Z ewidencji wyłączono 9.587osób, czyli o osób mniej niż w roku poprzednim, główną przyczyną wyłączeń z ewidencji było podjęcie pracy osoby (50,5 %), w roku 2015 wpłynęło ofert pracy czyli o 346 ofert mniej niż w roku 2014, różnymi formami wsparcia w 2015 roku objęto osób bezrobotnych, wydatki środków FP w roku 2015 na realizację aktywnych form przeciwdziałaniu bezrobociu stanowiły 53,8 % ogółu wydatkowanych środków (50,7 % w roku 2014), natomiast wydatki na zasiłki dla bezrobotnych 39,1 % (w roku ,9 %), kształcenie ustawiczne osób pracujących w wieku powyżej 45 lat było wspierane w roku 2015 przez Krajowy Fundusz Szkoleniowy. Przeszkolono 568 osób, w tym 27 pracodawców i 541 pracowników. Wydatkowano środki w wysokości zł, w celu określenia możliwości pomocy osobom bezrobotnym wykonano profili pomocy i sporządzono Indywidualnych Planów Działania 124

125 Przy wydatkowaniu środków na finansowanie form wsparcia kierowano się zasadami racjonalności i szczególnej dbałości, mając na uwadze dyscyplinę finansów publicznych. Realizując programy dotyczące promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej uwzględniano kryteria wydatkowania i podziału środków, pozytywnie zaopiniowane przez Miejską Radę Zatrudnienia. Przy aktywizacji priorytetowo traktowano osoby do 25 i do 30 roku życia, powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotnych, osoby niepełnosprawne. Uruchomiono Program Aktywizacja i Integracja, umożliwiający wsparcie dla osób z ustalonym III profilem pomocy, u których wystąpiły różne czynniki utrudniające wejście lub powrót na rynek pracy. 125