O duchu sekciarstwa. opr. ks. Łukasz Libowski Kędzierzyn-Koźle, 23 VI 2015, wykład dla KIK-u

Transkrypt

1 O duchu sekciarstwa opr. ks. Łukasz Libowski Kędzierzyn-Koźle, 23 VI 2015, wykład dla KIK-u

2 Plan wykładu Część pierwsza wstęp: Sąd sekciarstwo? Część druga zasadnicza: Charakterystyka sekciarstwa Część trzecia podsumowanie: Piękna i bestia

3 Skąd sekciarstwo? Część pierwsza wstęp

4 Postmodernizm (albo: post-postmodernizm) Płynność, zmienność (Z. Baumann, J. Życiński) Wszystko jest względne, o wszystkim można dyskutować, nie ma nic niepodważalnego i nienaruszalnego Niestabilność, niestałość, brak punktów oparcia Relatywizm: religijny, światopoglądowy, moralny Subiektywizm, egocentryzm: pojedynczy (każdy) człowiek miarą wszechrzeczy

5 Owoce/efekty postmodernizmu W świecie: chaos W życiu człowieka: zagubienie Odpowiedź na postmodernizm Ucieczka w skrajność: w fundamentalizm*; w dziedzinie wiary w sekciarstwo

6 Fundamentalizm/sekciarstwo Daje poczucie akceptacji, pewności i bezpieczeństwa Nienaruszalne prawdy Obiektywizm, wszystko podane z góry, nie ma miejsca na własne poglądy Dając gotowe odpowiedzi na wszystko albo prawie wszystko, zwalnia z trudu refleksji, krytyki i myślenia Daje oparcie w życiu i potężną siłę do życia ( niesie przez życie)

7 Charakterystyka sekciarstwa Część druga zasadnicza Na podstawie: ks. Józef Tischner, Duszpasterze: charyzmatycy i sekciarze, w: tenże, Ksiądz na manowcach, Kraków 2007, s

8 Ruch charyzmatyczny Ma założyciela charyzmatyka; jemu się wierzy, jego się słucha i jego się naśladuje Członkowie pozostają często za zamkniętymi drzwiami, wolą pozostawać we własnym gronie Modlą się, wznosząc ręce do góry, wykrzykując niezrozumiałe słowa, padając na twarz Mówią, że Duch ich nawiedza

9 Zgromadzenia zakonne i różne wspólnoty Biorą się z ruchów charyzmatycznych Pielęgnują duchowość założyciela Swoje życie codzienne poddają regułom uznanym przez Kościół: w regułach tych indywidualność religijna założyciela czy założycielki splata się ze zdrowym rozsądkiem Kościoła, wykluczając tym samym skrajności Liczy się konkret: modlitwa za świat, opieka nad bezdomnymi czy chorymi, katechizacja, nauka itp.

10 Sekty Biorą się z ruchów charyzmatycznych Przywódca ma charyzmę, ale sprowadza grupę na manowce: zamiast gromadzić ją wokół Kościoła (w Kościele), gromadzi ją wokół kapliczki W kapliczce czci się nie tyle Boga, co mistrza, ojca założyciela, proroka wyłącznego interpretatora woli Bożej; związek z nim jest przeżywany przez członków sekty jako właściwy i rzeczywisty związek religijny: on wtrąca w pobożny nastrój, on pociesza, on przywraca do życia, poza nim wszelka mowa o Bogu jest pusta; wyznawca słucha tego, kogo on słucha, słucha dlatego, że on słucha i o tyle, o ile on słucha

11 Sekty Dość dokładnie religijność sekty odzwierciedla zasada cuius regio, eius religio: najpierw jest regio obszar poddany władaniu ojca, potem dopiero obszar ten wypełnia się określonym religio religijnością szczególnej emocji

12 Świadomość charyzmatyczna a sekciarska Są do siebie podobne, nakładają się na siebie Duch sekciarstwa ciągle nad nami wisi i otwiera przed nami demoniczną stronę religii Gdzie przebiega granica między świadomością charyzmatyczna a świadomością sekciarską? Jak odróżnić rzetelną religijność od religijności podrabianej? Powyższe pytania to chleb powszedni duszpasterstwa Właściwym polem sporu między duchem charyzmy a duchem sekciarstwa jest wnętrze duszy człowieka

13 Religijność sekciarska objawy Sprawa podstawowa, której konsekwencją są wszystkie inne: przekonanie, że dzięki udziałowi w życiu określonej grupy już się jest zbawionym; zbawienie wynika z przynależności do rodziny elity zbawionych

14 Religijność sekciarska objawy Zbawienie bez objawienia : objawienie kieruje się przede wszystkim do rozumu i budzi go ze snu, nawet jeśli potem go (radykalnie) przekracza kluczowa rola rozumu, który odczytuje i interpretuje objawienie, a w konsekwencji staje i milknie w obliczu tajemnicy; w sekcie rozum znika pod ciężarem uczucia, przede wszystkim uczucia przynależności do rodziny zbawionych gdy w religijności charyzmatycznej ponad rozumem jest już tylko tajemnica, to w religijności sekciarskiej ponad rozumem jest uczucie, które odsłania tajemnicę i zawsze mówi coś więcej niż rozum

15 Religijność sekciarska objawy Gdy religijność charyzmatyczna wie, że nic nie wie, to religijność sekciarska wie, że wszystko wie, a skoro wszystko wie, to pozostaje jej tylko głoszenie gotowej prawdy prawdy, która jest jej już dana dana w uczuciu przynależności i nie ma potrzeby, aby jej szukać (Rabindranath Tagore: Błąd nie może sobie pozwolić na przegraną, a prawda może ) Pewność: kto wchodzi w świat religijności sekciarskiej, uzyskuje jedno już wie, czego się trzymać ; pewność jest przy tym miernikiem prawdy

16 Religijność sekciarska objawy Swoiście rozumiana miłość bliźniego: bliźnim jest członek tej samej rodziny, uczestnik tych samych przeżyć, nosiciel podobnych uczuć, czciciel tych samych bóstw, mieszkaniec mojego regio; cała reszta to wrogowie wiary, których trzeba atakować, bo ich regio zagraża naszemu regio stąd potrzeba nienawiści, pogardy, lęku zmieszanego z agresją i bólu z powodu bezustannej klęski cnotliwych, tzn. naszych (schemat emocji: archaiczne zaspokojenie potęgi uczuć)

17 Religijność sekciarska objawy Miłość, która jest formą istnienia nienawiści: są dwa rodzaje miłości i paralelne do nich dwa rodzaje nienawiści nienawiść, która wypływa z miłości (np. miłość ojca do dziecka i nienawiść do tego, kto krzywdzi ukochane dziecko) i miłość, która płynie z nienawiści (miłość sekciarza do swoich, która bierze się z bezsilnej złości na świat)

18 Religijność sekciarska objawy Nieposłuszeństwo: religijność charyzmatyczna, świadoma niebezpieczeństw, jakie wiążą się z chodzeniem własnymi drogami, jest o wiele bardziej otwarta na słuchanie autorytetu Kościoła niż religijność sekciarska, która ma swój własny autorytet i swoją własną władzę; dramat sekty na tym polega, że w pewnym momencie nie chce już słuchać, a nawet już słuchać nie może, ponieważ świadomość zbawienia unicestwiła w niej zdolność słuchania

19 Piękna i bestia Część trzecia podsumowanie Na podstawie: ks. Józef Tischner, Duszpasterze: charyzmatycy i sekciarze, w: tenże, Ksiądz na manowcach, Kraków 2007, s

20 Religa Fascynuje i przeraża Paradoksalnie to coś najpiękniejszego i zarazem coś najgroźniejszego to mieszkanie aniołów i demonów człowieka Nic nowego: Chrystusa ukrzyżowali nie sceptycy, ateiści czy relatywiści, ale ludzie religijni, nawet bardzo religijni; ten, kto chciał odnowić religię, stał się ofiarą religii Czyż sam Krzyż nie ukazał nam wielkości religii i zarazem nędzy «religijności»?

21