Dębówko. Twierdzielewo

Transkrypt

1 Dębówko Dębówko położone jest w północnośrodkowej części Gminy. Liczba mieszkańców wynosi 154 osób, powierzchnia użytków rolnych stanowi 256,70 ha. W skład sołectwa wchodzi również wieś Orłowce. Na terenie Dębówka mieści się powstała w 1972 r. Szczecińska Kopalnia Surowców Mineralnych. Zakład ten zajmuje się wydobyciem żwiru i mieszanek kruszonych oraz piasku płukanego. Twierdzielewo Wieś położona w pobliżu Rokitna. W Twierdzielewie istniała katolicka szkoła i kościół. Jest to tak zwana wieś klasztorna założona w pierwszej połowie XV wieku. Pierwszy budynek kościelny zbudowano w 1554 roku, budowla przetrwała 350 lat. Dzisiejszy kościół zbudowano w 1905 r. Miejscowość zamieszkuje 65 mieszkańców.

2 Stryszewo Stryszewo to wieś położona na lewym brzegu Warty, w północnowschodniej części gminy Przytoczna. Wieś liczy 70 mieszkańców. Osada założona została w 1600 r. razem ze wsią Strychy. W pobliżu Stryszewa występuje wiele różnych zbiorowisk leśnych, przeważają jednak bory sosnowe i mieszane. W drzewostanie przeważającym gatunkiem jest sosna. Tereny podmokłe porastają olsy, łęgi czy grądy, które przepięknie prezentują się wiosną i jesienią. Inne często spotykane gatunki drzew leśnych to: brzoza, olsza, świerk, dąb, lipa, topola, modrzew, daglezja i jesion a nawet cyprysik Lawsonia. Lasy przyciągają rzesze amatorów zbierania jagód, grzybów, malin i jeżyn.

3 Wierzbno Wierzbno leży przy trasie nr 24 (Berlin-Poznań), 8 km od Przytocznej. Wieś należała do majątku ziemskiego. Wierzbno to jedna z najstarszych wsi w regionie. Pierwsza wzmianka historyczna pochodzi z roku 1415 właściciel wsi Bernard Wierzbiński funduje kościół.

4 W roku 1748 zbudowano w Wierzbnie kościół drewniany, przebudowany w 1909 roku na murowany. Obok znajduje się drewniana dzwonnica z 1920 r. Mieści się także pałac eklektyczny z połowy XIX w., obok którego wyrosły potężne lipy o obwodzie 460 i 470 cm oraz park krajobrazowy o pow. 13,5 ha z pierwszej połowy XIX w. Przed wojną było tu przejście graniczne. Wieś liczy 338 mieszkańców. Powstał tutaj jeden z największych w Polsce ekspedytorów ropy naftowej. W parku podworskim, przed neoklasycystycznym pałacem z końca

5 XIX w., oglądać można prawdziwą ciekawostkę przeniesiony z pobliskiej granicy polsko-niemieckiej tzw. kamień wersalski. Na mocy ustaleń traktatu wersalskiego granica biegła tędy w latach Dobrze widoczne są wykute na kamieniu litery P (Polska) i D (Deutschland), kolejny numer G 001 oraz napis Versailles (data podpisania traktatu przez Niemców). Na jego szczycie znajduje się niewielki otwór, od którego biegną wyraźne linie oznaczające kierunek dalszego przebiegu granicy. Jest to tzw. graniczny kamień główny. Ma zgodne z ustaleniami traktatu wymiary (175 x 40 x 40). Zmierzyliśmy go dokładnie. Pomiędzy kamieniami głównymi ustawiano wtedy mniejsze kamienie normalne o wymiarach 125 x 25 x 25 i jeszcze mniejsze kamienie pomocnicze (93 x 18 x 18).

6 Strychy Strychy leżą 1,5 km na północ od Wierzbna. Wieś została założona w 1600 r. Ziemia została zagospodarowana przez osadników holenderskich. W czasie wojny trzydziestoletniej we wsi zamieszkali osadnicy niemieccy. W Strychach istniał kościół ewangelicki i szkoła. Wieś posiadała młyn stępowy i młyn wodny, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1697 r. (akt sprzedaży młyna). W roku 1701 zbudowano w Strychach wiatrak. Wieś liczy 176 mieszkańców. Istnieje tu firma Super Down, zajmująca się produkcja pierza oraz Ośrodek ANASTASIS, prowadzący terapię uzależnień od narkomanii. W 2011 r. oddano do użytku boisko do plażowej piłki siatkowej.

7 Rokitno Rokitno to miejscowość położona o 4 km od Przytocznej przy drodze do Międzyrzecza, wśród falistych pagórków morenowych, licząca 627 mieszkańców. Rokitno to stara słowiańska osada, położona malowniczo wśród falistych pagórków morenowych. W Rokitnie znajduje się Sanktuarium z Cudownym Obrazem Matki Bożej Rokitniańskiej piękny kościół wzniesiony w latach , muzeum oraz ogród. W budowie jest również Droga Krzyżowa rozciągająca się wśród okolicznych pól i łąk. Sanktuarium to również piękny park z iglakami, dojrzewającymi wiśniami i stawem. To przygotowane specjalnie dla pielgrzymów miejsca modlitewne: Kaplica Matki Bożej Fatimskiej, Ostra Brama, Golgota. To również drewniany domek pustelnia Pięciu Braci Męczenników Międzyrzeckich. W wielu miejscach biją

8 źródełka, z których można czerpać wodę. Według dawnych pisanych przekazów parafia była tu już w XII w. W 1378 r. wieś stała się własnością opata Mikołaja i bledzewskich cystersów. Od tego czasu wieś łączyły z klasztorem stosunki lenne Nazwa Rokitno pochodzi od gatunku wierzby rokita. Jest to nazwa bardzo stara, pochodząca z XII lub XIII wieku. Już w 1333 zbudowano we wsi pierwszy kościół drewniany, założony przez biskupa poznańskiego Jana Doliwe. W 1661 kościół przeszedł na własność bledzewskiego konwentu cystersów. Osiem lat później z Bledzewa przeniesiono tu słynący łaskami obraz Matki Boskiej. Kolejny kościół powstał w 1642 roku, była to budowla drewniana. Na początku XVIII w. cystersi rozpoczęli budowę nowego murowanego kościoła, jednak budowla ta nie została ukończona. W 1746 r. rozebrano ją i przystąpiono do wznoszenia zachowanej do dziś późnobarokowej świątyni. Autorem projektu był nadworny architekt królewski, Karol Marcin Frantz. Budowę ukończono w 1756 r. Dzieje Rokitna związane są ściśle z kościołem i kultem Najświętszej Marii Panny. Znajduje się tu Bazylika Mniejsza Matki Bożej Królowej Rokitniańskiej, sanktuarium, miejsce pielgrzymek wiernych z całego świata. Wzrastający ruch pielgrzymkowy przyczynił się do podjęcia decyzji o budowie nowej świątyni. Dzisiejszy budynek kościoła zbudowany został w latach Jest to trzynawowa bazylika halowa w stylu barokowym, bogato zdobiona. Projektantem kościoła był królewski architekt Karol Marcin Frantz. Dwuwieżowa fasada wzorowana jest na austroczeskim baroku, ołtarz główny oraz ołtarze boczne rokokowe. Przedmiotem kultu i głównym zabytkiem kościoła jest obraz Matki Boskiej Cierpliwie Słuchającej. Cudowny Obraz Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej

9 Namalowany w I poł. XVI w. przez nieznanego artystę, przypuszczalnie ze szkoły niderlandzkiej, drewno lipowe, być może fragment większego obrazu Madonny z Dzieciątkiem. Znakiem szczególnym dzieła jest odsłonięte ucho Madonny, stąd tytuł Obrazu. Pierwotnie w posiadaniu osiadłej na Kujawach rodziny Stawickich. Następny właściciel to Wacław Leszczyński kanclerz koronny Królestwa Polskiego. Po nim Obraz przejął Jan Opaliński opat bledzewski, który umieścił go w swojej rezydencji, później w kościele bledzewskim, a następnie w specjalnie przygotowanym kościele w Rokitnie. Po wnikliwych badaniach w dniu r. obraz uznano za cudowny. Szczególną opieką otaczał Ikonę król Michał Korybut Wiśniowiecki, który sprowadził ją do Warszawy, zabrał na wyprawę pod Lublin w celu stłumienia buntu szlachty. Rycerstwo Polskie pod przewodem Króla modliło się o zwycięstwo mieczem, zaś jak się okazało, tam na polu bitwy doszło do zawarcia pokoju narodowego. Dowodem królewskiej czci i wdzięczności jest umieszczony na Obrazie biały orzeł z napisem Daj Panie pokój dniom naszym. Po tym zwycięstwie Boga nad przemocą, Król ofiarował Matce Bożej Koronę królewską, a obraz umieścił w swojej kaplicy na zamku Królewskim w Warszawie. Dnia r. obraz zostaje przywieziony do Rokitna i po nocnym czuwaniu w kaplicy polnej uroczyście wniesiony do odnowionego Kościoła. Na powrót obrazu wybudowano kaplicę polną, pierwotnie drewnianą. Istnieje przypuszczenie, że budowę sponsorował sam król Michał Korybut Wiśniowiecki, dlatego też drogę tę nazwano traktem królewskim. W 1758 roku wzniesiono kaplicę murowaną, a ostateczny kształt nadano jej w roku Znajdująca się w kaplicy figura Matki Bożej Fatimskiej jest darem papieża Jana Pawła II. Wiele darów papieskich znajduje się również w muzeum przy kościelnym. Całość otoczona jest pięknie utrzymanym parkiem, w którym znajduje się droga krzyżowa. Powstała też Kalwaria Rokitniańska, rozlokowana między jeziorami Lubikowskim i Rokitniańskim, która kończy się na wzgórzu przed Rokitnem, miejscem pierwszej świątyni, na której znajdują się 32 stacje /kapliczki/.

10 Godne polecenia jest jezioro Rokitno, które ma powierzchnię 70 ha i głębokość 13 m. Jest ono bezodpływowe o cząstkowej zlewni w obszarze gminy Przytoczna i Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Jezioro to niegdyś było połączone z jeziorem Lubikowskim. Położone jest malowniczo pośród lasów. Nad jeziorem rozlokowany jest ośrodek wypoczynkowy. W 2009 r. dokonano remontu budynku świetlicy wiejskiej wraz z remizą strażacką w miejscowości Rokitno. Funkcjonuje tu również Internetowe Centrum Edukacyjno-Oświatowe, gdzie wszyscy mieszkańcy i nie tylko mogą przyjść i skorzystać z internetu.

11 Nowa Niedrzwica Wieś leży 3,5 km na północny zachód od Przytocznej; 2 km na południe od Nowej Niedrzwicy znajduje się stacja kolejowa Rokitno (dziś nieczynna). Pierwszy zapis historyczny o osadzie pochodzi z list podatkowych z 1581 roku. W 1700 r. wieś przeszła w ręce polskiego właściciela. Dawna nazwa miejscowości to Hersztop. Obecna nazwa został przywieziona przez osadników ze wschodu, z okolic Niedrzwicy Kościelnej koło Lublina. Nazwa pochodzi z języka niemieckiego i oznacza wieś Hermana. Od początku wieś była posiadłością szlachecką, najwcześniejszym znanym właścicielem był Jakub Herstopski. Do roku 1939 wieś funkcjonowała na prawie rycerskim. Zamieszkuje ją 259 mieszkańców. Powierzchnia użytków rolnych wynosi 747,3 ha. Największymi firmami-pracodawcami tutaj są: Rozlewnia gazu AmeriGas Polska Sp.z o.o., Gospodarstwo Rolne

12 Państwa Pacan i restauracja/. Firma AUTO PORT /stacja paliw, motel i Lubikowo Pierwsze zapiski historyczne o Lubikowie pochodzą z połowy XV wieku. Wieś posiadała katolicką i ewangelicką szkołę. Lubikowo należy do najstarszych w regionie. Miejscowość ta położona jest na południowym zachodzie gminy Przytoczna. Zamieszkuje ją 302 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzi wieś Lubikówko i Dziubielewo. Na turystyczne walory wsi składają się: piękne okolice, jezioro i położenie z dala od ośrodków miejskich. Na południowy zachód od wsi rozpościera się Jezioro Lubikowskie, malowniczo położone wśród lasów, łąk i pól. Jezioro Lubikowskie jest największym i najgłębszym jeziorem na terenie gminy o powierzchni 314,7 ha i 36 m głębokości. Biorąc pod uwagę wielkość jezior Pojezierza Lubuskiego plasuje się ono na 4 miejscu. Ma urozmaiconą linię brzegową oraz wiele zatok. W jego południowo-wschodniej części znajduje się

13 malownicza wyspa zwana Konwaliową, leśno-krajobrazowy rezerwat przyrody o powierzchni 4.4 ha. Głównym przedmiotem ochrony jest naturalny starodrzew dębowy, związane z nim zbiorowisko roślinne oraz zabezpieczenie cennego krajobrazu z rozległymi trzcinowiskami stanowiącymi znakomite miejsce rozrodu ptaków wodnych. Na niewielkim obszarze wyspy znajduje się ponad 100 gatunków roślin naczyniowych. Ścisłą ochroną objęty jest bluszcz pospolity rosnący tu w rzadkiej formie płożącej, naziemnej. Na wzmiankę zasługuje konwalia majowa, od której nazwę wzięła wyspa. Gatunek ten jest szczególnie liczny w środkowej części wyspy i tu tworzy rozległe łany. Największe z dębów występujących na wyspie w obwodzie przekraczają 400 cm, a ich wiek można szacować na wiele setek lat. Częstymi gośćmi na wyspie są dziki. Mało kto wie, że te duże ssaki są wprawnymi pływakami, a przepłynięcie między stałym lądem a brzegami wyspy nie stanowi dla nich problemu. Dziki przybywają na wyspę całymi watahami po żołędzie, czasami potrafią tu żerować nawet kilka dni. Częstym gościem na wyspie jest bielik, który tu odpoczywa bądź przygotowuje się do łowów. Niezwykle rzadką atrakcją wyspy jest północny płytki litoral obfitujący w ogromne głazy narzutowe, których średnica przekracza 2 m. Wyspa objęta jest całkowitą ochroną. Z zachodniej strony wyspy widoczny jest wysoki, przeciwległy brzeg zwany Górą Czarownic, wcinający się w jezioro długim, wąskim półwyspem. Nieco dalej wznosi się Góra Borsucza. Wzgórza owiane są legendami.

14 Osobliwością jeziora jest jego przezroczysta woda o niewielkiej zlewni w okolicach sąsiednich gmin i Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Ta czystość wody umożliwia oglądanie dna nawet do głębokości 5-7 m, co stwarza idealne warunki do podwodnych wojaży płetwonurków. Jezioro doskonale nadaje się do uprawiania żeglarstwa. Atrakcje te uzupełniają: sport wędkarski szczególnie z kajaków lub łodzi oraz polowanie na ptactwo wodne. Jezioro z rybackiego punktu widzenia jest typem sielawowym, średnio żyznym, głębokim. Licznie są tu reprezentowane: okoń, szczupak, węgorz, miętus, leszcz i płoć mniej lin i krasnopióra. Dobre warunki do wypoczynku i spacerów zapewniają pobliskie lasy obfitujące w poziomki, jagody, jeżyny, orzechy laskowe i grzyby. Wschodnie brzegi jeziora zaroiły się od domków turystycznych. Wyjątkowo twarde i piaszczyste dno oraz łagodnie nachylone stoki tej części jeziora stwarzają wymarzone miejsce do plażowania i odbywania kąpieli.

15 Położenie Gmina Przytoczna położona jest w środkowo-wschodniej części województwa lubuskiego. Jest jedną z 6 gmin powiatu międzyrzeckiego. Graniczy z gminami: Międzyrzecz, Skwierzyna, Pszczew oraz Bledzew. W skład gminy wchodzi 14 sołectw. Prawie cały obszar należy do zlewni rzeki Warty, jedynie południowa jego część leży w zlewni pośredniej Obry. Gmina Przytoczna znajduje się przy drodze krajowej nr 24 Poznań-Gorzów Wlkp.-Szczecin. Przez naszą gminę przebiegają ważne szlaki komunikacyjne. Od zachodniej jej strony biegnie szlak Berlin-Kostrzyn-Poznań, natomiast od strony północnej wiedzie szlak Szczecin-Poznań. Gmina obszarowo zajmuje powierzchnię 184,5 km 2, co stanowi 1,32% województwa lubuskiego.

16

17 Krobielewo Krobielewo (Krebbel) wieś położona na lewym brzegu Warty, 7 km na północny-wschód od Przytocznej. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1391, nazwa pochodzi od imienia Krobiel. Osada została założona przez właściciela Goraja Jana Prusińskiego w 1672 r. Koloniści pochodzili z Holandii i Niemiec. Od średniowiecza na Warcie istniał drewniany most, który został spalony w wojnach szwedzkich. W 1938 r. zbudowano nowy most (długość 318 m), w owym czasie najdłuższy drewniany most w Niemczech. Ten most przetrwał do 1945 r. i został zniszczony w czasie działań wojennych. W okresie powojennym na miejscu mostu istniała do 1983 r. przeprawa promowa. Znajduje się tu kościół szachulcowy z 1807 r., częściowo obmurowany pod koniec XIX w. We wsi jest wiele starych domów. Obecnie mieszka tu 90 osób.

18