OCENA ENERGETYCZNYCH CECH HISTORYCZNEJ ZABUDOWY W OLSZTYNIE

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "OCENA ENERGETYCZNYCH CECH HISTORYCZNEJ ZABUDOWY W OLSZTYNIE"

Klaudia Osińska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym Nina SOŁKIEWICZ-KOS, Mariusz ZADWORNY Politechnika Częstochowska OCENA ENERGETYCZNYCH CECH HISTORYCZNEJ ZABUDOWY W OLSZTYNIE This article concerns different aspects of summer village buildings on the examples located in Olsztyn near Częstochowa. It presents simplified architectural analysis of a wooden building which is typical example of recreation building for this area. WPROWADZENIE W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące zabudowy letniskowej na przykładzie gminy Olsztyn k. Częstochowy. Zaprezentowano uproszczoną analizę architektoniczno-urbanistyczną drewnianego obiektu mieszkalnego, będącego typowym przykładem budynku o cechach rekreacyjnych dla tego obszaru. Powyższe materiały stały się podstawą do sformułowania uproszczonych wniosków związanych z wykorzystaniem energii Słońca w historycznej zabudowie obszaru Jury Krakowsko-Częstochowskiej. 1. PRZYKŁAD ISTNIEJĄCEGO DOMU LETNISKOWEGO W OLSZTYNIE Analizowany budynek jest zlokalizowany w miejscowości Olsztyn przy ul. Kühna. Budynek jest obiektem jednorodzinnym wolno stojącym, niepodpiwniczonym, parterowym z poddaszem użytkowym, wzniesionym prawdopodobnie w latach trzydziestych XX wieku Prezentacja budynku Omawiany budynek przedstawiono w postaci dokumentacji fotograficznej (rys. rys. 1-5) oraz zaprezentowano jego inwentaryzację (rys. rys. 6-14) [1]. Analiza architektury obiektu pozwala wyodrębnić następujące elementy i formy architektoniczne: część centralną - piętrową - oraz dwa skrzydła boczne - parterowe. Skrzydło zlokalizowane od strony południowej ma postać werandy z dużymi przeszkle-

It presents simplified architectural analysis of a wooden building which is typical example of recreation building for this area.

2 262 N. Sołkiewicz-Kos, M. Zadworny niami, skrzydło zlokalizowane od strony północnej posiada funkcję pomieszczenia gospodarczego. Bryła centralna, piętrowa zaakcentowana jest strefą wejściową w postaci ganku pełniącego funkcję wiatrołapu oraz usytuowanej nad nim facjaty z balkonem. Bogata stolarka okienna i drzwiowa z podziałami wzbogaca architekturę obiektu. Budynek jest jednym z najciekawszych obiektów reprezentujących nurt letniskowych domów podmiejskich Olsztyna powstałych w okresie międzywojnia. Rys. 1. Budynek mieszkalny - elewacja zachodnia, ul. Kűhna, Olsztyn (fot. D. Bodecki) [1] Rys. 2. Budynek mieszkalny - elewacja wschodnia, ul. Kűhna 37, Olsztyn (fot. D. Bodecki) [1]

Bogata stolarka okienna i drzwiowa z podziałami wzbogaca architekturę obiektu.

3 Ocena energetycznych cech historycznej zabudowy w Olsztynie 263 Rys. 3. Budynek mieszkalny - elewacja południowa, ul. Kűhna, Olsztyn (fot. D. Bodecki) [1] Rys. 4. Budynek mieszkalny - elewacja północna, ul. Kűhna, Olsztyn (fot. D. Bodecki) [1] Rys. 5. Fragment stropu nad poddaszem, ul. Kűhna, Olsztyn (fot. D. Bodecki) [1]

Bodecki) [1] Rys. 4. Budynek mieszkalny - elewacja północna, ul.

4 264 N. Sołkiewicz-Kos, M. Zadworny

5 Ocena energetycznych cech historycznej zabudowy w Olsztynie 265

6 266 N. Sołkiewicz-Kos, M. Zadworny Rys. 8. Rzut więźby dachowej, inwentaryzacja Rys. 9. Rzut dachu, inwentaryzacja

7 Ocena energetycznych cech historycznej zabudowy w Olsztynie 267 Rys. 10. Przekrój pionowy, inwentaryzacja Rys. 11. Elewacja zachodnia, inwentaryzacja

8 268 N. Sołkiewicz-Kos, M. Zadworny Rys. 12. Elewacja wschodnia, inwentaryzacja Rys. 13. Elewacja północna, inwentaryzacja oprac. D. Bodecki [1], romotor: dr inż. arch. M. Zadworny, konsultant: dr inż. arch. N. Sołkiewicz-Kos Rys. 14. Elewacja południowa, inwentaryzacja

9 Ocena energetycznych cech historycznej zabudowy w Olsztynie ANALIZA ENERGETYCZNYCH CECH ZABUDOWY OBIEKTU MIESZKALNEGO Cechą charakterystyczną dla budynków realizowanych w tym okresie na terenie Olsztyna jest odwoływanie się do miejscowych warunków klimatyczno-środowiskowych, co przejawia się w występowaniu określonych wytycznych: orientacja budynku w stosunku do stron świata, zwarta bryła budynku, strefa wejściowa w formie ganku pełniącego rolę wiatrołapu, bufory cieplne - dwa parterowe skrzydła przylegające do budynku od strony północnej i południowej. Strefę izolacji cieplnej od strony północnej zapewniają dwa pomieszczenia gospodarcze. Usytuowanie przeszklonej werandy od strony południowej pozyskuje światło i ciepło Słońca dla przylegających pokoi dziennych, strefowanie pomieszczeń - usytuowanie pokoi dziennych od strony południowej, wschodniej i zachodniej, usytuowanie kuchni i łazienki w części północnej domu, korzystny współczynnik A/V - powierzchni ścian do kubatury budynku. Przedstawione rysunki zawierają układ pomieszczeń części parterowej i części poddasza. Część przyziemia zawiera: przedsionek i obszerny przedpokój z dostępem do klatki schodowej, kuchnię trzy pokoje, pomieszczenia gospodarcze i werandę. Kondygnacja poddasza zawiera obszerny hall z klatką schodową, trzy sypialnie wraz z garderobami. WNIOSKI Obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej charakteryzuje się dużym nasłonecznieniem, stąd realizacja budynków w konstrukcji drewnianej na tym terenie jest zjawiskiem naturalnym. Zważywszy na izolacyjne cechy drewna - ściana o grubości cm zapewniała w latach 30. odpowiedni mikroklimat i temperaturę wnętrz mieszkalnych. Modernizacja takich obiektów w celu przystosowania ich do współczesnych wymogów w zakresie fizyki budowli jest skomplikowana i wymaga indywidualnych decyzji. Najbardziej optymalne zewnętrzne docieplenia w celu poprawy warunków temperaturowych pomieszczeń powodują utratę charakteru architektury obiektu. Często stosowanym zabiegiem w celu zachowania funkcji użytkowej obiektu jest docieplenie obiektu od wewnątrz, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie dachu, wymiana instalacji grzewczej. W artykule autorzy przedstawili rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne zabudowy letniskowej budynków drewnianych, odnoszących się do Olsztyna - miejscowości letniskowej, znajdującej się w pobliżu Częstochowy. Autorzy prezentowali te zagadnienia, odwołując się do przykładów w miejscowości Olsztyn k. Często-

klimatyczno-środowiskowych, co przejawia się w występowaniu określonych wytycznych: orientacja budynku w stosunku do stron świata, zwarta bryła budynku, strefa wejściowa w formie ganku pełniącego

10 270 N. Sołkiewicz-Kos, M. Zadworny chowy i Żarki Letnisko - w pozycji monograficznej dotyczącej zagadnień projektowania obiektów mieszkalnych [2]. Przedstawiono tam materiały odnoszące się do tradycyjnej zabudowy drewnianej, letniskowej pochodzącej z okresu międzywojnia. W tym właśnie okresie (międzywojnia) ukształtował się archetyp zabudowy letniskowej w subregionie częstochowskim. Prezentowany obiekt jest tego przykładem. W artykule przeanalizowano go pod względem funkcjonalno-przestrzennym oraz materiałowo-konstrukcyjnym. Przedstawiono również kontekst środowiskowy oraz kulturowo-regionalny. Zaprezentowany budynek pozostaje w relacji z istniejącą architekturą drewnianej tradycyjnej zabudowy subregionu częstochowskiego. LITERATURA [1] Bodecki D., Projekt budynku mieszkalnego na podstawie analizy tradycyjnej zabudowy letniskowej w Olsztynie k. Częstochowy, Praca dyplomowa magisterska, promotor: dr inż. arch. M. Zadworny, konsultant: dr inż. arch. N. Sołkiewicz-Kos., Wydział Budownictwa Politechniki Częstochowskiej, maszynopis. [2] Sołkiewicz- Kos N., Zadworny M., Metodyka, organizacja i zarządzanie procesem projektowym, Małe struktury osiedleńcze w gminach, seria: Monografie nr 166, Wyd. Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2009.

W tym właśnie okresie (międzywojnia) ukształtował się archetyp zabudowy letniskowej w subregionie częstochowskim. Prezentowany obiekt jest tego przykładem.

Podobne dokumenty

ARCHITEKTURA WERNAKULARNA JAKO ELEMENT STRATEGII EKOLOGICZNEJ OBSZARÓW CHRONIONYCH JURY KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKIEJ

Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym Nina SOŁKIEWICZ-KOS, Mariusz ZADWORNY Politechnika Częstochowska ARCHITEKTURA WERNAKULARNA JAKO ELEMENT STRATEGII EKOLOGICZNEJ OBSZARÓW CHRONIONYCH