JĘZYK POLSKI. Jest jednym z języków urzędowych w Unii Europejskiej.

Transkrypt

1 JĘZYK POLSKI Język polski, polszczyzna język naturalny należący do grupy języków zachodniosłowiańskich (do której należą m.in.. czeski, słowacki, kaszubski) stanowiącej część rodziny języków indoeuropejskiej. Ocenia się, że język polski jest językiem ojczystym około 44 milionów ludzi na świecie mieszkańców Polski oraz tzw. Polonii, czyli Polaków zamieszkałych za granicą. Jest jednym z języków urzędowych w Unii Europejskiej. najstarszy druk w języku polskim ukazał się w 1475 roku we Wrocławiu. Były to trzy modlitwy katolickie "Ojcze nasz", "Zdrowaś Mario oraz "Wierzę w Boga. Najstarsze zdanie w języku polskim "Day, ut ia pobrusa, a ti poziwai" zapisano w 1270 roku w Henrykowie na karcie 24 Księgi henrykowskiej. Instytucją opiniodawczo-doradczą w sprawach używania języka polskiego w Polsce jest Rada Języka Polskiego.

2 IMIONA Jednym z najważniejszych źródeł, dzięki któremu można zapoznać się z bogactwem dawnych imion słowiańskich jest Bulla gnieźnieńska z 1136 roku. Znajdziemy tam m.in. Takie imiona jak: ławosz, Rus, Suł, Białowąs, Witosza, Pęcisz, Smarsk Miłoch, Kraik, Niegłos, Koniusz, Dał Marłek, Krzyż, Pozdziech, Redzięta, Smogorz, Domk, Dygoma, Kobyłka, Parzech. Najpopularniejsze imiona nadawane w Polsce: Męskie: Jakub, Kacper, Filip, Szymon Żeńskie: Julia, Lena, Maja, Zuzanna

3 BOGACTWA NATURALNE Bogactwa naturalne Bałtyku można podzielić na żywe i mineralne: Żywe to przede wszystkim ryby. Do podstawowych gatunków łowionych w tym morzu należą: śledź, dorsz, makrela i szprot, ale równie ważne są płastugi (gładzica, skarp, stornia) i ryby wędrowne (troć, łosoś, węgorz). Niewielkie, lokalne znaczenie użytkowe mają także takie ryby morskie jak: belona, węgorzyca, ostropłetwiec, sielawa, sieja i stynka. Mineralne - Do mineralnych bogactw naturalnych Bałtyku należą odkryte na dnie tego morza surowce (gaz ziemny, ropa naftowa, bursztyn, minerały ciężkie oraz kruszywa: żwir, piaski). Do innych zasobów naturalnych Morza Bałtyckiego należą także: minerały ciężkie (magnetyt, rutyl, cyrkon, granat).

4 BOGACTWA NATURALNE BURSZTYN Bursztyn także: jantar, amber kopalna żywica drzew iglastych, a w rzadszych przypadkach żywicujących liściastych drzew z grupy bobowców. Znanych jest około 60 odmian (gatunków). Najstarsze z nich pochodzą z utworów dewońskich (stwierdzono je w Kanadzie); najmłodsze, nie zaliczane zasadniczo do bursztynów są znajdowane w Ameryce Południowej, Afryce, Australii i Nowej Zelandii (kopal). Najbogatsze znane złoża bursztynów, szacowane na 90% całych zasobów światowych, zlokalizowane są w obwodzie kaliningradzkim (Rosja). W Polsce udokumentowane geologicznie są cztery złoża o łącznej zasobności bursztynu 1118 ton: największe w Górce Lubartowskiej 1088 ton, w Przeróbce 17 ton, w Wiślince 2,7 tony i w Możdżanowie 10 ton ; prócz tego rocznie skupuje się 4-6 ton bursztynu pozyskanego wg oficjalnych danych z plaż Bałtyku.

5 BOGACTWA NATURALNE BURSZTYN Najbardziej ceniony w jubilerstwie jest bursztyn bałtycki. Ze względu na niewielką twardość ulega szybko zarysowaniom oraz zmatowieniu na wypolerowanej powierzchni w przypadku kontaktu z twardszymi materiałami, np. ziarenkami piasku zawartymi w kurzu i powietrzu. Bursztyn jest przedmiotem handlu. Największe międzynarodowe targi bursztynu na świecie Amberif odbywają się w Gdańsku. W medycynie ludowej dym bursztynowych kadzidełek zabijał zarazki, a noszone na szyi korale zapobiegają bólom gardła i głowy oraz wzmacniają tarczycę. Ogrzane grudki bursztynu stosowało się do wyciągania z oczu ciał obcych (muszek, pyłków). Utłuczony proszek zażywano jak tabakę, co miało oczyścić zatoki i pomóc w pozbyciu się kataru. W medycynie stosuje się bursztyn jako nalewkę w leczeniu chorób tarczycy, gardła, przy chrypce i reumatyzmie.