Dom. energooszczędny. czyli ochrona środowiska. scenariusz 1. gimnazjum. i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym
|
|
- Mariusz Łuczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 5 p a k i e t e d u k a c y j n y C z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u , ,05 Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym gimnazjum PRZEDMIOT WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
2 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u UWAGI O REALIZACJI Na lekcji zostaną zrealizowane wymagania ogólne i szczegółowe zawarte w podstawie programowej przedmiotu WOS w gimnazjum przy wykorzystaniu metod stwarzających uczniom możliwość aktywnego udziału w lekcji. Bliskie uczniom treści dotyczące budżetu domowego zintegrowane są z problematyką ochrony środowiska, szczególnie klimatu poprzez racjonalne gospodarowanie energią w domu. W fazie wprowadzającej, przy omawianiu typowych dla WOS-u zagadnień tj. rodzajów wydatków w gospodarstwie domowym, należy zwrócić uwagę na duży udział wydatków na energię w budżecie domowym. Istotnym momentem fazy realizacyjnej będzie udzielenie odpowiedzi na pytanie w jaki sposób zużycie energii wpływa na stan środowiska naturalnego. Uczniowie powinni nabyć świadomość, że wysokie zużycie energii pochodzącej ze źródeł nieodnawialnych przyczynia się do zwiększenia emisji gazów cieplarnianych do atmosfery podczas jej produkcji oraz do wyczerpywania zasobów nieodnawialanych. Konsekwencją wzrostu ilości gazów cieplarnianych w atmosferze jest wzrost temperatury na Ziemi i globalne ocieplenie. Skutki oczekiwanych zmian klimatu w Europie to: zmniejszenie dostępności zasobów wodnych, spadek produktywności gleb, pustynnienie, zmniejszenie różnorodności biologicznej, wzrost ryzyka występowania pożarów lasów w Europie Południowej, zanik lub redukcja lodowców alpejskich, zanik chłodnych zim, wzrost ilości upalnych lat, nasilenie występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych np. trąb powietrznych, upałów, intensywnych opadów prowadzących do powodzi zagrażających życiu i zdrowiu ludności. Do omówienia tego zagadnienia można wykorzystać dostępne filmy lub symulacje np. na stronach internetowych. W celu uświadomienia uczniom, że racjonalne gospodarowanie energią przynosi korzyści dla budżetu domowego i środowiska, zaplanowano rozmowę nauczającą i ćwiczenia praktyczne pokazujące uczniom sposoby oszczędzania energii na co dzień. Ponadto uczniowie zdobędą umiejętność obliczania rocznego zużycia energii w domu i wydatków na energię. W pracy domowej uczniowie mają szansę wykorzystać wiedzę i umiejętności zdobyte na lekcji, dokonując obliczenia rzeczywistego zużycia energii we własnym gospodarstwie domowym i zaplanować działania je ograniczające. Pomysł na zrealizowanie danego tematu metodą projektu edukacyjnego Wykonajcie projekt pt. Czy nasza szkoła jest energooszczędna?. W tym celu przeprowadźcie audyt energetyczny, w którym dokonacie oceny standardu energetycznego budynku, oświetlenia budynku, jakości energetycznej urządzeń pobierających energię. Wynik audytu, w którym podacie sposoby na zmniejszenie wydatków szkoły na energię cieplną i elektryczną, poprzez zastosowanie rozwiązań przyjaznych środowisku, przedstawcie dyrekcji szkoły ,05
3 Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym Scenariusz i materiały uzupełniające do przedmiotu wiedza o społeczeństwie w gimnazjum Odniesienie zakresu treści scenariusza do podstawy programowej: Zakres treści scenariusza Cele kształcenia wymagania ogólne Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Rodzaje wydatków w gospodarstwie domowym i ich udział w budżecie domowym (w tym wydatki na energię). 2. Rodzaje energii wykorzystywanej w domu. 3. Wpływ produkcji i wykorzystania energii na środowisko. 4. Racjonalne i nieracjonalne gospodarowanie energią w domu: a. analiza rynku żarówek, b. wybór i użytkowanie sprzętu AGD i RTV, c. gospodarowanie energią cieplną, d. budownictwo energooszczędne. II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka ich rozwiązań. VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej. Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym. 25. Gospodarka rynkowa. Uczeń: 2) podaje przykłady racjonalnego i nieracjonalnego gospodarowania; stosuje zasady racjonalnego gospodarowania w odniesieniu do własnych zasobów (np. czasu, pieniędzy), 4) analizuje rynek wybranego produktu. 26. Gospodarstwo domowe. Uczeń: 1) wymienia główne dochody i wydatki gospodarstwa domowego ,05 3
4 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u 4!!! Czas zajęć: 45 min Cel główny: Uświadomienie zależności między gospodarowaniem energią w domu, stanem budżetu domowego i ochroną środowiska przyrodniczego, w tym klimatu. Cele operacyjne: Wiadomości Uczeń: wymienia rodzaje wydatków w gospodarstwie domowym, podaje rodzaje energii wykorzystywanej w domu, wskazuje cechy budynku o wysokim standardzie energetycznym, podaje możliwości zmniejszenia wydatków na energię w budżecie domowym. Umiejętności Uczeń: szacuje udział poszczególnych rodzajów wydatków w budżecie domowym, w tym wydatków na energię, dostrzega wpływ gospodarowania energią na klimat, charakteryzuje różne rodzaje oświetlenia pod kątem jego wpływu na budżet domowy i stan środowiska przyrodniczego, uzasadnia potrzebę zakupu urządzeń AGD i sprzętu elektronicznego o wysokiej klasie energetycznej pod kątem zasobów budżetu domowego i wpływu na środowisko, rozróżnia zachowania racjonalne i nieracjonalne w gospodarowaniu energią, charakteryzuje różne rodzaje oświetlenia pod kątem jego wpływu na budżet domowy i stan środowiska przyrodniczego, doskonali umiejętność współpracy w zespole, prezentowania i uzasadniania własnych opinii. Postawy Uczeń: ma świadomość znaczenia racjonalnego gospodarowania energią z poziomu konsument/konsumentka na rozwój zrównoważony, wyraża gotowość do podejmowania zrównoważonych działań na rzecz ochrony klimatu poprzez racjonalne gospodarowanie energią w domu. Metody pracy wg klasyfikacji Szloska ze zmianami: pogadanka, burza mózgów, ćwiczenie przedmiotowe, elementy wykładu lub metoda eksponująca film, rozmowa nauczająca, metody ewaluacji Formy pracy: grupowa, zbiorowa, indywidualna Środki dydaktyczne: karty pracy, karta ewaluacji lekcji, film, foliogram/slajd, rzutnik pisma/komputer
5 Plan toku lekcji Tok lekcji Zadania szczegółowe Czas w min Metody i formy pracy Środki dydaktyczne Uwagi (np. nr załącznika z materiałem wspomagającym realizację) Wprowadzenie 1. Czynności organizacyjne. 2. Nauczyciel wspólnie z uczniami ustala i zapisuje na tablicy rodzaje wydatków w gospodarstwie domowym i szacuje ich procentowy udział w budżecie rodzinnym. 3. Następnie dokonuje weryfikacji odpowiedzi uczniów posługując się danymi statystycznymi dla przeciętnego gospodarstwa domowego. Podkreśla duży udział w budżecie wydatków na użytkowanie mieszkania i nośniki energii. 4. Nauczyciel przeprowadza krótką dyskusję zadając pytanie: Jakie rodzaje energii są wykorzystywane w domu i jakie są jej źródła (rodzaje: energia elektryczna i cieplna; źródła: konwencjonalne i odnawialne). Na jej podsumowanie podaje główny cel lekcji. 5. Uczniowie zapisują temat lekcji Pogadanka. Praca zbiorowa. Burza mózgów. Praca zbiorowa. Materiały dla nauczyciela: Załącznik 1: Struktura wydatków w gospodarstwie domowym. Realizacja 6. Nauczyciel omawia wpływ produkcji i wykorzystania energii na środowisko ze szczególnym uwzględnieniem zmian klimatu i ich skutków. 7. W celu uświadomienia uczniom, że racjonalne gospodarowanie energią przynosi korzyści dla budżetu domowego, społeczeństwa i środowiska uczniowie rozwiązują z pomocą nauczyciela zadanie 1 w karcie pracy dotyczące analizy rynku żarówek. Nauczyciel pyta uczniów, która żarówka jest najbardziej przyjazna dla klimatu i budżetu domowego uwzględniając zasadę racjonalnego gospodarowania. 8. Nauczyciel przeprowadza rozmowę nauczającą w celu omówienia kolejnych sposobów racjonalnego gospodarowania energią podczas której uczniowie wykonują zadanie 2 w karcie pracy. Zadanie dotyczy racjonalnego wykorzystania sprzętu AGD, RTV, urządzeń niskiego poboru i ciepła. Nauczyciel dodaje, że koszty za energię w domu można także obniżyć stosując odpowiednie rozwiązania budowlane Element wykładu /metoda eksponująca film. Ćwiczenie przedmiotowe. Praca zbiorowa. Rozmowa nauczająca. Praca zbiorowa. Ćwiczenie praktyczne. Praca indywidualna. Slajd/foliogram pt. Wpływ człowieka na zmiany klimatu i jego skutki lub dostępny nauczycielowi film o zmianach klimatu. Karta pracy nr 1. Karta pracy nr 2, zadanie 1, 2, 3. Materiały dla nauczyciela: Załącznik 2 Dodatkowe informacje zamieszczono w uwagach o realizacji. Materiały dla ucznia: Załącznik 2. Materiały dla nauczyciela: Załącznik 4 Odpowiedzi do karty pracy nr 2. 5
6 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u Plan toku lekcji Tok lekcji realizacja podsumowanie Zakończenie i ewaluacja Zadania szczegółowe przy budownictwie jedno i wielorodzinnym takie jak szczelne okna o niskim współczynniku przenikania ciepła, dobre ocieplenie dachu, dobre ocieplenie stropu, szczelne drzwi, dobra izolacja fundamentów, likwidacja mostków cieplnych, właściwa wentylacja. 9. Nauczyciel dzieli klasę na grupy 4-, 5-osobowe, w których uczniowie dokonują hipotetycznego zużycia energii w gospodarstwie domowym w ciągu roku i obliczają jego koszty. 10. Uczniowie wykonują zadanie w karcie pracy nr 4, polegające na wypisaniu działań do trzech sposobów zmierzających do uzyskania domu energooszczędnego. 11. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania i uświadamia uczniom, że zdobyta na lekcji wiedza pozwoli im na zaplanowanie indywidualnych działań prowadzących do oszczędności w budżecie domowym i przeciwdziałających zmianom klimatu. 12. Zadanie pracy domowej. Policz rzeczywiste zużycie energii w swoim domu wykorzystując wiedzę i umiejętności zdobyte na lekcji. Przedstaw propozycje działań ograniczających wydatki na energię w budżecie domowym. 13. Zadanie ewaluacyjne. Czas w min Metody i formy pracy Ćwiczenie przedmiotowe. Praca grupowa. Ćwiczenie przedmiotowe. Środki dydaktyczne Karta pracy nr 3. Karta pracy nr 4. Karta ewaluacji lekcji. Karta autoewaluacji zajęć edukacyjnych dla nauczyciela. Uwagi (np. nr załącznika z materiałem wspomagającym realizację) Materiały dla ucznia: Załącznik 3. Materiały dla ucznia: Załącznik 4. Materiały dla nauczyciela: Załącznik 5 Odpowiedzi do karty pracy nr 4. Materiały dla ucznia: Załącznik 6. Materiały dla nauczyciela: Załącznik 6. 6
7 Materiały dla ucznia Załącznik 1 Karta pracy 1 Temat: Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym. Uzupełnij tabelkę dobierając zamieszczone poniżej pojęcia i wartości a otrzymasz charakterystykę różnych żarówek. Rodzaj żarówki Zużycie energii Barwa światła Trwałość w godz. Cena Koszt 3-letniej eksploatacji Charakterystyczne cechy tradycyjna energooszczędna LED halogenowa Zużycie energii: bardzo niskie, wysoko energochłonne, średnie. Barwa światła: zimna lub ciepła, gorzej odwzorowuje kolory, ciepła biała barwa, dobrze odwzorowująca kolory, światło różnej barwy, jasna, dobrze odwzorowująca kolory. Trwałość: 1 tys. godzin, 6-15 tys. godzin, 3 tys. godzin, 50 tys. godzin. Cena: 3 zł, 25 zł, 10 zł, 20 zł. Koszt 3-letniej eksploatacji: 27 zł, 163 zł, 64 zł, 131 zł. Cechy charakterystyczne: utrata trwałości podczas częstego włączania i wyłączania; niewielka zawartość rtęci, odporność na wstrząsy oraz włączanie i wyłączanie; nie nagrzewają się, do działania wymagają niskiego napięcia; konieczne użycie transformatora przy wysokim napięciu, mocno się nagrzewają. 7
8 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u 8 Materiały dla ucznia Załącznik 2 Karta pracy 2 Temat: Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym. Na podstawie dotychczasowej wiedzy i informacji uzyskanych na lekcji wykonaj poniższe polecenia. 1. Uzupełnij luki w zdaniach. Przy zakupie nowych urządzeń gospodarstwa domowego należy zwrócić uwagę nie tylko na ich cenę, ale także świadomie... ich eksploatacji. Pomocne w tym będą etykiety... Etykiety na sprzęcie gospodarstwa domowego informują nas zawsze o... energetycznej urządzenia i rocznym... W zależności od rodzaju urządzenia można z niej także odczytać pojemność, zużycie wody i poziom hałasu. Wyróżniono... klas efektywności energetycznej. Sprzęt zużywający najmniej energii oznaczono kolorem... i symbolem... Sprzęt zużywający najwięcej energii oznaczono kolorem... i symbolem... Lodówka z klasy G zużywa około 8-krotnie więcej energii niż lodówka z klasy A Wpisz nazwy 5 urządzeń które są najczęściej wykorzystywane w twoim domu i napisz porady jak z nich korzystać aby zmniejszyć zużycie energii. Urządzenie Porady jak najbardziej energooszczędnie korzystać z urządzenia 3. Zaproponuj działania oszczędzające energię cieplną w twoim domu:
9 Materiały dla ucznia Załącznik 3 Karta pracy 3 Temat: Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym. Oblicz hipotetyczne roczne koszty zużycia energii w gospodarstwie domowym. Nazwa urządzenia Zużycie Wat na godzinę (moc znamionowa)** Średni czas użytkowania w ciągu roku Zużycie w kwh na rok Koszty energii na rok A B C=(AxB) Cx0,56 zł* Lodówka Kuchnia z płytą grzewczą Wyciąg kuchenny 900 Zmywarka Telewizor Telefon komórkow Radio Żelazko Suszarka do włosów Odkurzacz Komputer z monitorem Żarówka tradycyjna * Średnia cena 1 kwh w 2014 roku wg ** Moc znamionowa jest to ilość energii pobierana przez urządzenie potrzebnej do jego prawidłowego funkcjonowania. Informacja o mocy umieszczana jest na tzw. tabliczce znamionowej na obudowie urządzenia. Wartości mocy znamionowych podane w tabeli są zbliżone do wartości rzeczywistych, uzyskane z informacji o produktach. 9
10 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u Materiały dla ucznia Załącznik 4 Karta pracy 4 Na podstawie zamieszczonego schematu budynku oraz posiadanej wiedzy zaproponujcie sposoby podniesienia jego standardu energetycznego. Strzałkami zaznaczono miejsca, na które powinniście zwrócić uwagę uzupełniając schemat. Konstrukcja budynku Budynek o wysokim standardzie energetycznym Sposoby oszczędzania energii elektrycznej Sposoby oszczędzania energii cieplnej 10
11 Materiały dla ucznia Załącznik 5 Praca domowa :) 1. Oblicz rzeczywiste roczne koszty zużycia energii w twoim domu. Nazwa urządzenia Zużycie Wat na godzinę (moc znamionowa) Średni czas użytkowania w ciągu roku Zużycie w kwh na rok Koszty energii na rok A B C=(AxB) Cx0,56 zł 2. Zaproponuj w jaki sposób ty i domownicy możecie zmniejszyć zużycie energii. 11
12 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u Materiały dla ucznia Załącznik 6 Karta ewaluacji lekcji! Oceń dzisiejszą lekcję i wypisz: Co najbardziej zapadło ci w pamięci Co wywołało twoje zdziwienie Co ci się najbardziej podobało Czego nie zrozumiałeś Czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć na omawiany temat 12
13 Materiały dla nauczyciela Załącznik 1 STRUKTURA WYDATKÓW W POLSKICH GOSPODARSTWACH DOMOWYCH wg badania GUS, Budżety gospodarstw domowych w 2012 r. Rodzaj wydatku Udział procentowy Żywność i napoje bezalkoholowe 25 Użytkowanie mieszkania, nośniki energii 20 Transport 10 Rekreacja i kultura 8 Pozostałe wydatki 6 Pozostałe towary i usługi 5 Zdrowie 5 Odzież i obuwie 5 Wyposażenie mieszkania 5 Łączność 4 Restauracje i hotele 3 Napoje alkoholowe i tytoń 3 Edukacja 1 Opracowano na podstawie: (artykuł Koszty życia, czyli na co stać Polaków? ) 13
14 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u Materiały dla nauczyciela Załącznik 2 Wpływ człowieka na zmiany klimatu i jego skutki. Klimat na Ziemi zależy od: a. ilości energii docierającej do Ziemi, b. redystrybucji energii na Ziemi (rozłożenie kontynentów, układ prądów oceanicznych, cyrkulacja atmosferyczna, rodzaj powierzchni Ziemi), c. ilości energii opuszczającej Ziemię (stężenie gazów cieplarnianych, aerozoli i ich zmiany, ilość i rodzaj chmur). Człowiek ma wpływ na: a. zmianę stężenia gazów cieplarnianych, głównie CO 2, b. rodzaj powierzchni lądowej na Ziemi, c. zmniejszenie ilości energii opuszczającej Ziemię, co powoduje wzrost średniej temperatury na powierzchni Ziemi czyli globalne ocieplenie. Działalność człowieka wpływająca na zmianę stężenia gazów cieplarnianych: a. energetyka, b. przemysł, c. transport, d. rolnictwo, e. wydobycie surowców, f. budownictwo, g. spalanie biomasy. Istnieje bardzo silna korelacja między zużyciem paliw i energii a stężeniem dwutlenku węgla w atmosferze. Aż do rewolucji przemysłowej stężenie tego gazu pozostawało w przybliżeniu na tym samym poziomie cząsteczek CO 2 na milion cząsteczek gazów atmosferycznych czyli ppm. Rozwój przemysłu i rosnące zużycie paliw kopalnych spowodowały wzrost stężenia CO 2 w atmosferze do 382 ppm obecnie (Sz. Liszka, S. Pasierb). Źródło: Sz. Liszka, S. Pasierb, Energetyka a zmiany klimatu, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa,
15 Materiały dla nauczyciela Załącznik 3 Odpowiedzi do karty pracy nr 1 Uzupełnij tabelkę dobierając zamieszczone poniżej pojęcia i wartości a otrzymasz charakterystykę różnych żarówek. Rodzaj żarówki Zużycie energii Barwa światła Trwałość w godz. Cena Koszt 3-letniej eksploatacji Charakterystyczne cechy tradycyjna wysoko energochłonne o ciepłej, białej barwie, dobrze odwzorowuje kolory 1 tys. 3 zł 163 zł mocno się nagrzewają energooszczędna bardzo niskie zimna lub ciepła, gorzej odwzorowuje kolory 6-15 tys. 25 zł 64 zł utrata trwałości podczas częstego włączania i wyłączania; niewielka zawartość rtęci LED bardzo niskie światło różnej barwy 50 tys. 20 zł 27 zł odporność na wstrząsy oraz włączanie i wyłączanie; nie nagrzewają się halogenowa średnie jasna, dobrze odwozorowuje kolory 3 tys. 10 zł 131 zł do działania wymagają niskiego napięcia; konieczne użycie transformatora przy wysokim napięciu Źródło: 15
16 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u Materiały dla nauczyciela Załącznik 4 Odpowiedzi do karty pracy nr 2 Przy zakupie nowych urządzeń gospodarstwa domowego należy zwrócić uwagę nie tylko na ich cenę, ale także świadomie oszacować koszty ich eksploatacji. Pomocne w tym będą etykiety energetyczne. Etykiety na sprzęcie gospodarstwa domowego informują nas zawsze o klasie energetycznej urządzenia i rocznym zużyciu energii. W zależności od rodzaju urządzenia można z niej także odczytać pojemność, zużycie wody i poziom hałasu. Wyróżniono siedem klas efektywności energetycznej. Sprzęt zużywający najmniej energii oznaczono kolorem zielonym i symbolem A +++. Sprzęt zużywający najwięcej energii oznaczono kolorem czerwonym i symbolem G. Lodówka z klasy G zużywa około 8-krotnie więcej energii niż lodówka z klasy A+++. Urządzenie Porady jak najbardziej energooszczędnie korzystać z urządzenia Lodówka 1. Umieść w najchłodniejszym miejscu, daleko od kuchenki i grzejnika. 2. Pamiętaj o dobrej wentylacji, ustaw lodówkę 4-5 cm od ściany. 3. Regularnie myj wnętrze lodówki i rozmrażaj ją. 4. Zadbaj o szczelność drzwi, sprawdzaj uszczelki drzwiowe. 5. Nie wstawiaj gorących potraw do lodówki. 6. Staraj się, aby drzwi lodówki były jak najkrócej otwarte. Pralka 1. Pierz przy pełnym załadunku. 2. Pierz w najniższej możliwej temperaturze ( C). 3. Program prania wstępnego wykorzystuj, gdy ubrania są mocno zabrudzone. 4. W przypadku pralko-suszarki susz tylko pranie odwirowane. Kuchenka 1. Garnek dostosuj do wielkości pola grzejącego/palnika. elektryczna/ 2. Używaj garnków i patelni z płaskim dnem. gazowa 3. Przykrywaj garnki podczas gotowania. 4. Przy pieczeniu nie zaglądaj często do piekarnika. Odkurzacz 1. Reguluj pracę urządzenia zależnie od odkurzanej powierzchni. 2. Wymieniaj regularnie zbiornik na kurz. 3. Regularnie czyść lub wymieniaj filtr powietrza. Telewizor 1. Wyłączaj telewizor kiedy nie oglądasz. 2. Nie pozostawiaj telewizora w trybie czuwania. Komputer 1. Wyreguluj jasność monitora. 2. Wyłącz wygaszacz ekranu, który uniemożliwia przejście do trybu uśpienia. 3. Używaj monitora LCD. 4. Włączaj tryb oszczędzania energii. 5. Wyłącz komputer, gdy go nie używasz więcej niż dwie godziny lub przełącz go do trybu wstrzymania. Czajnik 1. Gotuj tyle wody ile potrzebujesz. elektryczny 2. Usuwaj kamień z grzejnika. Działania oszczędzające energie cieplną: 1. Nie przegrzewaj pomieszczeń. 2. Obniżaj temperaturę w pomieszczeniach w nocy. 3. Pomieszczenia wietrz intensywnie, ale krótko. 4. Nie zasłaniaj grzejników. 16
17 Materiały dla nauczyciela Załącznik 5 Odpowiedzi do karty pracy nr 4 Budynek o wysokim standardzie energetycznym Konstrukcja budynku Sposoby oszczędzania energii elektrycznej Sposoby oszczędzania energii cieplnej szczelne okna o niskim współczynniku przenikania ciepła, dobre ocieplenie dachu, dobre ocieplenie stropu, szczelne drzwi, energooszczędne żarówki, wyłączanie oświetlenia w pomieszczeniach, w których nikt nie przebywa, stosowanie sprzętu AGD i RTV zużywającego mało prądu, nieprzegrzewanie pomieszczeń, obniżanie temperatury, krótkie, intensywne wietrzenie, niezasłanianie grzejników. dobra izolacja fundamentów, ocieplone ściany zewnętrzne o niskim współczynniku przenikania ciepła, likwidacja mostków cieplnych, właściwa wentylacja. wyłączanie sprzętu elektronicznego jeżeli nikt z niego nie korzysta, niepozostawianie urządzeń w stanie czuwania, niezostawianie zasilacza tel. komórkowego w kontakcie elektrycznym. 17
18 p a k i e t e d u k a c y j n y c z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u 18 Materiały dla nauczyciela Załącznik 6 Karta autoewaluacji zajęć edukacyjnych dla nauczyciela Temat... Klasa... Oceń dzisiejsze zajęcia w skali stopni szkolnych od 1 do 6 Ujęcie treści kształcenia było dla mnie ciekawe Omawiana na zajęciach problematyka była interesująca dla uczniów Zastosowane metody nauczania/uczenia się umożliwiły realizację celów zajęć Zajęcia ukazały uczniom zależności między gospodarką, społeczeństwem, środowiskiem Lekcja sprzyjała kształtowaniu u uczniów odpowiedzialności za środowisko w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju Zajęcia zorganizowano w sposób wymagający aktywności ucznia Uczniowie wykazali aktywność na lekcji Czas zajęć został wykorzystany zgodnie z planem Prowadząc kolejne zajęcia zmieniłabym/zmieniłbym
19 NOtatki , ,05 Bibliografia: 1. K. Mindjov, Klimat i energia. Zestaw scenariuszy do edukacji klimatycznej. Publikacja wydana w ramach projektu Kioto w domu, Warszawa 2. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii w domu, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Warszawa, Poradnik oszczędzamy energię w domu, Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A., Warszawa, 2008 Źródła internetowe: ( Poradnik dobrych praktyk gospodarowania energią w gospodarstwach domowych ) (artykuł Koszty życia, czyli na co stać Polaków? ) (artykuł Lenovo: 10 rad jak oszczędzać energię pracując z komputerem ) (zakładka Stara i nowa etykieta )
20 broszury wydrukowane na papierze pochodzącym w 100% z recyklingu Korzystaj z naszych scenariuszy :) Dom energooszczędny czyli ochrona środowiska i racjonalne gospodarowanie w życiu codziennym scenariusz 2 Na drodze ku zielonej energii scenariusz 3 Człowiek przedsiębiorczy czyli współpraca ludzi z przyrodą scenariusz 4 Masz prawo do życia w czystym środowisku ludzie i organizacje pozarządowe w obronie praw człowieka scenariusz 5 Działalność człowieka w środowisku zgodnie z zasadami demokracji i zrównoważonego rozwoju scenariusz 6 Między dwoma biegunami zróżnicowanie społeczno-gospodarcze współczesnego świata scenariusz 7 Czy pracownik może być zielony? scenariusz 8 Czy zasoby środowiska są bezcenne ile kosztuje piękny krajobraz i kropla czystej wody? scenariusz 9 Marketing ekologiczny kiedy możemy mu wierzyć, czyli jak rozpoznać produkty oszczędzające środowisko? 0 Coraz lepiej nam się żyje, ale jak zmierzyć jakość życia? Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ,05 Copyright by Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2014 p a k i e t e d u k a c y j n y C z ł o w i e k Ś r o d o w i s k o G o s p o d a r k a z a s a d y z r ó w n o w a ż o n e g o r o z w o j u ,
KIOTO W DOMU Konspekt zajęć dla klasy trzeciej szkoły podstawowej Prowadzący- Danuta Kopeć
KIOTO W DOMU Konspekt zajęć dla klasy trzeciej szkoły podstawowej Prowadzący- Danuta Kopeć Temat zajęć: OSZCZĘDZAMY ENERGIĘ, BY CHRONIĆ KLIMAT Cel zajęć: uświadomienie uczniom, jak wiele energii jest niepotrzebnie
Bardziej szczegółowoTemat: Powtórzenie wiadomości o ułamkach zwykłych z wykorzystaniem elementów ekologii
Klasa VI Temat: Powtórzenie wiadomości o ułamkach zwykłych z wykorzystaniem elementów ekologii Cele ogólne: - powtórzenie i utrwalenie wiadomości o ułamkach zwykłych- kształcenie umiejętności rozwiązywania
Bardziej szczegółowoPraktyczne metody oszczędzania energii elektrycznej w gospodarstwach domowych
Projekt Energo Oszczędność wymiana doświadczeń w zakresie rozwiązań systemowych i dobrych praktyk w Polsce i na Ukrainie Praktyczne metody oszczędzania energii elektrycznej w gospodarstwach domowych mgr
Bardziej szczegółowoEnergia w domu i w szkole. Badanie zużycia energii w domu i w szkole. Wykonanie gazetki tematycznej.
Energia w domu i w szkole. Badanie zużycia energii w domu i w szkole. Wykonanie gazetki tematycznej. Cel: kształtowanie nawyków racjonalnego korzystania ze źródeł energii, ukazanie wpływu codziennych zachowań
Bardziej szczegółowoPowtórzenie i utrwalenie wiadomości zajęcie zaplanowane na 3 godziny lekcyjne (przyroda + technika) w klasie V szkoły podstawowej
Opracowanie Anna Nowak Blok tematyczny: Człowiek a środowisko Temat: Podstawowe potrzeby życiowe człowieka Powtórzenie i utrwalenie wiadomości zajęcie zaplanowane na 3 godziny lekcyjne (przyroda + technika)
Bardziej szczegółowoRealizacja eksperymentu wg instrukcji. Jak możesz oszczędzać energię w kuchni?
Autor: Zygmunt Król Biuro Projektu INTERBLOK: ul. Stradomska 10, 31-058 Kraków, Tel: 12-422-26-08 Fax: 12-421-67-45 Realizacja eksperymentu wg instrukcji. Jak możesz oszczędzać energię w kuchni? 1. Realizowane
Bardziej szczegółowoERGIA SIĘ LICZY. Strona 1 z 6
ERGIA SIĘ LICZY EN Cele: Uczniowie liczą, ile energii potrzebują urządzenia codziennego uŝytku. Uczniowie zapoznają się z pojęciem kilowatogodziny i uczą się obliczać tę wielkość. Uczniowie podejmują działania
Bardziej szczegółowoDOBRZE WYKORZYSTAJ SWOJĄ ENERGIĘ
Inteligentne sieci - dla domu, środowiska i gospodarki DOBRZE WYKORZYSTAJ SWOJĄ ENERGIĘ PORADNIK Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WRE Warsztaty
Bardziej szczegółowoOSZCZĘDZANIE ENERGII I WODY. Masz to w kieszeni!
OSZCZĘDZANIE ENERGII I WODY Masz to w kieszeni! KORZYŚCI Oszczędź sobie i innym! Pieniądze Zmiana przyzwyczajeń związanych z użytkowaniem energii pozwoli Ci ograniczyć koszty jej zużycia nawet o 15%! Środowisko
Bardziej szczegółowoTemat 5: Zarządzamy energią w domu - urządzenia zużywające oszczędnie energię.
ZAŁĄCZNIKI Temat 5: Zarządzamy energią w domu - urządzenia zużywające oszczędnie energię. Załącznik 1 Elektryczny detektyw Waszym zadaniem jest zbadanie zużycia prądu przez różne urządzenia, które są w
Bardziej szczegółowoPerspektywy termomodernizacji i budownictwa niskoenergetycznego w Polsce
Perspektywy termomodernizacji i budownictwa niskoenergetycznego w Polsce dr inż. Arkadiusz Węglarz Dyrektor ds. Zrównoważonego rozwoju w KAPE S.A., adiunkt na Wydziale Inżynierii Lądowej PW 2010-07-13
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH
SCENARIUSZ ZAJĘĆ EDUKACYJNYCH Część organizacyjna: Opracowała: grupa ds. korelacji matematyczno-fizycznej Przedmiot: matematyka Klasa: I technikum poziom podstawowy Czas trwania: 45 min. Data: Część merytoryczna
Bardziej szczegółowoOd łuczywa do żarówki energooszczędnej
1 Od łuczywa do żarówki energooszczędnej 1. Przyjrzyj się ilustracjom i uporządkuj w kolejności stosowane przez ludzi źródła światła. Zacznij od najstarszych źródeł. A. lampa gazowa B. lampa LED C. lampa
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Warsztaty edukacyjne dla przedstawicieli MOPS, OPS i rzeczników konsumentów Jacek Górski Północno - Zachodni Oddział Terenowy Urzędu Regulacji Energetyki w Szczecinie Szczecin,
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć z matematyki dla klasy I gimnazjum z wykorzystaniem programu edurom Matematyka G1
Scenariusz zajęć z matematyki dla klasy I gimnazjum z wykorzystaniem programu edurom Matematyka G1 Rozdział V: Równania i nierówności I stopnia z jedną niewiadomą Temat: Ćwiczenia utrwalające przekształcanie
Bardziej szczegółowoOszczędzanie energii, czyli chronimy klimat naszej Planety
Oszczędzanie energii, czyli chronimy klimat naszej Planety Jakie mogą być skutki zbyt dużego zużycia energii? Zużycie energii jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zmianę klimatyczną.
Bardziej szczegółowoTematy Zajęcia techniczne - żywieniowe. Klasa 3 2012/2013
Tematy Zajęcia techniczne - żywieniowe Klasa 3 2012/2013 Temat 1: Zapoznanie z programem i systemem oceniania. Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) na lekcjach zajęć technicznych. 1. Obowiązujący podręcznik.
Bardziej szczegółowoPoczątki początków - maj br.
Dotychczasowe doświadczenia w zakresie egzekwowania i ujmowania zagadnień klimatycznych w składanych dokumentach na etapie ooś w województwie kujawsko - pomorskim Rdoś Bydgoszcz Początki początków - maj
Bardziej szczegółowoTEMAT: Nasze pomysły na oszczędzanie energii elektrycznej i prawidłowe obchodzenie się z prądem
Opracowała: Jolanta Begińska Publiczna Szkoła Podstawowa im. Powstańców Śląskich w Łubnianach psplubniany@interia.eu TEMAT: Nasze pomysły na oszczędzanie energii elektrycznej i prawidłowe obchodzenie się
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU. Fizyka w chmurach
SCENARIUSZ LEKCJI FIZYKI Z WYKORZYSTANIEM FILMU Fizyka w chmurach I. WPROWADZENIE Ciekawa lekcja to taka, która prowokuje ucznia do zadawania pytań. Dlatego tak ważne jest odejście od tradycyjnej formy
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA
EFEKTYWNE I RACJONALNE GOSPODAROWANIE ENERGIĄ W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH Podstawowe zasady oszczędzania Zużycie energii w budynkach mieszkalnych Ciepła woda 11% Urządzenia elektryczne 8% Gotowanie 3% Oświetlenie
Bardziej szczegółowoTemat: Co można zrobić, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery?
Autor: Bożena Sienkiewicz Dla kogo: gimnazjum, klasy I-III Temat: Co można zrobić, aby zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery? Cele lekcji: Uświadamianie zagrożeń ekologicznych związanych ze wzrostem
Bardziej szczegółowoTEMAT: Niskiej emisji mówimy NIE!
Scenariusz lekcji geografii dla klasy III gimnazjum TEMAT: Niskiej emisji mówimy NIE! Hasło programowe: zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego. Zakres treści: zanieczyszczenia powietrza, działania
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Budowlano Geodezyjnych im. S. Wł. Bryły w Białymstoku Scenariusz zajęć z przedmiotu: Budownictwo ogólne
Zespół Szkół Budowlano Geodezyjnych im. S. Wł. Bryły w Białymstoku Scenariusz zajęć z przedmiotu: Budownictwo ogólne Informacje ogólne Temat Adresat zajęć Czas realizacji zajęć Dział programu: Zaczyny
Bardziej szczegółowoAudyt energetyczny szkoły
Audyt energetyczny szkoły Audyt energetyczny szkoły pozwala na zbadanie ilości energii elektrycznej zużywanej przez szkołę w ciągu roku oraz ustalenie, gdzie dokładnie marnowana jest ta energia. W ramach
Bardziej szczegółowoDyrektywa ErP nowe wymagania dotyczące efektywności energetycznej źródeł ciepła
Dyrektywa ErP nowe wymagania dotyczące efektywności energetycznej źródeł ciepła 2 Dyrektywa ErP Przepisy Unii Europejskiej wprowadziły z dniem 26 września 2015 r. nowe wymagania odnośnie efektywności energetycznej
Bardziej szczegółowoRacjonalizacja użytkowania elektryczności
Racjonalizacja użytkowania elektryczności W dzisiejszych czasach, na każdym kroku, dąży się do ograniczania zużycia energii. Jest to spowodowane dbałością o środowisko naturalne, ale przede wszystkim koniecznością
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r.
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SZÓSTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ obowiązujące od 1 września 2019 r. Przedmiotowy system oceniania z geografii opracowany
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Racjonalna gospodarka energią Kierunek: Inżynieria Środowiska Rodzaj przedmiotu: Poziom kształcenia: Obieralny, moduł 5.4 II stopnia Rodzaj zajęć: Liczba godzin/tydzień/zjazd * Wykład,
Bardziej szczegółowoŻywność i zasoby naturalne LEKCJA 1. Partnerzy: ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ŻYWNOŚCIOWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Żywność i zasoby naturalne Partnerzy: LEKCJA 1 ZRÓWNOWAŻONE SYSTEMY ŻYWNOŚCIOWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej Zrównoważone systemy żywnościowe https://envirogroup22.files.wordpress.com/2016/02/enviro-1.png
Bardziej szczegółowoStyczen 2010. Zespół Szkół w Przecławiu 72-005 Przecław 27A, tel./fax 091 311-76-08 www.szkolaprzeclaw.pl e-mail: sekretariat@szkolaprzeclaw.
Oświetlenie Korzystaj z coraz popularniejszych świetlówek kompaktowych. Dobrze oddają one kolory naturalne i co ważne pozwalają na spore oszczędności energii elektrycznej. ZALETY ŻARÓWEK KOMPAKTOWYCH:
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W BABIAKU WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII W KLASACH PIĄTEJ, SIÓDMEJ I ÓSMEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ ORAZ KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM obowiązujące
Bardziej szczegółowoOpis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie
Opis przedmiotu: Ochrona środowiska w transporcie Kod przedmiotu Nazwa przedmiotu TR.SIS408 Ochrona środowiska w transporcie Wersja przedmiotu 2013/14 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica?
Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica? Autor: Krzysztof Romaniuk 1. Temat: Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Audyting energetyczny w budownictwie Rok akademicki: 2017/2018 Kod: STC-1-309-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Energetyki i Paliw Kierunek: Technologia Chemiczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia
Bardziej szczegółowoMaria Dreger Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości
Efektywność w budownictwie czyli Wykorzystać szansę Maria Dreger Konfederacja Budownictwa i Nieruchomości maria.dreger@rockwool.pl Rezerwy są wszędzie, ale uwaga na budynki - ponad 5 mln obiektów zużywających
Bardziej szczegółowoCHĘCINY CHRONIĄ KLIMAT. Autobus energetyczny mobilne centrum edukacyjno informacyjne przeciwdziałania zmianom klimatu
CHĘCINY CHRONIĄ KLIMAT Ochrona środowiska powinna być jedną z ważniejszych wartości każdego człowieka. Podjęliśmy się udziału w konkursie ponieważ temat ochrony klimatu jest dla nas niezwykle interesujący.
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Strona1 Agnieszka Świętek Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 5.7 Temat zajęć: Struktura biznesplanu 1. Cele lekcji: Uczeń: zna pojęcie biznesplan, rozumie potrzebę pisania biznesplanu dla celów wewnętrznych
Bardziej szczegółowoOszczędzanie energii w domu. Oceń codzienne nawyki swoje i swojej rodziny, dodaj 1 punkt za kaŝdą poradę, do której się stosujecie!
Oszczędzanie energii w domu Oceń codzienne nawyki swoje i swojej rodziny, dodaj 1 punkt za kaŝdą poradę, do której się stosujecie! Porada 1. Ogrzewanie: poprzez uŝywanie specjalnej izolacji cieplnej moŝemy
Bardziej szczegółowo[Wpisz tutaj streszczenie dokumentu. Streszczenie to zwykle krótkie podsumowanie zawartości dokumentu. Wpisz tutaj streszczenie dokumentu.
[Wpisz tutaj streszczenie dokumentu. Streszczenie to zwykle krótkie podsumowanie zawartości dokumentu. Wpisz tutaj streszczenie dokumentu. Streszczenie to zwykle krótkie podsumowanie zawartości dokumentu.]
Bardziej szczegółowoTemat: Ziemia na rozdrożu, czyli czas na działanie!
Autor: Urszula Depczyk Dla kogo: szkoła podstawowa, klasa VI Temat: Ziemia na rozdrożu, czyli czas na działanie! Cele lekcji: Kształcenie umiejętności dostrzegania zagrożeń związanych ze zmianami klimatycznymi
Bardziej szczegółowoBadania opinii publicznej dotyczące oszczędzania energii
Badania opinii publicznej dotyczące oszczędzania energii dla Ministerstwa Środowiska 1975 Problemy zagrożenia i ochrony środowiska naturalnego w opinii publicznej Pozytywne oceny środowiska naturalnego
Bardziej szczegółowoDyrektywa ErP. Nowe wymagania dotyczące efektywności energetycznej źródeł ciepła. Ciepło, które polubisz
Dyrektywa ErP Nowe wymagania dotyczące efektywności energetycznej źródeł ciepła Ciepło, które polubisz Przepisy Unii Europejskiej wprowadzają z dniem 26 września 2015 r. nowe wymagania odnośnie efektywności
Bardziej szczegółowoTemat: Podsumowanie wiadomości z działu: Nie tylko kalkulator ćwiczenia z wykorzystaniem monitora interaktywnego. Zajęcia komputerowe klasa VI a
1 Projekt Aktywna Tablica Dn. 12.04.2018 r. (czwartek) godz. 12:50-13:35 Scenariusz lekcji otwartej z wykorzystaniem monitora interaktywnego. Lekcje prowadzi Elżbieta Stępnicka. Temat: Podsumowanie wiadomości
Bardziej szczegółowoDopilnuj, aby mieszkańcy odłączali nieużywane ładowarki. Poświęć 2 punkty akcji w rewirze czerwonym. Inaczej stracisz 3
aby mieszkańcy odłączali nieużywane ładowarki. w rewirze czerwonym. Inaczej stracisz 3 Nie należy zostawiać ładowarek w gniazdkach po skończeniu ładowania. Pobierają one prąd nawet wtedy, gdy żaden sprzęt
Bardziej szczegółowoTryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcowo rocznej:
Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum Przedmiotem oceniania są: - wiadomości, - umiejętności, - postawa ucznia i jego aktywność. Formy aktywności podlegającej ocenie: dłuższe wypowiedzi ustne
Bardziej szczegółowoProgram kursu dokształcania. Energetyka odnawialna i efektywność energetyczna. dla małych i średnich przedsiębiorstw
Program kursu dokształcania Energetyka odnawialna i efektywność energetyczna dla małych i średnich przedsiębiorstw Spis treści 1. Podsumowanie najistotniejszych elementów... 3 1.1 Cel... 3 1.2 Grupy docelowe...
Bardziej szczegółowoEnergetyka w Środowisku Naturalnym
Energetyka w Środowisku Naturalnym Energia w Środowisku -technika ograniczenia i koszty Wykład 6-10.XI.2015 Zygmunt Szefliński Środowiskowe Laboratorium Ciężkich Jonów szef@fuw.edu.pl http://www.fuw.edu.pl/~szef/
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji fizyki w klasie drugiej gimnazjum
Scenariusz lekcji fizyki w klasie drugiej gimnazjum Temat: Praca i moc prądu elektrycznego. Czas trwania: 1 godzina lekcyjna Realizowane treści podstawy programowej Przedmiot fizyka matematyka Realizowana
Bardziej szczegółowoWymagania Edukacyjne z GEOGRAFII
Wymagania Edukacyjne z GEOGRAFII Nauczanie geografii jest zgodne z programem nauczania przedmiotu geografia. PROGRAM realizowany jest w ciągu czterech godzin w trzyletnim cyklu nauczania. Klasa I 1 godzina
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA 50/50 - OSZCZĘDZANIE ENERGII W SZKOLE KROK PO KROKU
METODOLOGIA 50/50 - OSZCZĘDZANIE ENERGII W SZKOLE KROK PO KROKU www.pnec.org.pl Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12 429 17 93 e-mail: biuro@pnec.org.pl
Bardziej szczegółowoScenariusze lekcji Szkoły średnie. Scenariusz nr 1
Scenariusze lekcji Szkoły średnie Scenariusz nr 1 Temat lekcji: Akademia recyklingu Cel: Rozwijanie świadomości ekologicznej wśród dzieci i młodzieży związanej z ponownym wykorzystaniem odpadów oraz prawidłowymi
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć - 45 min
Scenariusz zajęć - 45 min Grupa wiekowa: Szkoła ponadgimnazjalna Temat: ODZYSKAJ - KORZYSTAJ Cel ogólny zajęć: Kształtowanie świadomości ekologicznej uczniów z zakresu gospodarki odpadami. Zapoznanie uczniów
Bardziej szczegółowoBUDYNKI PASYWNE FAKTY I MITY. Opracowanie: Magdalena Szczerba
BUDYNKI PASYWNE FAKTY I MITY Opracowanie: Magdalena Szczerba MITY Budynki bardzo drogie na etapie budowy Są droższe ale o 5-10% w zależności od wyposażenia Co generuje dodatkowe koszty Zwiększona grubość
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Scenariusz zajęć dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Temat: Niekonwencjonalne źródła energii, bezpieczeństwo energetyczne Czas: 45 minut (godzina lekcyjna) Przedmiot: Lekcja biologii lub
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU CO TO JEST ŻYCIE. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. Części lekcji. 1. Część wstępna.
SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII Z WYKORZYSTANIEM FILMU CO TO JEST ŻYCIE. SPIS TREŚCI: I. Wprowadzenie. II. Części lekcji. 1. Część wstępna. 2. Część realizacji. 3. Część podsumowująca. III. Karty pracy. 1.
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII DLA UCZNIÓW KLASY I (ZAKRES PODSTAWOWY) SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH
SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII DLA UCZNIÓW KLASY I (ZAKRES PODSTAWOWY) SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH TEMAT: Gaz z łupków wsparcie energetyczne Polski CZAS TRWANIA ZAJĘĆ 45 minut PODSTAWA PROGRAMOWA: IV etap edukacyjny
Bardziej szczegółowoTemat zajęć: Poznawanie właściwości i zastosowań magnesu. Rodzaj zajęć: lekcja wprowadzająca nowe pojęcia z zakresu oddziaływań (siły magnetyczne)
POZNAJEMY ZJAWISKO MAGNETYZMU Temat zajęć: Poznawanie właściwości i zastosowań magnesu Poziom nauczania: klasa VI Czas trwania zajęć: 2 x po 45 minut Rodzaj zajęć: lekcja wprowadzająca nowe pojęcia z zakresu
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA DLA KLAS TRZECICH GIMNAZJUM.
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z EDUKACJI DLA BEZPIECZEŃSTWA DLA KLAS TRZECICH GIMNAZJUM. I Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej. Uczeń rozumie znaczenie
Bardziej szczegółowoElementy do wykorzystania w założeniach i planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz
Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Elementy do wykorzystania w założeniach i planach zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i gaz GMINA KRZĘCIN POWIAT CHOSZCZEŃSKI WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum
I. Temat: Na własnych śmieciach Scenariusz zajęć dla uczniów gimnazjum II. Cel ogólny: Rozwijanie wśród uczniów podczas zajęć świadomości ekologicznej związanej z potrzebą ograniczenia ilości wytwarzanych
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji otwartej matematyki w klasie II gimnazjum
Scenariusz lekcji otwartej matematyki w klasie II gimnazjum Prowadzący: Beata Jędrys Dział: Twierdzenie Pitagorasa TEMAT: Szczególne trójkąty prostokątne Odniesienie do podstawy programowej: FIGURY PŁASKIE:
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA II
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE KLASA II Przedmiotowy System Oceniania z wiedzy o społeczeństwie został opracowany na podstawie: - Rozporządzenia MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. z późniejszymi
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z GEOGRAFII W KLASACH I-III GIMNAZJUM
WYMAGANIA OGÓLNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z GEOGRAFII W KLASACH I-III GIMNAZJUM Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował
Bardziej szczegółowoCelujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Niedostateczny
Wymagania edukacyjne z przedmiotu technika kl6 OCENA Tematyka Rysunek techniczny Karta rowerowa Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Niedostateczny Uczeń wykazuje się pismem i rysunkiem
Bardziej szczegółowoTEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska?
1 TEMAT: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko ucznia Klasa.. Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie prowadzi
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności wykraczające poza program nauczania, będące
Bardziej szczegółowo5.5. Możliwości wpływu na zużycie energii w fazie wznoszenia
SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 Podstawowe określenia... 13 Podstawowe oznaczenia... 18 1. WSTĘP... 23 1.1. Wprowadzenie... 23 1.2. Energia w obiektach budowlanych... 24 1.3. Obszary wpływu na zużycie energii
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII DLA UCZNIÓW KLASY III GIMNAZJUM
SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII DLA UCZNIÓW KLASY III GIMNAZJUM TEMAT: Surowce energetyczne - gaz ziemny z łupków CZAS TRWANIA ZAJĘĆ 45 minut PODSTAWA PROGRAMOWA: III etap edukacyjny 1.8, 4.2, 4.3, 4.5, 6.3
Bardziej szczegółowoJAK ZAOSZCZĘDZIĆ NA ENERGII W FIRMIE?
JAK ZAOSZCZĘDZIĆ NA ENERGII W FIRMIE? PORADNIK DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Wiemy jak trudne jest poszukiwanie nowych sposobów na oszczędności związane z prowadzeniem własnej firmy. Jako eksperci pragniemy wesprzeć
Bardziej szczegółowoLekcja 6. Metody pracy: pogadanka, wykład, pokaz z instruktarzem, ćwiczenia praktyczne
Lekcja 6 Temat: Równoległe łączenie diod Cele operacyjne uczeń: umie dobrać rezystancję rezystorów do diod połączonych równolegle, umie wyjaśnić, dlaczego do źródła zasilania nie można podłączyć równolegle
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i
Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie szkolne z geografii w klasie I gimnazjum Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: - opanował wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania,
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum
Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum Przedmiotem oceniania są: - wiadomości, - umiejętności, - postawa ucznia i jego aktywność. Formy aktywności podlegającej ocenie: dłuższe wypowiedzi ustne
Bardziej szczegółowoTemat: Programujemy historyjki w języku Scratch tworzymy program i powtarzamy polecenia.
Prowadzący: Dariusz Stefańczyk Szkoła Podstawowa w Kurzeszynie Konspekt lekcji z informatyki w klasie IV Dział programowy: Programowanie. Podstawa programowa 1. Treści nauczania: Rozumienie, analizowanie
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA 50/50 - ROLA SZKOŁY, ZADANIA NAUCZYCIELI
METODOLOGIA 50/50 - ROLA SZKOŁY, ZADANIA NAUCZYCIELI Patrycja Płonka Kierownik Projektów www.pnec.org.pl Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12
Bardziej szczegółowoTryb ustalania i podwyższania oceny semestralnej oceny semestralnej, końcoworocznej:
Przedmiotowy system oceniania geografia gimnazjum Przedmiotowy system oceniania z geografii w gimnazjum opracowany w oparciu o : 1. Podstawę programową. 2. Rozporządzenie MEN z dnia 21.03.2001r. w sprawie
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE. niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych. śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z geografii.
WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do otrzymania przez ucznia poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z geografii Klasa 1 Ocenę celująca otrzymuje uczeń, który: 1. opanował wiadomości
Bardziej szczegółowoALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA I OSZCZĘDZANIE ENERGII Główne źródła energii w Polsce W Polsce głównym źródłem energii są paliwa kopalne: - węgiel kamienny, - węgiel brunatny - ropa naftowa, - gaz ziemny. Należą one
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. kategoria B zrozumienie. Uczeń :
SCENARIUSZ LEKCJI 1. Informacje wstępne: Data : 01.10.2012 Klasa : I A Czas trwania zajęć : 45 minut Nauczany przedmiot: matematyka 2. Program nauczania: Matematyka z plusem. Program nauczania matematyki
Bardziej szczegółowoĆwiczenia na dobry początek
Ćwiczenia na dobry początek Głównym celem projektu edukacyjnego jest wykonanie przez uczniów przedsięwzięcia znacznie szerszego niż tradycyjne zadanie domowe. Uczniowie realizujący projekt stają przed
Bardziej szczegółowoŚWIADOMOŚĆ ENERGETYCZNA POLAKÓW
RWE Polska ŚWIADOMOŚĆ ENERGETYCZNA POLAKÓW Raport RWE Polska 2013 Niniejszy Raport opracowany został w ramach kampanii Świadoma Energia, prowadzonej od 2007 roku przez RWE Polska, promującej ideę racjonalnego
Bardziej szczegółowoInżynieria bezpieczeństwa i ekologia transportu
Opis przedmiotu Kod przedmiotu TR.SIS408 Nazwa przedmiotu Ochrona środowiska w transporcie Wersja przedmiotu 2015/16 A. Usytuowanie przedmiotu w systemie studiów Poziom kształcenia Studia I stopnia Forma
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO z MATEMATYKI prowadzonego w ramach projektu Uczeń OnLine
SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO z MATEMATYKI prowadzonego w ramach projektu Uczeń OnLine 1. Autor: Anna Wołoszyn 2. Grupa docelowa: klasa 1 Gimnazjum 3. Liczba godzin: 1 4. Temat zajęć: Układ współrzędnych
Bardziej szczegółowoOSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII
OSZCZĘDNOŚĆ ENERGII I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Program Bezpieczne Praktyki i Środowisko mgr inż. Robert Niewadzik Szczecin, 2011 Prezes Urzędu Regulacji Energetyki centralny organ administracji rządowej.
Bardziej szczegółowoWymagania na oceny z wiedzy o społeczeństwie w klasie drugiej i trzeciej w Publicznym Gimnazjum w Albigowej
Wymagania na oceny z wiedzy o społeczeństwie w klasie drugiej i trzeciej w Publicznym Gimnazjum w Albigowej Programu nauczania z wiedzy o społeczeństwie: Wiedza o społeczeństwie w gimnazjum. Kształcenie
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA SPRZĘTU AGD
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA SPRZĘTU AGD mgr inż. Arkadiusz Osicki Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii e-mail: office@fewe.pl Bełchatów 20.11.2007 Zakres prezentacji Wprowadzenie Potencjał
Bardziej szczegółowoEnergia. Edukacji. Scenariusze lekcji Szkoła podstawowa, klasa V
du uk kac a ji ac cji En ji En er i E Ene erg gia n r ia E ne erg gia Ed duk r ia E u a rg gia Ed duk kac cji ia E u a ji En ia Ed duk kac cji En er E u a ji En er gi Ed duk kac cji En er gia a E Energia
Bardziej szczegółowoDlaczego klimat się zmienia?
Dlaczego klimat się zmienia? WSTĘP Pogoda i klimat są nierozerwalnie związane ze wszystkimi procesami zachodzącymi w atmosferze, których siłą napędową jest energia słoneczna. Ziemia zachowuje równowagę
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ
SZKOLNY PROGRAM ZAJĘĆ Z DORADZTWA ZAWODOWEGO W BRANŻOWEJ SZKOLE I STOPNIA W ZESPOLE SZKÓŁ OGRODNICZYCH W BIELSKU-BIAŁEJ OPRACOWAŁA: Alicja Nowak Doradca zawodowy Bielsko-Biała 2017 Cele programu Celem
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć edukacyjnych nr 2.2 Temat zajęć: O ekonomii słów kilka, czyli zasady i procesy racjonalnego gospodarowania
Strona1 Monika Borowiec Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 2.2 Temat zajęć: O ekonomii słów kilka, czyli zasady i procesy racjonalnego gospodarowania 1. Cele lekcji: Uczeń: wymienia czynniki wytwórcze, rozumie
Bardziej szczegółowoPodsumowanie realizacji projektu. Wprowadzenie
Podsumowanie realizacji projektu Wprowadzenie OBRONA CYWILNA jest systemem, którego zadaniem jest ochrona ludzkości, zakładów pracy i urządzeń użyteczności publicznej, dóbr kultury ratowanie i udzielanie
Bardziej szczegółowoDział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom
TECHNIKA ZAJĘCIA ŻYWIENIOWE Dział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom Nr 2 Zapoznanie z programem i systemem oceniania. Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) na lekcjach zajęć technicznych.
Bardziej szczegółowoProjekt EL-EFF Region
Projekt EL-EFF Region JAK RACJONALNIE UŻYTKOWAU YTKOWAĆ ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Niniejsza publikacja została opracowana w ramach programu
Bardziej szczegółowoTemat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko
Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Karta pracy I.. Imię i nazwisko klasa Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie
Bardziej szczegółowoANKIETA DLA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH I OBIEKTÓW USŁUGOWYCH
ANKIETA DLA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH I OBIEKTÓW USŁUGOWYCH dla potrzeb opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Rudnik współfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć z matematyki w I klasie Liceum Ogólnokształcącego. Funkcja kwadratowa niejedno ma imię... Postać iloczynowa funkcji kwadratowej
Scenariusz zajęć z matematyki w I klasie Liceum Ogólnokształcącego Funkcja kwadratowa niejedno ma imię... Postać iloczynowa funkcji kwadratowej Opracowanie: Anna Borawska Czas trwania zajęć: jedna jednostka
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH W KLASACH V - VI
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH W KLASACH V - VI 1. W trakcie nauki nauczyciel ocenia poziom wiedzy i umiejętności ucznia, określa jego postępy w opanowaniu wymagań edukacyjnych przewidzianych
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W KLASACH 4 6 W SP18 W ZIELONEJ GÓRZE Ocenianie osiągnięć jest w przypadku plastyki trudne ze względu na
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PLASTYKI W KLASACH 4 6 W SP18 W ZIELONEJ GÓRZE Ocenianie osiągnięć jest w przypadku plastyki trudne ze względu na duże różnice w uzdolnieniach uczniów oraz subiektywizm
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe Zasady Oceniania z Edukacji dla Bezpieczeństwa w klasie VIII
Szkoła Podstawowa Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II w Kołobrzegu Przedmiotowe Zasady Oceniania z Edukacji dla Bezpieczeństwa w klasie VIII I. Przedmiotowe Zasady Oceniania z Edukacji dla
Bardziej szczegółowo