Chemia Analityczna. Chromatografia. Tłumaczyła: inż. Karolina Hierasimczyk
|
|
- Władysław Edward Pawlak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Chemia Analityczna Chromatografia Tłumaczyła: inż. Karolina Hierasimczyk Korekta: dr hab. inż. Waldemar Wardencki, prof. nadzw. PG prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Część VI A Detektory. Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska 2002
2 SPIS TREŚCI Wprowadzenie 1. Co to jest chromatografia? 1.1. Proces chromatograficzny 1.2. Podział metod chromatograficznych 1.3. Co to jest chromatografia gazowa? 2. Terminy i definicje 2.1. Czas retencji (t R ) 2.2. Współczynnik retencji (k) 2.3. Indeks retencji (I) 2.4. Współczynnik rozdzielenia 2.5. Teoretyczna liczba półek (N) lub sprawność kolumny 2.6. Rozdzielczość (R S ) 2.7. Stosunek faz (β) 3. Kolumny kapilarne do chromatografii gazowej 3.1. Fazy stacjonarne Polisiloksany Glikole polietylenowe 4. Gazy nośne 5. Dozowniki 5.1. Dozowniki wykorzystujące odparowanie 5.2. Dyskryminacja związków dozowanych 5.3. Opłukiwanie membrany 5.4. Dozowanie na kolumnę typu Megabore 5.5. Dozowniki z dzieleniem strumienia gazu (split) 5.6. Dozownik bez podziału strumienia gazu 6. Detektory w GC...VI A/ Detektor cieplno-przewodnościowy (TCD)...VI A/ Detektor płomieniowo jonizacyjny (FID)...VI A/ Detektor wychwytu elektronów (ECD)...VI A/ Detektor azotowo fosforowy (NPD)...VI B 6.5. Detektor płomieniowo fotometryczny (FPD)...VI B 6.6. Detektor fotojonizacyjny (PID)...VI B 6.7. Spektrometr mas (MS)...VI B 7. Analiza ilościowa
3 6. Detektory w GC Substancje wymyte z kolumny wpływają do detektora. Detektor reaguje na ich obecność i wytwarza sygnał elektroniczny, który wysyłany jest do systemu danych. Wielkości sygnału wykreślone są w zależności od czasu (od momentu zadozowania) i w ten sposób uzyskuje się chromatogram. Niektóre detektory dają odpowiedzi na każdą substancję elującą z kolumny, podczas gdy inne reagują tylko na anality o specyficznych strukturach, grupach funkcyjnych i atomach. Detektory, które reagują wzmożoną odpowiedzią na niektóre specyficzne rodzaje substancji nazywane są detektorami selektywnymi. Czułość detektora mierzona jest jako stosunek sygnału-do-szumu (S/N). Sygnał reprezentuje wysokość piku, a szum jest amplitudą linii podstawowej (rysunek 8). Wiarygodna identyfikacja wymaga aby stosunek S/N wynosił Niższe wartości są często także cytowane, ale zazwyczaj dotyczy ona standardowych lub bardzo czystych próbek. Aby uzyskać dokładne dane ilościowe, najlepiej pracować w liniowym zakresie odpowiedzi detektora. Jest to zakres, w którym obszar piku jest wprost proporcjonalny do ilości substancji badanej (np. dwukrotne zwiększenie ilości substancji powoduje podwojenie powierzchni piku). Umożliwia to przeprowadzenie analizy ilościowej nieznanej próbki przy pomocy wielopunktowej krzywej kalibracji. Nieliniowość detektorów występuje powyżej specyficznej ilości substancji, a niektóre detektory są także nieliniowe poniżej pewnych ilości substancji.
4 Zakres liniowy odpowiedzi detektora musi być określony eksperymentalnie ponieważ często zależy od badanej substancji i warunków chromatografowania (np. temperatury, przepływu gazu). Jedną z metod jest wykreślenie zależności ilości analitu od stosunku powierzchnia piku/ilość substancji (rysunek 9). Prostą linię uzyskuje się wtedy gdy odpowiedź jest liniowa. Przyjmuje się, iż odchylenie większe niż 5% jest poza zasięgiem liniowości detektora dla danej substancji. Większość detektorów wymaga do właściwego funkcjonowania, jednego lub więcej gazów. Są to gazy: do spalania, reakcyjne, pomocnicze (tzw. make-up). W niektórych przypadkach, jeden gaz może mieć wiele zastosowań. Rodzaj gazu do danego detektora zależy od jego specyfiki i jest zwykle taki sam dla różnych producentów chromatografów gazowych. Różni się natomiast natężenie przepływu dla każdego z detektorów pomiędzy producentami tych urządzeń. Zalecane gazy i ich natężenia przepływu znaleźć można w instrukcjach obsługi. W celu otrzymania optymalnej czułości, selektywności i liniowego zakresu detektora zaleca się stosowanie określonego natężenia przepływu strumienia gazu nośnego. Charakterystyka odpowiedzi detektora Wyróżniamy trzy główne charakterystyki odpowiedzi detektora: czułość, selektywność i zakres dynamiczny. W praktyce, należy uwzględnić także stabilność i odtwarzalność. Czułość podawana jest jako stosunek odpowiedzi do ilości próbki, to jest, nachylenie krzywej odpowiedzi / ilość. Minimalna ilość na krzywej definiowana jest jako granica wykrywalności. Na wartość tą wpływa sposób pobierania i przygotowania próbek, rodzaj dozowania i kolumny, sposób integracji sygnału, oraz szum pochodzący z układu obwodów elektrycznych.
5 Dlatego, wartość tą praktycznie definiuje się jako ilość próbki, dla której wysokość piku jest dwu lub trzykrotną wysokością szumu (stosunek sygnał/szum wynosi 2-3). Selektywność jest miarą rodzaju związków, dla których otrzymuje się sygnał detektora. Niektóre z detektorów wykrywają prawie wszystkie składniki i należą do kategorii detektorów uniwersalnych. Inne reagują tylko na poszczególne związki i są bardzo użyteczne gdy badane składniki zawarte są w kompleksowej matrycy na którą detektor nie reaguje. Zakres dynamiczny jest zakresem stężenia próbki, w którym detektor może gwarantować dokładną analizę ilościową. Dla niektórych detektorów zakres ten jest całkiem szeroki, (tak jak dla detektora płomieniowo-jonizacyjnego). Dla innych, takich jak detektor płomieniowofotometryczny, zakres jest niski z powodu takich czynników jak nasycenie sygnału przy wyższych stężeniach. Czułość Czułość detektora i granica wykrywalności to terminy powszechnie stosowane zamiennie, chociaż ich znaczenia są różne. Detektor cieplno-przewodnościowy, na przykład, charakteryzowany jest przez wielu producentów w różny sposób. Należy zauważyć, że czułość poszczególnych detektorów zależy od rodzaju związków. * 3 x g butan / ml * 200 uv/ppm nonanu * 2 x10-9 g/ml * 5 x 10-9 mv-ml/mg nonanu * 1.5 x 10-9 g/ml benzenu w helu * 400 pg (propan)/ml gaz nośny(hel) * 1 ppm neonu w 1 ml azotu
6
7 Selektywność Detektory chromatograficzne można zaliczyć do następujących kategorii: Detektory uniwersalne reagują na wszystkie substancje wymywane z kolumny. Detektor cieplno-przewodnościowy (TCD) uważany jest za detektor uniwersalny, ponieważ większość substancji wymytych powoduje zmiany przewodności cieplnej. Przykładem uniwersalnej detekcji może być monitorowanie całkowitego prądu jonowego w systemie GC MS. Odpowiedź na wszystkie związki, zazwyczaj korzystna, może także być kłopotliwa. Słaba separacja chromatograficzna może interferować z wykrywaniem żądanych związków gdy detektor reaguje na wszystkie składniki. Uniwersalne detektory reagują także na upływ fazy z kolumny oraz na małe fluktuacje temperatury i ciśnienia gazu nośnego. Detektory selektywne mogą być czułe na poszczególne pierwiastki, strukturę/grupę funkcyjną lub inne właściwości. Detektor płomieniowo-jonizacyjny (FID) jest czuły na substancje, które ulegają jonizacji w płomieniu powietrzno - wodorowym (bardzo szeroki zakres selektywności)! Selektywność ta daje wiele korzyści, na przykład, gdy za pomocą detektora FID analizowane są ciekłe próbki nawet gdy piki składników i wody nakładają się na siebie. Detektor termojonowy jest detektorem jonizacyjnym selektywnym w stosunku do związków organicznych zawierających azot i fosfor. Detektor wychwytu elektronów (ECD) stosowany jest do detekcji i monitorowania pestycydów, ponieważ jest czuły na związki wielo-chlorowcowe, organometaliczne, zawierające skończone grupy karbonylowe, itp. Związki te posiadają możliwość wychwytywania niskoenergetycznych elektronów i formowania negatywnie naładowanych jonów. Zjawisko to powoduje zmianę prądu w celce detektora wytwarzając sygnał. Selektywność dla takich pierwiastków jak chlorowce, azot lub siarka może być uzyskana przez jedną z wielu konfiguracji detektora przewodnictwa elektrolitycznego. Detektory te stosują katalizator w celu redukcji eluatów do związków jonowych, które mogą być mierzone kulometrycznie w strumieniu cieczy. Detektor foto-jonizacyjny (PID) umożliwia wykrycie związków, które jonizowane są poprzez źródło światła UV.
8 Detektory specyficzne, to te które są tak selektywne, że potrafią odróżnić poszczególne struktury lub pierwiastki zapewniając przy tym wysoki stopień pewności. Czasami detektory te stosowane są do jakościowej analizy związków. Detektor płomieniowo-fotometryczny (FPD) filtruje i mierzy światło emitowane podczas spalania próbki w płomieniu bogatym w wodór. Dzięki zastosowaniu określonej długości fali, otrzymuje specyficzną odpowiedź tylko dla związków zawierających siarkę i fosfor w swoim składzie. Spektrometria mas (szczególnie z monitorowaniem wybranych jonów) i spektroskopia w podczerwieni z transformacją Fourier a odznaczają się także wysoką selektywnością w zależności od szczegółowej struktury cząsteczkowej badanych związków. Zakres dynamiczny Większość metod chromatografii gazowej wykorzystuje obliczenia współczynników odpowiedzi (powierzchnia piku do masy próbki) dla standardów w celu wykorzystania ich w dalszej analizie. Takie podejście zakłada liniowy zakres odpowiedzi detektora, co nie zawsze ma miejsce. Sprawa staje się jeszcze trudniejsza ponieważ, brak definicji dokładności w odniesieniu do zakresu liniowego, którą można zaakceptować (czy 5% odchylenie od zakresu liniowości uważane jest za liniowe?). Zanim skorzysta się ze stałych wartości współczynników odpowiedzi, dobrze jest określić liniowy zakres dynamiczny dla każdego detektora przez przeprowadzenie kilku analiz standardowych w spodziewanym zakresie dynamicznym. Nie liniowa odpowiedź, może być stosowana przy użyciu nie liniowych technik kalibracyjnych, tak długo jak jest powtarzalna. Interpolacja pomiędzy odpowiedziami dla standardów jest stosowana do obliczenia przybliżonych współczynników odpowiedzi przy nieznanym stężeniu. Takie obliczenia mogą być wykonane z łatwością przez urządzenia rejestrujące dane chromatograficzne. Charakterystyka innych parametrów detektora Detektory niedestrukcyjne a destrukcyjne - w niektórych technikach detekcji nieodłączny jest proces spalania, bombardowania lub inaczej unicestwienia składników próbki. Fakt ten ma znaczenie przy wielokrotnym wykorzystaniu detektorów połączonych, gdy wyciek z detektora 1 przechodzi do detektora 2. Detektor cieplno-przewodnościowy (TCD) jest
9 detektorem nie-destrukcyjnym, ponieważ pomiar przewodnictwa cieplnego zazwyczaj nie niszczy próbki. Powszechne detektory niedestrukcyjne: TCD, PID, IRD Powszechne detektory destrukcyjne: FID, NPD, FPD, MSD Stężenie a wykrywana masa - inną ważną, chociaż subtelną, charakterystyką detektorów jest zależność wielkości odpowiedzi detektora od stężenia lub masy. Dla detektorów stężeniowych odpowiedź detektora jest proporcjonalna do ilości składników podzielonych przez objętość detektora. W detektorach czułych na masę, odpowiedź jest proporcjonalna do ilości związków w danym czasie (masowe natężenie przepływu). Powszechne detektory stężeniowe: TCD, PID, IRD Powszechne detektory masowe: FID, NPD, FPD, MSD 6.1. Detektor cieplno-przewodnościowy (TCD) Zasada działania: Komora detektora zawiera ogrzewany prądem element oporowy (żarnik). Ponieważ gaz nośny zawiera anality przechodzące przez komorę, następuje zmiana prądu żarnika. Zmiana prądu porównywana jest do prądu w komorze odniesienia a miernikiem różnicy jest wytworzony sygnał. Detektor cieplno-przewodnościowy (TCD) jest uniwersalnym detektorem odpowiadającym na związki charakteryzujące się różnymi zdolnościami przenoszenia ciepła z gazu nośnego.
10 Elementy połączone są w mostku Wheststone a, w którym jeden lub dwa oporniki znajdują się w komorach detektora. Gaz nośny, hel, przepływa przez ogrzane elementy oporowe dzięki dostarczonemu prądowi. Gaz schładza opornik ze stałą szybkością do momentu aż nie zmieni się skład gazu. Na początku analizy, mostek jest zrównoważony, ale w momencie gdy związki zostaną wprowadzone do komory, rejestrowana jest zmiana w rezystancji oraz brak równowagi mostka. Do detektora, wprowadzany jest gaz odniesienia i gaz wypływający z kolumny. Komora na jednej z przekątnych mostka formuje sygnał gazu odniesienia, a druga strona reprezentuje sygnał analityczny pochodzący ze związków rozdzielonych w kolumnie. Detektor TCD zazwyczaj składa się z czterech oporników. Są one zamontowane współosiowo w czterech cylindrycznych wnękach o małej objętości w bloku ze stali nierdzewnej. Wnęki te są wewnętrznie połączone tak, że gaz odniesienia przepływa przez dwa oporniki z przeciwnych sobie przekątnych ramion mostka, a eluat przepływa przez dwa inne oporniki. Wielkość prądu zasilania jest parametrem wpływającym na czułość detektora. Detektor TCD jest łatwy w stosowaniu i ma bardzo szeroki zakres liniowy. Mostek Wheatstone a detektora TCD Selektywność: Wszystkie związki za wyjątkiem gazu nośnego Czułość: 5-20 ng Zakres liniowy: Gazy: pomocniczy (make-up) taki sam jak gaz nośny Temperatura: C
11 Schemat budowy detektora TCD Model TCD dostępny w handlu Praktyczne wskazówki dotyczące użytkowników detektora TCD Należy zwrócić uwagę na spadek czułości spowodowany składnikami próbki reagującymi z opornikami pochodzącymi z gazu nośnego zanieczyszczonego tlenem, nieszczelnościami w pionie, lub upływem fazy z kolumny. Próbki zawierające składniki aktywne takie jak kwasy i
12 związki chlorowców mogą także chemicznie reagować z opornikami. Ponadto, kondensacja próbki może zanieczyścić celkę detektora jeżeli temperatura jest zbyt niska. Niektóre z zanieczyszczeń mogą być usuwane poprzez ogrzanie bloku detektora w celu odparowania zanieczyszczeń. Czułość detektora TCD w funkcji temperatury. Detektor płomieniowo-jonizacyjny (FID) Zasada działania: Związki spalane są w płomieniu wodoru i powietrza. Związki zawierające węgiel wytwarzają jony, które zbierane są na kolektorze (elektrodzie kolektorowej). Liczba jonów zebranych przez tę elektrodę jest rejestrowana i w ten sposób powstaje sygnał. Selektywność: Związki zawierające wiązanie C- H. Słaba odpowiedź na związki organiczne pozbawione wodoru (np. heksachlorobenzen). Czułość: 0,1 10 ng Zakres liniowy: Gazy: Do spalań wodór i powietrze; gaz uzupełniający (make-up) hel lub azot Temperatura: C; C dla analiz przeprowadzanych w wyższej temperaturze
13 Związki dające słabe odpowiedzi lub nie dające odpowiedzi przez detektor płomieniowo-jonizacyjny He CS 2 NH 3 Ar COS CO Kr H 2 S CO 2 Ne SO 2 H 2 O Xe NO SiCl 4 O 2 NO 2 SiHCl 4 N 2 N 2 O SiF 4 Schemat detektora pomieniowo-jonizacyjnego Schemat detektora pomieniowo-jonizacyjnego dostępnego w handlu
14 Diagramy przedstawiające odpowiedź detektora FID podczas przepływu gazu nośnego wodoru i powietrza FID jest detektorem destrukcyjnym, masowym. Liczba jonów powstających w płomieniu jest policzona. Jony wytwarzają sygnał detektora. Anality odznaczające się największą liczbą węgli o niskim stopniu utlenienia wytwarzają najsilniejszy sygnał.
15 Wskazówki praktyczne dotyczące detektora FID Temperatura detektora musi być utrzymana powyżej C aby zapobiec kondensacji wody formowanej podczas procesu spalania w detektorze FID. Kondensacja, szczególnie gdy połączona z chlorowanymi rozpuszczalnikami, powoduje korozję i utratę czułości. Niektóre ze związków mogą przyczyniać się do powstania osadu w detektorze, który musi być natychmiast usunięty aby zapobiec utracie czułości. Do takich związków zaliczana jest krzemionka z kolumną lub reagenty stosowane do derywatyzacji. Dysze o różnych wielkościach, są dostępne w handlu, co umożliwia kształtowanie odpowiedniego płomienia dla kolumn kapilarnych, zmniejszanie gromadzonych zanieczyszczeń powstających od substancji wysokowrzących wymywanych z kolumny. Zazwyczaj dysze o małych średnicach otworu zapewniają największy sygnał, ale w porównaniu do dużych dysz mogą łatwiej ulegać zanieczyszczaniu i zapychaniu, niezbędny jest więc tu odpowiedni kompromis obu tych właściwości. Względne wartości czynników odpowiedzi dla detektora FID i TCD [% wag] Związki FID TCD n-parafiny - - Metan Etan Propan Butan Pentan Heksan Oktan Rozgałęzione Parafiny - - Izopentan ,3 Dimetylopentane ,2,4 Trimetyolpentan Związki nienasycone - - Etylen Związki aromatyczne Benzen Toluen o Ksylen m Ksylen p Ksylen Związki tlenowe - - Aceton Etylometyloketon Octan etylu
16 Dietyl eteru Metanol Etanol n propanol i propanol Związki azotowe - - Anilina Analiza śladowych ilości CO i CO 2 za pomocą układu metanizer FID 6.3. Detektor wychwytu elektronów (ECD) Zasada działania: Elektrony dostarczane są z promieniotwórczego 63 Ni umieszczonego w celce detektora, w której generowany jest prąd. Elektroujemne związki wychwytują elektrony powodując zmniejszenie prądu. Mierzony pośrednio spadek prądu jest sygnałem tła. Selektywność: chlorowce, azotany i skoniugowane grupy karbonylowe Czułość: pg (związki chlorowcowane), pg (azotany); ng (związki karbonylowe) Zakres równości: Gazy: Azot lub argon / metan
17 Temperatura: C Schemat budowy detektora ECD Odpowiedź ECD na różne związki Węglowodory 1 Etery, estry 10 Alifatyczne alkohole, ketony, aminy, związki 100 mono Cl, i mono F Związki mono Br, di-cl I, di F 1000 Anhydrydy i związki tri Cl Związki mono I, di Br, poli Cl i poli F Związki Di I, tri Br, i poli F Najczęściej stosowanymi gazami nośnymi w przypadku detektora ECD są azot lub 5% metan w argonie. CH 4 pomaga w wytworzeniu niskoenergetycznych, łatwiejszych do wychwycenia elektronów (niska energia). Wybór gazu nośnego jest ważny także dlatego, że azot w niektórych przypadkach produkuje większy sygnał niż argon/metan, jak widać poniżej. Jednakże, azot przyczynia się do powstawania większego szumu, co nieznacznie zmniejsza czułość detektora.
18 Wpływ temperatury detektora ECD na jego czułość Odpowiedź benzofenonu w funkcji temperatury detektora. Kolumna 1,2m x 2 mm średnica wewnętrzna, szklana kolumna wypełniona 2% OV-17 na Chromosorbie W-HP 100/120 (mesh). Gaz nośny: argon / metan (95-5), 32 ml/min. Termostat C. Dozownik C, wielkość próbki 20 ng.
19 Odpowiedź antrachinonu w funkcji temperatury detektora. Warunki chromatograficzne identyczne jak w poprzednim przypadku. Model detektora ECD dostępnego w handlu
20 Budowa detektora ECD (wersja mikro) Praktyczne wskazówki dla użytkowników detektora ECD Aby uzyskać satysfakcjonującą odpowiedź detektora ECD, należy stosować czyste i suche gazy nośne (99,9995%). Wilgoć, tlen, (należy zwracać uwagę na nieszczelności), lub inne zanieczyszczenia mogą być odpowiedzialne za wzrost czułości, ale kosztem zakresu liniowości. Kolumnę należy kondycjonować przed podłączeniem jej do detektora. Przerwy miedzy pulsami mogą być różne i w typowych modelach są kontrolowane przez układ elektroniczny detektora w celu utrzymania stałego prądu w celce. Wysokie częstotliwości (>100 Hz) są zazwyczaj powodowane zanieczyszczeniami, co powoduje wzrost szumów, które wpływają zarówno na liniowość i czułość. Średni zakres częstotliwości wskazujący na nieobecność zanieczyszczeń wynosi od 100 do 600 Hz. Nieodłącznie mała czułość detektora ECD na wiele mono-chlorowców może być zaletą w przypadku pewnych analiz; na przykład, 1-chlorobutan może zostać zastosowany do ekstrakcji analitów, ponieważ wytwarza bardzo małe i nierozmyte piki. Stosowanie źródła radioaktywnego regulowane jest przepisami przez rządy wielu krajów. Należy zatem zapoznać się z nimi i je uwzględnić.
21 Detektor pulsacyjno-wyładowczy Detektor pulsacyjno wyładowczy (VICI PDD) jako źródło jonizacji wykorzystuje stałe, nisko napięciowe, pulsacyjne wyładowania prądu stałego w helu. Jego sprawność jest zbliżona lub lepsza od detektora z konwencjonalnym źródłem radioaktywnym. W wersji detektora wychwytującego elektrony, PDD jest detektorem selektywnym, czułym na związki o wysokim powinowactwie elektronowym takie jak freony, chlorowane pestycydy i inne związki chlorowcowe. Dla takich związków, granica wykrywalności jest na poziomie femtogramów (10-15 ) lub pikogramów (10-12 ). Czułość i selektywność PDD jest podobna do
22 detektora radioaktywnego. Może być stosowany w temperaturach do C. Podczas pracy w tej wersji He i CH 4 wprowadza się w górę strumienia z wylotu kolumny. W helowej wersji, PDD, jest uniwersalnym, nie destrukcyjnym detektorem o dużej czułości. Odpowiedź na związki organiczne i nieorganiczne jest liniowa w dużym zakresie. Odpowiedź na gazy jest dodatnia (wzrost prądu), z granicą wykrywalności w zakresie niskich wartości ppb. Detektor PDD w wersji fotojonizacyjnej jest znakomitą alternatywą dla detektora płomieniowo-jonizującego w przemyśle petrochemicznym, gdzie stosowanie płomienia i wodoru może stanowić problem. W dodatku, gdy hel zmieszany jest z odpowiednim gazem szlachetnym takim jak argon, krypton, lub ksenon, detektor PDD pełni funkcję specyficznego detektora fotojonizującego do selektywnego oznaczania cząsteczek związków alifatycznych, aromatycznych, amin i innych substancji. Układ detekcyjny zawiera celkę detektora, impulsator, regulator, elektrometr i filtr (dla oczyszczania strumienia helu). Analiza pozostałości pestycydów w glebie, wodzie, pożywieniu jest istotna dla utrzymania ich bezpiecznego poziomu w środowisku. Detektor PDD w wersji ECD jest detektorem selektywny przy monitorowaniu związków wychwytujących elektrony takich jak chlorowane pestycydy chlorowców i innych związków chlorowcowych. Poniższy chromatogram przedstawia czułość nieradiacyjnego detektora PDECD (pulsed discharge electron capture detector) dla takich związków. 1. TCMX 1 pg 2. α BHC 0.25 pg 3. β -BHC 1 pg 4. δ BHC 0.5 pg 5. cis-chlordan 0.5pg 6. trans-chlordan 0,5 pg 7. p.p -DDD 1 pg 8. Endryna 1 pg 9. p. p DDD 1 pg 10.Siarczan endusulfanu 1pg 11. Keton endrinowy 1 pg 12. DCBP 1 pg
23 Próbka: Skalibrowana mieszanina pestycydów Wersja detektora: wychwytujący elektrony Temperatura detektora: C Kolumna: 25m x 0,32mm x 25 µm, HP-5 Temperatura kolumny: C do C przy Objętość próbki: 1 µm, stosunek podziału 10 0 C / min 10:1 Gaz wyładowczy: Hel, 30 ml / min Gaz domieszkowy: 5% metan w helu, Tłumienie: 1 2,4 ml / min
2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoInformacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas
Slajd 1 Spektrometria mas i sektroskopia w podczerwieni Slajd 2 Informacje uzyskiwane dzięki spektrometrii mas Masa cząsteczkowa Wzór związku Niektóre informacje dotyczące wzoru strukturalnego związku
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej ZAPYTANIE OFERTOWE
ZAPYTANIE OFERTOWE Tłumaczenie pisemne dokumentacji rejestracyjnej Biofarm sp. z o.o. ul. Wałbrzyska 13 60-198 Poznań Poznań, 09 grudnia 2015r. ZAPYTANIE OFERTOWE I. Nazwa i adres Zamawiającego: Biofarm
Bardziej szczegółowoDobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762
1 z 5 Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762 Strojenie regulatorów LB-760A i LB-762 Nastawy regulatora PID Regulatory PID (rolnicze np.: LB-760A - poczynając od wersji 7.1 programu ładowalnego,
Bardziej szczegółowoET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb. ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm n - pierwiastkowa, GW <ppb
Analiza instrumentalna Spektrometria mas F AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppm ET AAS 1 - pierwiastkowa, GW ppb ICP OES n - pierwiastkowa, GW ppm ICP MS n - pierwiastkowa, GW
Bardziej szczegółowoUKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH
UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu
Bardziej szczegółowoUdoskonalona wentylacja komory suszenia
Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym
Bardziej szczegółowoRekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych
Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH ART. 151 1 K.P. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony
Bardziej szczegółowoNACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA
NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA Kraków 31.01.2014 Dział Techniczny: ul. Pasternik 76, 31-354 Kraków tel. +48 12 379 37 90~91 fax +48 12 378 94 78 tel. kom. +48 665 001 613
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH DLA MECHANIKÓW
PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH DLA MECHANIKÓW Opracowanie: dr inż. Krystyna Moskwa, dr Wojciech Solarski 1. Termochemia. Każda reakcja chemiczna związana jest z wydzieleniem lub pochłonięciem energii, najczęściej
Bardziej szczegółowoCD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego. Cechy i Korzyści. Rysunek 1: Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego
Karta informacyjna wyrobu CD-W00 Data wydania 06 2001 CD-W00-00-0 Przetwornik stężenia CO 2 do montażu naściennego W prowadzenie Johson Controls posiada w swojej ofercie pełną linię przetworników przekształcających
Bardziej szczegółowo7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH
OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU
OZNACZANIE WAPNIA I MAGNEZU W PRÓBCE WINA METODĄ ATOMOWEJ SPEKTROMETRII ABSORPCYJNEJ Z ATOMIZACJA W PŁOMIENIU Celem ćwiczenia jest zapoznanie z techniką atomowej spektrometrii absorpcyjnej z atomizacją
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"
Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoHPLC? HPLC cz.1. Analiza chromatograficzna. Klasyfikacja metod chromatograficznych
HPLC cz.1 ver. 1.0 Literatura: 1. Witkiewicz Z. Podstawy chromatografii 2. Szczepaniak W., Metody instrumentalne w analizie chemicznej 3. Snyder L.R., Kirkland J.J., Glajch J.L. Practical HPLC Method Development
Bardziej szczegółowotel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 NIP 7343246017 Regon 120493751
Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego 33-300 Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax 018 443 82 13 lub 018 443 74 19 http://zpkz.nowysacz.pl e-mail biuro@ckp-ns.edu.pl NIP 7343246017 Regon 120493751 Wskazówki
Bardziej szczegółowoChemia Analityczna. Chromatografia. Tłumaczyła: inż. Karolina Hierasimczyk
Chemia Analityczna Chromatografia Tłumaczyła: inż. Karolina Hierasimczyk Korekta: dr hab. inż. Waldemar Wardencki, prof. nadzw. PG prof. dr hab. inż. Jacek Namieśnik Część III Kolumny kapilarne do chromatografii
Bardziej szczegółowo(13) B1 PL 161821 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161821
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161821 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 283615 (22) Data zgłoszenia: 02.02.1990 (51) IntCl5: G05D 7/00 (54)Regulator
Bardziej szczegółowoWZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)
Bardziej szczegółowoSPORZĄDZANIE ROZTWORÓW
1. SPORZĄDZANIE ROZTWORÓW 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o stęŝeniu procentowym StęŜeniem roztworu określa się ilość substancji (wyraŝoną w jednostkach masy lub objętości) zawartą w określonej jednostce
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoElektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity
Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity Ogrzewanie podłogowe staje się coraz bardziej docenianym systemem podnoszącym komfort użytkowników mieszkań, apartamentów i domów jednorodzinnych. Niestety
Bardziej szczegółowoANALOGOWE UKŁADY SCALONE
ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowoMetrologia cieplna i przepływowa
Metrologia cieplna i przepływowa Systemy, Maszyny i Urządzenia Energetyczne, I rok mgr Pomiar małych ciśnień Instrukcja do ćwiczenia Katedra Systemów Energetycznych i Urządzeń Ochrony Środowiska AGH Kraków
Bardziej szczegółowoLekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.
Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: 0101872HC8201
INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PZ-41SLB-E PL 0101872HC8201 2 Dziękujemy za zakup urządzeń Lossnay. Aby uŝytkowanie systemu Lossnay było prawidłowe i bezpieczne, przed pierwszym uŝyciem przeczytaj niniejszą
Bardziej szczegółowoDr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
Bardziej szczegółowoPRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH
PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 2/2010 do CZĘŚCI VIII INSTALACJE ELEKTRYCZNE I SYSTEMY STEROWANIA 2007 GDAŃSK Zmiany Nr 2/2010 do Części VIII Instalacje elektryczne i systemy
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP
INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoSpektroskopia UV-VIS zagadnienia
Spektroskopia absorbcyjna to dziedzina, która obejmuje metody badania materii przy użyciu promieniowania elektromagnetycznego, które może z tą materią oddziaływać. Spektroskopia UV-VS zagadnienia promieniowanie
Bardziej szczegółowoSystem centralnego ogrzewania
System centralnego ogrzewania Zadaniem systemu ogrzewania jest zapewnienie odpowiedniej temperatury powietrza wewnątrz pomieszczeń w okresie zimy. Ogrzewanie wodne Ciepło dostarczane jest do budynku (instalacji
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoWarunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą
Warunki Oferty PrOmOcyjnej usługi z ulgą 1. 1. Opis Oferty 1.1. Oferta Usługi z ulgą (dalej Oferta ), dostępna będzie w okresie od 16.12.2015 r. do odwołania, jednak nie dłużej niż do dnia 31.03.2016 r.
Bardziej szczegółowospektroskopia UV Vis (cz. 2)
spektroskopia UV Vis (cz. 2) spektroskopia UV-Vis dlaczego? wiele związków organicznych posiada chromofory, które absorbują w zakresie UV duża czułość: zastosowanie w badaniach kinetyki reakcji spektroskop
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ ZAKŁAD TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I CERAMIKI. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ
WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ ZAKŁAD TCHNOLOGII NIORGANICZNJ I CRAMIKI Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Bardziej szczegółowoPomiar prądów ziemnozwarciowych W celu wprowadzenia ewentualnych korekt nastaw zabezpieczeń. ziemnozwarciowych.
Załącznik nr 2 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej ZAKRES POMIARÓW I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH ORAZ TERMINY ICH WYKONANIA Lp. Nazwa urządzenia Rodzaj
Bardziej szczegółowoWYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Bardziej szczegółowoTester pilotów 315/433/868 MHz 10-50 MHz
TOUCH PANEL KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz Pasmo 10-50MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Pomiar sygnałów
Bardziej szczegółowoTechniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI
Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku
Bardziej szczegółowoPAKOWARKA PRÓŻNIOWA VAC-10 DT, VAC-20 DT, VAC-20 DT L, VAC-20 DT L 2A VAC-40 DT, VAC-63 DT, VAC-100 DT
PAKOWARKA PRÓŻNIOWA VAC-10 DT, VAC-20 DT, VAC-20 DT L, VAC-20 DT L 2A VAC-40 DT, VAC-63 DT, VAC-100 DT Modele elektroniczne z cyfrowym panelem Czasowa regulacja próżni INSTRUKCJA OBSŁUGI, INSTALACJI I
Bardziej szczegółowoW tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego. Ad. IV. Wykaz prac według kolejności ich wykonania. Ten
Bardziej szczegółowoInżektory i detektory w chromatografii gazowej
SCHEMAT BUDOWY CHROMATOGRAFU GAZOWEGO Inżektory i detektory w chromatografii gazowej Regulator przepływu gazu Oczyszczalnik gazu nośnego Komora nastrzykowa Detektor Wzmacniacz sygnału detektora Kolumna
Bardziej szczegółowoPodstawowe działania w rachunku macierzowym
Podstawowe działania w rachunku macierzowym Marcin Detka Katedra Informatyki Stosowanej Kielce, Wrzesień 2004 1 MACIERZE 1 1 Macierze Macierz prostokątną A o wymiarach m n (m wierszy w n kolumnach) definiujemy:
Bardziej szczegółowoWłaściwości materii - powtórzenie
Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Czy zjawisko
Bardziej szczegółowoProjekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
Bardziej szczegółowoWarszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU CHEMIA PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA Temat lekcji Jak dowieść, że woda ma wzór H 2 O? Na podstawie pracy uczniów pod opieką Tomasza
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2014/2015 KOD UCZNIA ETAP OKRĘGOWY Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoWspółczesne nowoczesne budownictwo pozwala na wyrażenie indywidualnego stylu domu..
Współczesne nowoczesne budownictwo pozwala na wyrażenie indywidualnego stylu domu.. w którym będziemy mieszkać. Coraz więcej osób, korzystających ze standardowych projektów, decyduje się nadać swojemu
Bardziej szczegółowoMetody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoI B. EFEKT FOTOWOLTAICZNY. BATERIA SŁONECZNA
1 OPTOELEKTRONKA B. EFEKT FOTOWOLTACZNY. BATERA SŁONECZNA Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności otoprądu zwarcia i otonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoPomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010
Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania
Bardziej szczegółowoRozbudowa domu przedpogrzebowego na cmentarzu komunalnym w Bierutowie. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych - Okna i drzwi
SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH * * * OKNA I DRZWI 1 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej części specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące
Bardziej szczegółowoLaboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne
Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo fotowoltaiczne 1.0 WSTĘP Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany helu
Bardziej szczegółowo18 TERMODYNAMIKA. PODSUMOWANIE
Włodzimierz Wolczyński 18 TERMODYNAMIKA. PODSUMOWANIE Zadanie 1 Oto cykl pracy pewnego silnika termodynamicznego w układzie p(v). p [ 10 5 Pa] 5 A 4 3 2 1 0 C B 5 10 15 20 25 30 35 40 V [ dm 3 ] Sprawność
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy
SPIS TREŚCI do e-booka pt. Metody badań czynników szkodliwych w środowisku pracy Autor Andrzej Uzarczyk 1. Nadzór nad wyposażeniem pomiarowo-badawczym... 11 1.1. Kontrola metrologiczna wyposażenia pomiarowego...
Bardziej szczegółowoGruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO
Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Bezprzeponowy Płytowy Gruntowy Wymiennik Ciepła PROVENT-GEO to unikatowe, oryginalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie zawartego gruncie chłodu latem oraz ciepła
Bardziej szczegółowoSterownik Silnika Krokowego GS 600
Sterownik Silnika Krokowego GS 600 Spis Treści 1. Informacje podstawowe... 3 2. Pierwsze uruchomienie... 5 2.1. Podłączenie zasilania... 5 2.2. Podłączenie silnika... 6 2.3. Złącza sterujące... 8 2.4.
Bardziej szczegółowoTester pilotów 315/433/868 MHz
KOLOROWY WYŚWIETLACZ LCD TFT 160x128 ` Parametry testera Zasilanie Pasmo 315MHz Pasmo 433MHz Pasmo 868 MHz 5-12V/ bateria 1,5V AAA 300-360MHz 400-460MHz 820-880MHz Opis Przyciski FQ/ST DN UP OFF przytrzymanie
Bardziej szczegółowoWiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.)
Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Dariusz Banasiak Katedra Informatyki Technicznej Wydział Elektroniki Wnioskowanie przybliżone Wnioskowanie w logice tradycyjnej (dwuwartościowej) polega na stwierdzeniu
Bardziej szczegółowoAutomatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.
Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń
Bardziej szczegółowoPRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG
PRÓG RENTOWNOŚCI i PRÓG WYPŁACALNOŚCI (MB) Próg rentowności (BP) i margines bezpieczeństwa Przychody Przychody Koszty Koszty całkowite Koszty stałe Koszty zmienne BP Q MB Produkcja gdzie: BP próg rentowności
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowo40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA
ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia
Bardziej szczegółowoChemia i technologia materiałów barwnych BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS.
Chemia i technologia materiałów barwnych Ćwiczenia laboratoryjne BADANIE WŁAŚCIWOŚCI ZWIĄZKÓW BARWNYCH WYKORZYSTANIEM SPEKTROFOTOMETRII UV-VIS. Z Opracowanie: dr inŝ. Ewa Wagner-Wysiecka Politechnika Gdańska
Bardziej szczegółowoZakłócenia. Podstawy projektowania A.Korcala
Zakłócenia Podstawy projektowania A.Korcala Pojęciem zakłóceń moŝna określać wszelkie niepoŝądane przebiegi pochodzenia zewnętrznego, wywołane zarówno przez działalność człowieka, jak i zakłócenia naturalne
Bardziej szczegółowoBadania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności
Bardziej szczegółowoTemat: Funkcje. Własności ogólne. A n n a R a j f u r a, M a t e m a t y k a s e m e s t r 1, W S Z i M w S o c h a c z e w i e 1
Temat: Funkcje. Własności ogólne A n n a R a j f u r a, M a t e m a t y k a s e m e s t r 1, W S Z i M w S o c h a c z e w i e 1 Kody kolorów: pojęcie zwraca uwagę * materiał nieobowiązkowy A n n a R a
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII
dysleksja PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII Instrukcja dla zdaj cego (poziom rozszerzony) Czas pracy 120 minut 1. Prosz sprawdzi, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak
Bardziej szczegółowoProjekt Studenckiego Koła Naukowego CREO BUDOWA GENERATORA WODORU
Projekt Studenckiego Koła Naukowego CREO BUDOWA GENERATORA WODORU Stanowisko testowe Opracował Tomasz Piaścik Wprowadzenie Malejące zasoby naturalne, wpływ na środowisko naturalne i ciągle rosnące potrzeby
Bardziej szczegółowoVLAN Ethernet. być konfigurowane w dowolnym systemie operacyjnym do ćwiczenia nr 6. Od ćwiczenia 7 należy pracować ć w systemie Linux.
VLAN Ethernet Wstęp Ćwiczenie ilustruje w kolejnych krokach coraz bardziej złożone one struktury realizowane z użyciem wirtualnych sieci lokalnych. Urządzeniami, które będą realizowały wirtualne sieci
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z MATEMATYKI CZERWIEC 2012 POZIOM PODSTAWOWY. Czas pracy: 170 minut. Liczba punktów do uzyskania: 50 WPISUJE ZDAJĄCY
Centralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. Układ graficzny CKE 010 KOD WPISUJE ZDAJĄCY PESEL Miejsce na naklejkę z kodem dysleksja EGZAMIN
Bardziej szczegółowoUmowa o pracę zawarta na czas nieokreślony
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie
Bardziej szczegółowoUmowa najmu lokalu użytkowego
Umowa najmu lokalu użytkowego Informacje ogólne Umowa najmu Przez umowę najmu lokalu użytkowego wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy lokal o takim przeznaczeniu do używania przez czas oznaczony lub
Bardziej szczegółowoREGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie
Bardziej szczegółowoXXXV OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP WSTĘPNY Zadanie teoretyczne
XXXV OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP WSTĘPNY Zadanie teoretyczne Wybierz lub podaj prawidłowa odpowiedź (wraz z krótkim uzasadnieniem) na dowolnie wybrane przez siebie siedem z pośród poniższych dziesięciu punktów:
Bardziej szczegółowoStatystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
Bardziej szczegółowoLKA 4101-07-04/2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
LKA 4101-07-04/2013 P/13/151 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę P/13/151 Zapewnienie prawa do jednakowego wynagradzania
Bardziej szczegółowoZASADY BEZPIECZEŃSTWA W PROJEKTOWANIU I UTRZYMANIU KOMINÓW W ŚWIETLE PRZEPISÓW USTAWY PRAWO BUDOWLANE
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W PROJEKTOWANIU I UTRZYMANIU KOMINÓW W ŚWIETLE PRZEPISÓW USTAWY PRAWO BUDOWLANE art. 62 ust.1 ustawy Prawo budowlane stanowi: Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI MC-2810 CYFROWY SYSTEM GŁOŚNIKOWY 5.1 KANAŁÓW DO KINA DOMOWEGO
MC-2810 CYFROWY SYSTEM GŁOŚNIKOWY 5.1 KANAŁÓW DO KINA DOMOWEGO GRATULUJEMY UDANEGO ZAKUPU ZESTAWU GŁOŚNIKOWEGO MC-2810 Z AKTYWNYM SUBWOOFEREM I GŁOŚNIKAMI SATELITARNYMI. ZESTAW ZOSTAŁ STARANNIE ZAPROJEKTOWANY
Bardziej szczegółowoPL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 359196 (51) Int.Cl. B62D 63/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.03.2003
Bardziej szczegółowoRozdział 6. Pakowanie plecaka. 6.1 Postawienie problemu
Rozdział 6 Pakowanie plecaka 6.1 Postawienie problemu Jak zauważyliśmy, szyfry oparte na rachunku macierzowym nie są przerażająco trudne do złamania. Zdecydowanie trudniejszy jest kryptosystem oparty na
Bardziej szczegółowoGrupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini
Grupa bezpieczeństwa kotła KSG / KSG mini Instrukcja obsługi i montażu 77 938: Grupa bezpieczeństwa kotła KSG 77 623: Grupa bezpieczeństwa kotła KSG mini AFRISO sp. z o.o. Szałsza, ul. Kościelna 7, 42-677
Bardziej szczegółowoWaldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII
dysleksja PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z FIZYKI I ASTRONOMII Instrukcja dla zdającego (poziom rozszerzony) Czas pracy 120 minut 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 8 stron. Ewentualny brak
Bardziej szczegółowoPraca za granicą. Emerytura polska czy zagraniczna?
Dolnośląski Wojewódzki Urząd pracy radzi: Praca za granicą. Emerytura polska czy zagraniczna? Często pojawia się pytanie, jaki wpływ na emeryturę ma praca za granicą. Wiele osób, które pracowały w różnych
Bardziej szczegółowoTYTUŁ IPS P przyrząd do badania imisji wg nowej metody pomiaru
KAMIKA Instruments PUBLIKACJE TYTUŁ IPS P przyrząd do badania imisji wg nowej metody pomiaru AUTORZY Dorota Kamińska, Stanisław Kamiński, KAMIKA Instruments DZIEDZINA Ochrona atmosfery, ochrona środowiska
Bardziej szczegółowoSpis treści. I. Wstęp... 11. II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12
Spis treści I. Wstęp... 11 II. Chemiczna analiza wody i ścieków... 12 1. Zasadowość... 12 1.1. Wprowadzenie... 12 1.2. Oznaczanie zasadowości ogólnej metodą miareczkową wobec wskaźnika metylooranżu...
Bardziej szczegółowoKomentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym
Bardziej szczegółowoTEORETYCZNE PODSTAWY PROCESU ROZMRAŻANIA JAKOŚĆ I TRWAŁOŚĆ PRODUKTÓW ROZMROŻONYCH
TEORETYCZNE PODSTAWY PROCESU ROZMRAŻANIA JAKOŚĆ I TRWAŁOŚĆ PRODUKTÓW ROZMROŻONYCH Opracowała: Katarzyna Wyżykowska SiUChKl, Wydział Mechaniczny Politechniki Gdańskiej GDAŃSK, 2009 SPIS TREŚCI ROZMRAŻANIE....
Bardziej szczegółowoSPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy
Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy pod red. Bogdana Rączkowskiego Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia
Bardziej szczegółowoBazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15
Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego
Bardziej szczegółowo