Komu przysługuje emerytura górnicza?

Transkrypt

1 Emeryury górnicze

2 Spis reści Emeryury górnicze 1 Komu przysługuje emeryura górnicza? 1 Co oznacza pojęcie praca górnicza? 4 Jakie okresy ubezpieczenia zalicza się do pracy równorzędnej z pracą górniczą? 7 Kóre okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półorakronym? 8 W jaki sposób usala się wysokość emeryury górniczej? 10 Jaki jes ryb posępowania o przyznanie emeryury górniczej i jakie dokumeny należy dołączyć do wniosku o emeryurę górniczą? 13 Czy można odwołać się od decyzji ZUS? 16

3 Emeryury górnicze Emeryury górnicze przysługują ubezpieczonym niezależnie od day urodzenia, jeżeli posiadają odpowiedni saż pracy górniczej lub ukończyli określony wiek emeryalny i mają saż pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą wymagany do przyznania emeryury. Warunki nabywania prawa do górniczych emeryur, kórych wysokość obliczana jes na doychczasowych zasadach, określa usawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryurach i renach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych 1, zwana dalej usawą emeryalną. Uloka jes adresowana do ubezpieczonych posiadających okresy pracy górniczej. Znajdą w niej odpowiedzi m.in. na poniższe pyania: Komu przysługuje emeryura górnicza? Co oznacza pojęcie praca górnicza? Jakie okresy ubezpieczenia zalicza się do pracy równorzędnej z pracą górniczą? Kóre okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półorakronym? W jaki sposób usala się wysokość emeryury górniczej? Jaki jes ryb posępowania o przyznanie emeryury górniczej i jakie dokumeny należy dołączyć do wniosku o emeryurę górniczą? Czy można odwołać się od decyzji ZUS? Komu przysługuje emeryura górnicza? Usawa emeryalna przewiduje nasępujące rodzaje emeryur górniczych, bez względu na daę urodzenia: w wieku 55 la przy 10-lenim okresie pracy górniczej określonej w ar. 50c us. 1 usawy i ogólnym sażu pracy górniczej, łącznie z okresami pracy równorzędnej, wynoszącym 20 la dla kobie i 25 la dla mężczyzn (ar. 50a us. 1); w wieku 50 la przy 15-lenim okresie pracy górniczej określonej w ar. 50c us. 1 usawy i ogólnym sażu pracy górniczej, łącznie z okresami pracy równorzędnej, wynoszącym 20 la dla kobie i 25 la dla mężczyzn (ar. 50a us. 2); 1 Teks jednoliy: Dz.U. z 2015 r. poz

4 bez względu na wiek i zajmowane sanowisko w przypadku wykonywania pracy górniczej pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez co najmniej 25 la (ar. 50e us. 1). Przy usalaniu 20 lub 25 la pracy górniczej łącznie z okresami pracy równorzędnej uwzględnieniu podlegają okresy pracy liczonej w wymiarze półorakronym (praca w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach określonych w usawie lub praca w drużynach raowniczych). Naomias przy usalaniu 10 lub 15 la pracy górniczej okres ej pracy zalicza się w wymiarze pojedynczym. Przykład Jeśli górnik pracował pod ziemią w kopalni węgla kamiennego 18 la i równocześnie był czynnym raownikiem górniczym w kopalnianej sacji raownicwa górniczego przez 14 la oraz ukończył 50 la spełnia warunki wymagane do przyznania emeryury górniczej. Ukończył bowiem 50 la i udowodnił co najmniej 15 la pracy górniczej liczonej pojedynczo, a ponado łącznie z okresem pracy liczonej w wymiarze półorakronym (akim okresem jes okres pracy w charakerze raownika czynnego członka drużyny raowniczej) udowodnił 25 la pracy górniczej. Obliczono je: 18 la + 7 la (1/2 z 14 la) = 25 la. Do okresów pracy górniczej wykonywanej sale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią zalicza się akże okresy: niezdolności do pracy z yułu wypadku przy pracy albo z yułu choroby zawodowej, za kóre wypłacone zosało wynagrodzenie lub zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabiliacyjne, czasowego oddelegowania pracowników do zawodowego pogoowia raowniczego: 1. w Cenralnej Sacji Raownicwa Górniczego S.A. w Byomiu, 2. w KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Jednoska Raownicwa Górniczo-Huniczego w Lubinie, 3. w okręgowych sacjach raownicwa górniczego bezpośrednio poprzedzone pracą górniczą wykonywaną pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy, przypadające w czasie rwania sosunku pracy. Przy usalaniu prawa do emeryury górniczej bez względu na wiek i zajmowane sanowisko w przypadku ubezpieczonych, kórzy 2

5 Pojęcie praca górnicza oznacza zarówno zarudnienie pracownika dołowego pod ziemią, jak również zarudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego, czyli zarudnienie wymienione w ar. 50c us. 1 usawy, wykonywane co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. pracę górniczą wykonywaną pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy dokumenują przedsawieniem miesięcznego wykazu dniówek/zjazdów przepracowanych pod ziemią, okresy pracy górniczej wykonywanej pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy mogą być na ich wniosek rozliczane w okresach kwaralnych. Przykład Jeśli nadszygar górniczy zarudniony w kopalni węgla kamiennego wysąpi z wnioskiem o przyznanie emeryury górniczej bez względu na wiek i jako dowód wykonywania pracy pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy dołączy dodakowo do wniosku miesięczny wykaz zjazdów pod ziemię, o ZUS rozliczy okresy pracy pod ziemią miesięcznie oraz kwaralnie i wybierze warian korzysniejszy dla pracownika. Przykładowo: jeżeli pracownik w syczniu 2012 r. wykonał 22 zjazdy pod ziemię, w luym 21 oraz w marcu 21 naomias wymagana liczba dniówek roboczych w ych miesiącach wynosiła odpowiednio: 21 dni w syczniu, 21 dni w luym i 22 dni w marcu o w przypadku rozliczenia miesięcznego do pracy pod ziemią wykonywanej sale i w pełnym wymiarze czasu pracy zaliczeniu podlegają: syczeń 2012 r. i luy 2012 r., naomias marzec zosanie pominięy, gdyż w ym miesiącu pracownik nie wykonał wymaganej liczby 22 zjazdów. Ponieważ w I kwarale 2012 r. wymagana liczba dniówek roboczych wynosiła 64 ( ) i aką liczbę zjazdów pod ziemię w ym kwarale pracownik wykonał ( ), ZUS uwzględni kwaralne rozliczenie jako korzysniejsze. 3

6 Prawo do emeryury przysługuje ym ubezpieczonym, kórzy nie przysąpili do owarego funduszu emeryalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w owarym funduszu emeryalnym, za pośrednicwem Zakładu, na dochody budżeu pańswa. WAŻNE! Prawo do górniczej emeryury powsaje z dniem spełnienia wszyskich warunków wymaganych do nabycia ego prawa, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w kórym zgłoszono wniosek o świadczenie. Jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy (świadczenie rehabiliacyjne, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy), prawo do emeryury powsaje z dniem zaprzesania pobierania ego zasiłku (świadczenia, wynagrodzenia). Co oznacza pojęcie praca górnicza? Pojęcie praca górnicza oznacza zarówno zarudnienie pracownika dołowego pod ziemią, jak również zarudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego, czyli zarudnienie wymienione w ar. 50c us. 1 usawy, wykonywane co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy. Wymóg czasu pracy zosał określony w ar. 50b usawy. W przypadku gdy wykonywana praca ma charaker pracy mieszanej, czyli np. wykonywana jes częściowo pod ziemią a częściowo na powierzchni, praca a sanowi pracę górniczą, jeżeli jes wykonywana pod ziemią co najmniej przez połowę dniówek roboczych w miesiącu. W ar. 50c us. 1 usawy zosały wymienione okresy zarudnienia, kóre uważa się za pracę górniczą, czyli zarudnienie: pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniorwałych, glin szlachenych, kaolinów, magnezyów, gipsu, anhydryu, soli kamiennej i poasowej, fosforyów oraz baryu; pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorswach budowy kopalń określonych wyżej oraz pod ziemią w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących dla ych kopalń roboy górnicze lub przy budowie szybów; pod ziemią w przedsiębiorswach monażowych, przedsiębiorswach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmioach wykonujących dla kopalń określonych w usawie podziemne 4

7 roboy budowlano-monażowe, roboy przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; pracownikom zarudnionym w ych przedsiębiorswach, zakładach i innych podmioach uznaje się za pracę górniczą e miesiące zarudnienia, w kórych co najmniej połowę dniówek roboczych przepracowali pod ziemią 2 ; na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernicwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregaów i urządzeń wydobywczych, a akże w kopalniach oworowych siarki oraz w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących roboy górnicze dla kopalń siarki i węgla brunanego, na sanowiskach określonych w drodze rozporządzenia 3 ; pod ziemią na sanowiskach dozoru ruchu oraz kierownicwa ruchu kopalń, przedsiębiorsw i innych podmioów określonych w usawie, a akże w kopalniach siarki i węgla brunanego oraz w przedsiębiorswach i innych podmioach, o kórych mowa w usawie, na sanowiskach określonych w drodze rozporządzenia 4 ; w charakerze członków drużyn raowniczych kopalń określonych w usawie, mechaników sprzęu raowniczego ych drużyn oraz w charakerze raowników zawodowych w sacjach raownicwa górniczego; na sanowiskach maszynisów wyciągowych na szybach oraz na sanowiskach sygnalisów na nadszybiach szybów w kopalniach, przedsiębiorswach i innych podmioach określonych w usawie; na sanowiskach pracy pod ziemią w nieczynnych kopalniach wymienionych w usawie; 2 Zasady ewidencjonowania pracy określa rozporządzenie Minisra Gospodarki z dnia 31 marca 2008 r. w sprawie sposobu ewidencjonowania przez pracodawców okresów zarudnienia na sanowiskach, na kórych okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półorakronym przy usalaniu prawa do górniczej emeryury, oraz na niekórych innych sanowiskach pracy górniczej (Dz.U. nr 72, poz. 423). 3 Wykaz sanowisk zawiera rozporządzenie Minisra Pracy i Poliyki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niekórych sanowisk pracy górniczej oraz sanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półorakronym przy usalaniu prawa do górniczej emeryury lub reny (Dz.U. z 1995 r. nr 2, poz. 8). 4 Wykaz sanowisk zawiera zarządzenie nr 9 Minisra Przemysłu i Handlu z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia sanowisk kierownicwa ruchu i dozoru ruchu pod ziemią, w kopalniach siarki i kopalniach węgla brunanego, na kórych zarudnienie uważa się za pracę górniczą (Dz. Urz. MPiH z 1995 r. nr 1, poz. 4). 5

8 na sanowiskach insrukorów zawodu w górniczych polach szkoleniowych pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunanego. Pracownikom niebędącym pracownikami dozoru ruchu i kierownicwa ruchu kopalń, kórzy w zależności od sanowiska mają wyznaczoną minimalną liczbę konroli robó dołowych w miesiącu (pracownicy inżynieryjno-echniczni), do pracy górniczej zalicza się miesiące, w kórych praca pod ziemią była wykonywana przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu. Pracodawca sporządza pracownikom inżynieryjno-echnicznym na podsawie prowadzonej ewidencji miesięczny wykaz zjazdów pod ziemię za cały okres zarudnienia, przy czym zjazd rakuje się jak dniówkę roboczą 5. Okresy pracy górniczej wykonywanej za granicą: pod ziemią w kopalniach węgla, rud, kruszców, surowców ogniorwałych, glin szlachenych, kaolinów, magnezyów, gipsu, anhydryu, soli kamiennej i poasowej, fosforyów oraz baryu; pod ziemią i przy głębieniu szybów w przedsiębiorswach budowy kopalń określonych wyżej oraz pod ziemią w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących dla ych kopalń roboy górnicze lub przy budowie szybów; pod ziemią w przedsiębiorswach monażowych, przedsiębiorswach maszyn górniczych, zakładach naprawczych i innych podmioach wykonujących dla kopalń określonych w usawie podziemne roboy budowlano-monażowe, roboy przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń; na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernicwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregaów i urządzeń wydobywczych, a akże w kopalniach oworowych siarki oraz w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących roboy górnicze dla kopalń siarki i węgla brunanego rakuje się na równi z okresami akiej pracy wykonywanej w kraju, jeżeli spełnione są warunki określone w usawie emeryalnej, 5 Parz przypis 2 na sr. 5. 6

9 wymagane do uwzględnienia ych okresów pracy jako pracy górniczej przy usalaniu prawa do świadczeń. Jakie okresy ubezpieczenia zalicza się do pracy równorzędnej z pracą górniczą? Przy usalaniu prawa do emeryury górniczej przysługującej ze względu na wiek zalicza się również okresy ubezpieczenia, kóre usawa emeryalna określa jako okresy równorzędne z pracą górniczą. Okresy pracy równorzędnej z pracą górniczą zosały wymienione w ar. 50c us. 2 usawy emeryalnej. Zaem za pracę równorzędną z pracą górniczą uważa się: zarudnienie na sanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub echnika w zakresie górnicwa w urzędach górniczych, jeżeli zarudnienie jes związane z wykonywaniem czynności inspekcyjno-echnicznych w kopalniach, przedsiębiorswach i innych podmioach określonych w usawie, pod warunkiem uprzedniego przepracowania w kopalniach, przedsiębiorswach i innych podmioach określonych w usawie co najmniej 10 la pod ziemią, na odkrywce w kopalniach siarki lub węgla brunanego, a akże w kopalniach oworowych siarki albo na sanowiskach dozoru lub kierownicwa ruchu; zarudnienie przy innych pracach, nie dłuższe niż 5 la, do kórych pracownicy wykonujący prace określone w usawie przeszli w związku z likwidacją kopalni, zakładu górniczego, przedsiębiorswa lub innego podmiou, o kórym mowa w usawie. W myśl usawy emeryalnej za pracowników zarudnionych na sanowiskach wymagających kwalifikacji inżyniera lub echnika w zakresie górnicwa uznaje się osoby, kóre posiadają yuł inżyniera lub echnika i są zarudnione zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami w zakresie górnicwa. Zarudnienie przy innych pracach nie dłuższe niż 5 la, do kórych pracownicy przeszli w związku z likwidacją np. kopalni, doyczy różnych prac, nawe jeżeli nie są związane z pracą górniczą i nie jes konieczne, aby były wykonywane przez cały okres 5 la ylko w jednym podmiocie. 7

10 Przykład Pracownik, kóry ukończył 50 la, do wniosku o emeryurę górniczą dołączył świadecwa pracy powierdzające zarudnienie: 4 laa jako górnik na odkrywce w kopalni węgla brunanego oraz 16 la jako górnik, nadgórnik, szygar zmianowy, a nasępnie nadszygar górniczy pod ziemią w kopalni węgla kamiennego, kóra zosała zlikwidowana. Dodakowo dołączył wykaz dniówek zaliczanych w wymiarze półorakronym w sumie 8 miesięcy. Ponado pracownik przedłożył świadecwo pracy z zakładu niegórniczego powierdzające 3-leni okres zarudnienia po usaniu zarudnienia w kopalni, w kórym zarudnienie również usało na skuek likwidacji zakładu, oraz akualne zaświadczenie pracy powierdzające zarudnienie od 9 la u prywanego pracodawcy na sanowisku niegórniczym. Pracownik spełnił warunki do przyznania emeryury górniczej ze względu na wiek, ponieważ ukończył 50 la i posiada co najmniej 15 la pracy górniczej liczonej pojedynczo. Ponado udowodnił co najmniej 25 la pracy górniczej i równorzędnej z pracą górniczą, bowiem można uwzględnić okres pracy poza górnicwem w wymiarze do 5 la jako okres pracy równorzędnej z pracą górniczą oraz okres pracy górniczej liczonej w wymiarze półorakronym w wymiarze 4 miesięcy. Łącznie: 4 laa + 16 la + 4 miesiące (1/2 z 8 miesięcy) + 5 la = 25 la i 4 miesiące. Kóre okresy pracy górniczej zalicza się w wymiarze półorakronym? Przy usalaniu prawa do emeryury górniczej pracownikom zarudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunanego zalicza się w wymiarze półorakronym nasępujące okresy pracy na obszarze pańswa polskiego: w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy monażu, likwidacji i ransporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących 8

11 i ransporujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i roboach szybowych 6 ; w drużynach raowniczych. Okresy pracy w drużynach raowniczych zalicza się w wymiarze półorakronym również ym pracownikom dozoru ruchu i kierownicwa ruchu kopalń, kórzy pracują przez co najmniej połowę dniówek roboczych w miesiącu pod ziemią, w kopalniach siarki lub w kopalniach węgla brunanego. Pracownikom dozoru ruchu i kierownicwa ruchu kopalń, w wymiarze półorakronym podlegają zaliczeniu okresy pracy w charakerze czynnych raowników zarudnionym na sanowiskach 7 : kierownik robó górniczych, kierownik robó pomocniczych, główny mechanik, główny elekryk; kierownik wenylacji, odmeanowania, do spraw wyrzuów gazów i skał, do spraw ąpań; nadszygar i szygar objazdowy: górniczy, mechaniczny, elekryczny, energeyczny, auomayki, hydrauliki, łączności, wenylacji, odmeanowania, srzałowy, szybowy, likwidacji, podsadzki, przewozu dołowego, profilakyki pożarowej, wierceń, do spraw ąpań, do spraw wyrzuów gazów i skał, do spraw monażu i zbrojeń, do spraw obudowy i kierowania sropem; szygar oddziałowy, szygar zmianowy, nadgórnik i dozorca oddziału: wydobywczego, robó przygoowawczych, odwodnieniowych, przewozu dołowego, podsadzki, urządzeń maszynowych, urządzeń elekrycznych, auomayki, hydrauliki, łączności, urządzeń wydobywczych, urządzeń wyciągowych i szybowych, pyłowego, likwidacji, wenylacji, odmeanowania, wierceń, szybowego, do spraw ąpań, do spraw wyrzuów gazów i skał, do spraw monażu i zbrojeń, do spraw obudowy i kierowania sropem; echnik srzałowy i pożarowy; insrukor srzałowy. Pozosałym pracownikom dozoru ruchu i kierownicwa ruchu kopalń w wymiarze półorakronym podlegają zaliczeniu okresy pracy w charakerze czynnych raowników, jeżeli przepracowali w danym miesiącu co najmniej połowę dniówek roboczych pod ziemią 6 Parz przypis 2 na sr Parz przypis 3 na sr. 5. 9

12 lub na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego oraz w kopalniach oworowych siarki 8 przy czym zjazd rakuje się jak dniówkę roboczą. W jaki sposób usala się wysokość emeryury górniczej? Emeryura górnicza obliczana jes według doychczasowych zasad, a jej wysokość uzależniona jes od nasępujących elemenów: kwoy bazowej, wysokości podsawy wymiaru, uwzględnionego okresu składkowego i nieskładkowego, zasosowanych przeliczników do okresów pracy górniczej. Kwoa bazowa sanowi 100% przecięnego wynagrodzenia, pomniejszonego o porącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o sysemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym. Kwoa bazowa jes usalana corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca luego nasępnego roku kalendarzowego. Wysokość kwoy bazowej ogłasza Prezes Głównego Urzędu Saysycznego w formie komunikau w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospoliej Polskiej Monior Polski w erminie do 7 roboczego dnia luego każdego roku. Podsawę wymiaru emeryury sanowi podsawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenie emeryalne, według przepisów prawa polskiego, z kolejnych 10 la kalendarzowych, wybranych z osanich 20 la kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w kórym zgłoszono wniosek o świadczenie. Ubezpieczony może również wskazać do usalenia podsawy wymiaru emeryury przecięną podsawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 la kalendarzowych wybranych dowolnie z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Oprócz wynagrodzenia sanowiącego podsawę wymiaru składek do podsawy wymiaru emeryury wlicza się również inne kwoy przysługujące 8 Parz przypis 2 na sr

13 ubezpieczonemu (m.in. kwoy zasiłków chorobowych, wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy ip.). WAŻNE! Jeżeli nie można usalić podsawy wymiaru składek w okresie pozosawania w sosunku pracy wskazanym do usalenia podsawy wymiaru emeryury, za podsawę wymiaru składek przyjmuje się kwoę obowiązującego w ym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników. Aby usalić podsawę wymiaru emeryury, oblicza się: sumę kwo podsaw wymiaru składek, wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz kwo zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabiliacyjnego, zasiłku wyrównawczego, świadczenia wyrównawczego lub dodaku wyrównawczego, a akże warość świadecw rekompensacyjnych, zasiłków dla bezrobonych, zasiłków szkoleniowych lub sypendiów wypłacanych z Funduszu Pracy za okres udokumenowanej niezdolności do pracy w okresie każdego roku z wybranych przez zaineresowanego la kalendarzowych, przy czym łączna kwoa podsaw wymiaru składek na ubezpieczenia emeryalne i renowe oraz wynagrodzeń i zasiłków w laach przypadających po 2004 r. nie może przekroczyć maksymalnej kwoy rocznej podsawy wymiaru składek na ubezpieczenia emeryalne i renowe, sosunek każdej z ych sum kwo do rocznej kwoy przecięnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procenach, z zaokrągleniem do senych części procenu, średnią arymeyczną ych procenów, kóra sanowi wskaźnik wysokości podsawy wymiaru emeryury. Wskaźnik wysokości podsawy wymiaru emeryury nie może być wyższy niż 250%. Podsawę wymiaru emeryury uzyskuje się przez pomnożenie wskaźnika wysokości podsawy wymiaru emeryury przez kwoę bazową. Do obliczenia podsawy wymiaru sosuje się kwoę bazową obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku o emeryurę albo w dniu powsania prawa do świadczenia, jeżeli jes o daa późniejsza w sosunku do day zgłoszenia wniosku. 11

14 Emeryura wynosi: 24% kwoy bazowej, o kórej mowa wyżej, oraz po 1,3% podsawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, po 0,7% podsawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy. Przy usalaniu wysokości emeryur górniczych sosuje się nasępujące przeliczniki: 1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią sale i w pełnym wymiarze czasu pracy; 1,8 za każdy rok pracy w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy monażu, likwidacji i ransporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i ransporujących w przodkach, przy głębieniu szybów i roboach szybowych oraz w drużynach raowniczych; 1,4 za każdy rok pracy górniczej w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywanej pod ziemią przez co najmniej połowę dniówek roboczych/ zjazdów w miesiącu pod ziemią lub pracy na sanowiskach dozoru ruchu lub kierownicwa ruchu pod ziemią 9 ; 1,2 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej sale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunanego, w kopalniach oworowych siarki oraz w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących roboy górnicze dla kopalń siarki i węgla brunanego, na sanowiskach określonych w załącznikach nr 1 i 2 rozporządzenia Minisra Pracy i Poliyki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r. 10 oraz wykonywanej sale i w pełnym wymiarze czasu pracy na sanowiskach dozoru ruchu i kierownicwa ruchu w kopalniach siarki i węgla brunanego, w kopalniach oworowych siarki oraz w przedsiębiorswach i innych podmioach wykonujących roboy górnicze dla kopalń siarki i węgla brunanego 11. Łączny okres pracy obliczony z zasosowaniem powyższych przeliczników uwzględnia się w wymiarze nie dłuższym niż 45 la, czyli 540 miesięcy (ar. 51 us. 2 usawy emeryalnej). Okresy pracy górniczej przekraczające powyższy limi są uwzględniane przy usalaniu wysokości górniczych emeryur jako okresy składkowe na ogólnych zasadach. 9 Parz przypis 4 na sr Parz przypis 3 na sr Parz przypis 4 na sr

15 Kwoa wyliczonej emeryury nie może przekraczać 100% podsawy jej wymiaru. Jaki jes ryb posępowania o przyznanie emeryury górniczej i jakie dokumeny należy dołączyć do wniosku o emeryurę górniczą? Usalenie prawa do emeryury górniczej nasępuje na podsawie wniosku ubezpieczonego lub jego pełnomocnika zgłoszonego na piśmie lub usnie do prookołu. Wniosek może być zgłoszony u płanika składek, ale również bezpośrednio w organie renowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby zaineresowanej. Wniosek o emeryurę może być zgłoszony akże: za pośrednicwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności poczowej w obrocie krajowym lub zagranicznym, a w przypadku osób zamieszkałych za granicą za pośrednicwem urzędu konsularnego, w formie elekronicznej za pomocą inerneu przez elekroniczną skrzynkę podawczą Zakładu. WAŻNE! W przypadku wniosku w formie elekronicznej dokumen en musi być podpisany za pomocą e-podpisu weryfikowanego przy użyciu kwalifikowanego ceryfikau lub profilu zaufanego epuap. Wniosek powinien zawierać: imiona i nazwisko daę i miejsce urodzenia imiona rodziców adres miejsca zamieszkania adres miejsca pobyu i adres do korespondencji (jeżeli są inne niż adres miejsca zamieszkania) numer PESEL, a w razie braku numeru PESEL serię i numer dowodu osobisego albo paszporu wskazanie świadczenia, o kóre osoba zaineresowana się ubiega podpis osoby zaineresowanej albo jej pełnomocnika lub osoby upoważnionej do podpisu. Wniosek obejmuje akże oświadczenie o członkoswie w OFE. Ubezpieczony, kóry przysąpił do owarego funduszu emeryalnego, a ubiega się o przyznanie emeryury górniczej, powinien złożyć wniosek 13

16 o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w owarym funduszu emeryalnym, za pośrednicwem Zakładu, na dochody budżeu pańswa. Jeżeli emeryura ma być przekazywana na rachunek w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredyowej, należy podać numer kona bankowego (w kasie) i adres banku (kasy). Wniosek o emeryurę może być wycofany nie później niż do dnia uprawomocnienia się decyzji w sprawie emeryury górniczej (w erminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji). Wycofanie wniosku jes skueczne, jeżeli ubezpieczony wysępuje o o na piśmie lub zgłasza usnie do prookołu. Ubezpieczony ubiegający się o emeryurę górniczą zobowiązany jes dołączyć do wniosku: kwesionariusz doyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6), dokumeny na powierdzenie przebyych okresów składkowych i nieskładkowych (m.in. świadecwa pracy, legiymację ubezpieczeniową, zaświadczenie Wojskowej Komendy Uzupełnień lub książeczkę wojskową powierdzające okres służby wojskowej, zaświadczenie szkoły wyższej o programowym oku rwania ukończonych sudiów), dokumeny (świadecwa pracy, zaświadczenia) powierdzające okresy pracy górniczej oraz rodzaj wykonywanej pracy w poszczególnych okresach, zaświadczenie pracy z podaną liczbą zjazdów pod ziemię w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym na niekórych sanowiskach lub liczbą dniówek przepracowanych pod ziemią, a akże dniówek przepracowanych na odkrywce w kopalniach siarki lub węgla brunanego oraz w kopalniach oworowych siarki jeżeli jes o konieczne do udowodnienia pracy górniczej, zaświadczenie pracy z podaną liczbą przepracowanych dniówek w poszczególnych miesiącach w danym roku kalendarzowym zaliczanych w wymiarze półorakronym jeżeli praca aka była wykonywana, zaświadczenie pracy powierdzające okres pracy w drużynach raowniczych wraz z określeniem pełnionej funkcji jeżeli praca aka była wykonywana, zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganego wynagrodzenia (druk ZUS Rp-7) lub legiymację ubezpieczeniową zawierającą odpowiednie wpisy. 14

17 W przypadku zarudnienia pracowników w spółkach powsałych na bazie zlikwidowanych przedsiębiorsw górniczych oraz w innych podmioach (np. w firmach prywanych) pracodawca dodakowo jes zobowiązany powierdzić: czy w zakresie prowadzonej działalności spółka lub podmio wykonuje roboy górnicze pod ziemią dla kopalń określonych w ar. 50c us. 1 pk 1 usawy emeryalnej lub przy budowie szybów albo roboy górnicze dla kopalń siarki i węgla brunanego ze wskazaniem nazwy kopalń, na rzecz kórych pracę górniczą wykonuje, względnie czy w zakresie prowadzonej działalności spółka lub podmio wykonuje podziemne roboy budowlano-monażowe, roboy przy naprawie maszyn i wdrażaniu nowych urządzeń dla kopalń określonych w ar. 50c us. 1 pk 1 usawy emeryalnej ze wskazaniem nazwy kopalń, na rzecz kórych pracę wykonuje. WAŻNE! Dokumeny powierdzające okresy zarudnienia, jak również inne okresy składkowe i nieskładkowe, a akże wysokość wynagrodzenia, powinny zosać przedłożone w oryginale. Dopuszczalne jes również przedłożenie poświadczonych noarialnie odpisów, wypisów i kopii, a akże poświadczonych za zgodność z oryginałem kopii dokumenów wydanych przez jednoski upoważnione do przechowywania dokumenacji zlikwidowanych lub przekszałconych zakładów pracy. Po wydaniu decyzji w sprawie świadczenia organ renowy zwraca zaineresowanemu, na jego wniosek, przedłożone dokumeny po sporządzeniu ich kopii, z wyłączeniem zaświadczeń powierdzających wysokość wynagrodzenia, przychodu, dochodu i uposażenia, przyjmowanych do usalenia podsawy wymiaru świadczeń, a akże pisemne zeznania świadków i oświadczenia zaineresowanego. Jeżeli dokumeny powierdzające okresy składkowe i nieskładkowe przebye do 31 grudnia 1998 r. oraz dokumeny powierdzające wysokość osiąganego wynagrodzenia przed ą daą zosały złożone przy wniosku o usalenie kapiału począkowego, nie należy ych dokumenów dołączać do wniosku o górniczą emeryurę, nawe gdyby oryginały ych dokumenów zosały zwrócone wnioskodawcy. We wniosku o emeryurę należy podać, że dokumeny e zosały przedłożone przy wniosku o kapiał począkowy. 15

18 Czy można odwołać się od decyzji ZUS? Organ renowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub usalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia osaniej okoliczności niezbędnej do wydania ej decyzji. WAŻNE! Od decyzji przysługuje prawo do wniesienia odwołania (za pośrednicwem oddziału ZUS, kóry wydał decyzję w sprawie) do sądu okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zaineresowanego, w erminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się na piśmie do oddziału ZUS, kóry wydał decyzję, albo usnie do prookołu sporządzonego przez en oddział. Jeżeli organ renowy uzna odwołanie za słuszne, zmienia lub uchyla decyzję niezwłocznie, nie później niż w erminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania. W ym wypadku odwołaniu nie nadaje się dalszego biegu. Jeżeli naomias odwołanie nie zosało w całości lub w części uwzględnione, Zakład przekazuje niezwłocznie, nie później niż w erminie 30 dni od wniesienia odwołania, sprawę wraz z uzasadnieniem do sądu. Posępowanie odwoławcze wolne jes od opła. *** Podane w niniejszej uloce informacje mają charaker ogólny. Aby uzyskać więcej informacji w sprawie usalania prawa i wysokości emeryur górniczych, należy zwrócić się do najbliższej jednoski erenowej ZUS, w szczególności do oddziałów, kóre rozparują wnioski o emeryury górnicze. Warszawa, lipiec 2015 r. 16

19 Zdjęcie na okładce i sronie 3: NJ Foolia.com Skład: Poligrafia ZUS w Warszawie. Zam. nr 1549/15

20 Zakład Ubezpieczeń Społecznych ul. Szamocka 3, Warszawa Plaforma Usług Elekronicznych: pue.zus.pl PUE o nowoczesna i wygodna forma konaku z ZUS, dzięki kórej można zrealizować większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi bez wychodzenia z domu przez inerne. W en sposób można sprawdzić swoje dane zapisane na indywidualnym koncie w ZUS, przesyłać dokumeny, śledzić san swoich spraw, a akże rezerwować wizyy w jednosce ZUS. Cenrum Obsługi Telefonicznej ZUS: * * kosz połączenia według umowy kliena z operaorem elekomunikacyjnym Skype: zus_cenrum_obslugi_el co@zus.pl