MATERIAŁY XXIII KONFERENCJI NAUKOWEJ INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO

Transkrypt

1 Dobczyce czerwca 2016

2 ORGANIZATORZY POLSKA AKADEMIA NAUK ODDZIAŁ W KRAKOWIE Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi UNIWERSYTET ROLNICZY im. Hugona Kołłątaja w Krakowie INSTYTUT INŻYNIERII ROLNICZEJ I INFORMATYKI Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki UR w Krakowie KATEDRA INŻYNIERII SANITARNEJ I GOSPODARKI WODNEJ Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji UR w Krakowie Konferencja Naukowa została objęta honorowym patronatem Wójta Gminy Raciechowice Marka Gabzdyla 2

3 KOMITET NAUKOWY prof. dr hab. inż. Jerzy Gruszczyński Redaktor Naczelny czasopisma Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich prof. dr hab. inż. Stanisław Krzanowski Przewodniczący Komisji Technicznej Infrastruktury Wsi PAN prof. dr hab. inż. Jan Pawełek Uniwersytet Rolniczy w Krakowie prof. dr hab. inż. Stanisław Węglarczyk Politechnika Krakowska prof. dr hab. inż. Jacek Żarski Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy prof. dr hab. inż. Stanisław Rolbiecki Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy prof. dr hab. inż. Antoni T. Miler Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu dr hab. inż. Andrzej Woźniak prof. UEK Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie dr hab. inż. Jacek Salamon Uniwersytet Rolniczy w Krakowie KOMITET ORGANIZACYJNY dr Anna Krakowiak-Bal dr inż. Jakub Sikora dr inż. Mateusz Malinowski dr inż. Stanisław Famielec dr inż. Maciej Gliniak 3

4 TEMATYKA KONFERENCJI INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Infrastruktura wodno-ściekowa Energetyka i paliwa EKOLOGIA I OCHRONA ZASOBÓW NATURALNYCH Kształtowanie środowiska i ochrona przyrody Chemia w inżynierii środowiska Gospodarka odpadami ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zagospodarowanie przestrzenne obszarów wiejskich 4

5 RAMOWY PROGRAM KONFERENCJI PONIEDZIAŁEK Rejestracja uczestników Otwarcie konferencji, Przywitanie gości, I Sesja Plenarna I Sesja Referatowa I Sesja Posterowa II Sesja Referatowa WTOREK III Sesja Referatowa II Sesja Posterowa IV Sesja Referatowa II Sesja Plenarna V Sesja Referatowa I Wyjazd Studyjny ŚRODA Zakończenie konferencji II Wyjazd Studyjny Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów w Krakowie Szczegółowy program konferencji znajduje się na stornie internetowej 5

6 REFERATY

7 ZMIENNOŚĆ WARUNKÓW ANEMOMETRYCZNYCH W WYBRANYM REGIONIE AGLOMERACJI KRAKOWSKIEJ Małgorzata Antoniak, Maciej Gliniak 1, Zbigniew Zuśka 2, Janusz Miczyński 2 1 Uniwersytet Rolniczy, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Zakład Infrastruktury Technicznej i Ekoenergetyki, m.gliniak@ur.krakow.pl 2 Uniwersytet Rolniczy, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Ekologii, Klimatologii i Ochrony Powietrza, rmzuska@cyf-kr.edu.pl, rmmiczyn@cyf-kr.edu.pl W prezentacji przedstawiono problematykę wpływu szorstkości podłoża na powstawanie oporów przepływu powietrza i występowanie zjawiska tarcia kinetycznego. Są to dwa główne czynniki wpływające na hamowanie prędkości wiatru, brak przewietrzania terenów zabudowanych oraz stagnację zanieczyszczeń nad wspomnianymi obszarami. W pracy przedstawiono wyniki autorskich pomiarów terenowych, które przeprowadzono podczas pogody słonecznej oraz deszczowej. Pomiary przeprowadzono na odcinku rzeki Rudawy, znajdującej się granicach miasta Krakowa. Prędkość wiatru została zmierzona we wszystkich założonych punktach pomiarowych. Najbliższe otoczenie punktów było zróżnicowane pomiędzy sobą stopniem zwartości zabudowy. Dodatkowo sprawdzono wpływ zmian kształtu i średnicy zastępczej profilu pomiarowego na wielkość powstającego oporu przepływu oraz tarcia. Na podstawie przeprowadzonych badań uznano, że najbardziej optymalnym typem zabudowy wokół doliny rzeki Rudawy jest zabudowa w układzie równoleżnikowym. Brak obiektów budowlanych na drodze którą przepływa strumień powietrza, kształtuje odpowiednie warunki do przewietrzania Miasta, a tym samym do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń. 7

8 DETERMINATION OF THE POTENTIAL BIOGAS ENERGY PRODUCTION AMOUNTS AND AREAS IN THE TIGRIS BASIN USING GIS Ozan Artun 1, Atilgan Atilgan 2, Burak Saltuk 3 1 Cukurova University in Adana 2 Süleyman Demirel University in Isparta 3 Siirt University The increasing world population renders the developed energy sources of the industry insufficient, and existing energy sources become expensive. It is anticipated that the energy deficit will further increase in the future. Scientists are in search of new energy sources in the face of this fact. It is considered that the cattle breeding potential of the Southeastern Anatolia Region may increase both as a result of state supports and arable lands. Determining the potential biogas energy production areas of the Southeastern Anatolia Region in terms of cattle breeding is possible with the use of today s knowledge and technology. With this study, it was aimed to determine the obtainable biogas energy fields and the current situation for the provinces in the Tigris Basin (Diyarbakir, Mardin, Siirt, Batman, Sirnak). The number of cattle in the basin for 2015 was benefited from in this framework. The boundaries of the research provinces were drawn using ARCMAP 10.0 software by making geographical corrections. In order for the inquiries of each province to be made independently from other provinces, all boundaries were divided on the basis of provinces, districts and villages as separate layers. These data constitute the main material of the study. The number of cattle was entered into the database of Geographical Information System (GIS), and the obtainable potential biogas energy production areas were determined considering the amount of waste that will be left in the environment by cattle. The finding that a total of tons of annual wet manure can be obtained in the study area was obtained. It was determined that a total of MJ biogas energy amount can be obtained per year from this wet manure. Furthermore, the project created with a cartographic base, the geographical correction of which was made, was assessed in accordance with the purpose of this study in the database, and the areas that are suitable, non-suitable or partially suitable for biogas energy production areas were determined. 8

9 WPŁYW PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO I UV NA WŁAŚCIWOŚCI HYDROŻELI CHITOZANOWYCH Katarzyna Bialik-Wąs, Sonia Kudłacik, Anna Drabczyk, Bożena Tyliszczak Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, kbialikwas@chemia.pk.edu.pl W prezentowanej pracy porównano wpływ promieniowania mikrofalowego i UV na przebieg reakcji sieciowania hydrożeli chitozanowych. W dobie zrównoważonego rozwoju i zgodnie z zasadami zielonej chemii, zastosowanie promieniowania mikrofalowego i promieniowania UV w reakcjach otrzymywania hydrożeli wydaje się interesującym rozwiązaniem w porównaniu do tradycyjnych metod syntezy związków wielkocząsteczkowych. Syntezy prowadzono zarówno w oparciu o chitozan komercyjny, jak i Beetosan chitozan pochodzący z pszczół z osypu zimowego oraz dla układów mieszanych chitozan Beetosan. Hydrożele chitozanowe należą do grupy materiałów biodegradowalnych, biokompatybilnych oraz nietoksycznych, dlatego też znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce, biotechnologii, biomedycynie, medycynie i farmacji. Otrzymane materiały hydrożelowe zostały poddane badaniom zdolności pęcznienia i badaniom inkubacyjnym w wodzie destylowanej oraz symulowanych płynach ustrojowych. Ponadto, dla wybranych układów określono morfologię powierzchni przy użyciu skaningowego mikroskopu elektronowego. Wyznaczono również kąty zwilżania θ metodą geometryczną poprzez naniesienie kropli cieczy na powierzchnię badanego materiału. Podziękowania Badania realizowane w ramach projektu LIDER/033/697/L-5/13/NCBR/2014 finansowane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR). 9

10 WPŁYW ZAKRESU ROBÓT REGULACYJNYCH NA ZMIANY EKOLOGICZNE W KORYCIE CIEKU Elżbieta Bondar-Nowakowska, Justyna Hachoł Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Elzbieta.bondar-nowakowska@up.wroc.pl, Justyna.hachoł@up.wroc.pl W pracy przyjęto hipotezę badawczą: istnieje silna korelacja między poziomem złożoności technicznej robót regulacyjnych a skutkami przyrodniczymi wykonanych robót. W celu weryfikacji tej hipotezy wykonano badania terenowe oraz analizy statystyczne. Badania terenowe przeprowadzono na małych i średnich ciekach nizinnych. W ciekach tych wyznaczono odcinki przekształcone w wyniku robót regulacyjnych. Ocenę wpływu zakresu wykonanych robót na elementy przyrodnicze systemu koryta cieku, określono na podstawie analizy zmian pięciu wskaźników biologicznych. W celu wyznaczenia tych wskaźników, na każdym odcinku badawczym, zidentyfikowano gatunki naczyniowych roślin wodnych oraz określono stopień pokrycia przez nie dna. Wyniki badań, wykazały, że roboty regulacyjne, miały zróżnicowany wpływ na stan koryta, wyrażony przez rozpatrywane wskaźniki Zmiany ich, rozpatrywane w odniesieniu do nieuregulowanych odcinków koryt, były zarówno korzystne jak i niekorzystne. W związku z tym, przyjęta w pracy hipoteza badawcza nie została zweryfikowana pozytywnie. Przeprowadzone badania wykazały, nie można określić wskaźnika biologicznego, którego wartość wykazuje związek z zakresem ingerencji technicznej w korycie cieku. 10

11 ANALIZA ZMIENNOŚCI DOPŁYWU ŚCIEKÓW DO OCZYSZCZALNI DLA AGLOMERACJI DĘBICA Krzysztof Chmielowski, Piotr Bugajski, Ewa Wąsik, Agnieszka Cupak 1 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, k.chmielowski@ur.krakow.pl W pracy dokonano analizy zmienności dopływu ścieków do oczyszczalni w Dębicy. W tym celu określono podstawowe statystyki opisowe dotyczące dopływu ścieków do oczyszczalni. Przedstawiono szczegółowe dobowe dopływy ścieków surowych do oczyszczalni w Dębicy w latach na tle wartości dopuszczalnej z pozwolenia wodno-prawnego oraz wartości średniej. Określono średnie dobowe wartości przepływów ścieków dla poszczególnych miesięcy roku dla okresu Dokonano zestawienia średnich dobowych przepływów ścieków w poszczególnych latach badanego okresu. Zestawiono średnie dobowe wartości przepływów ścieków w poszczególnych dniach tygodnia dla okresu Ponadto pozyskano dane opadowe ze stacji w Tarnowie (najbliższa stacja opadowa od badanego obiektu) i na tej podstawie określono średnie wartości dobowego opadu atmosferycznego dla poszczególnych miesięcy w latach Dokonano podziału dób okresu badawczego ze względu na wielkość opadów atmosferycznych na 7 zasadniczych grup. Określono wpływ opadów atmosferycznych na ilość ścieków dopływających do badanego obiektu. Stwierdzono znaczący wpływ opadów atmosferycznych na dopływ ścieków do oczyszczalni w Dębicy. 11

12 PRZYCZYNY ZDARZEŃ DROGOWYCH W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W LATACH Andrzej Czerniak, Maria Leszczyńska, Antoni T. Miler Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Pomimo, ze w ostatnich latach na polskich drogach odnotowuje się coraz mniej wypadków i kolizji drogowych ważna jest identyfikacja najistotniejszych przyczyn. W pracy analizowano 34 przyczyny zdarzeń drogowych odnotowanych przez policję w województwie wielkopolskim w latach Grupowania wydzielonych 34 przyczyn zdarzeń drogowych (wypadków i kolizji - odpowiednio X1,..., X34) wykonano z zastosowaniem hierarchicznej analizy skupień metodą najbliższego sąsiedztwa z zastosowaniem euklidesowej miary odległości, w czterowymiarowej przestrzeni cech (liczba wypadków - LW, liczba zabitych - LZ, liczba rannych, w tym lekko rannych w kolizjach - LR, liczba kolizji - LK). Obliczenia wykonano przy użyciu pakietu Statistica ver. 12. Przeprowadzone badania wykazały, że najczęstszą zdarzeń drogowych przyczyną były zderzenia boczne pojazdów oraz zderzenie tylne pojazdów, nieudzielenie pierwszeństwa przejazdu, niedostosowanie prędkości do warunków ruchu i niezachowanie bezpiecznej odległości miedzy pojazdami. Najechanie na drzewo było dopiero 19-tą (na 34 analizowane przyczyny) lecz zdarzenia te były bardzo tragiczne w skutkach (8% zdarzeń śmiertelnych). 12

13 CHARAKTERYSTYKA HYBRYDOWYCH MATERIAŁÓW HYDROŻELOWYCH Anna Drabczyk, Sonia Kudłacik, Katarzyna Bialik-Wąs, Bożena Tyliszczak Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, adrabczyk@interia.pl Hydrożele (in. superabsorbenty) należą do grupy polimerów, która ostatnimi czasy staje się coraz bardziej popularna. Związki te znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach ze szczególnym uwzględnieniem medycyny oraz farmacji. W niniejszej pracy dokonano syntezy hydrożeli na bazie chitozanu, a ich matrycę zmodyfikowano produktami pochodzenia naturalnego (tj. ekstraktem z szałwii i pyłkiem pszczelim) oraz nanocząstkami złota bądź srebra. Otrzymane hydrożele zbadano pod kątem zdolności sorpcyjnych, jak również określono ich tendencję do degradacji w symulowanych płynach ustrojowych. Ponadto, określono zwilżalność zsyntezowanych materiałów. Na podstawie uzyskanych wyników potwierdzono, że wprowadzenie dodatków do matrycy hydrożelowej ma wpływ na właściwości fizyko-chemiczne badanych materiałów. Badania wspierane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (Grant Lider/033/697/L-5/13/NCBR/2014) 13

14 CHARAKTERYSTYKA I SPOSOBY ZAGOSPODAROWANIA STRUŻYN ODPADÓW Z PROCESU STRUGANIA SKÓR W ZAKŁADACH GARABRSKICH Stanisław Famielec Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, stanislaw.famielec@ur.krakow.pl Podczas procesów garbowania skór powstaje znaczna ilość odpadów stałych ok % masy skór surowych. Strużyny są odpadem powstającym w procesach wykańczania skór podczas wyrównywania grubości skór garbowanych. Ich zagospodarowanie jest problematyczne, gdyż charakteryzują się znaczną zawartością wilgoci (nawet do 50%) oraz obecnością związków chromu(iii) pochodzących z procesu tzw. właściwego garbowania (stabilizacji włókien kolagenowych w skórze z cząsteczkami garbników chromowych). W referacie zaprezentowane zostanie charakterystyka fizykochemiczna strużyn, jak również możliwości ich zagospodarowania, zarówno stosowane w przemyśle oraz znajdujące się w fazie badań. Szczególna uwaga zwrócona zostanie na metody termiczne unieszkodliwiania tych odpadów z uwzględnieniem możliwości odzysku chromu w popiołach. 14

15 WPŁYW WILGOTNOŚCI NAWIERZCHNI NA NOŚNOŚĆ DROGI LEŚNEJ Sylwester M. Grajewski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, sylgraj@up.poznan.pl W ramach pracy badano wpływ wzrostu wilgotności warstw konstrukcji nawierzchni na parametry nośności drogi leśnej o nawierzchni twardej nieulepszonej. Wybrany odcinek doświadczalny podzielono na trzy sekcje badawcze (A, B, C), które zalano po pierwszej dobie pomiarów trzema różnymi dawkami wody w ilości 10 (sekcja A), 20 (sekcja B) i 30 mm (sekcja C). W kolejnych dwóch dobach dokonano ustalenia wilgotności warstw konstrukcji nawierzchni drogi (warstwy ścieralnej, podbudowy zasadniczej i pomocniczej) oraz wykonano pomiary lekką płytą dynamiczną (E vd, s/v) i płytą statyczną (E 1, E 2, I o). Uzyskane uśrednione wyniki badań jednoznacznie wskazują na negatywny wpływ wzrostu wilgotności warstw nawierzchni (będących konsekwencją, np. intensywnych opadów deszczu) na nośność drogi leśnej oraz parametry zagęszczenia jej warstw. W drugiej dobie od zalania wodą zarejestrowano obniżenie wartości badanych modułów średnio o 16 (E 2 ) do 25% (E vd) oraz spadek zagęszczenia o 16 (s/v) i 4% (I o). 15

16 ANALIZA ZYSKÓW CIEPŁA Z HELIOAKTYWNYCH ELEMENTÓW W BUDYNKU O KONSTRUKCJI SZKIELETOWEJ Piotr Herbut, Sabina Angrecka, Grzegorz Nawalany, Paweł Sokołowski Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Budownictwa Wiejskiego, kbw@ur.krakow.pl System zysków bezpośrednich ze słońca w budynkach mieszkalnych polega on na maksymalnym pozyskiwaniu promieniowania słonecznego przenikającego przez przeszklone przegrody. Najpowszechniejszymi systemami do biernego pozyskiwania ciepła są: okna, przegrody akumulacyjno kolektorowe, ogrody zimowe. Celem pracy była analiza trzech przyjętych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych służących do biernego pozyskiwania ciepła słonecznego w modelowym budynku o konstrukcji szkieletowej pod kątem zapotrzebowania na energie grzewczą. Zakres badań obejmował na wykonanie dokumentacji technicznej oraz niestacjonarną analizę energetyczną budynku. Jako kryterium rozstrzygające o wyborze najkorzystniejszego systemu biernego pozyskiwania energii słonecznej został przyjęty wskaźnik ilości energii którą można zaoszczędzić na 1 m 2 powierzchni użytkowej budynku. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najefektywniejszym systemem pozyskującym energię cieplną ze słońca są duże przeszklenia okienne na południowej ścianie budynku. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania można ograniczyć zużycie energii grzewczej w budynku modelowym nawet o 14% przy jego prawidłowej lokalizacji względem stron świata. 16

17 PROEKOLOGICZNE SILNIKI ELEKTRYCZNE MAŁEJ MOCY DO NAPĘDU URZĄDZEŃ W GOSPODARSTWACH ROLNYCH I INSTALACJACH KOMUNALNYCH Paweł Idziak, Mariusz Barański Politechnika Poznańska, Instytut Elektrotechniki i Elektroniki Przemysłowej, Zakład Mechatroniki i Maszyn Elektrycznych, pawel.idziak@put.poznan.pl, mariusz.baranski@put.poznan.pl W artykule przedstawiono najważniejsze przyczyny wywołujące straty energii w obwodach magnetycznych maszyn elektrycznych. Zaprezentowano nową konstrukcję silnika indukcyjnego synchronizowanego. Wyznaczono i porównano podstawowe parametry użytkowe dwóch konstrukcji: maszyny indukcyjnej z wirnikiem klatkowym (IM) i zaprojektowanej maszyny z wirnikiem z magnesami trwałymi oraz klatką rozruchową (maszyna indukcyjna synchronizowana z samodzielnym rozruchem - LSPMSM). Parametry użytkowe wyznaczono dla pracy w stanach ustalonych. W obu konstrukcjach wykorzystano stojan silnika indukcyjnego typu Sg 100L-4B o mocy 3 kw. W silniku synchronicznym zastosowano klatkę rozruchową wykonaną z miedzi. Wykazano, że silnik LSPMSM zasilany z ogólnodostępnej sieci elektrycznej wykazuje sprawność ok. 5% większą niż silnik klasyczny. Zbadano wpływ zmiany częstotliwości napięcia zasilającego na pracę obu konstrukcji tzn. na sprawność, współczynnik mocy i prąd pobierany z sieci. Badania wykazały, że silnik LSPMSM może stanowić zamiennik silnika indukcyjnego. Wykazano, że występujące w nowej konstrukcji pulsacje momentu (moment zaczepowy) nie zwiększają zagrożeń dla środowiska. Badania wykazały, że maszyny tego typu nie powinny pracować bez obciążenia. Nadają się one do pracy np. w systemach pompowych i grzewczowentylacyjnych. 17

18 BUDOWA I FUNKCJONOWANIE PRZYDOMOWYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW Bartosz Jawecki 1, Joanna Marszałek 2, Katarzyna Pawęska 3, Marcin Sobota 1, Beata Malczewska 3 1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Architektury Krajobrazu, bartosz.jawecki@up.wroc.pl 2 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny 3 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Inżynierii Środowiska Przedmiotem prezentacji są wymagania prawne stawiane budowie i eksploatacji przydomowych oczyszczalni ścieków. Przedstawiono definicję i podstawowe rodzaje przydomowych oczyszczalni. Zaprezentowano w jakich przypadkach można wyposażyć nieruchomość w taką oczyszczalnię, m.in. brak kanalizacji oraz ograniczeń wynikających z ustaleń aktów prawa miejscowego. Wyszczególniono przypadki, w których budowa przydomowej oczyszczalni wymaga uzyskania pozwolenia na budowę i/lub pozwolenia wodnoprawnego (w tym wymagania stawiane projektom) oraz innych zezwoleń wynikających z przepisów szczególnych. Zaprezentowano wymagania techniczne jakie należy spełnić przy lokalizowaniu indywidualnej oczyszczalni w obrębie działki budowlanej. Wskazano ograniczenie wynikające m.in. z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, odnośnie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Przedstawiono standardy jakości ścieków oczyszczonych wprowadzanych z przydomowych oczyszczalni do wód lub do ziemi z uwzględnieniem wymagań jakie należy spełnić w zależności od ich położenia (w obrębie lub poza aglomeracją). Podano przypadki, w których wymagane jest zgłoszenie eksploatacji przydomowej oczyszczalni ścieków do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Stwierdzono, że część przydomowych oczyszczalni ścieków, szczególnie tych położonych na terenie aglomeracji, może nie spełniać współczesnych wymogów skuteczności oczyszczania ścieków odprowadzanych do wód, urządzeń wodnych lub ziemi. 18

19 WPŁYW ILOŚCI FOTOINICJATORA NA WŁAŚCIWOŚCI I STRUKTURĘ MATRYCY HYDROŻELOWEJ Sonia Kudłacik, Anna Drabczyk, Katarzyna Bialik-Wąs, Bożena Tyliszczak Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, soniakudlacik@interia.pl W pracy przedstawiono syntezę materiałów hydrożelowych metodą fotopolimeryzacji. Zsyntezowano szereg materiałów różniących się zawartością fotoinicjatora oraz przeprowadzono badanie zdolności pęcznienia i inkubację. Wykonano pomiar kątów zwilżania i analizę spektroskopową FT-IR. Na podstawie przeprowadzonych badań potwierdzono wpływ ilości fotoinicjatora na budowę materiału polimerowego. Zsyntezowane materiały cechowały się różną strukturą usieciowania, a co za tym idzie różnymi właściwościami. Możliwość modyfikacji struktury stwarza większe możliwości w zastosowaniach tych materiałów. Badania wspierane przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (Grant Lider / 033/697 / L -5/13 / NCBR/ 2014) 19

20 GOSPODARKA ENERGETYCZNA W UPRAWACH POD OSŁONAMI WYBRANE PRZYKŁADY Hubert Latała Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Zakład Infrastruktury Technicznej i Ekoenergetyki, Hubert.Latala@ur.krakow.pl Ze względu na wysokie koszty energetyczne w produkcji ogrodniczej pod osłonami trwają ciągłe poszukiwania w ograniczeniach zużycia energii. Dotyczą one z jednej strony ograniczenia strat ciepła, a po drugie, efektywniejszego wykorzystania dostępnych źródeł energii. Wiele nowych rozwiązań, szczególnie związanych z zastosowaniem odnawialnych źródeł energii może być z powiedzeniem zastosowana w komercyjnych uprawach. Dotyczy to między innymi wykorzystania nadmiaru ciepła powstałego w wyniku efektu cieplarnianego i jego akumulację w złożu kamiennym lub rezerwuarze wodnym. Innym rozwiązaniem może być gromadzenie energii w ciągu dnia powstałej w procesie fotoelektrycznej konwersji promieniowania słonecznego w akumulatorze przemiany fazowej. Gromadzenie nadwyżki ciepła w akumulatorze kamiennym przyczynia się do lepszej gospodarki zawartością wody w powietrzu wewnątrz obiektu. Umożliwiając tym samym utrzymanie parametrów mikroklimatu na wymaganym poziomie. Działanie takie wpływa pozytywnie na zdrowotność roślin, jakość plonu i ogranicza użycie środków ochrony roślin. Zastosowanie akumulacji energii pochodzącej z promieniowania słonecznego z użyciem fotowoltaiki i akumulatora przemiany fazowej stanowi uzupełniające źródło ciepła. Jego wykorzystanie w okresach niesprzyjających warunków termicznych szczególnie w nocy ogranicza lub eliminuje pracę źródeł konwencjonalnych. Stosowanie tego typu rozwiązań wpływa również na obniżenie emisji pyłów i gazów cieplarnianych. 20

21 KONCEPCJA ZAGOSPODAROWANIA TURYSTYCZNEGO GMINY ZBĄSZYŃ Marta Lisiak, Klaudia Borowiak, Ewelina Muńko Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Gospodarki Przestrzennej, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, lismar@up.poznan.pl, klaudine@up.poznan.pl, ewelina.munko@onet.pl Głównym celem pracy jest ocena możliwości poprawy zagospodarowania turystycznego gminy Zbąszyń. Badania podzielono na dwa etapy. Pierwszy etap polegał na przeprowadzeniu ankiety wśród mieszkańców oraz opracowaniu mapy walorów przyrodniczo-kulturowych gminy Zbąszyń. Uzyskane rezultaty zostały uwzględnione podczas drugiego etapu, jakim było opracowanie koncepcji zagospodarowania turystycznego omawianego obszar. Przeprowadzone badania wskazały, że gmina Zbąszyń posiada głównie tereny o małych, umiarkowanych lub dużych walorach przyrodniczych-kulturowych dzięki użytkom leśnym oraz zbiornikom wodnym. Jednocześnie przeprowadzona wśród mieszkańców ankieta podkreśliła niewystarczające zagospodarowanie turystyczne tych terenów i wskazała na konieczność wytyczenia nowych szlaków rowerowych. Zaproponowano w związku z tym działania wzbogacające zagospodarowanie turystyczne koncentrując się na zorganizowaniu miejsc postojowych, oznakowaniu szlaków oraz promocji istniejących i projektowanych szlaków turystycznych poprzez tablice oraz foldery informacyjne. Dodatkowo zaprojektowano dwa szlaki rowerowe: łącznikowy o długości 18 km oraz lokalny o długości 39 km. 21

22 OTRZYMYWANIE NANOCZASTEK METALICZNYCH W POLU PROMIENIOWANIA MIKROFALOWEGO Z ZASTOSOWANIEM WYBRANYCH SUBSTANCJI REDUKUJĄCO-STABILIZUJĄCYCH Dagmara Malina, Klaudia Pluta, Agnieszka Sobczak-Kupiec, Anna Gąsior Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Technologii Nieorganicznej i Biotechnologii Środowiska, dagmaramalina@chemia.pk.edu.pl W poszukiwaniu bardziej wydajnych i ekologicznych metod otrzymywania nanocząstek metalicznych, coraz częściej zwraca się uwagę na możliwość zastosowania różnych czynników fizycznych, wspomagających procesy syntezy nanometali. Celem niniejszej pracy badawczej była próba otrzymania monodyspersyjnych i stabilnych w czasie nanocząstek metalicznych na przykładzie nanosrebra i nanozłota. Zastosowano metodę redukcji chemicznej wspomaganej promieniowaniem mikrofalowym. Czynnikami różnicującymi były warunki prowadzenia reakcji oraz wpływ wybranych parametrów na uzyskane nanomateriały, czyli rodzaj stabilizatora i reduktora, moc mikrofal, ciśnienie, temperatura i czas reakcji. Kluczowym punktem badań była analiza spektrofotometryczna i analiza rozkładu wielkości nanocząstek oraz określenie ich stabilności w czasie. W większości przypadków otrzymać pożądany produkt, który jednak w zależności od warunków prowadzenia procesu, charakteryzował się różną wielkością, stabilnością i stężeniem nanocząstek. Niniejsza praca jest finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nr umowy LIDER//037/481/L-5/13/NCBR/2014 w ramach projektu LIDER. 22

23 ANALIZA PROCESU STABILIZACJI TLENOWEJ FRAKCJI PODSITOWEJ WYSORTOWANEJ ZE ZMIESZANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH Mateusz Malinowski Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki, Instytut Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Zakład Infrastruktury Technicznej i Ekoenergetyki, Mateusz.Malinowski@ur.krakow.pl Celem badań była analiza procesu stabilizacji tlenowej odpadów (frakcji podsitowej) z wykorzystaniem standardowego dna napowietrzającego, w tym: analiza zmian wybranych parametrów fizykochemicznych w wyniku przetwarzania odpadów (między innymi straty prażenia, zawartość węgla, azotu, wilgotności i gęstości odpadów). Ponadto celem badań było określenie tempa samonagrzewania się odpadów w bioreaktorze oraz czasu trwania fazy termofilnej, a także rozpoznanie zmian zachodzących w składzie gazów odlotowych z bioreaktora. Badania przeprowadzono na odpadach pochodzących z obszarów wiejskich aglomeracji krakowskiej w wydziałowym bioreaktorze BKB 100. W ramach prowadzonych badań stwierdzono, iż rozkład temperatury wewnątrz bioreaktora jest bardzo zróżnicowany, natomiast faza termofilna nie przebiega jednocześnie w całej jego objętości. Podobnie jak w przypadku temperatury, zawartość tlenu i CO 2 zmieniała się w sposób intensywny w pierwszych dniach procesu w okresie lata i jesieni. Natomiast w okresie wiosennym zmiany te przebiegały wolnej co mogłoby być spowodowane dużą zawartością frakcji drobnej oraz niskim udziałem odpadów ulegających biodegradacji w składzie morfologicznym tych odpadów. Podziękowania Badania zostały zrealizowane w ramach projektu BM-4629/WIPIE/

24 PRÓBA OCENY CZYNNIKÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH WPŁYWAJĄCYCH NA WIELKOŚĆ WYDZIELAJĄCEGO SIĘ POSUSZU NA OBSZARZE LASU ŁĘGOWEGO UROCZYSKA WARTA Antoni T. Miler Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, Poznań, amiler@up.poznan.pl Uroczysko Warta stanowi jedno z najważniejszych skupisk lasów łęgowych w Polsce. Regulacja rzek i ochrona przeciwpowodziowa przyczynia się niestety do ich degradacji. W Polsce jedynie 0,2% całkowitej powierzchni zajmują lasy łęgowe. Wybudowanie w środkowym biegu rzeki Warty zbiornika Jeziorsko przyczyniło się do zmiany reżimu rzeki (ograniczenie powierzchni zalewów i ich częstotliwości). Wydaje się, iż zastosowanie prostych systemów melioracyjnych zastawek, progów, przepustów z klapami zwrotnymi, może spowodować odtworzenie korzystnych warunków hydrologicznych. Wystąpi wtedy zwiększenie pojemności retencyjnej starorzeczy, a wody gruntowe będą się utrzymywały na wyższym poziomie przez dłuższy okres. Planowana budowa licznych zastawek na ciekach oraz podpiętrzeń zbiorników wodnych to najtańsze metody zwiększania zasobów wodnych w zlewniach. Budowa tych urządzeń technicznych bez wątpienia przyczyni się też do ochrony bardzo wartościowych biotopów mokradłowych, pełniących głównie funkcje ochronną i rekreacyjną. W niniejszej pracy przedstawiono wpływ czynników klimatycznych oraz stanów wód powierzchniowych w starorzeczach i gruntowych na terenie uroczyska na wielkość wydzielającego się posuszu. 24

25 ROŚLINY NACZYNIOWE POBOCZA DROGOWEGO W PUSZCZY NOTECKIEJ Paweł Mizera 1, Sylwester M. Grajewski 2, Adrian Kasztelan 3 1 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, pawel.mizera@poznan.lasy.gov.pl 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, sylgraj@up.poznan.pl 3 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, adrkasz@up.poznan.pl This paper presents the edge effect of a very low-volume road on the belt of roadside vegetation in the Notec Forest, Poland one of the biggest compact forest complexes in Europe. The aim of the study was a floristic characteristics of a roadside belt of a very extensively exploited provincial road no. 150 (comparable to the main forest road) under the conditions of coniferous forest sites in the Notecka Forest in Poland. The observations were carried out in the vicinity of pine stands in the fresh coniferous forest and fresh mixed coniferous forest sites. Twelve rectangular experimental sites 30 and 50 meters wide at a distance of 0 to 10 meters from the edge surfaces were established. 75 species characteristic for the 13 phytosociological classes and 20 species associated devoided of the diagnostic value were recognized in the roadside area. Native species dominated, where the most numerous species belonged to meadow communities (Molinio-Arrhenatheretea) and ruderal (Artemisietea vulgaris). Despite the significant participation of synanthropic plants, there was no invasion of alien species. 25

26 THE EFFECT IF MOISTURE OF SELECTED AUTOCLAVED AERATED CONCRETES ON THEIR DRYING Grzegorz Nawalany, Paweł Sokołowski, Piotr Herbut, Sabina Angrecka University of Agriculture in Krakow, Faculty of Environmental Engineering and Land Surveying, Department of Rural Building, The aim of the work was an analysis of the effect of selected autoclaved aerated concretes (AAC) moisture on their drying. The scope of work comprised testing of: specific density, bulk density, porosity, tightness and absorbability of the samples, as well as determining the drying time of selected aerated concretes. The tested material consisted of 60 cubic samples (10 x 10cm) of fly ash aerated concrete and sand aerated concrete, types 400 and 600. The results of basic physical parameters of the samples, such as: specific density, bulk density, porosity, tightness and absorbability were presented in the paper. The test revealed that the rate of autoclaved aerated concrete drying in the first place depends on its structure and the moisture content. The drying period of samples soaked with water was the shortest for the type 600 sand aerated concrete. The longest drying period was observed for the samples of type 600 fly ash aerated concrete. The results of conducted analyses allowed to distinguish two phases of autoclaved aerated concretes drying: the first up to 10 days when an intensive decrease in mass wetness takes place and the second from 10 to days when a slow decline in mass wetness is observed. 26

27 OCHRONA JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH W ASPEKCIE REALIZACJI MAŁYCH ELEKTROWNI WODNYCH Agnieszka Operacz 1, Tomasz Kotowski 2 1 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, a.operacz@ur.krakow.pl 2 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, kotowski.tomasz@gmail.com Nadrzędnym celem Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE jest ochrona wód i środowiska wodnego dla przyszłych pokoleń. Wydzielone tzw. jednolite części wód należy chronić, a przyszłym pokoleniom pozostawić w dobrym stanie ilościowym i jakościowym. Inwestycje w energetykę odnawialną są wysoko cenione zarówno w skali regionalnej, jak i skali globalnej, szczególnie ze względu na zmiany klimatyczne oraz postępujące zanieczyszczenie środowiska. Krajowe doświadczenia w realizacji małych elektrowni wodnych świadczą jednak o wysokim stopniu niejednoznaczności i budzą wiele kontrowersji. Wpływ zarówno pozytywny, jak i negatywny realizacji MEW, jest wysoko zależny od indywidualnej lokalizacji oraz od aktualnego stanu środowiska. W artykule przedstawione zostały obowiązujące przepisy prawne oraz wskazane możliwe oddziaływania przedsięwzięcia ograniczone do analizy wpływu na ochronę jednolitych części wód podziemnych. Zarówno funkcjonowanie, a tym bardziej realizacja małych elektrowni wodnych od podstaw wywiera wpływ na wody podziemne. W pracy przedstawiono zarówno pozytywne, jak i potencjalnie negatywne aspekty realizacji takich przedsięwzięć w odniesieniu do ochrony wód podziemnych. 27

28 SKORUPY JAJ KURZYCH JAKO SUROWIEC DO PRODUKCJI FOSFORANÓW WAPNIA Klaudia Pluta, Dagmara Malina, Agnieszka Sobczak-Kupiec Politechnika Krakowska, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Technologii Nieorganicznej i Biotechnologii Środowiska, plutaklaudia@chemia.pk.edu.pl Wykorzystanie produktów ubocznych pochodzących z produkcji wyrobów spożywczych i ferm wylęgowych, jakimi są skorupki jaj kurzych, stanowi interesującą alternatywę dla klasycznych metod otrzymywania potencjalnego materiału implantacyjnego fosforanów wapnia. Popularność ceramiki hydroksyapatytowej w środowisku medycznym spowodowana jest właściwościami jakimi obdarzone są te materiały tj. bioaktywność, biozgodność oraz osteokonduktywność. Celem badań było wykorzystanie skorupek jaj kurzych jako surowca do produkcji fosforanów wapnia. Wstępnie oczyszczone skorupki zostały poddane jednostopniowej kalcynacji w piecu komorowych w zmiennych warunkach temperaturowych, które miały na celu zbadanie wpływu temperatury na właściwości finalnego produktu. Skorupki jaj kurzych zawierają w swym składzie ok. 94% (m/m) węglanu wapnia, który w procesie termicznym ulega rozkładowi do tlenku wapnia. Syntezę hydroksyapatytu przeprowadzono metodą mokrą, stosując jako substraty zawiesinę wodorotlenku wapnia pozyskanego z produktu kalcynacji skorupek oraz roztwór kwasu fosforowego(v). Otrzymane proszki poddano analizie fizykochemicznej potwierdzającej występowanie hydroksyapatytu. Niniejsza praca jest finansowana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju nr umowy LIDER//037/481/L-5/13/NCBR/2014 w ramach projektu LIDER. 28

29 THE CONCEPT OF TOURISM ENRICHMENT POTENTIAL OF WITKOWO COMMUNE CONCERNING GNIEZNO COUNTY AREA Kinga Robaszkiewicz 1 Marta Lisiak 1, Klaudia Borowiak 1, Jolanta Kanclerz 2 1 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji Celem pracy była ocena istniejącego potencjału turystycznego gminy Witkowo na podstawie analizy porównawczej wskaźników określających jej potencjał turystyczny i potencjał innych gmin leżących w granicach administracyjnych tego samego powiatu. Na tej podstawie wskazano możliwości zwiększenia potencjału turystycznego i służących temu atrybutów. Jako podstawę określenia istniejącego stanu zagospodarowania turystycznego i wizji wzbogacenia możliwości jego rozwoju w gminie Witkowo zastosowano wielowymiarową analizę porównawczą wartości syntetycznych. Zgodnie z obliczonymi miernikami, najwyższy potencjał turystyczny posiada gmina Witkowo, przy wartości miernika syntetycznego równym 0,64. Zestawienie zamyka gmina Niechanowo, dla której ogólny miernik wynosi zaledwie 0,23. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaproponowana została koncepcja przebiegu nowego szlaku turystycznego w gminie Witkowo, modyfikująca potencjał turystyczny gminy i wpływająca na polepszenie jakości infrastruktury turystycznej na jej obszarze. 29

30 ANIMATED 3D TRAINING SOFTWARE INNOVATIVE TOOL FOR THE WEEE REUSE AND RECYCLING INDUSTRY Bohdan Stejskal 1 Mendel University in Brno, Faculty of Agronomy, Department of Applied and Landscape Ecology, bohdan.stejskal@mendelu.cz Animated 3D training software is an innovative tool describing the dismantling process step by step for 50 most common electrical appliances. The tool is intended for two groups of WEEE reuse and recycling industry workers: low-skilled workers (including non-native, disabled or marginalized workers) and corporate management personnel. The tool will be available from the Internet in seven languages (English, German, French, Czech, Greek, Romanian and Slovenian) and the basic version will be free of charge. 30

31 WYZNACZANIE GRANIC DZIAŁEK ROLNYCH Z WYKORZYSTANIEM BEZZAŁOGOWYCH SYSTEMÓW LATAJĄCYCH Grzegorz Stępień, Józef Sanecki, Andrzej Klewski, Krzysztof Beczkowski Akademia Morska w Szczecinie W pracy przedstawiono problematykę pomiarów geodezyjnych na terenach rolnych. Nakreślono tradycyjne metody pomiarów i wskazano na przyczyny nieścisłości osiąganych wyników tych pomiarów ze stanem faktycznym na gruncie. Przy ocenie niezgodności pomiarów ze stanem faktycznym wykorzystano doświadczenia jednego z autorów (Beczkowski K.), który jest biegłym sądowym. Wskazano na możliwość wykorzystania metod fotogrametrycznych do wyznaczania granic działek i użytków, ze szczególnym uwzględnieniem Bezzałogowych Systemów Latających (BSL). Opisano metody przetwarzania zdjęć pomiarowych pozyskanych kamerami niemetrycznymi zamontowanymi na BSL. Wskazano na potrzebę samokalibracji kamer, w wyniku której wyznaczane są ich elementy orientacji wewnętrznej, co w przypadku dokładnie wyznaczonej osnowy fotogrametrycznej, podnosi dokładność opracowań końcowych Numerycznego Modelu (Pokrycia) Terenu i ortofotomapy. W celu uzyskania wysokich dokładności wyznaczania elementów orientacji kamer pomiarowych w niniejszym opracowaniu wykorzystano specjalnie zaprojektowaną polową osnowę fotogrametryczną. W eksperymencie pomiarowym wykonano naloty fotogrametryczne dwoma rodzajami BSL konstrukcją wielowirnikową (pionowego startu) i płatowcem (lotu horyzontalnego), który dodatkowo wyposażony był w pozycjonowanie GNSS środka rzutów z poprawkami w czasie rzeczywistym (RTK). Przetworzenie danych z nalotów wykonano w trybach GNSS RTK bez fotopunktów, GNSS z fotopunktami i GNSS bez fotopunktów. Następnie wyznaczono dokładności wszystkich przetworzeń i odniesiono je do granic wykazanych na mapie zasadniczej. 31

32 ZBIORNIKOWE OSADY DENNE CENNY MATERIAŁ NAWOZOWY CZY PROBLEMATYCZNY ODPAD? Marek Tarnawski 1, Agnieszka Baran 2, Tomasz Koniarz 3 1 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, m.tarnawski@ur.krakow.pl 2 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Rolniczo-Ekonomiczny, Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Agnieszka.Baran@ur.krakow.pl 3 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, t.koniarz@ur.krakow.pl Rolnicza utylizacja osadów dennych nieskażonych chemicznie i biologicznie może mieć duże znaczenie przyrodniczo-ekologiczne i być najbardziej racjonalnym sposobem ich wykorzystania. Celem badań była ocena wpływu osadów dennych na plon i skład chemiczny kukurydzy oraz właściwości gleby lekkiej. W doświadczeniu wykorzystano osady pochodzące z czterech zbiorników. Osad dodano do gleby w ilości 5, 10, 30 i 50%. Zastosowanie dodatku osadu do gleby lekkiej wpłynęło pozytywnie na zwiększenie plonowania kukurydzy. Największy plon wykazano przy dawce 5% osadu (Rybnik, Besko, Narożniki) oraz 50% (Rzeszów). Oceniając jakość uzyskanej biomasy kukurydzy, stwierdzono niedoborowe ilości większości makroelementów co wskazuje na konieczność stosowania nawożenia przy rolniczym wykorzystaniu osadów. Zastosowane osady wpłynęły pozytywnie na poprawę właściwości fizyczno-chemicznych i chemicznych gleby. Podsumowując, osady denne, w szczególności te, które charakteryzują się odczynem obojętnym lub zasadowym oraz wysoką zawartością frakcji pylastych i iłowych są cennym materiałem nawozowym i mogą być wykorzystywane do poprawy właściwości fizykochemicznych gleb lekkich i kwaśnych, a tym samym zwiększenia ich produkcyjności. Badania finansowane z Grantu nr N Ocena możliwości rolniczego wykorzystania zbiornikowych osadów dennych oraz z dotacji przyznanej przez MNiSzW na działalność statutową 32

33 FUNKCJONOWANIE INFRASTRUKTURY KOMUNIKACYJNEJ OBSZARÓW LEŚNYCH Grzegorz Trzciński 1, Andrzej Czerniak 2, Sylwester M. Grajewski 3 1 Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Leśny, Katedra Użytkowania Lasu, grzegorz_trzcinski@sggw.pl 2 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, aczerni@o2.pl, 3 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Leśny, Katedra Inżynierii Leśnej, sylgraj@up.poznan.pl Celem pracy była analiza zagadnień związanych z funkcjonowaniem dróg leśnych oraz dróg publicznych znajdujących na obszarach leśnych w kontekście transportu drewna. Badania mas zestawów wywozowych wykonywano w celu określenia ewentualnych zagrożeń dla konstrukcji dróg leśnych i lokalnych dróg publicznych. Zakres pracy obejmował: analizę dróg leśnych w PGL LP i dróg publicznych, określenie jednostkowych ładunków drewna i mas zestawu wywozowego oraz nacisków poszczególnych osi, ocenę nośności i stopnia zagęszczenia typowych konstrukcji nawierzchni dróg leśnych ustalanych różnymi metodami pomiarowymi. Na terenie PGL LP znajduje się km dróg wewnętrznych leśnych, co daje średnią wartość na jedno nadleśnictwo 248 km, przy rozpiętości wyników od poniżej 100 km do ponad 900 km. Można stwierdzić, że nastąpiło zmniejszenie ładunków drewna transportowanego zestawem wywozowym do średniej wartości 29,23 m 3, a prawie 69% transportów miało ładunek w przedziale m 3. Ważąc zestawy wywozowe na wadze stacjonarnej otrzymano masy rzeczywiste zestawów na poziomie 41,25-60,80 Mg, a średnia masa zestawu wynosi ponad 50 Mg. Przykładowe rozwiązania konstrukcji nawierzchni wykazują, że nośność konstrukcji wynika z zastosowanego materiału i poprawności zagęszczenia. 33

34 DOBÓR PARAMETRÓW PROWADZENIA REAKCJI OTRZYMYWANIA NANOCZĄSTEK MAGNETYCZNYCH OTOCZKOWANYCH NANOZŁOTEM Bożena Tyliszczak, Katarzyna Bialik-Wąs, Anna Drabczyk, Sonia Kudłacik Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Katedra Chemii i Technologii Polimerów, btyliszczak@chemia.pk.edu.pl Głównym celem przeprowadzanych badań był dobór parametrów prowadzenia reakcji otrzymywania nanocząstek magnetycznych (nanofe 3 O 4 ) na drodze syntezy Massarta. Jednakże nanocząstki magnetyczne należą do bardzo niestabilnych układów i szybko ulegają aglomeracji. Dlatego też, w drugim etapie syntezy przeprowadzono otoczkowanie nanocząstek magnetycznych nanozłotem (nanofe 3 O 4 /Au) w obecności odpowiedniego stabilizatora. W związku z tym przeprowadzono syntezy w obecności 10% r-ru PVP, 0,1M r-rze cytrynianu sodu oraz 3% r-ru gumy arabskiej, w temperaturze pokojowej oraz podwyższonej do 80 C. Przebieg reakcji kontrolowano za pomocą spektrofotometrii UV- Vis. Uzyskane nanocząstki magnetyczne otoczkowane nanozłotem zostały poddane analizie rentgenograficznej oraz dla wybranych próbek wyznaczono średni rozmiar cząstek za pomocą metody dynamicznego rozpraszania światła laserowego (DLS). Podziękowania Badania realizowane w ramach projektu IUVENTUS PLUS o numerze 0489/IP3/2015/73. 34

35 WPŁYW OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W KOTLINIE SĄDECKIEJ NA ZMIENNOŚĆ ILOŚCIOWĄ ŚCIEKÓW DOPŁYWAJĄCYCH DO OCZYSZCZALNI WIELOPOLE Ewa Wąsik, Piotr Bugajski, Krzysztof Chmielowski, Agnieszka Cupak Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej, e.wasik@ur.krakow.pl Celem pracy była ocena wpływu opadów atmosferycznych, które były obserwowane w Nowym Sączu, na zmienność ilościową ścieków dopływających w latach do oczyszczalni Wielopole. Dokonano analizy danych z wielolecia w postaci szeregu czasowego, a następnie wykorzystano metodę widmową Fouriera do operacji wygładzania z użyciem okna Hamminga. Określony po dekompozycji związek pomiędzy wysokością opadu a natężeniem ścieków surowych wykazał 56%-owy stopień ich powiązania. Oznacza to, że w okresie analizowanego wielolecia zmienność dopływu do oczyszczalni Wielopole można wytłumaczyć wysokością opadu przez 204 dni w roku. Łatwa do zastosowania metoda oparta na analizie widma Fouriera poprzedzonego operacją okienkowania okazała się być użytecznym narzędziem do określenia cykliczności zmian opadu atmosferycznego. 35

36 ELECTROOXIDATION OF DIESEL FUEL IN ALKALINE ELECTROLYTE Paweł P. Włodarczyk 1, Barbara Włodarczyk 2 1 Opole University, Faculty of Natural Sciences and Technology, Department of Process Engineering, pawel.wlodarczyk@uni.opole.pl 2 Opole University, Faculty of Natural Sciences and Technology, Department of Process Engineering, barbara.wlodarczyk@uni.opole.pl In recent decades the demand of energy has increased significantly. Providing more and more energy is an essential task of today's energetic industry. In the last few years, addition to traditional methods of energy production, alternative energy sources have been fast developing. One of these sources is fuel cell, mainly due to their high efficiency. Generally fuel cells are powered by hydrogen. However, problems with the storage of hydrogen are the reason for the search of new fuels for fuel cells. Moreover, fuel cells can provide an additional/emergency electricity source in energy systems using combustion engines. So, is important to using main fuel to powering fuel cell. One of fuel for powering of fuel cells could be diesel fuel. Diesel engines drives cars, trucks, boats, tanks and also agricultural machinery e.g. tractors or harvesters. So, the possibility of using this solution is a lot. The paper presents measurements of electrooxidation of diesel fuel emulsion prepared on the basis of a nonionic surfactant on a smooth platinum electrode in an aqueous solution of KOH. The resulting current density reached the level of 25 ma/cm 2. So, the possibility of using diesel fuel as fuel for emergency fuel cells has been proved. 36

37 THE INVESTIGATION OF RELATIONSHIP OF HEATING AND COOLING DEGREE HOUR CALCULATIONS FOR SOUTHEASTERN ANATOLIA REGION WITH ALTITUDE, LATITUDE AND LONGITUDE Ali Yucel 1, Atilgan Atilgan 2, Hasan Oz 3, Burak Saltuk 3 1 Osmaniye Korkut Ata University 2 Süleyman Demirel University in Isparta 3 Siirt University Degree-day values can be calculated using climatic data. Thus, seasonal, monthly, daily and hourly energy requirements for heating and cooling in buildings can be calculated. The effect of outside ambient temperature can be determined by means of the degree-day method in determining the basic temperature values in buildings. The altitude and latitude affect significantly the temperature distribution in the Earth. Thus, the latitude and altitude values are required to determine the degree hour values. This study was taken in 9 provinces located in the Southeastern Anatolia Region (SAR). The annual outdoor dry-bulb thermometer temperatures for a long period of nine provinces in the SAR were obtained to determine heating and cooling degree hour values according to the six different base temperatures. According to the suggested six different base temperature values, the cumulative long-term annual heating degree-hour (HDH) value was in total for Gaziantep province. The lowest cumulative long-term annual heating degree-hour value took place in Sanliurfa province as Also, the highest total cooling degree-hour (CDH) value took place in Sanliurfa province as degree-hour value and the lowest value took place in Sirnak province as It was determined that there was not an exact linear or monotonous relationship between HDH and CDH values and altitude, latitude and longitude values. However, although it was seen that the relationship of CDH values with the altitude was not a formal linear or monotonous relationship, it was determined that CDH values decreased linearly together with the increasing altitude values when the values were examined. 37

38 POSTERY

39 ZMIANY MIKROTEKSTURY GLEBY POD WPŁYWEM OPADÓW SYMULOWANYCH Anna Baryła Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Kształtowania Środowiska, anna_baryla@sggw.pl Zmienność przestrzenna powierzchni gleby (mikrotopografia) wpływa na inicjowanie spływu powierzchniowego i przepływ wody głównie przez zagłębienia, w których poprzez przechwycenie odpływu wody następuje opóźnienie spływu, zwiększenie infiltracji. Celem przeprowadzonych badań była ocena zmian urzeźbienia powierzchni gleb pod wpływem opadów w doświadczeniu modelowym. Pomiary mikrotekstury przeprowadzono na dwóch glebach piasek luźny i glina piaszczysta. Do pomiaru wykorzystano bezstykowy Skaner 3D. Urządzenie służy do bezkontaktowego pomiaru bezwzględnych współrzędnych obiektów trójwymiarowych (x,y,z) oraz pozyskania informacji o teksturze obiektu (R,G,B). Uzyskane dane poddano analizie za pomocą oprogramowania Mesh 3D. Następnie wykreślono mapy przestrzenne wykorzystując program Sufrer 8. Powierzchnia pomiarowa miernika wynosiła 875 cm 2. Ilość punktów pomiarowych 93 pkt./mm 2. Wpływ opadów na urzeźbienie powierzchni gleby oceniano przed opadem oraz w przedziałach 10 minutowych trwania deszczu. Obliczone wartości RR (wskaźnik szorstkości powierzchni) nie wykazały stałych zmniejszających się wartości w trakcie trwania opadów. 39