ONZ - UN POKÓJ I BEZPIECZEŃSTWO PRAWA CZŁOWIEKA ROZWÓJ GOSPODARCZY ROZWÓJ SPOŁECZNY

Transkrypt

1 ONZ - UN POKÓJ I BEZPIECZEŃSTWO PRAWA CZŁOWIEKA ROZWÓJ GOSPODARCZY ROZWÓJ SPOŁECZNY

2 Co to jest System Narodów Zjednoczonych ONZ jest unikalną międzynarodową organizacją, skupiającą 192 niepodległych państw Założono w celu (według Karty): Utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami Współpraca przy rozwiązywaniu problemów międzynarodowych i przy promowaniu poszanowania dla praw człowieka Koordynowanie działań państwświata Państwa-członkowie są złączone zasadami Karty Narodów Zjednoczonych

3

4 System Narodów Zjednoczonych Organizacja Narodów Zjednoczonych, zbudowana z sześciu organów Programy i fundusze Narodów Zjednoczonych, takie jak: Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF), Program Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju (UNDP), Światowy Program Żywnościowy (WFP). Działają one dla rozwoju, pomocy humanitarnej oraz praw człowieka Wyspecjalizowane organizacje Narodów Zjednoczonych. Instytucje te koordynują swoją pracę z ONZ dzięki specjalnym umowom, ale pozostają osobnymi, autonomicznymi organizacjami. Należą do nich m.in.: Międzynarodowa Organizacji Pracy (ILO), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

5 Trochę historii Wywodzi się od Karty Atlantyckiej z 14 sierpnia 1941 r. ; 24 czerwca 1946 Karta NZ. ONZ zastąpiła Ligę Narodów. Data oficjalnego powstania Organizacji Narodów Zjednoczonych to 24 października 1945 r., kiedy to większość państw - ratyfikowała dokument.

6 Główna siedziba ONZ New York: Ziemia pod budowę siedziby ONZ została zakupiona za 8.5 miliona dolarów przez J.D. Rockfellera 760 United Nations Plaza, New York City, NY 10017, USA Inne biura ONZ: Genewa Haga Wiedeń Montreal

7 Zgromadzenie Ogólne Zgromadzenie Ogólne (ZO) to jeden z sześciu organów głównych ONZ. Ma swoją siedzibę w Nowym Jorku w USA. 1 głos - każdy członek może mieć nie więcej niż pięciu przedstawicieli w ZO. Zbiera się ono na doroczne sesje zwyczajne (najczęściej we wrześniu) oraz sesje nadzwyczajne (24) Uchwały Zgromadzenia Ogólnego w ważnych sprawach zapadają większością dwóch trzecich głosów: zalecenia dotyczące utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wybór członków sprawy budżetowe wykluczenie członków z Organizacji

8

9 Rada Bezpieczeństwa jeden z sześciu organów głównych ONZ Powołany na mocy Karty Narodów Zjednoczonych RB składa się z 5 stałych członków (Rosja, Chińska Republika Ludowa, Wielka Brytania, Francja i Stany Zjednoczone) oraz 10 zmiennych wybieranych na 2 lata zgodnie z tzw. kluczem regionalnym (5 miejsc dla Afryki i Azji, 2 Ameryki Łacińskiej, 2 Europy Zachodniej i 1 EuropyŚrodkowej) wiecej stałych członków Sposób podejmowania decyzji w RB uprzywilejowuje mocarstwa światowe. Rozstrzygnięcia w sprawach merytorycznych zapadają większością 9 głosów, pod warunkiem jednak, że wszyscy członkowie stali zagłosują "ZA" - Irak W historii Rady Bezpieczeństwa najczęściej wetowali: Związek Radziecki (116), USA (42) Zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych Rada Bezpieczeństwa może tworzyć organy pomocnicze, jeśli uzna to za konieczne do pełnienia swych funkcji.

10

11 New York Rada Gospodarcza i Społeczna The Economic and Social Council (ECOSOC) Tworzy ją 54 członków (do 1965 r.-18, do członków) wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ - 1/3 zmienia się co trzy lata. Obraduje albo w Genewie albo w Nowym Jorku, raz do roku od czerwca przez 4 tygodnie. Polska została członkiem Rady 1 stycznia 2003 i kończy kadencję 31 grudnia 2006 r. ustala wytyczne dla organów pomocniczych Uchwały Rady Gospodarczej i Społecznej są podejmowane zwykłą większością głosów.

12

13 Rada Powiernicza ONZ składa się z pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa agenda powołana do kontroli nad terytoriami powierniczymi do momentu ich usamodzielnienia, działająca w interesie ich mieszkańców. Ostatnim terytorium było Palau, które stało się członkiem ONZ w 1994 roku, jako 185 niepodlegle państwo

14

15 Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości Peace Palace, Haga, Holandia Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości składa się z 15 niezależnych sędziów, z listy nominowanych w Trybunale Haskim Kadencja sędziego Trybunału trwa 9 lat, z tymże co 3 lata zmieniana zostaje 1/3 składu sędziowskiego. Pracami Trybunału kierują, wybierani przez członków Trybanułu na 3 lata, prezes, którym obecnie jest Rosalyn Higgins. Do kompetencji Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości należy: rozstrzyganie sporów międzynarodowych wydawanie opinii doradczych dla organów ONZ i innych organizacji międzynarodowych

16 Sektretariat ONZ Pracami Sekretariatu (z siedzibą w Nowym Jorku lecz mający liczne biura) kieruje sekretarz generalny ONZ; zatrudnionych jest około 15 tysięcy pracowników. Wykonuje rzeczowe i administracyjne zadania ONZ Sekretarz Generalny world moderator" ONZ - Ban Ki-moon

17 Ban Ki-moon Edukacja: Licencjat z Seul National University (1970) Magister z Harvard University (1985) Osobiście: Ma syna i dwie córki Zna ang., fr., jap., niem. Spotkanie z John em F. Kennedy w latach 60tych Koreańskie MSW: Pierwszy Sekretarz w Stałym Przedstawicielstwie Republiki Korei przy ONZ (do 1991 roku) Praca w ambasadzie koreańskiej w Waszyngtonie Vice Minister doradca prezydenta Roh Moo-hyuna do spraw międzynarodowych

18 Procedura wyboru Sekretarza Generalnego ONZ Podstawowymi dokumentami dotyczącymi wyboru Sekretarza Generalnego ONZ są Karta Narodów Zjednoczonych i rezolucja 11 (I). Artykuł 97 Karty Narodów Zjednoczonych stanowi "Sekretarza Generalnego wybiera Zgromadzenie Ogólne na zalecenie Rady Bezpieczeństwa". Kandydaci zgłaszani są przez rządy państw. Każda kandydatura zanim stanie się przedmiotem debaty Rady Bezpieczeństwa musi uzyskać 9 głosów poparcia w głosowaniu wszystkich jej członków. Rada Bezpieczeństwa na tajnych posiedzeniach rozważa przyjęte kandydatury. Każdemu z 5 stałych członków Rady Bezpieczeństwa przysługuje prawo zgłoszenia veta przeciwko każdemu z kandydatów. Rada Bezpieczeństwa rekomenduje Zgromadzeniu Ogólnemu jednego kandydata na stanowisko Sekretarza Generalnego. Zgromadzenie Ogólne dokonuje formalnego aktu mianowania nowego Sekretarza Generalnego w drodze rezolucji

19 Główne zadania ONZ Utrzymywanie pokoju (peacekeeping) Jednym z celów ONZ jest zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa organem posiadającym kompetencje do podejmowania akcji jest Rada Bezpieczeństwa (decyzje o zasadniczych celach misji, określają liczbę jej uczestników i czas trwania. Tworzenie pokoju (peacemaking) polega na skłonieniu dyplomatycznymi metodami stron konfliktu do zaprzestania działań wojennych oraz wynegocjowaniu pokojowego rozstrzygnięcia sporu Sekretarz Generalny odgrywa kluczową rolę w arbitrażu Budowanie pokoju (peacebuilding) rozbrojenie, demobilizacja, niszczenie broni repatriacja, opiekę nad dziećmi poszkodowanymi przez konflikt, organizowanie instytucji prawno - rządowych, przeprowadzanie reform oraz wyborów, kontrolę nad przestrzeganiem praw człowieka, usprawnianie aparatu wewnętrznego, sądownictwa i policji

20

21 Podział misji pokojowych wojskowe misje obserwacyjne - w skład których wchodzą nieuzbrojeni oficerowie, których zadaniem jest monitorowanie zawieszenia broni i odwrotu wojsk oraz patrolowanie granic i stref zdemilitaryzowanych siły pokojowe - utworzone z narodowych kontyngentów wojskowych zaangażowanych do pełnienia zadań podobnych jak obserwatorzy wojskowi, stanowią często buforową między stronami konfliktu.

22 Pierwszą misją pokojową była UNTSO, która rozpoczęła się w maju 1948 r. Wyrazem uznania dla kolejnych misji było przyznanie Siłom Pokojowym ONZ w 1988 r. Pokojowej Nagrody Nobla.

23 Misje pokojowe w liczbach Od 1948 roku na całymświecie przeprowadzono 60 operacji pokojowych, w których wzięło udział ponad 750 tys. osób pochodzących z ponad 110 krajów. Obecnie działa 15 misji Od 1948 r. do 2006 r. w operacjach pokojowychśmierć poniosło 2272 osób. Łączny koszt wszystkich operacji od 1948 r. do czerwca 2006 r. szacuje się na ok. 41 mld USD. Budżet na okres od pierwszego lipca 2006 r. do 30 czerwca 2007 r. wyniesie 4,75 mld USD.

24 Uczestnicy misji pokojowych ONZ nie posiada własnych oddziałów wojskowych, korzysta ześrodków państw członkowskich, które udostępniają ochotnicze oddziały wojskowe, odpowiedni sprzęt oraz całe zaplecze logistyczne. Oddziały uczestniczące w operacjach pokojowych noszą krajowe umundurowanie, a identyfikowane są z ONZ na podstawie niebieskich hełmów lub beretów oraz emblematów. W ramach operacji pokojowych uczestnicy misji ONZ wykonują takie zadania jak: udzielanie pomocy ofiarom konfliktów uczestniczenie w procesie budowania porozumienia pomiędzy zwaśnionymi stronami rozbrajanie i demobilizacja szkolenie i nadzorowanie obywatelskich sił policyjnych organizowanie wyborów udzielanie pomocy uchodźcom w powrocie do domów nadzorowanie przestrzegania praw człowieka oczyszczanie pól minowych pomoc w odbudowie zniszczonych wojną krajów. Żołnierze biorący udział w misjach pokojowych ONZ otrzymują wynagrodzenie z rąk własnego rządu, przy uwzględnieniu realiów płacowych obowiązujących w ich kraju. Wolontariusze uczestniczący w operacjach pokojowych otrzymują zwrot kosztów z funduszy ONZ w wysokości ok USD miesięcznie. ONZ zwraca także koszty poniesione przez państwa w celu zakupienia niezbędnego wyposażenia.