Życie w służbie pokoju Berthą von Suttner. Setna rocznica uhonorowania Berthy von Suttner Pokojową Nagrodą Nobla

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Życie w służbie pokoju Berthą von Suttner. Setna rocznica uhonorowania Berthy von Suttner Pokojową Nagrodą Nobla"

Błażej Stefański
8 lat temu
Przeglądów:

1 Życie w służbie pokoju Berthą von Suttner Setna rocznica uhonorowania Berthy von Suttner Pokojową Nagrodą Nobla Precz z orężem to tytuł najsłynniejszej powieści Berthy von Suttner będący jednocześnie programem i żywotnym celem owej nietuzinkowej kobiety. Setna rocznica uhonorowania Berthy von Suttner Pokojową Nagrodą Nobla czyni okazję, by powrócić pamięcią do jej ideałów i dokonać krótkiej ich analizy. Bertha von Suttner była nie tylko pierwszą kobietą, która otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla, lecz była też osobą, która zainspirowała swojego przyjaciela i protektora Alfreda Nobla do ufundowania tej nagrody. Jako pisarka i prelegentka Bertha von Suttner była sztandarową postacią światowego ruchu pacyfistycznego. Wbrew trendowi swoich czasów nieugięcie występowała przeciw narodowemu fundamentalizmowi i agresywnym hasłom podżegaczy wojennych, demagogów nienawiści i propagatorów antysemityzmu. W porę potrafiła rozpoznać niszczącą siłę tych ideologii i w proroczych słowach ostrzegała: Następna wojna będzie o wiele bardziej okrutna niż poprzednie. Bertha von Suttner nie doczekała światowych wojen XX wieku. My - potomni, świadomi doświadczeń tych przeraźliwych wojen, musimy na każdym kroku przypominać o dziele życia Berthy von Suttner i w dalszym ciągu pielęgnować jego ideały. W duchu Berthy von Suttner austriacka polityka zagraniczna nadal będzie angażować się na rzecz pokoju i przestrzegania praw człowieka na świecie, gdyż poszanowanie praw człowieka jest gwarantem trwałego pokoju i bezpieczeństwa. Dr Ursula Plassnik Minister spraw zagranicznych Republiki Austrii

Setna rocznica uhonorowania Berthy von Suttner Pokojową Nagrodą Nobla czyni okazję, by powrócić pamięcią do jej ideałów i dokonać krótkiej ich analizy.

2 Biografia 9 czerwca 1843: Bertha Sophia Felicita hrabina Kinsky von Chinitz und Tettau przychodzi na świat w Palais Kinsky przy Altstädter Ring w Pradze; dzieciństwo spędza ze swoją matką Sophie w Brünn do 1873: przeprowadzka do Wiednia, potem do Klosterneuburga koło Wiednia; pobyt w Wiesbaden, Paryżu, Baden-Baden, Wenecji, Bad Homburg Lato 1864: znajomość z Jekateriną Dadiani, księżną Mingrelii w Bad Hamburg 1873 do 1875: guwernantka czterech córek barona Karla von Suttner w Wiedniu i Harmannsdorf/Dolna Austria; potajemny związek z jego synem Arturem jesień 1875 do lata 1876: sekretarka Alfreda Nobla w Paryżu 12 czerwca 1876: potajemny ślub z Arturem von Suttner w kościele Św. Idziego w Wiedniu-Gumpendorf lato 1876 do wiosny 1885: Suttnerowie żyją w Gruzji; pobyt w Tbilisi, Kutais i Zugdidi maj 1885: powrót do Austrii październik 1885: uczestnictwo w kongresie pisarzy w Berlinie zima 1886/1887: pobyt w Paryżu pierwsze kontakty z ruchem pacyfistycznymł 1889: ukazuje się powieść Precz z orężem zima 1890/1891: pobyt w Wenecji; kontakty z reprezentantami Konferencji międzyparlamentarnej 1891: pierwsze duże publiczne wystąpienie na III Światowym Kongresie Pokoju w Rzymie; założenie Austriackiego Towarzystwa Pokoju 1892: założenie Stowarzyszenia przeciw antysemityzmowi, podróże do Berlina, Berna i Zurychu 10 grudnia 1896: śmierć Alfreda Nobla 1899: pierwsza haska konferencja pokojowa 10 grudnia 1902: śmierć Artura von Suttner 1903: otwarcie Międzynarodowego Instytutu Pokoju w Monako 1904: pierwsza podróż do Ameryki; Światowy Kongres Pokoju w Bostonie przyjęcie przez prezydenta Theodora Roosevelta w Waszyngtonie grudzień 1905: przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla wiosna 1906: odebranie Pokojowej Nagrody Nobla w Christiania, podróż z prelekcjami przez Skandynawię; 1907: druga haska konferencja pokojowa; 1912: druga podróż do Ameryki; 21 czerwca 1914: śmierć Berthy von Suttner w Wiedniu; jej ciało zostaje na własne życzenie spalone; jej urna znajduje się miejscowości Gotha.

1856 do 1873: przeprowadzka do Wiednia, potem do Klosterneuburga koło Wiednia; pobyt w Wiesbaden, Paryżu, Baden-Baden, Wenecji, Bad Homburg Lato 1864: znajomość z Jekateriną Dadiani, księżną

3 Dzieciństwo i młodość Bertha Sophia Felicia hrabina Kinsky von Chinic und Tettau przyszła na świat 9 czerwca 1843 roku w Pradze (dziś Republika Czeska). Choć urodziła się hrabiną, nie należała do pierwszego towarzystwa. Matka Berthy Sophie pochodziła z rodziny mieszczańskiej, a po śmierci męża jego rodzina unikała z nią kontaktu. Guwernantka u Suttnera Trzykrotne zaręczyny - bez zamążpójścia: baron Gustav von Heine-Geldern, angielski hochsztapler (nazwisko nieznane), książę Adolf zu Sayn-Wittgenstein-Hohenstein Bertha nie zamierza wydać się za mąż dla korzyści materialnych. Jako guwernantka córek barona Suttnera w sposób świadomy zarabia swoje własne pieniądze. Zakochuje się w jednym z synów: Arthurze von Suttner, jej późniejszym mężu. Alfred Nobel Chciałbym wynaleźć materiał lub stworzyć maszynę o straszliwym, dewastującym działaniu, dzięki której wojny stałyby się niemożliwe. (A. Nobel) Alfred Nobel zarobił miliony na wynalezieniu dynamitu. Po latach tułaczki osiedla się na stałe w Paryżu i przez ogłoszenie prasowe szuka prywatnego sekretarza. Zgłasza się Bertha i natychmiast zostaje zatrudniona. Lata na Kaukazie Z miłości do Arthura von Suttnera w 1876 roku Bertha opuszcza Paryż. Po potajemnym ślubie para osiedla się w Gruzji. Problemy finansowe są udręką młodej pary. Dzięki lekcjom muzyki i nauczaniu języków obcych Bertha przyczynia się w istotnej części do utrzymania rodziny. Z powrotem w Europie Paryż Po latach spędzonych na Kaukazie para wraca do Europy. W Paryżu Bertha von Suttner po raz pierwszy dowiaduje się o istnieniu zorganizowanego ruchu pacyfistycznego. Dzięki temu znajduje cel swojego życia. Precz z orężem! Precz z orężem! z 1889 roku: namiętna i wskutek realistycznych opisów okrucieństw wojny poruszająca książka. Suttner staje się pionierką ruchu pacyfistycznego. Prawie bez niczyjej pomocy zakłada w 1891 roku Austriackie Towarzystwo Pokoju.

Guwernantka u Suttnera Trzykrotne zaręczyny - bez zamążpójścia: baron Gustav von Heine-Geldern, angielski hochsztapler (nazwisko nieznane), książę Adolf zu Sayn-Wittgenstein-Hohenstein Bertha nie

4 Walka z antysemityzmem Jest tylko jeden uczciwy środek ochrony prześladowanych przed prześladowaniem stanąć koło nich. (B. v. Suttner) Wobec coraz agresywniejszego antysemityzmu Suttnerowie zajmują jasne stanowisko. W 1891 roku Arthur von Suttner zakłada Stowarzyszenie przeciw antysemityzmowi, popierany przez Berthę. W związku z tym Suttnerowie stają pod pręgierzem nacjonalistów, klerykałów i antysemitów. Kongresy międzynarodowe Alfred Nobel jest sceptyczny wobec Suttner: Może moje fabryki położą wcześniej kres wojnie niż wasze kongresy: w momencie, gdy dwa oddziały wojskowe będą mogły w ciągu jednej sekundy zniszczyć się wzajemnie, cywilizowane narody najprawdopodobniej ustąpią i wycofają swoje wojska. Jako znana na całym świecie kobieta Bertha von Suttner nawiązuje kontakty na licznych kongresach pokojowych i niezmordowanie pracuje na rzecz międzynarodowego ruchu pacyfistycznego. Car pokoju W 1894 roku Suttner wiąże duże nadzieje z nowym carem Mikołajem II. Istotnie car Mikołaj II wydaje manifest pokojowy żądając rozbrojenia oraz międzynarodowej konferencji pokojowej. Jego polityka w Finlandii i Mandżurii zadała jednak temu kłam. Suttner długo go broni, irytując tym samym wielu swoich współbojowników. Haskie konferencje pokojowe Europo, pospiesz się, trzeba się zbratać, Europo, pospiesz się, trzeba wykorzenić wojnę wśród twoich narodów, bo w przeciwnym razie następna może cię zrujnować. Na wniosek cara Mikołaja II zwołana zostaje w 1899 roku w Hadze pierwsza konferencja pokojowa. Jej uczestnikami nie są jednak pacyfiści, lecz dyplomaci, głowy państw i wojskowi. Dyskusje na temat rozbrojenia i prawa wojny zasadniczo nie przynoszą żadnego rezultatu. Albert von Monaco Również książę Albert pod wpływem Berthy von Suttner angażuje się na rzecz europejskiego ruchu pokojowego. Suttner bezskutecznie liczy na jego przyszłą pomoc finansową. Ameryka Największe sukcesy Suttner odnosi w USA, gdzie staje się bożyszczem ruchu kobiecego. Mimo uciążliwości, związanych z wiekiem, Suttner odwiedza Amerykę w poszukiwaniu protektorów ruchu pacyfistycznego w 1904 roku i w 1912 roku. Nagroda Nobla Bez Suttner nie byłoby Pokojowej Nagrody Nobla. Jest zupełnie tego świadoma. Fakt pominięcia jej przy przyznaniu nagrody w pierwszych latach bardzo ją rozczarowuje. Pilnie potrzebuje pieniędzy: dla ruchu pacyfistycznego i dla siebie samej.

W związku z tym Suttnerowie stają pod pręgierzem nacjonalistów, klerykałów i antysemitów.

5 Przed wielką wojną Ludzie nie rozumieją, co się dzieje Wy - młodzi, czemu nic nie robicie? To przede wszystkim dotyczy was. Brońcie się, zjednoczcie się! Nie każcie czynić tego kilku starym kobietom, których i tak nikt nie słucha (Suttner do Stefana Zweiga). W wielu państwach gorączkowo dokonują się zbrojenia. Suttner bezskutecznie przestrzega przed wielką wojną i jest wyśmiewana. Tydzień po jej śmierci w dniu 21 czerwca 1914 roku w Sarajewie zostaje zastrzelony austriacki następca tronu Franciszek Ferdynand. Miesiąc później Austrowęgry wypowiadają wojnę Serbii: pierwsza wojna światowa rozpoczyna się Suttner a Nagroda Nobla Dwadzieścia lat trwała bliska przyjaźń między Berthą von Suttner i Alfredem Noblem. Suttner wciąż próbowała zachęcić milionera do złożenia dużej sumy na rzecz ruchu pacyfistycznego. Jeszcze przed jego śmiercią w 1896 roku napisała do niego w liście: I jeszcze błagam z podniesionymi rękoma: Niech Pan nigdy nie wycofa swojego wsparcia nigdy, nawet zza grobu, co tak czy owak jest nam pisane. O jego testamencie nic wtedy nie wiedziała.

Suttner bezskutecznie przestrzega przed wielką wojną i jest wyśmiewana.

Podobne dokumenty

Rok 2010 rokiem chopinowskim

Fryderyk Chopin Rok 2010 rokiem chopinowskim Rozpoczęły się oficjalne obchody dwusetnej rocznicy narodzin największego polskiego kompozytora Fryderyka Franciszka Chopina. Jego wkład w rozwój światowej