RYNEK TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH W PORTUGALII

Transkrypt

1 RYNEK TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH W PORTUGALII Jak wykazuje badanie przeprowadzone przez firmę IDC we współpracy z operatorem telekomunikacyjnym NOS w ramach projektu Portugal Tech Insights 2020, Portugalia pozostaje w tyle za pozostałymi krajami Europy Zachodniej w przyjęciu i tworzeniu wartości za pomocą mobilności przedsiębiorstw. Tylko 17% średnich i dużych podmiotów gospodarczych reprezentuje wyższy poziom zaawansowania w tym zakresie, podczas gdy w Europie wskaźnik ten wynosi 34%. Mimo że większość portugalskich menedżerów jest świadoma znaczenia rozwiązań mobilnych, nie dokonała jeszcze niezbędnych inwestycji, aby korzystać z potencjału tych rozwiązań. Po pięciu latach spadkowych, w trakcie których rynek IT przeszedł największy kryzys w historii Portugalii, firma IDC szacuje, że w 2014 roku krajowy rynek IT zdołał odwrócić niekorzystny trend i odnotował wzrost o 1,3%. Jednak wskaźnik ten znajduje się wciąż poniżej wzrostu obserwowanego na świecie i w Europie w 2014 roku, 3,5% i 1,9%, odpowiednio. W nowym kontekście gospodarczym i przy szybkim rozwoju tzw. trzeciej platformy technologicznej, firma IDC przewiduje, że krajowy rynek IT wzrośnie o 0,9% w 2015 roku (3,46 mld euro), 1,7% w 2016 i 1,9% i 2,2 % w roku 2017 i 2018, odpowiednio. Po pierwszych dwóch platformach reprezentowanych przez komputery wielkogabarytowe - mainframe, a później dla komputery PC, trzecia platforma IT łączy w sobie innowacyjne usług świadczonych w chmurze obliczeniowej (cloud computing) oraz aplikacje mobilne i z zakresu big data (rozwiązania zdolne do przenoszenia z dużej ilości danych cyfrowych) oraz tak zwanej przedsiębiorczości społecznej (social business). Firma IDC podkreśla, że podmioty gospodarcze mogą zwiększyć swoją konkurencyjność między innymi poprzez wsparcie procesów internacjonalizacji, poprawę efektywności operacyjnej, innowacje w zakresie produktów i oferowanych usług oraz szybsze przystosowanie do zmieniających się warunków rynkowych. IDC twierdzi, że rynki związane z drugą platformą wejdą w stan recesji (wzrost o 0,4% w 2015 roku, a następnie spadek w najbliższych latach), natomiast rynki związane z trzecią platformą wzrosną o 13% w 2015 roku. Obecnie trzecia platforma reprezentuje już około 25% całego rynku ICT w świecie i praktycznie 100% jego wzrostu. Mimo że podmioty portugalskie zrobiły już wiele w kierunku wdrożenia nowych rozwiązań technologicznych, to nadal większość z nich uważa, że IT nie jest bodźcem dla wzrostu gospodarczego, inaczej niż bardziej tradycyjne kwestie, takie jak wydajność i efektywność. W tej sytuacji 70% budżetu firm wciąż przeznaczana jest na działalność operacyjną, a tylko 30% na innowacje. Według prognoz IDC w okresie od 2015 do 2020 r. nastąpi krytyczna faza dla trzeciej platformy, charakteryzująca się wybuchem innowacyjnych rozwiązań i tworzeniem wartości na poziomie 4 filarów, które tworzą ten nowy paradygmat technologiczny. Fazę tę charakteryzują tzw. innowacyjne akceleratory, które znacznie zwiększają możliwości i zastosowanie trzeciej platformy, jak ma to miejsce w przypadku Internetu przedmiotów (IoT), wearable computing, dronów, robotyki, drukarek 3D, systemów kognitywnych, biologii syntetycznej, naturalne interfejsy komputerowe, itd.

2 Rozwój sektora IT w Portugalii przebiega w zróżnicowany sposób w zależności od sektora działalności gospodarczej. Największe inwestycje są oczekiwane w takich obszarach, jak ubezpieczenia, zdrowie, energia i usługi komunalne (woda, elektryczność, gaz, itd.), a następnie w zakresie przemysłu, usług profesjonalnych, dystrybucji i sprzedaży detalicznej. Słabsi inwestorzy koncentrują się na transporcie, telekomunikacji, mediach, nieruchomościach, budownictwie, rolnictwie i bankowości. W sektorze zdrowia, chociaż w ostatnich latach miały miejsca radykalne ograniczenia budżetowe, spodziewany jest wzrost zarówno rozwiązań IT, jak i nowych projektów. Lokalna i centralna administracja publiczna wykazuje pewną dynamikę, natomiast przemysł i handel detaliczny będzie nadal rosnąć nieco powyżej średniej. W tendencjach rynkowych według wielkości podmiotu, tj. małych, średnich oraz dużych przedsiębiorstw, największy wzrost zauważa się w zakresie aplikacji i cloud. Według IDC portugalski sektor IT powinien bardziej koncentrować się na rozwoju ekosystemów i partnerstw, rozwiązań w obszarze Internetu przedmiotów, nowej generacji rozwiązań bezpieczeństwa i własnej transformacji cyfrowej, która obejmuje kilka komponentów IT. Na scenie wspólnotowej pojawiają się możliwości w sektorze prywatnym i publicznym w formie rozwoju partnerstw, ekosystemów i dodatkowe wyzwanie z powodu braku zasobów off-net, java, bezpieczeństwa i zwiększenia środków z powodu powrotu specjalistów z Angoli. W perspektywie średnio i długoterminowej firmy muszą brać pod uwagę proces starzenia się społeczeństwa, słabe kwalifikacje zasobów ludzkich, powszechny proces internacjonalizacji i mały poziom konkurencyjności firm portugalskich.

3 Prognozy dla Portugalii w Portugalski rynek IT wkracza w nowy cykl Po pięciu latach ujemnego wzrostu, portugalski rynek technologii informacyjnych (IT) wchodzi w nowy cykl i ma wzrosnąć o 0,9%, co łącznie wygeneruje wartość 3,5 mld euro w 2015 r. IT Telekomunikacja Wzrost sektora IT wpłynie na niemal wszystkie segmenty rynku. Jednak mimo tych zmian, oczekuje się, że rynek usług telekomunikacyjnych pozostaje na ujemnym poziomie (-2,8% w 2015 roku). 2. Cloud Computing kontynuuje dwucyfrowy wzrost w Portugalii Po początkowej fazie przystosowania usług świadczonych w chmurze obliczeniowej w Portugalii, charakteryzującej się wdrożeniem projektów ad hoc, portugalskie podmioty gospodarcze zaczynają systematycznie wprowadzać tego rodzaju usługi w celu wspierania swoich inicjatyw internacjonalizacji oraz pozyskiwania i wypracowywania lojalności klientów. Oczekuje się tym samym, że popyt na usługi cloud computing będzie rósł w tym kraju, a rozwój Private Cloud zacznie odgrywać istotną rolę, zwłaszcza w dużych przedsiębiorstwach.

4 Kształtowanie się budżetu korporacyjnego IT w Portugalii, Wraz z rozwojem usług publicznych w chmurze obliczeniowej, obserwuje się jednocześnie dynamiczny rozwój prywatnej infrastruktury w zakresie cloud computing oraz wzrost zainteresowania użytkowaniem usług prywatnych cloud comping w hostingu, zwłaszcza w przypadku dużych firm. W 2017 roku te dwie kategorie będą odpowiedzialne za 33% całego budżetu IT średnich i dużych instytucji portugalskich, podczas gdy obecnie stanowią mniej niż 15%. W 2020 r. przewiduje się, że trzy kategorie usług cloud computing (chmura publiczna, chmura prywatna, hosting chmury prywatnej) będzie stanowić ponad 40% budżetu korporacyjnego w średnich i dużych przedsiębiorstwach portugalskich, choć dziś stanowią mniej niż jedną czwartą budżetu. Zamiar wdrożenia usług Cloud Comping przez podmioty portugalskie do 2016 roku Contact Center Chociaż większość aplikacji w Portugalii jest nadal wdrażana przy użyciu tradycyjnych modeli i nie korzysta się w pełni z możliwości usług chmury publicznej, zebrane dane pozwalają zaobserwować, że usługi takie jak: komunikacja zintegrowana (14%

5 podmiotów gospodarczych), poczta elektroniczna (12%), aplikacje współpracy (11%), CRM (8%), zarządzanie/tworzenie stron (8%) oraz rozwój i testowanie aplikacji (7%) to najczęściej wykorzystywane usługi chmury publicznej w Portugalii. Zastosowanie usług w chmurze publicznej będzie coraz bardziej powszechne w przedsiębiorstwach krajowych w ciągu najbliższych dwóch lat, a także zwiększy się liczba wykorzystywanych usług. Tak więc rozwiązania, takie jak (35% podmiotów), efektywność pracy (26%), współpraca (24%), komunikacja zintegrowana (19%), zarządzanie/tworzenie stron internetowych (18%), rozwój i testowanie aplikacji (15%), CRM (14%), contact center (14%) i odzyskiwanie danych (13%) zyskają najbardziej na znaczeniu w ciągu najbliższych dwóch lat w Portugalii w odniesieniu do chmury publicznej. W celu zbadania obecnych tendencji w dziedzinie cloud computing IDC w okresie między październikiem a listopadem ubiegłego roku przeprowadziła ankietę wśród portugalskich dużych i średnich przedsiębiorstw. Spośród 3567 przebadanych instytucji szczegółowo przeanalizowała 358, dochodząc do następujących wniosków: pomimo, że 38% firm wprowadziło usługi cloud computing jako element swojej strategii IT, jedynie 17% średnich i dużych przedsiębiorstw zintegrowało je ze swoją strategią biznesową, 11% ankietowanych firm nigdy nie brała pod uwagę usług chmury, podczas gdy jedna trzecia z nich podjęła rozmowy, lecz jedynie nieformalnie wewnątrz firmy, na temat wprowadzenia tych usług. W Portugalii można zaobserwować dwie fazy wprowadzania usług cloud computing. Z jednej strony mamy do czynienia z firmami, które rozpoczęły ten proces ok. 5-6 lat temu i obecnie znajdują się blisko końcowej fazy, rejestrując znaczące zyski. Z drugiej strony istnieją firmy, które rozpoczęły wprowadzanie usług rok lub 2 lata temu, przez co wciąż znajdują sie na początkowym etapie. jedna trzecia portugalskich firm już wdrożyła usługi Software-as-a-Service (oprogramowanie jako usługa), pozostałe 4% jest w trakcie wdrażania, 24% analizuje konkretne rozwiązania oraz 15% planuje wdrożenie tych usług, co oznacza, że jedynie około jednej czwartej firm wyklucza ich użycie trochę mniej niż jedna trzecia jest użytkownikiem usług Infrastructure-as-a- Service (Infrastruktura jako usługa) Jedynie 12% korzysta z usług Platform-as-a-Service (Platforma jako usługa) Jak już wspomniano, podobnie w Europie Zachodniej jak i w Portugalii, istnieją dwie fazy, w jakich znajdują się firmy, jeśli chodzi o stopień zaawansowania w stosowaniu usług cloud computing. Albo firmy zaczęły wdrażać usługi 5-6 lat temu i są bliskie zakończenia procesu, albo wciąż stawiają pierwsze kroki stosując usługi dopiero od 1 lub 2 lat.

6 3. Mobilność motorem innowacji firm portugalskich Technologie i rozwiązania mobilne będą stanowić ponad 40% światowego wzrostu rynku IT. Nowy profil konsumentów, bardziej mobilny i cyfrowy oraz zmiany w miejscu pracy, szczególnie w związku ze wzrostem liczby pracowników mobilnych (w Portugalii ponad 2,8 mln, co stanowi 64% ludności aktywnej zawodowo), stwarza dodatkową presję na firmy, zobowiązując je do przekształcania ich procesów biznesowych. W Portugalii tendencja ta staje się rzeczywistością, a wydatki na tego rodzaju technologie zarejestrują wkrótce wyższy wzrost niż wydatki na IT, a także zwiększą swój udział w całkowitych wydatkach na IT. Wzrastające znaczenie technologii mobilnych jako środka niezbędnego do konkurowania na rynku staje się zarówno szansą, jak i wyzwaniem dla większości firm na całym świecie. Obecnie mobilność pozwala na natychmiastowy dostęp do informacji i procesów, zarówno ze strony klientów, pracowników jak i partnerów handlowych. Wiele portugalskich firm nie posiada jednak wystarczających zasobów technologicznych i ludzkich w celu pełnego wykorzystania potencjału aktywów mobilnych i optymalizacji swoich decyzji operacyjnych, taktycznych i strategicznych. Szybki rozwój technologiczny, różnorodność możliwości i rozwiązań technologicznych, a także zmieniające się wymagania w zakresie niezbędnych kompetencji, utrudnia firmom ustalanie priorytetów w alokacji zasobów do projektów związanych z mobilnością. IDC przewiduje, że w 2020 roku zostanie sprzedanych prawie 5,5 mln mobilnych urządzeń informatycznych, w tym 3,8 mln smartfonów, 1,3 mln tabletów i 363 tys. urządzeń hybrydowych (tabety i laptopy), co oznacza wzrost sprzedaży tych sprzętów o 7% w latach W przypadku rynku biznesowego zostanie natomiast sprzedanych ok 1,3 mln mobilnych urządzeń informatycznych, co oznacza wzrost o 12,9% we tym okresie.

7 Sprzedaż urządzeń mobilnych w Portugalii: Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że większość przedsiębiorstw jest świadoma tego, iż rozwiązania w zakresie mobilności są czynnikami niezbędnymi do unowocześnienia sposobu prowadzenia działalności, polepszenia wydajności pracowników oraz relacji z klientami i partnerami. Niemniej jednak, badanie IDC pokazuje, że duża część firm krajowych nie inwestuje jeszcze w wystarczający sposób w zaawansowane technologie, co z kolei jest niezbędnym warunkiem dla osiągnięcia celów związanych z mobilnością. Podobnie, jak w Europie Zachodniej, w Portugalii można zauważyć dwie fazy zaawansowania wprowadzania mobilności w przedsiębiorstwach: firmy, które włączyły do swoich strategii biznesowych urządzenia mobilne ok. 5-6 lat temu i dziś znajdują się na zaawansowanym poziomie mobilności (głównie są to sektory telekomunikacji i usług finansowych). Tymczasem instytucje, które rozpoczęły ten proces dopiero 1-2 lata temu są w początkowej fazie tego modelu (administracja, sektor usługowy i przemysłowy). Poziom zaawansowania mobilności korporacyjnej w Portugalii w 2014 roku:

8 Badanie dotyczące mobilności w Portugalii zostało zrealizowane na podstawie informacji zebranych przez IDC, z różnych źródeł z całego świata. Aby prześledzić stopnień zaawansowania i kierunki rozwoju mobilności korporacyjnej, IDC przeprowadziła w miesiącach styczeń - luty 2015 roku ankietę wśród średnich i dużych firm w Portugalii, analizując w sumie 3567 przedsiębiorstw (2 500 wybranych spośród największych firm pod względem obrotów, uwzględniając również instytucje finansowe, oraz 1067 podmiotów z zakresu administracji publicznej). Ponad 42% przebadanych firm już wdrożyło elastyczne modele pracy, a mianowicie możliwość pracy w domu w niepełnym wymiarze, czy też sieci ad hoc, natomiast jedna trzecia przebadanych firm korzysta z urządzeń nomadycznych. Modele mobilnych miejsc pracy w firmach krajowych: Jednak odsetek firm, które już przyjęły strategię mobilności korporacyjnej jest nadal niski (23%), co wskazuje na względną niedojrzałość tych technologii w firmach portugalskich. Mimo, że niewiele przedsiębiorstw portugalskich zdefiniowało swoją strategię mobilności, większość z ankietowanych przedsiębiorstw (53%) posiada już ustalone priorytety dla swoich inicjatyw. Z drugiej strony, nieco ponad jedna trzecia ankietowanych firm już przystąpiła do wdrażania rozwiązań zarządzania cyklem życia dla aplikacji mobilnych, a także zmieniła procesy i funkcje przepływu pracy, w celu wprowadzenia usług telefonii komórkowej. Wreszcie, mała liczba organizacji posiada odrębny budżet dotyczący mobilności, zespoły zajmujące się wyłącznie aplikacjami mobilnymi i definiuje wskaźniki KPI i inne zgodnie z nową rzeczywistością pracy. Dane zebrane przez IDC pozwalają również zaobserwować, że firmy portugalskie zwiększyły swoje inwestycje w mobilne technologie i rozwiązania celem utrzymania lub zwiększenia konkurencyjności w kraju. Rzeczywiście, większość ankietowanych podmiotów stwierdziła, że zwiększy (40%) lub znacznie zwiększy (12%) wydatki na rzecz mobilności, a tylko w ich przypadku 2% firm wydatki te zmniejszą się. Wydatki przewidywane na rozwój technologii i rozwiązań mobilnych w 2015 roku: Bez zmian Wzrost Spadek

9 Dane zebrane przez IDC potwierdzają, że 92% firm korzysta z rozwiązań poczty elektronicznej, 37% z nich już wprowadziła aplikacje łączności mobilnej dla klientów, podczas gdy jedna trzecia korzysta z mobilnych rozwiązań wsparcia dla działów handlowych. Także ponad jedna trzecia firm wprowadziła dla klientów aplikacje mobilne dla smartfonów i tabletów. Tym niemniej niewielka ilość ankietowanych firm potwierdziła, że wprowadziła do użytku aplikacje mobilnego dostępu do usług finansowych oraz że wykorzystuje technologie M2M (machine to machine). 4. Big Data & Analytics Solutions Świat cyfrowy rozwija się w Portugalii w szybszym tempie niż gospodarka narodowa. W ostatnich latach zostały wprowadzone w przedsiębiorstwach krajowych systemy przechowywania o pojemności większej niż 360 Pb. Biorąc pod uwagę gwałtowny wzrost danych w kraju i rosnące zróżnicowanie przechowywanych danych, większość podmiotów gospodarczych dostosowało się do technologii Big Data & Analytics Solutions mając na celu poprawę wyników biznesowych i jednocześnie poszerzanie wiedzy o klientach i przewidywanie ich potrzeb. 5. Bezpieczeństwo Większość firm krajowych miało w ostatnich latach do czynienia z zagrożeniami informatycznymi, w niektórych przypadkach bardzo poważnymi. Jednak pomimo tego, bezpieczeństwo informacji nie wydaje się stanowić priorytetu dla przedsiębiorstw portugalskich. Odwrócenie cyklu gospodarczego powinno w następnych latach zmienić tę rzeczywistość i wydatki firm na bezpieczeństwo będą wzrastać począwszy już od 2015 roku. Firmy zaczną przyjmować nowy paradygmat bezpieczeństwa, uwzględniając na pierwszym miejscu bezpieczeństwo danych, a dopiero na drugim bezpieczeństwo urządzeń. 6. Firmy krajowe dostosowują centra danych do 3. platformy technologicznej Firmy krajowe wykorzystały spowolnienie w gospodarce narodowej, aby przyjąć strategię konsolidacji i wirtualizacji infrastruktury technicznej, jak również, aby podjąć inicjatywy w zakresie optymalizacji i standaryzacji procesów IT. Firmy chcą wykorzystać zmieniający się cykl gospodarczy i dostosować swoje centra danych do nowej rzeczywistości technologicznej, rozpocząć procesy wdrożenia technologii 3. Platformy i wdrożyć koncepcję IT-a-Service. 7. Internet przedmiotów przyspieszy transformację cyfrową w przedsiębiorstwach portugalskich IDC szacuje, że do roku 2020 będzie istnieć w Portugalii ponad 68,1 mln urządzeń (w tym komputery, smartfony, inteligentne zegarki i akcesoria, konsole, samochody, urządzenia AGD, sprzęt elektronicznego, itp.) podłączonych do Internetu (około 6,4 urządzeń na osobę). Przyjęcie strategii, które uwzględniają Internet przedmiotów (Internet of Things) pozwoli firmom krajowym przyspieszyć transformację cyfrową swoich procesów i inicjatyw. Szczególne korzyści powinny być widoczne w takich obszarach jak: ochrona środowiska, sieci energetyczne, inteligentne miasta, zarządzanie aktywami, zdrowie i dobrostan ogółu społeczeństwa.

10 8. Internacjonalizacja W obliczu kryzysu w gospodarce narodowej, wiele portugalskich przedsiębiorstw przyjęło strategię umiędzynarodowienia swojej działalności jako sposób na przezwyciężenie trudności w kraju. Większość firm, które zdołały przezwyciężyć recesję, koncentruje się na kontynuowaniu wdrażania i/lub konsolidacji swoich strategii internacjonalizacji. Ta rzeczywistość ma pozytywny wpływ na wydatki związane z obszarem IT i pozostaje jednym z kluczowych czynników wzrostu w Relacje z klientami motorem dla nowych projektów IT w Portugalii Większość firm krajowych planuje zwiększenie swojego udziału w rynkach, na których działają. Aby to osiągnąć firmy stawiają na nowe produkty i usługi oraz rozwój inicjatyw pozyskiwania i utrzymania lojalności klientów. W tym kontekście nie dziwi fakt, że wdrażanie, uaktualnianie lub rozszerzanie aplikacji zarządzania relacjami z klientem (CRM) to najczęściej jak dotychczas realizowane projekty przez podmioty gospodarcze w Portugalii w 2015 roku, a wielu z nich towarzyszy zastosowanie usług w chmurze, analiz biznesowych, mobilności i sieci społeczne. 10. Transformacja cyfrowa IDC przewiduje, że w 2020 roku, na całym świecie, wszystkie sektory gospodarki, począwszy od przemysłu, poprzez handel detaliczny, bankowość, ubezpieczenia, energetykę, turystykę i zdrowie, będą prowadzone przez firmy z silną obecnością w gospodarce cyfrowej. W Portugalii zauważa się, że transformacja cyfrowa przebiega w sposób bardziej nasilony dopiero począwszy od tego roku, a menadżerowie, jak CIO lub CEO, coraz częściej traktują ten proces jako niezbędny dla swoich firm. Opracowanie: Elżbieta Correia, WPHI Lizbona Sierpień 2015