Adam Maj IFJ PAN Kraków. Warszawa, FP7 Info Day, 2 czerwca 2009

Transkrypt

1 Projekt SPIRAL2 PP Adam Maj IFJ PAN Kraków Warszawa, FP7 Info Day, 2 czerwca 2009

2 SPIRAL 2 na mapie drogowej ESFRI Bruksela, European Research Infrastructure Mapa drogowa ESFRI identyfikuje 35 pan-europejskich infrastruktur badawczych, w tym 5 z dziedziny astronomii, astrofizyki i fizyki jądrowej. Dwa z nich dotyczą infrastruktur z akceleratorami wiązek radioaktywnych: FAIR i SPIRAL Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 2

3 Projekt SPIRAL2 Fragment mapy drogowej ESFRI Projekt SPIRAL2, nowa pan-europejska infrastruktura badawcza zlokalizowana w Caen (Normandia, Francja), ma na celu wytwarzanie wiązek radioaktywnych o natęŝeniach obecnie nieosiągalnych, jak i budowę nowatorskich układów detekcyjnych. Realizacja projektu umoŝliwi Europie na objęcie przodownictwa w świecie w dziedzinie fizyki egzotycznych jąder. Badanie na SPIRAL2 będą komplementarne do tych prowadzonych na FAIR. SPIRAL2 będzie prekursorem przyszłościowej (~2020) infrastruktury EURISOL Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 3

4 Porównanie natęŝenia wiązek SPIRAL2 z innymi funkcjonującymi i planowanymi akceleratorami wiązek radioaktywnych Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 4

5 Projekt SPIRAL2 Stan obecny: GANIL Produkcja radioaktywnych wiązek Liniowy nadprzewodzący akcelerator Koszt projektu: ~200 M Faza przygotowawcza: Faza zasadnicza: SPIRAL2 będzie słuŝyć rocznie ok. 800 naukowcom z całego świata (50-60% z poza Francji) Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 5

6 SPIRAL2 Preparatory Phase SP2PP projekt w ramach 7PR UE Główny cel: Wypracowanie i podpisanie umowy konsorcyjnej pomiędzy partnerami europejskimi co do budowy i wykorzystywania SPIRAL2 jako infrastruktury pan-europejskiej. Zaprojektowanie nowatorskich układów detekcyjnych, opartych o innowacyjne technologie. Główni partnerzy: GANIL (Francja), CNRS (Francja), CEA (Francja), INFN (Włochy), STFC (W. Brytania), COPIN (Polska), IFIN-HH (Rumunia). Łącznie 25 instytucji z 13 krajów. Dotacja z UE: 3.9 M (197 k dla COPIN) Główny koordynator SP2PP: dr Marek Lewitowicz (GANIL) Koordynator polski SP2PP: prof. dr hab. Adam Maj (IFJ PAN) Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 6

7 Konsorcjum COPIN IFJ PAN Kraków, WFAIS UJ Kraków, WF i SLCJ UW Warszawa, WF PW Warszawa, IPJ Świerk, WMFI UMCS Lublin, ITME Warszawa, IF UŚ Katowice Przewodniczący Rady Zarządzającej Konsorcjum COPIN: Prof. dr hab. Jan Styczeń (IFJ PAN) Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 7

8 Schemat projektu SP2PP IFJ PAN (A.Maj): koordynacja pakietu roboczego WP5, oraz zadań T4.2, T5.5, T5.9 SLCJ UW (M.Palacz): koordynacja zadania T2.3 IFJ PAN udział w T5.5, T5.8 SLCJ UW udział w T2.3, T5.3, T5.5, T5.8 IF UJ udział w T5.3; UŚ udział w T Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 8

9 Polskie instytucje zaangaŝowane w prace aparaturowe projektu SP2PP IFJ PAN i SLCJ UW: Pomysł i koordynacja projektu budowy nowatorskiego kalorymetru promieniowania gamma PARIS, opartego na scyntylatorach nowej generacji LaBr 3 ( Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 9

10 Polskie instytucje zaangaŝowane w prace aparaturowe projektu SP2PP SLCJ UW: Udział w zaprojektowaniu układu pomiarowego do detekcji neutronów, który mógłby być uŝyty razem z detektorami promieniowania gamma (AGATA, PARIS) IF UJ, UŚ: Udział w w projektowaniu i budowie wielolicznikowego układu nowej generacji detektorów krzemowych FAZIA (T5.3), który będzie uŝyty do badania dynamiki i termodynamiki jądrowej Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 10

11 Polskie instytucje zaangaŝowane w koordynację projektu SP2PP IFJ PAN: Koordynację największego pakietu roboczego z 9 jakie są w projekcie: WP5 Instrumentacja SPIRAL2, oraz koordynacja tzw. Instrumentation Coordination Committee. SLCJ UW: Zorganizowanie wewnętrznej komunikacji pomiędzy 25 partnerami z 13 krajów zaangaŝowanych w projekcie SPIRAL 2-PP, w tym strony internetowej (zob. ), jej optymalizacje i ciągłą aktualizację Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 11

12 BudŜet SP2PP i wkład polskich instytucji Udział personalny COPIN w realizacje projektu SPIRAL2-PP wnosi 82 osobomiesiące w przeciągu 3 lat realizacji tego projektu: IFJ PAN: 34 SLCJ UW: 30 IF UJ: 12 UŚ: 6 W skład tej kadry wchodzą zarówno naukowcy, inŝynierowie jak i technicy. Dodatkowo zaangaŝowanych jest 6 doktorantów i magistrantów. TOTAL TOTAL BUDGET REQUEST 1 GANIL CNRS CEA INFN STFC COPIN IFIN-HH CIEMAT KU Leuven INRNE UNIS SOREQ WEIZMANN Inst UHU Univ of SOFIA ATOMKI GSI-FAIR FZK RuG NPI Prague FAU Erlangen Forster BAU GmbH Univ of LIVERPOOL Univ of YORK CMEG TOTAL Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 12

13 Strategiczne znaczenie inicjatywy SPIRAL2 dla fizyki jądrowej w Europie i w Polsce SPIRAL 2 stanowić będzie najnowocześniejsze w Europie i świecie urządzenie do wytwarzania i akceleracji jąder radioaktywnych o nieosiągalnych dotychczas natęŝeniach wiązek. SPIRAL 2 jest prekursorem planowanego w przyszłości urządzenia EURISOL. Udział nasz w pracach nad SPIRAL 2 daje unikalne moŝliwości na prowadzenie w niedalekiej przyszłości badań egzotycznych jąder atomowych. Badania te, pozwalające na określenie własności jąder nieosiągalnych innymi metodami, a moŝliwych do wytworzenia jedynie przy pomocy fuzji wiązek radioaktywnych ze stabilnymi tarczami, stanowią bardzo dynamicznie rozwijającą się dziedziną fizyki jądrowej, astrofizyki i badań interdyscyplinarnych Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 13

14 Korzyści z uczestnictwa w SPIRAL2 Korzyści dla środowiska naukowego: 1. partnerski dostęp do SPIRAL2, który stanowić będzie najnowocześniejsze w świecie urządzenie do wytwarzania i akceleracji jąder radioaktywnych o nieosiągalnych dotychczas natęŝeniach wiązek 2. liczba potencjalnych uŝytkowników infrastruktury SPIRAL2 z Polski: 50 rocznie 3. szkolenie doktorantów, młodych naukowców oraz inŝynierów (5-10 rocznie) 4. dostęp do unikalnej aparatury badawczej i moŝliwość uŝywania tej aparatury w polskich instytucjach badawczych 5. Polska zostanie Członkiem Stowarzyszonym GANIL/SPIRAL2 z pełnym prawem uczestnictwa w Radzie Naukowej, Radzie Zarządu i Komitecie Eksperymentów Korzyści dla gospodarki itp.: 1. kontrakty dla polskich firm (kriogenika, mechanika, elektronika, ) i ich moŝliwe finansowanie z funduszy Unii Europejskiej na poziomie kilku milionów euro. 2. moŝliwe refinansowanie polskich infrastruktur badawczych przez stronę francuską 3. transfer do Polski innowacyjnych technologii (nadprzewodzące akceleratory i elementy magnetyczne, robotyka, lasery wysokiej mocy, źródła jonów wysokiej intensywności) 4. moŝliwości ściślejszych kontaktów w zakresie rozwoju energetyki jądrowej Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 14

15 Podsumowanie Sukces naszego udziału w projekcie EU FP7 SPIRAL2 PP daje dobre prognozy na udział Polski w fazie konstrukcyjnej SPIRAL2 oraz na zostanie członkiem SPIRAL2 Partnerski udział Polski w SPIRAL2 byłby bardzo owocny dla polskiej nauki jak i dla innych dziedzin W szczególności SPIRAL2 będzie stanowić pewną część polskiej infrastruktury badawczej (choć zlokalizowanej za granicą) Projekt SPIRAL2 PP - A. Maj 15