SELEKTYWNE MIERNIKI DWUTLENKU W GLA

Transkrypt

1 AirTECH agro kontroler stacjonarny CO SELEKTYWNE MIERNIKI DWUTLENKU W GLA 2 Przeznaczenie 1. monitorowanie poziomu CO 2 w pieczarkarniach, szklarniach, itp. 2. sterowanie wentylacjà, elektrozaworami i/lub sygnalizacjà alarmowà 3. kontrola poziomu CO 2 w pomieszczeniach, gdzie przebywajà ludzie (bary, restauracje, ma e sale kinowe, itp.) Cechy u ytkowe: 1. zakres pomiarowy: ppm (wersja AirTECH agro-b ppm) 2. wykoka czu oêç, selektywnoêç i trw oêç 3. sensor CO 2 w obudowie py oszczelnej (opcja: IP44 w wersji AirTECH agro-b) z przewodem o d ugoêci 10 m (mo liwoêç przed u enia do 50 m) 4. modu zawierajàcy wyêwietlacz, uk ady sterujàce i zasilacz 230 V~ 5. proste ustawianie progu alarmowego 6. wyjêcia: stykowe do sterowania urzàdzeniami zewn trznymi (opcjonalnie analogowe 0 10 V do rejestracji), napi ciowe 12 V do sterowania syngalizatorami i stykowe do sygnalizacji alarmu i awarii AirTECH agro AirTECH vento miernik przenoêny Przeznaczenie 1. wyrywkowa i rutynowa kontrola poziomu CO 2 w: pieczarkarniach, szklarniach, drobiarniach itp. pomieszczenia, gdzie przebywajà ludzie (bary, restauracje, sale kinowe itp.) 2. ocena jakoêci powietrza wewn trznego i wydajnoêç systemów wentylacyjnych Cechy u ytkowe: 1. zakres pomiarowy: ppm 2. wysoka czu oêç, selektywnoêç i trwa oêç 3. wbudowany modu pami ci do rejestracji odczytów 4. alarm optyczny i d wi kowy 5. zasilanie z wbudowanego akumulatora Li-Ion (bez efektu pami ci) 6. d ugi czas pracy ok. 12 h/ adowanie 7. erognomiczna obudowa (wielkoêç telefonu komórkowego), futera, klips, adowarka AirTECH vento AirTECH duo miernik przenoêny Przenaczenie 1. krótkotrwa e, rutynowe pomiary st enia tlenu i dwutlenku w gla w przechowalniach owoców i warzyw oraz w innych pomieszczeniach zamkni tych. Cechy u ytkowe 1. zakres pomiarowy: 0 25,0%; dwutlenek w gla 0 4,00% 2. sensor CO 2, sensor O 2, uk ad poboru gazu (pompa, filtry, przewody), zasilacz w jednej obudowie 3. selektywny i precyzyjny pomiar st enia tlenu i dwutlenku w gla 4. du a ywotnoêç sensorów CO 2 (powy ej 10 lat) i O 2 (powy ej 4 lat) 5. syganlizacja braku przep ywu gazu 6. filtr mechaniczny i przeciwwodny z sygnalizacjà zatkania 7. zasilanie 230 V~ + 8. por czny futera, atwoêç przenoszenia (waga ok. 1 kg) O2 AirTECH duo

2 KONTROLA ST ENIA DWUTLENKU W GLA A ROLNICTWO: produkcja szklarniowa, uprawa grzybów, przechowalnictwo owoców i warzyw Wspó czesna produkcja ywnoêci wymaga na ka dym etapie stosowania ró norodnej aparatury kontrolno-pomiarowej. Dotyczy to równie specjalistycznych gospodarstw rolnych nastawionych na wysoki plon i jakoêç produktów. Post p naukowo-techniczny, a przede wszystkim rozwój technik cyfrowych dokona rewolucji w tej dziedzinie. Nowoczesne urzàdzenia pomiarowe sà nie tylko równie dok adne i niezawodne, jak sprz t stosowany w badaniach naukowych, ale co najwa niejsze kilkunastokrotnie taƒsze i bardzo proste w obs udze. Dzi ki temu nadajà si do powszechnego u ytku i nie wymagajà specjalnych kwalifikacji. Urzàdzenia takie to nie tylko termometry, wilgotnoêciomierze czy ph-metry cyfrowe, to równie mierniki innych wartoêci fizycznych i chemicznych, w tym analizatory gazów. W biuletynie tym prezentujemy nowoczesne mierniki dwutlenku w gla niezb dne w kilku dziedzinach gospodarki rolnej: w produkcji szklarniowej, przy uprawie grzybów i w przechowalnictwie warzyw i owoców. Mierniki oferowane przez GAZEX sà to w pe ni cyfrowe urzàdzenia wykorzystujàce pomiar w podczerwieni (NDIR). Sà tanie, proste w obs udze i monta u oraz dostosowane do pracy w ci kich warunkach, m.in. przy wysokiej wilgotnoêci. Mogà byç zasilane z sieci 230 V lub z akumulatora. Nie wymagajà kalibracji (zaleca si jedynie kontrol zera raz w roku). Prostot i atwoêç pomiarów osiàgni to m.in. przez takà konstrukcj sensora, która umo liwia jego prac bez pompy i dodatkowego osprz tu, suszek, filtrów sprawiajàcych cz sto u ytkownikom wiele k opotów. W niektórych zastosowaniach (przechowalnictwo owoców i warzyw) wymagana jest wersja przep ywowa miernika z wymuszonym obiegiem gazu. Ogólne charakterystyki wraz ze zdj ciami i orientacyjne ceny poszczególnych urzàdzeƒ przedstawiono na wewn trznych stronach ok adki. PRODUKCJA SZKLARNIOWA RoÊliny uprawiane pod os onami sà nara one na niedobór dwutlenku w gla, który jest dla nich g ównym sk adnikiem od ywczym. Wi kszoêç roêlin uprawnych wymaga dla maksymalnej produkcji ppm CO 2 (ppm jednostka st enia, milionowa cz Êç obj toêci; 1000 ppm = 0.1% obj.), a wi c st enia wy szego ni normalnie wyst pujàce w powietrzu atmosferycznym (ok. 400 ppm). W szklarni lub w namiocie foliowym, w wyniku fotosyntezy roêlin, st enie dwutlenku w gla mo e obni yç si nawet do 200 ppm. Dlatego, aby zwi kszyç plon upraw szklarniowych, cz sto stosuje si dokarmianie roêlin dwutlenkim w gla (spr onym z butli, p ynnym ze zbiorników lub zawartym w spalinach pochodzàcych z nagrzewnic gazowych). Zabieg taki pozwala zwi kszyç plon nawet o kilkadziesiàt procent. 1

3 Poniewa zbyt du e st enie dwutlenku w gla jest nieuzasadnione ekonomicznie i mo e byç dla roêlin szkodliwe (szczególnie, jeêli stosuje si spaliny) potrzebna jest doêç precyzyjna kontrola poziomu CO 2. Dokarmianie roêlin dwutlenkiem w gla mo e byç sterowane automatycznie, co wymaga du ych inwestycji w system zasilania i skanowania CO 2 jest op acalne dopiero przy wi kszej produkcji. W obiektach mniejszych cz sto stosowane jest sterowanie r czne, polegajàce na okresowym dopuszczaniu gazowego CO 2 z butli lub podawaniu spalin z nagrzewnicy pod os ony. Kontrola poziomu dwutlenku w gla mo e odbywaç si automatycznie, z wykorzystaniem miernika stacjonarnego typu AirTECH agro, sterujàcego uk adem skanujàcym. Natomiast r cznego dopuszczania CO 2 mo na dokonywaç na podstawie wskazaƒ mierników przenoênych AirTECH vento (z wbudowanà pami cià pomiarów i wewn trznym akumulatorem). ZESTAWIENIE NORM st enia CO 2 ZALECANYCH przy UPRAWIE SZKLARNIOWEJ GATUNEK UPRAWNY norma hodowlana CO 2 [ppm] [% obj.] plon / efekt mo liwy przyrost plonu [%] ogórek ,06 0,08 40 papryka 900 0,09 30 pomidor ,10 Êwie a masa owoców, 50 rzodkiew ,09 0,12 liêci lub korzeni 100 sa ata , chryzantemy 900 0,09 20 cyklameny ,06 0,10 70 dianthus 500 0,05 liczba kwiatów 30 nasturcje ,06 0,10 na roêlinie lub krzaku 90 pelargonie , ró e ,06 0,10 25 hibiscus ,12 Êwie a masa 100 2

4 PRODUKCJA GRZYBÓW UPRAWNYCH Podstawowym warunkiem dobrego plonowania grzybów uprawnych, tj. pieczarki i boczniaka jest dop yw Êwie ego powietrza. Przemiana materii grzybni i drobnoustrojów w pod o u prowadzi do wydzielania si du ych iloêci dwutlenku w gla. Gaz ten jest nieoboj tny dla wzrostu i rozwoju owocników, a o wysokich plonach i odpowiedniej jakoêci produkcji decyduje utrzymanie jego st enia na poziomie 0,08 0,15% ( ppm). Szkodliwe jest zarówno zbyt niskie st enie CO 2 (tworzy si zbyt du o zawiàzków), jak i jego nadmiar (owocniki ulegajà zniekszta ceniu). W przypadku pieczarki, powy ej 0,2% dwutlenku w gla uzyskuje si owocniki niskiej jakoêci, o d ugich trzonkach i ma ych kapeluszach. Z owocników mniejszych ni 8 10 mm uzyskuje si egzemplarze o kszta cie nieregularnym. Przy st eniu % owocniki mogà nie powstawaç w ogóle, a powy ej 0,5% zaczyna tworzyç si nowa grzybnia. U boczniaka, nadmiar CO 2 przejawia si zniekszta ceniem zawiàzków owocników, a nawet ich zamieraniem. Normy st enia dwutlenku w gla zalecane w poszczególnych fazach uprawy ró nych ras grzybów mo na znaleêç w prasie fachowej i u producentów grzybni. OkreÊlenie zapotrzebowania na Êwie e powietrze na podstawie obliczeƒ teoretycznych (powierzchnia uprawy, kubatura pomieszczenia, temperatura) jest bardzo skomplikowane, a jednoczeênie niedok adne. Natomiast ocena st enia dwutlenku w gla dokonywana na podstawie obserwacji rozwoju owocników i objawów zewn trznych jest zazwyczaj spóêniona. Podobnie, jak w przypadku temperatury i wilgotnoêci, jedynym obiektywnym sposobem zapewnienia w aêciwych warunków rozwoju owocników jest bezpoêredni pomiar st enia CO 2 przy u yciu odpowiedniego urzàdzenia pomiarowego. Aktualnie dla producentoów grzybów GAZEX oferuje kontroler AirTECH agro. Jest to nowoczesne, bardzo tanie urzàdzenie sk adajàce si z sondy CO 2 i modu u sterujàcego. Mo na je wykorzystaç do automatycznego w àczania wentylacji, gdy st enie dwutlenku w gla w hali przekroczy poziom ustawiony przez u ytkownika. Innym rozwiàzaniem jest stosowanie miernika r cznego, AirTECH vento, którego wewn trzny akumulator pozwala na 12 godzin ciàg ej pracy. Mo na te wykorzystaç zasilacz zewn trzny 230 V ( adowarka). Co wa ne, miernik ma wbudowanà pami ç wewn trznà, dzi ki czemu mo liwa jest rejestracja zmian st enia dwutlenku w gla (i temperatury) w d u szym okresie (godziny, dni, tygodnie). Pozwala to lepiej kontrolowaç warunki wzrostu grzybów i weryfikacji pracy innych urzàdzeƒ kontrolno-pomiarowych. PRZECHOWALNICTWO OWOCÓW I WARZYW D ugotrwa e przechowywanie owoców i warzyw, bardzo op acalne ekonomicznie, wymaga zapewnienia odpowiednich warunków sk adowania: niskiej temperatury, niskiego st enia tlenu i wysokiego st enia dwutlenku w gla. Ârodowisko takie warunkuje ograniczenie strat zwiàzanych z oddychaniem ywych tkanek owoców i warzyw (które zu ywajà tlen, emitujàc CO 2 ), a tak e parowaniem wody. Pozwala to wyd u yç okres przechowywania do kilku miesi cy, jak to ma miejsce w przypadku jab ek. Równie inne owoce, a tak e warzywa powinny byç przechowywane w kontrolowanej atmosferze. Sà to np. owoce jagodowe, Êliwy, kapusta pekiƒska, marchew, papryka, cebula, itd. Gwarantuje to bowiem nie tylko wi kszy zysk ale 3

5 warunkuje mo liwoêç dostaw. Odbiorcy hurtowi stawiajà bowiem dostawcom wymóg bardzo wysokiej jakoêci towaru majàc alternatyw w postaci konkurencji z krajów zachodnich, gdzie odpowiednie metody przechowalnictwa sà ju od dawna stosowane. Trudno jest przedstawiç w tym krótkim opracowaniu normy temperatury, st enia tlenu i dwutlenku w gla zalecane dla ró nych gatunków. Tym bardziej, e ró nià si one dla ró nych odmian handlowych. Generalnà zasadà jest utrzymanie temperatury bliskiej 0 o C, st enia tlenu oko o 1,5% obj. i dwutlenku w gla oko o 3% obj. Od pewnego czasu promowana jest te w Polsce metoda ULO (ultra low oxygen), gdzie st enia tlenu i dwutlenku w gla sà utrzymywane na ni szym poziomie (ok. 1% obj.). Konkretnych norm dla poszczególnych gatunków i odmian nale y szukaç w materia ach publikowanych przez instytuty sadownicze lub doradców ODR. D ugotrwa e przechowywanie owoców i warzyw w kontrolowanej atmosferze wymaga stosowania aparatury kontrolno-pomiarowej. Oprócz termometru, konieczne jest stosowanie miernika tlenu i dwutlenku w gla. W du ych przechowalniach, tam gdzie jest to uzasadnione ekonomicznie, wykorzystywane sà rozwiàzania ca oêciowe, zawierajàce nie tylko uk ady kontroli temperatury i st enia gazów, lecz tak e p uczki obni ajàce st enie CO 2 i podwy szajàce st enie O 2. W obiektach mniejszych kontrola taka mo e byç prowadzona przy u yciu przenoênych mierników gazowych i r cznego sterowania st eniem tlenu (dopuszczanie Êwie ego powietrza przez syfon) i dwutlenku w gla (dok adanie worków z poch aniaczem). Aktualnie w ofercie GAZEX jest dost pny miernik dwugazowy (tlenu + dwutlenku w gla) AirTECH duo (na zdj ciu obok). Wyposa ony jest we w asnà pomp ssàcà, filtr hydrofobowy (zabezpiecza przed zassaniem wody), wyêwietlacz LCD i futera u atwiajàcy przenoszenie. AirTECH duo W ch odniach bez kontrolowanej atmosfery, w których przechowywane sà owoce, powietrze ulega modyfikacji. W takich obiektach bardzo cz sto obserwuje si wzrost st enia CO 2. JednoczeÊnie obni a si zawartoêç tlenu co mo e byç niebezpieczne dla przebywajàcych tam ludzi. Oddychanie powietrzem zawierajàcym O 2 w st eniu 18% obj. powoduje uczucie dusznoêci i przy dalszym spadku st enia mo e prowadziç do utraty przytomnoêci, a w skrajnych przypadkach do Êmierci. Aby temu zapobiec mo na wykorzystaç detektor tlenu DG-9.E. Detektor zamontowany na sta e w ch odni w po àczeniu z modu em alarmowym, monitoruje st enie tlenu i w sytuacji gdy spadnie ono poni ej DG-9.E ustalonego progu, uruchamia sygnalizatory akustyczne, optyczne lub wentylator. Utrzymanie st enia tlenu na poziomie 18 19% zabezpiecza jednoczeênie ch odni przed nadmiernym gromadzeniem si CO 2 o st eniu szkodliwym dla owoców. Wa nà cechà tego detektora oprócz wysokiej jakoêci, selektywnoêci i trwa oêci jest jego przyst pna cena poni ej 1000 z (netto) za komplet z modu em alarmowym MD-2 (mo e wspó pracowaç z dwoma detektorami). MD-2 4

6 ORIENTACYJNE CENY MIERNIKÓW AirTECH Wszystkie ceny netto w PLN (bez VAT = 22%). Poziom cen z sierpnia Prosimy o sprawdzenie aktualnoêci wymienionych ni ej cen. TYP OPIS CENA AirTECH agro ppm, sonda CO2 przewód 10 mb modu sterowniczy: 1 próg alarmowy ustawiony przez u ytkownika, sygnalizacja awarii (opcja: wyjêcie analogowe 0 10 V). 1499,- hurt: 1099,- ( 5 szt.) AirTECH vento AirTECH mini ppm + orientacyjny pomiar temperatury, wyêwietlacz LCD, 4 poziomy alarmu; akumulator wewnt trzny 12 h, wbudowana pami ç, futera, adowarka 0 4,00% + aktualizowana wartoêç NDS (Êredna wa ona 8h), inne parametry jak AirTECH vento AirTECH duo Tlen: 0 25,0%; dwutlenek w gla: 0 4,00%; wyêwietlacz LCD, pompa, filtry przeciwpy owy + przeciwwodny; sygnalizacja awarii; futera AirTECH agro-b ppm, inne parametry jak -agro 1599, ,- 3999,- AirTECH duo-oem jak wy ej; bez obudowy, futera u i pompy % Sensory SenseAir Kontrolery wentylacji w budynkach asense ppm, zasilanie 24 V, 2 wyjêcia analogowe, port cyfrowy 1699,- asense-k jw., do kana u wentylacyjnego 2199,- esense ppm, zasilanie 24 V, 1 wyjêcie analogowe % Wobec ciàg ego procesu rozwoju i udoskonalania oferowanych produktów GAZEX zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian parametrów technicznych oraz zmian oferowanych urzàdzeƒ bez uprzedzenia. TreÊç niniejszego cennika nie mo e byç podstawà do jakichkolwiek roszczeƒ wobec GAZEX. Logo gazex, nazwa gazex sà zastrze onymi znakami towarowymi firmy GAZEX. gazex'2004. Wszelkie prawa zastrze one. Powielanie lub kopiowanie w cz Êci lub ca oêci bez zgody GAZEX zabronione. 5