OCENA SKUTKÓW REGULACJI

Transkrypt

1 Nazwa projektu Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie studiów i stypendiów Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Aleksander Bobko, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Maciej Kassner specjalista w Departamencie Szkolnictwa Wyższego i Kontroli maciej.kassner@mnisw.gov.pl tel Data sporządzenia Źródło: Upoważnienie ustawowe art. 201 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) Nr w wykazie prac legislacyjnych Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 105 Ewa Trojanowska zastępca dyrektora Departamentu Szkolnictwa Wyższego i Kontroli Ewa.Trojanowska@mnisw.gov.pl tel Jaki problem jest rozwiązywany? OCENA SKUTKÓW REGULACJI Potrzeba wydania projektowanego rozporządzenia wynika ze zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.) ustawą z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz i 1735). Nowelizacją został objęty przepis upoważniający ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego do określenia, w drodze rozporządzenia, warunków i trybu organizowania, prowadzenia i odbywania studiów, przyznawania stypendiów oraz minimalnej wysokości kwoty zwiększenia stypendium doktoranckiego. Spośród wymienionych w art. 201 ust. 1 pkt 1 urlopów związanych z macierzyństwem, uzasadniających możliwość przedłużenia okresu odbywania studiów, wykreślony został dodatkowy urlop macierzyński oraz dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego. W związku z powyższym z dniem 2 stycznia 2016 r. utraci moc obowiązującą dotychczasowe rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 24 października 2014 r. w sprawie studiów i stypendiów (Dz. U. poz. 1480). Zatem, w celu uregulowania przedmiotowych kwestii zgodnie ze zmienionymi przepisami ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, konieczne jest wydanie nowego rozporządzenia. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt W projektowanym rozporządzeniu proponuje się wprowadzenie możliwości przedłużenia studiów o okres odpowiadający czasowi trwania urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W celu podniesienia jakości opieki naukowej na studiach przewiduje się dodanie przepisu regulującego możliwość zmiany opiekuna naukowego zarówno na wniosek doktoranta jak i kierownika tych studiów. Rozwiązanie to ma usprawnić współpracę naukową między doktorantem a jego opiekunem naukowym oraz umożliwiać kształtowanie relacji typu mistrz-uczeń. Mając na uwadze rolę jaką odgrywa kierownik studiów w procesie kształcenia doktorantów, w szczególności ze względu na jego zadania w zakresie realizacji programu studiów, zaproponowano, aby powołanie kierownika studiów wymagało uzyskania przez rektora uczelni albo dyrektora jednostki naukowej pozytywnej opinii właściwego organu samorządu doktorantów. Jednocześnie zaproponowano konieczność uzyskania pozytywnej opinii rady jednostki organizacyjnej uczelni albo rady naukowej jednostki naukowej, aby zapewnić taką samą moc oraz skutek opinii wydawanych przez podmioty przedstawiające swoje stanowisko o kandydacie na kierownika studiów. Projekt rozporządzenia tak jak dotychczas określa wymogi, jakie muszą spełniać nauczyciele akademiccy oraz pracownicy naukowi jednostek naukowych, prowadzący zajęcia dydaktyczne na studiach (tzn. posiadanie aktualnego dorobku naukowego opublikowanego w okresie ostatnich 5 lat albo osiągnięć artystycznych z okresu ostatnich 5 lat). Doprecyzowano jednak, że wymagania te dotyczą osób prowadzących zajęcia dydaktyczne objęte programem studiów. Oznacza to, że inne zajęcia na studiach (np. zajęcia kształtujące umiejętności związane z prowadzeniem badań naukowych, w tym w ramach współpracy międzynarodowej, zajęcia rozwijające umiejętności zawodowe) będą mogły być prowadzone przez osoby niespełniające powyższych wymogów, ale

2 posiadające kwalifikacje niezbędne do przekazywania określonych umiejętności. W pozostałym zakresie projektowane rozwiązania są wynikiem dotychczasowych doświadczeń dotyczących organizacji studiów. W projekcie rozporządzenia wskazano sytuacje (również inne niż związane z rodzicielstwem), w których kierownik studiów może przedłużyć okres odbywania studiów. Określono wymogi, jakie musi spełnić opiekun naukowy doktoranta oraz nauczyciele akademiccy prowadzący zajęcia na studiach. Określono też minimalną kwotę zwiększenia stypendium z dotacji projakościowej. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? W przypadku projektowanego rozporządzenia odstąpiono od analizy porównawczej rozwiązań przyjętych w krajach UE/OECD ze względu na to, że zasadnicza zmiana w stosunku do poprzedniego rozporządzenia tj. wprowadzenie nowych regulacji w zakresie możliwości przedłużania studiów o okres urlopów związanych z macierzyństwem wynika z nowelizacji ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz przepisu upoważniającego do wydania rozporządzenia zawartego w art. 201 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Grupa Wielkość Źródło danych Oddziaływanie 96 Wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki oraz nazw nadawanych stopni dostępny na stronie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz w Zintegrowanym Systemie Uczelnie publiczne, których jednostki organizacyjne posiadają uprawnienia do prowadzenia studiów Uczelnie niepubliczne, których jednostki organizacyjne posiadają uprawnienia do prowadzenia studiów Jednostki naukowe posiadające uprawnienia do prowadzenia studiów 6 Wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki oraz nazw nadawanych stopni dostępny na stronie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz w Zintegrowanym Systemie 80 Wykaz jednostek organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki oraz nazw nadawanych stopni dostępny na stronie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz w W zakresie organizacji studiów określenie warunków, na jakich uczelnie i jednostki naukowe mogą organizować i prowadzić studia doktoranckie, w tym m.in. uprawnień organu tworzącego studia doktoranckie, warunków jakie musi spełniać kierownik studiów, opiekun naukowy oraz nauczyciele akademiccy i pracownicy naukowi prowadzący zajęcia na studiach, składu doktoranckiej komisji stypendialnej, warunków przedłużania okresu odbywania studiów, przyznawania stypendium doktoranckiego, kwoty zwiększenia tego stypendium oraz wydawania legitymacji doktoranta j.w. j.w.

3 Uczestnicy studiów Zintegrowanym Systemie Zintegrowany System Określenie warunków odbywania studiów, w tym m.in. warunków ubiegania się o przedłużenie okresu odbywania studiów oraz o stypendium doktoranckie 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Przed przygotowaniem niniejszego projektu rozporządzenia Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zwróciło się o opinię Krajowej Reprezentacji Doktorantów. W piśmie z dnia 25 września 2015 r. Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów przedstawił zastrzeżenia dotyczące stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 24 października 2014 r. w sprawie studiów i stypendiów (Dz. U. poz. 1480) oraz propozycje wprowadzenia zmian niektórych rozwiązań. Za zasadne uznano postulaty wzmocnienia roli samorządu doktorantów w procesie opiniowania kandydatury kierownika studiów oraz uregulowania trybu zmiany opiekuna naukowego. Projekt rozporządzenia został skierowany do konsultacji publicznych i opiniowania do: 1) Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego, 2) Polskiej Komisji Akredytacyjnej, 3) Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów, 4) Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, 5) Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich, 6) Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych, 7) Konferencji Episkopatu Polski, 8) Polskiej Akademii Nauk, 9) Rady Głównej Instytutów Badawczych, 10) Polskiej Akademii Umiejętności, 11) Komitetu Polityki Naukowej, 12) Komitetu Ewaluacji Jednostek Naukowych, 13) Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, 14) Narodowego Centrum Nauki, 15) Rady Młodych Naukowców, 16) Krajowej Reprezentacji Doktorantów, 17) Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej, 18) Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, 19) Niezależnego Zrzeszenia Studentów, 20) Zrzeszenia Studentów Polskich, 21) Stowarzyszenia TOP 500 Innovators, 22) Obywateli Nauki, 23) Rzecznika Praw Absolwenta, 24) Ośrodka Przetwarzania Informacji, 25) Akademickiego Związku Sportowego, 26) Stowarzyszenia Laureatów Diamentowego Grantu, 27) Stowarzyszenia Klon-Jawor, 28) Pracodawców Rzeczypospolitej Polskiej, 29) Business Centre Club, 30) Związku Rzemiosła Polskiego, 31) Konfederacji Lewiatan, 32) Biura Komisji Krajowej NSZZ Solidarność, 33) Krajowej Sekcji Nauki NSZZ Solidarność, 34) Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, 35) Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki Związku Nauczycielstwa Polskiego, 36) Forum Związków Zawodowych, 37) Wolnych Związków Zawodowych Sierpień 80,

4 38) Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność. Projekt rozporządzenia został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.). Projekt rozporządzenia został zamieszczony również w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego Centrum Legislacji w serwisie Rządowy Proces Legislacyjny, zgodnie z 52 ust. 1 uchwały nr 190 Rady Ministrów z dnia 29 października 2013 r. Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P. poz. 979 oraz z 2015 r. poz. 1063). 6. Wpływ na sektor finansów publicznych (ceny stałe z r.) Dochody ogółem budżet państwa JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Wydatki ogółem budżet państwa JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] Łącznie (0-10) Saldo ogółem budżet państwa JST pozostałe jednostki (oddzielnie) Źródła finansowania Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Skutki Czas w latach od wejścia w życie zmian Łącznie (0-10) Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe. 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli zgodności). tak nie X nie dotyczy

5 zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy inne: tak nie X nie dotyczy Komentarz: 9. Wpływ na rynek pracy Rozporządzenie nie będzie miało wpływu na rynek pracy. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny X inne: szkolnictwo wyższe demografia mienie państwowe informatyzacja zdrowie Omówienie wpływu Rozporządzenie ma dostosować uprawnienia doktorantów w zakresie korzystania z możliwości przedłużenia studiów w związku z rodzicielstwem do zmian wprowadzonych ustawą z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, wzmocnić rolę samorządu doktorantów w procesie powoływania kierownika studiów, a także stworzyć warunki do podniesienia jakości opieki naukowej, co w konsekwencji może pozytywnie wpłynąć na jakość kształcenia na studiach. W projektowanym rozporządzeniu pozostają bez zmian obowiązujące rozwiązania w zakresie sposobu przyznawania i wysokości stypendium doktoranckiego oraz zwiększenia stypendium doktoranckiego, w związku z czym wejście w życie rozporządzenia nie spowoduje powstania okoliczności występowania zjawisk korupcyjnych. W ocenie projektodawcy zapobieganie zjawisku korupcji na studiach pozostaje w zakresie autonomii uczelni oraz jednostek naukowych prowadzących te studia zagadnienie to powinno zostać ujęte w programach antykorupcyjnych obowiązujących w tych instytucjach. 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Wykonanie przepisów rozporządzenia nastąpi po jego wejściu w życie. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Ewaluacja efektów projektu rozporządzenia jest niezasadna. Rozwiązania proponowane w rozporządzeniu są wynikiem zmian wprowadzonych ustawą z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, zatem będą podlegały ewaluacji wraz z przepisami tej ustawy. Ponadto w zakresie zmian dotyczących organizacji studiów w tym sposobu powoływania kierownika studiów oraz trybu odwoływania opiekuna naukowego przewidziano ewaluację ciągłą w oparciu o nadsyłane do Ministerstwa sygnały od jednostek prowadzących studia doktoranckie oraz uczestników tych studiów. Przyjętym miernikiem ewaluacji będzie liczba oraz charakter napływających ze strony jednostek prowadzących studia doktoranckie oraz przedstawicieli środowiska doktorantów do Ministerstwa sygnałów i zgłoszeń dotyczących problemów wynikających ze stosowania przepisów rozporządzenia, a także analiza zgodności z prawem regulaminów studiów przyjmowanych w jednostkach organizacyjnych uczelni i przesyłanych do Ministerstwa. 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.) Brak.

6