LABORATORIUM GĘSTOŚCI, LEPKOŚCI I ANALIZY SPEKTRALNEJ. Główne zadania Laboratorium Gęstości, Lepkości i Analizy Spektralnej

Transkrypt

1 LABORATORIUM GĘSTOŚCI, LEPKOŚCI I ANALIZY SPEKTRALNEJ Kierownik Jacek Lipiński tel.: (22) fax: (22) j.lipinski@gum.gov.pl, ref.mat@gum.gov.pl GĘSTOŚĆ Kontakt Jolanta Wasilewska tel.: (22) , , , fax: (22) density@gum.gov.pl Główne zadania Laboratorium Gęstości, Lepkości i Analizy Spektralnej Gęstość Odtwarzanie i przekazywanie jednostki miary gęstości z zachowaniem spójności pomiarowej. Utrzymanie państwowego wzorca jednostki miary gęstości. Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia - wzorców gęstości i napięcia powierzchniowego cieczy. Wzorcowanie przyrządów do pomiaru gęstości. Analizatory wydechu Wzorcowanie i ekspertyza analizatorów wydechu. Porównania międzynarodowe W latach były wykonywane następujące porównania: EUROMET 627 "Pomiary gęstości wzorców ciekłych", EUROMET 702 "Wzorcowanie areometrów szklanych metodą ważenia hydrostatycznego", dwustronne z zagranicznymi instytutami metrologicznymi (alkoholomierze wzorcowe, stałe wzorce krzemowe). 1

2 Wykaz usług pomiarowych Lp. Usługa Zakres pomiarowy Niepewność rozszerzona *) 1 Wzorcowanie gęstościomierzy oscylacyjnych ( ) kg/m 3 (0,02 1) kg/m 3 2 Wzorcowanie areometrów szklanych ( ) kg/m 3 (0,02 1) kg/m 3 3 Wzorcowanie przyrządów do pomiaru gęstości z zewnętrzną sondą pomiarową ( ) kg/m 3 (0,5 1) kg/m 3 4 Wyznaczanie wartości gęstości ciał stałych ( ) kg/m 3 (0,01 1) kg/m 3 5 Wyznaczanie wartości gęstości cieczy ( ) kg/m 3 (0,02 0,1) kg/m 3 6 Wyznaczanie wartości napięcia powierzchniowego cieczy (0 100) mn/m (0,05 0,2) mn/m 7 8 Wytwarzanie i wzorcowanie ciekłych materiałów odniesienia wzorców gęstości cieczy Wytwarzanie i wzorcowanie ciekłych materiałów odniesienia wzorców napięcia powierzchniowego cieczy ( ) kg/m 3 (0,05 0,1) kg/m 3 (18 65) mn/m (0,1 0,2) mn/m 9 Wzorcowanie piknometrów szklanych i metalowych (1 1000) cm 3 (0,001 0,1) cm 3 10 Wzorcowanie wag hydrostatycznych ( ) kg/m 3 (0,1 1) kg/m 3 11 Wzorcowanie i ekspertyza analizatorów wydechu (0 3) mg/l (0,01 0,05) mg/l *) Najmniejsza osiągalna niepewność rozszerzona przy poziomie ufności 95 %. 2

3 Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia Ciekłe wzorce gęstości w ampułkach zawierających 10 cm 3 cieczy Nr GUM Substancja Gęstość w 20 C, kg/m 3 Wzorce napięcia powierzchniowego cieczy w ampułkach zawierających 30 cm 3 cieczy Nr GUM 1.1 n-heksan 659, Substancja 2,2,4- Trimetylopentan Napięcie powierzchniowe w 20 C, mn/m 1.2 n-heptan 683, Benzen 28, ,2,4- Trimetylopentan 18,. 691, Gliceryna 62,. 1.4 n-nonan 717, n-nonan 22,. 1.5 n-oktan 702, Metylocykloheksan 769, Cykloheksan 778, Toluen 866, Chlorobenzen 1106, ,4-Dichlorotoluen 1249, Tetrachloroetylen 1623,.. 3

4 LEPKOŚĆ Kontakt Izabela Cękiel tel.: (22) , , , fax: (22) Główne zadania Laboratorium Gęstości, Lepkości i Analizy Spektralnej Lepkość Odtwarzanie i przekazywanie jednostki miary lepkości z zachowaniem spójności pomiarowej. Zapewnienie powiązania wzorca odniesienia jednostki miary lepkości z wzorcami innych państw i z wzorcami międzynarodowymi poprzez udział w porównaniach międzynarodowych. Utrzymanie i doskonalenie wzorca odniesienia jednostki miary lepkości. Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia - wzorców lepkości cieczy. Wzorcowanie przyrządów do pomiaru lepkości. Porównania międzynarodowe W latach były wykonywane następujące porównania: ASTM D A, (ASTM American Society for Testing and Materials, Cooperative Kinematic Viscosity Program) porównania coroczne. EUROMET M.V-K3 (415) Pomiary lepkości ciekłych wzorców wiskozymetrycznych, lepkość kinematyczna: mm 2 /s w temperaturze 20 C, 40 C i 80 C; mm 2 /s w temperaturze 20 C, 25 C i 40 C". CCM. V.K1 Pomiar lepkości ciekłych wzorców wiskozymetrycznych, pomiary lepkości kinematycznej o wartościach 10 mm 2 /s, mm 2 /s, mm 2 /s w temperaturze 20 o C oraz 400 mm 2 /s w temperaturze 40 o C. Wykaz usług pomiarowych Lp. Usługa Zakres pomiarowy 1 Wytwarzanie i wzorcowanie wzorców lepkości cieczy Niepewność rozszerzona*) ( ) mm 2 /s (0,1 0,7) % 2 Wzorcowanie wiskozymetrów kapilarnych szklanych (0, ) mm 2 /s 2 (0,11 0,40) % 3 Wzorcowanie wiskozymetrów Höpplera (0,001 40) mpa. cm 3 /g (0,2 1,0 ) % *) najmniejsza osiągalna niepewność rozszerzona przy poziomie ufności 95 % 4

5 Nr GUM Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia Substancja Ciekłe wzorce lepkości Lepkość kinematyczna Wartość nominalna w temp. 20 C mm 2 /s 2.1 Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Olej mineralny OM Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB Polibuten PB

6 ANALIZA SPEKTRALNA Kontakt Jacek Lipiński tel.: (22) fax: (22) Główne zadania Laboratorium Gęstości, Lepkości i Analizy Spektralnej Analiza Spektralna Zapewnienie spójności pomiarowej w pomiarach spektrometrycznych metodami: - atomowej spektrometrii emisyjnej z plazmą sprzężoną indukcyjnie (AES-ICP), - spektrofotometrii w zakresie UV-VIS-IR. Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia. Współpraca międzynarodowa w zakresie ogólnej problematyki materiałów odniesienia z: - Międzynarodową Organizacją Metrologii Prawnej (OIML), - Komitetem d.s. Materiałów Odniesienia Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (ISO/REMCO), - Międzynarodowym Bankiem Danych o Materiałach Odniesienia (COMAR). Wzorcowanie szklanych przyrządów pomiarowych. Porównania międzynarodowe EUROMET projekt nr 691, lata , Kolba szklana o pojemności nominalnej 5 l. 6

7 Wykaz usług pomiarowych Lp. Usługa Zakres pomiarowy 1 Wzorcowanie stałych spektrofotometrycznych wzorców liczb falowych (długości fali) dla zakresu podczerwieni Najlepsza możliwość pomiarowa ( ) cm -1 (0,1 0,6) cm Wytwarzanie stałych spektrofotometrycznych wzorców liczb falowych (długości fali) dla zakresu podczerwieni Wzorcowanie stałych spektrofotometrycznych wzorców transmitancji w zakresie promieniowania UV-VIS Wzorcowanie stałych spektrofotometrycznych wzorców długości fal w zakresie promieniowania UV-VIS-NIR ( ) cm -1 (0,1 0,6) cm -1 ( ) nm (10 90) % (0,1 0,3) % ( ) nm (0,2 1,0) nm 5 Wzorcowanie kolb szklanych z jedną kreską klasy A i B (1 5000) ml od 0,5 % do 0,01 % od 0,005 ml do 0,5 ml 6 Wzorcowanie pipet laboratoryjnych jednomiarowych klasy A i B (0,5 200) ml od 0,2 % do 0,01 % od 0,001 ml do 0,02 ml 7 Wzorcowanie pipet laboratoryjnych wielomiarowych klasy A i B (0,5 25) ml od 0,2 % do 0,08 % od 0,001 ml do 0,02 ml 8 Wzorcowanie biuret zwykłych klasy A i B (1 100) ml od 0,2 % do 0,04 % od 0,002 ml do 0,02 ml 9 Wzorcowanie cylindrów pomiarowych klasy A i B (5 2000) ml od 0,2 % do 0,1 % od 0,01 ml do 2 ml 10 Wzorcowanie cylindrów szklanych przepływomierzy błonkowych ( ) ml od 0,2 % do 0,1 % od 0,01 ml do 2 ml 11 Wzorcowanie pojemników przeznaczonych do pomiaru i sprawdzania objętości cieczy (0,05 5) dm 3 od 0,04 % do 0,08 % od 0,02 ml do 2,5 ml 7

8 Wytwarzanie certyfikowanych materiałów odniesienia Wzorce stężenia masowego do absorpcyjnej spektrometrii atomowej (ASA) I innych technik analizy instrumentalnej w pojemnikach zawierających 15 cm 3 wodnego roztworu wzorca Okres trwałości 1 rok Substancja Dane metrologiczne wzorca Nr GUM Metal Związek Matryca Stężenie jonów metalu g/dm 3 Niepewność g/ dm Antymon SbCl 3 Kwas solny 1,0000 0, Arsen As(NO 3 ) 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Bar Ba(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Bizmut Bi(NO 3 ) 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Bor H 3 BO 3 Woda 1,0000 0, Chrom CrCl 3 Kwas solny 1,0000 0, Cyna SnCl 4 Kwas solny 1,0000 0, Cynk Zn(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Cyrkon ZrCl 4 Kwas solny 1,0000 0, Gal GaCl 3 Kwas solny 1,0000 0, German (NH 4 ) 2 GeF 6 Wodorotlenek amonu 1,0000 0, Glin AlCl 3 Kwas solny 1,0000 0, Ind In(NO 3 ) 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Kadm Cd(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Kobalt Co(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Lantan LaCl 3 Kwas solny 1,0000 0, Lit LiNO 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Magnez Mg(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Mangan Mn(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Miedź Cu(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Molibden (NH 4 ) 2 MoO 4 Wodorotlenek amonu 1,0000 0, Nikiel Ni(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Ołów Pb(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Potas KNO 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Rtęć Hg(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Sód NaNO 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Srebro AgNO 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Stront Sr(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Tal TlNO 3 Kwas azotowy 1,0000 0, Wanad NH 4 VO 3 Wodorotlenek amonu 1,0000 0, Wapń Ca(NO 3 ) 2 Kwas azotowy 1,0000 0, Wolfram (NH 4 ) 2 WO 4 Wodorotlenek amonu 1,0000 0, Żelazo Fe(NO 3 ) 3 Kwas azotowy 1,0000 0,0013 8