PS-Pi Protokół kontroli

Transkrypt

1 PS-Pi Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Miasteczku Krajeńskim Miasteczko Krajeńskie, ul Kościuszki 38, zwanym w dalszej części protokołu Ośrodkiem lub określanym skrótem GOPS. Nadzór nad realizacją zadań wykonywanych przez organy samorządu gminnego, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, sprawuje wojewoda. Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu: 1/ Monika Pieprz - starszy inspektor wojewódzki, jako kierownik zespołu, 2/ Irena Rakowicz - inspektor wojewódzki w okresie od 18 do 20 lutego 2014 r. na podstawie upoważnienia Wojewody Wielkopolskiego Nr KN.II z dnia 6 lutego 2014 r. Zał. nr 1 Kontrolujący złożyli oświadczenia, że nie istnieją okoliczności uzasadniające wyłączenie ich od udziału w niniejszej kontroli, o których mowa w załączniku nr 2 do Zarządzenia Nr 51/12 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 27 stycznia 2012 r. w sprawie trybu i sposobu kontroli prowadzonej przez wojewodę dla kontroli, których tryb i sposób ich prowadzenia nie został określony w odrębnych przepisach. Zakres kontroli obejmował zasadność przyznawania świadczeń, legalność wydawanych decyzji oraz kwalifikacje kadry realizującej zadania pomocy społecznej, w okresie od 1 stycznia 2013 r. do dnia kontroli. Treść protokołu podlega udostępnieniu zgodnie z ustawą z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz ze zm.), z wyłączeniem informacji stanowiących dane osobowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). W wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych dokonano następujących ustaleń: I. ORGANIZACJA PRACY OŚRODKA. 1. Dane osoby kierującej GOPS. Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.). Kierownikiem Ośrodka od dnia 1 listopada 2007 r. jest pani Anna Betańska. Zał. nr 2 W okresie od 5 września do 31 października 2007 r. pani Betańska pełniła obowiązki kierownika. Pani Anna Betańska ukończyła studia wyższe zawodowe na kierunku pedagogika w zakresie pracy socjalnej (Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy r. ), studia wyższe magisterskie uzupełniające na kierunku pedagogika (Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku 2002 r.), studia podyplomowe w zakresie organizacji pomocy społecznej (Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 2008 r.) oraz studia podyplomowe 1

2 w zakresie administracji i zarządzania dla kadry kierowniczej administracji publicznej (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2012 r.). Zał. nr 3 2. Podstawy funkcjonowania Ośrodka: Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wprowadzony Uchwałą Nr XXII/104/2008 Rady Gminy Miasteczko Krajeńskie z dnia 29 października 2008 r. Zał. nr 4 Zgodnie ze statutem, Ośrodek jest jednostką organizacyjną gminy prowadzoną w formie jednostki budżetowej. W podstawie prawnej funkcjonowania Ośrodka wymieniono ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.), ustawę z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz z późn. zm.), Uchwałę Nr III/22/92 Rady Gminy w Miasteczku Krajeńskim z dnia 25 marca 1992 r. w sprawie powołania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Miasteczku Krajeńskim oraz inne ustawy określające zadania gminy z zakresu pomocy społecznej (nie uszczegółowiono jakie). W 3 określono zadania realizowane przez Ośrodek - zadania własne (zasiłki celowe i celowe specjalne, kierowanie do dps i ośrodków wsparcia o zasięgu gminnym, podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy), zadania własne o charakterze obowiązkowym, zadania zlecone (przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne, przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną, kierowanie do środowiskowych domów samopomocy, realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia, przyznawanie i wypłacanie świadczeń rodzinnych, przyznawanie i wypłacanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zał. nr 5 Regulamin Organizacyjny wprowadzony Zarządzeniem Nr 05/2010 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Miasteczku Krajeńskim z dnia 1 grudnia 2010 r. Zał. nr 6 W Regulaminie określono zadania i organizację pracy Ośrodka. W 9 określono strukturę organizacyjną Ośrodka i wymieniono stanowiska wchodzące w skład Ośrodka: Kierownik 1 etat, Główny Księgowy 3/4 etatu, pracownik socjalny 2 etaty, opiekun domowy 1,5 etatu, sprzątaczka 1/4 etatu. W paragrafach 12, 13, 14, 15, 16, 17 i 18 określone zostały zadania dla poszczególnych stanowisk pracy. W 16 opisano stanowisko ds. świadczeń rodzinnych, w 17 opisano stanowisko ds. dodatków mieszkaniowych mimo, że w 9 ww. stanowiska nie zostały przewidziane w strukturze organizacyjnej Ośrodka. Zał. nr 7 3. Kadra Ośrodka. W Ośrodku zatrudnionych jest 8 pracowników: - 1 osoba na stanowisku kierownika 1 etat, - 2 osoby na stanowisku pracownika socjalnego 2 etaty, - 1 osoba na stanowisku głównego księgowego 3/4 etatu, - 3 osoby na stanowisku opiekuna domowego 3 etaty, 2

3 - 1 osoba na stanowisku sprzątaczk1 1/4 etatu Zał. nr 8 4. Upoważnienia. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. Upoważnienie ( ) może być także udzielone innej osobie na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej art. 110 ust. 7 i 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). Wójt Gminy Miasteczko Krajeńskie upoważnił Kierownika GOPS do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy na mocy Zarządzenia Nr 54/2007 z dnia 25 października 2007 r. Zał. nr 9 Poza Kierownikiem w ww. zakresie nie jest upoważniony żaden pracownik Ośrodka. 5. Liczba ludności i pracowników socjalnych w Ośrodku. Ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców, nie mniej jednak niż trzech pracowników art. 110 ust. 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Liczba ludności Gminy Miasteczko Krajeńskie wynosiła na dzień 1 stycznia 2013 r. 3255, na dzień 1 stycznia 2014 r Zał. nr 10 W Ośrodku zatrudnionych jest dwóch pracowników socjalnych w pełnym wymiarze czasu pracy, na 1 pracownika socjalnego przypada średnio 1627 mieszkańców ( =6508:2=3254:2). Gmina została podzielona na 2 rejony opiekuńcze. 6. Legitymacje pracowników socjalnych. Pracownik socjalny przeprowadzający wywiad okazuje legitymację pracownika socjalnego. Wzór legitymacji pracownika socjalnego jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia- 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712). Pracownicy socjalni zatrudnieni w GOPS w Miasteczku Krajeńskim posiadają legitymacje służbowe nr 1 i 2 wydane w dniu 2 lipca 2012 r., które udostępniono do wglądu w trakcie trwania kontroli. Legitymacje mają format 148 x 103 mm, kolor zielony. Na pierwszej stronie znajduje się pieczęć Ośrodka, napis: Legitymacja pracownika socjalnego, numer legitymacji. Strona druga zawiera miejsce na zdjęcie o wymiarach 32x43 mm, dane identyfikacyjne pracownika socjalnego i jego podpis, napis: "jest pracownikiem socjalnym" oraz nazwę pracodawcy wraz z miejscowością. Strona trzecia zawiera napis informujący o uprawnieniu do przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych, datę i podpis osoby wydającej oraz informację o terminie ważności legitymacji. Strona czwarta zawiera treść art. 105 ust. 1 i art. 121 ust. 1 i 2 ustawy 3

4 z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) o uprawnieniach przysługujących pracownikowi socjalnemu. Napisy na wszystkich stronach są otoczone ramką o wymiarach 95x65 mm. Napisy oraz ramka są w kolorze czarnym. 7. Kwalifikacje pracowników socjalnych. Pracownikiem socjalnym może być osoba, która spełni, co najmniej jeden z niżej wymienionych warunków: 1) posiada dyplom ukończenia kolegium pracowników służb społecznych; 2) ukończyła studia wyższe na kierunku praca socjalna; 3) do dnia 31 grudnia 2013 r. ukończyła studia wyższe o specjalności przygotowującej do zawodu pracownika socjalnego na jednym z kierunków: a) pedagogika, b) pedagogika specjalna, c) politologia, d) polityka społeczna, e) psychologia, f) socjologia, g) nauki o rodzinie - art. 116 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.). Osoby, które przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy były zatrudnione na stanowisku pracownika socjalnego na podstawie dotychczasowych przepisów, zachowują uprawnienia do wykonywania zawodu. art. 156 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). Osoby, które przed dniem 1 maja 2004 r. ukończyły studia wyższe na kierunkach: pedagogika, psychologia, politologia i nauki społeczne lub socjologia, mogą wykonywać zawód pracownika socjalnego art. 156 ust. 1a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). Osoby, które w okresie 3,5 roku od dnia wejścia w życie ustawy ukończą studia wyższe magisterskie na kierunkach pedagogika, psychologia, politologia lub socjologia, mogą wykonywać zawód pracownika socjalnego. art. 156 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Osoby, które przed dniem 1 maja 2004 r. rozpoczęły studia wyższe licencjackie lub wyższe magisterskie na kierunkach: pedagogika, psychologia, politologia lub socjologia, po uzyskaniu dyplomu ukończenia tych studiów mogą wykonywać zawód pracownika socjalnego - art. 156 ust. 3a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Osoby zatrudnione na stanowisku pracownika socjalnego w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Miasteczku Krajeńskim posiadają następujące kwalifikacje: osoba zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego (poz. nr 1 w zał. nr 11) ukończyła studia wyższe magisterskie na kierunku pedagogika o specjalności praca socjalna (Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 2004 r.) oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej (Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy 2009 r.); osoba zatrudniona na stanowisku pracownika socjalnego (poz. nr 2 w zał. nr 11) ukończyła studia wyższe licencjackie na kierunku pedagogika o specjalności praca socjalna (Pomorska Akademia Pedagogiczna w Słupsku 2005 r.) oraz studia podyplomowe z zakresu organizacji i zarządzania w administracji publicznej (2010 r.). Zał. nr Szkolenia pracowników socjalnych. Przy wykonywaniu zadań pracownik socjalny jest obowiązany podnosić swoje kwalifikacje zawodowe poprzez udział w szkoleniach i samokształcenie art. 119 ust. 2 pkt 6 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). 4

5 W kontrolowanym okresie, pracownicy socjalni Ośrodka uczestniczyli w następujących szkoleniach: Pomoc społeczna nowelizacje 2013 B.M. Consulting Kraków 2 pracowników; Pomoc państwa w zakresie dożywiania w latach Instytut Szkoleń i Analiz Gospodarczych 1 pracownik; Nowy płatnik przełomowe zmiany w programie Centrum Kształcenia i Doskonalenia Kadr Ostrów Wielkopolski 1 pracownik; Dodatki mieszkaniowe w świetle orzecznictwa samorządowych kolegiów odwoławczych oraz sądownictwa administracyjnego wg stanu prawnego na 2013 rok Instytut Szkoleń i Analiz Gospodarczych Warszawa 1 pracownik; Zmiany w systemie świadczeń rodzinnych od stycznia 2013 r. WOKiSS 1 pracownik; Szkolenie dla członków zespołów interdyscyplinarnych Centrum Profilaktyki i Reedukacji Atelier Sp. Z o.o. Kraków 1 pracownik. Zał. nr 12 II. REALIZACJA ŚWIADCZEŃ. 1. Zasiłki stałe. Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych art. 17 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz.182). Zasiłek stały przysługuje: 1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; 2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zasiłek stały ustala się w wysokości: 1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 444 zł miesięcznie 2) w przypadku osoby w rodzinie różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie art. 37 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 182). W 2013 r. Ośrodek wydał 8 decyzji przyznających zasiłki stałe, w 2014 r. wydano 2 decyzje. Zał. nr 13 Na podstawie sprawozdania MPiPS ustalono, że w 2013 r. pomocą w formie zasiłku stałego obejmowano 7 osób. W toku czynności kontrolnych sprawdzono dokumentację 7 osób, a więc 100% świadczeniobiorców. Postępowanie we wszystkich przypadkach wszczęte zostało na podstawie wniosków klientów. Wywiady środowiskowe sporządzono w terminie nie przekraczającym 14 dni roboczych od daty wpływu wniosków do Ośrodka. Do wywiadów dołączono orzeczenia o stopniu niepełnosprawności uprawniające do przyznania zasiłku stałego. 5

6 W przypadku opisanym pod pozycją nr 1 w zał. nr 15 stwierdzono brak dokumentu potwierdzającego zerowy dochód klienta (np. oświadczenie) oraz rozbieżność w ustaleniach dotyczących sytuacji rodzinnej klienta klient w oświadczeniu podaje, że zamieszkuje wraz z rodzicami, w wywiadzie pracownik odnotował, że prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Nie ustalono sytuacji w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku opisanym pod pozycją nr 2 w ww. zał. przyznano klientce zasiłek stały od dnia złożenia wniosku to jest od 10 grudnia 2013 r. mimo, że posiadała ona uprawnienia do świadczenia za cały miesiąc grudzień (orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym wydane w 2006 r.). Kwotę zasiłku stałego za grudzień 2013 r. ustalono w niepełnej wysokości to jest za 22 dni (kwota zasiłku stałego za pełen miesiąc 119,37 zł : 30 dni = 3,98 x 22 dni = 87,56 zł). W trakcie trwania postępowania kontrolnego Ośrodek wydał klientce decyzję zmieniającą, w której zasiłek stały za miesiąc grudzień 2013 r. przyznano w pełnej wysokości to jest 119,37 zł i jednocześnie ustalono spłatę różnicy w wys. 31,81 zł (różnica między kwotą wypłaconego świadczenia i kwotą przysługującego świadczenia). Zał. nr 14 W jednym przypadku stwierdzono brak potwierdzenia odbioru decyzji (poz. nr 3 w zał. nr 15). W dwóch przypadkach (poz. nr 6 i nr 7 w zał. nr 15) w aktualizacji wywiadu środowiskowego z dnia 7 listopada 2013 r. opisano, że w sytuacja klienta nie uległa zmianie, powyższe jednak nie zostało potwierdzone stosownymi oświadczeniami. Podstawa prawna decyzji: art. 104, art. 107 K. p. a. (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zmianami), art. 7, art. 8, art. 17, art. 37 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 ze zmianami), art. 9 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu społecznym w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze zmianami), W podstawie prawnej przywołano nieaktualną ustawę z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu społecznym w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz. U. Nr 45, poz. 391 ze zm.), upoważnienie Wójta Gminy Miasteczko Krajeńskie dla Kierownika GOPS do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej. Kierownik oświadcza w związku z powyższym: ( ) od miesiąca lutego 2014 r. ( ) w decyzjach przyznających zasiłki stałe wraz ze składką zdrowotną przywoływane będą obowiązujące w tym zakresie przepisy (ustawa z dnia r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych Dz. U. z 2008 r. Nr 164 poz ze zmianami). Zał. nr Zasiłki okresowe. Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego: 1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, 2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zasiłek okresowy ustala się: 1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby ( ), 2) w przypadku rodziny do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. 6

7 Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między: 1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, 2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie. Okres, na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy. art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.). W 2013 r. Ośrodek wydał 24 decyzje przyznające zasiłek okresowy, w 2014 r. wydano 4 decyzje. Zał. nr 13 Kontroli poddano 24 decyzje przyznające zasiłek okresowy wraz z dokumentacją, co stanowi 85,7% ogółu decyzji w tym zakresie. We wszystkich przypadkach postępowanie wszczęte zostało na wniosek klientów. W 11 przypadkach przyznanie zasiłku nie było poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego. Pracownik socjalny bazował na informacjach zawartych w wywiadzie sporządzonym na potrzeby udzielenia innego zasiłku, z poprzednich miesięcy, jednocześnie nie aktualizując danych (np. w formie notatki do wywiadu). Na skutek powyższego sytuacja osób i rodzin była ustalona zbyt mało dokładnie, a ustalenia opierały się głównie na informacjach zawartych we wnioskach klientów. W pozostałych przypadkach sporządzono wywiady środowiskowe w terminie nie przekraczającym 14 dni roboczych od daty wpłynięcia wniosku do Ośrodka. W wielu przypadkach przy ustalaniu dochodu osób i rodzin pracownik opierał się na faktach znanych Ośrodkowi (kwoty wypłaconych zasiłków rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, dodatków mieszkaniowych świadczenia te realizuje Ośrodek) bez odnotowania informacji o poszczególnych składnikach dochodu klientów i ich rodzin w dokumentacji zgromadzonej w toku postępowania o przyznanie zasiłku okresowego. W przypadku opisanym pod pozycją nr 1 w zał. nr 16 do dochodu wliczono wysokość renty socjalnej na podstawie polecenia przelewu, z którego wynika, że kwota jest niższa od obowiązującej wysokości renty socjalnej. Do dokumentacji nie załączono decyzji lub zaświadczenia z ZUS, z którego wynikałoby z jakiego tytułu kwota renty socjalnej jest pomniejszona. W toku kontroli nie udzielono wyjaśnień w tej kwestii. Decyzje zostały wydane w terminie do 30 dni od daty wpłynięcia wniosku do Ośrodka. W decyzjach wskazano datę oraz sposób realizacji świadczenia (wypłata gotówkowa, przelew na konto). Podstawa prawna decyzji: art i 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz ze zm.), art. 7, art. 8, art. 38 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.), upoważnienie Wójta Gminy Miasteczko Krajeńskie dla Kierownika GOPS do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej. Zał. nr Zasiłki celowe i specjalne celowe. W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Zasiłek celowy może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.- art. 39 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). 7

8 W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi.- art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). 3.1.Zasiłki celowe. W 2013 r. Ośrodek wydał 257 decyzji przyznających zasiłki celowe, w 2014 r. wydano 77 decyzji. Zał. nr 13 Skontrolowano 57 decyzji przyznających zasiłki celowe 22 osobom/rodzinom, co stanowi 17 % ogółu wydanych decyzji w tym zakresie. W 32 przypadkach, w toku postępowania o przyznanie pomocy nie sporządzono wywiadu środowiskowego lub jego aktualizacji. Pomoc została przyznana w oparciu o dane z wywiadu sporządzonego na okoliczność przyznania pomocy w terminach wcześniejszych (często nawet kilka miesięcy wstecz) i dołączonych do wniosku zaświadczeń lub oświadczeń. W większości przypadków nie opisano (np. w formie notatki aktualizacyjnej do wcześniejszego wywiadu) z jakich składników składa się dochód, czy nastąpiła jego zmiana w stosunku do ustaleń zawartych w formularzu wywiadu z wcześniejszego okresu, nie odniesiono się również do ewentualnych zmian lub ich braku w sytuacji życiowej, rodzinnej i zdrowotnej osób/rodzin. W pozostałych przypadkach wywiady sporządzono w terminach nie przekraczających 14 dni roboczych od daty wpływu wniosku do Ośrodka. We wszystkich przypadkach spełnione zostało kryterium dochodowe, uprawniające do pomocy społecznej. Wysokość udzielonych zasiłków celowych wynosiła od 28 zł do 200 zł z przeznaczeniem na zakup żywności, leków, opału, podręczników, odzieży, obuwia, drobne remonty mieszkania, opłaty. Decyzje wydano w terminie nie przekraczającym 30 dni od daty wszczęcia postępowania. Podstawa prawna decyzji: art. 104 i 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz ze zm.), art. 7, art. 8, art. 39 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zmianami), upoważnienie Wójta Gminy Miasteczko Krajeńskie dla Kierownika GOPS do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej. W większości skontrolowanych decyzji stwierdzono, że były one realizowane przed uprawomocnieniem mimo, że nie nadano im trybu natychmiastowej wykonalności (brak art. 108 K. p. a. w podstawie prawnej). Zał. nr Zasiłki specjalne celowe. W 2013 r. Ośrodek wydał 11 decyzji przyznających zasiłki specjalne celowe, w 2014 r. wydano 3 decyzje. Zał. nr 13 Skontrolowano 7 decyzji wraz z dokumentacją, co stanowi 50 % ogółu wydanych decyzji w tym zakresie. We wszystkich przypadkach postępowanie zostało wszczęte na wniosek klientów. Wywiady sporządzono w terminie nie przekraczającym 14 dni od daty wpływu wniosku do Ośrodka. 8

9 Dochód osób i rodzin objętych pomocą w formie zasiłku specjalnego celowego we wszystkich przypadkach przekraczał kryterium dochodowe jednakże pomoc przyznano, ze względu na szczególnie trudną sytuację, głównie z powodu choroby lub niepełnosprawności. W jednym przypadku (poz. 2 w zał. nr 18) w decyzji nie wskazano okoliczności uzasadniających przyznanie pomocy. W wielu przypadkach sytuacja osób i rodzin była ustalona zbyt mało dokładnie, a ustalenia opierały się głównie na informacjach zawartych we wnioskach klientów. W przypadku opisanym pod poz. 2 w zał. nr 18 dochód z ZUS został udokumentowany poleceniem przelewu bez wskazania rodzaju świadczenia i okresu za jaki przysługiwało. W przypadku opisanym w poz. 3 w zał. nr 18 do dochodu wliczono kwotę zasiłku chorobowego z ZUS, bez informacji dotyczącej kontynuacji dochodu lub jego braku. W przypadku opisanym w poz. 4 w zał. nr 18 dochód wynikający z oświadczeń klientki różnił się od dochodu ustalonego przez pracownika Ośrodka pracownik dochód ustalił na podstawie dokumentów będących w posiadaniu Ośrodka (listy wypłat zasiłków rodzinnych) bez zamieszczania stosownej adnotacji w wywiadzie. W dwóch przypadkach (poz. 3 i 7 w zał. nr 18) nie udokumentowano poniesienia przez klienta kosztów, na pokrycie których wnioskował o pomoc. Wysokość przyznanych zasiłków celowych mieściły się w kwotach od 50 zł do 100 zł. Decyzje wydano w terminie nie przekraczającym 30 dni od daty wpływu wniosków do Ośrodka. Podstawa prawna decyzji: art. 104, art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz ze zm.), art. 7, art. 8, art. 41 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zmianami), upoważnienie Wójta Gminy Miasteczko Krajeńskie dla Kierownika GOPS do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej. W większości skontrolowanych decyzji stwierdzono, że były one realizowane przed uprawomocnieniem mimo, że nie nadano im trybu natychmiastowej wykonalności (brak art. 108 K. p. a. w podstawie prawnej). Zał. nr Kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt. Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej.- art. 54 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej.- art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). W roku 2013 i 2014 Ośrodek nie kierował nikogo do domu pomocy społecznej. Nie wydano również żadnej decyzji odmownej, nikt się nie ubiegał o skierowanie. Zał. nr Usługi opiekuńcze Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. 9

10 Usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić. Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia art. 50 ust.1, ust. 2, ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz.182 ze zm.). Ośrodek w kontrolowanym okresie obejmował usługami opiekuńczymi 7 osób (ustalono na podstawie sprawozdania MPiPS za 2013 r.). W trakcie kontroli sprawdzono dokumenty 5 osób objętych usługami opiekuńczymi, to jest 71% ogółu. Szczegółowe warunki odpłatności za usługi opiekuńcze reguluje Uchwała Nr XXIV/132/2012 Rady Gminy Miasteczko Krajeńskie z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również trybu ich pobierania. Zgodnie z ww. Uchwałą usługi opiekuńcze przysługują nieodpłatnie osobom, których dochód na osobę nie przekracza kryterium dochodowego określonego w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, w przypadku osób samotnych i w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy, w przypadku osób w rodzinie. Odpłatność za 1 godzinę ustalono jako równowartość 2% kwoty najniższej emerytury brutto ogłoszonej w formie komunikatu Prezesa ZUS w Monitorze Polskim. Do końca lutego 2013 r. kwota najniższej emerytury wynosił 799,18 zł brutto, od 1 marca 2013 r. 831,15 zł brutto. Koszt jednej godziny wynosił odpowiednio 15,98 zł i 16,62 zł. Zał. nr 20 Usługi przyznawane są bezterminowo. Miesięczną odpłatność w 3 przypadkach (poz. 1, 2 i 4 w załączniku nr 21) ustalono niezgodnie z ww. Uchwałą. W 1. przypadku dochód osoby (820,89 zł) stanowił 151,45 % kryterium dochodowego (542 zł) i mieścił się w przedziale kwotowym, dla którego odpłatność za 1 godzinę wynosiła 20 %, tj. 3,20 zł. Ośrodek ustalił koszt 1 godziny usług w wysokości 10 %, tj. 1,60 zł. W 2. przypadku dochód osoby (1349,63 zł) stanowił 249 % kryterium dochodowego (542 zł) i mieścił się odpowiednio w przedziale 30 % odpłatności, tj. 4,79 zł za 1 godzinę. Ośrodek ustalił odpłatność w wysokości 20 %, tj. 3,20 zł. W 3. przypadku podobnie dochód osoby (1137,20 zł) stanowił 209,8 % kryterium dochodowego (542 zł) i mieścił się odpowiednio w przedziale 30 % odpłatności, tj. 4,79 zł za 1 godzinę. Ośrodek ustalił odpłatność w wysokości 20 %, tj. 3,20 zł. W 1 przypadku (poz. 5 w ww. załączniku) do dochodu rodziny wliczono kwotę renty socjalnej w wysokości brutto, tj. 698,17 zł, a nie 610,33 zł. Niniejsze nie miało wpływu na uprawnienia osoby do zwolnienia z odpłatności za usługi opiekuńcze. Mimo zawyżonego wyliczenia dochodu, nie przekraczał on kryterium dochodowego. W 3 przypadkach (poz. 2, 3 i 4 w ww. załączniku)w kwestionariuszu wywiadu, mimo zmiany sytuacji dochodowej osób, pracownik socjalny dokonał adnotacji, że dochód pozostał bez zmian. W 1 przypadku (poz. 1 w ww. załączniku) wywiad przeprowadzono nie w miejscu zamieszkania klienta, w 1 przypadku (poz. 3 w ww. załączniku) nie ustalono i nie udokumentowano sytuacji dochodowej rodziny, w 2 przypadkach (poz. 3 i 4 w ww. załączniku) aktualizacje wywiadu przeprowadzono rzadziej, niż co 6 miesięcy. We wszystkich sprawdzonych przypadkach nie dokonano zmiany odpłatności w związku ze zmianą wartości 1 godziny usługi od dnia 1 marca 2013 r., uwarunkowanej zmianą wysokości najniższej emerytury. 10

11 We wszystkich sprawdzonych przypadkach nie zweryfikowano odpłatności w oparciu o art. 106 ust. 3 b ustawy o pomocy społecznej, który stanowi, że zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie ponoszenia odpłatności za świadczenia niepieniężne nie wpływa na wysokość tej odpłatności, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10 % odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zał. nr Pomoc osobom bezdomnym. Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in.: udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych i innych miejscach do tego przeznaczonych. art. 17 ust. 1 pkt 3 i art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.). Ośrodek ponosi odpłatność za pobyt 2 osób w instytucjach dla osób bezdomnych. Osoby te zostały umieszczone w placówkach przez inne ośrodki a Ośrodek ponosi koszt jako Gmina właściwa ze względu na miejsce ostatniego zameldowania ww. osób. Zał. nr Kontrakty socjalne. W celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osoby lub rodziny znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej pracownik socjalny może zawrzeć kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną, w celu wzmocnienia aktywności i samodzielności życiowej, zawodowej lub przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia wzór kontraktu socjalnego, uwzględniając indywidualne cechy osoby podpisującej kontrakt socjalny.- art. 108 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). W kontrolowanym okresie Ośrodek nie zawierał kontraktów socjalnych. Kierownik oświadczył: Ośrodek nie zawarł żadnego kontraktu w 2013 i 2014 roku z uwagi na brak możliwości wynegocjowania ustaleń między pracownikiem socjalnym a podopiecznym. Zał. nr Współpraca z powiatowym urzędem pracy. Do zadań własnych gminy należy współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechnianie informacji o usługach poradnictwa zawodowego i szkoleniach- art. 17 ust.2 pkt 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.). Zgodnie z oświadczeniem kierownika: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej współpracuje z PUP w Pile oraz filią PUP w Wyrzysku. Corocznie sporządza wykaz osób bezrobotnych korzystających z pomocy tut. Ośrodka na prace publiczne, prace społecznieużyteczne. Otrzymywane z PUP oferty pracy wywieszane są na tablicy ogłoszeń Ośrodka. Zał. nr 19 11

12 9. Świadczenie niezrealizowane przez Ośrodek. Ośrodek nie realizował w kontrolowanym okresie następujących zadań: - świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych, - przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na porycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, - przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego, - sprawienie pogrzebu, - udzielanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie, - kierowanie osób do domów pomocy społecznej. Zgodnie z informacją udzieloną przez Kierownika powyższych zadań nie realizowano z uwagi na brak wniosków. Zał. nr Działania dodatkowe podejmowane przez GOPS. Ośrodek poza zadaniami statutowymi prowadził następujące działania: - przedświąteczna zbiórka żywności, - zbiórka odzieży, sprzętu AGD, mebli, - dystrybucja żywności z Banku Żywności, - udział w olimpiadach dla osób niepełnosprawnych organizowanych przez LZS w Pile, - realizacja (od 2013 r.) projektu Ścieżka sukcesu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego program skierowany do osób w wieku lat, mający na celu aktywizację zawodową i społeczną osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, - przystąpienie w 2014 r. do realizacji projektu Nowa perspektywa skierowanego do osób w wieku lat, - współorganizacja corocznej Wigilii dla osób starszych i samotnych z terenu Gminy Miasteczko Krajeńskie. Zał. nr 19 Podsumowanie. Na podstawie dokonanej analizy dokumentów, ustalono, że we wszystkich decyzjach z zakresu pomocy społecznej, wydawanych w kontrolowanym okresie, w podstawie prawnej przywoływano nieaktualnych publikator ustawy o pomocy społecznej to jest Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 ze zmianami. W części decyzji przywołano nieaktualny publikator ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zmianami. Od lutego 2013 r. obowiązuje tekst jednolity opublikowany w Dz. U. z 2013 r., poz Z związku z powyższym Kierownik Ośrodka oświadcza: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Miasteczku Kraj. Informuje, że od miesiąca lutego 2014 r. w decyzjach administracyjnych przywoływane będą aktualne, obowiązujące publikatory aktów prawnych (KPA, ustawa o pomocy społecznej). Zał. nr 23 W wielu przypadkach nie sporządzono aktualizacji wywiadu środowiskowego, nie utrwalano w formie pisemnej zmian w sytuacji klientów. Ustalenia pracowników były zbyt mało szczegółowe. 12

13 W większości przypadków zasiłki wypłacone zostały przed uprawomocnieniem się decyzji, mimo, że nie nadano im rygoru natychmiastowej wykonalności (nie przywołano art. 108 K. p. a.). Wywiady środowiskowe podpisane przez klientów i pracowników socjalnych, plan pomocy zatwierdzany przez Kierownika. INFORMACJE KOŃCOWE. Kontrolę wpisano do książki kontroli jednostki kontrolowanej pod pozycją nr 2. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których jeden przekazano Kierownikowi Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Miasteczku Krajeńskim dnia r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej mgr Anna Betańska.. /data, podpis i pieczęć imienna/ Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej ( Dz. U. Nr 61 poz. 543 ze zm.) kierownik jednostki kontrolowanej został poinformowany o przysługującym mu z mocy 16 ust. 1 i 3 prawie do: - zgłoszenia na piśmie do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu w ciągu 7 dni od dnia otrzymania protokołu umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole; - odmowy podpisania protokołu kontroli i złożenia w ciągu 7 dni od dnia jego otrzymania, wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Protokół podpisano: Starszy Inspektor Wojewódzki Monika Pieprz r.. Inspektor Wojewódzki Irena Rakowicz r.. /podpisy inspektorów, data podpisania/ Miasteczko Krajeńskie r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej mgr Anna Betańska / miejscowość, data, imię, nazwisko, stanowisko-pieczęć imienna/ 13