»Europejskie zwyczaje płatnicze«studium EOS, dotyczące czterech krajów, 2007 r. With head and heart in finance

Transkrypt

1 »Europejskie zwyczaje płatnicze«studium EOS, dotyczące czterech krajów, 2007 r. With head and heart in finance

2 »Europejskie zwyczaje płatnicze«studium EOS, dotyczące czterech krajów, 2007 r. Szanowni Państwo, prezentujemy Państwu wyniki pierwszego studium EOS, dotyczącego czterech krajów, za rok 2007: "Europejskie zwyczaje płatnicze«. We współpracy z niezależnym instytutem badania rynku Ipsos, EOS przeprowadził w 645 przedsiębiorstwach ankietę, dotyczącą panujących tam obyczajów płatniczych. Po 200 przedsiębiorstw w Grecji, Polsce i Rosji oraz 45 przedsiębiorstw w Rumunii, udzieliło odpowiedzi, dotyczących własnych doświadczeń płatniczych, rozwoju gospodarczego kraju oraz zakresów tematycznych, dotyczących zarządzania ryzykiem i należnościami. Studium EOS, dotyczące czterech krajów, za rok 2007: Europejskie zwyczaje płatnicze" dostarcza działającym na skalę międzynarodową przedsiębiorstwom danych, niezbędnych przy planowaniu na przykład ekspansji na nowe rynki. Oferując swe usługi finansowe w 21 krajach świata, Grupa EOS uważa, że do jej zadań należy również regularne zaopatrywanie swych partnerów i innych zainteresowanych w informacje o rynkach. Od wielu lat ponad 37 przedsiębiorstw Grupy EOS działa skutecznie w obszarach zarządzania informacjami, dłużnikami i należnościami. EOS należy do wiodących europejskich oferentów i jest jednym z nielicznych koncernów, działających w tej dziedzinie na skalę światową. Pragniemy serdecznie podziękować wszystkim ankietowanym przedsiębiorstwom za udział w studium EOS, dotyczącym czterech krajów za rok 2007: "Europejskie zwyczaje płatnicze«. Wasz Hans-Werner Scherer, Prezes Zarządu Grupy EOS

3 Spis treści Management summary 4 Dynamika podlegająca zmianom 5 Zwyczaje płatnicze w Grecji 6 Żądać bez nacisku Grecy liczą się z pogorszeniem Wzrasta zaufanie do możliwości firm windykacyjnych Zwyczaje płatnicze w Polsce 8 Dotrzymywanie kroku jest opłacalne Polacy są optymistyczni Nadchodzący trend: outsourcing Zwyczaje płatnicze w Rumunii 10 Stali klienci w centrum uwagi 10 Pozytywna ocena 11 Rumuni wybierają czasem również inne drogi 11 Zwyczaje płatnicze w Rosji 12 Odwaga w podejmowaniu ryzyka Czas to pieniądz 12 Niemal zupełny brak usługodawców zewnętrznych Informacje o krajach 14 Dane strukturalne 15 Metryka wydawnictwa Wydawca: KG EOS Holding GmbH & Co Odpowiedzialni za treść:

4 Lara Flemming, Komunikacja zewnętrzna, KG EOS Holding GmbH & Co Steindamm 71, Hamburg, Niemcy, tel.: , Mareike Brase, Market Research, KG EOS Holding GmbH & Co Steindamm 71, Hamburg, Niemcy, tel.: , Redakcja: Andre Bense, das AMT GmbH, Hamburg, Kierownictwo artystyczne: Petra Hasselbring, Hamburg 2008 KG EOS Holding GmbH & Co Dodruk dozwolony z podaniem źródła. Prosimy o przestanie jednego egzemplarza dokumentu.

5 Management Summary We współdziałaniu z niezależnym instytutem badania rynku Ipsos, EOS przeprowadził w końcu 2007 roku ankietę w 645 przedsiębiorstwach z czterech krajów europejskich, dotyczącą obyczajów płatniczych, panujących na tamtejszych rynkach. Grecja Grecy żądają bez nacisku W Grecji udział niezapłaconych należności w całkowitej kwocie obrotów wynosi przeciętnie 25%. Ponad jedna czwarta ankietowanych przedsiębiorstw podaje, że przeciętna wysokość należności, przypadająca na jednego dłużnika, wynosi ponad euro. Ponieważ Grecy wyznaczają równocześnie długie terminy płatności (105 dni), może dojść do wystąpienia braku płynności w innym miejscu (por. str. 6). Niewiele jest takich przedsiębiorstw, które liczą na poprawę w przyszłości: 35% oczekuje, że dyscyplina płatności ulegnie dalszemu pogorszeniu (por. str. 6). Polska Terminy płatności: dotrzymywanie terminów jest opłacalne Średnio 9% rachunków w polskich przedsiębiorstwach regulowanych jest terminowo. Należności zaległe wynoszą przy tym 10% całkowitej kwoty obrotów - to niewiele, w porównaniu z zaległymi należnościami firm w Rosji, Grecji i Rumunii. Zwłoka, na jaką pozwalają sobie Polacy pomiędzy terminem płatności i rzeczywistym wpływem należności, wynosi zaledwie 37 dni (por. str. 8). Ponad dwie trzecie polskich przedsiębiorstw zatrudnia własnych menadżerów kredytowych, 75% korzysta z pomocy usługodawców zewnętrznych (por. str. 9). Rumunia Stali klienci w centrum uwagi Blisko 90% przedsiębiorstw rumuńskich bada solidność i wypłacalność klientów przed zawarciem transakcji. Tutejsze przedsiębiorstwa rzadko zatrudniają wewnętrznych ekspertów zarządzania kredytami, równie rzadko udzielają zleceń zewnętrznym firmom windykacyjnym (por. str. 10). Rosja Mniej badań solidności i wypłacalności Mimo znacznego udziału nowych klientów przeciętnie blisko połowa rosyjskich przedsiębiorstw nie bada przed zawarciem transakcji ich solidności i wypłacalności. Oznacza to podejmowanie przez te przedsiębiorstwa ryzyka utraty należności (por. str. 12). Ponad połowa wszystkich przedsiębiorstw w Rosji zatrudnia fachowców z zakresu zarządzania kredytami. Średnio mniej niż jedna piąta korzysta z możliwości oferowanych przez outsourcing (por. str. 13). Wyniki studium EOS możecie Państwo znaleźć w Internecie na stronie:

6 Dynamika podlegająca zmianom Dynamiczne są wszystkie te kraje: Polska, Grecja, Rosja i Rumunia odnotowują aktualnie stopy wzrostu, wynoszące pomiędzy 4 i 7%. Istotnymi przyczynami tego rozwoju są inwestycje o znacznej wysokości oraz konsumpcja indywidualna. Jednak gospodarki narodowe ankietowanych krajów różnią się między sobą w sferze historycznej, kulturowej, a także gospodarczej. Również różnice w zakresie zachowań płatniczych tych krajów, które uwidoczniono w przedmiotowym studium "Europejskie zwyczaje płatnicze«, są po części dość znaczne. Wyniki badania dostarczają działającym w opisanych krajach przedsiębiorstwom wskazówek, dotyczących zarządzania kredytami i należnościami. Oto przykład: terminy płatności w czterech objętych studium krajach różnią się znacznie między sobą. Podczas gdy Polacy udzielają terminu płatności wynoszącego 32 dni, to w Rumunii jest to 36, w Rosji 78, a w Grecji 105 dni. Na tym tle należy rozpatrywać udział uregulowanych terminowo płatności. 68% greckich klientów płaci punktualnie - ale mają oni na to średnio 3,5 miesiąca czasu. W Rumunii, zgodnie z danymi zawartymi w studium, również 67% klientów reguluje swe rachunki terminowo. Jest to wysoki wynik, szczególnie przy uwzględnieniu terminu płatności, wynoszącego 36 dni.

7 Grecja Grecka gospodarka stoi w obliczu nowych wyzwań: deficyt budżetowy i wzrastająca presja inflacyjna hamują rozwój koniunktury. Pilnie potrzebne są kolejne inwestycje. Żądać bez nacisku Udział dotychczas nieuregulowanych należności, mierzony wedle całkowitych obrotów przedsiębiorstw greckich, jest przeciętnie bardzo wysoki: około 25% wszystkich należności nie zostało uregulowanych. Jest to znacznie więcej niż w Rumunii (15%), Rosji (12%) i Polsce (10%). Ponadto ponad jedna czwarta ankietowanych przedsiębiorstw greckich podaje, że przypadające na jednego dłużnika nieuregulowane należności należą do kategorii przewyższającej kwotę euro - tej płynności może braknąć dla realizacji inwestycji. W dziedzinie przyznawania terminów płatności greckie przedsiębiorstwa są porównywalnie najbardziej wspaniałomyślne: podczas gdy w Polsce, Rumunii i Rosji większość przedsiębiorstw wyznacza terminy płatności wynoszące do 30 dni, Grecja stanowi prawdziwy wyjątek. 35% przedsiębiorstw udziela terminów płatności wynoszących 91 dni i więcej. Mimo krótszych terminów płatności, udział regulowanych terminowo płatności jest w takich krajach jak Rumunia (67%) i Rosja (84%) zbliżony lub nawet wyższy niż w Grecji, gdzie wynosi on 68%. Małe i średnie przedsiębiorstwa prawie nie korzystają z państwowych programów wspierających Greckie matę i średnie przedsiębiorstwa niezwykle rzadko korzystają z państwowych programów wspierających. Takie stwierdzenie zawiera studium Hellenie Organization of Smali and Medium- Sized Enterprises & Handicraft S.A. (EOMMEX) z marca 2008r. Zaledwie 2% kapitałów firmowych pochodzi ze źródeł publicznych, natomiast około 95% z banków lub z kapitału własnego. Alternatywne źródła finansowania jak np. leasing nie są prawie w ogóle wykorzystywane. Grecy liczą się z pogorszeniem Jedna piąta ankietowanych przedsiębiorstw greckich odczuła przynajmniej raz zagrożenie swej płynności finansowej, spowodowane utratą należności - jest to znacznie więcej niż w Polsce (13%), w Rosji (9%) i w Rumunii (16%). 43% greckich przedsiębiorstw stwierdza przy tym, że w ciągu ostatnich dwóch lat dyscyplina płatnicza uległa pogorszeniu. 35% oczekuje, że zachowania płatnicze ulegną w przyszłości dalszemu pogorszeniu. W Polsce, Rosji i Rumunii liczby te wahają się w przedziale pomiędzy 3 i 6%. Jako przyczyny złej dyscypliny płatniczej ankietowani podają w odniesieniu do

8 dłużników indywidualnych problemy z płynnością finansową i nadmierne zadłużenie, w przypadku dłużników-przedsiębiorstw obok problemów z płynnością finansową również ogólną sytuację gospodarczą. Ta ogólnie raczej pesymistyczna ocena znajduje swą kontynuację w spojrzeniu na spodziewany rozwój niewypłacalności osób fizycznych oraz przedsiębiorstw: w przeciwieństwie do Polski, Rosji i Rumunii, Grecy liczą się w znacznym stopniu ze wzrostem obu rodzajów niewypłacalności. Wzrasta zaufanie do możliwości firm windykacyjnych W ramach zarządzania kredytami i należnościami 63% greckich przedsiębiorstw korzysta z ofert usługodawców zewnętrznych, takich jak kancelarie adwokackie lub firmy windykacyjne. Przy tym więcej niż co piąte przedsiębiorstwo wyraża niezadowolenie ze współpracy z adwokatami. Większe zaufanie pokładane jest w profesjonalnych usługodawcach z zakresu windykacji: w bezpośrednim porównaniu około 36% klientów firm windykacyjnych ocenia ich działania jako efektywne, natomiast pośród zleceniodawców kancelarii adwokackich zadowolenie wyraża zaledwie 26%. Większość ankietowanych (51%) zakłada, że w następnych 2 latach w ich przedsiębiorstwach nastąpi wzrost znaczenia zarządzania ryzykiem i należnościami. Obecnie przeciętnie 39% zakładów w Grecji zatrudnia w strukturach wewnętrznych fachowców z zakresu zarządzania kredytami.»płacą w ostatniej chwili«wielu Greków gotowych jest zaciągać kredyty, aby móc prowadzić wymarzony styl życia. Jednakże spłata tych kredytów często nie następuje zbyt sprawnie. Grecy mają tendencję pozostawiania wszystkiego na ostatnią chwilę. Ponadto, w obliczu stopy bezrobocia wynoszącej ponad 8%, mamy dziś coraz częściej do czynienia z sytuacją, gdy wielu kredytobiorców po prostu nie jest w stanie spłacić swych długów. Lysandros Tsakiridis, Dyrektor Zarządzający EOS Matrix SA. Grecja

9 Polska Polska gospodarka pozostanie również w roku 2008 na kursie wzrostu, słabnącym jednakże lekko w porównaniu z rokiem Główną sprężyną, nakręcającą koniunkturę, pozostaną inwestycje oraz konsumpcja indywidualna. Ponadto, zgodnie z ocenami dokonanymi przez międzynarodowych ekspertów finansowych, główne wyzwania stanowić będą działania, zmierzające do zminimalizowania biurokracji oraz obniżenie podatków od przedsiębiorstw. ii»rośnie popyt na profesjonalne zarządzanie należnościami" Polska gospodarka przeżywa wzrost. Jedną z głównych przyczyn tego wzrostu stanowi konsumpcja indywidualna. Podobnie jak w Rosji, wzrasta liczba kredytów indywidualnych. Zadłużenie na głowę wynosi złotych*. Wielu Polaków spłaca dziś nie tylko jeden, ale nawet kilka kredytów. Dlatego też przedsiębiorstwa prognozują wzrost popytu na profesjonalne zarządzanie należnościami. Bogusław Lewantowicz, Dyrektor Zarządzający EOS KSI Polska Dotrzymywanie kroku jest opłacalne Średni termin płatności udzielany przez polskie przedsiębiorstwa wynosi 32 dni i jako taki jest krótki w porównaniu z innymi krajami, objętymi niniejszym studium. Jednak zaledwie 9% firm reguluje swe rachunki w wyznaczonych terminach. W sektorze usług jest to zaledwie 5%, w handlu 10%, a w przemyśle 8%. Dla porównania: w Rumunii terminy płatności wynoszą 36 dni, a więc zaledwie o 4 dni więcej. Mimo to 67% tamtejszych zakładów reguluje swe rachunki zgodnie z wyznaczonym terminem. Udział niezapłaconych należności w całkowitych obrotach danego roku wynosi w polskich przedsiębiorstwach 10% i jest niewielki, w porównaniu z przedsiębiorstwami greckimi (25%), rosyjskimi (12%) i rumuńskimi (15%). Natomiast średnia wartość należności niezapłaconych, mierzona w odniesieniu do całkowitego poziomu należności, wynosi 2,6% i jest tym samym wyższa, niż w innych krajach, objętych przedmiotowym studium. Pomiędzy upływem wyznaczonego terminu płatności i rzeczywistym dokonaniem zapłaty upływa średnio zaledwie 37 dni. Ten tak krótki okres przedsiębiorstwa polskie zawdzięczać mogą zarówno działaniom, podejmowanym przez wewnętrzne jednostki zarządzania należnościami, których liczba sięga 67%, jak i nawiązywanej często współpracy z usługodawcami zewnętrznymi: zaledwie 23% ankietowanych przedsiębiorstw opracowuje swe należności wyłącznie przy pomocy jednostek wewnętrznych. ' Około euro. Odpowiada to około 5,6-krotnemu przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w Polsce.

10 Polacy są optymistyczni 64%, a więc nieco mniej niż dwie trzecie ankietowanych w Polsce przedsiębiorstw podaje, że dyscyplina płatnicza w ciągu ostatnich dwóch lat uległa poprawie lub też pozostała na niezmienionym poziomie - mimo, że zaledwie 9% rachunków jest regulowanych punktualnie a udział utraconych należności wynosi 2,6%. Polskie przedsiębiorstwa patrzą również optymistycznie w przyszłość. 48% spośród nich oczekuje poprawy dyscypliny płatniczej, 39% sądzi, że sytuacja w ciągu kolejnych dwóch lat nie ulegnie zmianie. Większość polskich zakładów prognozuje ponadto poprawę lub niezmienioną sytuację w zakresie niewypłacalności przedsiębiorstw: zaledwie 17% ankietowanych jest zdania, że liczba niewypłacalności w ciągu najbliższych dwóch lat wzrośnie. Nadchodzący trend: outsourcing Mimo że 67%, a więc ponad dwie trzecie spośród polskich przedsiębiorstw zatrudnia w swych jednostkach wewnętrznych specjalistów zarządzania należnościami, to w trzech czwartych przedsiębiorstwa te współpracują dodatkowo z usługodawcami zewnętrznymi, takimi jak firmy windykacyjne lub kancelarie adwokackie. Zaledwie 23% opracowuje swe należności wyłącznie w systemie wewnętrznym, co stanowi najniższy wskaźnik w porównaniu z przedsiębiorstwami w Rosji (80%), Rumunii (44%) i Grecji (35%). Polskie przedsiębiorstwa są ponadto bardziej zadowolone ze współpracy z kancelariami adwokackimi niż ankietowani z pozostałych krajów. Zaledwie 2% spośród polskich przedsiębiorstw wyraża niezadowolenie. Polskie przedsiębiorstwa najczęściej zasięgają u profesjonalnych oferentów informacji o możliwościach korzystania z usług windykacji sądowej i przedsądowej a także o zarządzaniu dłużnikami i procedurach upominawczych. Wzrostu znaczenia zarządzania ryzykiem i należnościami oczekuje w ciągu najbliższych dwóch lat przede wszystkim polska branża usług, która w porównaniu z polskim handlem i przemysłem odnotowuje obecnie najniższy poziom niezapłaconych należności oraz najkrótsze terminy płatności. Przyczyna dobrego nastroju jest uzasadniona Zgodnie z badaniem, przeprowadzonym przez Landesbank Baden-Wiirttemberg (Niemcy), dobra sytuacja koniunkturalna Polski niewiele się zmieni również w roku Utrzymujący się wzrost wynagrodzeń i poprawa sytuacji na rynku pracy, uskrzydlą indywidualną konsumpcję również w roku Działalność inwestycyjna raczej nie będzie mogła w pełni kontynuować świetnych wyników ubiegłego roku. Z tej przyczyny najprawdopodobniej nastąpi konsolidacja wzrostu gospodarczego na wysokim poziomie - obecne prognozy zakładają około 5%.

11 Rumunia Rumunia uchodzi za jedną z najsilniej dereguiowanych i prywatyzowanych gospodarek narodowych świata. Roczny wzrost produktu krajowego brutto (PKB) tego azjatyckiego tygrysa wynosi, poczynając od roku 2001, przeciętnie 5%. W roku 2007 było to nawet 6%. Stali klienci w centrum uwagi Jakie działania podejmują rumuńskie przedsiębiorstwa, aby uniknąć utraty należności? 40% uczestniczących w ankiecie przedsiębiorstw dostarcza swe towary w zamian za zapłatę z góry. Płatności gotówkowe stosuje 33% przedsiębiorstw, a 29% żąda od swych klientów składania poręczeń w formie oświadczeń gwarancyjnych. Ponadto 89% rumuńskich przedsiębiorstw bada przed zawarciem umowy solidność i wypłacalność partnerów handlowych. Tym samym spośród czterech krajów, będących przedmiotem studium, jedynie Grecy (92%) prowadzą jeszcze intensywniejsze badania partnerów handlowych. Przyczyna tak wysokiej liczby badań może wynikać z faktu, że zaledwie 20% rumuńskich przedsiębiorstw dysponuje własnymi specjalistami z zakresu zarządzania należnościami a 45% spośród nich nie udziela również zleceń usługodawcom zewnętrznym. Chcąc zasięgnąć informacji o wypłacalności swych klientów, zakłady rumuńskie korzystają w pierwszym rzędzie z informacji udzielanych przez banki (50%), następnie z zapytań, kierowanych do banków danych (43%) oraz z informacji Izby Przemysłowo- Handlowej (43%). Rumuńskie zakłady poddają kontroli blisko dwie trzecie (64%) swych stałych klientów. Jest to najwyższy wskaźnik, w porównaniu z innymi krajami, objętymi niniejszym studium. w»wzrost rynku windykacyjnego<< Rumuński rynek windykacyjny przeżywa swój boom od czasu, gdy w roku 2003 nastąpił prawdziwy szturm na kredyty konsumpcyjne. Wprawdzie dyscyplina płatnicza ulega poprawie, bowiem wskutek wzrastającego braku fachowców nastąpił wzrost średnich wynagrodzeń, jednakże z drugiej strony blisko 50 do 60% firm ogłasza rokrocznie niewypłacalność - w tym połowa spośród nich wskutek plajty partnera handlowego. Georg Kovacs, Dyrektor Zarządzający EOS KSI Rumunia

12 11 Pozytywna ocena Przeciętnie 40% ankietowanych rumuńskich uczestników Studium podaje, że dyscyplina płatnicza uległa w ciągu ostatnich dwóch lat poprawie. Obserwując liczbę dokonanych terminowo płatności, określanych na 67% oraz przeciętny termin płatności, wynoszący 36 dni, stwierdzamy, że przedsiębiorstwa rumuńskie otrzymują swe należności szybciej, niż ich koledzy z Rosji, Polski lub Grecji - krajów, objętych niniejszym porównaniem. Być może właśnie dzięki temu ponad połowa (51%) przedsiębiorstw ocenia przyszłość pozytywnie, oczekując dalszej poprawy dyscypliny płatniczej. Ponadto większość spośród nich nie doświadczyła jeszcze spowodowanych opóźnionymi płatnościami problemów z płynnością finansową. Większość rumuńskich ankietowanych wychodzi z założenia, że niewypłacalność osób fizycznych wzrośnie przyszłości w znacznie wyższym stopniu, niż niewypłacalność przedsiębiorstw. Rumuni wybierają czasem również inne drogi Przeciętny udział obcego kapitału w przedsiębiorstwach rumuńskich jest na tle porównania czterech krajów raczej wysoki i wynosi 30%. Jedynie przedsiębiorstwa greckie działają w oparciu o wyższy udział obcego kapitału (33%). Wiodącym instrumentem finansowym jest dla rumuńskich ankietowanych klasyczny kredyt bankowy, wykorzystywany przez stanowiącą 58% większość. Popularne są ponadto kredyty od dostawców (38%), kapitał udziałowy (36%) oraz leasing (36%). W odróżnieniu od Polski i Rosji, finansowanie polegające na akumulacji zysku odgrywa w zakładach rumuńskich jedynie nieznaczną rolę. Zaledwie 18% zakładów zatrzymuje zyski. Podobną sytuację obserwujemy w zakresie subwencji publicznych i zabezpieczonych aktywami papierów wartościowych (Asset-Backed Securities), które w rumuńskich przedsiębiorstwach nie są prawie wykorzystywane. Ulubionym w Rumunii instrumentem finansowym jest kapitał udziałowy, nadal wykorzystywany w innych objętych studium krajach w niewielkim stopniu. Drogi finansowania wybierane przez przedsiębiorstwa niemieckie Zgodnie ze studium EOS, panel finansowy 02/07, średnie firmy niemieckie finansują swe inwestycje w pierwszym rzędzie z zatrzymywanego zysku. Popularne są ponadto krótko- i długoterminowe kredyty bankowe, zajmujące drugą i trzecią pozycję pośród wybieranych form finansowania.

13 12 Rosja Silnik napędzający koniunkturę w Rosji, pracuje nadal na najwyższych obrotach. W roku 2007 PKB wzrośnie wedle prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF) o ca. 7%, osiągając kwotę, wynoszącą około 1,3 biliona euro. Odwaga w podejmowaniu ryzyka Gospodarka rosyjska przeżywa boom. Rosyjskie zakłady określają przeciętny udział nowych klientów na 20% - jest to wartość nie do pogardzenia w porównaniu z innymi wzrastającymi rynkami, takimi jak Polska (12%) i Rumunia (14%). Mimo wysokiego udziału nowych klientów, przeciętnie blisko połowa wszystkich przedsiębiorstw rosyjskich nie bada solidności i wypłacalności klienta przed zawarciem transakcji. Oznacza to podejmowanie ryzyka utraty należności. Dla porównania: w takich krajach jak Polska, Grecja i Rumunia około 9 na 10 przedsiębiorstw bada solidność i wypłacalność swych klientów. Udział stałych klientów, poddawanych w Rosji badaniu solidności i wypłacalności, wynosi 60% i jest wysoki, w porównaniu z Polską (48%) i Grecją (37%). Różne są także metody, stosowane w ramach badania solidności i wypłacalności klientów. Podczas gdy firmy greckie i rumuńskie korzystają głównie z informacji bankowych, zakłady rosyjskie decydują się na poszukiwania prowadzone w internecie oraz posługują się wymianą informacji w ramach własnego przedsiębiorstwa a także sprawozdaniami zamieszczanymi w mediach. Rosjanie inwestują w Europie Środkowej Rosyjskie przedsiębiorstwa będą w ciągu najbliższych dziesięciu lat inwestować w szczególności w firmy naftowe i gazowe w Europie Środkowej. W związku z tym rosyjskie środki popłyną w pierwszym rzędzie do byłych»krajów bloku wschodniego«. Do tego wniosku dochodzi studium»europa Środkowa scenariusze, trendy i perspektywy«, opracowane przez Roland Berger Strategy Consultants. W ankiecie, stanowiącej podstawę tego studium, uczestniczyło 140 zarządów przedsiębiorstw przemysłowych z Chorwacji, Czech, Polski, Rumunii, Słowacji, i Węgier. Czas to pieniądz Rosyjskie przedsiębiorstwa płacą - w porównaniu z polskimi, rumuńskimi i greckimi - najbardziej terminowo. Przeciętnie 84% należności przedsiębiorstw rosyjskich w skali roku obrotowego regulowane jest terminowo - są to wyraźnie lepsze wyniki, niż u europejskich sąsiadów z Polski (9%), Grecji (68%) i Rumunii (67%). Co drugie rosyjskie przedsiębiorstwo podaje przy tym brak jakichkolwiek należności utraconych.

14 13 Ten pozytywny obraz ulega pewnej relatywizacji wraz z uwzględnieniem przeciętnych terminów płatności, wynoszących 78 dni. Wartość ta uzależniona jest w szczególności od sektora usług, którego klienci mają na pokrycie należności aż 161 dni; w Rumunii jest to 36 dni, w Polsce 32 dni, w Grecji aż 105 dni. W przemyśle i handlu termin ten wynosi zaledwie 36 dni. Jeżeli stosowna kwota nie została zapisana na dobro rachunku w uzgodnionym terminie, to rosyjskie przedsiębiorstwa muszą czekać na wpływ opóźnionych płatności przeciętnie 86 dni. Niemal zupełny brak usługodawców zewnętrznych Ponad połowa wszystkich rosyjskich przedsiębiorstw (58%), zatrudnia wewnętrznych menadżerów kredytowych. W zestawieniu branż na wyróżnienie zasługuje w szczególności sektor usług: przeciętny udział przedsiębiorstw, dysponujących własnym działem zarządzania kredytami, wynosi - w podziale na branże - 76% wśród usługodawców, w przemyśle jest to 48% a w handlu 50%. Przy tym rosyjskie zakłady zatrudniają w działach zarządzania kredytami przeciętnie 6,2 pracowników, a więc największą liczbę w porównaniu z przedsiębiorstwami polskimi i rumuńskimi (po 3,6) oraz greckimi (3,8). Wielkość tych działów jest w badanych branżach bardzo zróżnicowana. W dziedzinie usług liczba ta jest najwyższa i wnosi przeciętnie 9,5 zatrudnionych. Tak wysoka liczba zatrudnionych stanowi być może wyjaśnienie faktu, że wyraźna większość, a mianowicie 80% przedsiębiorstw rosyjskich nie współpracuje z usługodawcami zewnętrznymi. Zaledwie 17% firm korzysta do chwili obecnej z możliwości oferowanych przez outsourcing. "Outsourcing to jedno z możliwych rozwiązań«ll Po kryzysie finansowym 1998 roku, wiele banków utworzyło wewnętrzne działy windykacji. Obecnie branża cierpi z powodu wzrastających kosztów - w tym również związanych z zatrudnieniem wysoko wykwalifikowanych pracowników. W roku 2007 realne dochody wzrosty przeciętnie o 13,3%. Przekazywanie niezapłaconych należności do firm windykacyjnych stanowi dla banków jedną z możliwości redukcji kosztów i zatrudnienia swych pracowników na bardziej efektywnych stanowiskach. Mariusz Kloska, Dyrektor Zarządzający LLC EOS Rosja

15 Informacje o krajach Grecja PKB Grecji wzrastać będzie umiarkowanie również w roku 2008: eksperci prognozują uzyskanie wartości w przedziale pomiędzy 3,7% (OECD) i 3,6% (IMF). Z drugiej strony zarówno pozostający na stałym wysokim poziomie deficyt budżetowy jak i wzrastająca inflacja, wywierają nacisk na konkurencyjność greckiej gospodarki. Zarówno eksperci z bfai jak i z IMF są w równym stopniu świadomi tego, że Grecja przekroczy w roku 2008 krytyczny próg 3-procentowej inflacji. Światowa lista rankingowa Międzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF) krajów, których gospodarki narodowe wykazują najsilniejszy PKB za rok 2007, plasuje liczącą 11,1 milionów mieszkańców Grecję na 30 miejscu. Polska Wedle danych uzyskanych przez CIA World Factbook, Polska wygospodarowała w roku 2007 produkt krajowy brutto w wysokości około 425 miliardów euro. Tym samym na światowej liście rankingowej CIA z 2007 r., Polska zajmuje 21 pozycję w świecie i 7 miejsce w Europie. W kraju, liczącym 38 milionów mieszkańców, prawdziwy boom przeżywa przede wszystkim budownictwo. Zgodnie z jednym z badań bfai uzyskało ono najwyższe stopy wzrostu, wynoszące 14,6%. Do budownictwa dołączył sektor przemysłowy z wynikiem blisko 7,7% oraz sfera usług z około 5,5%. Poziom bezrobocia wyniósł w roku 2007 około 11 %, co stanowi wyraźną poprawę w porównaniu z rokiem poprzednim (14,6%). Zgodnie z prognozą bfai na 2007 r., stopa inflacji kształtowała się w roku 2007 pomiędzy 2,1 i 2,6%. Rumunia Zgodnie z oceną CIA World Factbook, PKB Rumunii wzrośnie w roku 2007 o 5,9%, do kwoty wynoszącej około 170 miliardów euro. Sektor ustug i branża budowlana stanowią siłę pociągową ekspansji. W przemyśle kreacja wartości brutto ulegnie lekkiemu osłabieniu, wahając się wokół poziomu wynoszącego około 5,4%. Wprawdzie inwestycje i konsumpcja pozostaną w Rumunii na stałym poziomie, jednakże międzynarodowi analitycy, tacy jak Standard & Poors, spoglądają na ten kraj o 21,6 milionach mieszkańców, z wyraźnie większą dozą sceptycyzmu niż miało to miejsce jeszcze przed rokiem. Lista rankingowa IMF, obejmująca największe w skali światowej gospodarki narodowe - mierzone wedle PKB z roku plasuje Rumunię na miejscu 42. Rosja Gospodarka Rosji działała w roku 2007 lepiej, niż oczekiwano. Zgodnie z danymi IMF, PKB za rok 2007 wzrośnie o 7% do około 1,3 biliona euro. Również na rok 2008 eksperci IMF prognozują roczny wzrost w wysokości 6,5%. Stopa bezrobocia spadła w roku 2007 do poziomu 6,5% a stopa inflacji, wynosząca w roku ,1%, będzie niższa niż w roku 2006, gdy uzyskała poziom 9,7%. Koniunktura kraju zaludnionego przez 142 milionów mieszkańców napędzana jest obecnie nie tylko wydobyciem surowców lecz także, w znacznym stopniu, popytem wewnętrznym. Zgodnie ze światową listą rankingową IMF za rok 2007, Rosja zajmuje mierzone wedle PKB miejsce 9.

16 15 Dane strukturalne Działający na zlecenie EOS niezależny instytut badania rynku Ipsos, przeprowadził wśród kadry kierowniczej z zakresu finansowego ankietę, dotyczącą zwyczajów płatniczych, panujących w Grecji, Polsce, Rumunii i Rosji. W telefonicznym badaniu uczestniczyło łącznie 645 menadżerów. Dane pozyskiwano w październiku 2007 roku. Siedziba: Przedsiębiorstwa z czterech krajów rekrutowano dowolnie, w oparciu o zewnętrzne banki danych adresowych. W Polsce, Rosji i Grecji ankietowano 200 przedsiębiorstw, w Rumunii 45 zakładów. Grupa docelowa: W studium uczestniczyły przedsiębiorstwa, zatrudniające przynajmniej 20 pracowników, o rocznych obrotach nie mniejszych niż 5 milionów euro. Wszystkie osoby kontaktowe sprawują w swych firmach opiekę nad sferą zarządzania należnościami/ ryzykiem. W każdym z badanych krajów klienci rekrutują się głównie z obszaru danego kraju. Nowi klienci, mający swe siedziby poza granicami danego kraju, stanowią pomiędzy 12 % i 20% bazy klientów ankietowanych zakładów. Wielkość: Za wyjątkiem Grecji (45%), większość ankietowanych przedsiębiorstw danego kraju określa wysokość swych rocznych obrotów na sumę pomiędzy 5 i 25 milionów euro. Obroty od 51 milionów euro wzwyż, stanowią w każdym z badanych krajów mniej niż jedną czwartą. Co najmniej 75% przedsiębiorstw zatrudnia pomiędzy 20 i 499 pracowników. Struktura kapitałowa: Porównywalnie wysoki udział obcego kapitału wykazują przedsiębiorstwa greckie (33%) i rumuńskie (30%). W Rosji 32% przedsiębiorstw nie jest zdana na kapitał obcy, w Polsce jest to 20% przedsiębiorstw. W Grecji i Rumunii 51 % ankietowanych przedsiębiorstw zaliczyć należy do branży handlowej. Natomiast w Polsce i w Rosji w studium uczestniczyły raczej przedsiębiorstwa przemysłowe - odpowiednio 48% i 40%. Firmy z branży telekomunikacyjnej/it, banki/ karty kredytowe/ubezpieczenia, wydawnictwa i szpitale - ujęte w studium łącznie jako usługodawcy - reprezentowane są w pozostałych krajach raczej w niewielkim stopniu (<13%), za wyjątkiem Rosji (36%).

17 KG EOS Holding GmbH & Co Steindamm Hamburg, Niemcy telefon Faks