Kreatywnie w zgodzie z naturą. Człowiek najlepsza inwestycja

Transkrypt

1 Kreatywnie w zgodzie z naturą Człowiek najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2 Kreatywnie w zgodzie z naturą Pierwsza dekada XXI wieku przyniosła prawdziwą zmianę w pojmowaniu relacji człowieka (i rezultatów jego działań) z otaczającym go środowiskiem. Trwająca ponad 20 lat globalizacja pokazała, że decyzje podejmowane w jednej części świata, mogą mieć daleko idące skutki w innym, całkiem odległym jego zakątku. W konsekwencji wzrastającej świadomości zaczęliśmy nie tylko mówić o odpowiedzialności za nasze poczynania; zaczęliśmy także podejmować konkretne działania. Dziś już wiadomo, że stan środowiska naturalnego zależy w dużym stopniu od nas samych. A liczba osób przekonanych, że ich postawy mają wpływ na stan środowiska oraz zachodzące w nim zmiany także te o zasięgu globalnym, jak zmiany klimatu nieprzerwanie rośnie. Dotyczy to również Polski: dane z Raportu CBOS-u (rok 2010) pokazują, że 60% Polaków uważa, iż przyczyny zmiany klimatu leżą w działalności człowieka. W tym samym roku 71% Polaków oceniało, że ich sposób życia ma wpływ na środowisko, w kolejnym roku odsetek ten wzrósł już do 79% respondentów. W 2011 roku 83% badanych odpowiedziało, że zabiera na zakupy torby wielorazowego użytku (w 2008 roku było to 48%), a 74% przyznało, że segreguje odpadki (w 2008 stanowili oni 55% populacji). Widać zatem wyraźnie, że Polacy nie tylko deklarują potrzebę działań proekologicznych, ale sami są gotowi je podejmować. Te zmiany postaw stanowią dla biznesu niewątpliwe wyzwanie, a jednocześnie ogromną szansę. Wyzwanie, bo konsumenci coraz uważniej będą przyglądać się produktom pod kątem ich wpływu na środowisko. Szansę ponieważ za produkty ekologiczne, powstałe przy jak najmniejszym negatywnym wpływie na środowisko, klienci będą w stanie zapłacić często więcej niż za ich nieekologiczne odpowiedniki. Kreatywnie w zgodzie z naturą

3 Obserwując trendy rynkowe, łatwo też zauważyć, że działania proekologiczne firm na stałe wpisały się już w krajobraz biznesowy. To nie moda, ale konieczność. Podążające tą drogą przedsiębiorstwa dysponują wieloma sposobami, aby osiągnąć swe proekologiczne, biznesowe cele, a sprzyja temu również otoczenie prawno-ekonomiczne, w tym wiele krajowych i międzynarodowych inicjatyw czy programów rozwojowych. Przedsiębiorstwa najnowszej generacji weszły bowiem w społeczno-humanistyczną fazę rozwoju. W kalkulacji działalności biznesowej liczą się przede wszystkim argumenty ekonomiczne, ale odpowiedzialność ekologiczna i społeczna przedsiębiorstw nadaje tej działalności także wymiar etyczny. I choć nie sposób etyki bezpośrednio konfrontować lub godzić z ekonomią, dobre praktyki pokazują, że można świetnie prosperować, dbając o godność pracowników, warunki pracy a jednocześnie kontrolując zewnętrzne, w tym środowiskowe,

4 skutki działania przedsiębiorstwa. Etyczne postępowanie w biznesie jest kierunkiem, w którym zaczyna zmierzać świat. Kto tego jeszcze nie zauważa, w dłuższej perspektywie może ponieść straty. Działania proekologiczne coraz mniej kojarzą się z dużym wysiłkiem i obciążeniem. Wpisują się natomiast do stałych rozwiązań budujących strategie rynkowe przedsiębiorstw. W istocie chodzi bowiem o postawy i style postępowania wyrażające się w prostych, codziennych praktykach. Nie wymagają one wielkiego nakładu czasu i energii, a związane z nimi koszty zazwyczaj okazują się dobrymi inwestycjami. W procesie tym, firmy z branży ICT nie pozostają w tyle. Menedżerowie i inżynierowie z branży ICT uświadomili sobie bowiem, że do pewnego momentu nowoczesność teleinformatyki nie szła w parze z oszczędnością. Przykładowo, rosnąca z roku na rok w ekspresowym tempie wydajność sprzętowa wiązała się z ogromnym poborem energii elektrycznej. A szczególnie wymagające pod tym względem bywają działania związane z koniecznością chłodzenia rozgrzanych systemów IT. Obecnie firmy teleinformatyczne odgrywają istotną rolę w redukcji emisji dwutlenku węgla. I to na skalę globalną. Za początek programowych działań w tym kierunku przyjęło się uważać Konferencję Klimatyczną ONZ (COP 16) w Cancun w grudniu 2010 roku. Wówczas to przyjęta została Deklaracja z Guadalajary, w której kładzie się nacisk na ochronę klimatu przez wprowadzanie rozwiązań teleinformatycznych zmniejszających emisję dwutlenku węgla. Deklaracja, poparta przez ponad 40 firm i instytucji z przeszło 20 krajów, powoływała się na wcześniejsze opracowanie wskazujące, że technologie teleinformatyczne mogą do 2020 roku zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o 15% (raport Smart2020). Branża ICT może ułatwić przejście na gospodarkę proekologiczną, głównie przez zwiększenie efektywności wykorzystywania zasobów teleinformatycznych całej gospodarki. Według danych firmy Ericsson, branża ICT odpowiada jedynie za około 2 procent światowej emisji dwutlenku węgla, ale może skompensować znaczną część pozostałych 98 procent powstałych w rezultacie działań innych branż [doroczny raport na temat zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej firmy Ericsson za rok 2011]. Kreatywnie w zgodzie z naturą

5 W broszurze tej pokazujemy różne sposoby zazielenienia ICT, ale nie tylko. Znalazło się także miejsce na przedstawienie dobrych praktyk i wynikających z nich korzyści w innych obszarach działalności biznesowej, m.in.: I. Ślad węglowy, czyli miara tego, jak oddziałujemy na planetę II. Zielony Marketing: jak czerpać korzyści z EKO-wizerunku III. Zielony Sklep: działalność usługowa też może być EKO IV. Zielone Biuro: proste sposoby zmniejszania oddziaływania środowiskowego pracy administracyjnej V. Ekologiczna siedziba

6 Zacznijmy jednak od Zielonej Informatyki Terminem tym określa się zwykle takie projektowanie systemów informatycznych, by ich eksploatacja miała jak najmniejszy niekorzystny wpływ na środowisko, a jednocześnie wspomagała inne aspekty proekologicznej strategii przedsiębiorstw. Ma to oczywiście znacznie szersze zastosowanie niż aplikacje w branży ICT. Czy wiesz, że 20-30% komputerów biurowych pozostaje włączonych po godzinach pracy (wyniki badań brytyjskiego National Energy Foundation PC Energy Report, UK NEF 2010) systemy informatyczne zużywają znaczące moce energii elektrycznej: komputery osobiste pobierają W, serwery nawet 300W, bezczynny monitor LCD pobiera 20-30W. Kreatywnie w zgodzie z naturą

7 W konsekwencji tego, że człowiek wykorzystuje coraz większą liczbę komputerów (tak w codziennej pracy, jak i życiu prywatnym), całkowite zużycie energii przez infrastrukturę informatyczną jest porównywalne z zapotrzebowaniem na energię całego przemysłu lotniczego! I chociaż typowe systemy operacyjne są obecnie wyposażone w zaawansowane mechanizmy oszczędzania energii w trakcie spoczynku (np. zmniejszanie częstotliwości działania procesora czy tzw. parkowanie dysków), nie ma to jednak wpływu na główne źródło zużycia energii związane z tym, że komputer jest włączony. Co więcej, komputery posiadają także dodatkowe stany zasilania, jak wstrzymanie pamięci i hibernacja, które pozwalają na znaczące oszczędności (1-2 W przy wstrzymaniu pamięci), z reguły jednak nie mają one włączonej opcji zarządzania energią pozwalającej na pełne wykorzystanie tych mechanizmów. Nawyki, nawyki Okazuje się, że nawet proste strategie zarządzania energią mogą wprowadzić oszczędności przekraczające 30% zużytej energii. Wystarczy, gdy będziemy pamiętać, aby: wyłączać monitory podczas krótkich przerw w pracy (1-5 min.), wstrzymywać komputery podczas dłuższych przerw (powyżej 5-10 min.), wyłączać komputery po godzinach pracy, włączać komputery zgodnie z harmonogramem przyjętym w danej firmie czy instytucji (aktualizacji i archiwizacji lub preferencji użytkowników, np. godzin przyjścia do pracy). Osiągnięcie oszczędności wymaga jednak spełnienia kilku warunków w całej firmie, a w szczególności przyjęcia odpowiednich strategii działania, konsekwentne ich stosowanie, a przy tym szczegółowe monitorowanie zużycia energii.

8 Hewlett Packard Polska Oto jakie doświadczenia w tym zakresie posiada jedna z największych firm informatycznych w Polsce, w której wprowadzono następujące rozwiązania: systemowe zmiany w ustawieniach komputerów, aby pobierały jak najmniej energii i automatycznie przechodziły w stan hibernacji, gdy pozostają nieużywane, optymalizacja zużycia energii w sieci IT (obejmującej nie tylko stacje robocze i serwery, ale także urządzenia jak drukarki i pozostały osprzęt, np. przełączniki, routery), elektroniczna dokumentacja w miejsce segregatorów: oszczędność papieru, miejsca, a zarazem ułatwienie w poruszaniu się wśród dokumentów i szybszy ich obieg, Kreatywnie w zgodzie z naturą

9 zastosowanie monitorów LED, zakup sprzętu biurowego spełniającego wymogi ekologiczne (typu EnergyStar, międzynarodowego programu promującego programy energooszczędności) zapewnia mniejsze zapotrzebowanie na energię elektryczną przy zachowaniu pełnej funkcjonalności urządzenia, wirtualizacja danych: stosowanie terminali połączonych chmurą, zużywających mniej energii elektrycznej niż komputery, własny system recyklingu obejmujący odbiór zużytego sprzętu od klientów, odzyskiwanie elementów sprawnych, oddawanie do recyklingu niesprawnych, segregowanie odpadów elektronicznych, zbieranie płyt CD i baterii, izolowanie elementów zawierających niebezpieczne substancje. Doświadczenia te pokazują, że tradycyjne już podejście do działań proekologicznych, na przykład przez wymianę żarówek na energooszczędne, jest bardzo istotne. Stanowi to jednak zaledwie ułamek korzyści, jakie możemy czerpać z zastosowania rozwiązań technologicznych w procesie wdrażania praktyk prośrodowiskowych. Energooszczędne centra danych Inżynierowie i menedżerowie z branży ICT mogą poszczycić się wieloma racjonalizatorskimi pomysłami, które pozwalają na zmniejszenie zużycia energii w centrum przetwarzania danych. Niektóre z tych proekologicznych działań cechuje ogromna prostota, inne wymagają znaczących nakładów finansowych. Do pierwszych można zaliczyć niektóre rozwiązania dotyczące optymalizacji systemów klimatyzacji lub optymalizacji torów zasilania systemów. Duże redukcje energii można uzyskać zwłaszcza przez poprawne zarządzanie temperaturą w serwerowni. Polega ono przede wszystkim na wydzieleniu przestrzeni zimnych i ciepłych (lub przynajmniej wyodrębnieniu zimnych i ciepłych korytarzy) tak, aby fizycznie zapobiec mieszaniu się powietrza zimnego i ciepłego. Takie wydzielenie obszarów umożliwia zwiększenie wykorzystania przestrzeni sal komputerowych przez gęstsze upakowanie serwerów. W przypadku klimatyzacji, zielona technologia, która obniża zużycie energii, jest określana terminem free cooling, czyli chłodzeniem za darmo.

10 Centrum Danych ATMAN firmy ATM S.A. W 2011 roku ATM S.A., spółka z branży ICT, uruchomiła serwerownię w ramach Centrum teleinformatycznego Atman-Grochowska. Obiekt ten, zaprojektowany w zgodzie z międzynarodowym standardem Tier III DataCenter, składa się z dwóch poziomów serwerowni oraz bloku energetycznego. Głównymi odbiorcami usług są operatorzy telekomunikacyjni, media tradycyjne i portale internetowe oraz firmy z sektora finansowego, handlowego i przemysłowego. W projekcie zastosowano najnowocześniejsze techniki chłodzenia precyzyjnego, w tym: proekologiczny system wykorzystujący w sprzyjających warunkach przedmuch powietrza bezpośrednio z zewnątrz budynku (Direct Free Cooling), energooszczędny system wody lodowej, umożliwiający zastosowanie powietrza zewnętrznego do chłodzenia chłodziwa przy użyciu drycoolerów (Dynamic Free Cooling) oraz tradycyjne techniki bezpośredniego odparowania w oparciu o sprężarki freonowe. W powyższym przypadku, aby wprowadzić najnowocześniejsze z możliwych rozwiązań technologicznych, poniesiono znaczne nakłady inwestycyjne. Efekt związany z free coolingiem można uzyskać jednak już przy niższych kosztach. Obniżenie zużycia energii potrzebnej do schłodzenia centrum danych można osiągnąć na przykład, gdy do chłodzenia wykorzystamy wymienniki oddające ciepło do wody (jeśli obiekt zlokalizowany jest nad rzeką lub innym zbiornikiem wodnym). Jednak w takim przypadku, koniecznie należy właściwie obliczyć zyski ciepła, aby nie oddziaływać negatywnie na środowisko naturalne. Inna metoda oszczędzania zużycia energii polega na chłodzeniu serwerów wodą o podwyższonej temperaturze. Woda dostarczana do serwerów może mieć temperaturę powyżej 40oC, co sprawia, że ten sposób free-coolingu można stosować cały rok, wykluczając konieczność włączania wysokoenergetycznie chłonnych sprężarek nawet w upalne dni. 10 Kreatywnie w zgodzie z naturą

11

12 Negatywny wpływ na środowisko przyjęło się podawać w przeliczeniu na emisję dwutlenku węgla (CO2). Obecnie kalkulator emisji dwutlenku węgla można wyszukać w Internecie. Jest on dostępny na stronach wielu organizacji, a skorzystanie z niego nie wymaga żadnych opłat. Warto uruchomić taki kalkulator i obliczyć własny ślad węglowy 12 Kreatywnie w zgodzie z naturą

13 I. Ślad węglowy, czyli miara tego, jak oddziałujemy na planetę Ślad węglowy pozwala ocenić wielkość emisji gazów cieplarnianych wywołanej przez produkt (usługę, człowieka, organizację, a nawet wydarzenie) w trakcie jego całego cyklu życiowego, czyli od wydobycia surowców niezbędnych do jego wytworzenia aż po jego utylizację. Nowoczesne technologie informatyczne oferują programy, dzięki którym można obliczyć ślad węglowy firmy, produktu czy nawet własny lub też ocenić produkt, uwzględniając nie tylko zanieczyszczenia ujęte w modelu śladu węglowego, ale również warunki, jakie panują w fabryce, gdzie został wyprodukowany czy też wpływ działalności tej fabryki na życie ludzi mieszkających w jej najbliższym sąsiedztwie. Kalkulator CO2 jest dostępny bezpłatnie w Internecie. Warto obliczyć własny ślad węglowy i poznać swoje nawyki, które mają największy udział w powstawaniu dwutlenku węgla. Przykładem kalkulatora obejmującego możliwie wiele czynników jest program GoodGuide, natomiast do najpopularniejszych narzędzi tego typu w Polsce zalicza się Menadżer Środowiska lub kalkulator CO2 sporządzony przez Fundację Aeris Futuro. Tesco Polska: ślad węglowy w praktyce Kilkuletnie monitorowanie zużycia energii i wynikającej z tego emisji dwutlenku węgla sprawiło, że firma Tesco poznała swój ślad węglowy. A wygląda on następująco: 60% emisji CO2 wiąże się z zużyciem energii w sklepach, biurach i centrach dystrybucyjnych firmy, 19% z poborem energii przez sprzęt chłodniczy, 12% z zużyciem paliwa, 7% wykorzystaniem gazu ziemnego i płynnego, 2% emisji CO2 wiąże się z podróżami służbowymi pracowników firmy.

14 Posiadając tą wiedzę, Grupa Tesco już w 2000 roku zobowiązała się w okresie 20 lat obniżyć o 50% emisję dwutlenku węgla przypadającą na 1 metr kwadratowy powierzchni we wszystkich sklepach i centrach dystrybucyjnych na świecie. Tesco w Polsce wypracowało własny program zmniejszania negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Najważniejszym punktem zmniejszania śladu węglowego przez Tesco jest budowa energooszczędnych sklepów. Już pod koniec 2006 roku Tesco wybudowało w Zdzieszowicach pierwszy w Polsce sklep, który korzysta z alternatywnych źródeł energii (słońca, wiatru, geotermii). Efektywność rozwiązań zastosowanych przez Tesco w Zdzieszowicach badali m.in. naukowcy z Politechniki Poznańskiej. Jak się okazało, w ciągu każdego roku, sklep ten oszczędza 17% energii elektrycznej i 40% gazu, co jest równoważne z ograniczeniem emisji CO2 do atmosfery o 40 ton. Obecnie Tesco posiada kilka takich energooszczędnych sklepów, między innymi, w Garwolinie, Lubartowie, Nowym Mieście Lubawskim i Grudziądzu. W ramach dalszego zmniejszania poboru energii, Tesco podejmuje szereg działań prośrodowiskowych, m.in., całkowicie wymieniło oświetlenie we wszystkich swoich sklepach. Proces wymiany ponad 300 tysięcy świetlówek na żarówki energooszczędne pozwolił zmniejszyć emisję CO2 o 7,5 tysiąca ton rocznie. 14 Kreatywnie w zgodzie z naturą

15 II. Zielony marketing: jak czerpać korzyści z EKO-wizerunku Bycie Eko powoli przestaje być modą i coraz częściej staje się realnym elementem strategii działań biznesowych. Obecnie, niezależnie od branży, przedsiębiorcy i usługodawcy prześcigają się w kreatywnych pomysłach na funkcjonowanie w zgodzie z naturą. Od czego zacząć? Swoją postawę proeokologiczną można zaznaczyć na wiele sposobów, m.in. poprzez: działanie w ramach organizacji/inicjatyw przyjaznych środowisku, na przykład Polska Zielona Sieć, program Firma Bliska Środowisku, Czysty Biznes, itd. wdrożenie Systemu Zarządzania Środowiskowego (np.: ISO 14001:2005 czy EMAS) uzyskanie certyfikatów i/lub ekoznaków poświadczających postawy proekologiczne w biznesie, przykładowo: eko-etykiety Kwiat Unii Europejskiej (EU FLOWER), międzynarodowy znak FAIRTRADE lub Ecolabel; certyfikaty Zielony Sklep, ECOBIURO, itd.; udział w konkursach ekologicznych (np.: Biznes dla środowiska, Ekolaury Polskiej Izby Ekologii, itd.); LEDIKO: Certyfikaty i konkursy dźwignią promującą firmę i jej produkty Udział w konkursach to doskonałe narzędzie promocji wizerunku i wartości firmy na zewnątrz. Jednocześnie pomaga w mobilizacji pracowników wokół strategicznych celów przedsiębiorstwa. Firma LEDIKO, specjalizująca się w projektowaniu i produkcji oświetlenia LED, wykorzystuje najnowsze technologie, by tworzyć sprzęt oświetleniowy o wysokich walorach jakościowych i ekologicznych.

16 W 2010 roku LEDIKO uzyskało status Lidera technologii środowiskowych w konkursie GreenEvo Akcelerator Zielonych Technologii (projekt Ministerstwa Środowiska zainicjowany w 2009 roku). Celem projektu jest promowanie najlepszych polskich technologii mających na celu ochronę środowiska, tak w Polsce, jak i na arenie międzynarodowej. Laureaci otrzymują możliwość uczestniczenia w specjalistycznych szkoleniach, promocję na zagranicznych rynkach i prawo do korzystania z marki GreenEvo. Rok wcześniej LEDIKO zostało nagrodzone w konkursie Czysty Biznes. W ramach tego konkursu w latach nagradzano firmy zwiększające swoją konkurencyjność poprzez podejmowanie działań proekologicznych. W tym samym roku firma LEDIKO otrzymała także certyfikat Zielona Marka. Udział w takich konkursach jest świetną okazją do wypromowania firmy jako przedsiębiorstwa nowoczesnego i funkcjonującego proekologicznie. Warto również spróbować sił w konkursie Komisji Europejskiej: Europejskie Nagrody Biznes dla Środowiska (EBAE). Odbywa się on co dwa lata. Najbliższa edycja jest planowana na rok Żeby wziąć w niej udział, należy przesłać oficjalny Formularz Zgłoszeniowy do Krajowego Konkursu o Europejskie Nagrody Biznes dla Środowiska, którego rozstrzygnięcie ma nastąpić jesienią W tym prestiżowym ogólnoeuropejskim konkursie kluczem do sukcesu jest innowacyjność idąca w parze z postawą proekologiczną. Presja i ranga wyróżnienia są duże, niestety jeszcze żadnej polskiej firmie nie udało się zostać laureatem. 16 Kreatywnie w zgodzie z naturą

17 III. Zielony Sklep: działalność usługowa też może być EKO Certyfikat Zielony Sklep to pierwszy w Polsce standard ekologiczny przeznaczony dla podmiotów branży handlowo-usługowej, które posiadają punkty sprzedaży detalicznej. Powstał w wyniku współpracy firmy Tchibo Warszawa i organizacji pozarządowej Fundacja Partnerstwo dla Środowiska. W procesie tworzenia tego standardu uwzględniono siedem obszarów odpowiedzialności biznesu: środowisko, uczciwe praktyki operacyjne, ład korporacyjny, prawa człowieka, praktyki z zakresu pracy, zagadnienia konsumenckie, zagadnienia społeczne i rozwój społeczności lokalnej. Korzyści z posiadania certyfikatu Zielony Sklep to między innymi: Uporządkowanie aspektów funkcjonowania firmy związanych z prawem ochrony środowiska, Obniżenie kosztów działalności, dzięki bardziej racjonalnej gospodarce surowcami, energią, wodą i odpadami, Wiarygodne potwierdzenie spełniania ważnych ekologicznie parametrów, Przewaga konkurencyjna, Wzrost świadomości ekologicznej interesariuszy firmy, Zbudowanie wizerunku firmy przyjaznej środowisku. Eko-usługi: TCHIBO Warszawa na zielono Celem realizowanego przez Tchibo Warszawa programu prośrodowiskowego w obszarze sprzedaży i administracji jest redukcja śladu węglowego poprzez monitoring, minimalizację i wprowadzanie usprawnień przynoszących również korzyści biznesowe i efektywność kosztową. Zainicjowany w 2012 roku program prowadzący do certyfikacji Zielony Sklep to inaczej monitorowanie i minimalizacja zużycia zasobów oraz usprawnienia procesowe w obszarze sprzedaży i administracji w sklepach Tchibo.

18 18 Kreatywnie w zgodzie z naturą

19 Asortyment zrównoważonych produktów Tchibo Ponadto firma postawiła sobie za cel prowadzenie działalności, która w 100% wynika z idei zrównoważonego rozwoju. Co to oznacza w praktyce? Między innymi wiąże się to ze skierowaniem uwagi na jakość produktów Tchibo: kawy i artykułów użytkowych. Dlatego firma zwraca baczną uwagę na źródła surowców oraz na postawy wobec środowiska wszystkich współpracujących z Tchibo dostawców. Tym samym wspiera przyjazne dla środowiska i społeczeństwa uprawy kawy, bawełny oraz drewna. Celem Tchibo jest by w niedalekiej przyszłości oferować jedynie kawę pochodzącą ze zrównoważonych upraw. Aby to osiągnąć, firma współpracuje ze wszystkimi najważniejszymi na świecie organizacjami standaryzacyjnymi: Rainforest Alliance, Fairtrade, UTZ Certified oraz z BIO-produkt ekologiczny. Równocześnie Tchibo podjęła decyzję o wspieraniu plantatorów i lokalnych społeczności. Dotyczy to przede wszystkim działań mających na celu dopasowanie aktywności plantatorów do globalnych zmian klimatycznych, prowadząc do ograniczenia ich wpływu na nie. Proekologiczna postawa Tchibo przejawia się także w uwzględnieniu wymogów wynikających ze zrównoważonego rozwoju w procesie produkcji drewnianych mebli ogrodowych oraz odzieży bawełnianej. Tchibo promuje uprawę bawełny organicznej, współpracując z międzynarodową organizacją Textile Exchange (TE). Dodatkowo firma jest także członkiem inicjatywy Cotton Made in Africa (CmiA), której celem jest poprawa warunków życia drobnych rolników w Afryce i wspieranie zrównoważonych metod uprawy bawełny. Przy produkcji drewnianych mebli ogrodowych z twardego drewna tropikalnego i borealnego, Tchibo wykorzystuje tylko drewno, posiadające certyfikat zgodności z wytycznymi Forest Stewardship Council (FSC ). W konsekwencji, w 2012 roku Tchibo wprowadziło w Polsce do sprzedaży ponad 150 różnych produktów certyfikowanych (około 10% asortymentu sklepów Tchibo), a firma cieszy się następującymi korzyściami biznesowymi: Tchibo posiada unikalną ofertę produktową, która buduje przewagę konkurencyjną, Oferuje klientom najwyższej jakości produkty, spełniające zarazem kryteria standardu środowiskowego.

20 IV. Zielone biuro: proste sposoby zmniejszania oddziaływania środowiskowego pracy administracyjnej Chęć podejmowania nowych inicjatyw na rzec ochrony środowiska, przy jednoczesnym wzmacnianiu proekologicznego wizerunku może cechować nie tylko przedsiębiorstwa czy firmy usługowe, ale i instytucje edukacyjne czy samorządy. Dowodem na to, że podejście Eko, to nie moda, czy działania wymuszone przez konkurencję, ale stan umysłu jest fakt, że wśród tysięcy firm działających w Polsce, laureatem konkursu EKOBIURO 2012 została Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 68 w Warszawie. Certyfikat EKOBIURO jest przyznawany w konkursie organizowanym przez fundację Aeris Futuro. Otrzymanie tego certyfikatu wymaga od organizacji opracowanie polityki ekologicznej i wyznaczenia osoby bądź zespołu odpowiedzialnego za wprowadzenie jej w życie. Główne założenia polityki powinny zawierać: identyfikację obszarów wpływu na środowisko, minimalizację negatywnego wpływu na środowisko, bieżące monitorowanie działań, komunikację wewnętrzną i zewnętrzną, rekompensatę wpływu na środowisko. Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 68 w Warszawie Pracownicy administracji Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 68 w Warszawie zostali laureatami I nagrody EKOBIURO 2012 przede wszystkim za instalację paneli fotowoltaicznych i monitoring środowiskowy za pomocą eko-kalkulatora. W szczególności na działania proekologiczne złożyło się: instalacja paneli fotowoltaicznych wykorzystywanych do zasilania wyświetlacza zegara, termometru i barometru znajdujących się w holu szkoły oraz do celów dydaktycznych, 20 Kreatywnie w zgodzie z naturą

21 monitoring zużycia wody, energii elektrycznej i cieplnej oraz produkcji odpadów za pomocą eko-kalkulatora, praktykowanie i promocja poruszania się komunikacją miejską, prace pielęgnacyjne w przyszkolnym ogrodzie, instalacja kompostownika w szkolnym ogródku, zbieranie makulatury, zużytych baterii oraz plastikowych nakrętek, ponowne wykorzystanie jednostronnie zadrukowanych kartek, rozsyłanie informacji do pracowników szkoły pocztą elektroniczną, organizacja rady szkoleniowej nt. lasów miejskich Warszawy dla nauczycieli okolicznych szkół, upowszechnianie działań za pomocą kalendarzy ze zdjęciami. Naukę podstawowych praktyk proekologicznych możemy czerpać z wielu źródeł. Dobre praktyki wypracowane przez dużą instytucję państwową także można z łatwością przeszczepić na własny grunt.

22 Instytucja przyjazna środowisku: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest głównym ogniwem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej. W ramach projektu Eco-biuro podjęto inicjatywy mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu instytucji na środowisko; głównie poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i cieplnej oraz wody, a także ograniczenie ilości wykorzystywanych materiałów biurowych, a w konsekwencji zmniejszenie ilości powstałych odpadów. Rozwiązania energooszczędne: Zainstalowano na dachu budynku kolektory słoneczne służące do podgrzewania ciepłej wody użytkowej, Przy każdym włączniku światła (lampy reagują na ruch) umieszczono plakietkę przypominającą o oszczędzaniu energii, a przy każdym kranie o oszczędzaniu wody, Prowadzony jest stały monitoring zużycia energii elektrycznej i cieplnej, papieru i wody oraz wytwarzanych ścieków i odpadów, Wdrożono system telepracy (bez konieczności podróżowania z miejsca zamieszkania do biura) i korzystania z rowerów, dla rowerzystów przygotowane jest pełne zaplecze socjalne, Wśród pracowników promowany jest car-pooling i transport publiczny, Opracowano audyt energetyczny budynków wraz z analizą zużycia energii, Wdrożono 5-letni program minimalizacji zużycia energii. Zużycie papieru i materiałów biurowych: Wszystkie wydawnictwa (książki, broszury, ulotki) drukowane są na papierze ekologicznym, tzn. posiadającym certyfikat FSC, PEFC lub wyprodukowanym z makulatury, 22 Kreatywnie w zgodzie z naturą

23 Zmniejszono zużycie papieru poprzez wprowadzenie elektronicznego systemu obiegu dokumentów; wprowadzenie czytników kart do urządzeń drukujących, automatyczny druk dwustronny, ograniczenie liczby drukarek w pokojach, Z biurowców NFOŚiGW odbierane są posegregowane odpady, kierowane do dalszego wykorzystania, Zwiększono ilość odzyskiwanych materiałów poprzez umieszczenie na każdym piętrze pojemników do segregacji odpadów (plastik, szkło, odpady organiczne, baterie), umieszczenie w każdym pokoju pojemnika na zużyty papier, do ponownego przetworzenia.

24 VI. Ekologiczna siedziba Odpowiedzialna społecznie firma może zadbać o środowisko również poprzez użytkowanie ekologicznej siedziby. Aby tak się stało, warto rozważyć wykorzystanie alternatywnych źródeł energii, co może znacząco wpłynąć na oszczędności w zakresie kosztów energii elektrycznej. W przypadku budynków biurowych posiadających kotłownie korzystające z paliwa, można wykorzystać biomasę, np. w postaci brykietów. Innym rozwiązaniem pozwalającym na znaczną energooszczędność jest instalowanie kolektorów słonecznych na dachach o dużych powierzchniach, jak np. dachy magazynów. Jeszcze innym rozwiązaniem, już na dużą skalę, ale przynoszącym także większe korzyści, jest przeniesienie siedziby firmy (bądź niektórych jej działów) do budynku pasywnego lub biurowca posiadającego certyfikat zielonego budownictwa (np. LEED lub BREEAM). Taka przeprowadzka to na po- 24 Kreatywnie w zgodzie z naturą

25 czątku duży wydatek, ale po podliczeniu kosztów użytkowania może okazać się bardzo opłacalną inwestycją. Istotą budownictwa pasywnego jest minimalizowanie poboru energii cieplnej i elektrycznej, maksymalizowanie zysków energetycznych i ograniczanie strat ciepła. Słomniki pierwsza w Polsce hala sportowa zaprojektowana w technologii budownictwa pasywnego Jest to jednocześnie pierwszy pasywny budynek użyteczności publicznej w Polsce, który posiada certyfikat jakości Passivhaus Institut. Halę sportową, wybudowaną przy Zespole Szkół Ogólnokształcących, oddano do użytku w lutym 2011 roku. Władze samorządowe szacowały, że dzięki zastosowanym technologiom, koszty ogrzewania hali będą mniejsze o około 30 tysięcy złotych rocznie. I nie pomylono się: gdy w kwietniu 2012 roku zamknięto i rozliczono pierwszy roczny sezon grzewczy, okazało się, że wydatki na ogrzanie obiektu przez 12 miesięcy nie przekroczyły łącznie 5 tysięcy złotych. Dla porównania: ogrzanie konwencjonalnej hali sportowej o takiej samej powierzchni (1 750 m2) i kubaturze kosztowałoby około 37 tys. złotych. Natomiast koszt inwestycji (6,6 mln zł) był wyższy jedynie o 12 procent w porównaniu do kosztów inwestycji tradycyjnego obiektu. Energooszczędności uzyskano dzięki: otwarciu budynku na południe, tak aby zapewnić maksymalne doświetlenie pomieszczeń światłem słonecznym, systemowi wentylacji z odzyskiem ciepła, m.in. rekuperatorem o sprawności ponad 85%, ogrzewaniu podłogowemu, energooszczędnym oknom z systemem rolet zewnętrznych i wewnętrznych, ociepleniu ścian grubą (30 cm) warstwą styropianu, ociepleniu dachu oraz podłogi warstwą styropianu o grubości 25 cm.

26 Certyfikaty BREEAM i LEED obiekty we Wrocławiu i Warszawie BREEAM Certyfikacja opiera się o dziesięć kryteriów: energia, zarządzanie, zdrowie i samopoczucie, transport, woda, materiały, odpady, zanieczyszczenia i zagospodarowanie przestrzeni. Skala ocen rozciąga się pomiędzy jedną gwiazdką (pass) a pięcioma (outstanding). Budynki nagrodzone certyfikatem BREEAM średnio: zużywają o 26-50% mniej energii, produkują o 70% mniej odpadów, zużywają o 40% mniej wody, emitują o 35% mniej gazów cieplarnianych. Budynek Plac Unii w Warszawie przeznaczony na biurowiec i galerię miejską ma być oddany do użytku jesienią 2013 roku, a już zdobył certyfikat BREEAM na poziomie Bardzo dobry (trzy gwiazdki). Rozwiązania, dzięki którym budynek został tak oceniony, to między innymi: czujniki przecieków wody, energooszczędne windy i schody ruchome, wysoce efektywne materiały izolacyjne o zmniejszonym wpływie na środowisko, użycie technologii niskowęglowych redukujących emisję dwutlenku węgla. LEED Na certyfikat LEED składają się kryteria oceny ekologicznych budynków oraz grupa norm, których spełnienie warunkuje, czy budynek zostanie uznany za przyjazny środowisku. Jeden z budynków należących do kompleksu Green Towers we Wrocławiu, może poszczycić się odznaczeniem na najwyższym, platynowym poziomie (w czterostopniowej skali ocen). Został zaprojektowany przez firmę Maćków 26 Kreatywnie w zgodzie z naturą