Grupa Kapitałowa IMMOBILE S.A.

Transkrypt

1 S.A. ŚRÓDROCZNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA OKRES 9 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY DNIA 30 WRZEŚNIA 2018 ROKU 27 listopada 2018 roku

2 Spis treści Wybrane skonsolidowane dane finansowe 4 Śródroczny skrócony skonsolidowany rachunek zysków i strat 5 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów 6 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej 7 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym 10 Dodatkowe noty objaśniające Informacje ogólne Zmiany w składzie Grupy Podstawa sporządzenia śródrocznego skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Informacje dotyczące segmentów działalności Przychody i koszty Zmiany stosowanych zasad rachunkowości Zmiana polityki rachunkowości i porównywalność danych Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach Profesjonalny osąd Niepewność szacunków i założeń Sezonowość działalności Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty Podatek dochodowy Rzeczowe aktywa trwałe Nieruchomości inwestycyjne Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży Aktywa niematerialne Zapasy Świadczenia pracownicze Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe Rezerwy Rozliczenia międzyokresowe bierne Rozliczenia międzyokresowe czynne Oprocentowane kredyty bankowe i pożyczki Inne istotne zmiany Sprawy sądowe 41 2

3 20.2. Umowy gwarancji finansowej oraz aktywa i zobowiązania warunkowe Zobowiązania inwestycyjne Kapitał własny Udziały niedające kontroli Zarządzanie kapitałem Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Wyjaśnienia do pozycji rachunek przepływów pieniężnych Należności i pożyczki długoterminowe Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Odpisu na należności oraz straty (zyski) z tytułu oczekiwanych strat kredytowych Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Zysk przypadający na jedną akcję Aktywa i zobowiązania z tytułu umów Połączenia jednostek i nabycia udziałów niekontrolujących Nabycie jednostek Zbycie jednostek zależnych Nabycie udziałów niekontrolujących Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym Instrumenty finansowe Działalność zaniechana Transakcje z podmiotami powiązanymi Zdarzenia następujące po dniu bilansowym 50 3

4 Wybrane skonsolidowane dane finansowe Rachunek zysków i strat tys. PLN (przekształcone) tys. EUR (przekształcone) Przychody ze sprzedaży Zysk (strata) z działalności operacyjnej Zysk (strata) przed opodatkowaniem Zysk (strata) netto Zysk (strata) netto przypadający akcjonariuszom podmiotu dominującego Zysk na akcję (PLN) 0,16 0,03 0,08 0,04 0,01 0,02 Rozwodniony zysk na akcję (PLN) 0,16 0,03 0,08 0,04 0,01 0,02 Średni kurs PLN / EUR w okresie X X X 4,2452 4,2734 4,2585 Rachunek przepływów pieniężnych Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Środki pieniężne netto z działalności finansowej Zmiana netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Średni kurs PLN / EUR w okresie X X X 4,2452 4,2734 4,2585 Bilans tys. PLN (przekształcone) tys. EUR (przekształcone) Aktywa Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Kapitał własny Kapitał własny przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej Kurs PLN / EUR na koniec okresu X X X 4,2714 4,3091 4,1709 Pozycje dotyczące rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych przeliczono wg kursu stanowiącego średnią arytmetyczną średnich kursów ogłaszanych przez NBP obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca. W odniesieniu do prezentowanych w sprawozdaniu okresów kurs ten wyniósł: 01 stycznia do 30 września 2018: 1 EUR = 4,2452 PLN 01 stycznia do 30 września 2017: 1 EUR = 4,2734 PLN 01 stycznia do 31 grudnia 2017: 1 EUR = 4,2585PLN Pozycje bilansowe przeliczono wg średniego kursu ogłoszonego przez NBP, obowiązującego na dzień bilansowy. W odniesieniu do prezentowanych w sprawozdaniu dni bilansowych kurs ten wyniósł: 30 września 2018: 1 EUR = 4,2714 PLN 30 września 2017: 1 EUR = 4,3091 PLN 31 grudnia 2017: 1 EUR = 4,1709 PLN 4

5 Śródroczny skrócony skonsolidowany rachunek zysków i strat Działalność kontynuowana nota od do od do Przychody ze sprzedaży Przychody ze sprzedaży produktów Przychody ze sprzedaży usług Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Przychody ze sprzedaży w podziale na segmenty: 4 Przemysł Hotelarstwo Konsulting budowlany i Developing Najem aktywów Budownictwo przemysłowe Pozostałe Koszt własny sprzedaży Koszt sprzedanych produktów Koszt sprzedanych usług Koszt sprzedanych towarów i materiałów Koszt własny sprzedaży w podziale na segmenty: 4 Przemysł Hotelarstwo Konsulting budowlany i Developing Najem aktywów Budownictwo przemysłowe Pozostałe Zysk (strata) brutto ze sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Zysk (strata) netto ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne Zysk (strata) ze sprzedaży jednostek zależnych (+/-) Straty (zyski) z tytułu oczekiwanych strat kredytowych Zysk (strata) z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe Zysk z okazyjnego nabycia Zysk (strata) przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej Zysk (strata) netto Zysk (strata) netto przypadający: - akcjonariuszom podmiotu dominującego podmiotom niekontrolującym Podstawowy zysk na akcje 0,10 0,16 0,05 0,03 Rozwodniony zysk na akcje 0,10 0,16 0,05 0,03 5

6 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów od do od do Zysk (strata) netto Inne całkowite dochody Wycena aktywów dostępnych do sprzedaży Różnice kursowe z tytułu wyceny jednostek działających za granicą Podatek dochodowy odnoszący się do pozycji przenoszonych do wyniku finansowego Inne całkowite dochody po opodatkowaniu Całkowite dochody przypadające: akcjonariuszom podmiotu dominującego podmiotom niekontrolującym

7 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Aktywa nota (przekształcone) Aktywa trwałe Aktywa niematerialne Rzeczowe aktywa trwałe, w tym: Nieruchomości hotelowe Istotne aktywa segmentu przemysłowego Pozostałe Nieruchomości inwestycyjne, w tym: Grunty inwestycyjne Nieruchomości komercyjne Należności i pożyczki Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe 8 3 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Zapasy, w tym: Lokale mieszkalne w trakcie budowy Lokale mieszkalne dostępne do sprzedaży Pozostałe zapasy Aktywa z tytułu umów Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Pochodne instrumenty finansowe Pozostałe krótkoterminowe aktywa finansowe Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Aktywa obrotowe Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży Aktywa razem

8 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej Kapitał własny Pasywa nota (przekształcone) Kapitał podstawowy Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej Różnice kursowe z przeliczenia Pozostałe kapitały Zyski zatrzymane: zysk (strata) z lat ubiegłych zysk (strata) netto Kapitał własny przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej Udziały niedające kontroli Kapitał własny Zobowiązania długoterminowe Kredyty, pożyczki, inne instrumenty dłużne, w tym: Finansujące budowę bloków mieszkalnych Finansujące nieruchomości Pozostałe Leasing finansowy Pochodne instrumenty finansowe Pozostałe zobowiązania Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Zobowiązania i rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych Pozostałe rezerwy długoterminowe Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 0 33 Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego Kredyty, pożyczki, inne instrumenty dłużne, w tym: Finansujące nieruchomości Finansujące przemysł Pozostałe Leasing finansowy Pochodne instrumenty finansowe 37 0 Zobowiązania z tytułu umów Zobowiązania i rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych Pozostałe rezerwy krótkoterminowe Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe Zobowiązania związane z aktywami przeznaczonymi do sprzedaży 0 Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania razem Pasywa razem

9 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych nota Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk (strata) przed opodatkowaniem Korekty: Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych Amortyzacja aktywów niematerialnych Zmiana wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych Zmiana wartości godziwej aktywów (zobowiązań) finansowych wycenianych przez rachunek zysków i strat Zysk (strata) ze sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych Zysk (strata) ze sprzedaży aktywów finansowych (innych niż instrumenty pochodne) Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych Koszty odsetek Przychody z odsetek i dywidend Zysk z okazyjnego nabycia Inne korekty Korekty razem Zmiana stanu zapasów Zmiana stanu należności Zmiana stanu zobowiązań Zmiana stanu rezerw i rozliczeń międzyokresowych Zmiana stanu aktywów i zobowiązań z tytułu umów Zmiany w kapitale obrotowym Wpływy (wydatki) z rozliczenia instrumentów pochodnych Zapłacone odsetki z działalności operacyjnej Zapłacony podatek dochodowy Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wydatki na nabycie aktywów niematerialnych Wydatki na nabycie rzeczowych aktywów trwałych Wpływy ze sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych Wydatki na nabycie nieruchomości inwestycyjnych Wpływy ze sprzedaży nieruchomości inwestycyjnych Wydatki netto na nabycie jednostek zależnych Wpływy netto ze sprzedaży jednostek zależnych Otrzymane spłaty pożyczek udzielonych 0 58 Pożyczki udzielone -1 0 Wydatki na nabycie pozostałych aktywów finansowych Wpływy ze sprzedaży pozostałych aktywów finansowych 22 0 Otrzymane odsetki 0 34 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy z tytułu zaciągnięcia kredytów i pożyczek Spłaty kredytów i pożyczek Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego Odsetki zapłacone Dywidendy wypłacone Środki pieniężne netto z działalności finansowej Zmiana netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu Zmiana stanu z tytułu różnic kursowych Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu

10 Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym Kapitał podstawowy Kapitał przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej Różnice kursowe z przeliczenia Pozostałe kapitały Zyski zatrzymane Razem Udziały niedające kontroli Kapitał własny razem Saldo na dzień roku Efekt wdrożenia MSSF Saldo na dzień roku (przekształcone) Zmiany w kapitale własnym w okresie Dywidenda uchwalona do wypłaty Razem transakcje z właścicielami Zysk netto za okres roku Inne całkowite dochody po opodatkowaniu za okres roku Całkowity dochód za okres Saldo na dzień roku Kapitał podstawowy Kapitał przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej Różnice kursowe z przeliczenia Pozostałe kapitały Zyski zatrzymane Razem Udziały niedające kontroli Kapitał własny razem Saldo na dzień roku Efekt wdrożenia MSSF Saldo na dzień roku (przekształcone) Zmiany w kapitale własnym w okresie Dywidenda Zmiana struktury grupy kapitałowej (transakcje z podmiotami niekontrolującymi) Razem transakcje z właścicielami Zysk netto za okres roku Inne całkowite dochody po opodatkowaniu za okres do do roku Całkowity dochód za okres Saldo na dzień roku (niebadane, przekształcone)

11 Dodatkowe noty objaśniające 1. Informacje ogólne (Grupa) składa się ze spółki Grupa Kapitałowa Immobile S.A. z siedzibą w Bydgoszczy ul. Fordońska 40 (jednostka dominująca, Spółka) i jej spółek zależnych. Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy sporządzone zostało. Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej zawiera dane na dzień 30 września 2018 roku oraz przekształcone dane porównawcze na dzień 31 grudnia 2017 roku. Śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów, sprawozdanie z przepływów pieniężnych oraz sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym obejmują dane za okres trzech kwartałów 2018 roku oraz przekształcone dane porównawcze za analogiczny okres 2017 roku. Jednostka dominująca jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS Jednostce nadano numer statystyczny REGON Czas trwania jednostki dominującej oraz jednostek wchodzących w skład Grupy jest nieoznaczony. Podstawowym przedmiotem działania Grupy jest: działalność przemysłowym, działalność hotelarska, działalność w zakresie developerska wraz z konsultingiem budowlanym, wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, budownictwo przemysłowe Śródroczny wynik finansowy może nie odzwierciedlać w pełni możliwego do zrealizowania wyniku. 2. Zmiany w składzie Grupy W okresie 9 miesięcy zakończonym 30 września 2018 roku miały miejsce następujące zmiany w składzie Grupy w stosunku do 31 grudnia 2017 roku: Zmiany wewnątrz Grupy: W dniu roku zostało zarejestrowane przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, XIII Wydział Gospodarczy KRS połączenie spółki FOCUS Hotels S.A. ze spółkami FOCUS Hotels 1 Sp. z o.o. oraz Food2go Sp. z o.o. W dniu roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników MAKRUM Pomerania Sp. z o.o. dokonało podwyższenia kapitału zakładowego z kwoty 875 tys. PLN do kwoty tys. PLN, tj. o kwotę tys. poprzez zwiększenie ilości udziałów z 1 750, tj. poprzez utworzenie nowych udziałów o wartości nominalnej 500 PLN każdy. Wszystkie nowe udziały w podwyższonym kapitale objął dotychczasowy, jedyny wspólnik Grupa Kapitałowa IMMOBILE S.A. w zamian za wkład pieniężny o wartości tys. PLN. 11

12 W dniu roku zostało zarejestrowane przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, XIII Wydział Gospodarczy KRS połączenie spółki CDI Konsultanci Budowlani Sp. z o.o. ze spółkami CDI Zarządzanie Nieruchomościami Sp. z o.o., CDI Nieruchomości Sp. z o.o. oraz CDI 1 Sp. z o.o. W dniu roku MAKRUM Sp. z o.o. dokonała zmiany firmy na CDI 5 Sp. z o.o. W dniu r. Jednostka Dominująca dokonała płatności z tytułu podwyższenia kapitału zakładowego spółki Halifax P Sp. z o.o. w kwocie tys. PLN. Zgodnie z Uchwałą nr 1/IV/2018 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Halifax P Sp. z o.o. wyraziło zgodę na objęcie wszystkich nowych udziałów ( udziałów o wartości nominalnej 50 PLN każdy) przez jedynego wspólnika S.A. W dniu r. Spółka Projprzem Makrum S.A. dokapitalizowała spółkę zależną PROMStahl Polska Sp. z o.o. na kwotę tys. Wniesiony wkład pieniężnych został przeznaczony na uregulowanie zaległych zobowiązań wobec Spółki dominującej. Pozostałe zmiany: W dniu roku została sprzedana osobom fizycznym niepowiązanym z Grupą Kapitałową spółka Konsultanci Budowlani Poznań Sp. z o.o. W dniu roku zostały sprzedana podmiotowi fizycznemu niepowiązanemu z Grupą Kapitałową spółki Halifax P Sp. z o.o. oraz MAKRUM POMERANIA Sp. z o.o. Szczegóły dotyczące sprzedaży spółek zostały opisane w niecie Podstawa sporządzenia śródrocznego skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Niniejsze śródroczne skonsolidowane skrócone sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 34 Śródroczna Sprawozdawczość Finansowa zatwierdzonym przez UE ( MSR 34 ). Śródroczne skonsolidowane skrócone sprawozdanie finansowe nie obejmuje wszystkich informacji oraz ujawnień wymaganych w rocznym sprawozdaniu finansowym i należy je czytać łącznie ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2017 roku zatwierdzonym do publikacji w dniu 24 kwietnia 2018 roku. Niniejsze śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe jest przedstawione w złotych (PLN), a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w tysiącach PLN. Niniejsze śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy a tym samym przez całą Grupę Kapitałową w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skróconego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy. 12

13 4. Informacje dotyczące segmentów działalności Dla celów zarządczych Grupa została podzielona na części w oparciu o wytwarzane produkty i świadczone usługi. Istnieją zatem następujące sprawozdawcze segmenty operacyjne: Segment Przemysł zajmuje się produkcją systemów przeładunkowych, konstrukcji stalowych budynków i budowli, młynów, kruszarek, elementów pras, urządzeń offshore, elementów statków oraz maszyn w sektorze kopalnianym i energetycznym. Segment Najem aktywów zajmuje się wynajmem i zarządzaniem nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi. Segment Hotelarstwo zajmuje się prowadzeniem działalności hotelarskiej w hotelach własnych i dzierżawionych. Segment Konsulting budowlany i Developing zajmuje się budową i sprzedażą mieszkań oraz handlem nieruchomościami i nadzorem budowlanym. Segment Budownictwo przemysłowe zajmuje się wykonawstwem robót budowlanych, głównie w zakresie wznoszenia obiektów kubaturowych jak: hale przemysłowe, hale magazynowe, obiekty handlowe, budynki biurowe, mieszkaniowe i inne. Segment ten został wyodrębniony w trzecim kwartale 2017 roku w związku z powstaniem i rozwojem spółki Projprzem Budownictwo Sp. z o.o. Segment Pozostałe obejmuje przychody z działalności w innych obszarach niż opisane powyżej, a ich wysokość nie przekracza 10% przychodów Grupy. Zarząd monitoruje oddzielnie wyniki operacyjne segmentów w celu podejmowania decyzji dotyczących alokacji zasobów, oceny skutków tej alokacji oraz wyników działalności. Podstawą oceny wyników działalności jest zysk lub strata na działalności operacyjnej, które w pewnym zakresie, jak wyjaśniono w tabeli poniżej, są mierzone inaczej niż zysk lub strata na działalności operacyjnej w sprawozdaniu finansowym. Finansowanie Grupy (łącznie z kosztami i przychodami finansowymi) oraz podatek dochodowy są monitorowane na poziomie Grupy i nie ma miejsca ich alokacja do segmentów. Ceny transakcyjne stosowane przy transakcjach pomiędzy segmentami operacyjnymi są ustalane na zasadach rynkowych podobnie jak przy transakcjach ze stronami niepowiązanymi. Przypisaniu do segmentów operacyjnych podlegają wszystkie aktywa, które mają wpływ na przychody segmentów, tzn.: - wartości niematerialne, - rzeczowe aktywa trwałe, - nieruchomości inwestycyjne, - należności i pożyczki, zapasy, - aktywa z tyt. umów, - należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności, - pochodne instrumenty finansowe, - krótkoterminowe oraz długoterminowe rozliczenia międzyokresowe, - środki pieniężne i ich ekwiwalenty. 13

14 Segmenty operacyjne Przemysł za okres roku Przychody Najem aktywów Hotelarstwo Consulting budowlany i Developing Budownictwo przemysłowe Pozostałe Niealokowane Ogółem Przychody od klientów zewnętrznych Sprzedaż między segmentami Przychody ogółem Amortyzacja Wynik operacyjny segmentu Aktywa segmentu sprawozdawczego Segmenty operacyjne Przemysł Najem aktywów Hotelarstwo Consulting budowlany i Developing Budownictwo przemysłowe Pozostałe Niealokowane Ogółem za okres roku Przychody Przychody od klientów zewnętrznych Sprzedaż między segmentami 0 Przychody ogółem Amortyzacja Wynik operacyjny segmentu Aktywa segmentu sprawozdawczego Uzgodnienie wyników segmentów operacyjnych z wynikiem jednostki przed opodatkowaniem Wynik operacyjny segmentów * Pozostałe przychody nie przypisane do segmentów Pozostałe koszty nie przypisane do segmentów (-) Zysk (strata) ze sprzedaży jednostek zależnych (+/-) Straty (zyski) z tytułu oczekiwanych strat kredytowych Pozostałe przychody i koszy razem Zysk/(strata) z działalności operacyjnej Przychody finansowe Koszty finansowe (-) Zysk z okazyjnego nabycia Zysk/(strata) przed opodatkowaniem * - zysk brutto na sprzedaży pomniejszony o koszty sprzedaży oraz koszty ogólnego zarządu 14

15 Okres od do Segmenty przeładunki konstrukcje budownictwo hotelarstwo consulting najem i developing aktywów pozostałe Razem Region Kraj Eksport Razem pomosty przeładunkowe parkingi uszczelnienia termośluzy części serwisowe przeładunki maszyny i kruszarki Makrum budownictwo przemysłowe sieć hoteli Focus consulting budowlany Platanowy Park Stocznia Pomerania nieruchomości komercyjne pozostałe Razem Okres od do Segmenty przeładunki konstrukcje budownictwo hotelarstwo consulting najem i developing aktywów pozostałe Razem Region Kraj Eksport Razem pomosty przeładunkowe parkingi uszczelnienia termośluzy części serwisowe przeładunki konstrukcje stalowe budownictwo przemysłowe maszyny i kruszarki Makrum sieć hoteli Focus consulting budowlany Platanowy Park najem aktywów Szczecin nieruchomości komercyjne pozostałe Razem W przypadku produkcji i montażu urządzeń systemów przeładunkowych (pomosty przeładunkowe, termośluzy i uszczelnienia), Grupa rozpoznała istnienie dwóch zobowiązań do wykonania świadczenia. Pierwszego polegającego na wyprodukowaniu urządzeń systemów przeładunkowych w zakładzie produkcyjnym w Koronowie. Drugiego polegającego na montażu urządzeń systemów przeładunkowych, wykonywanych w lokalizacjach wskazanych prze klientów. W przypadku pierwszego zobowiązania przychód jest rozpoznawany w momencie przejęcia kontroli nad urządzeniem przez klienta, a w przypadku drugiego zobowiązania przychód jest rozpoznawany zgodnie z warunkami dostawy i umową z 15

16 klientem w momencie zakończenia montażu i protokołu odbioru. W zależności od ustaleń określonych w umowie z klientem możliwe jest rozpoznanie przychodu w czasie w okresie objętym niniejszym skróconym skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, tego rodzaju umowy nie wystąpiły. W wynikach segmentów operacyjnych Grupa uwzględnia koszty ogólnego zarządu oraz koszty sprzedaży, które zostały przypisane do segmentów zgodnie z powiązaniem kosztu z segmentem. Zysk operacyjny segmentów nie obejmuje: - pozostałych kosztów operacyjnych, - kosztów finansowych, - zysków/straty na sprzedaży jednostek zależnych, - pozostałych przychodów operacyjnych, - przychodów finansowych - strat (zysków) z tytułu oczekiwanych strat kredytowych. 5. Przychody i koszty Przychody i koszty w ramach działalności operacyjnej: Przychody Grupy w okresie od 1 stycznia do 30 września 2018 roku wyniosły tys. PLN i były o 40% wyższe niż w analogicznym okresie roku ubiegłego ( tys. PLN). Największy udział w przychodach miała sprzedaż w segmencie - przemysł tys. PLN i Budownictwo przemysłowe tys. PLN (w okresie porównywalnym: przemysł tys. PLN, budownictwo tys. PLN). Pozostałe przychody operacyjne Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych Wycena nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej Odwrócenie odpisów z tytułu utraty wartości środków trwałych i wartości niematerialnych Otrzymane kary i odszkodowania Efekt transakcji leasingu zwrotnego Współczynnik VAT 0 21 Refaktury 0 3 Zysk z tytułu zakończonych umów leasingowych Zysk ze sprzedaży ZCP w Sępólnie Krajeńskim Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe przychody operacyjne razem

17 Pozostałe koszty operacyjne Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych Odpisy aktualizujące wartość zapasów 0 92 Utworzenie rezerw 0 77 Zapłacone kary i odszkodowania 0 61 Darowizny Koszty sądowe, komornicze, windykacyjne korekta VAT o współczynnik Zapłacone użytkowanie wieczyste - korekta za Pozostałe koszty operacyjne razem Przychody finansowe Przychody z tytułu odsetek Dodatnie różnice kursowe Inne przychody finansowe per saldo Zysk z realizacji instrumentów finansowych per saldo Zysk ze sprzedaży udziałów Przychody finansowe ogółem Koszty finansowe Odsetki od kredytów bankowych Odsetki od innych zobowiązań Koszty finansowe z tytułu umów leasingu finansowego Ujemne różnice kursowe Inne koszty finansowe Strata z realizacji instrumentów finansowych razem z wyceną per saldo Koszty finansowe ogółem

18 6. Zmiany stosowanych zasad rachunkowości Niniejsze śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadami rachunkowości, które zostały zaprezentowane w ostatnim skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2017 roku z wyjątkiem opisanych poniżej zmian wynikających z wejścia w życie nowych standardów, interpretacji oraz zmian standardów. Nowy MSSF 9 Instrumenty finansowe Nowy standard zastąpił dotychczasowy MSR 39. Zmiany wprowadzone przez standard w rachunkowości instrumentów finansowych obejmują przede wszystkim: inne kategorie aktywów finansowych, od których uzależniona jest metoda wyceny aktywów: wyceniane w zamortyzowanym koszcie, wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, wyceniane w wartości godziwej przez wynik (z opcją ujęcia skutków wyceny w pozostałych całkowitych dochodach dla instrumentów kapitałowych); przydział aktywów do kategorii dokonywany jest w zależności od modelu biznesowego odnoszącego się do danego składnika aktywów oraz charakteru przepływów z niego, nowe zasady rachunkowości zabezpieczeń odzwierciedlające w większym stopniu zarządzanie ryzykiem, zwiększające możliwość wyznaczenia instrumentów jako pozycje zabezpieczające oraz likwidujące sztywne zasady wyznaczania efektywności w przedziale %, nowy model utraty wartości aktywów finansowych oparty na przewidywanych stratach i powodujący konieczność szybszego ujmowania kosztów w wyniku finansowym; ujęcie straty z tytułu utraty wartości według dotychczasowych zasad następowało dopiero, gdy wystąpiły obiektywne dowody utraty wartości, takie jak znaczące trudności finansowe dłużnika lub niedotrzymanie warunków umowy, np. opóźnienie w spłacie; nowy model zakłada, że już od momentu ujęcia aktywa finansowego jednostka szacuje oczekiwane straty kredytowe za pomocą 3-stopniowego modelu opartego na zmianach ryzyka kredytowego; standard przewiduje uproszczenia m.in. dla należności handlowych i aktywów z tytułu umowy. Zarząd Spółki dominującej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym poinformował, iż zastosowanie MSSF 9 odbędzie się retrospektywnie bez korekty danych porównawczych. W trakcie sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za pierwszy kwartał Zarząd zmienił decyzję i zastosował metodę pełną retrospektywną. Skutki zmian zostały opisane poniżej: Do tej pory Grupa posiadała wyłącznie aktywa zakwalifikowane do kategorii pożyczki i należności. Zgodnie z nowym standardem wszystkie zostały zakwalifikowane jako wyceniane w zamortyzowanym koszcie, ponieważ analiza przeprowadzona przez Grupę na dzień pierwszego zastosowania standardu wykazała, że są utrzymywane w celu uzyskania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, a przepływy te są wyłącznie spłatą wartości nominalnej i odsetek. Zmiana kategorii nie wpłynęła na wartość aktywów Grupy oraz jej wynik finansowy poza wpływem zastosowania nowego standardu przy szacowaniu oczekiwanych strat z tytułu ryzyka kredytowego. Na dzień pierwszego zastosowania MSSF 9 kategorie i wartości bilansowe poszczególnych klas aktywów finansowych i zobowiązań finansowych były następujące: 18

19 Aktywa trwałe: MSR 39 MSSF 9 Kategoria Wartość bilansowa na Kategoria Klasa aktywów finansowych Należności i pożyczki pożyczki i należności Aktywa obrotowe: Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności pożyczki i należności Aktywa z tytułu umów pożyczki i należności Pożyczki pożyczki i należności 0 Pochodne instrumenty finansowe Zobowiązania długoterminowe: Kredyty, pożyczki, inne instrumenty dłużne Pochodne instrumenty finansowe Pozostałe zobowiązania wyceniane w wartości godziwej przez wynik Klasa zobowiązań finansowych wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w wartości godziwej przez wynik wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w wartości godziwej przez wynik wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w wartości godziwej przez wynik wyceniane w zamortyzowanym koszcie Wartość bilansowa na Zobowiązania krótkoterminowe: Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania Kredyty, pożyczki, inne instrumenty dłużne Pochodne instrumenty finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w wartości godziwej przez wynik wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w zamortyzowanym koszcie wyceniane w wartości godziwej przez wynik Na sprawozdanie finansowe Grupy wpłynęły istotnie zmiany sposobu szacowania strat z tytułu ryzyka kredytowego dotyczącego należności, które zgodnie z MSR 39 były skategoryzowane jako należności i pożyczki, a zgodnie z MSSF 9 są wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Grupa zbudowała model służący do szacowania oczekiwanych strat z portfela należności. Dla należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z umowy zastosowano uproszczoną wersję modelu zakładającą kalkulację straty dla całego życia instrumentu. Model dotyczący pozostałych aktywów zakłada dla instrumentów, dla których wzrost ryzyka kredytowego od pierwszego ujęcia nie był znaczący lub ryzyko jest niskie, ujęcie w pierwszej kolejności strat z niewykonania zobowiązania dla okresu kolejnych 12 miesięcy. Grupa przyjęła, że znaczny wzrost ryzyka następuje m.in. gdy przeterminowanie płatności przekracza 30 dni. Jeśli wzrost ryzyka kredytowego był znaczny, ujmuje się straty odpowiednie dla całego życia instrumentu. Grupa przyjmuje, że niewykonanie zobowiązania następuje, gdy przeterminowanie wynosi 90 dni lub wystąpiły inne okoliczności na to wskazujące. Na dzień 31 grudnia 2017 roku odpis aktualizujący należności z tytułu dostaw i usług wynosił tys. PLN. Korekta wprowadzona do wartości należności oraz zysków zatrzymanych na 1 stycznia 2018 roku wyniosła tys. PLN, co skutkowało zwiększeniem wartości odpisu aktualizującego do kwoty tysięcy złotych. Na dzień 30 września 2018 roku odpisy aktualizujące należności są wyższe o tysięcy złotych niż gdyby były dokonywane według dotychczasowych zasad (na dzień 30 września 2017 wyższe o tys. PLN). 19

20 Ponadto Grupa wyodrębniła w sprawozdaniu z wyniku pozycje Straty z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, które wcześniej prezentowane były w pozostałych kosztach operacyjnych. Nowy MSSF 15 Przychody z umów z klientami Nowy standard zastąpił dotychczasowe MSR 11 i MSR 18 zapewniając jeden spójny model ujmowania przychodów. Zarząd Spółki dominującej podjął decyzję, że zastosowanie MSSF 15 ujmie metodą retrospektywną pełną. Grupa dokonała analizy wpływu standardu na sprawozdanie finansowe. Jej wyniki wskazują na to, że zmiana w polityce rachunkowości nie będzie miała istotnego wpływu na wynik finansowy Grupy. Dodatkowe ujawnienia wynikające z MSSF 15 dotyczące przychodów z tytułu umów z klientami w podziale na kategorie są ujęte w nocie 4. Zmiany do MSR 40 Przeniesienia nieruchomości inwestycyjnych Zmiany precyzują, kiedy jednostka dokonuje przeniesienia nieruchomości, w tym nieruchomości w budowie, do lub z nieruchomości inwestycyjnych. Zmiany wyjaśniają, że zmiana sposobu użytkowania następuje, w przypadku gdy dana nieruchomość spełnia lub przestaje spełniać definicję nieruchomości inwestycyjnej oraz istnieją dowody świadczące o zmianie sposobu użytkowania. Sama tylko zmiana intencji kierownictwa w odniesieniu do sposobu użytkowania nie stanowi dowodu świadczącego o zmianie sposobu użytkowania. Grupa ujęła zmiany klasyfikacji nieruchomości inwestycyjnych zgodnie z wytycznymi zmienionego standardu MSR 40. Zmiany klasyfikacji nieruchomości inwestycyjnych zostały opisane w nocie 13. Interpretacja KIMSF 22 Transakcje w walucie obcej oraz wynagrodzenie wypłacane lub otrzymywane z góry Interpretacja wyjaśnia, że dniem zawarcia transakcji do celów ustalenia kursu wymiany, który ma zostać zastosowany w momencie początkowego ujęcia powiązanego składnika aktywów, wydatku lub dochodu (lub ich części), jest dzień, w którym jednostka początkowo ujmuje niepieniężny składnik aktywów lub niepieniężne zobowiązanie wynikające z wypłacenia lub otrzymania wynagrodzenia z góry. Jeżeli istnieje wiele przypadków wypłacenia lub otrzymania płatności z góry, wówczas jednostka określa dzień zawarcia transakcji w odniesieniu do każdego przypadku wypłacenia lub otrzymania płatności z góry. Zmiany do MSSF 4 Zastosowanie MSSF 9 Instrumenty finansowe z MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe Zmiany umożliwiają jednostkom, które prowadzą działalność ubezpieczeniową, odroczenie daty wejścia w życie MSSF 9 do dnia 1 stycznia 2021 roku. Skutkiem takiego odroczenia jest, że zainteresowane jednostki mogą dalej sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie z obowiązującym standardem, tj. MSR 39. Te zmiany nie dotyczą Grupy. Zmiany do MSSF 2 Klasyfikacja i wycena transakcji płatności w formie akcji Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) opublikowała zmiany do MSSF 2 Płatności w formie akcji celem wyjaśnienia następujących obszarów: uwzględnienie warunków nabycia uprawnień i warunków innych niż warunki nabycia uprawnień w wycenie transakcji płatności w formie akcji rozliczanej w środkach pieniężnych, ujmowanie transakcji płatności w formie akcji charakteryzującej się rozliczeniem netto zobowiązań z tytułu podatku u źródła, 20

21 ujmowanie modyfikacji transakcji płatności w formie akcji, która zmienia jej klasyfikację z rozliczanej w środkach pieniężnych na rozliczaną w instrumentach kapitałowych. Zmiany nie mają istotnego wpływu na śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy. Zmiany do MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy będące częścią Zmian wynikających z przeglądu MSSF Krótkoterminowe zwolnienia ze stosowania innych MSSF zawarte w paragrafach E3-E7 MSSF 1 zostały usunięte. Zmiany nie mają istotnego wpływu na śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Zmiany do MSR 28 Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach będące częścią Zmian wynikających z przeglądu MSSF Zmiany precyzują, że jednostka, która jest organizacją zarządzającą kapitałem wysokiego ryzyka, funduszem wzajemnym, funduszem powierniczym lub inną podobną jednostką, w tym związanym z inwestycjami funduszem ubezpieczeniowym może zdecydować się na wycenę inwestycji w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu według wartości godziwej przez wynik finansowy zgodnie z MSSF 9. Jednostka dokonuje wyboru odrębnie dla każdej jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia, w momencie początkowego ujęcia jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia. Jeżeli jednostka, która sama nie jest jednostką inwestycyjną, posiada udział w jednostce stowarzyszonej lub wspólnym przedsięwzięciu, które są jednostkami inwestycyjnymi, jednostka ta może, stosując metodę praw własności, zdecydować się na utrzymanie wyceny według wartości godziwej stosowaną przez tę jednostkę stowarzyszoną lub to wspólne przedsięwzięcie, będące jednostkami inwestycyjnymi, w odniesieniu do udziałów jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia, będących jednostkami inwestycyjnymi, w jednostkach zależnych. Wyboru tego dokonuje się odrębnie dla każdej jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia inwestycyjnego w dniu a) początkowego ujęcia tej jednostki stowarzyszonej lub tego wspólnego przedsięwzięcie, będących jednostkami inwestycyjnymi; b) w którym ta jednostka stowarzyszona lub to wspólne przedsięwzięcie stają się jednostką inwestycyjną; c) w którym ta jednostka stowarzyszona lub to wspólne przedsięwzięcie, będące jednostkami inwestycyjnymi, stają się jednostką dominującą. Zmiany nie mają istotnego wpływu na śródroczne skrócone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy. Z dniem 1 stycznia 2019 roku wejdzie w życie nowy MSSF 16 Leasing. Nowy standard regulujący umowy leasingu (w tym umowy najmu i dzierżawy) zawiera nową definicję leasingu. Znaczące zmiany dotyczą leasingobiorców: standard wymaga ujęcia w bilansie dla każdej umowy leasingowej wartości prawa do korzystania ze składnika aktywów i analogicznego zobowiązania finansowego. Prawo do korzystania z aktywów jest następnie amortyzowane, natomiast zobowiązanie wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Przewidziano uproszczenia dla umów krótkoterminowych (do 12 miesięcy) i aktywów o niskiej wartości. Podejście księgowe do leasingów od strony leasingodawcy jest zbliżone do zasad określonych w dotychczasowym MSR 17. Grupa nie zakończyła jeszcze procesu analizy wpływu standardu na sprawozdanie finansowe. Grupa oczekuje istotnej zmiany polegającej na rozpoznaniu dodatkowych aktywów i zobowiązań w szczególności w segmencie Hotelarstwa. 21

22 7. Zmiana polityki rachunkowości i porównywalność danych W skróconym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dokonano zmian zasad rachunkowości opisanych w nocie 6, które miały wpływ na dane finansowe prezentowane za porównywalne okresy: Aktywa Efekt wdrożenia MSSF (dane przekształcone) Aktywa trwałe Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Aktywa trwałe Aktywa obrotowe Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności Aktywa obrotowe Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży Aktywa razem Pasywa Efekt wdrożenia MSSF (dane przekształcone) Kapitał własny Zyski zatrzymane: zysk (strata) z lat ubiegłych zysk (strata) netto Kapitał własny przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej Udziały niedające kontroli Kapitał własny Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania razem Pasywa razem Działalność kontynuowana Rachunek zysków i strat Efekt wdrożenia MSSF (dane przekształcone) Przychody ze sprzedaży Koszt własny sprzedaży Zysk (strata) brutto ze sprzedaży Koszty sprzedaży Koszty ogólnego zarządu Zysk (strata) netto ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Straty (zyski) z tytułu oczekiwanych strat kredytowych Zysk (strata) z działalności operacyjnej Zysk (strata) przed opodatkowaniem Podatek dochodowy Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej Zysk (strata) netto

23 Grupa Kapitałowa zmieniła również następujące zasady prezentacji wynikające z wdrożenia MSSF 15: Aktywa 31 grudnia 2017 Należności z tytułu umów o usługę budowlaną Aktywa z tytułu umów Aktywa razem 0 Pasywa Zobowiązanie z tytułu umów o usługę budowlaną Zobowiązanie z tytułu umów Pasywa razem 0 Efekt wdrożenia MSSF 9 i MSSF 15 nie miał istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych ani na zysk na akcję. 8. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach 8.1. Profesjonalny osąd Sporządzenie skróconego śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy wymaga od Zarządu jednostki dominującej osądów, szacunków oraz założeń, które mają wpływ na prezentowane przychody, koszty, aktywa i zobowiązania i powiązane z nimi noty oraz ujawnienia dotyczące zobowiązań warunkowych. Niepewność co do tych założeń i szacunków może spowodować istotne korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w przyszłości. W procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości Zarząd dokonał następujących osądów, które mają największy wpływ na przedstawiane wartości bilansowe aktywów i zobowiązań. Aktywa zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży Dokonując reklasyfikacji aktywów do kategorii aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży Grupa ocenia stopień prawdopodobieństwa sprzedaży tych składników w okresie jednego roku od dnia reklasyfikacji. Reklasyfikacji dokonuje się jedynie w przypadkach, gdy sprzedaż jest wysoce prawdopodobna w perspektywie 12 miesięcy od dnia podjęcia decyzji o reklasyfikacji, a spółki Grupy prowadzą aktywne działania mające na celu sprzedaż. Wartość aktywów zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży według stanu na 30 września 2018 roku została przedstawiona w nocie nr 14. Klasyfikacja umów leasingowych Grupa dokonuje klasyfikacji leasingu jako operacyjnego lub finansowego w oparciu o ocenę, w jakim zakresie ryzyko i pożytki z tytułu posiadania przedmiotu leasingu przypadają w udziale leasingodawcy, a w jakim leasingobiorcy. Ocena ta opiera się na treści ekonomicznej każdej transakcji. 23

24 Odpisy aktualizujące należności W odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług, dla których odpisy aktualizujące szacuje się dla całego życia instrumentu, Grupa nie jest narażona na ryzyko kredytowe w związku z pojedynczym znaczącym kontrahentem. W konsekwencji szacunki odpisów są dokonywane na zasadzie zbiorowej, a należności zostały pogrupowane według okresu przeterminowania. Szacunek odpisu jest oparty przede wszystkim o historycznie kształtujące się przeterminowania i powiązanie zalegania z faktyczną spłacalnością z ostatnich 3 lat. Szczegóły dotyczące dokonanych odpisów aktualizujących jak również przyjętych założeń zostały przedstawione w nocie Wycena wartości nieruchomości inwestycyjnych Grupa dokonuje wyceny wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych w oparciu o posiadane wyceny niezależnych rzeczoznawców majątkowych oraz własny osąd zmiany warunków rynkowych i innych parametrów istotnie wpływających na wartość, zgodnie z przyjętą polityką wyceny nieruchomości inwestycyjnych. Grupa wycenia do wartości godziwej nieruchomości inwestycyjne w trakcie budowy, których stopień zaawansowania jest większy niż 10%. W ustaleniu wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnej w trakcie budowy Grupa opiera się o posiadane wyceny wartości przyszłej niezależnych rzeczoznawców majątkowych, osąd własny i o stopień zaawansowania realizacji danej inwestycji. Grupa przy analizie czy możliwa jest wycena do wartości godziwej danej nieruchomości inwestycyjnej w budowie ocenia czy: otrzymane są wszystkie zezwolenia administracyjne niezbędne do ukończenia projektu, budowa została rozpoczęta i koszty związane bezpośrednio z budową poniesione, znacząca niepewność związana z przyszłymi przepływami z tytułu najmu została wyeliminowana. Wartość nieruchomości inwestycyjnych według stanu na 30 września 2018 roku wraz ze zmianą w stosunku do 31 grudnia 2017 roku została przedstawiona w nocie nr Niepewność szacunków i założeń Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień sprawozdawczy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w następnym okresie finansowym. Grupa przyjęła założenia i szacunki na temat przyszłości na podstawie wiedzy posiadanej podczas sporządzania sprawozdania finansowego. Występujące założenia i szacunki mogą ulec zmianie na skutek wydarzeń w przyszłości wynikających ze zmian rynkowych lub zmian niebędących pod kontrolą Grupy. Takie zmiany są odzwierciedlane w szacunkach lub założeniach w chwili wystąpienia. Utrata wartości aktywów trwałych i obrotowych Grupa dokonuje oceny utraty wartości aktywów trwałych i obrotowych w oparciu o posiadane wyceny niezależnych rzeczoznawców majątkowych, własny osąd oparty na zmianach warunków rynkowych i innych parametrów istotnie wpływających na wartość. W przypadku zaistnienia przesłanki do utraty wartości w stosunku do wcześniejszych wycen lub kosztu nabycia wykonywane są analizy/testy na utratę wartości, na podstawie których podejmowane są decyzje o ewentualnych odpisach aktualizujących wartość aktywów. 24