SKUTECZNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE

Transkrypt

1 RAPORT Z REALIZACJI MIEJSKIEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA MIASTA GLIWICE NA LATA WPROWADZENIE Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla miasta Gliwice na lata został przyjęty Uchwałą Rady Miasta Gliwice Nr XLVII/1042/2014 z dnia 6 listopada 2014 r. Głównym celem programu było zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie na terenie miasta Gliwice poprzez skoordynowanie działań wszystkich podmiotów, które z mocy prawa lub inicjatywy własnej podejmują pracę na rzecz profilaktyki przemocy w rodzinie, pomocy na rzecz osób doznających przemocy oraz reedukacji społecznej sprawców przemocy. Program zakładał realizację następujących celów: 1. Zwiększenie skuteczności oddziaływań wobec osób stosujących przemoc w rodzinie. 2. Zwiększenie dostępności i skuteczności profesjonalnej pomocy i ochrony osobom dotkniętym przemocą w rodzinie. 3. Profilaktyka i edukacja społeczna. 4. Zwiększenie kompetencji osób realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Głównymi realizatorami programu były: Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych UM Gliwice, Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, jednostki organizacyjne miasta Gliwice, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Centrum Zdrowia Psychicznego i Leczenia Uzależnień, Policja, Prokuratura, służba zdrowia oraz organizacje pozarządowe. Program był adresowany do mieszkańców Gliwic, którzy spotykają się ze zjawiskiem przemocy w rodzinie i jego skutkami. W szczególności adresatami były: osoby zagrożone przemocą w rodzinie, osoby doznające przemocy w rodzinie, osoby stosujące przemoc w rodzinie, świadkowie przemocy w rodzinie oraz służby zajmujące się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. Opracowany dokument stanowi opis najważniejszych działań zrealizowanych w latach w ramach ww. programu. ZWIĘKSZENIE SKUTECZNOŚCI ODDZIAŁYWAŃ WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE Przedsięwzięcia: 1. Przeprowadzenie z osobami stosującymi przemoc w rodzinie rozmów motywujących do udziału w programach oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych, w przypadku osób stosujących przemoc w rodzinie i mających problem z alkoholem przeprowadzanie także rozmów motywujących do podjęcia leczenia odwykowego. W latach Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny, Miejski Zarząd Usług Komunalnych oraz miejskie placówki oświatowe przeprowadziły rozmowy motywujące do udziału w programach korekcyjno edukacyjnych łącznie z 878 osobami stosującymi przemoc w rodzinie. Ww. podmioty przeprowadziły także z osobami stosującymi przemoc w rodzinie i mającymi problem z alkoholem rozmowy motywujące do pojęcia leczenia odwykowego łącznie z osobami. 2. Realizowanie programów oddziaływań korekcyjno edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie w warunkach wolnościowych i jednostkach penitencjarnych. W ramach ww. przedsięwzięcia w latach zrealizowano 6 edycji programu oddziaływań korekcyjno edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Programy realizowane były w warunkach wolnościowych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, kwalifikacji osób zatrudnionych w tych ośrodkach, szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie oraz kwalifikacji osób prowadzących oddziaływania korekcyjno-edukacyjne (Dz. U Nr 50, poz. 259).

2 Celem prowadzonych oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych było: powstrzymanie osoby stosującej przemoc w rodzinie przed dalszym stosowaniem przemocy, rozwijanie umiejętności samokontroli i współżycia w rodzinie, kształtowanie umiejętności w zakresie wychowywania dzieci bez używania przemocy w rodzinie, zdobywanie i poszerzanie wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy w rodzinie, zdobywanie umiejętności komunikowania się i rozwiązywania konfliktów w rodzinie bez stosowania przemocy, uzyskanie informacji o możliwościach podejmowania działań terapeutycznych. W latach w programie łącznie uczestniczyły 54 osoby. Środki finansowe na realizację ww. programu w całości pochodziły z budżetu państwa. Tabela nr 1 liczba osób uczestniczących w programie oddziaływań korekcyjno edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie Monitorowanie udziału osób stosujących przemoc w rodzinie w oddziaływaniach korekcyjnoedukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. 4. Badanie skuteczności programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych kierowanych do osób stosujących przemoc w rodzinie poprzez monitorowanie ich zachowań przez okres 3 lat po ukończeniu programu. Zgromadzone w latach dane ukazują, że na 54 osoby przystępujące do uczestnictwa w programie oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych 35 osób ukończyło w/w program. Po ukończeniu programu 2 osoby powróciły do zachowań polegających na stosowaniu przemocy w rodzinie. Tabela nr 2 liczba osób, które ukończyły programy oddziaływań korekcyjno edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie Realizowanie programów psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc w rodzinie zmierzających do zmiany wzorców zachowań. W latach nie odnotowano oddziaływań wobec osób stosujących przemoc realizowanych w formie programów psychologiczno terapeutycznych. 6. Upowszechnianie informacji w zakresie możliwości uzyskania pomocy przez osoby stosujące przemoc w rodzinie. Corocznie wśród mieszkańców Gliwic, za pośrednictwem jednostek realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie były rozpowszechniane m.in. materiały informacyjne w zakresie uzyskania pomocy przez osoby stosujące przemoc, ulotki informacyjne nt. form i instytucji udzielających pomocy oraz opracowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej karty informacyjne zawierające treść profilaktyczną adresowaną do osób stosujących przemoc. Rozdysponowano dodatkowo pakiety materiałów Reaguj na przemoc adresowane do osób doznających przemocy, do świadków, a także do sprawców zakupione przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych. Dzięki temu osoby stosujące przemoc w rodzinie miały możliwość uzyskania informacji, gdzie mogą szukać pomocy i wsparcia.

3 ZWIĘKSZENIE DOSTĘPNOŚCI I SKUTECZNOŚCI PROFESJONALNEJ POMOCY I OCHRONY OSOBOM DOTKNIĘTYM PRZEMOCĄ W RODZINIE Przedsięwzięcia: 1. Funkcjonowanie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Zgodnie z Zarządzeniem nr PM 555/11 Prezydenta Miasta Gliwice z dnia 28 kwietnia 2011r. w Gliwicach funkcjonuje powołany Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, w skład którego wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych oraz kuratorzy sądowi i prokuratorzy. Posiedzenia Zespołu Interdyscyplinarnego odbywały się w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. W sumie odbyły się 42 posiedzenia. W latach do Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego wpłynęło łącznie formularzy Niebieska Karta A. Tabela nr 3 liczba formularzy Niebieska Karta A, które wpłynęły do Przewodniczącej Zespołu Interdyscyplinarnego Źródło Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie W celu rozwiązania problemów związanych z występowaniem przemocy w rodzinie w indywidualnych wypadkach Zespół Interdyscyplinarny w latach powołał grupy robocze, w skład których wchodzili przedstawiciele służb społecznych właściwi ze względu na miejsce zamieszkania rodziny. Tabela nr 4 liczba utworzonych grup roboczych w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach Źródło Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie W ramach posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie podjęto decyzję o zakończeniu procedury Niebieskie Karty w 1202 przypadkach. Grupa robocza powołana do rozeznania sytuacji rodzinnej może zakończyć realizację procedury w przypadku ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań. Zgodnie z regulaminem pracy grup roboczych decyzja o zakończeniu procedury Niebieskie Karty podejmowana jest przy obecności przedstawicieli wszystkich instytucji powołanych do grupy roboczej i wymaga zatwierdzenia przez Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Tabela nr 5 liczba zakończonych procedur Niebieskie Karty Źródło Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

4 2. Stosowanie procedury Niebieskie Karty przez uprawnione podmioty. W przypadku uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia wszczynali procedurę "Niebieskie Karty". Tabela nr 6 liczba formularzy Niebieska Karta A, sporządzonych przez uprawnione podmioty Policja 275 Policja 206 Policja 246 Policja 184 OPS 87 OPS 87 OPS 78 OPS 73 Oświata 11 Oświata 16 Oświata 17 Oświata 22 GKRPA 4 GKRPA 10 GKRPA 10 GKRPA 5 Służba 0 Służba 3 Służba 3 Służba 2 zdrowia zdrowia Źródło Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie zdrowia zdrowia Grupy robocze, obejmujące przedstawicieli służb zobowiązanych do realizacji procedury Niebieskie Karty powołane wobec sporządzonych formularzy Niebieska Karta w latach odbyły w sumie 7454 spotkań. 3. Zapewnianie bezpieczeństwa krzywdzonym dzieciom w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Tryb art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie stanowi możliwość, w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie, odebrania dziecka z rodziny i umieszczenia go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej w rozumieniu art KK, w rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej. Powyższą decyzję podejmuje pracownik socjalny wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także lekarzem lub ratownikiem medycznym, lub pielęgniarką. W latach nastąpiła konieczność odebrania dziecka z rodziny w 48 przypadkach. Tabela nr 7 Liczba dzieci, które zostały odebrane z rodziny w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku przemocą w rodzinie Zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie schronienia w ośrodku wsparcia i ośrodku interwencji kryzysowej. Osoby dotknięte przemocą w rodzinie i dzieci pozostające pod ich opieką miały zapewnione schronienie w hostelu Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Gliwicach, ul. Władysława Sikorskiego 134. Placówka dysponująca 13 miejscami noclegowymi jest czynna całodobowo przez wszystkie dni w roku. Każda osoba mieszkająca w hostelu opracowuje dla siebie wraz ze specjalistą prowadzącym plan pomocy. Osoby korzystające ze schronienia zapoznają się z wewnętrznym regulaminem Ośrodka oraz zawierają porozumienie z pracownikami, które określa warunki jakie powinny być spełnione by osiągnąć samodzielność życiową. Mieszkańcy hostelu korzystają z pomocy psychologicznej, pedagogicznej, prawnej, socjalnej. Pobyt w hostelu przewidziany jest maksymalnie na okres trzech miesięcy, jest to czas na uregulowanie swojej sytuacji życiowej i osiągniecie częściowej samodzielności i względnej równowagi psychicznej. Łącznie w latach z ww. schronienia skorzystało 139 osób (73 osoby dorosłe i 66 dzieci).

5 Tabela nr 8 liczba osób, którym zapewniono schronienie w hostelu Ośrodka Interwencji Kryzysowej Od 1 czerwca 2018 r. osoby dotknięte przemocą w rodzinie i dzieci pozostające pod ich opieką miały zapewnione również schronienie w Domu dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży w Gliwicach przy ul. Władysława Sikorskiego 134. Utworzona jednostka zapewnia całodobowy, okresowy pobyt matkom z małoletnimi dziećmi i kobietom w ciąży, a także ojcom z małoletnimi dziećmi i innym osobom sprawującym opiekę nad dziećmi, które znalazły się w sytuacji kryzysowej. Placówka dysponuje 18 miejscami noclegowymi, obejmuje obok pomocy socjalnej możliwość objęcia pomocą psychologiczną, pedagogiczną, prawną. Pobyt określany na podstawie decyzji administracyjnej przewidziany jest maksymalnie na okres 1 roku. W roku 2018 z tej formy pomocy skorzystało 24 osoby (11 osób dorosłych i 13 dzieci). 5. Udzielanie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie oraz zagrożonym przemocą w rodzinie wsparcia w rozwiązywaniu problemów istotnych dla ich funkcjonowania oraz szerokiej pomocy w formie poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego, rodzinnego, socjalnego, zawodowego, prawnego i medycznego. Łącznie w latach Ośrodek Pomocy Społecznej, Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, miejskie placówki oświatowe, Miejski Zarząd Usług Komunalnych udzieliły 4209 porad w powyższym zakresie. Tabela nr 9 liczba osób, którym udzielono wsparcia w rozwiązaniu problemów istotnych dla ich funkcjonowania oraz szerokiej pomocy psychologicznej, pedagogicznej, socjalnej, prawej i medycznej Prowadzenie grup wsparcia i grup informacyjno edukacyjnych dla ofiar przemocy w rodzinie. Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna prowadziły grupy wsparcia i grupy informacyjno edukacyjne nakierowane na wsparcie osób doznających przemocy w rodzinie i nabycie umiejętności ochrony przed osobą stosującą przemoc. Łącznie w latach w grupach wsparcia i w grupach informacyjno edukacyjnych uczestniczyło 56 osób. 7. Realizowanie programów terapeutycznych i pomocy psychologicznej dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Programy terapeutyczne dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie prowadziła Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna. W latach w ww. programach uczestniczyło 86 osób. Z pomocy psychologicznej oferowanej przez Ośrodek Interwencji Kryzysowej Ośrodka Pomocy Społecznej w wymienionym okresie skorzystało łącznie 618 osób.

6 Tabela nr 10 liczba osób doznających przemocy, które skorzystały z pomocy psychologicznej Ośrodka Interwencji Kryzysowej Udzielanie osobom doznającym przemocy w rodzinie pomocy w procesie usamodzielniania poprzez: zapewnienie dalszego schronienia w mieszkaniu chronionym przeznaczonym dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie, przyznanie mieszkania z zasobów gminy. Program Rozwiń skrzydła uwierz w siebie realizowany w warunkach mieszkania chronionego, obejmuje wsparcie i wzmocnienie procesu usamodzielniania kobiet z dziećmi, dla których 3 miesięczny pobyt w hostelu Ośrodka Interwencji Kryzysowej okazał się niewystarczający do uzyskania pełnej samodzielności. Celem programu jest wsparcie kobiet z dziećmi, które podczas pobytu w hostelu uwidaczniały dysfunkcjonalność w wielu obszarach. Czas udziału w programie, a tym samym pobytu w mieszkaniu chronionym jest dostosowany do indywidualnych potrzeb uczestniczek, maksymalnie do roku. Efektem programu jest przygotowanie kobiet do samodzielnego życia w środowisku lokalnym, nabycie odpowiednich umiejętności radzenia sobie w życiu codziennym i pełnienia określonych ról społecznych. W latach w programie Rozwiń skrzydła uwierz w siebie uczestniczyło 47 osób (22 osoby dorosłe i 25 dzieci). W w/w latach 9 osób otrzymało z Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej skierowanie do zawarcia umowy najmu lokalu tzw. docelowego lub socjalnego. 9. Upowszechnianie informacji w zakresie możliwości uzyskania pomocy przez osoby doznające przemocy w rodzinie. Corocznie wśród mieszkańców Gliwic, za pośrednictwem jednostek realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie rozpowszechniano informacje w zakresie możliwości uzyskania pomocy przez osoby doznające przemocy. Komenda Miejska Policji opracowała informator z danymi teleadresowymi podmiotów i organizacji pozarządowych udzielających pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie na terenie miasta Gliwice oraz Powiatu Gliwickiego, który wręczany był osobom doznającym przemocy domowej wraz z formularzem Niebieska Karta B przez każdego funkcjonariusza policji wszczynającego procedurę Niebieskie Karty. Ośrodek Pomocy Społecznej opracował: ulotki nt form pomocy i działalności OIK oraz Domu dla Matek z Małoletnimi Dziećmi i Kobiet w Ciąży, ulotki adresowane do dzieci i młodzieży nt zjawiska przemocy, reagowania i przeciwdziałania zjawisku przemocy, serię komiksów nawołujących do reagowania i przeciwdziałania zjawisku przemocy, plakaty zawierające treść profilaktyczną z zakresu przeciwdziałania przemocy, karty informacyjne zawierające treść profilaktyczną adresowaną do osób doznających przemocy oraz breloczki z nadrukowanym numerem telefonu do Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Powyższe rozdysponowano do użytku i upowszechnienia w jednostkach z terenu miasta Gliwice zobowiązanych do realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, dodatkowo ulotki adresowane do dzieci i młodzieży rozdysponowano w placówkach oświatowych w ramach współpracy z Komendą Miejską Policji, a serię komiksów rozpowszechniono na łamach Miejskiego Serwisu Informacyjnego. Rozdysponowano dodatkowo pakiety materiałów Reaguj na przemoc zakupione przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych adresowane do osób doznających przemocy, do świadków, a także do sprawców. 10. Badanie skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą. Skuteczność pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą była monitorowana na bieżąco w ramach kompetencji powołanych grup roboczych. Łącznie w latach monitorowano sytuację 1979 rodzin. W ww. okresie w 807 przypadkach procedurę Niebieskie Karty zakończono

7 z uwagi na ustanie przemocy w rodzinie i uzasadnione przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy. Tabela nr 11 Liczba rodzin objętych procedurą Niebieskie Karty Liczba zakończonych procedur Niebieskie Karty z uwagi na ustanie przemocy w rodzinie Źródło Zespół Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Ośrodek Pomocy Społecznej monitorował 117 osób po opuszczeniu Ośrodka Interwencji Kryzysowej, u których ustała przemoc w rodzinie. PROFILAKTYKA I EDUKACJA SPOŁECZNA Przedsięwzięcia: 1. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie na terenie miasta. W 2018 r. została przeprowadzona diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie. Opracowanie diagnozy oparto na danych z zakresu realizacji procedury Niebieskie Karty oraz corocznych sprawozdań wykazujących działania zrealizowane w ramach Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla miasta Gliwice w latach I półrocze Wnioski i rekomendacje przedstawione w diagnozie wskazują na konieczność : I. Wzmożenia pracy ze sprawcami przemocy (opracowanie narzędzi, zobowiązania do podejmowania współpracy itp.). II. Opracowania programu działań skierowanych do grupy wiekowej pow. 60 r.ż., w zakresie zarówno pomocy osobom doznającym przemocy i edukowania ich w zakresie oferowanego wsparcia, jak i pracy z osobami podejrzanymi o stosowanie przemocy w rodzinie. III. Diagnozowania (co najmniej corocznego) zjawiska przemocy na terenie Miasta Gliwice w oparciu o dane z realizacji procedur Niebieskie Karty ), celem doboru najbardziej adekwatnych form wsparcia na rok kolejny dla osób doznających przemocy i podejrzanych o jej stosowanie (elastyczność programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w kolejnych latach jego obowiązywania). IV. Intensyfikacji współpracy z organizacjami pozarządowymi w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, wymiana doświadczeń, wzajemne wsparcie w zakresie przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie. 2. Poszerzanie wiedzy u dzieci, młodzieży i dorosłych na temat zjawiska przemocy w rodzinie. 3. Realizowanie programów propagujących skuteczne sposoby powstrzymywania przemocy. 4. Realizowanie programów mających na celu zapobieganie przemocy w rodzinie, w szczególności wobec dzieci, kobiet, osób starszych lub niepełnosprawnych. W ramach ww. przedsięwzięć realizowane były liczne działania edukacyjno - informacyjne. Ośrodek Pomocy Społecznej realizował m.in.: program profilaktyczny Przemoc = Przestępstwo" skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych mający na celu zapoznanie dzieci ze zjawiskiem przemocy, program Rozwiń skrzydła uwierz w siebie, w ramach którego prowadzone były działania edukacyjne służące nabywaniu wiedzy na temat zjawiska przemocy i wzmacnianiu umiejętności radzenia sobie i powstrzymywania przemocy. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna prowadziła między innymi spotkania, zajęcia i warsztaty dla dzieci i dla dorosłych: klub dla rodziców, szkoła dla rodziców, dobrzy rodzice grupa wsparcia, terapia rodziny, mediacje rodzinne, warsztaty rodzicielskie w duchu pozytywnej dyscypliny. Placówki oświatowe realizowały działania edukacyjno-informacyjne wśród dzieci i młodzieży w ramach m.in.: zajęć z wychowawcą, szkolnego programu profilaktyki, szkolnego programu wychowawczego, obchodów szkolnych dni bez przemocy, programu psychoedukacyjnego w zgodzie z samym sobą, zachowaj trzeźwy umysł, postaw na rodzinę, reaguj na przemoc masz prawo, dziecko ma swoje prawa, czytanie bajek terapeutycznych, ARS jak dbać o miłość, przyjaciele Zippiego, program stop przemocy, Hihopter.

8 Miejski Zarząd Usług Komunalnych w ramach punktu konsultacyjnego przy Izbie Wytrzeźwień realizował warsztaty dla młodzieży z zakresu profilaktyki uzależnień i zjawiska przemocy w rodzinie. Komenda Miejska Policji realizowała między innymi spotkania z młodzieżą szkolną, nauczycielami, mieszkańcami i radami osiedli, w czasie których poruszany był problem przemocy w kontekście odpowiedzialności prawnej. Komenda Miejska Policji we współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej realizowała warsztaty profilaktyczne adresowane do uczniów V klas szkół podstawowych. Celem warsztatów było nabycie przez dzieci umiejętności nazywania i rozpoznawania zachowań przemocowych, nabycie wiedzy o osobach i instytucjach pomocowych. W trakcie warsztatów uczniowie otrzymali długopisy z nadrukowanym ogólnopolskim numerem telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży oraz ulotki adresowane do dzieci i młodzieży nt. rozpoznawania zjawiska przemocy, reagowania i przeciwdziałania zjawisku przemocy. Tabela nr 12 liczba uczniów V klas szkół podstawowych objętych edukacją w zakresie zjawiska przemocy w rodzinie 5. Prowadzenie kampanii społecznych, które przeciwdziałają przemocy w rodzinie. Kampanie społeczne realizowane były głównie przez jednostki oświatowe. Wśród nich wymienić można m.in. kampanię: Stop hejtowi, Stop szkolnej agresji, Postaw na rodzinę, Zachowaj trzeźwy umysł, Pozytywni.Gliwice.Pl. 6. Opracowanie i realizowanie programów służących działaniom profilaktycznym mającym na celu udzielenie specjalistycznej pomocy, zwłaszcza w zakresie promowania i wdrożenia prawidłowych metod wychowawczych w stosunku do dzieci w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. 7. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie. Ośrodek Pomocy Społecznej prowadził treningi umiejętności wychowawczych, akademię rozwoju rodziny mające na celu promowanie i wdrażanie prawidłowych metod wychowawczych. W rodzinach zagrożonych przemocą realizowany był program Rozwiń skrzydła uwierz w siebie, w ramach którego prowadzone były działania edukacyjne służące wzmacnianiu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców. Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny organizował corocznie trening umiejętności wychowawczych oraz grupę wsparcia dla rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna prowadziła między innymi: trening umiejętności wychowawczych, klub dla rodziców, szkołę dla rodziców, grupę wsparcia dla rodziców dzieci po przemocy, dobrzy rodzice grupa wsparcia, terapię rodziny, mediacje rodzinne, warsztaty rodzicielskie w duchu pozytywnej dyscypliny. Placówki oświatowe realizowały działania profilaktyczne w ramach m.in. pedagogizacji rodziców podczas zebrań, porad i konsultacji indywidualnych dotyczących wychowania bez przemocy, programów: wspieranie rodzin dysfunkcyjnych, postaw na rodzinę czy dwie godzinki dla rodzinki promujących pozytywne społecznie postawy wzmacniające rolę rodziny, a także działania zwiększające społeczną wrażliwość na problem przemocy w rodzinie. 8. Nawiązywanie współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, oddziaływania na osoby stosujące przemoc w rodzinie oraz podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.

9 Organizacje i instytucje tworzące system pomocy osobom doznającym przemocy w rodzinie, to jest: Ośrodek Pomocy Społecznej, policja, sądy, prokuratura, miejskie placówki oświatowe, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Centrum Pieczy Zastępczej i Wspierania Rodziny, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych stale współpracowały w ramach grup roboczych celem rozwiązania problemu przemocy w indywidualnych rodzinach. Dodatkowo miejskie placówki oświatowe nawiązywały współpracę z organizacjami pozarządowymi oraz kościołami i związkami wyznaniowymi w zakresie udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą w rodzinie. ZWIĘKSZENIE KOMPETENCJI OSÓB REALIZUJĄCYCH ZADANIA Z ZAKRESU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE 1. Organizowanie szkoleń dla osób realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Przedstawiciele służb realizujących procedurę Niebieskie Karty, członkowie powoływanych grup roboczych zostali objęci zorganizowanymi przez Ośrodek Pomocy Społecznej szkoleniami obejmującymi tematy: Zrozumieć przemoc. Mechanizmy przemocy w rodzinie, Zasady budowania kontaktu z osobą doznającą przemocy, Funkcjonowanie psychologiczne osoby stosującej przemoc w rodzinie, Sprawne działanie grup roboczych i Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Rodzinie tworzenie skutecznych planów pomocy w ramach grup roboczych, Rozpoznawanie i przeciwdziałanie przemocy seksualnej wobec dziecka, Praca z zespołem stresu pourazowego PTSD u osób po doświadczeniu przemocy seksualnej. Szkolenia miały na celu pogłębienie wiedzy i zwiększenie kompetencji osób realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w formule interdyscyplinarnej. W ww. szkoleniach uczestniczyły łącznie 262 osoby. Odrębnie Ośrodek Pomocy Społecznej przeszkolił z zakresu przeciwdziałania przemocy 75 osób. Komenda Miejska Policji przeprowadziła szkolenia, w których uczestniczyło 467 osób. Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna objęła szkoleniami 116 osób. 2. Wdrożenie systemu wsparcia dla osób pracujących bezpośrednio z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie i osobami stosującymi przemoc w rodzinie w formie m.in.: superwizji, grup wsparcia. Ośrodek Pomocy Społecznej zorganizował w formule interdyscyplinarnej cykl 3 spotkań superwizji grupowej dla 10 przedstawicieli realizujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w ramach powoływanych grup roboczych. 3. Opracowywanie i upowszechnianie materiałów edukacyjnych dla osób i podmiotów zajmujących się rozwiązywaniem problemów przemocy w rodzinie. Opracowanie, w ramach działalności Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, apelu dot. aktywizacji przedstawicieli służby zdrowia w systemie przeciwdziałania przemocy. Powyższe rozdysponowano wśród przychodni zdrowia funkcjonujących na terenie miasta Gliwice. Organizacja w ramach Ośrodka Pomocy Społecznej szkolenia przedstawicieli służby zdrowia w zakresie m.in. przebiegu i realizacji procedury Niebieskie Karty. PODSUMOWANIE Zobrazowane działania pozwalają uznać osiągnięcie oczekiwanych rezultatów Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata W ramach programu zrealizowano liczne oddziaływania profilaktyczno-edukacyjne wśród dzieci i młodzieży oraz wśród osób dorosłych podnoszące świadomość mieszkańców miasta w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Rozpowszechniano zróżnicowane formy materiałów profilaktycznych dot. zjawiska przemocy i jego przeciwdziałania oraz instytucji udzielających pomocy osobom i rodzinom uwikłanym w przemoc zwiększając tym samym dostępność informacji nt zjawiska i możliwych form pomocy.

10 Udzielano pomocy i wsparcia psychologicznego, pedagogicznego, socjalnego i prawnego osobom zagrożonym jak i doświadczającym przemocy w rodzinie. Realizowano reedukację społeczną sprawców przemocy w ramach programów oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych. Realizowana na bieżąco procedura Niebieskie Karty utrzymywała stałą koordynację i współpracę służb podejmujących pracę na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie podnosząc skuteczność podejmowanych działań i tworzenie interdyscyplinarnych rozwiązań w zakresie niwelowania zjawiska przemocy w rodzinie. Zwiększyły się kompetencje i profesjonalizm służb zajmujących się świadczeniem usług na rzecz osób i rodzin zagrożonych i dotkniętych przemocą oraz osób stosujących przemoc w rodzinie w ramach realizowanych szkoleń z zakresu zjawiska przemocy czy form wsparcia dla osób bezpośrednio pracujących z osobami dotkniętymi przemocą w rodzinie i osobami stosującymi przemoc w rodzinie. Analiza podjętych działań jak i liczba osób, rodzin objętych oddziaływaniami wskazuje na konieczność nieustannego zapewniania i utrzymywania adekwatnego i kompleksowego, interdyscyplinarnego systemu pomocy rodzinie. Dodatkowo analiza całokształtu zrealizowanych działań ukazuje obszary wymagające wzmożenia czy intensyfikacji oddziaływań m.in. względem osób podejrzanych o stosowanie przemocy w rodzinie, grupy wiekowej pow. 60 r.ż. oraz wzmocnienia współpracy z organizacjami pozarządowymi działającym na rzecz przeciwdziałania zjawiska przemocy. Działania te będą podejmowane w ramach realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla miasta Gliwice na lata przyjętego Uchwałą Rady Miasta Gliwice Nr II/23/2018 z dnia 13 grudnia 2018 r. sporządziła: Elżbieta Jakucewicz-Kowaluk Kierownik Ośrodka Interwencji Kryzysowej Jadwiga Konopka-Chełmińska Zastępca Kierownika Ośrodka Interwencji Kryzysowej w dniu: r. zaakceptowała: Brygida Jankowska Dyrektor Ośrodka Społecznej data zaakceptowania raportu: r. zatwierdził: Krystian Tomala Zastępca Prezydenta Miasta data zaakceptowania raportu: r.