Aktorzy. Wystąpienia aktorów. Opracowano w Lab. Informatyki AGH (Kraków)
|
|
- Wacława Jabłońska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawowe pojęcia Przypadki użycia (use cases) Aktor spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym przypadkiem użycia. Opracowano w Lab. Informatyki AGH (Kraków) Aktorzy mogą występować w wielu modelach, nie należą jednak do systemu, lecz stanowią elementy otoczenia. Rys. Przykład aktora AnalitykKredytowy (c) Radosław Klimek 1 (c) Radosław Klimek 2 Aktorzy Wystąpienia aktorów klient przedstawiciel handlowy pracownik Jan Kowalski: klient :pracownik Pan Piotr: przedstawiciel handlowy Adam Kasia: pracownik Firma kurierska <<actor>> System magazynowy <<actor>> System księgowy DHL: firma kurierska <<actor>> Magazyn1: System magazynowy <<actor>> Księgowa: System księgowy W języku UML aktor przedstawiany jest w postaci ludzika, lub w postaci klasy oznaczonej słowem kluczowym actor i nazwą klasy aktorów (c) Radosław Klimek 3 Przedstawiono tutaj różne wystąpienia (instancje) aktorów z klas aktorów pokazanych na poprzednim slajdzie. Jan Kowalski jest klientem, Kasia pracownikiem, Adam niewyspecyfikowanym typem wystąpienia aktora, a także pracownik nie posiadający nazwy, dla którego podany jest tylko typ. (c) Radosław Klimek 4 Przypadek użycia (use case) opis zbiorów ciągów akcji (i ich wariantów) wykonywanych przez system w celu dostarczenia określonemu aktorowi godnego uwagi wyniku. Między aktorami a przypadkami użycia mogą być związki typu powiązania. Oznacza to, że aktor i przypadek użycia porozumiewają się ze sobą wysyłając i odbierając komunikaty. Nazwy są w zasadzie dowolnym tekstem (bez dwukropka), najczęściej jest to krótkie wyrażenie z czasownikiem w trybie rozkazującym na początku. Czasownik ten określa czynność ze słownika modelowanego systemu. Przypadek użycia opisuje co system (podsystem, klasa, operacja) realizuje, nie określa natomiast jak to robi. Ciąg zdarzeń przypadku użycia może być określony tekstowo (nieformalny tekst z ogranicznikami początku i końca) lub zazwyczaj w kolejnym kroku, przez diagramy interakcji. Przyznaj kredyt Sensors:: Reset Rys. Nazwa prosta i ścieżkowa w przypadkach użycia (c) Radosław Klimek 5 (c) Radosław Klimek 6 1
2 Dokumentowanie przypadków użycia Opis każdego przypadku użycia musi zawierać szczegółowe informacje o tym, co trzeba zrobić aby spełnił on swoją funkcję. Przebieg zdarzeń Przebieg zdarzeń to ciąg zdań oznajmujących wyliczający kolejne kroki przypadku użycia z punktu widzenia aktora. Należy przeanalizować: podstawowe jego funkcje możliwe warianty błędy warunki jakie muszą być spełnione przed rozpoczęciem warunki jakie muszą być spełnione po jego zakończeniu Każdy przypadek użycia może zawierać warunki rozgałęzienia pętle (c) Radosław Klimek 7 Przypadek użycia Zapłać podatek Przebieg zdarzeń 1. System stwierdził wystąpienie końca okresu rozliczeniowego. 2. System oblicza kwotę - należny podatek VAT 3. System dokonuje elektronicznego przelewu obliczonego podatku na konto urzędu skarbowego 4. System stwierdza, że pieniądze zostały przelane (c) Radosław Klimek 8 Warianty można przedstawiać za pomocą rozgałęzień Przypadek użycia Znajdź zamówienie Przebieg zdarzeń 1. Użytkownik wybrał Znajdź zamówienie. 2. Użytkownik wprowadza numer zamówienia, numer klienta lub nazwisko klienta 3. Użytkownik wybrał Szukaj 4. Użytkownik wprowadził numer zamówienia a) System wyświetla to zamówienie i kończy przypadek użycia 5. Użytkownik wprowadził nazwisko klienta albo jego numer a) System zwraca listę wszystkich zamówień dla tego klienta b) Użytkownik wybiera jedno zamówienie z listy c) System wyświetla to zamówienie i przypadek użycia kończy się. (c) Radosław Klimek 9 Jeżeli trzeba wielokrotnie powtórzyć wykonanie jakiegoś kroku lub zbioru kroków to korzysta się z powtórzeń (pętli). Przypadek użycia Złóż zamówienie Przebieg zdarzeń: 1. Klient wybiera złóż zamówienie 2. Klient wprowadza swoje imię, nazwisko oraz adres 3. Klient wprowadza kody towarów, które chce zamówić 4. Dla każdego wybranego kodu towaru a) System wyświetla opis i cenę towaru b) System dodaje cenę towaru do sumy 5. Klient wprowadza informacje o karcie płatniczej 6. Klient wybiera zatwierdź 7. System zapisuje zamówienie jako oczekujące 8. Przesyła informację o płatności do systemu księgowego 9. System potwierdza złożenie zamówienia (c) Radosław Klimek 10 Warunki wstępne i końcowe Warunki wstępne informacja o tym w jakim stanie musi się znajdować system na początku przypadku użycia Warunki końcowe - informują o tym w jakim stanie musi się znajdować system na końcu przypadku użycia Warunki wstępne i końcowe muszą być spełnione niezależnie od wykonanego przebiegu zdarzeń czy rozgałęzień jakie zostały wybrane. Przypadek użycia Złóż zamówienie Warunki wstępne: użytkownik zalogował się w systemie Przebieg zdarzeń: 1. Klient wybrał opcję Złóż zamówienie 2. Klient wprowadza imię, nazwisko i adres 3. Klient wprowadza kody towarów, które chce zamówić 4. System podaje opis i cenę każdego wybranego towaru 5. System przechowuje bieżącą sumę cen wybranych towarów 6. Klient wprowadza informacje o karcie płatniczej 7. Klient wybiera Zatwierdź 8. System sprawdza podane informacje, zapisuje zamówienie jako oczekujące i przesyła informacje o płatności do systemu księgowego. Jeśli jakieś informacje są niepoprawne, system prosi o poprawienie 9. Po potwierdzeniu płatności zamówienie jest oznaczone jako potwierdzone system podaje klientowi numer zamówienia 10. Jeśli płatność nie została potwierdzona system prosi o poprawienie danych albo anulowanie zamówienia Warunki końcowe: Zamówienie zostaje zapisane w systemie i zaznaczone jako potwierdzone (c) Radosław Klimek 11 (c) Radosław Klimek 12 2
3 Główny ciąg zdarzeń i nadzwyczajne ciągi zdarzeń Przykład przypadku WeryfikujUzytkownika. Główny ciąg zdarzeń. 1. Pytanie klienta o PIN. 2. Klient wprowadza PIN. 3. Klient potwierdza wprowadzony PIN (Enter). 4. System sprawdza poprawność PIN-u. 5. Jeśli PIN jest poprawny system informuje o tym klienta. Nadzwyczajny ciąg zdarzeń to taki, który opisuje inny przebieg, niż to, co było opisane w głównym ciągu zdarzeń. Być może użytkownik ma w jakimś momencie możliwość wyboru jednej z kilku czynności. Albo może wystąpić jakiś błąd Najbardziej prawdopodobny wybór opisany jest w głównym ciągu zdarzeń. Pozostałe wybory opisujemy jako nadzwyczajne ciągi zdarzeń (c) Radosław Klimek 13 (c) Radosław Klimek 14 Nadzwyczajny ciąg zdarzeń 1. Klient może w każdym momencie nacisnąć przycisk Cancel. Przypadek użycia wraca wówczas do stanu początkowego. Nadzwyczajny ciąg zdarzeń 2. Jeśli klient wprowadził błędny PIN, to przypadek użycia wraca do punktu początkowego. Gdy zdarzy się to 3 razy z rzędu, system anuluje całą transakcję i przez 90 sekund nie reaguje na działania klienta. (c) Radosław Klimek 15 Występujące związki: Związki na diagramach asocjacja związek pomiędzy aktorem a przypadkiem użycia; zawieranie stereotypowany związek oznaczający że jeden związek jest częścią drugiego; rozszerzenie związek pomiędzy przypadkami użycia dotyczący uzupełniającej (opcjonalnej) funkcjonalności wykorzystywanej np. pod pewnymi warunkami; zależność związek pomiędzy aktorami lub pomiędzy przypadkami użycia, bez wskazywania na czym polega zależność; generalizacja związek pomiędzy pewnym przypadkiem użycia a jego specjalizacją. (c) Radosław Klimek 16 Przypadki użycia można uporządkować przez zdefiniowanie uogólnień i związków zawierania i rozszerzania. Uogólnienie oznacza, że przypadek użycia-potomek dziedziczy całe zachowanie i znaczenie po przypadku-przodku. Potomek może wprowadzać nowe elementy do odziedziczonego zachowania. Potomek może zastąpić przodka, np. różny sposób weryfikacji klienta w bankomacie. Uogólnienie pomiędzy aktorami oznacza, że: jeden z aktorów odgrywa wszystkie role drugiego aktora może on grać dodatkowe role wspólne role ogrywane są jednakowo Uogólnienie pomiędzy przypadkami użycia oznacz że: jeden przypadek użycia jest uszczegółowioną wersją drugiego uszczegółowiony przypadek użycia dziedziczy zachowanie przypadku ogólnego może dodawać własne zachowania (c) Radosław Klimek 17 (c) Radosław Klimek 18 3
4 Przykład uogólnienia na diagramie przypadków użycia klient Złóż zamówienie Sprawdź stan zamówienia Złóż zamówienie Przez WWW Złóż zamówienie telefonicznie Zawieranie (<<include>>) oznacza, że bazowy przypadek użycia jawnie włącza się w zachowanie innego przypadku użycia, w miejscu przez siebie określonym. Włączany przypadek użycia nie występuje samodzielnie - jego egzemplarze mogą być tylko częścią większego, zawierającego go przypadku użycia. Przedstawiciel handlowy Przygotuj raport (c) Radosław Klimek 19 (c) Radosław Klimek 20 przykład przypadków użycia z zawieraniem Złóż zamówienie <<include>> Samodzielne wystąpienie bazowego przypadku użycia jest możliwe, jeśli, pod pewnymi warunkami, jego zachowanie może być rozszerzone przez zachowanie innego przypadku użycia. Zaloguj się Związku zawierania używa się w celu uniknięcia wielokrotnego definiowania tego samego ciągu zdarzeń. klient Sprawdź stan zamówienia <<include>> Jest to przykład delegowania - pewien zbiór zobowiązań jest specyfikowany przez składnik systemu, a inne elementy systemu (pozostałe przypadki użycia) włączają ten zbiór zobowiązań, jeśli zachodzi taka potrzeba. (c) Radosław Klimek 21 (c) Radosław Klimek 22 Związek rozszerzania służy do warunkowego rozszerzania zachowania przypadku użycia. Rozszerzenie (<<extends>>) oznacza, że bazowy przypadek użycia w sposób domniemany włącza zachowanie innego przypadku użycia w określonym miejscu. Jest to metoda dodawania zachowań do przypadku użycia bez zmiany pierwotnego przypadku użycia. Rozszerzenie służy do modelowania fragmentów przypadków użycia postrzeganych przez użytkownika jako opcjonalne zachowanie systemu. Można tym samym określić pewien podciąg zdarzeń, które mogą zachodzić pod pewnymi warunkami. Można również dołączyć wskazany podciąg w konkretnym miejscu. Miejsce rozszerzenia jest to punkt wskazujący gdzie rozszerzenie może wystąpić. Gdy dojdziemy do punktu rozszerzenia, wówczas jeżeli jest spełniony warunek to wykonywane są czynności w rozszerzającym przypadku użycia. (c) Radosław Klimek 23 (c) Radosław Klimek 24 4
5 Przykład Złóż Zamówienie z rozszerzającymi przypadkami użycia Złóż zamówienie Extension points określ priorytet Złóż zamówienie ekspresowe Sprawdź hasło klient Złóż zamówienie Extension point towar przeceniony rabat dla stałych klientów <<extend>> [Towar przeceniony] [towar na liście towarów przecenionych] Cena z wyprzedaży posezonowej Rabat dla stałych klientów Śledź zamówienie Weryfikuj użytkownika Porównaj siatkówkę Rys. Uogólnienie, zawieranie i rozszerzanie przypadków użycia (c) Radosław Klimek 25 (c) Radosław Klimek 26 Interfejsy można definiować dla: aktorów przypadków użycia albo jednych i drugich Interfejsy Interfejs nie jest częścią aktora ani przypadku użycia, jest opisem w jaki sposób ma przebiegać współpraca z aktorem albo przypadkiem użycia. Każdy aktor i przypadek użycia może mieć więcej niż jeden interfejs (może korzystać i obsługiwać więcej niż jeden interfejs) Interfejs składa się z nazwy i zbioru sygnatur operacji. Sygnatura operacji określa, jakiego rodzaju dane są przekazywane do tej operacji, a jakie są zwracane po jej zakończeniu. Przykład dla aktora System Magazynowy interfejs Aktualizacja Stanu Magazynu Zwiększ ilość w magazynie (kod towaru, ilość) Zmniejsz ilość w magazynie (kod towaru, ilość) interfejs Informacje o Towarze Pobierz opis im cenę towaru (kod towaru) zwróć opis, cenę, dostępną ilość Pobierz kod towaru i cenę (opis) zwróć kod towaru, cenę, dostępną ilość (c) Radosław Klimek 27 (c) Radosław Klimek 28 Przykład interfejsu dla aktora System Magazynowy Interfejs Informacje o Towarze System magazynowy Interfejs Aktualizacja Stanu Magazynu Obsługa zamówień Pobierz informacje O towarze Pobierz informacje Aktualizuj ilość towaru Linia pomiędzy aktorem a interfejsem oznacza, że aktor obsługuje dany interfejs. Strzałka narysowana przerywaną linią wskazuje przypadek użycia korzystający z interfejsu. (c) Radosław Klimek 29 Przykład interfejsu przypadków użycia Interfejs Złóż Zamówienie Złóż zamówienie na towary (identyfikator firmy, lista towarów, osoba kontaktowa Duży System wsadowy Interfejs Złóż zamówienie Obsługa zamówień Złóż zamówienie Tutaj przypadek użycia obsługuje interfejs a aktor z niego korzysta (c) Radosław Klimek 30 5
6 Wytyczne względem modelowania Identyfikacja aktorów 1. Identyfikacja aktorów będących w interakcji z dana jednostką. 2. Uporządkuj aktorów przez wyznaczenie ról ogólnych i szczegółowych. 3. Dla każdego aktora rozważ podstawowe sposoby jego komunikacji z daną jednostką. 4. Analizuj i określ sytuacje wyjątkowe, w których dochodzi do interakcji aktora z daną jednostką. 5. Usystematyzuj przypadki użycia - uogólnienie, zawieranie, rozszerzenie. Aktorzy zawsze istnieją poza systemem, nigdy nie są Jego częścią. Można ich szukać wśród: ludzi innego oprogramowania urządzeń sprzętowych składów danych sieci (c) Radosław Klimek 31 (c) Radosław Klimek 32 Można też zadać sobie następujące pytania Odkrywanie przypadków użycia Kto korzysta z systemu? Kto instaluje system? Kto uruchamia system? Kto pielęgnuje system? Kto wyłącza system? Jakie inne systemy korzystają z tego systemu? Kto pobiera informacje z tego systemu? Kto dostarcza informacje systemowi? Czy aktualnie coś dzieje się automatycznie? Przypadek użycia to opis działania systemu, który tworzy pewien wynik, mający znaczenie dla aktora. Można zadać sobie następujące pytania: Jakich funkcji dany aktor będzie oczekiwał od systemu? Czy system przechowuje informacje? Którzy aktorzy będą tworzyli, czytali, aktualizowali albo usuwali informacje? Czy system musi zawiadamiać aktora o zmianach w swoim wewnętrznym stanie? Czy są jakieś zewnętrzne zdarzenia, o których system powinien wiedzieć, Który aktor będzie informował o tych zadarzeniach? (c) Radosław Klimek 33 (c) Radosław Klimek 34 Inne przypadki użycia, które warto rozważyć Opisywanie aktorów i przypadków użycia Uruchamianie systemu Wyłączanie systemu Diagnozowanie systemu Instalowanie systemu Szkolenia użytkowników Zmiany procesów biznesowych Przeprowadzanie naprawy Każdy aktor i przypadek użycia musi mieć opisową nazwę i krótki opis (jedno lub dwuzdaniowy). Te informacje dołącza się do diagramu przypadków użycia. (c) Radosław Klimek 35 (c) Radosław Klimek 36 6
7 Opis aktorów w systemie np. obsługi zamówień Klient osoba zamawiająca towar od firmy Przedstawiciel handlowy pracownik firmy, który obsługuje życzenia klientów Firma kurierska UPS, DHL, Poczta itd. Pracownik pracownik firmy, który pakuje, opisuje, i wysyła zamówione towary System magazynowy program przechowujący informacje o stanie magazynu firmy System księgowy program przechowujący dane finansowe (c) Radosław Klimek 37 Opis przypadków użycia w systemie obsługi zamówień Złóż zamówienie klient tworzy nowe zamówienie, prosi o dostarczenie produktu i dokonuje zapłaty Złóż skargę klient wysyła komunikat do działu obsługi klienta Dostarcz katalog klient prosi o dostarczenie katalogu Pobierz informacje o towarze - pobieranie informacji o towarze, jego cenie i stanie w magazynie Zwróć towar klient zwraca towar i dostaje zwrot pieniędzy Anuluj zamówienie klient anuluje istniejące zamówienie Dostarcz przesyłkę prosimy firmę kurierską o dostarczenie towaru Oblicz koszt przesyłki określamy ile wynosi opłata za dostarczenie przesyłki Aktualizuj ilość towaru aktualizowanie ilości towaru w magazynie Sprawdź stan zamówienia klient sprawdza stan istniejącego zamówienia Wydrukuj etykietę drukowanie etykiety adresowej do zamówienia (c) Radosław Klimek 38 Diagramy przypadków użycia Diagram przypadków użycia przedstawia zbiór przypadków użycia i aktorów oraz związki między nimi. Modelowanie otoczenia systemu System kart kredytowych Realizuj transakcje kartą Diagramy przypadków użycia są stosowane do obrazowania statycznych aspektów perspektywy przypadków użycia systemu. Klient Rozlicz transakcję Uzgodnij transakcję Jednostka handlu detalicznego W ogólności dotyczy to realizacji 2 celów: 1. Modelowanie otoczenia systemu - granica system-otoczenie, wskazanie aktorów i znaczenia ich ról. 2. Modelowanie wymagań stawianych systemowi - co system powinien robić z punktu widzenia otoczenia. Klient indywidualny Instytucja Obsługuj rachunek klienta Sponsorująca organizacja Rys. Modelowanie otoczenia systemu (c) Radosław Klimek 39 (c) Radosław Klimek 40 Wytyczne modelowania granicy system-otoczenie Modelowanie wymagań stawianych systemowi Wytyczne 1. Zidentyfikuj aktorów działających w otoczeniu systemów. 2. Uporządkuj podobnych aktorów za pomocą uogólnień. 3. Jeśli potrzeba - utwórz stereotypy aktorów dla zwiększenia czytelności. 4. Połącz aktorów z odpowiednimi przypadkami użycia. 1. Zidentyfikuj aktorów systemu (określ jego otoczenie). 2. Dla każdego aktora rozważ działania, których oczekuje (wymaga) od systemu. 3. Znajdź powtarzające się fragmenty działań i uporządkuj przypadki użycia. 4. Uwzględnij zmodyfikowane przypadki użycia w definiowaniu związków z aktorami. 5. Dodaj notatki określające wymagania niefunkcjonalne. (c) Radosław Klimek 41 (c) Radosław Klimek 42 7
8 Klient System kart kredytowych Realizuj transakcje kartą Rozlicz transakcję Uzgodnij transakcję Obsługuj rachunek klienta <<include>> Wykryj oszustwo kartą Podaj stan konta Jednostka handlu detalicznego Sponsorująca organizacja Przypadki użycia w Tau G2 Zasadnicza zbieżność pomiędzy tymi diagramami w UML i Tau G2; pewne pojęcia są jakby doprecyzowane, np. przypadek użycia; nieco bogatsze związki. Rys. Dodatkowe przypadki użycia, niewidoczne dla klienta (c) Radosław Klimek 43 (c) Radosław Klimek 44 Składniki diagramów Składniki diagramów (c.d.) przypadek użycia - funkcjonalność realizowana przez system, pewne podobieństwo do operacji (tutaj stereotypowane), później poprzez inne diagramy definiowana (sekwencje, stany, także tekstowo) aktor obiekt biorący udział w interakcji, źródło informacji dla systemu, pełni rolę zewnętrzną do tematów (systemu), np. człowiek, urządzenie, inny system, sieć; pojedynczy aktor może występować wielokrotnie w różnych rolach, jak i ten sam aktor może być w interakcji z różnymi przypadkami użycia; na diagramach klas obiekt stereotypowany <<actor>> Temat/moduł (subject) określa granicę dla modelowanych przypadków użycia, może oznaczać system lub podsystem. (c) Radosław Klimek 45 (c) Radosław Klimek 46 8
9 Klasa (class) to opis zbioru obiektów, które mają takie same atrybuty, związki i znaczenie. Klasy i związki Obiekt (object) - konkretne wystąpienie abstrakcji; byt o dobrze określonych granicach i tożsamości, obejmujący stan i zachowanie; egzemplarz klasy. Opracowano w Lab. Informatyki AGH (Kraków) Każda klasa musi mieć przypisaną nazwę prostą (rzeczownik) lub ścieżkową (poprzedzoną nazwą pakietu). (c) Radosław Klimek 1 (c) Radosław Klimek 2 Sensor Atrybut jest nazwaną właściwością (cechą) klasy. Określa zbiór wartości, jakie można przypisać do poszczególnych egzemplarzy tej klasy. Klient RegułyPrzedsiębiorstwa:: WykrywaczOszustw Klasa może mieć dowolną liczbę atrybutów, lub nie mieć wcale. Atrybut reprezentuje właściwość modelowanego bytu, określoną dla wszystkich jego wystąpień. Ściana Rys. Nazwy proste i ścieżkowe Ściana wysokość: Float szerokość: Float grubość: Float jestnośna: Boolean = false atrybuty Rys. Atrybuty klasy (c) Radosław Klimek 3 (c) Radosław Klimek 4 Operacja to implementacja pewnej usługi, której wykonania można zażądać od każdego obiektu klasy. Odpowiedzialność (responsibility) jest wyrażona kontraktem lub zobowiązaniem typu lub klasy. Klasa może mieć dowolną ( 0) liczbę operacji. Modelując klasy rozpoczyna się zazwyczaj od wyspecyfikowania zobowiązań elementów słownictwa systemu. W trakcie doskonalenia (uściślania) modelu zobowiązania systemu są tłumaczone na realizujący je zbiór operacji i atrybutów. CzujnikTermiczny WykrywaczOszustw atrybuty wyzeruj() ustawprógalarmu(t:temperatura) odczytaj(): Temperatura operacje Rys. Operacje i ich sygnatury Responsibilities -określ ryzyko przyjęcia zamówienia klienta - wykorzystaj kryteria oceny ryzyka dla konkretnego klienta Rys. Zobowiązania (c) Radosław Klimek 5 (c) Radosław Klimek 6
10 Modelowanie słownictwa systemu Wytyczne Klasy wykorzystuje się do modelowania abstrakcji pochodzących z dziedziny danego problemu lub technologii rozwiązania. Każda z abstrakcji jest częścią słownictwa systemu - reprezentuje elementy istotne dla użytkowników i twórców systemu. 1. Zidentyfikuj elementy, które są stosowane przez użytkowników lub twórców systemu do opisu problemu lub rozwiązania. 2. Ustal zbiór zobowiązań każdej abstrakcji. Sprawdź czy wszystkie klasy są precyzyjnie określone i czy mają równomiernie rozłożone zobowiązania. 3. Uwzględnij atrybuty i operacje potrzebne do wykonania przez daną klasę zobowiązań. (c) Radosław Klimek 7 (c) Radosław Klimek 8 Klient nazwisko imię adres telefon Faktura Transakcja operacje zatwierdź() wycofaj() powiodłasię() Hurtownia Zamówienie pozycja ilość Rys. Modelowanie słownictwa systemu Towar id nazwa cena miejsceskładu Wysyłka Responsibilities - przechowuj informację o realizacji zamówienia dot. wysyłki - śledź stan i lokalizację wysyłanych towarów Modelowanie rozkładu zobowiązań w systemie Rozkład zobowiązań powinien być w miarę równomiernie rozłożony między poszczególne klasy. Wytyczne 1. Zidentyfikuj zbiór klas współpracujących w celu wykonania poszczególnych czynności. 2. Określ zbiór zobowiązań dla każdej klasy. 3. Rozważ zbiór klas jako całość, podziel klasy na mniejsze, jeśli mają zbyt dużo zobowiązań - scal w większe jeśli mają zbyt mało. Przenoś zobowiązania między klasami, aby każda była w pełni samodzielna. 4. Analizuj sposoby wzajemnej kooperacji tych klas i porozdzielaj ich zobowiązania, aby były równomiernie rozłożone. (c) Radosław Klimek 9 (c) Radosław Klimek 10 Modelowanie elementów nieprogramowych Wytyczne 1. Przedstaw każdy element nieprogramowy w postaci klasy. 2. W celu odróżnienia od standardowych bloków UML określ nowy rodzaj przy pomocy stereotypu i określ jego znaczenie i podaj nowy symbol graficzny. 3. Jeśli modelowany element jest sprzętem zawierającym oprogramowanie rozważ możliwość, czy nie można go przedstawić w postaci węzła, aby później rozwijać jego strukturę. Urzędnik Rozliczający Należności Robot przetwórzzamówienie() zmieńzamowienie() stan() Rys. Elementy nieprogramowe w postaci osoby: Urzędnik Rozliczający Należności i sprzętu: Robot (c) Radosław Klimek 11 (c) Radosław Klimek 12
11 Modelowanie pierwotnych typów danych Modelowane elementy mogą pochodzić z języka programowania (implementacji). Zwykle są to typy pierwotne (predefiniowane), np. liczby całkowite, znaki, napisy, typy wyliczeniowe itp. Wytyczne 1. Przedstaw typy jako klasy zaopatrzone odpowiednimi stereotypami. 2. Użyj ograniczeń, jeśli chcesz wyspecyfikować zbiór dopuszczalnych wartości pewnego typu. <<datatype>> Int {wartości z przedziału od -2**31 do +2**31-1} <<enumeration>> State idle busy error <<datatype>> Boolean false true Rys. Modelowanie typów pierwotnych (c) Radosław Klimek 13 (c) Radosław Klimek 14 Związki (relacje) Zależność oznacza, że zmiany dokonane w specyfikacji jednego elementu mogą mieć wpływ na inny element, który używa tego pierwszego. Związek to relacja między elementami. W diagramach UML związki są przedstawiane jako różne (w zależności od rodzaju związku) linie łączące elementy. Klip nazwa Najważniejsze rodzaje związków: 1. Zależność (Dependency) często reprezentowana przez relację użycia. 2. Uogólnienie (Generalization) - związek między klasą ogólną a szczegółową:klasa-podklasa lub potomek-przodek. 3. Powiązanie (Association) - jest związkiem strukturalnym między elementami klasy. odtwórzna(k: Kanał) uruchom() zatrzymaj() wyzeruj() Rys. Przykład zależności Zależność Kanał (c) Radosław Klimek 15 (c) Radosław Klimek 16 Uogólnienie jest związkiem między elementem ogólnym (nadklasa, przodek) a pewnym specyficznym jego rodzajem (podklasa, potomek). Uogólnienie polega m.in. na tym, że potomek może wystąpić wszędzie tam gdzie spodziewany jest przodek (lecz nie na odwrót). Figura położenie przenieś() zmieńwielkość() wyświetl() Potomek dziedziczy właściwości przodka, w szczególności atrybuty i operacje. Może też mieć własne cechy. Prostokąt wierzchołek: Punkt Okrąg Promień: Float Wielokąt Punkty: lista Operacja potomka, mająca tę samą sygnaturę jest ważniejsza (polimorfizm), tzn. przysłania operację przodka. Kwadrat Rys. Uogólnienie (c) Radosław Klimek 17 (c) Radosław Klimek 18
12 Powiązania Rola zachowanie bytu w ustalonym kontekście. Powiązanie to związek strukturalny specyfikujący połączenie obiektów jednego klasyfikatora z obiektami drugiego. Powiązanie Powiązanie między klasami oznacza, że można przejść od obiektu jednej z nich do obiektu drugiej i odwrotnie. Osoba pracownik pracodawca Przedsiębiorstwo Nazwa Kierunek nazwy Nazwa roli Osoba Pracuje dla Rys. Nazwa powiązania Przedsiębiorstwo Innymi słowy rola, to pewne oblicze, które obiekty klasy przy jednym końcu prezentują obiektom klasy przy drugim końcu. Na rysunku Osoba pełniąca rolę pracownika jest powiązana z Przedsiębiorstwem będącym w roli pracodawcy. (c) Radosław Klimek 19 (c) Radosław Klimek 20 Liczebność Powiązanie jest związkiem równorzędnych partnerów - klasy są na tym samym poziomie pojęciowym. Agregacja oznacza związek całość-część, tzn. dana klasa (całość) składa się z mniejszych (części). Osoba 1..* * pracownik pracodawca Przedsiębiorstwo Całość Przedsiębiorstwo 1 Przy modelowaniu często zachodzi potrzeba określenia ile obiektów może być połączonych przez jeden egzemplarz powiązania. Ta wielokrotność (ile) nazywana jest liczebnością (multiplicity). Część * Dział Rys. Agregacja (c) Radosław Klimek 21 (c) Radosław Klimek 22 Modelowanie prostych zależności Modelowanie dziedziczenia Najczęstszy przypadek - klasa używa innej klasy jako parametru operacji. Wytyczne Rozkład zajęć dodaj(p: Przedmiot) usuń(p: Przedmiot) <<friend>> Iterator Przedmiot Rys. Przykłady zależności 1. Poszukaj zobowiązań, atrybutów i operacji wspólnych dla co najmniej dwóch klas. 2. Przenieś wspólne zobowiązania, atrybuty i operacje do klasy ogólnej. Jeśli to konieczne utwórz nową klasę. 3. Zaznacz związki dziedziczenia - od potomka do przodka. (c) Radosław Klimek 23 (c) Radosław Klimek 24
13 Zabezpieczenie Modelowanie związków strukturalnych RachunekBieżący oprocentowanie bieżącawartość() AkcjaZwykła Akcja bieżącawartość() bieżącawartość() historia() Obligacja bieżącawartość() AkcjaUprzywilejowana Nieruchomość obciążenia bieżącawartość() Rys. Dziedziczenie Wytyczne 1. Dla każdej pary klas poszukaj, możliwości przechodzenia obiektów jednej z nich do obiektów drugiej. Dla takich klas określ powiązanie. Identyfikacja powiązania w oparciu o dane. 2. Analizuj, czy dla każdej pary klas konieczna jest interakcja między obiektami jednej a obiektami drugiej, inna niż przekazywanie ich jako parametrów. Dla takich klas określ powiązanie. Identyfikacja powiązania w oparciu o zachowanie. 3. Dla każdego powiązania określ liczebność i nazwy ról (ułatwiają zrozumienie modelu). 4. Jeśli jakaś klasa stanowi strukturalną lub organizacyjną całość w stosunku do klas z drugiego końca związku, to zaznacz powiązanie jako agregację. (c) Radosław Klimek 25 (c) Radosław Klimek 26 Uczelnia 1..* studiuje na ma 1 1..* Wydział 1..* * pracuje na 1 * 1..* 1..* dziekan Student uczęszcza na prowadzi Wykład Wykładowca * * * 1..* Diagramy klas w Tau G2 Diagramy klas przedstawiają statyczny obraz systemu, pokazują typy obiektów istniejących w systemie; najczęściej są to klasy ale także typy enumeratywne, interface y oraz inne; diagramy klas są bardzo dobrze i realistycznie zdefiniowane w Tau G2, bogate modelowanie związków; wprowadzono także elementy nowe. Rys. Związki strukturalne (c) Radosław Klimek 27 (c) Radosław Klimek 28 Klasy informacje podstawowe Klasa abstrakcyjna klasa (italic) bez instancji, do instancji wymaga się specjalizacji. Klasy, klasy aktywne - abstrakcja grupy obiektów o wspólnych własnościach posiadająca atrybuty i operacje jako własności tej klasy. Z własnościami są związane zakresy widoczności, zasadniczo: + publiczne (odwołania praktycznie z dowolnego miejsca); - prywatne (wykorzystywane tylko w danej klasie); # chronione (wykorzystywane przy specjalizacji). Związki w diagramach klas Podstawowe związki w diagramach klas: - asocjacja zwyczajna relacja mnogościowa; agregacja logiczna przynależność (zawieranie), całośćczęść, agregacja może być traktowana jako szczególny przypadek asocjacji; kompozycja kompozycja fizyczne zawieranie jednego elementu w drugim, tj. usunięcie obiektu zewnętrznego powoduje usunięcie wewnętrznego; (c) Radosław Klimek 29 (c) Radosław Klimek 30
14 Związki w diagramach klas (c.d.) Porty W diagramach klas występują także porty związane (tylko) z klasami aktywnymi. generalizacja związek dziedziczenia własności, jedna klasa jest bardziej ogólna (generalna), a druga jest specjalizowana (dziedziczy); Porty to miejsca przez które jest realizowana interakcja klasy aktywnej, to inaczej nazwane miejsca interakcji. Porty mogą być dziedziczone. zależność związek typu klient-dostawca, jedna z klas jest z pewnych powodów zależna od drugiej. Możemy także wyróżnić porty behawioralne i niebehawioralne. Pierwsze z nich związane są bezpośrednio z maszynami stanowymi wszystkie sygnały przechodzące przez port są konsumowane przez zachowanie klasy. Drugi rodzaj wymaga ustanowienia połączenia. (c) Radosław Klimek 31 (c) Radosław Klimek 32 Interfejsy Razem z portami mogą występować także interfejsy. Interfejs grupa atrybutów i operacji, które muszą być zaimplementowane w danej klasie. Operacje interfejsu zazwyczaj opisują pewne usługi oferowane przez daną klasę. Poza operacjami interfejs może zawierać atrybuty, a także sygnały. Istnieją dwa rodzaje interfejsów. Interfejsy (c.d.) Interfejs realizowany interfejs który klasa realizuje przez port. Interfejs wymagany pokazuje jakie sygnały wychodzące z klasy powinny być obsłużone. (c) Radosław Klimek 33 (c) Radosław Klimek 34 Wyróżniamy także klasy specjalne. Klasy inne Przykład diagramu Sygnały to asynchroniczne wiadomości przesyłane pomiędzy klasami aktywnymi. Można także definiować listy sygnałów. Zdarzenia typu timer -zdarzenia w istocie podobne do sygnałów. A także klasy inne. Ogólny przykład diagramu klas (c) Radosław Klimek 35 (c) Radosław Klimek 36
Rysunek 1: Przykłady graficznej prezentacji klas.
4 DIAGRAMY KLAS. 4 Diagramy klas. 4.1 Wprowadzenie. Diagram klas - w ujednoliconym języku modelowania jest to statyczny diagram strukturalny, przedstawiający strukturę systemu w modelach obiektowych przez
Bardziej szczegółowoFaza analizy (modelowania) Faza projektowania
Faza analizy (modelowania) Faza projektowania Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: co i przy jakich ograniczeniach system ma robić? Wynikiem tej analizy jest zbiór wymagań
Bardziej szczegółowoKomputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl
Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 3 Diagramy przypadków użycia Diagramy przypadków użycia (ang. use case)
Bardziej szczegółowoUML w Visual Studio. Michał Ciećwierz
UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować
Bardziej szczegółowoModelowanie obiektowe
Modelowanie obiektowe ZPO 2018/2019 Dr inż. W. Cichalewski Materiały wykonane przez W. Tylman Diagramy klas Diagramy klas Zawiera informacje o statycznych związkach między elementami (klasami) Są ściśle
Bardziej szczegółowoDiagram przypadków użycia
Diagram przypadków użycia Diagram przypadków użycia opisuje system z punktu widzenia użytkownika, pokazuje, co robi system, a nie jak to robi. Diagram ten sam w sobie zazwyczaj nie daje nam zbyt wielu
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych. Diagramy przypadków użycia
Informacje ogólne i przykłady Autor Roman Simiński Kontakt roman.siminski@us.edu.pl www.us.edu.pl/~siminski jako narzędzie modelowania wymagań Nazwa use case diagrams. Cel stosowania Określenie wymagań
Bardziej szczegółowoPodstawy programowania III WYKŁAD 4
Podstawy programowania III WYKŁAD 4 Jan Kazimirski 1 Podstawy UML-a 2 UML UML Unified Modeling Language formalny język modelowania systemu informatycznego. Aktualna wersja 2.3 Stosuje paradygmat obiektowy.
Bardziej szczegółowoDiagramy klas. WYKŁAD Piotr Ciskowski
Diagramy klas WYKŁAD Piotr Ciskowski przedstawienie statyki systemu graficzne przedstawienie statycznych, deklaratywnych elementów dziedziny przedmiotowej oraz związków między nimi obiekty byt, egzemplarz
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32
Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Bardziej szczegółowoDiagramy przypadków użycia. WYKŁAD Piotr Ciskowski
Diagramy przypadków użycia WYKŁAD Piotr Ciskowski Diagram przypadków użycia definiowanie wymagań systemowych graficzne przedstawienie przypadków użycia, aktorów, związków między nimi występujących w danej
Bardziej szczegółowoModelowanie i analiza systemów informatycznych Spis treści
Modelowanie i analiza systemów informatycznych Spis treści Modelowanie i analiza systemów informatycznych...1 Ćwiczenia 1...2 Wiadomości podstawowe:...2 Ćwiczenia...8 Ćwiczenia 1 Wiadomości podstawowe:
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA. laboratorium
INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA laboratorium UML 1/4 UML (Unified Modeling Language) - język modelowania obiektowego systemów i procesów [Wikipedia] Spojrzenie na system z różnych perspektyw dzięki zastosowaniu
Bardziej szczegółowoDiagramy klas. dr Jarosław Skaruz http://ii3.uph.edu.pl/~jareks jaroslaw@skaruz.com
Diagramy klas dr Jarosław Skaruz http://ii3.uph.edu.pl/~jareks jaroslaw@skaruz.com O czym będzie? Notacja Ujęcie w różnych perspektywach Prezentacja atrybutów Operacje i metody Zależności Klasy aktywne,
Bardziej szczegółowoKurs programowania. Wykład 12. Wojciech Macyna. 7 czerwca 2017
Wykład 12 7 czerwca 2017 Czym jest UML? UML składa się z dwóch podstawowych elementów: notacja: elementy graficzne, składnia języka modelowania, metamodel: definicje pojęć języka i powiazania pomiędzy
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OBIEKTOWE. Wykład 3
TECHNOLOGIE OBIEKTOWE Wykład 3 2 Diagramy stanów 3 Diagram stanu opisuje zmiany stanu obiektu, podsystemu lub systemu pod wpływem działania operacji. Jest on szczególnie przydatny, gdy zachowanie obiektu
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoUML - zarys 2007/2008
UML - zarys 2007/2008 Modelowanie Jest ważne przy tworzeniu wysokiej jakości oprogramowania Jest przydatne przy tworzeniu i analizie działania organizacji Modelujemy aby: Zrozumieć system Określić pożądaną
Bardziej szczegółowoModelowanie przypadków użycia. Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych
Modelowanie przypadków użycia Jarosław Kuchta Podstawowe pojęcia Przypadek użycia jest formalnym środkiem dla przedstawienia funkcjonalności systemu informatycznego z punktu widzenia jego użytkowników.
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 8 Diagram pakietów I Diagram pakietów (ang. package diagram) jest diagramem
Bardziej szczegółowoModelowanie klas i obiektów. Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych
Modelowanie klas i obiektów Jarosław Kuchta Podstawowe pojęcia (1) Byt, encja (entity) coś co istnieje, posiada własne cechy i wyodrębnioną tożsamość (identity); bytem może być rzecz, osoba, organizacja,
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2. Anna Mroczek
TECHNOLOGIE OBIEKTOWE WYKŁAD 2 Anna Mroczek 2 Diagram czynności Czym jest diagram czynności? 3 Diagram czynności (tak jak to definiuje język UML), stanowi graficzną reprezentację przepływu kontroli. 4
Bardziej szczegółowoDiagram klas UML jest statycznym diagramem, przedstawiającym strukturę aplikacji bądź systemu w paradygmacie programowania obiektowego.
Umiejętność czytania oraz tworzenia diagramów klas UML jest podstawą w przypadku zawodu programisty. Z takimi diagramami będziesz spotykał się w przeciągu całej swojej kariery. Diagramy klas UML są zawsze
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE OBIEKTOWE
(Wykład na podstawie literatury: M.Śmiałek Zrozumieć UML 2.0, Helion 2005) UML Unified Modeling Language (język do specyfikowania, wizualizowania, konstruowania i dokumentacji tzw. artefactów oraz czynności
Bardziej szczegółowoModelowanie obiektowe - Ćw. 3.
1 Modelowanie obiektowe - Ćw. 3. Treść zajęć: Diagramy przypadków użycia. Zasady tworzenia diagramów przypadków użycia w programie Enterprise Architect. Poznane dotychczas diagramy (czyli diagramy klas)
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński siminskionline.pl. Diagramy przypadków użycia
Projektowanie systemów informatycznych Roman Simiński roman.siminski@us.edu.pl siminskionline.pl Diagramy przypadków użycia Diagramy przypadków użycia jako narzędzie modelowania wymagań Nazwa diagramu
Bardziej szczegółowoDiagramy przypadków użycia
Instytut Informatyki Uniwersytetu Śląskiego 10 października 2010 Spis treści 1 Wprowadzenie do UML 2 3 4 5 6 Diagramy UML Język UML definiuje następujący zestaw diagramów: diagram przypadków użycia - służy
Bardziej szczegółowoŚwiat rzeczywisty i jego model
2 Świat rzeczywisty i jego model Świat rzeczywisty (dziedzina problemu) Świat obiektów (model dziedziny) Dom Samochód Osoba Modelowanie 3 Byty i obiekty Byt - element świata rzeczywistego (dziedziny problemu),
Bardziej szczegółowoZagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)
Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoInstrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia
Instrukcja 3 Laboratoria 3, 4 Specyfikacja wymagań funkcjonalnych za pomocą diagramu przypadków użycia 1 Cel laboratoriów: Specyfikacja wymagań, zdefiniowanych w ramach laboratorium 2 (wg instrukcji 2),
Bardziej szczegółowoTworzenie warstwy zasobów projektowanie metodą strukturalną
Tworzenie warstwy zasobów projektowanie metodą strukturalną Autor Zofia Kruczkiewicz Programowanie i wdrażanie systemów informatycznych 2011-03-27 1 1. Zasady modelowania wymagań funkcjonalnych systemu
Bardziej szczegółowoPodstawy modelowania w języku UML
Podstawy modelowania w języku UML dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie Wykład 2 Związki między klasami Asocjacja (ang. Associations)
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 2 Związki między klasami Asocjacja (ang. Associations) Uogólnienie, dziedziczenie
Bardziej szczegółowoPodstawy projektowania systemów komputerowych
Podstawy projektowania systemów komputerowych Diagramy klas UML 1 Widok logiczny Widok logiczny Widok fizyczny Widok przypadków użycia Widok procesu Widok konstrukcji Używany do modelowania części systemu
Bardziej szczegółowoInżynieria wymagań. Wykład 3 Zarządzanie wymaganiami w oparciu o przypadki użycia. Część 9 Strukturyzacja modelu przypadków użycia
Inżynieria wymagań Wykład 3 Zarządzanie wymaganiami w oparciu o przypadki użycia Część 9 Strukturyzacja modelu przypadków użycia Opracowane w oparciu o materiały IBM (kurs REQ480: Mastering Requirements
Bardziej szczegółowoPodstawy języka UML UML
Podstawy języka UML UML Plan prezentacji Wprowadzenie do modelowania Wprowadzenie do języka UML Diagram klas Diagram pakietów Diagram przypadków użycia Diagram czynności Terminologia Terminologia Aplikacja
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIU. Wykład VI. dr Jan Kazimirski
INFORMATYKA W ZARZĄDZANIU Wykład VI dr Jan Kazimirski jankazim@mac.edu.pl http://www.mac.edu.pl/jankazim MODELOWANIE SYSTEMÓW UML Literatura Joseph Schmuller UML dla każdego, Helion 2001 Perdita Stevens
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania II
Wymagania funkcjonalne, przypadki użycia Inżynieria oprogramowania II Problem i cel Tworzenie projektów bez konkretnego celu nie jest dobre Praktycznie każdy projekt informatyczny powstaje z uwagi na jakiś
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 4 Diagramy aktywności I Diagram aktywności (czynności) (ang. activity
Bardziej szczegółowoJęzyk UML. dr inż. Piotr Szwed C3, pok
Język UML dr inż. Piotr Szwed C3, pok. 212 e-mail: pszwed@ia.agh.edu.pl http://pszwed.ia.agh.edu.pl Przypadki użycia Przypadki użycia: Definicja Przypadek użycia to specyfikacja ciągów akcji i ich wariantów,
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE WYMAGAŃ PRZYPADKI UŻYCIA (USE CASE)
SPECYFIKACJE WYMAGAŃ PRZYPADKI UŻYCIA (USE CASE) Na podstawie http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=io-2-lab Prof. dr hab. Marek Wisła INTERNETOWA SPRZEDAŻ KSIĄŻEK Księgarnia internetowa Przygotuj
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania. Wykład 7 Inżynieria wymagań: punkty widzenia, scenariusze, przypadki użycia
Inżynieria oprogramowania Wykład 7 Inżynieria wymagań: punkty widzenia, scenariusze, przypadki użycia Punkt widzenia (Point of View) Systemy oprogramowania mają zwykle kilku różnych użytkowników. Wielu
Bardziej szczegółowoUML cz. I. UML cz. I 1/1
UML cz. I UML cz. I 1/1 UML cz. I 2/1 UML - Unified Modeling Language ujednolicony można go współdzielić z wieloma pracownikami modelowania służy do opisu projektowanego modelu język posiada opisaną strukturę
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe 2017/2018. Wykład 3: Model wiedzy dziedzinowej
Analiza i projektowanie obiektowe 2017/2018 Wykład 3: Model wiedzy dziedzinowej Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Model wiedzy dziedzinowej
Bardziej szczegółowo12) Wadą modelu kaskadowego jest: Zagadnienia obowiązujące na egzaminie z inżynierii oprogramowania: 13) Wadą modelu opartego na prototypowaniu jest:
Zagadnienia obowiązujące na egzaminie z inżynierii oprogramowania: 1) Oprogramowanie to: 2) Produkty oprogramowania w inżynierii oprogramowania można podzielić na: 3) W procesie wytwarzania oprogramowania
Bardziej szczegółowoMichał Adamczyk. Język UML
Michał Adamczyk Język UML UML I. Czym jest UML Po co UML II.Narzędzia obsługujące UML, edytory UML III.Rodzaje diagramów UML wraz z przykładami Zastosowanie diagramu Podstawowe elementy diagramu Przykładowy
Bardziej szczegółowoNowa płatność Dodaj nową płatność. Wybierz: Płatności > Transakcje > Nowa płatność
Podręcznik Użytkownika 360 Księgowość Płatności Wprowadzaj płatności bankowe oraz gotówkowe, rozliczenia netto pomiędzy dostawcami oraz odbiorcami, dodawaj nowe rachunki bankowe oraz kasy w menu Płatności.
Bardziej szczegółowoPODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA PEŁNA KSIĘGOWOŚĆ. Płatności
Płatności Odnotowuj płatności bankowe oraz gotówkowe, rozliczenia netto pomiędzy dostawcami oraz odbiorcami, dodawaj nowe rachunki bankowe oraz kasy w menu Płatności. Spis treści Transakcje... 2 Nowa płatność...
Bardziej szczegółowoUML (Unified Modeling Language jest to sposób formalnego opisu modeli reprezentujących projekty informatyczne.
45. UML, jego struktura i przeznaczenie. Przeznaczenie UML (Unified Modeling Language jest to sposób formalnego opisu modeli reprezentujących projekty informatyczne. Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć
Bardziej szczegółowoInżynieria wymagań. Wykład 2 Proces pisania przypadków użycia. Część 6 Wskazówki i sugestie
Inżynieria wymagań Wykład 2 Proces pisania przypadków użycia Część 6 Wskazówki i sugestie Opracowane w oparciu o materiały IBM (kurs REQ570: Writing Good Use Cases) Wyzwania podczas pisania przypadków
Bardziej szczegółowoOPCJE DOSTAWY W SERWISIE WIRTU.PL
OPCJE DOSTAWY W SERWISIE WIRTU.PL MOŻLIWOŚCI DOSTAWY Wystawiając ofertę w Serwisie Wirtu.pl do dyspozycji masz trzy różne sposoby dostawy towarów i usług: Kurier Serwisu (DPD Polska sp. z o.o.); Kurier
Bardziej szczegółowoŹródło: S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski Język UML 2.0 w modelowaniu systemów informatycznych Helion DIAGRAMY INTERAKCJI
DIAGRAMY INTERAKCJI DIAGRAMY STEROWANIA INTERAKCJĄ Diagramy sterowania interakcją dokumentują logiczne związki między fragmentami interakcji. Podstawowe kategorie pojęciowe diagramów sterowania interakcją
Bardziej szczegółowoKATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ ANALIZA I PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH
KATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ ANALIZA I PROJEKTOWANIE SYSTEMÓW INFORMATYCZNYCH Przygotował: mgr inż. Radosław Adamus Wprowadzenie: W procesie definiowania wymagań dla systemu tworzyliśmy Model Przypadków
Bardziej szczegółowoSpecyfikowanie wymagań przypadki użycia
Specyfikowanie wymagań przypadki użycia Prowadzący Dr inż. Zofia 1 La1 La2 Forma zajęć - laboratorium Wprowadzenie do laboratorium. Zasady obowiązujące na zajęciach. Wprowadzenie do narzędzi wykorzystywanych
Bardziej szczegółowoPrzypadki użycia (use cases) Po co są przypadki użycia? Próby definicji Podstawowe pojęcia Notacje Relacje Dokumentacja Kroki metody Przykłady
Po co są przypadki użycia? Próby definicji Podstawowe pojęcia Notacje Relacje Dokumentacja Kroki metody Przykłady Po co są przypadki użycia? Gdy projektujemy jakikolwiek system, najważniejszym etapem jest!!!
Bardziej szczegółowoProjektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34
Projektowanie oprogramowania cd. Projektowanie oprogramowania cd. 1/34 Projektowanie oprogramowania cd. 2/34 Modelowanie CRC Modelowanie CRC (class-responsibility-collaborator) Metoda identyfikowania poszczególnych
Bardziej szczegółowoProjektowanie logiki aplikacji
Jarosław Kuchta Projektowanie Aplikacji Internetowych Projektowanie logiki aplikacji Zagadnienia Rozproszone przetwarzanie obiektowe (DOC) Model klas w projektowaniu logiki aplikacji Klasy encyjne a klasy
Bardziej szczegółowoĆwiczenia 3: Specyfikacja wymagań Pytania:
Ćwiczenia 3: Specyfikacja wymagań Pytania: 1. Przygotuj przypadek użycia opisujący obsługę zamówienia w sklepie internetowym (krok po kroku). Zaczynamy od identyfikatora przypadku użycia (powiedzmy UC1),
Bardziej szczegółowoUML. zastosowanie i projektowanie w języku UML
UML zastosowanie i projektowanie w języku UML Plan Czym jest UML Diagramy przypadków użycia Diagramy sekwencji Diagramy klas Diagramy stanów Przykładowe programy Visual Studio a UML Czym jest UML UML jest
Bardziej szczegółowoProgramowanie w Javie 1 Wykład i Ćwiczenia 3 Programowanie obiektowe w Javie cd. Płock, 16 października 2013 r.
Programowanie w Javie 1 Wykład i Ćwiczenia 3 Programowanie obiektowe w Javie cd. Płock, 16 października 2013 r. Programowanie obiektowe Programowanie obiektowe (z ang. object-oriented programming), to
Bardziej szczegółowoLaboratorium 6 DIAGRAM KLAS (Class Diagram)
Laboratorium 6 DIAGRAM KLAS (Class Diagram) Opisuje strukturę programu (a także zależności między nimi), co znajduje odzwierciedlenie w kodzie. Charakteryzuje zależności pomiędzy składnikami systemu: klasami,
Bardziej szczegółowo- Przypadki Użycia - Diagramy Przypadków Użycia
- Przypadki Użycia - Diagramy Przypadków Użycia Wersja elektroniczna: mgr inż. Kamil Kuliberda; na podstawie UML przewodnik użytkownika, Grady Booch, Jamek Rumbaugh, Ivar Jacobson. Przypadki Użycia Poruszone
Bardziej szczegółowoKATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA
KATEDRA INFORMATYKI STOSOWANEJ PŁ INŻYNIERIA OPROGRAMOWANIA Przygotował: mgr inż. Radosław Adamus Wprowadzenie Podstawą każdego projektu, którego celem jest budowa oprogramowania są wymagania, czyli warunki,
Bardziej szczegółowoCel wykładu. Literatura. Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy. Modelowanie wymagań Wykład 2
Wyższa Szkoła Menedżerska w Legnicy Systemy informatyczne w przedsiębiorstwach Zarządzanie, ZIP, sem. 6 (JG) Modelowanie wymagań Wykład 2 Grzegorz Bazydło Cel wykładu Celem wykładu jest przekazanie wiedzy
Bardziej szczegółowoDiagramy przypadków uŝycia. związków między nimi
Diagramy przypadków uŝycia Graficzne przedstawienie przypadków uŝycia, aktorów oraz związków między nimi Zadania diagramów platforma komunikacji pomiędzy inwestorem a twórcą systemu identyfikacja i dokumentacja
Bardziej szczegółowoDiagramy czynności Na podstawie UML 2.0 Tutorial
Diagramy czynności Na podstawie UML 2.0 Tutorial http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/ Zofia Kruczkiewicz 1 Diagramy czynności 1. Diagramy czyności UML http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/
Bardziej szczegółowoSpis treúci. 1. Wprowadzenie... 13
Księgarnia PWN: W. Dąbrowski, A. Stasiak, M. Wolski - Modelowanie systemów informatycznych w języku UML 2.1 Spis treúci 1. Wprowadzenie... 13 2. Modelowanie cele i metody... 15 2.1. Przegląd rozdziału...
Bardziej szczegółowoJęzyk UML w modelowaniu systemów informatycznych
Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 11 Diagramy struktur złożonych Klasyfikator - definiuje cechy strukturalne
Bardziej szczegółowoModelowanie diagramów klas w języku UML. Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014
Modelowanie diagramów klas w języku UML Łukasz Gorzel 244631@stud.umk.pl 7 marca 2014 Czym jest UML - Unified Modeling Language - Rodzina języków modelowania graficznego - Powstanie na przełomie lat 80
Bardziej szczegółowoInstalacja rozwiązania... 2. Uruchomienie rozwiązania w systemie Sage... 3. Konfiguracja dodatku... 4. Ustawienia dodatkowe rozwiązania...
Rozwiązanie przygotowane do wymiany danych pomiędzy programem Sage Handel a serwisem www.allegro.pl za pośrednictwem oprogramowania Firmy PhotoSoft EasyUploader. Rozwiązanie pozwala na przesyłanie towarów
Bardziej szczegółowoInżynieria oprogramowania
Inżynieria oprogramowania Wykład 8 Inżynieria wymagań: analiza przypadków użycia a diagram czynności Patrz: Stanisław Wrycza, Bartosz Marcinkowski, Krzysztof Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
Bardziej szczegółowoOpis programu: www.optikom.eu
Opis programu: 1) Naliczanie minutowe... 2 2) Karnety... 5 3) Barek... 5 4) Imprezy urodzinowe... 7 5) Rejestracja sprzedaży... 10 6) Raport... 15 7) Magazyn... 18 8) Rejestracja czasu pracy... 18 9) Instalacja
Bardziej szczegółowoTutorial prowadzi przez kolejne etapy tworzenia projektu począwszy od zdefiniowania przypadków użycia, a skończywszy na konfiguracji i uruchomieniu.
AGH, EAIE, Informatyka Winda - tutorial Systemy czasu rzeczywistego Mirosław Jedynak, Adam Łączyński Spis treści 1 Wstęp... 2 2 Przypadki użycia (Use Case)... 2 3 Diagramy modelu (Object Model Diagram)...
Bardziej szczegółowoZalety projektowania obiektowego
Zalety projektowania obiektowego Łatwe zarządzanie Możliwość powtórnego użycia klas obiektów projektowanie/programowanie komponentowe W wielu przypadkach występuje stosunkowo proste mapowanie pomiędzy
Bardziej szczegółowoProgramowanie obiektowe
Laboratorium z przedmiotu Programowanie obiektowe - zestaw 02 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z praktycznymi aspektami projektowania oraz implementacji klas i obiektów z wykorzystaniem dziedziczenia.
Bardziej szczegółowoModuł integrujący serwis Korporacji Kurierskiej z programem WF-MAG Instrukcja użytkowania
Moduł integrujący serwis Korporacji Kurierskiej z programem WF-MAG Instrukcja użytkowania Instalacja: Najnowsza wersja modułu jest dostępna do pobrania pod adresem: https:\\xc.net.pl\download\couriercorporation
Bardziej szczegółowoDiagramu Związków Encji - CELE. Diagram Związków Encji - CHARAKTERYSTYKA. Diagram Związków Encji - Podstawowe bloki składowe i reguły konstrukcji
Diagramy związków encji (ERD) 1 Projektowanie bazy danych za pomocą narzędzi CASE Materiał pochodzi ze strony : http://jjakiela.prz.edu.pl/labs.htm Diagramu Związków Encji - CELE Zrozumienie struktury
Bardziej szczegółowoUML cz. II. UML cz. II 1/38
UML cz. II UML cz. II 1/38 UML cz. II 2/38 Klasy Najważniejsze informacje o klasie: różnica pomiędzy klasą a jej instancją (obiektem) na podstawie klasy tworzone są obiekty (instancje klasy) stan obiektu
Bardziej szczegółowounikupon.pl Unikupon MD Instrukcja obsługi
unikupon.pl Unikupon MD Instrukcja obsługi Spis treści 1. Uruchamianie programu... 3 1.1 Ekran powitalny... 3 1.2 Obsługa menu startowego... 3 1.3 Ekran łączenia z drukarką... 3 1.4 Zezwolenie na dostęp
Bardziej szczegółowoDariusz Brzeziński. Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki
Dariusz Brzeziński Politechnika Poznańska, Instytut Informatyki Object-oriented programming Najpopularniejszy obecnie styl (paradygmat) programowania Rozwinięcie koncepcji programowania strukturalnego
Bardziej szczegółowoProgramowanie obiektowe
Laboratorium z przedmiotu - zestaw 02 Cel zajęć. Celem zajęć jest zapoznanie z praktycznymi aspektami projektowania oraz implementacji klas i obiektów z wykorzystaniem dziedziczenia. Wprowadzenie teoretyczne.
Bardziej szczegółowoModelowanie danych, projektowanie systemu informatycznego
Modelowanie danych, projektowanie systemu informatycznego Modelowanie odwzorowanie rzeczywistych obiektów świata rzeczywistego w systemie informatycznym Modele - konceptualne reprezentacja obiektów w uniwersalnym
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje potrzebne do szybkiego uruchomienia e-sklepu
Podstawowe informacje potrzebne do szybkiego uruchomienia e-sklepu Niniejszy mini poradnik ma na celu pomóc Państwu jak najszybciej uruchomić Wasz nowy sklep internetowy i uchronić od popełniania najczęstszych
Bardziej szczegółowoZapisywanie algorytmów w języku programowania
Temat C5 Zapisywanie algorytmów w języku programowania Cele edukacyjne Zrozumienie, na czym polega programowanie. Poznanie sposobu zapisu algorytmu w postaci programu komputerowego. Zrozumienie, na czym
Bardziej szczegółowoInstrukcja użytkownika. Aplikacja dla Comarch Optima
Instrukcja użytkownika Aplikacja dla Comarch Optima Instrukcja użytkownika Aplikacja dla Comarch Optima Wersja 1.1 Warszawa, Luty 2016 Strona 2 z 14 Instrukcja użytkownika Aplikacja dla Comarch Optima
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów informatycznych. Roman Simiński siminskionline.pl. Modelowanie danych Diagramy ERD
Projektowanie systemów informatycznych Roman Simiński roman.siminski@us.edu.pl siminskionline.pl Modelowanie danych Diagramy ERD Modelowanie danych dlaczego? Od biznesowego gadania do magazynu na biznesowe
Bardziej szczegółowo1 Projektowanie systemu informatycznego
Plan wykładu Spis treści 1 Projektowanie systemu informatycznego 1 2 Modelowanie pojęciowe 4 2.1 Encja....................................... 5 2.2 Własności.................................... 6 2.3 Związki.....................................
Bardziej szczegółowoOkreślanie wymagań. Cele przedsięwzięcia. Kontekst przedsięwzięcia. Rodzaje wymagań. Diagramy przypadków użycia use case diagrams
Cele przedsięwzięcia Określanie wymagań Klienta, np. Wzrost efektywności, spadek kosztów, rozszerzenie rynku, unikanie błędów Wykonawcy Biznesowe Techniczne Priorytety! Kontekst przedsięwzięcia Użytkownicy
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe 2015/2016. Wykład 2: Przypadki użycia
Analiza i projektowanie obiektowe 2015/2016 Wykład 2: Przypadki użycia Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Czym są przypadki użycia. 2.
Bardziej szczegółowoSzanowni Państwo. Należy przy tym pamiętać, że zmiana stawek VAT obejmie dwie czynności:
Szanowni Państwo Zapowiedź podniesienia stawek VAT stała się faktem. Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług z dniem 1 stycznia 2011 roku zostaną wprowadzone nowe stawki VAT. Obowiązujące aktualnie
Bardziej szczegółowoInżynieria wymagań. Wykład 2 Proces pisania przypadków użycia. Część 3 Identyfikacja przypadków użycia
Inżynieria wymagań Wykład 2 Proces pisania przypadków użycia Część 3 Identyfikacja przypadków użycia Opracowane w oparciu o materiały IBM (kurs REQ570: Writing Good Use Cases) Znajdowanie przypadków użycia
Bardziej szczegółowoNowe funkcje w programie SYMFONIA Handel Premium w wersji 2009
SYMFONIA Handel Premium Strona 1 z 7 Nowe funkcje w programie SYMFONIA Handel Premium w wersji 2009 Dodatkowa ochrona dostępu do przeglądania cen zakupu towarów Duża grupa użytkowników programu zgłaszała
Bardziej szczegółowoAgenda. Cele projektu Wizja projektu Modelowanie biznesowe Wymagania użytkownika Przypadki użycia
Analiza biznesowa Agenda Cele projektu Wizja projektu Modelowanie biznesowe Wymagania użytkownika Przypadki użycia Cele projektu Cechy SMART S Specific Precyzyjne M Measurable Mierzalne A Agreed To Zaakceptowane
Bardziej szczegółowoNarysować diagram sekwencji pokazujący rejestrację wypożyczenia przez Jana Kowalskiego książki Potop
Egzamin: 31/01/2009 Godzina: 14:15 16:00 Opracowano na podstawie przykładowych zadań MODELOWANIE I ANALIZA SYSTEMÓW OPRACOWANIE ZADAŃ Zadanie 1 Zamodeluj funkcjonalność systemu bibliotecznego Należy: Utworzyć
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ I. RACHUNKI BANKOWE
KATALOG INFORMACYJNY PKO BANKU POLSKIEGO SA TARYFA PROWIZJI I OPŁAT BANKOWYCH ZA USŁUGI OFEROWANE KLIENTOM DETALICZNYM Wersja obowiązująca od dnia 1 maja 2016 r. CZĘŚĆ I. RACHUNKI BANKOWE DZIAŁ VII. RACHUNKI
Bardziej szczegółowoAnaliza i projektowanie obiektowe 2017/2018. Wykład 2: Przypadki użycia
Analiza i projektowanie obiektowe 2017/2018 Wykład 2: Przypadki użycia Jacek Marciniak Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytet im. Adama Mickiewicza 1 Plan wykładu 1. Czym są przypadki użycia. 2.
Bardziej szczegółowoKancelaria 2.20 zmiany w programie grudzień 2011
1. Moduł FINANSE - Opcje faktur a) Wprowadzono nową kartę Koperty, na której można wybrać sposób wydruku faktur, które będą pakowane w koperty. b) Grupa Układ faktury pozwala wybrać wydruk bez koperty
Bardziej szczegółowo