roztocza kurzu domowego alergeny te mogą być przyczyną atopii u około 60-80% psów (Dermatophagoides sp.),
|
|
- Andrzej Lewicki
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 klinicznych 1 Atopowe zapalenie skóry jest wieloczynnikową, przewlekłą, zapalno-świądową chorobą skóry, uwarunkowaną głównie genetycznie. Jej istotą jest wytwarzanie przeciwciał klasy IgE w wyniku zetknięcia się z alergenami środowiskowymi, których może być wiele. Do najczęściej występujących alergenów należą: roztocza kurzu domowego alergeny te mogą być przyczyną atopii u około 60-80% psów (Dermatophagoides sp.), roztocza magazynowe coraz częściej spotykane, obecne u około 20-70% psów atopowych w zależności od rodzaju roztoczy (Tyrophagus putrescentiae, Lepidoglyphus detrusor, Acarus siro). Często mamy do czynienia z reakcją uczuleniową na antygeny pleśni i grzybów, np. Penicillium, Aspergillus, Alternaria i inne. Pyłki drzew, np. topoli, dębu, brzozy, wierzby, i traw, np. tymotki, również mogą uczulać. Podobnie my sami możemy stać się źródłem alergenów ponieważ, nie tak rzadko zdarzają się uczulenia na alergeny naskórka ludzkiego. Należy podkreślić, iż często występuje jednocześnie uczulenie na mieszankę poszczególnych alergenów. Występowanie uczulenia na pojedyncze grupy, np. tylko roztocza kurzu domowego czy pyłki, jest rzadziej spotykane. Czynniki wpływające na wystąpienie atopii Wystąpienie atopii zarówno u ludzi, jak i u psów jest uwarunkowane w znacznym stopniu czynnikami genetycznymi. Musi zadziałać wiele bodźców, by doszło do uwrażliwienia układu immunologicznego na dane alergeny wziewne i skórne. U każdego psa jest to różna ilość. Jednakże u wszystkich psów z atopią mamy do czynienia z zaburzoną funkcją bariery skórnej i z defektami funkcjonowania układu immunologicznego na poziomie komórkowym i humoralnym. Niewłaściwie funkcjonująca bariera naskórkowa w wyniku zaburzonej budowy w znacznym stopniu przyczynia się do wystąpienia atopii. Warstwa rogowa naskórka chroni przed wnikaniem alergenów oraz ich kontaktem z komórkami i elementami układu immunologicznego skóry (SIS skin immune system), jak keratynocyty, komórki Langerhansa, makrofagi, mastocyty, limfocyty i innymi występującymi w naskórku i/lub w skórze właściwej. Im częstszy kontakt alergenu/alergenów z tymi komórkami, tym silniej
2 klinicznych 2 wyrażone objawy nadwrażliwości (złożony mechanizm). Wadliwa budowa naskórka dotyczy głównie zaburzonej ilości kompleksu lipidów skórnych: cholesterolu, kwasów tłuszczowych, a zwłaszcza ceramidów, które są głównymi lipidami warstwy rogowej naskórka. W przypadku atopików zmniejszona jest zarówno ilość kompleksów lipidowych, jak i następuje ich nieprawidłowa dystrybucja pomiędzy keratocytami, w porównaniu do zwierząt zdrowych. Lipidy pełnią funkcję cementu. Występując między keratocytami, scalają je ze sobą i zapobiegają wnikaniu patogenów i utracie wody z naskórka. Przerwy w substancji lipidowej spajającej keratynocyty, zniekształcenia i zaburzenia organizacji blaszek lipidowych przyczyniają się do zmniejszonej absorpcji wody w skórze, a także zwiększonej jej utraty przez naskórek. Sucha skóra jest bardziej podatna na uszkodzenia ze względu na zwiększoną wrażliwość. Do wadliwej budowy warstwy rogowej naskórka przyczynia się również zaburzona synteza białek warstwy rogowej naskórka, m.in. filagryny. Nasilony proces złuszczania naskórka w wyniku zaburzonej syntezy i aktywności proteaz i ich inhibitorów w znacznym stopniu zaburza funkcjonowanie bariery skórnej. Fot. 1. Nieznaczne zapalenie skóry przestrzeni międzypalcowych. Fot. 2. Przebarwienie w pachwinie.
3 klinicznych 3 Fot. 3. Rumień skóry pyska. Fot. 4. Rumień skóry pyska, zapalenie spojówek. Wszystkie wymienione czynniki przyczyniają się do zaburzonej integralności skóry i wystąpienia w różnym stopniu nasilonej atopii. We wszystkich dostępnych źródłach zwraca się uwagę na zwiększone występowanie atopii u niektórych ras psów i w niektórych liniach rodzinnych. Z atopią często mamy do czynienia u: golden retrieverów, labrador retrieverów, dalmatyńczyków, yorkshire terrierów i innych terrierów, shar-pei, shiba inu, buldogów francuskich, spanieli, seterów, bokserów,
4 klinicznych 4 owczarków niemieckich, beagle i, mopsów. Żeby w ogóle doszło do wystąpienia uczulenia u psa na dane alergeny wnikające drogą wziewną czy skórną, zwierzę musi najpierw przejść fazę uczulania, która najczęściej ma miejsce u młodych psów w wieku około roku. W związku z powyższym z tą jednostką chorobową mamy do czynienia najczęściej w wieku 1-3 lat. Nie jest to jednak regułą, gdyż chorują psy również poniżej roku lub powyżej 6 lat. Objawy atopowego zapalenia skóry W przebiegu atopii mamy do czynienia zwykle z typową lokalizacją zmian (ale nie patognomiczną). Najczęściej zmiany skórne umiejscawiają się w okolicy twarzowej głowy (oczy, pysk), małżowin usznych, w obwodowych odcinkach kończyn (nadgarstki, stawy skokowe) przestrzeniach międzypalcowych, pachach, pachwinach, w okolicy odbytu. Spora liczba psów wykazuje objawy kliniczne niezależne od pory roku. Zwykle są to (oprócz świądu, który występuje zawsze) zmiany rumieniowe uogólnione lub ograniczone, np. do jednego, dwóch obszarów. Rumień jest podstawowym wczesnym wykwitem. Dodatkowo w późniejszym okresie choroby występują: przerzedzenie włosa, łysienie, strupienie, wtórne ropne zapalenie skóry (na tle bakteryjnym, grzybiczym), przebarwienia i lichenizacja. Bardzo często występuje alergiczne zapalenie spojówek, katar sienny. Spotykane są również psy, u których występuje jedynie świąd i nie towarzyszą mu wykwity skórne. Przypadki kliniczne Przypadek 1 współwystępowanie atopii z alergią pokarmową Pacjent: pies Nana, suka rasy seter angielski, wiek: niecałe 2 lata, niesterylizowana, regularnie przeprowadzana profilaktyka (szczepienia, odrobaczanie, odpchlenie itd.). Po raz pierwszy pacjent trafił do gabinetu autora w maju 2014 r. na konsultację dermatologiczną, miał wówczas około 8 miesięcy. Właściciel zdecydował się na wizytę, gdyż zaniepokoił go przede wszystkim utrzymujący się od ponad miesiąca bardzo silny
5 klinicznych 5 świąd, najsilniej wyrażony w godzinach wieczornych. Pies manifestował go, wylizując bardzo intensywnie dolne odcinki kończyn. W wyniku uporczywego wylizywania doszło do zapalenia skóry przestrzeni międzypalcowych od strony podeszwowej i grzbietowej. Dodatkowo występowało przerzedzenie sierści tej okolicy. Tym objawom towarzyszyły zapalenie skóry brody i zapalenie spojówek z intensywnym łzawieniem. Właściciel poinformował, iż około miesiąc wcześniej w innej lecznicy stwierdzono u Nany rumieniowo-woszczynowe zapalenie przewodów słuchowych. Badanie podstawowe krwi nie wykazało odstępstw od normy, zeskrobina skórna ze zmienionych miejsc nie wykazała obecności pasożytów zewnętrznych. Pacjent regularnie aplikowane miał preparaty przeciwpchelne i przeciwkleszczowe (w gabinecie). Występowały również objawy ze strony przewodu pokarmowego: luźny stolec, wymioty, a nawet bardzo silna biegunka z apatią i brakiem apetytu. Pies zasadniczo był żywiony pokarmem przeznaczonym dla ludzi. Dodatek stanowiła sucha karma. Po wykluczeniu z jadłospisu jedzenia domowego objawy nieco złagodniały, ale okresowo występował luźny stolec, sporadycznie wymioty i świąd skóry. Wykonano sensitest i wyeliminowano z diety składniki uczulające (między innymi: kurczaka, indyka, wołowinę, jagnięcinę). Dodatkowo przez 2 tygodnie zastosowano antybiotykoterapię amoksycylinę z kwasem klawulanowym (Clavaseptin) 250 mg 1,5 tabl. 2 razy dziennie. Kąpiele w szamponie Allermyl 1 raz w tygodniu czterokrotnie, jednorazowo Dexasone w iniekcji. Po miesiącu kuracji świąd ustąpił. Ponownie objawy pojawiły się jesienią w okresie grzewczym, obserwowano wówczas: świąd skóry małżowin usznych, zapalenie rumieniowo-woszczynowe zewnętrznych przewodów słuchowych, a przede wszystkim intensywne wylizywanie przestrzeni międzypalcowych, zwłaszcza po nocy. Wykluczono inne schorzenia przebiegające ze świądem (oprócz nietolerancji i alergii pokarmowej), jak: alergiczne pchle zapalenie skóry, świerzbowcowe zapalenie skóry i inne. Ze względu na silny świąd oprócz antybiotykoterapii zaordynowano Encorton w dawce 0,5 mg/kg 1 raz na dobę, miejscowo aceponian hydrokortyzonu opryski 2 razy dziennie. Allerderm spot on miejscowo na podrażnioną skórę 1 raz dziennie. Po 2 tygodniach świąd i rumień praktycznie ustąpiły. Stopniowo wycofano się ze sterydoterapii i pozostawiono do regularnego stosowania szampon raz na 1-2 tyg. w zależności od intensywności objawów.
6 klinicznych 6 Kolejne nasilenie objawów miało miejsce pod koniec marca 2015 roku. Zastosowano miejscową sterydoterapię aceponianem hydrokortyzonu 2 razy dziennie przez tydzień, następnie 1 raz dziennie przez 2 tygodnie i ogólną Encortonem w dawce 0,5 mg/kg 1 na dzień przez 2 tygodnie, a następnie po 2 tygodniach w tej samej dawce co drugi dzień. Po tym czasie stopniowo wycofywana była sterydoterapia ogólna. Nastąpiła zdecydowana poprawa świąd znacznie się zmniejszył, a zwierzę przestało wylizywać łapy. Zdecydowano o kontynuowaniu jedynie sterydoterapii miejscowej co drugi dzień przez 2 tygodnie, a następnie o wycofaniu się i kontynuowaniu leczenia jedynie w postaci szamponoterapii co 1-2 tygodnie. Miejscowo zalecono stosowanie raz na miesiąc spot on preparatu na kark, wzmacniającego barierę skórną i zapobiegającego utracie wody. Do worków spojówkowych zalecono zakraplanie Polcromu 3-4 razy dziennie. Po tygodniu nastąpiła znaczna poprawa mniejsze łzawienie, nastrzykanie naczyń. Obecnie pies czuje się bardzo dobrze, brak zapalenia skóry brody, przestrzeni międzypalcowych, zapalenia spojówek. Przypadek 2 współwystępowanie atopii z alergią pokarmową Pacjent: pies Maczo, rasy staffordshire bull terrier, wiek: 6 lat, niekastrowany, regularnie przeprowadzana profilaktyka (szczepienia, odrobaczanie, odpchlenie, profilaktyka przeciwkleszczowa).
7 klinicznych 7 U pacjenta w wieku około 2 lat pojawiło się podejrzenie alergii pokarmowej z atopowym zapaleniem skóry, stwierdzone jedynie na podstawie objawów klinicznych w innej lecznicy. Nie były wykonywane żadne badania. U psa występowały następujące objawy: obustronne, rumieniowo-woszczynowe zapalenie skóry przewodów słuchowych, zapalenie skóry przestrzeni międzypalcowych w kończynach przednich i tylnych (w znacznie większym stopniu nasilone niż przewodów słuchowych). Objawom tym towarzyszył świąd utrzymujący się przez cały rok, jednak z różnym nasileniem. Najsilniej wyrażony był latem i w okresie grzewczym (późna jesień, zima). Był to objaw podstawowy, wiodący, pojawiający się jako pierwszy, przed zmianami skórnymi, co mogło sugerować atopowe zapalenie skóry jako jednostkę chorobową współwystępującą z alergią pokarmową i jej dominujący wpływ na nasilenie objawów. Zmianom skórnym towarzyszyła zwiększona częstotliwość oddawanego stolca na spacerach (minimum 4-6 razy na dobę). Pies cały czas żywiony był tą samą karmą suchą (Britt lamb&rice), niedokarmiany przez właścicieli. Nie wykazywał apatii, spadku masy ciała. W poprzednim gabinecie w przypadku nasilenia objawów ordynowano leki przeciwzapalne i antybiotyk przez około 2-3 tygodnie, co na jakiś czas zmniejszało objawy kliniczne. W celu ocenu stanu klinicznego pacjenta wykonano następujące badania: morfologia podstawowa krwi, zeskrobina skórna, trichogram, sensitest, badanie w kierunku alergenów całorocznych i sezonowych. Zastosowano dietę hipoalergiczną. Badania wykazały: nadwrażliwość na składniki pokarmowe, m.in.: wołowinę RK5 (IgE), RK3 (IgG), wieprzowinę RK1(IgE), RK3 (IgG), jagnięcinę RK3 (IgE), RK3 (IgG) i inne; uczulenie na roztocza kurzu domowego Dermatophagoides farinae (RK5) i Dermatophagoides pteronyssinus (RK2); uczulenie na roztocza magazynowe: Tyrophagus putrescentiae (RK3) i Acarus siro (RK5).
8 klinicznych 8 W okresie zwiększonej reaktywności na alergeny ordynowano różne terapie w zależności od nasilenia objawów. Pies bardzo źle reagował na leki sterydowe podawane ogólnie, nawet w bardzo niskich dawkach (apatia, skłonność do infekcji, PU/PD). W związku z tym głównie stosowana była steroidoterapia miejscowa aceponianem hydrokortyzonu (Contravance) 2 razy dziennie przez 1-2 tygodnie. Dodatkowo szamponoterapia (Allermyl, Hexoderm 1-2 razy w tygodniu lub nawet częściej), która w znacznym stopniu łagodziła świąd. Miejscowo Allerderm spot on 1 raz dziennie, profilaktycznie 1 pipeta na skórę raz w miesiącu. Do tego osłonowo antybiotykoterapia (cefaleksyna, amoksycylina z kwasem klawulanowym, enroflokacyna) przez 2-3 tygodnie. Pacjent stale dostaje preparaty z NNKT omega-3, omega-6 (Megaderm, Efa oil i inne), które dłużej stosowane łagodzą objawy poprzez hamowanie reakcji zapalnej. Dodatkowo były stosowane karmy hipoalergiczne, jak: Royal anallergenic, Hill s z/d ultra alergen, i inne preparaty ograniczające ilość alergenów w środowisku (Flee spray). Obecnie pies czuje się dobrze, jest na diecie Royal low FAT (ze względu na IBD), stale otrzymuje preparaty z kwasami tłuszczowymi i uszczelniające/wzmacniające barierę skórną, zwiększające ilość lipidów w skórze, jak Allerderm. Przypadek 1 i 2 podsumowanie Zarówno u setera angielskiego, jak i staffordshire bull terriera występuje zwiększona predyspozycja do występowania alergii pokarmowej i atopowego zapalenia skóry. W przypadku pierwszym mamy do czynienia z klasyczną, wręcz książkową uogólnioną postacią tej choroby (zapalenie spojówek, rozległe zapalenie skóry brody, przestrzeni międzypalcowych, rumieniowo-woszczynowe zapalenie przewodów słuchowych), choć pierwsze objawy alergii pokarmowej i atopii wystąpiły przed ukończeniem pierwszego roku życia. Nawrotowe i/lub przewlekłe zapalenie skóry przewodów słuchowych występuje u większości psów tej rasy, bo aż w 80% przypadków, i jest to jeden z wiodących objawów podobnie jak w przypadku setera irlandzkiego. W przypadku drugim objawy alergii pokarmowej i atopii pojawiły się później, bo w wieku około 2 lat, i były zdecydowanie słabiej wyrażone (najczęściej objawy kliniczne atopowego zapalenia skóry po raz pierwszy obserwujemy w wieku 1-3 lat). Obejmowały one głównie przestrzenie międzypalcowe, zdecydowanie rzadziej przewody słuchowe
9 klinicznych 9 zewnętrzne, a zapalenie spojówek i łzawienie były mniej nasilone (głównie w okresie grzewczym ze względu na silną reakcję uczuleniową na roztocza kurzu domowego). Przypadek 3 ziarniniak z wylizywania zapoczątkowany nadwrażliwością związaną z atopowym zapaleniem skóry i alergią pokarmową Pacjent: pies Wera, suka rasy owczarek niemiecki (rasa predysponowana do
10 klinicznych 10 występowania ziarniniaka różnego typu), wiek: 13 lat, sterylizowana, regularnie przeprowadzana profilaktyka (szczepienia, odrobaczanie, odpchlenie i profilaktyka przeciwkleszczowa). Z wywiadu uzyskanego od właściciela wynikało, że pierwsze problemy dermatologiczne związane z silnym, nieopanowanym świądem pojawiły się u psa, gdy miał około 4 lat. Suka nadmiernie wylizywała dolne odcinki kończyn, zwłaszcza okolicę nadgarstka prawego. Towarzyszyły temu dodatkowo: rumieniowo-woszczynowe zapalenie skóry przewodów słuchowych, nasilające się głównie w okresie wiosennym, i kontaktowe zapalenie skóry okolicy pachwin, pach, manifestujące objawy w sezonie intensywnego koszenia traw. Początkowo świąd występował jedynie sezonowo (wiosna-lato), następnie z biegiem czasu (miesięcy, lat) niepokojące objawy trwały przez cały rok. W wyniku intensywnego wylizywania doszło do powstania zmiany skórnej w postaci ziarniniaka (zmiana w postaci guzka wrzodziejącego, z silnym obrzękiem okolicznych tkanek). Z informacji uzyskanych od właściciela wynikało, iż stosowane były różne antybiotyki, natomiast nie były wykonywane żadne badania, oprócz zeskrobiny skórnej z miejsc zmienionych w celu wykluczenia obecności pasożytów zewnętrznych (świerzbowca, nużeńca). W gabinecie autora wykonano podstawowe badanie krwi, które nie wykazało odstępstw od normy. W profilu tarczycowym wykazano następujące odstępstwa od normy: podwyższony poziom cholesterolu, T4 13 ng/ml (15-40), FT4 0,81 ng/ml (1-4). Z wymazu Pseudomonas aeruginosa, obfity wzrost (zazwyczaj w przypadku ziarniniaka dochodzi do wtórnych zakażeń bakteryjnych), obniżone T4 i FT4 sugerujące niedoczynność tarczycy. Zastosowano antybiotyk zgodny z wynikami antybiogramu cefaleksynę w dawce 25 mg/kg per os co 12 godzin. Równocześnie zaordynowano Euthyrox (lewotyroksynę) w dawce 10 μg/kg 2 razy dziennie. Miejscowo aceponian hydrokortyzonu w sprayu 2 razy dziennie przez 4 dni.
11 klinicznych 11 Już po około tygodniowej terapii zaobserwowano znaczną poprawę. Zmiana przestała sączyć się, zmniejszyła rozmiary, a pies znacznie mniej interesował się łapą (codziennie zakładany był opatrunek, na założenie kołnierza właściciele nie wyrazili zgody). Niestety właściciele nie zdecydowali się na dłuższą antybiotykoterapię (w takim przypadku powinna trwać minimum 6-8 tygodni lub dłużej) i nie doszło do całkowitego wyleczenia zmiany. Przerwana została także terapia lewotyroksyną i kontrola stanu tarczycy (T4, FT4). Ze względu na wiek psa opiekunowie nie zdecydowali się na chirurgiczne wycięcie zmiany. Przypadek podsumowanie U niektórych psów w wyniku nadwrażliwości, której powodem może być między innymi atopia, w wyniku intensywnego wylizywania może dojść do powstania zmiany skórnej w postaci ziarniniaka. Ten obraz atopii jest rzadziej spotykany niż rumieniowo-woszczynowe zapalenie skóry przewodów słuchowych czy skóry przestrzeni międzypalcowych. Podsumowanie Przez ostatnie lata, podobnie jak u ludzi, u zwierząt obserwujemy tendencję do stałego wzrostu częstotliwości występowania atopowego zapalenia skóry. Mimo patognomicznego rozmieszczenia zmian atopia może naśladować lub współwystępować z innymi jednostkami chorobowymi, takimi jak: alergia pokarmowa, alergiczne pchle zapalenie skóry czy kontaktowe zapalenie skóry. Diagnozę stawiamy na podstawie wywiadu, objawów klinicznych i przede wszystkim po wyeliminowaniu innych chorób przebiegających z silnym świądem (tzw. diagnoza przez wykluczenie). Powodem tego jest fakt, iż nie istnieje żaden test/metoda w 100% potwierdzająca lub wykluczająca atopię, gdyż ani testy śródskórne, ani pomiar stężenia IgE swoistych dla alergenów nie są w pełni czułymi metodami.
12 klinicznych 12 Fot. 5. Rumieniowo-woszczynowe zapalenie zewnętrznego przewodu słuchowego. Fot. 6. Zapalenie skóry okolicy opuszki centralnej. Fot. 7. Zapalenie skóry przestrzeni międzypalcowych. Fot. 8. Zapalenie spojówek, rumień skóry pyska.
13 klinicznych 13 Fot. 9. Zmiany pozapalne w przestrzeniach międzypalcowych. Piśmiennictwo: 1. Niemand H.G. Suter P.F., Kohn B.: Praktyka kliniczna: psy. Galaktyka Wilkinson G.T., Harvey R.G.: Atlas dermatologiczny małych zwierząt. Sanmedica Nuttall T., Harvey R.G., Mc Keever P.J.: Choroby skóry psów i kotów. Galaktyka Atopia. Przewodnik dla lekarzy weterynarii. Praca zbiorowa pod red. Joanny Karaś-Tęczy. 5. Szczepanik M., Adamek Ł., Wilkołek P.: Diagnostyka atopowego zapalenia skóry u psów oraz ocena obrazu klinicznego choroby. Życie weterynaryjne Dokumentacja weterynarii Gabinetu Felican-Vet. Autor: lek. wet. Marzena Zmarlak Gabinet Weterynaryjny Felican-Vet, Warszawa Zdjęcia: Z zasobów autorki
14 klinicznych 14 Streszczenie: Atopowe zapalenie skóry u zwierząt, podobnie jak u ludzi, diagnozowane jest coraz częściej (u około 10-15% psów). Na ten fakt ma wpływ wiele czynników zarówno egzogennych, jak i genetycznych, które przyczyniają się do wystąpienia objawów tej jednostki chorobowej. Coraz częściej obserwujemy współwystępowanie atopii z alergią pokarmową, która w swoim obrazie klinicznym niejednokrotnie naśladuje atopię. Jednoczesne występowanie atopii i alergicznego pchlego zapalenia czy kontaktowego zapalenia skóry również nie należy do rzadkości. Słowa kluczowe: atopowe zapalenie skóry, alergia. Promowane Od alergenu do atopowego zapalenia skóry u psów Genetyczne podłoże atopowego zapalenia skóry u psów Zjawisko kosensytyzacji w atopowym zapaleniu skóry u psów
15 klinicznych 15 Zjawisko apoptozy w atopowym zapaleniu skóry Immunoglobulina klasy E (IgE) i klasy G (IgG) w atopowym zapaleniu skóry u psów
pteronyssinus i Dermatophagoides farinae (dodatnie testy płatkowe stwierdzono odpowiednio u 59,8% i 57,8% pacjentów) oraz żółtko (52,2%) i białko
8. Streszczenie Choroby alergiczne są na początku XXI wieku są globalnym problemem zdrowotnym. Atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje u 20% dzieci i u ok. 1-3% dorosłych, alergiczny nieżyt nosa dotyczy
Bardziej szczegółowoMOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ?
MOJE SZCZENIĘ MA BIEGUNKĘ! CO ROBIĆ? Biegunka to nic innego jak oddawanie przez szczenię, z większą niż zazwyczaj częstotliwością, rzadkiego, nieuformowanego kału. Jeżeli dodatkowo podczas biegunki występują
Bardziej szczegółowoAlergeny wziewne. DO ZAPAMIĘTANIA Podstawowym alergenem wziewnym u psa jest roztocze z gatunku Dermatophagoides
4 Alergie na alergeny wziewne Alergie na alergeny wziewne 69 DO ZAPAMIĘTANIA Podstawowym alergenem wziewnym u psa jest roztocze z gatunku Dermatophagoides W alergologii weterynaryjnej najczęstszą przyczyną
Bardziej szczegółowoWygrać z atopią. Zasady rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry u psów, kotów i koni
Wygrać z atopią Zasady rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry u psów, kotów i koni Koordynator projektu Ilona Rybak-Korzec Redakcja i korekta Małgorzata Chuchla Redaktor techniczny Zbigniew
Bardziej szczegółowomascotas Hill's Prescription Diet d/d Canine Jagnięcina puszka 370g
Informacje o produkcie Hill's Prescription Diet d/d Canine Jagnięcina puszka 370g Cena : 13,00 zł Nr katalogowy : mls-1175 Producent : Hill's Prescription Diet Dostępność : do 1 dnia Stan magazynowy :
Bardziej szczegółowoDermokosmetyki Emoleum czwartek, 11 kwietnia :13. Skóra atopowa
Skóra atopowa To skóra sucha, bardzo sucha i skłonna do podrażnień. Występuje aż u 20% populacji. Czynnikiem mającym wpływ na powstanie AZS jest nieprawidłowa odnowa warstwy lipidowej naskórka oraz nadmierna
Bardziej szczegółowoPodstawy immunologii. Odporność. Odporność nabyta. nieswoista. swoista
Podstawy immunologii dr n. med. Jolanta Meller Odporność nieswoista mechanizmy obronne skóry i błon śluzowych substancje biologicznie czynne: interferon, lizozym, dopełniacz leukocyty (fagocyty) swoista
Bardziej szczegółowoMój kot ma problemy z układem pokarmowym Co muszę wiedzieć?
TROVET Intestinal FRD - kompletna, wysoko przyswajalna, hipoalergiczna dieta weterynaryjna dla kotów ze schorzeniami układu pokarmowego. Mój kot ma problemy z układem pokarmowym Co muszę wiedzieć? Niezawodna
Bardziej szczegółowoDlaczego mój kot się drapie?
Dlaczego mój kot się drapie? dr Marcin Szczepanik specjalista chorób psów i kotów Świąd jest niezwykle nieprzyjemnym objawem towarzyszącym wielu chorobom skóry. Jest to szczególnie nieprzyjemne zarówno
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA KOTÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoFenotypy atopowego zapalenia skóry u psów symptomatologia choroby
DERMATOLOGIA DODATEK DERMATOLOGICZNO-ENDOKRYNOLOGICZNY Atopowe zapalenie skóry (AZS) u psów jest obecnie najczęstszą przyczyną konsultacji dermatologicznych w klinikach referencyjnych na świecie. U większości
Bardziej szczegółowoAktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Bardziej szczegółowoTesty alergiczne Laboklin dla psów i kotów
Testy alergiczne Laboklin dla psów i kotów Ogólne informacje dotyczące testów alergicznych Rozpoznanie alergicznego zapalenia skóry jest zawsze rozpoznaniem klinicznym popartym szczegółowym wywiadem i
Bardziej szczegółowoDobierając optymalny program szczepień, jesteśmy w stanie zapobiec chorobom, które mogą być zagrożeniem dla zdrowia Państwa pupila.
SZCZEPIENIA PSÓW Działamy według zasady: Lepiej zapobiegać niż leczyć Wychodząc naprzeciw Państwa oczekiwaniom oraz dbając o dobro Waszych pupili opisaliśmy program profilaktyczny chorób zakaźnych psów,
Bardziej szczegółowoAtopia, alergia, atopowe zapalanie skóry czy to to samo?
Atopia, alergia, atopowe zapalanie skóry czy to to samo? Czy jak mam AZS, to zawsze mam alergię? Czy każdy z atopią ma AZS? Wiele osób stara sie zrozumieć, co im właściwie dolega. Razem z Fundacją Pokonać
Bardziej szczegółowoAlergiczne choroby oczu
Alergiczne choroby oczu Podział alergicznych chorób oczu wg obrazu klinicznego Do alergicznych chorób oczu zaliczamy obecnie następujące jednostki chorobowe (podział zaproponowany przez polskich autorów)*:
Bardziej szczegółowoPewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM
Pewnego razu w gabinecie. Dr hab. med. Andrea Horvath Klinika Pediatrii, WUM Pewnego razu w gabinecie Niemowlę 10.miesięczne CII PII SN; masa ur. 3600 Wywiad rodzinny bez obciążeń Pewnego razu w gabinecie
Bardziej szczegółowoObok najpowszechniej występującego gatunku Demodex canis, u psów możemy mieć do czynienia z dwoma innymi:
Nużyca u psów 1 Nużeńce psie (zwykle roztocz z gatunku Demodex canis) w niewielkiej liczbie obecne są w skórze większości zdrowych psów. Są to tzw. komensale (rodzaj współżycia dwóch organizmów, z których
Bardziej szczegółowoChoroby bydła: co robić, gdy oczy szwankują?
.pl https://www..pl Choroby bydła: co robić, gdy oczy szwankują? Autor: dr hab. inż. Maciej Adamski Data: 24 lutego 2018 Choć efektywność produkcji w stadach bydła zależy od wielu czynników, podstawowym
Bardziej szczegółowo1.1. Mechanizmy immunologiczne w atopii
1.1. Mechanizmy immunologiczne w atopii Wyjaśniając mechanizmy immunologiczne atopii, w tym atopowego zapalenia skóry, starano się prześledzić patomechanizm choroby od momentu kontaktu alergenów ze skórą
Bardziej szczegółowo2 RODZAJE ZAPALENIA SKÓRY SETKI RAS PSÓW 1 ROZWIĄZANIE
2 RODZAJE ZAPALENIA SKÓRY SETKI RAS PSÓW 1 ROZWIĄZANIE MALASEB JEST PRZEZNACZONY DO LECZENIA DWÓCH RODZAJÓW ZAPALENIA SKÓRY Malaseb jest przeznaczony do leczenia i zwalczania łojotokowego zapalenia skóry
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 3
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 3 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 25-letnia kobieta zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoNIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA
NIETOLERANCJA A ALERGIA POKARMOWA Nietolerancja i alergia pokarmowa to dwie mylone ze sobą reakcje organizmu na pokarmy, które dla zdrowych osób są nieszkodliwe. Nietolerancja pokarmowa w objawach przypomina
Bardziej szczegółowoZewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów
Zewnątrzwydzielnicza niewydolność Roman Lechowski Katedra Chorób Małych Zwierząt z Klinika, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie Niewystarczajace wytwarzanie enzymów trawiennych przez trzustkę
Bardziej szczegółowoRozpoznawanie alergii pokarmowej- jak może nam w tym pomóc badanie Sensitest?
Rozpoznawanie alergii pokarmowej- jak może nam w tym pomóc badanie Sensitest? Kiedy należy rozważać podejrzenie alergii pokarmowej? Objawy alergii pokarmowej nie są swoiste i mogą naśladować inne choroby
Bardziej szczegółowoOstre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
Bardziej szczegółowoNajczęstsze choroby skóry u owczarków niemieckich.
Najczęstsze choroby skóry u owczarków niemieckich. Marcin Szczepanik Owczarki niemieckie są jedną z najbardziej popularnych ras psów w Polsce i co jest z tym związane należą do najczęściej spotykanych
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. ALLERGODIL, 0,5 mg/ml, krople do oczu, roztwór Azelastini hydrochloridum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA ALLERGODIL, 0,5 mg/ml, krople do oczu, roztwór Azelastini hydrochloridum Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla
Bardziej szczegółowoSZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK
SZKARLATYNA PŁONICA NADAL GROŹNY PRZECIWNIK OBJAWY Pierwsze objawy szkarlatyny są bardzo gwałtowne. Pojawia się silny ból gardła, kaszel i wymioty. Towarzyszą jej wysoka gorączka, bóle głowy i znaczne
Bardziej szczegółowoWirus zapalenia wątroby typu B
Wirus zapalenia wątroby typu B Kliniczne następstwa zakażenia odsetek procentowy wyzdrowienie przewlekłe zakażenie Noworodki: 10% 90% Dzieci 1 5 lat: 70% 30% Dzieci starsze oraz 90% 5% - 10% Dorośli Choroby
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoPasożyty skóry u kotów, czyli czym można się zarazić od swojego kota.
Pasożyty skóry u kotów, czyli czym można się zarazić od swojego kota. dr Marcin Szczepanik Zakład Diagnostyki Klinicznej i Dermatologii Weterynaryjnej Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych Wydział Medycyny
Bardziej szczegółowoPodsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon
VI.2 VI.2.1 Podsumowanie danych o bezpieczeństwie stosowania produktu leczniczego Demezon Omówienie rozpowszechnienia choroby Deksametazonu sodu fosforan w postaci roztworu do wstrzykiwań stosowany jest
Bardziej szczegółowoAlergia i nietolerancja pokarmowa u psów
Alergia i nietolerancja pokarmowa u psów lek. wet. Rafał Ciągarlak Nie fizjologiczne reakcje ze strony skóry, przewodu pokarmowego po spożyciu pokarmu - sugerują alergię pokarmową. Jednakże zaburzenia
Bardziej szczegółowoOcena ekspresji inwolukryny i β-defenzyny2 w skórze osób chorych na atopowe zapalenie skóry i łuszczycę zwykłą
Agnieszka Terlikowska-Brzósko Ocena ekspresji inwolukryny i β-defenzyny2 w skórze osób chorych na atopowe zapalenie skóry i łuszczycę zwykłą STRESZCZENIE Wstęp Atopowe zapalenie skóry (AZS) i łuszczyca
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 12 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4,
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO CROTAMITON FARMAPOL płyn do stosowania na skórę, 100 mg/g 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ 1 g płynu do stosowania
Bardziej szczegółowoCo piąte dziecko w Polsce ma AZS. Atopowe Zapalenie Skóry to przewlekła choroba skóry o podłożu alergicznym.
Co piąte dziecko w Polsce ma AZS. Atopowe Zapalenie Skóry to przewlekła choroba skóry o podłożu alergicznym. Jest objawem atopii, czyli wyrazem patologicznej reakcji immunologicznej. Pojawia się najczęściej
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoEKSPERT OD JAKOŚCI SKÓRY
EKSPERT OD JAKOŚCI SKÓRY ELECTRI PIERWSZA INIEKCJA dla kobiet i mężczyzn gotowych na PIERWSZĄ INIEKCJĘ produktu odmładzającego skórę w ramach jednego zabiegu bez długiego okresu regeneracji ELECTRI to
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 10
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoLATICORT 0,1%, 1 mg/g, maść (Hydrocortisoni butyras)
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA LATICORT 0,1%, 1 mg/g, maść (Hydrocortisoni butyras) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowodotyczących zdrowego żywienia (i nie tylko...) twojego psa i kota, które pozwolą cieszyć się ich zdrowiem i życiem przez długie lata.
dotyczących zdrowego żywienia (i nie tylko...) twojego psa i kota, które pozwolą cieszyć się ich zdrowiem i życiem przez długie lata. 1. Tak jak ludzie potrzebują czasem okresowych badań kontrolnych, aby
Bardziej szczegółowoKarta Gościa. Imię psa: termin pobytu w Psiastkarni: Imię i nazwisko. Imię psa: Adres zamieszkania: Tatuaż. Osoba Kontaktowa.
1 Dane psa Imię psa: Rasa: Umaszczenie Płeć Wiek Waga Nr chipu Tatuaż Cechy szczególne: Dane Właściciela Pesel e-mail Adres zamieszkania: Ul. Miejscowość: Osoba Kontaktowa Osoba Upoważniona Hasło Odbioru
Bardziej szczegółowoNazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI
Załącznik nr 11 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE PIERWOTNYCH NIEDOBORÓW ODPORNOŚCI U DZIECI ICD 10 D80 w tym D80.0, D80.1, D80.3, D80.4, D80.5,
Bardziej szczegółowoVI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego LoperamideDr.Max przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1.Omówienie rozpowszechnienia choroby 1. Ostra biegunka: Biegunka to zwiększona
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO
CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO WETERYNARYJNEGO Amotaks wet tabletki 40 mg dla psów i kotów 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Jedna tabletka zawiera: 40
Bardziej szczegółowoProgramy dla Klientów Zakładów Leczniczych dla Zwierząt Edycja 2011
Programy dla Klientów Zakładów Leczniczych dla Zwierząt Edycja 011 Spis treści Programy dla stałych Klientów Zakładów Leczniczych dla Zwierząt........................... koty sterylizowane....... Programy
Bardziej szczegółowoB. ULOTKA INFORMACYJNA
B. ULOTKA INFORMACYJNA 1 ULOTKA INFORMACYJNA APOQUEL 3,6 mg tabletki powlekane dla psów APOQUEL 5,4 mg tabletki powlekane dla psów APOQUEL 16 mg tabletki powlekane dla psów 1. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO
Bardziej szczegółowoAstma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA DIKLONAT P, 10 mg/g, żel (Diclofenacum natricum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Diprolene, 0,64 mg/g, maść (Betamethasoni dipropionas)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Diprolene, 0,64 mg/g, maść (Betamethasoni dipropionas) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. ALLERGODIL, 0,5 mg/ml, krople do oczu, roztwór Azelastini hydrochloridum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta ALLERGODIL, 0,5 mg/ml, krople do oczu, roztwór Azelastini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoOdczulanie na jad osy i pszczoły
Odczulanie na jad osy i pszczoły Oddział Immunologii Broszura informacyjna dla pacjentów Wstęp Niniejsza broszura przeznaczona jest dla osób uczulonych na jad pszczoły i osy. Zawiera ona informacje na
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten należy
Bardziej szczegółowoTemat badania : Wykorzystanie komórek macierzystych w terapii Przewlekłej Niewydolności Nerek u psów i kotów...
DANE LECZNICY (Nazwa i adres) IMIĘ ZWIERZĘCIA DANE LEKARZA PROWADZACEGO ( Imię, Nazwisko, telefon kontaktowy) GATUNEK RASA PŁEĆ WIEK...... BADANIE OGÓLNE ZWIERZĘCIA (* zaznaczyć odpowiednie ) Stan odżywienia
Bardziej szczegółowoRodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie
Bardziej szczegółowoZasady autologicznej terapii komórkowej w leczeniu schorzeń ortopedycznych u psów
Strona 1 z 1 STANDARDOWA PROCEDURA OPERACYJNA Tytuł: Zasady autologicznej terapii komórkowej w leczeniu schorzeń ortopedycznych u psów SOP obowiązuje od: 05.06.2014 Data ważności: 31.10.2014 Zastępuje
Bardziej szczegółowoFORMULARZ KWALIFIKACYJNY DLA OSÓB Z NADWAGĄ
Dodatkowe informacje: FORMULARZ KWALIFIKACYJNY DLA OSÓB Z NADWAGĄ lek. med. Laura Grześkowiak prom. zdrowia Alina Łukaszewicz Data wypełnienia: DANE OSOBOWE Imię:... Nazwisko:... Adres:... Tel. kontaktowy:
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Flucinar 0,25 mg/g, maść (Fluocinoloni acetonidum)
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Flucinar 0,25 mg/g, maść (Fluocinoloni acetonidum) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoOlopatadyna 1 mg/ml krople do oczu, roztwór. Abdi Farma, Unipessoal Lda
Plan zarządzania ryzykiem Olopatadyna 1 mg/ml krople do oczu, roztwór Abdi Farma, Unipessoal Lda Data: 23 maja 2013 r. NINIEJSZY DOKUMENT ZAWIERA INFORMACJE POUFNE. KOPIOWANIE I ROZPOWSZECHNIANIE BEZ PISEMNEGO
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORINDEN C, (0,2 mg + 30 mg)/g maść. Flumetasoni pivalas + Clioquinolum
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LORINDEN C, (0,2 mg + 30 mg)/g maść Flumetasoni pivalas + Clioquinolum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowo3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII
3 MAJA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ ASTMY I ALERGII Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, charakteryzującą się nawracającymi atakami duszności, kaszlu i świszczącego oddechu, których częstotliwość
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania dermokosmetyków do mycia skóry u dzieci oraz pacjentów z AZS
31 Zjazd Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego 2016, 11-14.05,Wrocław, sesja: Dermatologia Pediatryczna Ocena skuteczności i bezpieczeństwa stosowania dermokosmetyków do mycia skóry u dzieci oraz pacjentów
Bardziej szczegółowoZawiadomienie Prezesa UR z dnia 19.03.2015 CCDS March 2014
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta PEVISONE, (10 mg + 1,1 mg)/g, krem Econazoli nitras + Triamcinoloni acetonidum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ
Bardziej szczegółowoULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA. LATICORT 0,1%, 1 mg/g, krem. (Hydrocortisoni butyras)
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA LATICORT 0,1%, 1 mg/g, krem (Hydrocortisoni butyras) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoSTAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI. Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii
STAN ZDROWIA POLSKICH DZIECI Prof. nadzw. Teresa Jackowska Konsultant Krajowy w dziedzinie pediatrii W trosce o młode pokolenie. Jak wychować zdrowe dziecko? Konferencja prasowa 09.09.2015 Sytuacja demograficzna
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoStosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń
Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LOXON 2% Minoxidilum 20 mg/ml, płyn na skórę
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LOXON 2% Minoxidilum 20 mg/ml, płyn na skórę {logo podmiotu odpowiedzialnego} Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
Bardziej szczegółowoPreparat podawać zewnętrznie, bezpośrednio na skórę. Nie kąpać zwierząt 2 dni przed i 2 dni po zastosowaniu produktu.
Strona 1 z 5 Strona 2 z 5 0,5 g/100 ml Roztwór na skórę dla psów i kotów. SKŁAD: Fipronil 0,5 g/100 ml DAWKOWANIE I DROGA PODANIA: Preparat podawać zewnętrznie, bezpośrednio na skórę. Nie kąpać zwierząt
Bardziej szczegółowoKod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8
// Kod zdrowia dla początkujących Zuchwałych 1 : 2,5-3,5 : 0,5-0,8 Białko 1 : Tłuszcz 2,5-3,5 : Węglowodany 05-0,8 grama na 1 kilogram wagi należnej i nie przejmuj się kaloriami. Po kilku tygodniach dla
Bardziej szczegółowo(Hydrocortisoni butyras)
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA LATICORT 0,1%, 1 mg/ml, płyn na skórę (Hydrocortisoni butyras) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
Bardziej szczegółowoPodsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości
Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Rosnąca oczekiwana długość życia i starzejące się społeczeństwo
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Advantan, 1 mg/g, emulsja na skórę (Methylprednisoloni aceponas)
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Advantan, 1 mg/g, emulsja na skórę (Methylprednisoloni aceponas) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera
Bardziej szczegółowoBROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA
BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA Zastosowanie produktu BOTOX /Vistabel 4 jednostki Allergan/0,1 ml toksyna botulinowa typu A w leczeniu zmarszczek pionowych gładzizny czoła Spis treści Co to są zmarszczki
Bardziej szczegółowoINTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. MUCOANGIN, 20 mg, tabletki do ssania Ambroxoli hydrochloridum
ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA MUCOANGIN, 20 mg, tabletki do ssania Ambroxoli hydrochloridum Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.
Bardziej szczegółowo"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk
"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations
Bardziej szczegółowozakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. Nr 234 poz ze zm.)
PROCEDURA NR 2 dotycząca POSTĘPOWANIA Z DZIECKIEM CHORYM I PRZEWLEKLE CHORYM OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU Akademia Bystrzaków we Wrocławiu PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r- Prawo oświatowe-
Bardziej szczegółowoANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych przez SportFun
NAZWISKO i IMIĘ DZIECKA Data urodzenia dziecka MIEJSCE i TERMIN turnusu TELEFON do rodzica/opiekuna ANKIETA DLA RODZICÓW dotycząca ALERGII oraz NIETOLERANCJI ŻYWIENIOWYCH dla uczestników obozów organizowanych
Bardziej szczegółowoPROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH
PROFIALKTYKA GRYPY W GMINIE CZAPLINEK W LATACH 2010-2016 CO WARTO WIEDZIEĆ O GRYPIE Każdego roku na całym świecie zaraża się 5-10% populacji osób dorosłych i 20-30%dzieci Wirusy grypy ludzkiej łatwiej
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Polibiotic, (5 mg + 5000 j.m. + 400 j.m.)/g, maść (Neomycini sulfas + Polymyxini B sulfas + Bacitracinum zincum) Należy uważnie zapoznać się z treścią
Bardziej szczegółowoRaport z ankiety dotyczącej. Atopowego Zapalenia Skóry
Raport z ankiety dotyczącej Atopowego Zapalenia Skóry Atopowe zapalenie skóry to przewlekła choroba zapalna przebiegająca z okresami zaostrzeń i remisji. Podstawowym objawem jest uporczywy świąd i suchość
Bardziej szczegółowoKliniczna ocena nasilenia objawów przewlekłego GVHD
Formularz A część 1 Skóra Kliniczna ocena nasilenia objawów przewlekłego GVHD Oceniany narząd Wynik badania / oceny Punktacja Skóra KaŜdy rodzaj wysypki krwotocznej % powierzchni ciała (max 100%) Przesuwalne
Bardziej szczegółowoNależy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.
Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza. Należy zachować
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. CLOBEDERM, 0,5mg/g, maść Clobetasoli propionas
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta CLOBEDERM, 0,5mg/g, maść Clobetasoli propionas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowo01 Co warto wiedzieć o leczeniu alergii?
01 Co warto wiedzieć o leczeniu alergii? Spis treści Czym właściwie jest alergia?... 1 Dlaczego leczenie w ogóle jest konieczne?... 1 Jakie formy leczenia są możliwe?... 2 Co oznacza pojęcie "immunoterapia
Bardziej szczegółowoLECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2)
Załącznik B.71. LECZENIE PRZEWLEKŁEGO WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY TYPU C TERAPIĄ BEZINTERFERONOWĄ (ICD-10 B 18.2) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji: 1) Do programu kwalifikowani są dorośli świadczeniobiorcy
Bardziej szczegółowoDokument zatwierdzony przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego
Postępowanie diagnostyczno-profilaktyczno-lecznicze w atopowym zapaleniu skóry. Konsensus grupy roboczej specjalistów krajowych ds. dermatologii i wenerologii oraz alergologii Dokument zatwierdzony przez
Bardziej szczegółowoUlotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LOXON 5% Minoxidilum 50 mg/ml, płyn na skórę
Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LOXON 5% Minoxidilum 50 mg/ml, płyn na skórę {logo podmiotu odpowiedzialnego} Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,
Bardziej szczegółowoAneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Bardziej szczegółowoLECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50)
Załącznik B.32. LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO - CROHNA (chlc) (ICD-10 K 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY A. Leczenie infliksymabem 1. Leczenie choroby Leśniowskiego-Crohna (chlc)
Bardziej szczegółowoNieoficjalne tłumaczenie niemieckiej ulotki dla pacjenta. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika
Nieoficjalne tłumaczenie niemieckiej ulotki dla pacjenta Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Soventol octan hydrokortyzonu 0,5% 5 mg/g krem Substancja czynna: hydrokortyzonu octan
Bardziej szczegółowoLATICORT 0,1%, 1 mg/g, krem. Hydrocortisoni butyras
ULOTKA DOŁĄCZONA DO OPAKOWANIA: INFORMACJA DLA PACJENTA LATICORT 0,1%, 1 mg/g, krem Hydrocortisoni butyras Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoGluten. Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem. dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl
Gluten Jeść, albo nie jeść. Oto jest pytanie! Choroby związane z glutenem dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Spis treści 1. Wstęp 2. Podział chorób związanych z glutenem 3. Jaka jest różnica pomiędzy
Bardziej szczegółowo