SAMORZĄD NARODOWOŚCI POLSKIEJ W 17-TEJ DZIELNICY BUDAPESZTU

Transkrypt

1 P 4910 Po [symbol pierwiastka chemicznego polon] polónium vegyjele (Po) po [1. przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, że to, o czym mowa, dzieje się w wielu miejscach jakiejś przestrzeni, np. Echo roznosi się po lesie., lub że czynność, o której mowa, jest wykonywana w różnych miejscach, np. Szeptali o tym po kawiarniach.; 2. przyimek wprowadzający określenie czasu, wraz z którym komunikujący, że to samo zdarzenie powtarza się przez pewien czas, np. Po nocach grał w karty, a w dzień się uczył.; 3. przyimek wprowadzający określenie powierzchni przedmiotu, na której lub wzdłuż której wykonuje się czynność lub ruch, np. Zimą dzieci ślizgały się po zamarzniętym jeziorze.; 4. przyimek wprowadzający określenie strony, z której lub na której coś się dzieje lub znajduje, np. Pisz tylko po jednej stronie kartki., lub części jakiejś całości, zwykle części ciała, podlegającej działaniu, np. Całował babcię po rękach.; 5. przyimek poprzedzający określenie górnej granicy czegoś, np. Nakryła się kołdrą po czubek nosa.; 6. przyimek wprowadzający określenie stanu rzeczy lub punktu czasowego wcześniejszego w stosunku do zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, np. Po doktoracie podjęła pracę w liceum.; 7. przyimek wprowadzający określenie czasu dzielącego dwa zdarzenia, np. Spotkali się dopiero po dwudziestu latach.; 8. przyimek wraz z użytą po nim nazwą wyznaczający osobę lub rzecz zajmującą w pewnej hierarchii miejsce wyróżnione w stosunku do innych osób lub rzeczy, o których jest mowa, np. W parafii uchodził za pierwszego człowieka po proboszczu.; 9. przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, użytą również bezpośrednio przed przyimkiem, i wraz z tymi nazwami komunikujący, że z każdą kolejną rzeczą objętą tą nazwą dzieje się to samo co z poprzednią, np. Nagrywał zdanie po zdaniu.; 10. przyimek wprowadzający nazwę osoby, do której coś wcześniej należało lub która była wcześniej nosicielem danej cechy, np. Talent malarski miał po matce.; 11. przyimek wprowadzający nazwę osoby, której działania wymagają innych działań charakteryzowanych w zdaniu, np. Przez cały tydzień sprzątała po murarzach.; 12. przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, którą było wcześniej wypełnione dane naczynie lub opakowanie, np. Butelka po mleku.; 13. przyimek wprowadzający nazwę osoby, której odejście wywołało czyjąś rozpacz, np. Przez miesiąc rozpaczała po dziadku.; 14. przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem nazywającym zdarzenie lub osobę komunikujący o przewidywanym następstwie tego zdarzenia lub działania tej osoby, np. Po wizycie prezydenta miasta oczekiwano reaktywowania starej umowy.; 15. przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, na jakiej podstawie rozpoznawany jest przedmiot, o którym mowa w zdaniu, np. Potrafiła rozróżniać drzewa po liściach.; 16. przyimek wprowadzający nazwę rzeczy lub osoby, którą ktoś zamierza zabrać z miejsca, do którego się w tym celu udaje, np. Poszedł do przedszkola po wnuka.; 17. przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem wprowadzający określenie celu charakteryzowanej w zdaniu czynności, np. Zatelefonowała do niego po radę i pomoc.; 18. przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem lub połączeniem liczebnika z rzeczownikiem komunikujący, ile rzeczy, osób lub zdarzeń przypada na kogoś lub na coś, np. Każde dziecko dostało po gruszce.; 19. przyimek wprowadzajacy przysłówki określające sposób lub podobieństwo, np. Zachowywał się w stosunku do mnie po ojcowsku.] (eszk.) (kim/czym) -ul, -ül; szerint, módon, -asan, -esen, -ilag, -ileg, szerint; (do miejsca) -ig; (kogo/co) -ért, végett; (helyh. czym) (vmi) után, múlva; -n, - on, -en, ön; -ban, -ben; (ile na raz) -ként; egyik helyről a másikra; szerint; után, -tól, - től, -ról, -ről; -alapján, -on, -en, -ön; -ra, -re; -ból, -ből; után; -ért, célból; -tól, -től; -ával, -ével, -kint; -val, -vel; - szor, -szer, -ször, - nak, -nek po amatorsku [bez fachowego przygotowania, nieudolnie] amatőr módon po angielsku angolul po aptekarsku [dokładnie, skrupulatnie] patikus módra, aprólékosan, pontosan, skrupulózusan; gondosan, aggályoskodva po babsku vénasszonyosan, nőiesen po barbarzyńsku [okrutnie, nieludzko] barbárul, vadul, durván, kegyetlenül, nyersen po bohatersku hősiesen, hősi módon, virézül, elszántan

2 4911 po bosoku [boso] [Słowniczek języka śląskiego] mezítláb po bożemu [uczciwie, sprawiedliwie] istenként, isteni módon; becsületesen, becsülettel po bratersku [serdecznie, przyjaźnie] testvériesen, bajtársiasan, barátilag po brzegu csordultig, színültig, zsúfolásig po burzy powietrze odświeżyło się vihar után felfrissül alevegő po całych dniach wysiaduje w bibliotece egész napokon át a könyvtárban ücsörögni po całych nocach éjszakákon keresztül, éjjeleken át po chamsku durván, faragatlanul po chłopsku parasztosan, paraszti módra v. módon po chorobie jest bardzo zmieniony a betegség után igen megváltozott po chwili egy pillanat múlva po cichu, po cichutku csendben, csendesen, halkan po cię diabli przynieśli? mi a csuda v. mi az ördög hozott ide? po ciuchutku egészen halkan po ciemku sötétben, sötétségben po co?, po cóż [1. zaimek wprowadzający pytanie lub pytanie zależne dotyczące celu czynności lub celu posiadania czegoś, np. Po co tu przyszedłeś?, Ciekaw jestem, po co on to przyniósł.; 2. zaimek wprowadzający pytanie retoryczne, które wyraża zwykle bezcelowość lub bezsensowność danej czynności, np. Po co się wtrącasz do nie swoich spraw?] (czemu) miért? minek?; (co) meddig po co pan/pani to bierze? minek veszi el/meg? po co się bić minek verekedni? po co się łudzić miért tápláljon hiú reményt; miért ámítsa, miért cslja magát? po co się tu przyniosło? minek jöttél ide? po cóż mire po cywilnemu [nie w mundurze] civilként, civil módra po czemu? mennyi v. mi az ára? mibe kerül? hogy (ez)? mennyiért, milyen áron? po czemu te gruszki? mennyibe kerülnek ezek a körték?; hogy ez a körte? po czemu te jablka? mennyibe kerül ez az alma?, mennyiért adja ezt az almát?; hogy ez az alma? po części részben; részleg, részenként po części masz racje részben igazad van po czterech négyesével, négyenként po cztery tysiące négyezerért po czwarte negyedszer, negyedízben po czym ezután, azután, aztán (időben); miután po dawnemu [1. tak jak było kiedyś; 2. bez zmian] régi módon, régi szokás szerint, régimódian; mint régen po desperacku [rozpaczliwie] kétségbeesetten; kétségbeejtően po deszczu nie mógł dosuczyć ubrania eső után alig tudta kiszárítani a ruháját po deszczu pogoda, po pogodzie deszcz derűre ború, borúra derű po deszczu się oświeżyło (powietrze) eső után lehűlt (a levegő) po długich namowach w końcu ustąpił hosszas rábeszélés után végül elállt (tervétől v. állásáról lemondott) po długich prośba zmiękł i wyraził zgodę hosszú kísérletek után megpuhult és beleegyezését adta po długich swarach hosszú viszálykodás v. veszekedés után po długiej podróży dojechał do Warszawy hosszú utazás után Varsóba érkezett po długiej podróży znalazł się w stolicy hosszú utazgatás után megérkezett a fővárosba po długim namyśle hoszas töprengés után, hosszas gondolkodás után; hosszas gondolkodást követően po dłuższych debatach hosszas vita után po dobremu szépszerével po domowemu [swobodnie, tak jak u siebie w domu] otthonosan; családiasan, háziasan po drodze egy úttal, útközben; jövet po drodze do domu hazajövet po drodze odwiedził wszystkie szynki útközben belátogatott minden söntésbe v. italboltba po drodze (tu) idejövet po drugie másodszor, másodszor is po drugiej kolejce zaczynało mi szumieć w głowie a második kör v. körivás v. rundó után zúgott már a fejem po drugiej stronie ulicy, za tamtym blokiem jest sklep samoobsługowy (supersam) a másik oldalon, a háztömb mögött van egy önkiszolgáló bolt (ABC) po dwa złote za sztukę darabja két złoty po dwoje kettesével po dyletancku [powierzchownie, niefachowo] dilettáns módon po dziadowsku [biednie] szegényes, szegényesen po dziewiąto kilencedszer po dzisiejszemu (współcześnie) egyidejűleg po dziś dzień a mai napig, még ma is, mindmáig

3 4912 po dżentelmeńsku [taktownie, grzecznie] tapintatosan, mértéktartóan, udvariasan, illedelmesen po gałgańsku [pot. nikczemnie] aljasan, gyalázatosan, hitvány módon, galádul, nyomorultan po głębokim namyśle hosszas meggondolás után po głowie a fején po głupemu ostobán, bután, buta módon po gospodarsku [oszczędnie, zapobiegliwie] takarékosan, jó gazda módjára, háziasan) po grecku görögül po groszu fillérekért, garasonként po ile? mennyiért? mi az ára? po ile (fejenkénti) mennyi v. hány po ile ciastek dostaniemy? fejenként hány süteményt kapunk? po ile pan (pani) sprzedaje bukiet polnych kwiatów? mennyiért adja a mezei virág csokorját? po ile razy hányszor, hány alkalommal po ile są te aktówki? mennyibe kerülnek ezek az aktatáskák? po ile to? mennyiért ez? po jabłku na osobę fejenként, személyenként egy-egy alma (jut) po jakie licho? mi a fenének, mi a francnak? po jakiego diabła mam to robić? mi az ördögnek csináljam ezt? po jakiego licha to wszystko! mi a fenének mindez! kell az ördögnek mindez! vigye el a hóhér! po jakiemu [pot. w jakim języku] vmilyen módon; milyen nyelven po jakymu godocie? [gra słów: w jakim języku / dlaczego mówicie?] [Teatr Śląski im Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach] milyen nyelven/miért beszéltek? po jakemu mówisz? milyen nyelven beszélsz? po jednemu egyenként, egymás után, egyesével, egy-egy po jedzeniu po łyżeczce étkezés után egy kiskanállal po jego woli akarata szerint po jezuicku ravaszul, képmutatóan po judaszowsku [fałszywie, zdradziecko] júdás módon, hamisan po karczmach hulać kocsmázni; kocsmákban dorbézolni po kawalersku [1. w prowizorycznych warunkach; 2. z fantazją, brawurowo] lovagiasan, lovagi módra; fantáziadúsan, bravúrosan po kądzieli anyai ágon, anyai részről po kilku sekundach néhány másodperc múlva po kimś otrzymać imię vkiről kapja a nevét, vkiről elnevezik po kobiecemu [delikatnie, z wrażliwością] nőiesen, finoman, kecsesen, érzéssel po kogo kiért? po kogo/co kiért/miért, ki/mi végett po kolana térdig po kolei sorrendben, sorjában po koleżeńsku [życzliwie, przyjaźnie] barátilag, barátian, kollegiálisan, kartársiasan po królewsku királyi módon, királyként po kryjomu titokban, suttyomban, lopva; vkinek a háta mögött, orvul, alattomban po kumotersku komasági v. atyafiságos alapon po kwadransie doszliśmy do lasu negyedóra múlva egy erdőhöz érünk po lewej ręce balkézről, balkéz felől po lewej stronie baloldalon po literze betűnként, betűről betűre po ludzku [1. życzliwie; 2. porządnie, przyzwoicie] emberi módra, emberségesen po łebkach felületesen, nagyjából po łebkach coś umieć felületesen, nagyjából tudni vmit po łyżeczce kanalanként, egy-egy kanállal po macoszemu mostohán po matce anyai ágon po matczynemu [czule, serdecznie tak jak matka] anyaként, anyai módon po męsku férfiasan, férfi módra po mieczu apai ágon po miejsku [według zwyczajów panujących w mieście] városiasan, városi módon po miesiącu egy hónap múltán po mistrzowsku mesterien po moim trupie! csak a holttestemen keresztül po mojemu [1. pot. moim zdaniem; 2. pot. zgodnie z własnymi upodobaniami] a magam módján; elgondolásom szerint po najwyższym kurse a legnagyobb v. legjobb árfolyamon po napoleonsku Napoleon módra po narodzeniu Chrystusa Krisztus után (Kr. u.) [latin p. Ch. n.] po nasze czasy napjainkig po naszemu a magunk módján; mint ahogy mi szoktuk; szokásunk szerint; a mienk, saját; a mi nyelvünkön po nauczycielsku oktatóan, oktató v. tanító módon; mint a tanító po niedługim czesie rövid idő múlva po niemiecku németül po niewczasie későn, túl későn

4 4913 po niewieścemu nőiesen, nő módjára; asszonyosan po nitce do kłębka (átv.) a nyomokat követve rábukkan az igazságra; felgöngyölíti az ügyet po nocach éjszakánként po nocach ślepi nad książką éjszakákat átolvas po obiedzie ebéd után po obiedzie trochę odpoczywam ebéd után pihenek egy kicsit po odbyciu podróży miután megvolt az utazás po odbyciu służby wojskowej a katonai szolgálat letöltése után po odebraniu twego listu leveled vétele után po obywatelsku polgárhoz illően, polgárok módjára po odliczeniu dyskonta a diszkont levonása után po odliczeniu kosztów a költségek levonása, beszámítása után po ojcowsku [opiekuńczo jak ojciec] ősi szokás szerint; atyaian, apaian; atyai módon, atyailag; jóságosan po ojcu apai ágon po omacku tapogatózva, tétován, vakon po osiem nyolcanként po ostatek dni moich amíg csak élek po pańsku [bogato, wystawnie] úri módon, előkelően po parysku párizsiasan, párizsi módon v. módra po pewnym czasie bizonyos idő múlva v. után po pieniądze pénzért po pierwsze először, először is, elsőnek; mindenekelőtt, mindenek előtt; elsősorban po pierwsze, po drugie, po trzecie először, másodszor, harmadszor po piętach komu deptać (átv.) sarkában lenni vkinek; nógatni v. noszogatni vkit po pijanemu [w stanie nietrzeźwym] ittasan,. ittas v. részeg állapotban, részegen; részeg fővel po pijanemu narobić gwałtu ittasan v. ittas állapotban zajt csapni v. garázdálkodni po pijanemu zrobił awanturę w barze részegen botrányt rendezett a bárban po Polsce Lengyelországon, Lengyelországban; Lengyelország területén po polsku lengyelül; lengyel módon v. módra; lengyelesen po polsku trochę rozumiem, ale nie mówię egy kicsit értek lengyelül, de nem beszélem po polsku tylko czytam i rozumiem lengyelül csak olvasok és értek po połowie fele-fele po połowie między dwa regiony fele-fele két régió között po południu délután (12:00- d.u. 5-6) po południu [przyimek; rzeczownik, (miejscownik)] délután [elöljárószó + főnév (helyhatározó eset)] po południu chodzę do kina délután moziba járok po południu idę do kina délután moziba megyek po porozumieniu się z nim miután vele megbeszélte; megegyezés után po porządku sorban, egymás után, sorjában po potrąceniu kosztów a költségek levonása után; a költségeket leszámítva po powrocie do domu hazatérése után po powrocie z podróży az utazásról való visszatérés után po północy éjfél után po pracy munka után po prawdzie valóban, tényleg po prawdzie powiedziawszy az igazat megvallva v. megmondva po prawdzie to nie wiem czego chcę tényleg nem tudom azt, (hogy) mit akarok po prawej ręce jobboldalt, jobb kéz felől po prawej stronie jobboldalon po prostacku [ordynarnie] ordináré v. faragatlan módon; közönségesen, durván, otromba módon, gorombán; egyszerűen po prostu [1. bezpośrednio, szczerze, np. Powiedz po prostu, o co ci chodzi.; 2. w sposób oczywisty, niewymagający uzasadnienia, np. To jest po prostu chamstwo.; 3. tylko, jedynie, np. To po prostu wiatr huczy.] egyenesen, (prostym sposobem) egyszerűen, (wprost) egyenesen, kertelés nélkül po próżnicy [daw. niepotrzebnie] feleslegesen, szükségtelenül po przeczytaniu tego listu miután a levelet elolvastam; e levél elolvasása után po przedstawieniu az előadás után po przyjacielsku [przyjaźnie, serdecznie] baráti alapon; szívélyesen, barátilag, barát módjára po psiemu kutya módjára, kutyául po puszczeniu trumny grobowiec zasklepione a koporsó leeresztése után befalazták a sírboltot po raz czwarty negyedszer, negyed ízben po raz drugi i po raz trzeci! másodszorharmadszor! (árverésnél) po raz ostatni utoljára, legutoljára; utószor; utolsó eset, hogy po raz ostatni was pytam utoljára kérdem po raz ósmy nyolcadszor po raz pierwszy először, legelőször, elsőnek, első ízben po raz siódmy hetedszer

5 4914 po raz szósty hatodszor po raz trzeci harmadszor, harmadízben po raz tysięczny ezredszer po rosyjsku oroszul, orosz módra po rozmaitych miejscach a legkülönfélébb helyeken, mindenfelé po rycersku [1. walecznie; 2. uprzejmie, kurtuazyjnie] lovagiasan; lovagi módra po sapersku utász v. árkász módjára v. módra v. módján po sąsiedzku [tuż obok] szomszédi alapon v. módon; (jó) szomszédian, mint szomszéd; szomszédosan, a szomszédban po schodach a lépcsőn, a lépcsőkön [trudno było chodzić po schodach: nehéz volt a lépcsőkön menni] po siódme hetenkint, hét-hét darab vmiből; hetedszer po siostrzanemu [przyjaźnie, serdecznie] testvériesen, nővériesen, nővéri módon; barátságosan, szeretettel, kedvesen po swojemu a maga módján po swojsku otthoniasan, családiasan, otthonosan po szelmowsku [figlarnie, kokieteryjnie] csintalanul, pajkosan, tréfásan, dévajul; kacéran, tetszelgősen po szkole tanítás után po szóste hatodszor po śmierci holta után po śniadaniu idę do pracy (pójdę zwiedzić miasto, pospaceruję sobie po mieście, mam spotkanie, mam naradę, idziemy na wycieczkę reggeli után munkába megyek (városnézésre indulok, sétálok egyet a városban, találkozóm van, értekezletem van, kirándulunk) po smutnej porze nastanie zorza (közm.) borúra derű po spartańsku [surowo, skromnie] spártaian, spártai módon v. módra po społu (dawno) valamennyien; együttesen, közösen po sportowemu [1. zob. na sportowo; 2. honorowo, przestrzegając zasad uczciwej gry] sportosan; sportszerűen po sprawiedliwości jogosan, igazság szerint po staremu ősi v. régi módon, régiesen, régimódian; úgy, mint régen, mint a múltban; változatlanul, mint rendesen; öregesen; Julian-naptár po staropolsku [gościnnie, serdecznie] ólengyelül; úgy, mint a régi lengyelek; a régi lengyelek módjára; (gościnnie) vendégszeretően, (serdecznie) szívélyesen, szerettel, szívből po staroświecku [zgodnie ze starą modą, starymi zwyczajami] régimódian po świńsku [pot. w sposób nieuczciwy, podle] disznó módon po tamtej (prawej) stronie Dunaju a Dunán túl (jobbpart); a Duna túlsó felén po taniej cenie olcsón, olcsó áron po tej stronie (czego) - (vmin) innen po tej (lewej) stronie Dunaju Dunán innen (balpart) po temu erre (megfelelő) po to azért po trochu, po trosze, po troszku, po troszeczku [1. w małej ilości; 2. niewielkimi porcjami, co jakiś czas; 3. w pewnym stopniu] lassanként, apránként, lassacskán, keveset po troje hármasával po troszku, po troszeczku lassanként, apránként po trzecie harmadszor po trzeźwemu [zob. na trzeźwo] józanul po trzy hármasával po trzykroć háromszor po tułacku vándor módra, vándorolva po turecku törökösen, török módra po tych poszukiwaniach mam bogate żniwo (átv.) e kutatások után gazdag aratásom van po tysiącu ezrével, ezerért po upływie pewnego czasu bizonyos idő elteltével v. elmúltával v. múlva; egy idő múlva v. elteltével po upływie terminu a határidő lejárta után, a határidő leteltével v. lejártával po usłyszeniu sygnału proszę wykręcić numer pokoju ha megszólal a tárcsahang, a másik szoba számát kell tárcsázni po uszy nyakig, fülig, a feje búbjáig, torkig po uzyskaniu pozwolenia az engedély megszerzése után po wariacku őrülten, eszeveszetten, bolond módra po waszemu úgy, ahogy ti; a magatok módján po węgiersku magyarul; magyarosan, magyar módra, magyarán po weswlu bywa smutek (közm) derűre ború po wiedeńsku bécsiesen, bécsi módra; bécsipo wiejsku [według zwyczajów panujących na wsi] falusiasan, falusi módon po większej części nagyobbrészt; jórészt; többnyire po wielekroć, po wielokroć [zob. wielekroć] sokszor, többször, számtalanszor, gyakran po wielkim napięciu nerwów przyszła nagle folga a nagy idegfeszültség után hirtelen enyhülés következett be

6 4915 po wielokroć sokszorosan, többszörösen po wielu latach sok év múltán po wierzchu (helyhatározó) tetején; (határozószó) felületesen po wodę vízért po wojewodę posłano umyślnego küldöncöt küldtek a vajdáért po wojnie háború után po wojnie następuje pokój háború után béke következik po wojskowemu katonásan, katonailag, katonamódon po wpływie sumy az összeg befolyása után po wszystkim mindennek vége po wtóre másodszor, másodízben po zachodzie słońca napnyugta után po zainkasowaniu pieniędzy a pénz behajtása után po zarządzeniu utasítás po zgaśnięciu świateł a világosság eloltása után po zgonie holta után po zgonie ojca az apa halála után po ziarnku szemenként po złotemu egy zlotyért po zobaczeniu się z adwokatem az ügyvéddel való találkozás után po zwycięstwie győzelem után, győztesen po żołniersku katonásan; katonanyelven, katona módjára; katonailag po żydowsku zsidósan v. jiddisül; zsidó (kóser) módon po żydowsku przyrządzony zsidó (kóser) módon készített v. elkészített po- [1. przedrostek oznaczający powtarzanie czynności przez jeden podmiot względem wielu przedmiotów lub ich części, np. pogubić, powiązać, poprzedzielać, albo wykonywanie czynności przez różne podmioty, np. pobankrutować, posnąć, poprzyjeżdżać; 2. przedrostek oznaczający wyczerpanie danej czynności w akcie jednorazowym, np. pochwalić, pocałować, pożegnać, lub trwanie czynności lub stanu przez pewien czas, np. poawanturować się, poboleć, pośpiewać; 3. przedrostek oznaczający rozpoczęcie czynności, np. pobiec, pociec, pokochać, lub realizację danej czynności w małym zakresie, np. pobłyskiwać, pobolewać, popłakiwać; 4. przedrostek tworzący czasowniki pochodne od innych wyrazów, np. podwoić, polepszyć, ponowić; 5. część składowa niektórych wyrazów mających za podstawę połączenie przyimka po zwykle z rzeczownikiem, np. pogranicze, poranek, powierzchnia, lub powstałych wskutek łącznego pisania połączeń przyimka po z innymi wyrazami, np. pokrótce, pomału, potem] (lat.) prefixum; (nyelvt.) (przedrostek) előtag, előrag; igekötő poadoptować örökbe fogadni (nyakra-főre) poadoptowano pozostałe sieroty a megmaradt v. többi árva sorra mind apára talált poadresować [napisać adres kolejno na wielu przesyłkach] (szép sorba mind) megcímezni, megcímezgetni poadresować zaproszenia a meghívókat (szép sorba mind) megcímezni poakompaniować elkísérni, elkísérgetni egy kicsit; egy időre hozzácsatlakozni v. melléje szegődni poalkoholowy, -a, -e [powstały po wypiciu alkoholu, wywołany spożyciem znacznych ilości alkoholu (np. poalkoholowy defekt urodzeniowy, kac poalkoholowy)] alkohol utáni poalkoholowy defekt urodzeniowy alkohol okozta születési rendellenesség poaresztować [1. osadzić w areszcie kolejno wiele osób; 2. położyć areszt na wielu rzeczach, wierzytelnościach lub prawach dłużnika] sorra letartóztatni v. lefoglalni; zár alá helyezni poaresztować [1. osadzić w areszcie kolejno wiele osób; 2. położyć areszt na wielu rzeczach, wierzytelnościach lub prawach dłużnika] bezárni, lecsukni poaresztować budynku épületet bezárni poawansować sorra (mind) előléptetni pobabrać bepiszkolni, bemocskolni, bemaszatolni; elpiszmogni pobabrać się bepiszkolja v. bemocskolja magát pobabranie bemocskolás, bepiszkítás, bemaszatolás; mocskolódás pobajdurzyć [pot. bajdurzyć przez jakiś czas] elpletykálkodni, elbolondozni, eltereferélni, elfecsegni pobalansować kis ideig v. ideig-óráig tartani az egyensúlyt pobalamucić (pobalamuci) összezavarni, megzavarni, megtéveszteni; egymásután v. sorra elbolondítani; elbolondítani egy bizonyos ideig pobalamucić panny elcsavarni a lányok fejét, bolondítani v. elbolondítani a lányokat pobankrutować [o wielu przedsiębiorcach, firmach, przedsiębiorstwach itp.: stać się bankrutem] sorra mind megbukni, egymás után csődbe jutni pobaranieć (közb) meghülyülni

7 4916 pobaraszkować [baraszkować przez jakiś czas] elmókázni, eltréfálni, eltréfálgatni, eljátszogatni pobaraszkować z 21-letnia dziewczyna 21 éves lánnyal eljátszogatni pobarłożyć alomszalmával beszórni, megalmozni; sületlenséget beszélni össze [Lepiej z żonką pobarłożyć niż piwo do ust przyłożyć: jobb a kis feleséggel csevegni, mint sörözgetni] pobarłożyć z kobietą elcsevegni nővel pobawić [1. zająć kogoś czymś zabawnym, przyjemnym; 2. spędzić gdzieś jakiś czas] eltölteni bizonyos időt vhol; ellenni vhol, elidőzni; elszórakoztatni (vkit) (egy ideig), szóval tartani vkit pobawić dziecko eljátszani v. eljátszogatni a gyerekkel pobawić gości elszórakoztatja vendégeit pobawić na wsi falun tartózkodni, vidéken lenni pobawić się [1. uprzyjemnić sobie czas rozrywką; 2. spędzić pewien czas na rozrywkach, przyjęciach, hulankach itp.] elszórakozni, eljátszadozni pobawiony, -a, -e elszórakoztatott pobazgrać (pobazgrzę, pobazgrze) összefirkálni, összepacázni, bemaszatolni; irkafirkálni, irkálni, firkálni; elkörmölgetni pobazyliański, -a, -ie [stanowiący pozostałość po działalności bazylianów (członków zakonu opartego na regule świętego Bazylego), związany w jakiś sposób z ich przeszłością] volt balizitapobąkiwać motyogni, kotyogni (vmit) pobeczeć pobekiwać [1. o owcy lub kozie: beczeć przez pewien czas; 2. pot. płakać przez pewien czas] bégetni, átbégetni, sírdogálni, elsírdogálni, átsírdogálni pobeczeć się [pot. wybuchnąć płaczem] bégetésbe kezdeni v. bőgni kezdeni; sírva fakadni pobejcować [spędzić pewien czas na bejcowaniu (marynowaniu mięsa lub kryciu jakichś powierzchni, najczęściej drewnianych, bejcą)] kimaratni; pácolni; fertőtleníteni pobełtać felkavarni, felrázni pobicie [czynna napaść na kogoś] legyőzés, vereség; verés pobenedyktyński, -a, -ie [stanowiący pozostałość po działalności benedyktynów (członków zakonu opartego na regule świętego Benedykta), związany w jakiś sposób z ich przeszłością] volt bencés pobesztać elszitkozódni, összeszidni vkit, sorba szidni mindenkit pobezcześcić (pobezczeszczę) végiggyalázni, sorra megbecsteleníteni pobiadać elbánkódni, búsulni egy ideig pobicie [czynna napaść na kogoś] megverés, legyőzés pobicie w gdańskim klubie megverés a gdanski klubban pobić pobijać [1. uderzając w coś wtłaczać, wciskać, wpychać głębiej uderzany przedmiot 2. zadać wiele ciosów; 3. zwyciężyć; 4. bijąc w coś, wcisnąć głębiej uderzany przedmiot] elverni, megverni; (átv.) megrakni (vkit v. sorra mindekit); sorban levágni; megverni, leverni, megsemmisíteni, megdönteni; legyőzni; összetörni; beverni pobić cielęta levágni a borjút pobić co czym beverni vkit vmivel pobić kogo czym elverni, megverni vkit vmivel pobić co czym beverni vkit vmivel pobić kogoś megverni vkit pobić kogoś ze stutkiem śmiertelnym agyonverni vkit pobić na głowę (wojsk) megsemmisíteni, tönkreverni pobić nieprzyjaciela megverni, leverni az ellenséget pobić obręcze ráhúzni az abroncsot pobić rekord, rekordy megdönteni a csúcsot v. rekodot; csúcsteljesítményt elérni v. megdönteni pobić rekord kraju országos csúcsot felállítani pobić rekord świata világcsúcsot felállítani pobić rekord wszech czasów minden idők legnagyobb rekordját megdönteni pobić wroga na głowę teljes győzelmet aratni az ellenség fölött v. az ellenségen pobić rekord życiowy életcsúcsot felállítani pobił wszystkie talerze az összes tányért összetörte, valamennyi tányért összetörte pobić się [zadać ciosy sobie wzajemnie] verekedni (verekszik), összeverekedni; ütikverik egymást pobiec (pobiegnę, pobiegnie) pobiegać, pobiegnąć [1. posunąć się naprzód, biegnąc; 2. podążyć prędko po kogoś lub po coś; też: przybyć dokądś śpiesznie; 3. o wzroku, myślach: skierować się w jakąś stronę, na kogoś lub na coś] elfutni, elszaladni; futkosni, elfutkosni; futkározni, szaladgálni; elszökni, megszökni, megszökdösni; iramodni, eliramodni; felszökkenni, elhajtani; szökellni egy ideig pobiedować [żyć przez pewien czas w biedzie, niedostatku; pogłodować, powegetować] nyomorogni, elnyomorgni (egy ideig) [lepiej teraz pobiedować, a potem żyć jak człowiek:

8 4917 jobb most nyomorogni, és utána emberként élni] pobielacz [robotnik lub rzemieślnik zajmujący się pobielaniem metalowych przedmiotów] fehérítő, ónozó; meszelő pobielać (zob. pobielić) meszelni, kimeszelni; ónozni pobielać cyną ónozni, cínezni pobielały, -a, -e [1. taki, który stał się biały, blady; 2. o włosach: taki, który posiwiał] elfehéredett, kimeszelt; megőszült pobielany, -a, -e fehérre meszelt, fehérre festett, ónozott; ón-, mázas, meszelésre v. ónozásra szoruló pobielane ściany meszelt falak pobieleć (pobieleje) [1. stać się białym lub bielszym; 2. o włosach: posiwieć] elfehéredni, megőszülni pobielenie fehérre festés, kimeszelés, ónozás pobielić pobielać [1. pomalować na biało, zwykle wapnem; 2. uczynić coś białym, bladym lub jaśniejszym, niż było; 3. uczynić czyjeś włosy siwymi; 4. pokryć powierzchnię przedmiotu metalowego powłoką cyny w celu zabezpieczenia go przed korozją; 5. czynić białym lub bielszym, pokrywać coś czymś białym, malować coś na biało; 6. pokrywać powierzchnię metalowego przedmiotu pobiałą (warstwą cyny) w celu zabezpieczenia jej przed korozją] meszelni, kimeszelni; bemeszelni, kimeszelni; befehéríteni, fehérre befesteni; ónozni, beónozni; fehér mázzal bevonni (cserépedényt, fazekat) pobielić się [pobrudzić się czymś białym] befehérítődni pobierać (zob. pobrać) venni, felvenni, szedni pobierać cło od czegoś vámot szedni vmi után pobierać a. pobrać coś felvenni vmit pobierać a. pobrać krew vért venni pobierać dochód z czego jövedelmet, hasznot húz vmiből pobierać emeryturę nyugdíjat kapni v. felvenni pobierać haracz védelmi díjat szedni pobierać krew do analizy vizsgálathoz vért venni pobierać lekcje órákat venni pobierać miód kiszedni a mézet pobierać naukę v. nauki tanulni, tanulmányokat folytatni pobierać nauki na uniwersytecie az egyetemen tanulni pobierać oplatę díjat, illetéket szedni pobierać a. pobrać podatek adót beszedni v. behajtani pobierać podatki adót szedni pobierać a. pobrać próbę mintát venni pobierać stypendium ösztöndíj járandóságot v. ösztöndíjat venni fel; ösztöndíjat kapni, ösztöndíjból élni pobierać wynagrodzenie fizetést húzni pobierać się egybekelni, házasodni pobieranie szedés, beszedés, szerzés, élvezés pobieranie cel vámszedés pobieranie krwi vérvétel pobieranie pensji a nyugdíj élvezése, a nyugdíjban való részesülés pobieżeć (pobiec) (dawno) elfutni, elszaladni; futkosni, elfutkosni; futkározni, szaladgálni; elszökni, megszökni, megszökdösni; iramodni, eliramodni; felszökkenni, elhajtani; szökellni egy ideig pobieżnie felületesen, nagyjából, futólag, futólagosan pobieżnie coś przejrzeć felületesen átnézni vmit pobieżność felületesség, vminek a futólagos volta pobieżny, -a, -e [wykonany przez kogoś pośpiesznie, bez wnikania w szczegóły] futólagos, felületes pobieżna wzmianka w encyklopedjach futó említés, rövid megemlékezés a lexikonban pobieżny zarys gyors vázlat, skicc pobieżny zrut oka futólagos szempillantás pobijacz tetőfedő (munkás); (bognárság) abroncsozó szerszám pobijać (zob. pobić) elverni, megverni; (átv.) megrakni (vkit v. sorra mindekit); sorban levágni; megverni, leverni, megsemmisíteni, megdönteni; legyőzni; összetörni; beverni pobijak [1. młotek z twardego drewna służący do pobijania dłuta przy obróbce kamienia miękkiego; 2. młot dwuręczny służący do prostowania blachy] fakalapács pobiskupi, -ia, -ie azelőtt v. volt püspöki [Pałac pobiskupi w Kielcach: volt püspöki palota Kielcében] pobiskupi pałac kielecki jest jednym z najcenniejszych zabytków architektury z I połowy XVII wieku a kielcei volt püspöki palota a legértékesebb építészeti műemlékek egyike a XVII. sz. I feléből pobisurmanić eltörökösíteni, mohamedánná tenni; (átv.) elzülleszteni, elrontani pobisurmanić się áttérni a mohamedán vallásra; elzülleni, rossz útra térni pobladły, -a, -e [taki, który pobladł (pobladnął)] elsápadt, sápadt, elhalványodott, kifakult, megfakult poblakły, -a, -e [taki, który stracił intensywność barwy] kifakult

9 4918 poblaknąć [stracić intensywność barwy] kifakulni (egy kissé) poblednąć (poblednę, poblednie) pobladnąć [1. stać się bladym; 2. stracić intensywność barwy, blasku] elsápadni pobliski, -a, -ie [znajdujący się w niewielkiej odległości] közeli, szomszédos pobliski szczyt közeli csúcs pobliże környék, szomszédság, közelség, közeli hely pobliże warstwy granicznej határfelület környezete pobluzgać bemaszatolni, összefröcskölni, sorra fröcskölni pobłagać esdekelni, folyton könyörögni, rimánkodni, elrimánkodni poblagać przez parę dni néhány napoin keresztül imádkozni pobłaznować elévődni, elbolondozni (egy ideig), elgúnyolódni [czasem trzeba trochę pobłaznować: idővel egy kicsit bolondozni kell] pobłażać [być wyrozumiałym dla czyichś błędów] elnézni, megbocsátani pobłażać komu/czemu w czym megbocsátani vkinek/vminek pobłażająco elnézően, megbocsátóan pobłażający, -a, -e elnéző, megbocsátó pobłażanie, pobłażliwość [wyrozumiałość, tolerancja] elnézés, engedékenység; megbocsátás, tolerancia pobłażanie dla innych prowokacji más provokációkkal szembeni elnézés pobłażanie pijanym kierowcom engedékenység az ittas vezetővel szemben pobłażany, -a, -e elnéző, megbocsátó pobłażany i tolerowany elnéző és toleráns pobłażliwość elnézés, elnéző természet, megbocsátás pobłażliwy, -a, -e [wyrozumiały, tolerancyjny] elnéző, engedékeny, megbocsátó, kíméletes pobłażliwy dla czego elnéző vmivel szemben, vmi iránt pobłażliwy dla kogo, wobec kogo elnéző vkivel szemben, vki iránt pobłażliwy na co elnéző vmi iránt, elnézni vmit pobłądzenie tévedés, eltévedés; hiba, vétkezés, vétek pobłądzić [1. nieświadomie zboczyć z właściwej drogi; 2. postąpić niewłaściwie; 3. chodzić przez pewien czas bez celu] megtévedni, vétkezni, hibába v. bűnbe esni; eltévedni; tévelyegni pobłękitnieć [1. wydać się błękitnym; 2. stać się błękitnym] kék színt ölteni, kissé kékké lenni, elkékülni, megkékülni pobłocić [pobrudzić coś błotem] besározni, összesározni, bemocskolni pobłocić się [1. pobrudzić się błotem; 2. zostać pobłoconym] öszesározódni, bemocskolódni, bemocskolja magát pobłocony, -a, -e összesározott, bemocskolt pobłogosławić [1. udzielić błogosławieństwa; 2. wyrazić wdzięczność za coś; 3. zaaprobować coś] megáldani, megszentelni; szerencséltetni, szerencséjével kíséri, boldogítani vkit pobłogosławić coś megáldani vmit pobłogosławić czyim planom áldását adja vkinek a terveire pobłogosławić czyim zamiarom áldását adja vkinek a szándékára pobłogosławić kogo/co megáldani vkit/vmit; áldását adja vkire/vmire pobłogosławić komu beleegyezni, áldást adni vki részére vmire pobłysk [słabe, migotliwe światło] felvillanás, villámfény; villámszórás pobłyskiwać [błyskać od czasu do czasu lub słabo świecić] ragyogni, felragyogni; csillogni, fel-felcsillanni, villogni, villódzni pobłyskiwanie villanás, fel-felvillanás; villódzás, csillanás pobobrować elmatatni, szöszmötölni, elturkálni vmiben; keresgéséssel időt tölteni pobobrować w książkach könyvekben keresgélni pobocze drogi útpadka pobocze drogi asfaltowej aszfaltút padkája pobocznie mellékesen, mellesleg poboczność másodrendűség, vminek a mellékes volta poboczność tego tematu ennek a témának a mellékes v. másodrendű volta poboczność tematu a témák másodlagos v. mellékes volta poboczny, -a, -e [1. mniej istotny, drugorzędny; 2. daw. znajdujący się z boku czegoś] oldalsó, oldal, közeli, szomszédos, határos; mellék-, (drugorzędny) mellékes; (jog, hist) balkézről való, törvénytelen, természetes; (bonc) mellék-, járulékos; (med) kollaterális (collateralis), oldalsó, oldalági; mellékágból ellátott keringés pobogacić sorra egymás után meggazdagítani pobogacić się sorra, egymás után meggazdagodni pobojczyk, pobojczyk pistoletowy [1. patrz: stempel; 2. stempel pomocny przy nabijaniu pistoletu; 3. stempel u pistoletów nieco dłuższy od tej broni; noszony był w wojsku polskiem przy ładownicy lub za pasem w tyle. B.

10 4919 Gembarzewski] töltővessző [puskavessző, töltővessző: Az elültöltő puskák és pisztolyok megtöltésére használt hengeres vessző. Eleinte fából készítették, később a XVIII. sz.-ban vasból s az eddig konikus alak helyett hengerszerüvé alakították. A hátultöltő puskák puskavesszője a fegyver tisztítására és a beszorult töltény kivevésére szolgál.] pobojowisko [1. miejsce, na którym stoczono bitwę; 2. miejsce, w którym jest duży bałagan lub są duże zniszczenia] harctér, csatatér pobojowisko było zasłane trupami a csatateret halottak borítják (el) poboksować leöklözni, lebokszolni; öklözni, bokszolni (egy ideig) poboksować się ökölharcot vívnak egymással poboksować się z kolegą a kollégával bokszolgatni poboleć (poboleje) pobolewać [1. dać się odczuć przez pewien czas jako lekki ból; 2. pomartwić się przez jakiś czas] 1. fájlalni; 2. megsajdulni, megfájdulni, fájni, sajogni pobombardować sorra lebombázni, huzamosan bombázni pobombardować domy (sorra) lebombázni a házakat pobombardować ami członków zarządu vezetőség v. választmány tagjait ekkel bombázni pobombardować obiekty (sorra) lebombázni a katonai épületeket v. objektumokat poborca [urzędnik ściągający od kogoś należności pieniężne] adószedő, vámszedő, beszedő poborca (łac. exactor) [zakonnik zajmujący się administracją: całego zakonu (p. generalny), prowincji (p. prowincjalny) lub klasztoru (p. klasztorny). Pobiera wszystkie przychody, pomaga ekonomowi i razem z nim dba o księgi administracyjne] exactor (lat. exactor); pénzkezelő, az adminisztrációval foglalkozó szerzetes [az egész rendben (p. generális), a provinciában (p. provinciális) vagy a kolostorban (házi p.). Vezet minden bevételt, segít az ökonomusnak és vele együtt vezeti a számlakönyvet (administracyjne).] poborca podatkowa adószedő poborczy, -a, -e adó-, adóügyi poborgować kölcsönözgetni, kölcsönt adogatni, köcsönöket felvenni; egy időre kölcsönt adni v. venni poborować egyik lyukat a másik után fúrni, összefurkálni; fúrással tölteni el az időt poborowy, -a, -e újoncozó, sorozó, sorozási, állításköteles poborowy [1. mężczyzna, który w danym roku kalendarzowym jest obowiązany do odbycia zasadniczej służby wojskowej; 2. obywatel danego państwa podlegający obowiązkowi odbycia służby w wojsku. W Polsce, każdy mężczyzna, który ukończy 18 rok życia podlega obowiązkowi stawienia się przed komisją poborową, która podejmuje decyzję o przydzieleniu tzw. kategorii zdrowotnej oraz o tym, kiedy dany obywatel odbędzie służbę w siłach zbrojnych] állításkötelezett, újonc, sorköteles pobory [stałe wynagrodzenie za pracę] illetmény, díj pobory miesięczne havidíj; havi fizetés pobory personelu az alkalmazottak fizetése, személyi kiadások, illetmények poborykać się mérkőzni, bírkózni, küzdeni (huzamosan), elbírkózni, elcsatázni pobość (pobodę, pobodzie) [uderzyć czymś ostrym] döfködni, megdöfködni; megdöfni, feldöfni pobożnie jámboran, áhítatosan, istenfélően pobożnisiostwo szenteskedés, szemforgatás, ájtatatoskodás, vakbuzgóság pobożniś, pobożnisia [iron. osoba ostentacyjnie wyrażająca swoją pobożność] jámbor, istenfélő, vakbuzgó, szenteskedő (ffi/nő) pobożność [cecha ludzka, objawiająca się w chętnym uszanowaniu Boga, oddawaniu Mu należnej czci i szczerymi zamiarami czynienia woli Jego. Jest i fałszywa pobożność.] jámborság, ájtatatosság, áhitat; ősi vallásos gyakorlat, liturgikus imákat utánzó népies istentisztelet, liturgia (pl. keresztút, litánia, imaóra, stb.) pobożny, -a, -e [1. religijny; 2. będący wyrazem czyjejś religijności] jámbor, ájtatatos, istenfélő, kegyes, vallásos; nehezen megvalósítható; (dawno) becsületes, igazságos; keresztény, katolikus, igazhitű o Henryk II Pobożny (ur. 1196/ zm. 9 kwietnia 1241), książę śląski, krakowski i wielkopolski (do 1239 tylko w południowej Wielkopolsce po linię rzeki Warty). Przez cały okres nad ziemią kaliską i rudzką (wieluńską) wyłącznie opieka nad małoletnimi książętami. W latach rządy w księstwie opolskim i opieka nad sandomierskim. II. Henrik lengyel fejedelem (Jámbor Henrik, lengyelül Henryk II Pobożny) született 1196/1207-ben, meghalt április 9-én, legnicai, krakkói és nagylengyelországi herceg között (1239- ig csak déli Nagy-Lengyelországban a Warta folyó mentén. Egész idő alatt Kaliszban a kiskorú hercegek gyámja) között

11 4920 az opolei hercegségben uralkodik és gyám a sandomierziben. o Bolesław Pobożny (między 1224 a ), syn księcia wielkopolskiego Władysława Odonica i Jadwigi. pobór [1. powołanie do wojska; też: przeprowadzany przez komisję przegląd osób obowiązanych do odbycia zasadniczej służby wojskowej; 2. czerpanie ze źródła; czerpanie z jakiegoś źródła; 3. ściąganie należności; 4. pobieranie opłat] szedés, beszedés, behajtás; sorozás, behívás, jelentkezés, toborzás; illetmény, díj, adó, bér, fizetés pobór do wojska (katonai) sorozás, újoncozás, újoncszedés, katonai behívás pobór podatkowy adóbeszedés, adóbehajtás pobór podatków adószedés [az adók kivetésére, nyilvántartására, behajtására és kezelésére irányuló szolgálat.] pobóść [o zwierzętach rogatych: uderzyć kilkakrotnie rogami] döfni, öklelni pobóść się [o zwierzętach: pobóść siebie wzajemnie] döfködik, öklelik egymást pobrać (pobierze) pobierać [1. wziąć wiele czegoś po kolei albo z wielu miejsc; 2. wziąć coś jako zapłatę, wynagrodzenie, przydział itp.; 3. odebrać od kogoś należność, jakąś opłatę; 4. wziąć jako próbkę czegoś; 5. skorzystać z czegoś jako źródła w celu zużytkowania lub podtrzymania swoich funkcji; 6. wziąć operacyjnie jakiś organ, tkankę itp. w celu przeszczepienia] elszedni, elvenni, elszedegetni, elvinni, elhurcolni; beszedni, kapni pobrać kredyt hitelt felvenni (hitelt vesz fel) pobrać mocz do badania vizeletet venni a vizsgálathoz pobrać pensję illetményt v. fizetést v. nyugdíjat kapni v. élvezni pobrać pieniądze z konta pénzt vesz fel a számláról pobrać podatki adót szedni v. behajtani pobrać procent százalékot kapni pobrać sumę pénzösszeget kapni v. felvenni pobrać się pobierać się [1. o dwojgu ludziach: zawrzeć związek małżeński; 2. objąć siebie wzajemnie; 3. zawrzeć związek małżeński] egybekelni, házasodni, összeházasodni; esküdni; megfogják v. megragadják egymást; házasságot kötni pobrać się z kim megházasodni; összeházasodni, megesküdni vkivel pobrali się za ręce megfogták egymás kezét pobrali się za zgodą rodziców egybekeltek a szülők beleegyezésével pobrała się bieda z nędzą (közm.) [az ínség meg a nyomor összeházasodtak] ínség és szükség egy házban laknak pobranie beszedés, elvétel; utánvét; (összegé) felvétel pobranie się egybekelés, összeházasodás pobrany, -a, -e elszedett, elvett, elszedegetett, elvitt, elhurcolt; beszedett, kapott pobratać się [wejść z kimś w przyjacielskie stosunki] testvériségre lépni, szoros barátságot kötni, összebarátkozni pobratanie się összebarátkozás pobratanie się narodów i ludów népek és nemzetek barátsága pobratanie się z nim összebarátkozás velünk pobratymczy, -a, -e rokon pobratymiec [1. człowiek pochodzący z tej samej grupy etnicznej co ktoś inny; 2. człowiek, którego łączy z kimś związek przyjaźni] fajrokon; azonos etnikumhoz v. baráti szövetséghez tartozó ember pobratymstwo [zwyczajowe utrwalenie przyjaźni między dwoma nie spokrewnionymi mężczyznami (między kobietami - posestrie), stwarzające niekiedy stosunki prawne rodzeństwa, rozpowszechnione do końca XIX wieku, wśród Słowian południowych, wcześniej także w Polsce i na Litwie; obowiązywało całe życie lub było odnawiane co rok; zawieranie pobratymstwa (zwykle w dzieciństwie) nie miało charakteru uroczystości; zaprzyjaźnieni chłopcy wymieniali obrączki i zamieniali imiona; pobratymstwo zobowiązywało do wzajemnego szacunku, obrony, oddawania pierwszeństwa przed innymi; rozpowszechnione było także wśród żołnierzy; obyczaje zbliżone do pobratymstwa spotyka się też u innych ludów, m.in. u Indian i Tatarów.] rokonság, rokoni kapcsolat pobrązować bebronzozni, bronzzal bevonni pobrązowanie bebronzozás, bronzzal való bevonás; bronzbevonat készítés pobrązowieć bronzszínűvé válni, sorra bronzszínt ölteni pobrnąć átlábalni, átlábolni, átgázolni; keresztülvergődni vmin, elvergődni, nagynehezen előrejutni pobrnąć do szkoły, pracy, sklepu elvergődni az iskolába, munkába, boltba pobrnąć przez błoto do domu nyakig érő sárban hazavergődni pobrodzić (pobrodzę, pobrodzi) átlábalni, átlábolni (vízen, mocsáron); átgázolni, egy ideig gázolni

12 4921 pobrodzić w wodzie vízben átlábalni pobronować megboronálni; elboronálgatni, boronálással tölti ideje egy részét pobrudzenie bepiszkítás, bemocskolás, beszennyezés pobrudzić [uczynić brudnym] pobrukać bepiszkítani, beszennyezni, mocskolni, bemocskolni pobrudzić coś összekoszolni, összepiszkolni vmit pobrudzić coś błotem összesározni vmit pobrudzić coś smarem összekenni vmit pobrudzić sobie ręce összekoszolja a kezét pobrudzić się [1. pobrudzić samego siebie; 2. zostać pobrudzonym] piszkolódni; bepiszkolja magát pobrukować kikövezni, kövezéssel tölteni az idő egy részét pobrukować ulicę (sorra) kikövezni az utcát v. utcákat pobrunatnieć (kissé) megbarnulni pobrużdzić (átv.) megzavarni, keresztezni pobrużdzić komu w jego planach keresztezni vkinek a terveit pobrykać pobrykiwać [o dzieciach lub młodych zwierzętach: pobiegać w różne strony dla zabawy] pajkoskodni, dévajkodni, ficánkolni, rugdalózni; (átv.) majdnem kiugrik a bőréből; kirúgni a hámból pobrykać sobie (kedvére) ugrándozni, ficánkolni pobryzgać [bryzgając, pochlapać, pobrudzić] összefröccsenteni, lefröccsenteni, összefröcskölni, lefröcskölni pobryzgać się [pobryzgać samego siebie] lefröcsköli v. összefröcsköli magát pobrzask [słaby brzask, słabe światło] (dawno) pislákolás, visszfény, visszatükröződés pobrząkać, pobrzękać pobrząkiwać, pobrzękiwać [1. brząkać przez pewien czas; 2. o przedmiotach metalowych, szklanych, instrumentach strunowych itp.: wydać przerywany, niegłośny dźwięk przy potrąceniu lub uderzeniu; 3. pot. pograć na jakimś instrumencie strunowym niedbale lub nieumiejętnie] csörömpölni, csöngeni v. csörögni egy ideig; csörtetni, csörgetni; pengetni (húros hangszeren); elzongorázgatni pobrząkiwać szablą kardját csörteti pobrzeże [1. brzeg czegoś 2. rzadziej: wybrzeże] part, partvidék, tengerpart, tengermellék pobrzeżny, -a, -e part-, parti pobrzmieć pobrzmiewać felcsendülni, megcsendülni, csengeni pobrzmieć jakieś inne instrumenty vmilyen más hangszert megszólaltatni pobudka [1. sygnał wzywający do działania lub bycia w stanie gotowości; 2. budzenie poranne; 3. to, co pobudza do czegoś] inger; (bodziec) ösztönzés, ingerlés; (motyw) indíték, indok; (budzenie) ébresztő, riadó; motívum Pobudka [polska organizacja konspiracyjna o charakterze narodowym działająca w latach ; Pobudka została utworzona pod koniec 1939 r. w Warszawie] Pobudka (lengyel földalatti szervezet) pobudka do czynu tettre ösztönzés pobudka do działania indíték a cselekvésre pobudka, wstać! (wojsk) ébresztő, föl! pobudka wstać koniom wody dać - (wojsk) ébresztő, föl! Itatás! pobudki czysto ludzkiej natury tisztán emberi okok pobudliwie fogékonyan pobudliwość [zdolność do reakcji na bodźce, które najczęściej związane są z warunkami środowiska zewnętrznego. Warunkiem pobudliwości jest istnienie potencjału spoczynkowego błony komórkowej.] fogékonyság, érzékenység külső behatásokkal szemben pobudliwość komórki nerwowej idegsejt érzékenysége pobudliwość nerwowa idegrendszeri ingerlékenység pobudliwość płciowa szexuális ingerlékenység pobudliwy, -a, -e [łatwo reagujący na wszelkie bodźce zewnętrzne] fogékony, érzékeny külső behatásokkal szemben, ingerlékeny pobudnik cieplny (termofon, thermophone) termofon pobudnik elektrostatyczny elektrosztatikus hitelesítő pobudnik tłokowy pisztofon, dugattyú pobudować [wznieść jakąś budowlę lub kompleks budowli] felépíteni, megépíteni, létesíteni, sorra felépíteni, felállítani, felállítgatni pobudować się [1. postawić sobie dom lub kilka budynków; 2. zostać pobudowanym] házat épít magának, elhelyezkedni, letelepedni

13 4922 pobudzać pobudzić [zachęcać do czegoś] késztetni, indítani, sarkalni, éleszteni, lelkesíteni, ösztönözni, ösztökélni, serkenteni, felserkenteni; hevíteni; ingerelni pobudzać (układ) gerjeszteni pobudzać do gniewu megharagítani, haragra gerjeszteni, feldühíteni, megmérgesíteni pobudzająco buzdítóan, serkentően pobudzający, -a, -e ingerlő, ösztönző; buzdító, ösztökélő, serkentő pobudzający apetyt ávágygerjesztő pobudzanie pobudzenie [stan czynnościowy ośrodków nerwowych polegający na wzmożeniu ich aktywności] ösztökélés, serkentés, buzdítás pobudzanie akustyczne hanggerjedés; akusztikai gerjedés pobudzenie obwodu rezonansowego rezgőkörgerjesztés pobudzenie udarowe lökésgerjesztés pobudzić (pobudzę, pobudzi) pobudzać [1. przerwać sen kolejno wielu osobom, zwierzętom; 2. wywołać lub zwiększyć reakcję na coś; 3. zachęcić do czegoś] éleszteni, lelkesíteni, ösztönözni, serkenteni; felköltögetni, felkelteni; indítani; ingerelni pobudzić apetyt étvágyat kelteni pobudzić do czynu tettre késztetni, lelkesíteni pobudzić inicjatywę felkelti a kezdeményező kedvet pobudzić kogo do czego indítani, buzdítani, ösztökélni vmire vkit pobudzić kogo do płaczu sírva fakasztani v. megríkatni vkit; könnyekre bírni vkit; sírásra indítani vkit pobudzić kogo do śmiechu nevetésre indítani v. ingerelni, megnevettetni vkit pobudzić mieszkańców domu felköltögetni a ház lakóit pobudzić się pobudzać się [1. w odniesieniu do wielu osób, zwierząt: obudzić się po kolei; 2. pobudzić samego siebie, wywołując lub zwiększając swoją reakcję na coś] sorra felébredni; buzdítják serkentik egymást pobudzony, -a, -e élesztett, lelkesített, ösztönzött, serkentett; felkeltett pobujać [1. huśtać kogoś lub coś przez jakiś czas; 2. pobiegać, pochodzić itp. swobodnie, bez celu; 3. pot. powiedzieć trochę kłamstw] lebegni, röpködni, szálldogálni, ingani, hintázni, csapongani, kedvére v. szabadon járni-kelni v. elugrabugrálni v. eljátszogatni; ringatni, hintáztatni pobujać dziecko ringatja v. elringatja a gyermeket pobujać myślą csapong a képzelete, ábrándozni, ábrándokban ringatja magát pobujać się [1. pohuśtać samego siebie; 2. pot. zapałać do kogoś miłością na pewien czas] ringani, elringani, ringatózni, ringadozni pobuntować fellázítani, fellázítgatni, sorra fellázítani pobuntować się lázadozni, sorba fellázadnak poburczeć [pot. pogderać] dörmögni, dohogni, morogni (néha), zsörtölődni, zsémbelni poburzyć [burząc coś jedno po drugim, zniszczyć] szétrombolni, szétzilálni (egy ideig) poburzyć się pezsegni, forrni, tajtékozni, tombolni, dúlni (egy ideig) pobuszować [buszować gdzieś przez jakiś czas] garázdálkodni, dúlni, pusztítani egy ideig pobutelkować palackozni, palackba v. palackokba töltögetni pobutwiały [w odniesieniu do wielu rzeczy: taki, który uległ rozkładowi] megrohadt, megdohosodott pobutwieć [o wielu rzeczach: ulec rozkładowi] sorra mind megrohad; megdohosodni pobycie időzés, ottlét, távollét, tartózkodás pobyć (pobędzie) [pozostać pewien czas w jakimś miejscu] időzni, tartózkodni, maradni pobądź trochę ze mną maradj egy kicsit velem pobądź tu chwilę, ja zaraz wrócę maradj itt egy percig, mindjárt isszajövök pobądź tu przez moment maradj itt egy percen keresztül pobądź z nią przez jakiś czas maradj velünk egy ideig pobyć samemu w ciszy csendes magányban maradni pobyć w Tybecie Tibetben való tartózkodás pobyt [znajdowanie się gdzieś] időzés, tartózkodás, lét, ittlét, (tam) ottlét, ottlakás pobyt na wsi dobrze mu zrobił na zdrowie a falusi tartózkodás jót tett egészségének pobyt w zakładzie poprawczym javítóintézeti nevelés pobytowy, -a, -e tartózkodási pobzykać zümmögni, döngicsélni, dongani [jeśli masz ochotę z nami pobzykać: (muz) ha van kedved velünk csevegni] pocałować [złożyć pocałunek] megcsókolni pocałuj mnie w dupę! (wulg.) kinyalhatod (a seggem)! pocałować dziewczynę lányt megcsókolni pocałować klamkę kilincselni pocałować kobietę nőt megcsókolni