POLSKI ZWIĄZEK ALPINIZMU RAPORT ZESPOŁU PZA DS. DROGI GOLDEN LUNACY. Miłosz Jodłowski Janusz Majer

Transkrypt

1 POLSKI ZWIĄZEK ALPINIZMU RAPORT ZESPOŁU PZA DS. DROGI GOLDEN LUNACY Miłosz Jodłowski Janusz Majer

2 Raport Zespołu ds. drogi GL Spis treści SPIS TREŚCI Spis treści... 2 Streszczenie raportu... 3 Wprowadzenie... 6 Zadania zespołu... 7 Przebieg prac zespołu... 9 Zadanie A (analiza materiałów z 2007 r.)... 9 Lista analizowanych materiałów... 9 Analiza relacji nr Najważniejsze fakty podane przez zespół Najważniejsze wątpliwości wynikające z analizy relacji Analiza dokumentów nr Analiza publikowanych schematów drogi Zadanie B (analiza innych, publikowanych materiałów) Opis ściany Przebieg eksploracji ściany Zadania C i D (konsultacje w celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących analiz) Zadanie E (analiza stawianych zarzutów i wątpliwości) Lista zarzutów Zarzut 1 (nieistnienie górnej część drogi) Zarzut 2 (przerysowanie trudności wycofu) Zarzut 3 ( rzęchowaty charakter ściany) Zarzut 4 (dotyczący kluczowego wyciągu) Zarzut 5 (zawyżenie trudności drogi) Zarzut 6 (nieprofesjonalizm zespołu) Wątpliwość 3A (szczegóły przygotowań do wejścia w ścianę) Wątpliwość 5A (szczegóły wycofu) Podsumowanie analizy zarzutów i wątpliwości Zadanie F (przygotowania do wyprawy weryfikacyjnej) Zadanie G (analiza wyników wyprawy weryfikacyjnej) Podsumowanie analizy wyników wyprawy weryfikacyjnej Podsumowanie Załączniki Strona 2

3 Raport Zespołu ds. drogi GL Streszczenie raportu STRESZCZENIE RAPORTU W grudniu 2011 r. Zarząd PZA powołał zespół roboczy, który zająć się miał wyjaśnieniem kontrowersji związanych z drogą Golden Lunacy, poprowadzoną na Grenlandii przez D. Kaszlikowskiego i E. Kubarską w sierpniu 2007 r. W skład zespołu weszli Jacek Fluder (zrezygnował w kwietniu 2012 r.), Miłosz Jodłowski i Janusz Majer. Zadania zespołu obejmowały analizę publikowanych materiałów dotyczących wyprawy z 2007 r. oraz dotyczących topografii i historii eksploracji rejonu fiordu Torssukátak, nawiązanie współpracy z autorami drogi Golden Lunacy i ekspertami od analiz topograficznych i wyjaśnienie wątpliwości wynikających z powyższych analiz oraz analizę zarzutów formułowanych w Internecie (fora internetowe, komunikaty i apele) i nieformalnych rozmowach. Przygotowano także materiały i listę zadań dla członków wyprawy weryfikacyjnej. Po jej powrocie opracowano dostarczony przez nich materiał Zestawiono najważniejsze fakty podane przez zespół w różnych relacjach i wynikające z nich wątpliwości. Uważamy, że styl relacji, mało precyzyjny, z kontrowersyjnymi sformułowaniami i czasem wzajemnie sprzecznymi stwierdzeniami był przyczyną wielu nieporozumień i kontrowersji w ocenie wartości przejścia. Zespół podał jednak najważniejsze fakty dotyczące przejścia drogi Golden Lunacy. Za najważniejszą kontrowersję uznaliśmy niezgodność informacji podanych na schemacie drogi z relacjami. Długość drogi osiąga ok metrów, zgodnie ze wcześniejszymi relacjami zespołu, jednak deklarowany ciąg trudności (1500 metrów trudnego terenu) nie odpowiada danym ze schematu (ok metrów terenu o trudnościach powyżej V-). Na spotkaniach z G. Głazkiem (10 V) i D. Kaszlikowskim (17 V) uzyskaliśmy szereg dodatkowych informacji i wyjaśnień, pozwalających na analizę formułowanych zarzutów. Za najważniejsze zarzuty uznaliśmy: (1) podejrzenie, że droga w górnej części nie istnieje, (2) kuluar zejściowy jest łatwy i zespół w relacjach przerysował trudności i niebezpieczeństwa, na które natrafił w zejściu, (3) ściana nie jest poważna, gdyż niemal z każdego miejsca można się łatwo wycofać; z sugestią, że dolną część ściany pokonano na raty, (4) sugestię, że kluczowy wyciąg nie leży na drodze Golden Lunacy, (5) zarzut o zawyżeniu trudności drogi, (6), zarzut nieprofesjonalizmu i braku Strona 3

4 Raport Zespołu ds. drogi GL Streszczenie raportu kompetencji wspinaczkowych, w tym zwłaszcza nie zabranie w ścianę raków i czekana oraz podejrzenie nie wzięcia w ścianę haków Podczas analizy materiałów odrzuciliśmy wszystkie ww. zarzuty, z wyjątkiem jednego (5 zawyżenie trudności drogi). Z wyjaśnieniem tego zarzutu czekaliśmy do powrotu wyprawy weryfikacyjnej. Analiza zebranych przed wyprawą materiałów pozwoliła ocenić drogę Golden Lunacy jako długą wspinaczkę na poważnej ścianie położonej z dala od cywilizacji i o umiarkowanych trudnościach technicznych, poprowadzoną przez działający samodzielnie mały zespół. 24 VI na spotkaniu z członkami wyprawy weryfikacyjnej przekazaliśmy im listę zadań do wykonania oraz zestaw materiałów, pozwalający na właściwą orientację w ścianie i zrealizowanie celów wyprawy. Dodatkową listę zadań przekazał także Zarząd PZA. Uczestnicy wyprawy wylecieli z Polski 18 VII i wrócili 10 VIII. Zrealizowali wszystkie zadania postawione zarówno przez nasz zespół, jak i Zarząd PZA. Po powrocie z wyprawy zespół złożył sprawozdanie wraz z bogatą dokumentacją fotograficzną i filmową oraz udzielił nam szczegółowych wyjaśnień. Drogę Golden Lunacy powtórzono w ciągu 1,5 dnia (22-23 VII) z biwakiem na wielkich tarasach. Uczestnicy wyprawy weryfikacyjnej potwierdzają nasze najważniejsze wnioski. Odnaleziono ślady działalności zespołu zarówno w dolnej, jak i w górnej części ściany. Nie ma możliwości łatwego wytrawersowania ze ściany poza wielkim zachodem. Kluczowy wyciąg znajduje się w miejscu wskazanym na schemacie. Zejście kuluarem w niesprzyjających warunkach jest poważnym przedsięwzięciem. Zespół weryfikacyjny nie potwierdził natomiast trudności technicznych deklarowanych przez autorów drogi. Wycena kluczowego została obniżona z VIII+ na VII+, wyciągu zapychowego z VIII na VII, wyciągu wyprowadzającego na szczytową turnicę z VIII- na VII. Wg zespołu na drodze znajduje się 14 wyciągów o trudnościach V i więcej, o łącznej długości ok. 600 metrów. Pozostały teren ma niższe trudności lub jest ich zupełnie pozbawiony. Podsumowując, uważamy, że zespół Kaszlikowski-Kubarska w rażący sposób zawyżył trudności techniczne drogi drodze Golden Lunacy, zarówno na kluczowych wyciągach, jak Strona 4

5 Raport Zespołu ds. drogi GL Streszczenie raportu i w wielu miejscach w łatwiejszym terenie. Nie chcemy jednak całkowicie potępiać przejścia D. Kaszlikowskiego i E. Kubarskiej. Uważamy, że pokonali długą drogę na poważnej ścianie, nie ukrywając najważniejszych faktów istotnych dla oceny stylu przejścia. Niestety, styl relacji zespołu w połączeniu z rażącym zawyżeniem trudności drogi, powoduje że wspinaczkowy dorobek zespołu w opinii wielu osób może zostać przekreślony. Janusz Majer Miłosz Jodłowski Niniejsze streszczenie zawiera wyłącznie najważniejsze wnioski z prac zespołu, do właściwej analizy konieczna jest lektura całości raportu wraz z załącznikami. Strona 5

6 Raport Zespołu ds. drogi GL Wprowadzenie WPROWADZENIE W grudniu 2011 r. Zarząd Polskiego Związku Alpinizmu, realizując uchwałę Walnego Zgromadzenia Delegatów PZA (19-20 XI w Podlesicach, załącznik 1), powołał zespół roboczy (załącznik 2), który zająć się miał wyjaśnieniem kontrowersji związanych z drogą Golden Lunacy, poprowadzoną na Grenlandii przez Davida Kaszlikowskiego i Elizę Kubarską w sierpniu 2007 r. W skład zespołu weszli Jacek Fluder, Miłosz Jodłowski i Janusz Majer. W celu zapewnienia obiektywizmu prac otrzymaliśmy od Zarządu PZA gwarancję niezależności w określeniu zakresu prowadzonych analiz, ich harmonogramu oraz ewentualnym powoływaniu dodatkowych ekspertów. W kwietniu 2012 r. Jacek Fluder zrezygnował z pracy w zespole ze względu na potencjalny konflikt interesów (J. Fluder zabierał publicznie głos w analizowanej sprawie). Strona 6

7 Raport Zespołu ds. drogi GL Zadania zespołu ZADANIA ZESPOŁU Ustaliliśmy, że nasz zespół ma mieć charakter czysto ekspercki. Za główny cel postawiliśmy sobie wyjaśnienie okoliczności wspinaczki D. Kaszlikowskiego i E. Kubarskiej drogą Golden Lunacy i ocenę jej klasy, ze szczególnym uwzględnieniem logistyki, stylu i trudności przejścia. Nie było naszym celem ocenianie działań, zachowań i wypowiedzi autorów drogi, przedstawicieli byłej kapituły Jedynki, ani działaczy PZA, które nie dotyczyły bezpośrednio okoliczności powstania drogi Golden Lunacy. Nie zajmowaliśmy się także kwestiami związanymi z publikacją książki Sekretne życie motyli autorstwa J. Onoszko, w tym zwłaszcza przebiegiem procesu sądowego. Zadania, które sobie postawiliśmy obejmowały: A. Analiza materiałów (relacje i wyjaśnienia zespołu publikowane w mediach drukowanych i elektronicznych oraz sprawozdanie wraz z aneksem złożone do Komisji Wspinaczki Wysokogórskiej PZA) dotyczących wyprawy D. Kaszlikowskiego i E. Kubarskiej z 2007 r. (chcemy tu zaznaczyć, że nie zajmowaliśmy się szczegółowo kwestią podróży zespołu z miejscowości Nanortalik do fiordu Torssukátak uważamy, że zespół w swoich relacjach opisał tę sprawę w sposób wystarczający). B. Analiza innych publikowanych materiałów dotyczących topografii i historii eksploracji rejonu fiordu Torssukátak. C. Nawiązanie współpracy z autorami drogi Golden Lunacy i wyjaśnienie wątpliwości wynikających z powyższych analiz. D. Nawiązanie współpracy z ekspertami, zajmującymi się wspinaczkowymi analizami topograficznymi (w tym przede wszystkim z Grzegorzem Głazkiem) oraz osobami mającymi bezpośrednią wiedzę na temat analizowanej ściany E. Analiza wątpliwości i zarzutów formułowanych zarówno w dyskusjach na forach internetowych i nieformalnych rozmowach, jak i zamieszczonych w komunikacie byłej Kapituły Jedynki we wrześniu 2011 r. F. Przygotowanie materiałów i listy zadań dla zespołu wspinaczy (tzw. wyprawy weryfikacyjnej), którzy mieliby powtórzyć drogę Golden Lunacy. G. Opracowanie materiału dostarczonego przez ww. zespół. Strona 7

8 Raport Zespołu ds. drogi GL Zadania zespołu H. Opracowanie ramowych wytycznych dt. zasad relacjonowania przejść wspinaczkowych o charakterze eksploracyjnym Strona 8

9 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu PRZEBIEG PRAC ZESPOŁU wg listy zadań, w porządku chronologicznym Zadanie A (analiza materiałów z 2007 r.) Lista analizowanych materiałów Lista analizowanych materiałów dt. wyprawy obejmowała (wg dat publikacji): 1) relacja zespołu opublikowana w serwisie wspinanie.pl z 6 IX 2007 ( 2) sprawozdanie zespołu dla PZA z września 2007 r. (załącznik 3) 3) artykuł D. Kaszlikowskiego opublikowany w Górach 10/2007 4) artykuł D. Kaszlikowskiego opublikowany w Taterniku 3/ ) artykuł E. Kubarskiej opublikowany w BUKA ) wyjaśnienia zespołu opublikowane w serwisie wspinanie.pl z 11 VIII 2011 ( 7) odpowiedź zespołu na zarzuty opublikowana w serwisie wspinanie.pl 15 VIII 2011 ( 8) wyjaśnienia zespołu opublikowane w serwisie wspinanie.pl 12 IX 2011 ( 9) opinia Z. Krośkiewicza opublikowana w serwisie wspinanie.pl 15 IX 2011 ( 10) komunikat byłej kapituły Jedynki opublikowany w serwisie wspinanie.pl 22 IX 2011 ( Jedynki.php) 11) aneks do sprawozdania do PZA złożony przez zespół, dokument wpłynął do PZA 4 XI 2011 (załącznik 4) Strona 9

10 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Analiza relacji nr 1-5 Najwięcej informacji dotyczących drogi Golden Lunacy zawierają dwa źródłowe teksty opublikowane bezpośrednio po wyprawie, mianowicie relacja z 6 IX 2007 (1) oraz artykuł w październikowym numerze Gór (3). Pozostałe relacje i sprawozdania są oparte na ww. materiałach i różnią się wyłącznie w szczegółach. Należy podkreślić, że sprawozdanie, które złożył zespół do PZA we wrześniu 2007 (2) jest niemal wierną kopią relacji (1) opublikowanej w serwisie wspinanie.pl. Uważamy, że relacja ta nie spełnia powszechnie przyjętych standardów sprawozdania ze wspinaczki o charakterze eksploracyjnym. Chcemy jednak zaznaczyć, że wytyczne do sprawozdania kierownika wyprawy opublikowane na stronie PZA są bardzo ogólne ( Także określone w okresie późniejszym (po 2007 r.) obowiązki beneficjentów dofinansowań PZA ( dotyczą głównie zagadnień marketingowych i zapewnienia publikacji logotypów donatora (czyli PZA). Dlatego naszym zdaniem nie można zarzucić zespołowi złamania procedur przyjętych przez PZA. Wymienione wyżej artykuły i sprawozdania (pozycje od 1 do 5) cechują się zdecydowanie literackim stylem wypowiedzi i wyszukiwanie informacji dotyczących bezpośrednio przebiegu samej wspinaczki (logistyka wspinaczki, trudności i ich nagromadzenie, rodzaj asekuracji itd., przebieg drogi) nie jest zadaniem łatwym. Niektóre informacje nie zostały podane wprost, w podsumowaniach nie zaznaczono np. wyraźnie, że droga została pokonana na raty i nie ma przejścia w całości (opisano to jednak w tekście). Niestety w artykułach znajdują się też informacje wzajemnie sprzeczne (o czasie powrotu ze szczytu, zob. niżej, wątpliwość 5). Razi brak precyzji oraz używanie sformułowań, które w środowisku wspinaczy stosowane są w konkretnym, dosłownym znaczeniu (m.in. zjazdy z zaklinowanych bloków, haki nie siadają w ogóle, ściana jest absolutnie pionowa to ostatnie w kontekście wspinaczki na tzw. wyciągu zapychowym zob. niżej) i tak też były odbierane przez wielu czytelników. W ww. relacjach zabrakło materiałów o charakterze dokumentacyjnym kalendarium wyprawy, schematów, większej liczby zdjęć z przebiegu właściwej wspinaczki. Zamieszczono jedynie zdjęcie z wrysowanym orientacyjnym przebiegiem drogi oraz kilka fotografii z biwaków, wejścia w ścianę, mało poglądowe zdjęcie szczytowe oraz zdjęcie z kluczowego wyciągu. W relacjach pojawiały się natomiast zdjęcia ze wspinaczek podejmowanych przez zespół w okolicy wioski Appillatog. Przy jednym z nich zamieszczono podpis Eliza zjeżdża po wspinaczce przez system off-widthów. W tekście z Strona 10

11 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu kolei znalazło się stwierdzenie mokre offwidthy, z którymi dzielnie radzi sobie Eliza. Zestawienie to mogło sugerować tak zrozumiało to wielu czytelników że zdjęcie wykonano na drodze Golden Lunacy. Uważamy, że powyższe elementy składające się na styl relacji zespołu D. Kaszlikowskiego i E. Kubarskiej były przyczyną wielu nieporozumień i kontrowersji w ocenie wartości przejścia. Poniżej zamieszczamy zestawienie najważniejszych faktów podanych przez zespół w relacjach publikowanych bezpośrednio po wyprawie oraz listę wątpliwości wynikających z lektury tych relacji. Najważniejsze fakty podane przez zespół 1. Z miejscowości Nanortalik na wyspę Pamiagdluk dopłynięto wynajętą łodzią motorową, a w obrębie fiordu poruszano się na kajakach. 2. Zespół działał w składzie 2-osobowym, bez wsparcia z zewnątrz. 3. Dostęp do podnóża ściany możliwy jest wyłącznie od morza (z łodzi). 4. Droga ma ok metrów długości i wyprowadza na najwyższy szczyt masywu Maujit Qaqarssuasia. 5. Ściana ma ok metrów wysokości. 6. Na drodze znajduje się ok metrów pionowego wspinania (relacja nr 1 i 2) lub też trudnego wspinania (relacja nr 3). 7. Maksymalne trudności drogi to jeden wyciąg wyceniony na VIII+ (7a+), pokonany w stylu 1 x AF, o charakterze laybacka. 8. Na drodze znajduje się dodatkowo kilka wyciągów o wycenie 6c (w górnej części, w tym tzw. system mokrych off-widthów) oraz jeden 60-metrowy wyciąg za 6c+ wyprowadzający na turnicę szczytową, część wyciągów pokonano bez asekuracji. 9. Górna część drogi może mieć wspólne fragmenty z drogą Hidrofilia z 2003 r., zob. niżej. 10. Na drodze wbito 5 spitów, z czego 3 na stanowiskach, jeden na połogiej, trudno asekurowalnej płycie oraz jeden na kluczowym zacięciu, w celu ominięcia kruchego bloku. 11. Na drodze jest bardzo dobra asekuracja z friendów, natomiast haki nie siadają w ogóle. Strona 11

12 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu 12. Dolny fragment drogi pokonano po wcześniejszym przygotowaniu (poręczówki), przygotowania trwały dwa dni (relacja nr 3); zob. wątpliwości Dolną część drogi (do tarasów) pokonano na ciężko, w stylu big-wallowym (wór transportowy, gniazdo nietoperza); dojście do wielkich tarasów w połowie ściany zajęło 3 dni (2 biwaki w ścianie i trzeci na tarasach). 14. W dolnej części ściany pokonano wariant zapychowy prowadzący w kierunku pasa okapów (dwa wyciągi, jeden wyceniony na 7a z trudną asekuracją). 15. Droga została pokonana na raty - po załamaniu pogody zostawiono depozyt sprzętowy w kolebie na wielkich tarasach i wycofano się w niesprzyjających warunkach (opad deszczu) wielkim kuluarem. W kuluarze panowały bardzo trudne warunki (płaty śniegu i szczeliny brzeżne), w dolnej części konieczne było wykonanie dwóch zjazdów. 16. Po okresie przeczekiwania niepogody zespół wszedł ww. kuluarem i zabiwakował w kolebie; po biwaku pokonał górną część ściany w stylu alpejskim, w ok. 10, 5 godz., zob. wątpliwości 5. Najważniejsze wątpliwości wynikające z analizy relacji Publikowane zdjęcie ściany z wrysowanym przebiegiem drogi nie wskazuje na jej pionowy charakter, w dolnej części ściana ma charakter płytowy o trudnym do określenia nachyleniu, ok. 400 metrów nad ziemią przecięta jest pasem okapów (droga omija je przy ich lewej krawędzi). Górna część ściany w rejonie pokonanej drogi wydaje się mieć charakter alpejski z licznymi formacjami wklęsłymi. Do dokładniejszej analizy niezbędne są materiały zdjęciowe o lepszej rozdzielczości 2. Określenie przeciętnej trudności drogi w relacji nr 3 (Góry) jest to stwierdzenie większość terenu nie nastręcza specjalnych trudności. 6b, czasem 6c, to chyba przeciętna tej drogi pojawiające się w odniesieniu do wspinaczki w dolnej części ściany; z kolei w relacji nr 4 (Taternik) w podobnym kontekście zamieszczono zdanie większość terenu nie nastręcza specjalnych trudności waha się między V a 6c. Nie wiadomo, co autorzy relacji rozumieją pod pojęciem przeciętnych trudności drogi czy chodziło o średnie trudności, czy może o trudności, które dominują na drodze? Nie jest też jasne, czy te sformułowania odnosiły się do całości drogi, dolnej części ściany, czy może fragmentu pomiędzy pierwszą a drugą półką biwakową. Uważamy, Strona 12

13 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu że podawanie takiej informacji z założenia jest nieprecyzyjne i wprowadza niepotrzebne kontrowersje przy ocenie klasy przejścia. Dodatkowo, brak schematu uniemożliwiał weryfikację tej informacji. Dużo właściwsze byłoby podanie liczby wyciągów o trudnościach np. powyżej 6c, pomiędzy 6b i 6c, pomiędzy V a 6b i łatwiejszych. 3. Z relacji nie wynika wprost na czym polegały przygotowania do wejścia w ścianę; wiadomo, że trwały one 2 dni oraz że zaporęczowano część drogi w celu zapewnienia ewentualnego wycofu do kajaków zostawionych u wylotu kuluaru. Nie wiadomo, ile metrów poręczówek rozwieszono oraz czy na ich końcu zostawiono depozyt sprzętowy. 4. Wątpliwości budzi stwierdzenie o niemożliwości asekuracji z haków. 5. Nie jest jasne, jaki był przebieg i harmonogram akcji w górnej części ściany. W relacji nr 1 (wspinanie.pl) podano, że wspinaczka trwała 10,5h, a akcja kolebaszczyt-koleba 17h. W relacjach nr 3 i 4 ( Góry, Taternik ) zamieszczono informację, że pod wieczór osiągamy podszczytowe piargi oraz na (..) szczycie stajemy w ostatnich promieniach słońca, chmury szybko podnoszą się... (w relacji w Górach nie ma informacji o chmurach) a zejście zajęło nam kolejne 48h. Z zestawienia tych informacji wynika, że zespół z koleby na wielkich tarasach schodził ponad 40 godz., co nie wydaje się możliwe. Brakuje też szczegółowych informacji o przebiegu zejścia/zjazdów ze szczytu do koleby. Analiza dokumentów nr 6-11 W sierpniu 2011 r., po opublikowaniu książki J. Onoszko: Sekretne życie motyli, w środowisku wspinaczy zaczęto publicznie formułować szereg wątpliwości i zarzutów pod adresem zespołu autorów drogi Golden Lunacy (wcześniej w środowisku krążyły wyłącznie plotki). Część z tych zarzutów stawiana była przez osoby znane, w sposób mniej lub bardziej oficjalny, część natomiast była autorstwa osób anonimowych. Niektóre miały charakter bezpośrednich oskarżeń, większość jednak to wątpliwości i zastrzeżenia, a nie formułowane wprost zarzuty. Do najistotniejszych z nich odniesiemy się w części E. Najważniejsze nowe fakty dotyczące drogi Golden Lunacy oraz przebiegu całej wyprawy z 2007 r. pojawiły się w wyjaśnieniach zespołu opublikowanych w serwisie wspinanie.pl (materiały nr 6, 7, 8) oraz w aneksie do sprawozdania (złożonym na żądanie PZA, materiał Strona 13

14 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu nr 11). Przede wszystkim w materiale nr 6 opublikowano rysunkowy schemat drogi (wykonany po wyprawie na podstawie notatek ze szczegółowym opisem drogi zamieszczonych w dzienniku E. Kubarskiej, prowadzonym podczas wyprawy wg wyjaśnień D. Kaszlikowskiego w dzienniku zapisano tylko szczegóły dt. dolnej części drogi). Schemat ten niestety pozostawia wiele do życzenia, zaznaczona na nim droga biegnie niemal w prostej linii, zaznaczono też tylko niektóre formacje. Schemat zawiera jednak najistotniejsze informacje, tzn. trudności poszczególnych wyciągów i ich długości, a także lokalizację wbitych spitów oraz, co ważne, także haków. Drugim istotnym dokumentem zamieszczonym w materiale nr 6 jest zdjęcie o stosunkowo dużej rozdzielczości, na którym zaznaczono przebieg drogi oraz trudności i długości poszczególnych odcinków (wyciągów). Schemat ten pozwala na analizę nagromadzenia i rozkładu trudności na drodze. Dodatkowo w materiale nr 6 zespół zamieszcza kilka niepublikowanych wcześniej fotografii, w tym z wyciągów za VI i VII+ powyżej pierwszego biwaku oraz zdjęcia szczytowe z widoczną panoramą. W wyjaśnieniach zamieszczonych w materiale nr 7 z 15 VIII 2011 zespół publikuje fotografię z górnej części ściany podpisując ją Prawdopodobnie początek pierwszego wyciagu z liną (V) nad półką (fot. dk). Podkreśla, że jest to jedyne zdjęcie z górnej części ściany (poza zdjęciami szczytowymi, dowód w postaci stykówki w materiale nr 8). Zespół wyjaśnia też drobne niezgodności we wrysowaniu drogi na zdjęciu zamieszczonym w relacji nr 1. W materiale nr 8 zespół wycofuje się ze wcześniejszych stwierdzeń dotyczących 1500 metrów pionowego wspinania (wątpliwość nr 1) oraz z podanych przeciętnych trudności drogi (wątpliwość nr 2). Podtrzymuje jednak stwierdzenia o długości drogi (2000 metrów) oraz o długości trudnych odcinków wspinaczkowych (1500m wspinania z liną po relatywnie trudnym terenie wspinaczkowym). Zespół wyjaśnia także wątpliwości i zarzuty odnoście użycia kajaków (pyt. nr 2 materiale nr 8 - wyjaśnienia te akceptujemy i uważamy, że temat ten nie wymaga dalszych analiz), zejścia kuluarem (połogi i nietrudny vs. niebezpieczny) oraz o domniemanym wsparciu z lądu, a także odnośnie szczytu, który został zdobyty (główny wierzchołek vs. boczny). Zarzuty te były przedmiotem dalszej analizy naszego zespołu w części E. W materiale nr 8 zespół podaje także, że w górnej części ściany oraz na szczycie pozostawił pętle zjazdowe. Nowe informacje, w tym przede wszystkim kalendarium wyprawy, zamieszczono również w Aneksie do sprawozdania do PZA (materiał nr 11). Wyjaśniono także zakres prac przygotowawczych (bez podania długości zaporęczowanego terenu) oraz harmonogram odwrotu ze szczytu (wejście na szczyt późnym popołudniem 14 VIII, zjazdy częściowo w nocy, biwak z 14 na 15 VIII w kolebie i powrót do bazy na wyspie Pam 15 VIII po południu, Strona 14

15 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu razem ok. 24 h, a nie 48 h). Zespół podaje również ważne informacje pozwalające na ewentualną identyfikację ich drogi w terenie oraz mogące być dowodem na przejście górnej części ściany; mianowicie stwierdza, że w czasie zjazdu odnaleziono stary sprzęt pozostawiony przez poprzednie wyprawy (taśmy, hak, pocięte liny). Zespół podaje też, że linia zjazdów jest ewidentna i prowadzi na prawo od linii drogi, pomiędzy nią a mokrym terenem. W materiale nr 9 (autorstwa Z. Krośkiewicza) poza opiniami dotyczącymi kuluaru (teren pozbawiony większych trudności, poza dolnymi progami) oraz fragmentu drogi bezpośrednio powyżej i poniżej tarasu (teren, który widziałem na wielosetmetrowych odcinkach, zarówno powyżej jak i poniżej zachodu wyglądał na "żywcowy" i był względnie łatwy) zamieszczono też zdjęcie ściany o dużej rozdzielczości. Na naszą prośbę Z. Krośkiewicz udostępnił nam zdjęcie w oryginalnej, jeszcze lepszej rozdzielczości. Analiza publikowanych schematów drogi Wg zespołu na drodze znajduje się: 600 metrów płytowego terenu podprowadzającego pod właściwe spiętrzenie ściany, o trudnościach (II-V), teren ten był częściowo poręczowany (zob. wątpliwość nr 3), częściowo pokonany bez asekuracji 3 wyciągi o trudnościach odpowiednio VII (60 m), V+ (20 m), V- (60 m) wyprowadzające na dużą półkę poniżej pasa okapów (miejsce pierwszego biwaku) 2 wyciągi zapychowe podprowadzające pod pas okapów: V+ (30 m), VIII (30 m) trawers po półce 80 metrów, trudności do V 8 wyciągów (łącznie o długości 350 metrów) doprowadzających do łatwego terenu poniżej wielkich tarasów o trudnościach odpowiednio VI (30 m), VII+ (40 m), VII- (40 m), VII- (50 m), VII (50 m), V- (30 m), VIII+ (AF, 60 m), V (50 m) 3 wyciągi łatwego terenu (II/III) wyprowadzające na wielkie tarasy o długości odpowiednio 30 m, 60 m, 60 m łatwy teren powyżej tarasów (ile metrów?) 5 wyciągów (łącznie o długości 235 metrów) doprowadzających w okolice pierwszego pola śnieżnego: V (60 m), VI (60 m), VII (50 m), VII+ (40 m), VII+ (25 m) łatwy teren pomiędzy pierwszym a drugim polem śnieżnym, w tym 60-metrowy wyciąg o trudnościach V Strona 15

16 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu łatwy teren w rejonie drugiego pola śnieżnego 200 metrów spiętrzenia wyprowadzającego na podszczytowe piargi (120 metrów terenu o trudnościach III, bez asekuracji oraz dwa wyciągi o trudnościach V 50 m i IV 30 m) łatwy teren doprowadzający pod turnicę szczytową (wg schematu drogi Hidrofilia, zob. załącznik 5 45 minut) ostatni wyciąg (50 m, VIII-) wyprowadzający na szczyt Poniżej zestawiono odcinki o charakterze wspinaczkowym w poszczególnych częściach ściany: 600 metrów terenu II-V poniżej właściwego spiętrzenia 720 metrów terenu II-VIII+ w spiętrzeniu dolnej części ściany 60 metrów tzw. zapychu (V+/VIII) 495 metrów terenu III-VII+ w górnej części ściany 50 metrów terenu VIII- na szczytowej turnicy Doliczając łatwiejsze odcinki ściany (bez podszczytowych piargów), długość drogi osiąga ok metrów, zgodnie ze wcześniejszymi relacjami zespołu. Zestawienie wyciągów wg ich trudności przedstawia się następująco: 5 wyciągów o trudnościach VII+ i więcej, 215 metrów (+ 30 metrów na wariancie zapychowym) 5 wyciągów o trudnościach VII- do VII, 250 metrów 10 wyciągów o trudnościach V- do VI, 500 metrów (+ 30 metrów na wariancie zapychowym oraz kilkadziesiąt metrów na pierwszym odcinku drogi) ok. 900 metrów terenu o trudnościach II-IV Łącznie na drodze znajduje się ok metrów terenu o trudnościach V- i więcej. Fakt ten stoi w sprzeczności w stosunku do wcześniejszych relacji zespołu, w których pisano o 1500 metrów trudnego terenu (relacja nr 3 i 4), a także z wyjaśnieniami zespołu (materiał nr 8) o 1500 metrów wspinania z liną po relatywnie trudnym terenie wspinaczkowym, gdyż za taki trudno uznać odcinki o trudnościach II-IV. Strona 16

17 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Zadanie B (analiza innych, publikowanych materiałów) Przeanalizowano publikowane materiały topograficzne rejonu fiordu oraz artykuły i notatki podsumowujące historię eksploracji klifu: 1) mapa rejonu fiordu w skali 1: wydana przez wydawnictwo SAGA, arkusz South 01 Qaqortoq/Julianehåb - Uummannarsuaq/Kap Farvel 2) sprawozdanie z wyprawy szkockiej (1997) działającej w rejonie fiordu (załącznik 6) 3) notatka w magazynie High (253) o stanie eksploracji ściany 4) notatka autorstwa Roberty Nunes w serwisie Alpinist z przejścia drogi Hidrofilia ( z 2003 r. 5) relacja autorstwa Cecili Buil z przejścia drogi Hidrofilia opublikowana w serwisie Desnivel ( 6) relacja autorstwa Cecili Buil z przejścia drogi Hidrofilia opublikowana w American Alpine Journal z 2004 r. 7) schemat drogi Hidrofilia (załącznik 5) 8) film Thumbail z przejścia drogi Hidrofilia, reż. J. Bosque 9) artykuł z magazynu Climb z lutego 2009 o działalności eksploracyjnej na Grenlandii w 2007 r. z informacją o historii eksploracji ściany 10) zdjęcie ściany o wysokiej rozdzielczości wykonane przez Z. Krośkiewicza w 2009 r. 11) robocze fototopo ściany autorstwa Grzegorza Głazka (na podkładzie wielkoformatowym zdjęcia autorstwa D. Kaszlikowskiego z 2007 r.) Opis ściany Ściana (klif) z drogą Golden Lunacy znajduje się w masywie Agdlerussakasit (1763 m n.p.m.). Jest to właściwie wschodnia ściana bocznego wierzchołka masywu, czyli Maujit Qoqarsassia (1560 m n.p.m.). Ściana kulminuje w kilku bocznych wierzchołkach. Zwieńczenie prawej, najstromszej części ściany określane jest jako Thumbnail i ma wysokość ok m n.p.m. Środkowa, najwyższa część ściany nie ma wyraźnej kulminacji, w górnej części przechodzi w stromy stok pokryty głazami i piargami, z którego wystaje turnica, będąca wschodnim wierzchołkiem Maujit Qoqarsassia (ok m n.p.m.). Lewa część ściany w dolnej części przechodzi w trawiasto-skalny stok kończący się kuluarem Strona 17

18 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu zejściowym, natomiast w górnej części tworzy miejscami pionowe urwisko zaczynające się mniej więcej na wysokości wielkich tarasów. Prawa część tej ściany kulminuje we wschodnim wierzchołku Maujit Qoqarsassia, natomiast lewa najprawdopodobniej w wierzchołku głównym (1560 m n.p.m.). Wielki kuluar ograniczający ścianę od lewej strony wyprowadza na przełęcz; po jej drugiej stronie znajduje się dolina z jeziorami Maujit, eksplorowana przez wyprawę szkocką w 1997 r. Ponad doliną tą wznosi się południowa ściana zachodniego wierzchołka (dwie szkockie drogi z 1997 r.), możliwe jest także wejście na wierzchołek główny (Szkoci, 1997 r.). W różnych publikacjach wschodnia ściana Maujit Qoqarsassia przedstawiana jest jako największy (np. relacje z wyprawy kobiecej z 2003 r., mayor acantilado del mundo, Desnivel 2003, materiał nr 5) lub jeden z największych klifów (w angielskim rozumieniu sformułowania sea cliff, ściana skalna wyrastająca z morza) na świecie (posibly one of the largest sea cliff in the world, High 253, materiał nr 3) Przebieg eksploracji ściany Na wschodniej ścianie Maujit Qoqarsassia przed drogą Golden Lunacy otworzono trzy drogi: 1/ Droga brytyjska, E6 6b (5.11c), 31 wyciągów, wyprowadza wprost na szczyt Thumbnail, wysokość ściany ok metrów. 28 VII 4 VIII Zjazdy ze szczytu do tarasów i wytrawersowanie zachodami do wielkiego kuluaru. Wyprawa miała bazę na wyspie Pam i korzystała z łodzi motorowej. 2/ Droga irlandzko-australijska, The Cruise Line, E3 5c, 20 wyciągów, wyprowadza na szczyt Thumbnail długim trawersem od lewej strony, wysokość ściany ok metrów. 23 i 28 VII Przejście na raty. Zespół wycofał się w lewo do wielkiego kuluaru, którym po kilkudniowej przerwie ponownie wtrawersował w ścianę i dokończył drogę. 3/ Droga baskijsko-brazylijska, Hidrofilia, 6c+/7a, A2+, 31 wyciągów, wyprowadza na wschodni wierzchołek Maujit Qoqarsassia (ok m n.p.m.). 1-4 VIII, VIII. Przejście na raty, podobnie jak przy drodze nr 2. Przejście kobiece (Cecilia Buil, Roberta Nunes). Interesujący w kontekście rozważań nad drogą Golden Lunacy jest fakt, że zespół kobiecy wbił w ścianie zaledwie dwa haki (materiał nr 4). Zespół przypłynął na wyspę Pam kajakami z miejscowości Nanortalik, również w drodze pod ścianę i z powrotem używał Strona 18

19 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu kajaków. W trakcie podróży kajakami dziewczynom towarzyszył m.in. instruktor kajakarstwa. Droga Hidrofilia w górnej części ściany z pewnością przebiega blisko drogi Golden Lunacy. Niemal na pewno wspólny jest ostatni wyciąg (wyciągi) wyprowadzający na turnicę szczytową (Hidrofilia 6c+/7a; Golden Lunacy 6c+). Także powyżej zachodu drogi te mają najprawdopodobniej wspólne odcinki zwłaszcza w łatwiejszym terenie. Charakterystyka kluczowych trudności na spiętrzeniu poniżej pierwszego pola śnieżnego również mogłaby wskazywać na wspólny przebieg tych dróg na tym odcinku (komentarze na schematach: diedro chimnea za 6c, komin mokry przechodzi w przerysę i zacięcie za 6c), chociaż nie jest to oczywiste. Także w opinii zespołu weryfikacyjnego w tym rejonie ściany logiczny wydaje się jeden sposób przejścia (zob. niżej, część G). Strona 19

20 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Zadania C i D (konsultacje w celu wyjaśnienia wątpliwości dotyczących analiz) Współpraca z zespołem autorów drogi Golden Lunacy oraz ekspertami. Po przeanalizowaniu dostępnych materiałów (wg listy w części A i B) w piśmie z 25 I 2012 (załącznik 7) poinformowaliśmy oficjalnie D. Kaszlikowskiego i E. Kubarską o powstaniu naszego zespołu i poprosiliśmy o pomoc w wyjaśnianiu wątpliwości. W obszernym piśmie z 29 I 2012 (załącznik 8) D. Kaszlikowski zasugerował, że skład naszego zespołu nie gwarantuje obiektywnego wyjaśnienia sprawy, a konkretnie zakwestionował obiektywizm Jacka Fludera, który zabierał wcześniej publicznie głos w sprawie Golden Lunacy. Nie mając żadnych wątpliwości co do obiektywizmu Jacka (był m.in. członkiem zespołu wyjaśniającego sprawę Malanphulan), w nieformalnym mailu z 4 II 2012 (załącznik 9) zaproponowaliśmy inne rozwiązanie, mianowicie dokooptowanie do składu naszego zespołu osoby, do której D. Kaszlikowski i E. Kubarska mieliby pełne zaufanie. Niestety propozycja ta nie została przyjęta, a na wysłanego maila nie doczekaliśmy się odpowiedzi. Uznaliśmy, że bez współpracy z zespołem nie ma możliwości wyjaśnienia wszystkich wątpliwości, także przygotowanie materiałów dla ewentualnej wyprawy weryfikacyjnej stoi pod znakiem zapytania. W związku z tym Jacek Fluder uznał, że rezygnuje z prac w naszym zespole, jeżeli jego osoba ma stanowić przeszkodę w nawiązaniu współpracy z D. Kaszlikowskim. W tym miejscu chcielibyśmy serdecznie podziękować Jackowi za jego wkład w prace zespołu i za podjęcie niełatwej decyzji, niejako wymuszonej przez postawę autorów Golden Lunacy. W kwietniu 2012 r., po rezygnacji Jacka, uzgodniliśmy terminy spotkań najpierw z kol. Grzegorzem Głazkiem (mail w załączniku 10), któremu zespół autorów Golden Lunacy przekazał szereg materiałów do analizy jeszcze jesienią 2011 r., a następnie z D. Kaszlikowskim. Spotkanie z Grzegorzem Głazkiem odbyło się 10 V 2012 r. w Świętochłowicach, tydzień później spotkaliśmy się z D. Kaszlikowskim, któremu towarzyszył G. Głazek. Na pierwszym spotkaniu G. Głazek przedstawił nam wyniki swoich analiz dt. topografii ściany i przebiegu istniejących dróg w stosunku do drogi Golden Lunacy, w tym możliwości wycofów lub obejścia części ściany. Wskazał także dowody świadczące o obecności zespołu w górnej części ściany, dokonał analizy przebiegu zjazdów oraz lokalizacji kluczowego wyciągu na drodze. G. Głazek udzielił także wyczerpujących odpowiedzi na nasze pytania (zob. sprawozdanie ze spotkania, załącznik 11). Strona 20

21 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Na spotkaniu, które odbyło się 17 V, D. Kaszlikowski szczegółowo odpowiedział na nasze pytania i wątpliwości, w tym dotyczące przede wszystkim przebiegu wspinaczki (m.in. czasy przejść poszczególnych odcinków), zabranego w ścianę sprzętu, logistyki wspinaczki (w tym poręczowania, transportu sprzętu i przebiegu wycofu kuluarem), charakteru wspinaczki (formacje, rodzaj asekuracji, trudności techniczne, w tym zwłaszcza na wyciągu biegnącym laybackiem za 7a+). D. Kaszlikowski udzielił także szczegółowych informacji o przebiegu wspinaczki w górnej części ściany oraz powrotu ze szczytu. 15 VI 2012 w Podlesicach spotkaliśmy się także z Z. Krośkiewiczem i J. Onoszko. Z. Krośkiewicz powtórzył swoje opinie wyrażone we wcześniej opublikowanym tekście, przekazał nam także bardzo bogaty materiał zdjęciowy pochodzący z wyprawy na Grenlandię z 2009 r. Strona 21

22 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Zadanie E (analiza stawianych zarzutów i wątpliwości) Lista zarzutów Poniżej zestawiono listę najistotniejszych zarzutów, formułowanych przez różne osoby od sierpnia 2011 do lipca 2012, których wyjaśnieniem zajął się nasz zespół: 1. Najpoważniejszym zarzutem formułowanym w stosunku do autorów drogi było podejrzenie, że droga w górnej części nie istnieje. Sugestie takie można wyczytać w uzasadnieniu werdyktu kapituły Jedynki o odebraniu nagrody (materiał nr 10 w części A), zarzut ten formułowany był także przez członków byłej Kapituły w rozmowach prywatnych i powtarzany w środowisku wspinaczkowym. O zasadności tego zarzutu świadczyć by miały: ogólny opis wspinaczki w górnej części ściany (zob. wątpliwość 5 w części A), brak zdjęć ze wspinaczki górną częścią ściany (jedyne zdjęcie z materiału nr 8A opisane było przez zespół jako wykonane zaraz powyżej półek), podobieństwo schematu górnej części drogi Golden Lunacy i drogi Hidrofilia oraz wg relacji członków Kapituły, zob. materiał 10A trudności jakie zespół miał z umiejscowieniem linii zjazdów oraz określeniem liczby pętli zjazdowych zabranych ze sobą. Pojawiały się też sugestie, że zespół zdobył co prawda szczyt (publikowano zdjęcia szczytowe, które nie były kwestionowane), jednak wszedł na niego inną, łatwiejszą drogą. 2. Kuluar, którym wycofywał się zespół jest łatwy i zespół znacznie ubarwił relację z wycofu po przejściu dolnej części ściany, przerysowując trudności i niebezpieczeństwa, na które natrafił. Jeżeli rzeczywiście akcja ta była niebezpieczna, to wyłącznie ze względu na niekompetencję zespołu (zob. materiał 10A, pkt. 4). Za tym zarzutem przemawiać by miała analiza zdjęcia autorstwa Z. Krośkiewicza i jego opinia dotycząca trudności kuluaru i terenu poniżej wielkich tarasów. 3. Ściana jest tzw. rzęchem (padały porównania do północnej ściany Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego), poprzecinanym licznymi półkami i zachodami, a co za tym idzie jej powaga jest niewielka, gdyż niemal z każdego miejsca można się łatwo wycofać. We fragmencie uzasadnienia kapituły (materiał 10A) znalazło się także stwierdzenie sugerujące wręcz, że również dolna część ściany została pokonana na raty (w tej części ściany, w okolicach której biegnie droga, występują ogromne systemy półek i zachodów pozwalające na bezproblemową ewakuację z dowolnego niemal miejsca, a także na wtrawersowywanie w Strona 22

23 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu samą ścianę. Wywołuje to oczywiście liczne wątpliwości). Sugestia taka pojawiła się też na liście wątpliwości, przekazanej naszemu zespołowi przez kol. Artura Paszczaka 25 VI 2012 r. (załącznik 12). Lista stanowiła inwentaryzację wątpliwości i zarzutów pojawiających się na forach internetowych. Była przygotowywana od jesieni 2011 roku dla PZA jako lista zadań dla planowanej wyprawy weryfikacyjnej. W materiale 10A zamieszczono także zdjęcie autorstwa Z. Krośkiewicza, na którym zaznaczono przebieg owych zachodów i półek. Nie wiadomo, kto jest autorem tej analizy. 4. Kluczowy wyciąg (layback) nie leży na drodze Golden Lunacy. Świadczyć by o tym miały trudności, jakie zespół miał z umiejscowieniem tego zacięcia (laybacku) na zdjęciu, a także zestawienie kadru z trailera filmu Co się wydarzyło na wyspie Pam z publikowanym wcześniej zdjęciem ze wspinaczki tym zacięciem. Zestawienie to publikowano wcześniej na forum wspinanie.pl, na materiale dostarczonym nam przez kol. Artura Paszczaka 25 VI 2012 r. razem ze wspomnianą wyżej listą wątpliwości dokonano również analizy podobieństwa formacji (załącznik 13). 5. Zarzut o zawyżeniu trudności drogi, formułowany na podstawie dostępnych zdjęć, w tym zwłaszcza zdjęcia ze wspinaczki laybackiem oraz zdjęć całości ściany, wskazujących na jej płytowy charakter. Pojawiały się także sugestie, że trudności na drodze pokonane były niejako na siłę, obok łatwego terenu (komunikat kapituły, materiał 10A). 6. Zarzut nieprofesjonalizmu i braku kompetencji wspinaczkowych, sformułowany w komunikacie kapituły (materiał 10A). Mają o tym świadczyć: nie zabranie w ścianę raków i czekana (do użyciu w zejściu kuluarem), sugestia o nie wzięciu w ścianę haków (zespół twierdził, że haki nie siadały, zob. też wątpliwość 4 w części A) oraz brak płachty biwakowej oraz zabranie stosunkowo niewielkiego wora transportowego. Poniżej przedstawiamy wyniki naszych analiz dotyczących poszczególnych zarzutów oraz wątpliwości zamieszczonych w części A. Są one oparte na kwerendzie opisanych wyżej materiałów oraz materiałów i analiz dostarczonych przez Grzegorza Głazka, a także wyjaśnień D. Kaszlikowskiego. Strona 23

24 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Zarzut 1 (nieistnienie górnej część drogi) Zarzut o nieistnieniu drogi w górnej części, jako najpoważniejszy, rozpatrywaliśmy w pierwszej kolejności. Szukaliśmy wszelkich dowodów, świadczących o tym, że zespół był w górnej części ściany. O fakcie wejścia na szczyt świadczy kilka zdjęć wykonanych z wierzchołka, które nie zostały przez nikogo zakwestionowane. Z kolei analiza dostępnych materiałów topograficznych wskazuje, że wejście jakąkolwiek drogą na wschodni wierzchołek Maujit Qoqarsassia jest poważnym przedsięwzięciem wspinaczkowym i logistycznym. Dokładne zdjęcia ściany wskazują, że od strony wschodniej najłatwiejszą linią wejścia jest depresja w górnej części wschodniej ściany, pokonana zarówno przez zespół kobiecy na drodze Hidrofilia, jak i przez autorów drogi Golden Lunacy. Z pewnością możliwe jest wyjście kuluarem na przełęcz w południowym (południowo-wschodnim?) ramieniu Maujit Qoqarsassia, jednak drogę w kierunku podszczytowego plateau zamyka kilkusetmetrowy uskok grani. W kierunku południowym masyw Maujit Qoqarsassia opada 700-metrową ścianą (szkockie drogi z 1997 r.). Możliwe jest względnie łatwe wejście drogą normalną na główny wierzchołek (szkockie wejście z 1997 r.), jednak przejście z wierzchołka głównego na wschodni wydaje się wysoce problematyczne. W kierunku zachodnim z podszczytowego plateau opada dolina z silnie uszczelinionym, stromym lodowcem o długości kilku kilometrów. Analizy te są jednak dowodami pośrednimi. Najważniejszym dowodem, świadczącym o obecności zespołu w górnej części ściany jest zdjęcie publikowane w materiale 7A (stykówka w materiale 8A). Zdjęcie to zespół podpisał Prawdopodobnie początek pierwszego wyciagu z liną (V) nad półką (fot. dk), jednak jest to podpis błędny. Analiza przeprowadzona przez Grzegorza Głazka (analiza kadrów z filmu Thumbnail Jesusa Bosque oraz wielkoformatowego zdjęcia ściany i fotografii ze ściany, wykonanych przez D. Kaszlikowskiego) pozwoliła na umiejscowienie fragmentu ściany przedstawionego na zdjęciu na ok. 200 metrów powyżej półek, poniżej pierwszego pola śnieżnego, w rejonie trudnych wyciągów zaznaczonych na schemacie. Kolejne fakty uprawdopodobniające pobyt zespołu w górnej części ściany to informacje o umiejscowieniu pociętych lin i sprzętu (haki), które pozostawiły wycofujące się wcześniej zespoły (z 2000 i 2003 r.). Ślady te znajdować się mają pomiędzy pierwszym a drugim polem śnieżnym, a także powyżej drugiego pola śnieżnego. G. Głazek skonfrontował te informacje w korespondencji mailowej z Cecilią Buil. Dodatkowo, D. Kaszlikowski poinformował, że w linii zjazdów, na stanowiskach, znajdują się pętle firmy Lhotse (w tym na szczycie pętla niebieska). Część stanowisk zakładano Strona 24

25 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu samodzielnie, częściowo korzystano z napotkanych w ścianie stanowisk, wzmacniając je swoimi pętlami. D. Kaszlikowski wyjaśnił też, na czym, jego zdaniem, polegały zjazdy z zaklinowanych bloków skalnych. Mianowicie, zarzucano pętle na stabilne bloki leżące na półkach w ścianie. Powyższe dowody i informacje w naszej opinii w najwyższym stopniu uprawdopodobniają fakt istnienia drogi Golden Lunacy w górnej części ściany, o przebiegu zbliżonym do zaznaczonego przez zespół na schemacie opublikowanym w materiale 7A, a także już po korektach na roboczym fototopo autorstwa Grzegorza Głazka. Zarzut 2 (przerysowanie trudności wycofu) Przejście kuluaru, którym wycofywały się wszystkie zespoły, wspinające się na ścianie Maujit Qoqarsassia jest w dobrych warunkach łatwe. Wynika to nie tylko z opinii Z. Krośkiewicza i analizy zdjęć, ale także z informacji podanych przez zespół w publikowanych relacjach. Trudności przejścia takich formacji zależą, co oczywiste, od warunków śnieżnych oraz pogody. W załamaniu pogody, na jakie trafił zespół w 2007 r., zejście po stromych trawach i mokrych granitowych płytach, a następnie pokonanie kuluaru, który zbiera wodę z dużej części ściany, z pewnością mogło być niełatwe i niebezpieczne. Dodatkowo, w 2007 r. w kuluarze było znacznie więcej śniegu niż w 2009 r. (zob. załącznik 14). Dlatego należy uznać, że zarzuty dotyczące nieprawdziwego opisu wycofu są nieuprawnione. Zarzut o niekompetencji zespołu polegającej na nie zabraniu raków oraz czekana również uznajemy za bezzasadny. Zespół planował pokonać skalną drogę o dużych trudnościach i długości. Dodatkowe zabieranie sprzętu do pokonania płatów śniegu w kuluarze byłoby naszym zdaniem zbędnym dociążaniem się. Można zadać pytanie, ile zespołów wspinających się np. na południowej ścianie Marmolady i planujących zejście na drugą stronę (na krótkim odcinku trawersuje się lodowiec) zabiera ze sobą raki i czekan? Do trudności kuluaru odniesiemy się jeszcze w części G (analiza materiałów wyprawy weryfikacyjnej) Zarzut 3 ( rzęchowaty charakter ściany) Analiza dostępnych fotografii wskazuje, że w rejonie drogi Golden Lunacy ściana ma charakter płytowy, z nielicznymi spiętrzeniami (w rejonie pasa okapów oraz poniżej pierwszego pola śnieżnego). W wielu miejscach w dolnej części występują też płaty traw. Należy jednak zwrócić uwagę, że także w terenie płytowym, wśród traw mogą występować Strona 25

26 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu trudności wspinaczkowe, często z nienajlepszą asekuracją. Dobrym przykładem są drogi tatrzańskie. Do trudności drogi odniesiemy się jeszcze w punkcie 5. Za znacznie istotniejszy uznajemy zarzut, że ze ściany można się wycofać z dowolnego niemal miejsca oraz idącą za tym sugestię, że zespół także dolną część pokonał na raty. Przede wszystkim uważamy, że nawet potencjalny fakt istnienia możliwości wytrawersowania ze ściany nie pozwala na oskarżenie o poważne oszustwo, jakim byłoby zatajenie informacji o stylu przejścia. Głównym argumentem, który podawany jest na poparcie tezy o możliwościach wycofu jest zdjęcie zamieszczone w materiale 10A, na którym zaznaczono rzekomy przebieg zachodów i półek. Jedyną pewną drogą wycofu jest wielki zachód w połowie ściany, wykorzystywany zresztą w tym celu przez wszystkie zespoły wspinające się na ścianie. Lokalizacja, a przede wszystkim ciągłość pozostałych zachodów i półek jest co najmniej wątpliwa. Górnym zachodem ciągnącym się z rejonu drugiego pola śnieżnego w prawo w górę można dotrzeć w okolice wierzchołka Thumbnail (1340 m n.p.m.), zachodem tym najprawdopodobniej wycofywał się zespół australijsko-irlandzki w 2003 r. (dalej kontynuował zjazdy depresją, podobnie jak zespół kobiecy w 2003 r. i zespół z Golden Lunacy w 2007 r.). Na lewo od pola śnieżnego znajduje się wybitna turnica (ok m n.p.m.), zachód urywa się na przełączce oddzielającej turnicę od ściany - zgodnie z materiałem fotograficznym będącym w naszym posiadaniu po drugiej stronie przełączki znajduje się bardzo stroma płytowa ściana. Półka zaznaczona w dolnej części ściany (w rejonie pasa okapów) wyprowadza w stromy teren trawiasto-płytowy. Nie ma też żadnej gwarancji, że półka ta nie jest w żadnym miejscu przerwana. Podobnie wygląda zachód/półka zaznaczona na zdjęciu ok. 100 metrów nad powierzchnią morza. Co ważniejsze, w tej części ściany najrozsądniejszy wycof prowadził kilkoma (2-4) zjazdami do łatwego terenu, na którym zespół miał pozostawione poręczówki! Sugerowanie możliwości łatwego wytrawersowywania ze ściany miało najwyraźniej dodatkowo obniżyć klasę drogi. Zarzut 4 (dotyczący kluczowego wyciągu) Pierwotnie zarzucano zespołowi, że nie potrafi precyzyjnie zlokalizować kluczowego zacięcia na zdjęciu. Trudność w lokalizacji tego typu formacji (50-metrowy layback w obrębie płytowej ściany, lewa krawędź zacięcia ma ok. 2 metry) na wielkiej ścianie nie powinna nikogo dziwić. Jednak dzięki pomocy Grzegorza Głazka udało się z dużym prawdopodobieństwem wskazać lokalizację kluczowego wyciągu. Strona 26

27 Raport Zespołu ds. drogi GL Przebieg prac zespołu Natomiast sugestia, że layback ten leży poza drogą, została sformułowana stosunkowo późno. Do nas dotarła ona dopiero pod koniec czerwca, już po spotkaniu z uczestnikami wyprawy weryfikacyjnej. Załączone zestawienie (załącznik 13), stwarzające pozory analizy (linie łączące rzekomo tożsame punkty) ma sugerować, że zespół wytyczył ten wyciąg poza drogą, być może w rejonie płyt ponad kuluarem (kadr z trailera filmu ilustruje wycof w załamaniu pogody). Zdjęcie to z zadaniem sprawdzenia przekazano także, bez naszej wiedzy, uczestnikom wyprawy weryfikacyjnej. Uważamy jednak, że nawet pobieżna analiza załączonego zestawienia wskazuje, że na kadrach nie przedstawiono tego samego miejsca. Zarzut 5 (zawyżenie trudności drogi) Analiza fotografii z kluczowego wyciągu umiarkowane nachylenie oraz rodzaj formacji rzeczywiście każe poddać w wątpliwość wysoką wycenę, zaproponowaną przez D. Kaszlikowskiego. Na spotkaniu 17 V dokładnie wypytaliśmy Dawida o charakter wspinania na tym wyciągu. Wg niego o trudnościach wyciągu nie decyduje pojedyncze miejsce, a ciąg przechwytów (ponad 50 metrów wspinania). Dawid podtrzymał swoją propozycję wyceny nawet po informacji, że na Grenlandię w ramach wyprawy weryfikacyjnej wybierają się wspinacze dobrze oswojeni z granitowymi formacjami, o wysokim poziomie sportowym. Podtrzymał także propozycje wyce wyciągów w pozostałej części drogi. Na tym etapie analiz przyjęliśmy wyjaśnienia Dawida, uznając że o trudnościach wspinaczkowych powinny się wypowiadać tylko te osoby, które wspinały się po danej drodze. Zarzut 6 (nieprofesjonalizm zespołu) Sugerowanie, że zespół nie wziął w ścianę haków jest nieuprawnione. Na spotkaniu z 17 maja D. Kaszlikowski zaprezentował zdjęcie, na którym widoczny jest cały sprzęt zabrany w ścianę. Wg niego zdjęcie to pokazał także kapitule Jedynki. Widoczny jest na nim zestaw haków (ok. 10), w tym jedynka. Dodatkowo na zdjęciach ze wspinaczki w ścianie widoczny jest młotek wiszący przy uprzęży prowadzącego. Także na schemacie rysunkowym zaznaczono hak na stanowisku (3 wyciąg ponad pierwszym biwakiem). Inną kwestią jest prawdziwość stwierdzenia, że haki nie siadają. D. Kaszlikowski twierdzi, że asekurował się niemal wyłącznie z friendów i kostek, zapewniały one wg niego wystarczającą asekurację. Natomiast granit na drodze Golden Lunacy jego zdaniem nie obfitował w wąskie szczeliny, dobre do wbijania haków. Częściowo potwierdzają to relacje zespołu kobiecego z drogi Hidrofilia, który również niemal nie używał haków. Można oczywiście kwestionować Strona 27