EGZAMIN MATURALNY 2012 HISTORIA

Transkrypt

1 Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2012 HISTORIA POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2012

2 2 Cz I Zadanie 1. (0 2) A. (0 1) Obszar standardów Opis wymaga Analiza róda ikonograficznego okrelenie miejsca wystpowania zjawiska i uzasadnienie odpowiedzi (II 1 i III 3 P) 2. (w) Atenach Sowa, widoczna na rewersie monety, bya symbolem Ateny, bóstwa opiekuczego Aten. Monety bite w staroytnych Atenach byy nazywane sówkami od wizerunku sowy, która bya atrybutem bogini Ateny opiekujcej si t polis. Atrybutami Ateny, bogini, która wg mitologii greckiej sprawowaa opiek nad Atenami, byy sowa i drzewo oliwne; na monecie przedstawiono sow i gazk drzewa oliwnego. 1 p. za wskazanie miasta (polis) i poprawne uzasadnienie B. (0 1) Odczytanie informacji ze róda ikonograficznego (II 7) Porwanie Europy przez Zeusa Zeus, który przybra posta byka, porywa Europ 1 p. za wyjanienie sceny mitologicznej przedstawionej na rewersie monety euro Zadanie 2. (0 1) Wiadomoci i rozumienie Znajomo terminów historycznych (I 1, 2) Zdanie 2. jest faszywe. 1 p. za wskazanie zdania faszywego Uwaga: Jeli zdajcy 3 lub 2 razy wpisa do tabeli odpowied fasz, to nie otrzyma punktu. Zadanie 3. (0 1) Analiza róda ikonograficznego uzasadnienie sformuowanej tezy (III 3 P) Cesarza koronuje sam Jezus Chrystus. Anioowie podaj cesarzowi symbole wadzy miecz i wóczni w. Maurycego. Rce cesarza, w których dziery on symbole wadzy, podtrzymuj wici. 1 p. za podanie poprawnej argumentacji

3 Zadanie 4. (0 1) Sformuowanie i uzasadnienie oceny (III 2, III 3 P) Bya to pie rycerzy Henryka V. W tekcie pieni jest mowa o tym, e rycerze chcieli zagarn ziemi Bolesawa Krzywoustego. Pie piewali rycerze Henryka V. Pie zawiera informacj, e rycerze ponieli klsk w czasie wyprawy na ziemie Bolesawa Krzywoustego. 1 p. za dokonanie prawidowego rozstrzygnicia i uzasadnienie swojego stanowiska Zadanie 5. (0 2) 3 Krytyczna analiza tablicy genealogicznej i ocena prawdziwoci sformuowanych zda (III 2 P) Zdania 3 i 4 s faszywe. 2 p. za wskazanie dwóch zda faszywych 1 p. za wskazanie jednego zdania faszywego Uwaga: Jeli zdajcy 4 razy wpisa do tabeli odpowied fasz, to nie otrzyma punktu. Jeli zdajcy 3 razy wpisa do tabeli odpowied fasz, w tym dwie odpowiedzi bd waciwe, to otrzyma 1 punkt. Jeli zdajcy 3 razy wpisa do tabeli odpowied fasz, w tym jedn waciw, to nie otrzyma punktu. Zadanie 6. (0 1) Porównanie zjawisk historycznych zilustrowanych na szesnastowiecznych rycinach i okrelenie celu propagandowego przedstawie (III 1 R) Na obu rycinach przedstawiono skarykaturyzowane postaci duchowiestwa: katolickiego i luteraskiego. Celem autorów byo zdyskredytowanie przeciwnika. Obie ryciny s personalnym, przemiewczym atakiem na dostojników Kocioów katolickiego i luteraskiego. Na pierwszej rycinie przypisano im cechy zwierzce, a na drugiej kontakt z szatanem. 1 p. za informacj, e sposób przedstawienia przeciwnika na obu rysunkach jest podobny i okrelenie celu propagandowego rycin Zadanie 7. (0 1) Uogólnienie informacji z wiersza rozpoznanie postaci (II 5 P) Zygmunt II August 1 p. za rozpoznanie wadcy Polski

4 4 Zadanie 8. (0 1) Uogólnienie informacji z tekstu ródowego (II 5 P) merkantylizm 1 p. za podanie nazwy doktryny ekonomicznej Zadanie 9. (0 1) Uogólnienie informacji przedstawionych na mapie (II 5 P) Dziaania zbrojne wojsk polskich w czasie powstania kociuszkowskiego w 1794 r. Walki w czasie insurekcji kociuszkowskiej w1794 r. Powstanie kociuszkowskie 1794 r. 1 p. za podanie poprawnego tytuu mapy z uwzgldnieniem tematu i czasu Zadanie 10. (0 2) A. (0 1) Uogólnienie informacji zawartych w tekcie ródowym i nocie biograficznej (II 1 R) 4. Komun Parysk 1 p. za rozpoznanie wydarzenia wskazanie poprawnej odpowiedzi B. (0 1) Wyjanienie zwizków pomidzy faktami i zjawiskami historycznymi (II 2 R) Zdaniem autora tekstu zwycistwo Komuny Paryskiej mogo przyczyni si do zmiany porzdku politycznego w Europie, co dawaoby Polsce szans na odzyskanie niepodlegoci. Zwycistwo Komuny Paryskiej mogoby by przykadem dla ruchów rewolucyjnych w innych pastwach europejskich, a to, wg autora, osabioby reimy polityczne pastw zaborczych. 1 p. za wyjanienie konsekwencji politycznych Komuny Paryskiej dla sprawy polskiej Zadanie 11. (0 2) A. (0 1) Analiza zmian zachodzcych w gospodarce na podstawie danych statystycznych (II 4 P)

5 W latach liczby obu kategorii pracowników rosn (chocia liczba tkaczy rcznych nie wykazuje tendencji wzrostowej od 1821 r.), a w latach liczba robotników fabrycznych ronie, a liczba tkaczy rcznych maleje. W latach liczba robotników fabrycznych bya mniejsza od liczby tkaczy rcznych, a w latach liczba tkaczy rcznych bya mniejsza od liczby robotników fabrycznych. 1 p. za porównanie zmian z uwzgldnieniem ich dynamiki w obu wskazanych okresach B. (0 1) 5 Uogólnienie informacji zawartych w tabeli z danymi statystycznymi (II 5 P) rewolucja przemysowa 1 p. za podanie nazwy procesu historycznego Zadanie 12. (0 2) A. (0 1) Krytyczna analiza i ocena dokonanej przez autora rysunku interpretacji wydarze (III 2 R) Omieszenie naiwnoci politycznej Polaków, którzy wierzyli, e zostan zrealizowane postanowienia zawarte w Karcie Atlantyckiej. Ukazanie roli Stalina w koalicji antyhitlerowskiej i jego wpywu na spraw polsk. Zdemaskowanie obudnej polityki Stalina wobec Polski w czasie II wojny wiatowej. 1 p. za prawidowe wyjanienie celu propagandowego rysunku B. (0 1) Okrelenie czasu powstania dokumentu (II 1 P) 2. ataku Japoczyków na Pearl Harbor 1 p. za wskazanie poprawnej odpowiedzi Zadanie 13. (0 1) Porównanie dwóch interpretacji wydarzenia i wyjanienie przyczyn rónic w jego prezentacji (III 1, III 2 R)

6 6 Przyczyn rónic w prezentacji planu Marshalla byo to, e plakat i rysunek miay suy rónym celom. Plakat propagowa pozytywny, przychylny stosunek do pomocy amerykaskiej dla Niemiec. Natomiast rysunek prezentowa plan Marshalla jako podstp Stanów Zjednoczonych w celu uzalenienia od siebie pastw Europy i w ten sposób tumaczy odrzucenie planu przez Polsk. Przyczyn rónic byo to, e plakat by adresowany do Niemców, a rysunek do Polaków. Niemcy mieli postrzega plan Marshalla jako prawdziw pomoc gospodarcz, a Polacy jako narzdzie chomto, udajce koo ratunkowe, które uzaleniao Polsk od USA. Plakat powsta w Niemczech, które byy pod wpywami pastw zachodnich, a rysunek zosta opublikowany w Polsce bdcej pod wpywem ZSRR. 1 p. za wyjanienie przyczyn rónic w prezentacji planu Marshalla Zadanie 14. (0 1) Wyjanienie problemu w kontekcie okresu historycznego (III 2 R) Zastrzeenia cenzury mogo budzi wskazanie podobiestwa sposobu sprawowania wadzy w PRL do rzdów jakobinów we Francji. Zastrzeenia cenzora mogo budzi dostrzeenie analogii pomidzy terrorem jakobiskim a dziaaniami wadz komunistycznych w Polsce. Stylistyka wypowiedzi autora tekstu uywanie okrele bdy i wypaczenia, walka o utrzymanie [wadzy] raz zdobytej wskazuje na krytyczny stosunek do wadz komunistycznych, co mogo budzi zastrzeenia cenzury. 1 p. za wyjanienie problemu Zadanie 15. (0 1) Uporzdkowanie chronologiczne wydarze (II 1 P) Powstanie pastwa Izrael 2 Masakra na Placu Niebiaskiego Spokoju w Pekinie 5 Rok Afryki wyzwolenie wielu kolonii na tym kontynencie 3 Zrzucenie bomb atomowych na Hiroszim i Nagasaki 1 Wycofanie wojsk amerykaskich z Wietnamu 4 1 p. za uporzdkowanie wszystkich wydarze w cigu chronologicznym

7 Cz II Zadanie 16. (0 1) Krytyczna analiza i ocena rónych interpretacji historii (III 2 R) 7 Zgodnie z tez postawion przez Georga Hegla, Kazimierza Wielkiego mona nazwa wielkim czowiekiem w historii. Przykadowe argumenty: Wprowadzi Polsk w nowy okres monarchii stanowej. Dokoczy dziea zjednoczenia pastwa. Dba o rozwój gospodarki. Dokona unifikacji prawa. Dokona przeomowej zmiany w kierunkach polityki zagranicznej Polski. 1 p. za prawidow ocen i uzasadnienie zawierajce dwa argumenty, w których zdajcy wykaza, e panowanie Kazimierza Wielkiego miao charakter przeomowy dla Polski Zadanie 17. (0 1) Wyjanienie rónych interpretacji historii i ich przyczyn (III 2 R) Przykad poprawnej odpowiedzi: Przyczyn dwóch rónych ocen polityki Kazimierza Wielkiego byy aktualne potrzeby propagandowe wadz. W latach 50. XX w., po zmianie granic, król nie by postaci pozytywnie ocenian, gdy dokona ekspansji na Wschód i nie odzyska Pomorza Gdaskiego oraz zrzek si lska. W dekadzie Gierka, gdy kadziono nacisk na unowoczenienie i modernizacj gospodarcz pastwa, Kazimierz Wielki by oceniany pozytywnie. 1 p. za podanie i wyjanienie przyczyn dwóch rónych ocen króla Zadanie 18. (0 1) Wyszukanie i interpretacja informacji z tekstu (II 1 R) Uniwersa poaniecki 1 p. za podanie nazwy dokumentu Zadanie 19. (0 1) Odczytanie i wyjanienie rónych interpretacji historii (III 2 R)

8 8 Autorzy rónie oceniaj stosunek Kociuszki do sprawy chopskiej. Ludwik Waryski uwaa, e Kociuszko nie dba o interesy chopów, a jedynie wykorzysta ich do walki. Natomiast Próchnik uzna, e Tadeusz Kociuszko by rzecznikiem poprawy sytuacji chopów. Ludwik Waryski uwaa, e pogldy Tadeusza Kociuszki na spraw chopsk byy zachowawcze, a Adam Próchnik uzna, e byy radykalne. 1 p. za zajcie stanowiska i uzasadnienie Zadanie 20. (0 1) Wyszukanie informacji w tekcie (II 1 R) Na zmian wizerunku publicznego Napoleona I wpyny dwa wydarzenia: wprowadzenie konsulatu (przewrót 18 brumaire a, obalenie Dyrektoriatu) wprowadzenie cesarstwa (koronacja cesarska). 1 p. za podanie dwóch wydarze Zadanie 21. (0 1) Analiza tekstu i róda ikonograficznego odczytanie i uogólnienie informacji (II 1 R) W ródach E i F odwoywano si do tradycji: karoliskiej (monarchii Karola Wielkiego) rzymskiej (antycznej). 1 p. za odpowied z dwoma elementami wynikajcymi z analizy obu róde Zadanie 22. (0 2) Interpretacja róda ikonograficznego (III 1 R) Przykad poprawnej odpowiedzi: Napoleon Bonaparte zosta przedstawiony jako oswobodziciel oraz jako zwycizca odbywajcy tryumf. Zerwany acuch w doniach Napoleona oznacza wyzwolenie Polski. Autor miedziorytu ukaza Napoleona na rydwanie. Zwycizc witaj tumy podczas uroczystego wjazdu do miasta. 2 p. za dobr interpretacj dwóch waciwych elementów miedziorytu 1 p. za dobr interpretacj jednego waciwego elementu miedziorytu

9 Zadanie 23. (0 1) Uogólnienie informacji z tekstu (II 5 P) Cesarz Franciszek Józef I Dynastia Habsburgów 1 p. za rozpoznanie postaci i podanie nazwy dynastii 9 Zadanie 24. (0 1) Dostrzeenie i wyjanienie przyczyn rónych interpretacji historii (III 2 R) Na rónorodno ocen cesarza miay wpyw: czynnik narodowociowy czynnik ideologiczny (pogldy polityczne autorów) czas, w którym powstay biografie. 1 p. za podanie dwóch czynników Cz III Zadanie 25. (0 20) Wiadomoci i rozumienie Pisanie wasnego tekstu na podany temat (I III) Ocenianie zadania rozszerzonej odpowiedzi z historii polega na przyporzdkowaniu wypracowania do jednego z czterech poziomów. Wypracowanie, które nie spenia wymogów poziomu I, jest oceniane na 0 punktów. Zdajcy otrzymuje za zadanie rozszerzonej odpowiedzi maksymalnie 20 punktów, jeeli napisa wyczerpujc, logiczn i spójn prac, poprawn pod wzgldem merytorycznym i jzykowym. Istotne znaczenie ma poprawno informacji podanych przez zdajcego w wypracowaniu. Zamieszczenie informacji niezwizanych z tematem wpywa na obnienie punktacji. Jeeli w pracy zostay zawarte informacje wiadczce o zupenym braku zrozumienia omawianego tematu to wypracowanie oceniane jest na 0 punktów.

10 10 Temat I dny wadzy wódz czy dalekowzroczny polityk? Przedstaw i oce rol, jak odegra Aleksander Wielki w dziejach staroytnego wiata. Poziom IV (16 20 p.) przedstawi wszechstronnie zagadnienie w syntetycznej formie, dokona trafnej i celowej selekcji faktów, posuy si ze zrozumieniem terminologi historyczn oraz oceni dokonania Aleksandra Wielkiego przedstawi zagadnienie w ujciu dynamicznym; dostrzeg zoono zjawisk historycznych, ukazujc róne ich aspekty: polityczne, militarne, gospodarcze, spoeczne, kulturowe oraz powizania pomidzy nimi wiadomie odniós si do historiografii i oceny historyków (np. Peter Green, Adam Ziókowski) sformuowa wnioski oraz podsumowa rozwaania. Poziom III (11 15 p.) przedstawi zagadnienie w syntetycznej formie, dokona trafnej i celowej selekcji faktów, wiadczcej o rozumieniu ich znaczenia i hierarchii, posugujc si ze zrozumieniem terminologi historyczn przedstawi zagadnienie w ujciu dynamicznym; dostrzeg zoono zjawisk historycznych, podejmujc prób ukazania rónych ich aspektów, np. politycznych, militarnych, gospodarczych, spoecznych, kulturowych, oraz zwizków midzy nimi zaproponowa cezury wewntrzne w opisywanym zagadnieniu, np. bitwa pod Cherone, przekroczenie cieniny Hellespont, opanowanie Persji sformuowa wnioski i podj prób oceny. Poziom II (6 10 p.) przedstawi w ujciu statycznym faktografi, która jest potrzebna do udzielenia odpowiedzi na pytanie postawione w temacie wypracowania poda niektóre przyczyny i skutki omawianego zagadnienia, np. powstanie kultury hellenistycznej, rozpad imperium prawidowo uy i zastosowa terminologi historyczn, np. Zwizek Koryncki, falanga, satrapie, diadochowie, dynastia Ptolemeuszów podj prób sformuowania wniosków. Poziom I (1 5 p.) podj rozwaanie nad problemem, podajc tylko kilka faktów dotyczcych podbojów Aleksandra Wielkiego, czsto nieuporzdkowanych, zwykle bez wskazywania zwizków midzy nimi, np. wojna z Persj, wyprawa do Indii, budowa Aleksandrii poprawnie umieci rozwaania w czasie i przestrzeni.

11 Temat II Dwie drogi do niepodlegoci. Przedstaw i oce zasugi Romana Dmowskiego i Józefa Pisudskiego dla odzyskania wolnoci przez Polsk. Poziom IV (16 20 p.) przedstawi wszechstronnie zasugi Józefa Pisudskiego i Romana Dmowskiego w walce o niepodlego Polski oraz oceni dokonania obu polityków posugujc si terminologi historyczn, wyjani zoono zjawisk historycznych i ukaza róne ich aspekty: polityczne, militarne, ideologiczne, oraz powizania midzy nimi wiadomie odniós si do historiografii, zwróci uwag na róne stanowiska prezentowane przez historyków (np. Tomasz Nacz, Roman Wapiski, Andrzej Garlicki) sformuowa wnioski i podsumowa rozwaania. Poziom III (11 15 p.) przedstawi zagadnienie w syntetycznej formie, dokona trafnej i celowej selekcji faktów, wiadczcej o rozumieniu ich znaczenia i hierarchii, posuy si ze zrozumieniem terminologi historyczn przedstawi zagadnienie w ujciu dynamicznym; dostrzeg zoono zjawisk historycznych, podj prób ukazania rónych ich aspektów, np. politycznych, militarnych, ideologicznych zaproponowa cezury wewntrzne w opisywanym zagadnieniu, np. stosunek ententy do sprawy polskiej przed i po wybuchu rewolucji bolszewickiej sformuowa wnioski i podj prób oceny. Poziom II (6 10 p.) przedstawi w ujciu statycznym faktografi, która jest potrzebna do opracowania zagadnienia poda niektóre przyczyny i skutki przedstawianego zagadnienia, np. konsekwencje wybuchu rewolucji w Rosji dla sprawy polskiej, wpyw aktu 5 listopada na kryzys przysigowy prawidowo uy i zastosowa terminologi historyczn, np. Liga Polska, Liga Narodowa, Polska Partia Socjalistyczna, orientacja prorosyjska, orientacja proaustriacka, endecja, Polska Organizacja Wojskowa podj prób sformuowania wniosków. Poziom I (1 5 p.) podj rozwaanie nad problemem, podajc tylko kilka faktów zwizanych z tematem, czsto nieuporzdkowanych, zwykle bez wskazywania zwizków midzy nimi, np. powstanie Legionów Polskich, utworzenie Komitetu Narodowego Polskiego, wybuch rewolucji w Rosji, klska pastw centralnych poprawnie umieci rozwaania w czasie i w przestrzeni. 11