Ocena stężeń produktów zaawansowanej glikacji białek oraz ich receptora u chorych na stwardnienie rozsiane

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ocena stężeń produktów zaawansowanej glikacji białek oraz ich receptora u chorych na stwardnienie rozsiane"

Maria Kwiatkowska
4 lat temu
Przeglądów:

1 Lek. Bartłomiej Kumaszka Ocena stężeń produktów zaawansowanej glikacji białek oraz ich receptora u chorych na stwardnienie rozsiane Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych STRESZCZENIE Opiekun naukowy: dr hab. n. med. Krystyna Tyrpień-Golder prof. nadzw. SUM Opiekun pomocniczy: dr n. med. Aleksandra Damasiewicz-Bodzek Katedra i Zakład Chemii Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Zabrze 2017

2 Adres autora: Lek. Bartłomiej Kumaszka Szpital Powiatowy im. Prałata J.Glowatzkiego ul. Opolska 36A Strzelce Opolskie Recenzenci: Prof. dr hab. n. med. Krystyna Pierzchała Emerytowany Pracownik SUM Prof. dr hab. Andrzej Gamian Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu Kierownik Katedry i Zakładu Biochemii Lekarskiej Strona 2

3 STRESZCZENIE Glikacja białek odnosi się do wieloetapowego procesu zachodzącego spontanicznie, jakiemu podlegają białka zarówno w organizmach żywych jak i in vitro podczas przetwarzania żywności. Proces ten jest nieenzymatycznym procesem modyfikacji cząsteczek białkowych zachodzącym pod wpływem cukrów redukujących. Przebiega w organizmie człowieka zarówno w warunkach fizjologicznych, jak i, znacznie intensywniej, w warunkach hiperglikemii. Powstawanie glikowanych białek może być m.in. konsekwencją długotrwałego stresu oksydacyjnego, związanego z nasiloną rodnikogenezą lub upośledzonym unieszkodliwianiem reaktywnych form tlenu (RFT). Końcowe produkty zaawansowanej glikacji białek (AGE) zaangażowane są w patogenezę wielu schorzeń, w tym chorób neurodegeneracyjnych, takich jak stwardnienie rozsiane (SM). Stwardnienie rozsiane jest poważnym, jednym z częstszych schorzeń układu nerwowego, dotyczącym często osób stosunkowo młodych. Współczesna medycyna charakteryzuje SM jako dolegliwość o wieloczynnikowej, złożonej i nie do końca poznanej etiopatogenezie. Sugeruje się, iż wiele ksenobiotyków może inicjować nieprawidłowe reakcje układu immunologicznego u osób z określonymi predyspozycjami genetycznymi. Wiele z tych związków może także niekorzystnie wpływać na stan równowagi redoks organizmu, zaostrzając rodnikogenezę i zmniejszając antyoksydacyjne mechanizmy obronne. Może to stanowić pomost łączący etiopatogenezę SM z procesami zaawansowanej glikacji białek w organizmie człowieka. Celem pracy była ocena intensywności procesów glikacji białek u chorych na stwardnienie rozsiane i ich ewentualnego zaangażowania w aktywność procesu chorobowego. Badania obejmowały opracowanie autorskiego kwestionariusza za pomocą którego ankietyzowano grupę chorych na SM zamieszkujących rejon Górnego Śląska, skupionych w Śląskim Stowarzyszeniu Chorych na Stwardnienie Rozsiane SEZAM z siedzibą w Gliwicach-Bojkowie. Materiał kontrolny stanowiły próbki krwi zdrowych ochotników. Oznaczenia stężeń wybranych parametrów zaawansowanej glikacji białek: AGE, karboksymetylolizyny (CML) i karboksyetylolizyny (CEL) oraz ich rozpuszczalnego receptora (srage) w surowicach chorych na SM oraz zdrowych ochotników dokonano metodą immunoenzymatyczną (ELISA) z wykorzystaniem komercyjnie dostępnych zestawów. Oznaczenia przeprowadzano w jednej serii zgodnie z zaleceniami producentów po wstępnym, samodzielnym dobraniu najkorzystniejszych rozcieńczeń badanych surowic. Na podstawie analizy uzyskanych wyników można stwierdzić, że stwardnieniu rozsianemu towarzyszy nasilenie procesów glikacji białek, w przypadku stężenia CML, Strona 3

4 zmiany te są istotne statystycznie. Czas trwania choroby oraz stopień niewydolności ruchowej wydają się nie wpływać na zaawansowanie procesu glikacji. Jednakże proces chorobowy towarzyszący stwardnieniu rozsianemu zmienia korelacje pomiędzy poszczególnymi produktami glikacji białek, szczególnie dotyczy to korelacji pomiędzy stężeniami CML i CEL. Słowa kluczowe: produkty zaawansowanej glikacji białek, stwardnienie rozsiane, CML, CEL, srage, ELISA, RFT SUMMARY Protein glycation refers to the multi-stage spontaneous process that occurs in both living and in vitro proteins in food processing. This is a non-enzymatic process of modifying protein molecules under the influence of reducing sugars. It runs in the human body both under physiological conditions and, more intensively, under hyperglycemia. The formation of glycated proteins can be the consequence of long-term oxidative stress associated with increased radicals or oxidative depletion of reactive oxygen species (RFT). Advanced glycation end products (AGE) are involved in the pathogenesis of many diseases, including neurodegenerative diseases such as multiple sclerosis (MS). Multiple sclerosis is a serious, one of the commonest neurological conditions, often affecting relatively young people. MS is characterized by contemporary medicine as a disorder of multifactorial, complex and not fully understood etiopathogenesis. It is suggested that many xenobiotics may initiate abnormal immune response in individuals with certain genetic predispositions. Many of these compounds can also adversely affect the state of redox balance of the body, exacerbating radicalization and reducing antioxidant defense mechanisms. This can be a bridge linking the etiopathogenesis of MS to the processes of advanced glycation of proteins in the human body. The aim of the study was to evaluate the intensity of protein glycemia in patients with multiple sclerosis and their possible involvement in disease activity. The study involved an authoritative questionnaire which helped to survey a group of MS patients from the Upper Silesian region, concentrated in the Silesian Association of Multiple Sclerosis SEZAM, based in Gliwice-Bojków. Control blood samples came from healthy volunteers. Concentrations of selected parameters of advanced glycation of proteins: AGE, carboxymethyllysine (CML) and carboxyethylolysin (CEL) and their soluble receptor (RAGE) in sera of patients with MS and Strona 4

5 healthy volunteers were determined by immunoenzymatic method (ELISA) using commercially available kits. The assay was carried out in one batch according to the manufacturers recommendations after initial, independent selection of the most favorable dilutions of the tested sera. Based on the analysis of the obtained results, it can be stated that multiple sclerosis is accompanied by an increase of protein glycemia, in the case of CML these changes are statistically significant. The duration of the disease and the degree of motor impairment do not appear to affect the progression of the glycation processes. However, the disease process associated with multiple sclerosis alters the correlation between individual protein glycation products, particularly the correlation between CML and CEL concentrations. Key words: advanced glycoxidation end products, multiple sclerosis, CML, CEL, srage, ELISA, RFT /-/ Strona 5

Podobne dokumenty

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.

Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ