KOLEJNE OPÓŹNIENIA W MODERNIZACJI POLSKIEJ FLOTY? MON NIE WYBRAŁ UZBROJENIA OKRĘTÓW [OPINIA]

Transkrypt

1 aut. Maksymilian Dura KOLEJNE OPÓŹNIENIA W MODERNIZACJI POLSKIEJ FLOTY? MON NIE WYBRAŁ UZBROJENIA OKRĘTÓW [OPINIA] Ministerstwo Obrony Narodowej nie tylko przesuwa termin rozpoczęcia przetargów na dostawę okrętów bojowych dla Marynarki Wojennej, ale dodatkowo niewiele robi by te przetargi przygotować wcześniej ustalając np. jakie na tych okrętach ma być uzbrojenie. W przypadku rakiet przeciwokrętowych próbuje się przy tym ignorować to, co zarekomendowali wcześniej sami marynarze. Z tego powodu możemy zapłacić więcej, możemy dostać to, co nie jest optymalne i co gorsza na pewno dostaniemy to później. Ministerstwo Obrony Narodowej ma pełne prawo ustalać, co jest dla niego priorytetem, a co nie jeżeli chodzi o program modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP. Dlatego fakt przesunięcia terminu zakupu okrętów bojowych nie powinien nikogo bulwersować, no może poza bezsensownym tłumaczeniem przyczyn podjęcia decyzji o przerwaniu postępowania na Miecznika i Czaplę. Resort obrony narodowej musi mieć jednak świadomość, że nowe jednostki pływające dla Marynarki Wojennej prędzej czy później i tak trzeba będzie kupić. Dlatego powinno się już teraz, bez wydawania pieniędzy, systematycznie przygotowywać do postępowania na Miecznika i Czaplę, tak by po ogłoszeniu przetargu przebiegało ono sprawnie, a budowa okrętów trwała jak najkrócej. Tymczasem Siły Zbrojne, w tym przede wszystkim Inspektorat Uzbrojenia, zapadły w błogi letarg.

2 Rakiety przeciwokrętowe (na zdjęciu typu Harpoon) można było zamontować z łatwością na nawet tak niewielkich jednostkach pływających jak Standard Flex 300 fot. M.Dura Utrudnia to bardzo działanie potencjalnym Wykonawcom - stoczniom (w tym przede wszystkim zagranicznym). Chcą one oczywiście zaproponować projekty korwet i patrolowców w programie Miecznik i Czapla, ale tak naprawdę nie wiedzą, jakie te jednostki mają rzeczywiście być. I nie chodzi tutaj o ich parametry taktyczno-techniczne, ale o wskazanie przez Gestora konkretnych systemów, dla których wcześniej trzeba zabezpieczyć i przygotować miejsce na pokładzie. Czy rzeczywiście powinniśmy wiedzieć, jakie konkretnie uzbrojenie chcemy? W Siłach Zbrojnych kompletnie ignoruje się fakt, że nie można zaprojektować okrętu nie wiedząc wcześniej np.: jakiej wielkości będzie radar obserwacyjny (od tego zależy wysokość i kształt masztu), jaki konkretnie typ rakiet przeciwlotniczych i przeciwokrętowych będzie na jednostce (od tego zależy wielkość miejsca, jakie trzeba zarezerwować na pokładzie dla wyrzutni i ewentualnie magazynu amunicyjnego) oraz jaki typ armaty głównej zostanie zastosowany (od tego zależy konstrukcja całej części dziobowej).

3 To jakiego typu system przeciwlotniczy zostanie wybrany decyduje o projekcie okrętu fot. M.Dura A tymczasem Inspektorat Uzbrojenia takich właśnie projektów okrętowych oczekuje. Dlatego poszczególne stocznie próbują jak w grze losowej trafić w ciemno w gusta wojskowych i proponują okręty z zestawami uzbrojenia i systemów pokładowych, które według tych stoczni: wcale nie muszą być dla nas najbardziej optymalne, ale są w tej chwili najbardziej modne w Siłach Zbrojnych RP. I najbardziej tanie, ponieważ poszczególni Wykonawcy mogą teraz ograniczyć cenę swojej propozycji oferując tańsze systemy uzbrojenia o gorszych parametrach i mniejszych możliwościach, ale również spełniające polskie wymagania. Przykładem może być izraelski, rakietowy system przeciwlotniczy Barak, który potencjalnie mógłby być zastosowany na polskich korwetach. Jest on oferowany w tańszej wersji Barak 1, który spełnia polskie wymagania i droższej wersji Barak 8, który również spełnia polskie wymagania, chociaż daje większe możliwości. Pytanie, co zostanie wybrane przez stocznię, która będzie miała wolną rękę jest pytaniem retorycznym. Trudno jest więc zrozumieć, jak Inspektoratu Uzbrojenia chce porównać koszty budowy okrętów Miecznik i Czapla od różnych producentów, przy braku ustalonych i wspólnych dla wszystkich kryteriów oceny. Może się więc okazać, że wygra projekt droższego okrętu, ale z tańszym uzbrojeniem (a więc o mniejszych możliwościach). Najlepszym przykładem takiego działania jest: już wybieranie przez potencjalnych Wykonawców stocznie armat kalibru 76 mm typu OTO Melara, jako armaty głównej (chociaż z teoretycznie można by zastosować armatę kalibru 57 mm) oraz proponowanie rakiet przeciwokrętowych NSM (tylko dlatego, że są one w tej chwili bez przerwy lansowane wśród polityków jako optymalne dla Marynarki Wojennej).

4 Okręt ORP Orkan jest obecnie uzbrojony w rakiety RBS-15 Mk3. Nadal nie wiadomo jednak w co będą uzbrojone korwety Miecznik fot. Saab Tymczasem to nie stocznie a wojskowi powinni decydować, jakie uzbrojenie zostanie zastosowane na polskich okrętach. I to nie na zasadzie mody, czy wejść, jakie mają poszczególne firmy do osób uważających się za decydentów, ale na podstawie poważnej i możliwej do skontrolowania analizy: zarówno parametrów taktyczno-technicznych, jak i potrzeb całych Sił Zbrojnych RP i sposobu działania samej Marynarki Wojennej. Przy obecnym podejściu i z punktu widzenia formalnego powinno być tak, że po zakończeniu przetargu na okręty Miecznik i Czapla i wyborze konkretnej stoczni, w Inspektoracie Uzbrojenia powinny się rozpocząć postępowanie na wybór i zakup: rakiet przeciwokrętowych i przeciwlotniczych, radarów bojowych, systemów artyleryjskich, sonarów, itd. Pamiętajmy, że systemy te kosztują nawet kilkadziesiąt milionów dolarów (na jeden okręt) i nie powinno ich się w żaden sposób wybierać bez konkretnych WZTT. Problem jest w tym, że takich WZTT prawdopodobnie nikt w Inspektoracie Uzbrojenia nie przygotował i nawet nie rozpoczęto dialogów technicznych, by takie dokumenty opracować. Tymczasem jeżeli typ np. rakiet zostałby wcześniej wybrany, to wtedy przy wyborze stoczni, w ramach jednego postępowania, Inspektorat Uzbrojenia, mógłby w pełni zrzucić na Wykonawcę odpowiedzialność za terminowe dostawy i integrację uzbrojenia - oraz od razu by wiedział, ile to wszystko będzie kosztowało. Aż dziw bierze, że nie wyciągnięto wniosków z budowy okrętu patrolowego Ślązak, gdzie Inspektorat Uzbrojenia stał się współodpowiedzialnym za opóźnienie. Wygląda to tak, jakby komuś wyraźnie zależało, by nie było później czasu na pełną procedurę zakupu systemów uzbrojenia i by później sprzęt za dziesiątki milionów dolarów kupowano np. w ramach tzw. pilnej potrzeby operacyjnej. Liczą się prawdopodobnie na to, że i w tym przypadku nie padnie pytanie, dlaczego kupiono właśnie ten a nie inny system. Tak jak nie zapytano się np., dlaczego w okrętowym systemie walki na Ślązaka został zakupiony trójwspółrzędny radar wykrywania celów powietrznych SMART-S Mk2, podczas gdy wcześniej, na polskie okręty rakietowe typu Orkan, wybrano radar Sea Giraffe.

5 Na szczęście Polska otrzymała bardzo dobrą stację radiolokacyjną, ale w ten sposób mamy dwa różne urządzenia w niewielkiej Marynarce Wojennej - bez możliwości stworzenia jednolitego pakietu logistycznego. Oczywiście SMART-S Mk2 jest produkowany przez dostawcę okrętowego systemu walki TACTICOS firmę Thales, a więc nie będzie większych problemów z ich połączeniem. Należy jednak pamiętać, że Marynarka Wojenna wcześniej zapłaciła również za integrację z TACTICOS-em radaru Sea Giraffe. Na polskich okrętach zakupiono wcześniej radary Sea Giraffe i zapłacono za ich zintegrowanie z systemem TACTICOS, co nie przeszkodziło w zakupie radaru SMART-S Mk2 dla jednego okrętu patrolowego Ślązak fot. M.Dura Jednak po wyborze Stoczni Marynarki Wojennej, jako stoczni kończącej Ślązaka nie było już prawdopodobnie czasu na ceregiele z wyborem dostawcy radaru i to Thales zaproponował konkretne rozwiązanie. I tak prawdopodobnie ktoś w resorcie obrony może chcieć zrobić na Miecznikach i Czaplach. Kto wybiera rakiety przeciwokrętowe na Mieczniki : Marynarka Wojenna czy Inspektorat Uzbrojenia? Jak się okazuje bezczynność Marynarki Wojennej w sprawie systemów okrętowych może być tylko pozorna. Już wiemy np. że w przypadku rakiet przeciwokrętowych Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych (DG RSZ) przeprowadziło odpowiednią analizę i określiło, jakie rozwiązanie byłoby najbardziej optymalne na polskich okrętach. Na nasze pytania Czy prowadzone były analizy na temat optymalnej rakiety przeciwokrętowej dla MW, szczególnie jeżeli chodzi o RBS-15 i NSM ppłk Szczepan Głuszczak, Rzecznik Prasowy Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych odpowiedział bowiem, że Tak. Były prowadzone analizy na temat optymalnej rakiety dla MW. Biorąc pod uwagę efektywne wykorzystanie możliwości przeciwokrętowych rakiet zasadnym jest posiadanie na wyposażeniu Marynarki Wojennej KPR [Red.

6 Kierowanych Pocisków Rakietowych] o dwóch różnych, niezależnych układach samonaprowadzania (USN). Rakiety NSM wykorzystywane w Morskiej Jednostce Rakietowej są naprowadzane na podczerwień - fot. M.Dura Jeżeli więc Morska Jednostka Rakietowa (MJR) wykorzystuje tylko pociski naprowadzane głowicą pasywną (wyszukującą źródła promieniowania termicznego) to na okrętach, wg. DG RSZ, powinny być rakiety naprowadzane aktywnie, z wykorzystaniem głowicy radiolokacyjnej (RBS-15, Exocet, Harpoon). Inne podejście ma jednak Inspektorat Uzbrojenia który oczywiście potwierdził, że uwzględni analizy i wnioski opracowane przez Gestora (Marynarkę Wojenną), ale zaznaczył jednocześnie, że nadal bierze się pod uwagę oba rozwiązania. Oczywiście IU, jako Zamawiający, bierze pod uwagę wszelkie dokumenty, w tym analizy i uwagi przekazywane przez Gestora w całym procesie pozyskiwania Sprzętu Wojskowego płk Sławomir Lewandowski Główny Specjalista Inspektorat Uzbrojenia

7 Rakiety RBS-15 Mk3 wykorzystywane na okrętach rakietowych typu Orkan są naprowadzane aktywną głowicą radiolokacyjną - fot. M.Dura Defence24.pl: Ponieważ NSM są naprowadzane na podczerwień, czy to oznacza, że na okręty zostaną zakupione naprowadzane radiolokacyjnie rakiety RBS-15? MW jest w posiadaniu rakiet zarówno z termicznym jak i radiolokacyjnym system samonaprowadzania. Na dzień dzisiejszy nie wskazujemy konkretnego rozwiązania. płk Sławomir Lewandowski Główny Specjalista Inspektorat Uzbrojenia Jak będą wybierane rakiety przeciwokrętowe na Mieczniki? To, że wyraźne wskazanie Gestora uznano w Inspektoracie Uzbrojenia tylko za opinię to jedno. Bardziej jednak niepokoi fakt, że nadal nie jest jasne, jak będą wybierane rakiety przeciwokrętowe na Mieczniki. Na razie wiadomo jedynie, że nadal nie zostały one wskazane i że brane są pod uwagę różne typy KPR.

8 Defence24.pl: Jakie rakiety przeciwokrętowe zostały już wybrane dla okrętów obrony wybrzeża MIECZNIK?: RBS-15, NSM, Exocet czy Harpoon? Nie zdecydowano jakiego typu rakiety przeciwokrętowe będą pozyskiwane dla okrętów obrony wybrzeża MIECZNIK. Brane są pod uwagę rożne typy rakiet, które spełniają określone dla nich wymagania. płk Sławomir Lewandowski Główny Specjalista Inspektorat Uzbrojenia Nie są również gotowe dokumenty do uruchomienia postępowania, ani tym bardziej nie wiadomo, kiedy to postępowanie zostanie uruchomione. Defence24.pl: Jeżeli nie zostały wybrane to kiedy zostaną i kiedy zostanie ogłoszone postępowanie? Czasu jest niewiele, ponieważ zbliża się wybór Miecznika. Przygotowywane są dokumenty niezbędne do uruchomienia tego postępowania. płk Sławomir Lewandowski Główny Specjalista Inspektorat Uzbrojenia Nie wiadomo nawet, czy takie postępowanie będzie w ogóle przeprowadzone. Wszystko bowiem wskazuje na to, że docelowe rozwiązania, jeżeli chodzi o wyposażenie, mają zaproponować. Wykonawcy (stocznie), a Inspektorat Uzbrojenia z udziałem Gestora będzie je tylko oceniać pod względem zgodności z WZTT. Defence24.pl Czy stocznie przedstawiają swoje projekty w ramach programu Miecznik proponują na nich określone rakiety przeciwokrętowe, przeciwlotnicze, radar obserwacji głównej, typ sonaru i typ okrętowego systemu walki?. Wykonawcy, którzy zostaną zaproszeni do wzięcia udziału w tym postępowaniu będą zobligowani do przedstawienia Zamawiającemu projektu wstępnego okrętu, który powinien zawierać rozwiązania będące odpowiedzią na przekazane firmom wymagania ujęte w WZTT (Wstępne Założenia Taktyczno-Techniczne dokument niejawny). Przy wyborze nowego SpW uwzględnia się m. in. jego parametry, perspektywę dalszego jego rozwoju, stopień unifikacji ze sprzętem znajdującym się już na wyposażeniu Sił Zbrojnych, możliwy transfer technologii, obsługę, serwis, itp. O tym jaki wybierzemy sprzęt zadecydują negocjacje z Wykonawcą, w których ważną rolę odegra Gestor tego sprzętu. płk Sławomir Lewandowski Główny Specjalista Inspektorat Uzbrojenia

9 Nie jest wykluczone, że teoretycznie polskie wymagania spełniają również chińskie rakiety przeciwokrętowe typu YJ-62 fot. M.Dura Przy takim podejściu Inspektorat Uzbrojenia nie uwzględnia jednak faktu, że prawdopodobnie ( prawdopodobnie, ponieważ WZTT nie jest jawne) każdy typ rakiety przeciwokrętowej, jaki jest oferowany na rynku zachodnim, spełnia nasze WZTT. Wykonawca nie może więc wiedzieć, co powinien nam zaoferować, by było to optymalne dla Marynarki Wojennej, bo z jego punktu widzenia najlepsze jest to, co jest tańsze. Natomiast z technicznego punktu widzenia jest mu tak naprawdę wszystko jedno, ponieważ integracja rakiet przeciwokrętowych na okrętach nie stanowi dla stoczni żadnego problemu. Przykładem może być okręt Gowind 2500, który w wersji budowanej dla Egiptu jest uzbrojony we francuskie rakiety przeciwokrętowe Exocet MM40 Block 3 (naprowadzane aktywną głowicą radiolokacyjną), natomiast w wersji budowanej dla Malezji ma posiadać norweskie pociski NSM (naprowadzane głowica pasywną na podczerwień). W obu tych przypadkach, typ rakiet wskazali Malezyjczycy i Egipcjanie a nie stocznia DCNS, wybierając ze wszystkich dostępnych na rynku pocisków. U nas ma być jednak inaczej. Projekt korwety Gowind 2500 dla Marynarki Wojennej, podobnie jak projekty jednostek proponowanych przez stocznie TKMS, Damen i Navantia, mają być bowiem dostarczone z konkretnym zestawem uzbrojenia. Trudno jest bowiem przypuszczać by poszczególni Wykonawcy zaproponowali tylko tzw. wersję bazową okrętów oraz katalog rakiet przeciwlotniczych, rakiet przeciwokrętowych, radarów, sonarów itd., które Inspektorat Uzbrojenia wraz z Gestorem będą później wybierali, według sobie tylko wiadomego schematu i bez WZTT. Jakie rakiety są najlepsze dla Marynarki Wojennej?

10 Zgodnie z tym, co twierdzi Inspektorat Uzbrojenia, przy wyborze rakiet przeciwokrętowych mają być uwzględnione m.in. ich parametry, perspektywa dalszego rozwoju, stopień unifikacji ze sprzętem znajdującym się już na wyposażeniu Sił Zbrojnych, możliwy transfer technologii, obsługę i serwis. W polskiej rzeczywistości, spośród pocisków dostępnych na rynkach, mogą być tak naprawdę brane pod uwagę cztery rozwiązania: RBS-15 (szwedzkiej firmy Saab), NSM (norweskiego koncernu Kongsberg), Exocet (francuskiego koncernu MBDA) i Harpoon (amerykańskiego koncernu Boeing). Są one podobne jeżeli chodzi o parametry i dają taką samą możliwość transferu technologii (czyli tak naprawdę żadną). Gdyby rzeczywiście uznano, że ważne są perspektywy dalszego rozwoju to wtedy z tej listy odpadłby amerykański KPR Harpoon, którego losy w Stanach Zjednoczonych nie są nadal określone (Amerykanie do dzisiaj nie rozpoczęli programu jego dalszego rozwoju, pomimo że rakieta ta ma nadal bardzo dobre osiągi). Pozostałe wymagania (w tym przede wszystkim stopień unifikacji ze sprzętem znajdującym się już na wyposażeniu Sił Zbrojnych ) nie mają tak naprawdę znaczenia, ponieważ wielokrotnie z nich rezygnowano, czego przykładem jest jedyny w Polsce radar SMART-S Mk2 wybrany na okręt patrolowy Ślązak. Marynarka Wojenna wprowadziła cały system logistyczny pozwalający na przechowywanie, transport i załadunek rakiet RBS-15 Mk3 na okręty, za co zapłacono niemałe pieniądze fot. M.Dura Z logicznego punktu widzenia największe szanse powinny mieć wykorzystywane już w Polsce szwedzkie rakiety RBS-15 oraz norweskie NSM (Naval Strike Missile). Oba te pociski znajdują się bowiem w większej ilości na wyposażeniu Marynarki Wojennej: RBS-15 Mk3 na okrętach typu Orkan oraz NSM w Nadbrzeżnym Dywizjonie Rakietowym.

11 Swój system transportowy i załadowczy ma również Nadbrzeżny Dywizjon Rakietowy dla rakiet NSM - fot. M.Dura Każda rakieta ma swoje wady i zalety Porównując konstrukcje poszczególnych typów rakiet widać, że w każdej z nich, na różne sposoby, konstruktorzy starali się zwiększyć prawdopodobieństwo zniszczenia atakowanego celu. Najszerzej próbują działać w tej dziedzinie Rosjanie, którzy chcą zapewnić sobie przejście przez obronę przeciwlotniczą przeciwnika stosując na okrętach zarówno pociski z różnymi systemami naprowadzania (na podczerwień i radiolokacyjne), jak i zwiększając ich prędkość do ponad 2,5 Mach (rakiety P-800 Oniks). W ten sposób przeciwnik nie wie, z jakim zagrożeniem będzie miał do czynienia i będzie się musiał przygotowywać na wszystkie ewentualności a to jest o wiele trudniejsze. W przeciwieństwie do ponaddźwiękowych pocisków rosyjskich, konstruktorzy zachodni postawili tylko na mniejsze prędkości - nastawiając się za to na technologię stealth oraz manewrowość i inteligentność. Tak postąpił norweski koncern Kongsberg, który opracował stosunkowo niedużą rakietę NSM o małej, skutecznej powierzchni odbicia, a więc trudną do wykrycia. Jest to pocisk reklamowany jako stealth, a niewykrywalność potęguje się jeszcze niskim pułapem lotu. Norwedzy podkreślają dodatkowo, że ich rakiety NSM są całkowicie pasywne ponieważ wykorzystują głowicę naprowadzającą się na źródło promieniowania termicznego.

12 Rakieta NSM jest najmniejsza spośród KPR proponowanych Marynarce Wojennej fot. M.Dura To co jest dobre przy Nadbrzeżnym Dywizjonie Rakietowym z kilkudziesięcioma rakietami nie musi być jednak dobre w przypadku okrętu, który ma tych rakiet tylko 4 lub maksymalnie 8. Tutaj zakłada się, że wyeliminowanie przeciwnika z walki musi nastąpić po trafieniu jednym pociskiem. Dlatego konstruktorzy Exocetów, Harpoonów i RBS-15 zaproponowali większe rakiety, automatycznie o większej skutecznej powierzchni (SPO) odbicia, ale za to przenoszące dwukrotnie większe głowice bojowe. Skutek wybuchu zwiększa dodatkowo sam, cięższy pocisk i pozostałe w nim paliwo. Bardzo wielu specjalistów wątpi, czy jedna niewielka rakieta NSM może wyłączyć z walki duże i opancerzone okręty rosyjskie. Filmy z prób norweskich pocisków pokazują oczywiście trafienie w okręt-cel (i to dokładnie we wskazane miejsce), jednak zarejestrowane uszkodzenia prawdopodobnie nie wyeliminowałyby tej jednostki całkowicie z operacji. Mały ładunek bojowy ma zrekompensować w rakietach NSM możliwość trafienia dokładnie we wskazany punkt okrętu. Ale czy przy manewrującej jednostce pływającej i przy stosowaniu systemów kamuflujących rzeczywiście można na tym opierać swoją skuteczność? Specjaliści przypominają również, że głowica naprowadzana na podczerwień jest oczywiście pasywna a więc niewykrywalna, ale ma ona również swoje wady. Jeżeli bowiem istnieją laserowe systemy zakłócania pocisków z przenośnych, rakietowych zestawów przeciwlotniczych klasy MANPADS, to mogą być również takie systemy przeciwko rakietom przeciwokrętowym. Zakłócenie głowic termicznych jest więc możliwe i łatwiejsze niż głowic radiolokacyjnych. Dodatkowo badania dotyczące skutecznej powierzchni odbicia radiolokacyjnego wykazały, że tysiąckrotne ograniczenie SPO z 1m 2 do 0,001m 2 zmniejsza zasięg wykrycia tylko o 80%. Dlatego większą uwagę w Exocetach, Harpoonach i RBS-15 przywiązuje nie do kształtu rakiety, a do profilu lotu.

13 Rakieta Exocet jest naprowadzana aktywną głowica radiolokacyjną i zalicza się do najlepiej sprawdzonych bojowo fot. M.Dura Przykładowo już w starszych wersjach Exocetów (Block 2), w drugiej fazie lotu, w odległości około 9 km od celu rakiety te automatycznie zniżały pułap do wysokości zgodnej ze stanem morza (1-3 m), określonym przez systemy pokładowe. Pocisk może więc nawet lecieć pomiędzy falami, stając się tym samym niezmiernie trudnym do wykrycia, zarówno przez środki obserwacji technicznej jak i wzrokowej. Prawdopodobieństwo trafienia w kadłub małych okrętów zwiększono obniżając jeszcze bardziej pułap lotu rakiety na 300 metrów przed celem. Dodatkowo, przy zadaniu rakiecie tzw. manewru kątowego, Exocet (i inne pociski tej klasy) mogą po przechwyceniu celu kierować się na cel fikcyjny, przesunięty w stosunku do właściwego, który atakowany jest dopiero w ostatnim momencie. Pozwala na to stosunkowo szeroka wiązka radaru w głowicy, którego antena oczywiście zwiększa jej skuteczną powierzchnię odbicia, ale jednocześnie zwiększa zasięg i prawdopodobieństwo wykrycia przy locie na maksymalnych odległościach.

14 Rakieta RBS-15 Mk3 jest naprowadzana aktywną głowica radiolokacyjną i jest największą rakietą proponowaną dla Marynarki Wojennej. Ma to swoje wady i zalety fot. Saab Należy bowiem mieć świadomość, że przy prędkościach poddźwiękowych cel zadany przed startem pocisku może przemieścić się na dosyć dużą odległość i USN będzie go musiał później odszukać. Najważniejszą zaletą radaru jest jednak możliwość działania w każdych warunkach atmosferycznych, nawet w takich, gdy skuteczność głowic termicznych wyraźnie spada. I to dlatego dla polskich, małych okrętów rakietowych projektu 1241 typu Tarantul-1 kupiono więcej rakiet typu P-21 z radiolokacyjnym USN niż P-22 - z głowicą termiczną.

15 Być może należałoby sobie teraz odpowiedzieć, dlaczego Marynarka Wojenna sprowadzając małe okręty rakietowe projektu 1241 kupiła dla nich więcej rakiet typu P-21 z USN radiolokacyjną niż P-22? fot. M.Dura Jak widać nadal trwa w tej chwili spór, który z pocisków przeciwokrętowych byłby najlepszy dla Marynarki Wojennej i to spór, którego nie wiadomo dlaczego nie chce się w Siłach Zbrojnych jawnie i definitywnie rozstrzygnąć. Inspektorat Uzbrojenia tylko przyjął do wiadomości opinię gestora uważającego, że konieczne jest posiadanie pocisków o zróżnicowanych układach naprowadzania, ale nadal z niewiadomego powodu odkłada to, co powinno być wiadome przed wyborem projektu okrętu. Tymczasem na pewno nie jest to instytucja, która ma kompetencję, by określać co będzie najlepsze dla polskiej floty. Od tego jest bowiem gestor współpracujący wcześniej w tych analizach z ośrodkami naukowymi w tym przede wszystkim z Akademią Marynarki Wojennej. Można mieć tylko nadzieję, że taka decyzja nie zapadnie w jakimś zamkniętym i nieokreślonym później gabinecie.