I N F O R M A C J A P R A S O W A

Transkrypt

1 I N F O R M A C J A P R A S O W A WARSZAWA, 3 października 2016 r. Coface: postanowienia upadłościowe i restrukturyzacyjne w Polsce w trzech kwartałach 2016 roku. Bankructw nieznacznie mniej. Coraz częściej wdrażane są postępowania restrukturyzacyjne. Prezentowane statystyki są przygotowywane przez ubezpieczyciela należności Coface od 1997 roku w oparciu o daty wydania postanowień sądów o ogłoszeniu upadłości, czyli faktyczne daty upadłości. Wyniki za 3 kwartały 2016 nie są ostateczne i należy się jeszcze spodziewać wzrostu o kilkanaście przypadków. Jednak dane sprzed roku, do których liczony jest ostatni wzrost procentowy r./r., pochodzą także z końca września, co zapewnia rzetelność porównań statystycznych. Dane historyczne, dotyczące lat , pokazują wyniki znane na koniec każdego roku. Należy zwrócić uwagę, że od r. zmianie uległy dotychczasowe przepisy w prawie upadłościowym - wprowadzono nowe prawo restrukturyzacyjne. Głównym celem postępowania restrukturyzacyjnego, oprócz zaspokojenia wierzycieli, jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego - również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Istotną zmianą jest także fakt, że w obecnym prawie, postępowaniu restrukturyzacyjnemu podlegają zarówno firmy niewypłacalne, jak i zagrożone niewypłacalnością, w związku z tym nowe statystyki pokazują nie tylko liczbę bankrutów, ale także firm zagrożonych bankructwem. Wcześniej obowiązujące prawo umożliwiało ogłoszenie upadłości układowej tylko wobec firmy faktycznie niewypłacalnej. W pierwszych trzech kwartałach 2016 r. liczba upadłości i restrukturyzacji polskich firm wyniosła 559, czyli o 7 mniej (-1 proc.) niż w analogicznym okresie 2015 r. (wg danych na dzień 29 września br.) Wśród rodzajów postępowań upadłościowych najwięcej ogłoszono upadłości w celu likwidacji majątku (405 tj. 72 proc.), a najmniej postępowań o zatwierdzenie układu (2) Coraz częściej stosowane są postępowania wprowadzone z początkiem br. wraz z nowym prawem upadłościowym. W I kw ogłoszono 23 postępowania restrukturyzacyjne (B), w II kw. było ich 51, a w III kw. sądy zastosowały nowe formy postępowania już 56 razy. Utrzymuje się obserwowany wcześniej spadek liczby upadłości i restrukturyzacji w transporcie (-53 proc.) i w produkcji (-27%). Budownictwo zanotowało podobną liczbę bankructw natomiast ich liczba wzrosła w handlu, głównie hurtowym (+11%) oraz w pozostałych branżach (głównie usługach) +16%. Coface prognozuje na koniec 2016 r. wzrost liczby upadłości i restrukturyzacji o 6 proc. r/r, jednak będzie to świadczyło nie tyle o pogorszeniu sytuacji mikroekonomicznej, ale o wyższym wykorzystaniu form restrukturyzacji, które jeszcze w zeszłym roku nie były dostępne dla polskich przedsiębiorstw. 1

2 rodzaj postępowania upadłościowego (A) Upadłości w celu likwidacji majątku (A) Upadłości z możliwością zawarcia układu (B) Postępowanie o zatwierdzenie układu*** (B) Przyspieszone postępowanie układowe*** (B) Postępowanie układowe*** (B) Postępowanie sanacyjne*** Postanowienia upadłościowe (A) i restrukturyzacyjne (B) w Polsce w pierwszych trzech kwartałach lat zmiana 2016/ ogółem 317* 509* 511* 536* 642* 699* 644* 566** -1% 559** * Stan wg wiedzy na koniec każdego roku. ** Stan wg wiedzy na koniec trzeciego kwartału. *** Procedury restrukturyzacyjne, które pojawiły się od 1 stycznia 2016 r. Komentuje Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Europie Centralnej Spowolnienie wzrostu gospodarczego, które dotyka obecnie wiele gospodarek światowych, nie ominęło Polski. W pierwszym półroczu wzrost rodzimego PKB sięgnął 3,1%, co było tempem niższym niż notowane w analogicznym okresie dwóch poprzednich lat. Jedynym czynnikiem, który obniżył wzrost gospodarczy był spadek inwestycji w aktywa trwałe. Wprawdzie ich wyhamowanie było spodziewane po intensywnym przyroście inwestycji w latach , wspieranych przez przyspieszenie wykorzystania środków unijnych w ostatnim okresie obowiązywania poprzedniego budżetu UE. Jednak z drugiej strony, firmy stały się mniej chętne do podejmowania decyzji o rozwoju biznesu i zwiększaniu mocy wytwórczych, wobec zmian w otoczeniu prawnym oraz niepewności co do utrzymania się popytu na rynkach zagranicznych. Eksport to już równowartość blisko połowy naszego nominalnego PKB, a słabnąca globalna wymiana handlowa, czy ewentualny wzrost niepewności w Europie Zachodniej potęgowanej przez ryzyko polityczne oraz Brexit, ograniczają ambicję rodzimych eksporterów. Zgodnie z naszymi przewidywaniami druga połowa roku nie przyniesie znacznego przyspieszenia ekspansji gospodarki, a wzrost PKB w całym 2016 r. sięgnie 3,2%. Konsumpcja gospodarstw domowych wspieranych przez dobrą sytuację na rynku pracy i świadczenia z programu Rodzina 500+ będzie umacniać się na miejscu głównej siły napędowej naszej gospodarki. Pomimo spowolnienia wzrostu gospodarczego, przedsiębiorstwa działają w Polsce w relatywnie sprzyjającym otoczeniu makroekonomicznym. Przekroczenie 3-procentowego rozwoju gospodarki w ujęciu rocznym wciąż nie jest osiągalne dla wielu krajów. Nadal utrzymuje się poprawa w statystykach upadłości polskich przedsiębiorstw, które pozostają w trendzie spadkowym od 2014 roku. Dynamika spadku liczby upadłości i restrukturyzacji nie jest już jednak tak imponująca jak w poprzednich kwartałach, a dane za pierwsze dziewięć miesięcy tego roku wskazują na obniżenie się liczby postępowań o 1% w porównaniu z 2

3 analogicznym okresem roku poprzedniego. Struktura szczegółowych danych charakteryzujących upadłości i restrukturyzacje wyjaśnia z pozoru słabsze tempo poprawy sytuacji mikroekonomicznej. Zmiana prawa upadłościowego i wprowadzenie prawa restrukturyzacyjnego od 1 stycznia 2016 r. umożliwiło przedsiębiorstwom borykającym się z trudną sytuacją płynnościową skorzystanie z różnych form prawnych mających na celu powrót do efektywnej działalności biznesowej. Z każdym miesiącem restrukturyzacje stają się coraz bardziej popularne wśród firm wymagających skorzystania ze środka naprawczego tego typu. Stanowią one już blisko 1/3 wszystkich postępowań, a trzeci kwartał tego roku przyniósł istotny wzrost liczby najpopularniejszych form restrukturyzacji: przyspieszonych postępowań układowych (łącznie 77 postępowań tego typu w trzech kwartałach 2016 r.) oraz sanacji (łącznie 32 postępowania tego typu w trzech kwartałach 2016 r.). Bez szans na powrót do efektywnej działalności gospodarczej było 405 przedsiębiorstw wobec których ogłoszono upadłości w celu likwidacji majątku w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy tego roku. Wynik ten był o 17% niższy niż w tym samym okresie 2015 r. W następnych kwartałach przewidujemy dalsze pogłębienie się tej tendencji, czyli zmniejszenie się liczby upadłości oraz zwiększenie ogłaszanych postępowań restrukturyzacyjnych, które stopniowo będą stawały się coraz powszechniej wykorzystywaną próbą uzdrowienia przedsiębiorstw w trudnej sytuacji płynnościowej. W rezultacie liczba upadłości i restrukturyzacji firm w Polsce będzie na koniec tego roku wyższa o 6% w porównaniu do 2015 r., jednak będzie to świadczyło nie tyle o pogorszeniu sytuacji mikroekonomicznej, ale o wyższym wykorzystaniu form restrukturyzacji, które jeszcze w zeszłym roku nie były dostępne dla polskich przedsiębiorstw. Upadłości i restrukturyzacje według branż liczba liczba** liczba** zmiana branża upadłości. upadłości upadłości 2016/ PRODUKCJA, w tym: % Przetwórstwo przemysłowe, w tym m.in.: % Produkcja artykułów spożywczych i napojów % Produkcja metali i metalowych wyrobów gotowych % Produkcja maszyn, urządzeń i urządzeń elektrycznych bez zmian Produkcja wyrobów z drewna, z wyłączeniem mebli porównywalnie Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (w tym materiały budowlane) % Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych % Produkcja odzieży i wyrobów tekstylnych % Poligrafia i reprodukcja % Produkcja papieru i wyrobów z papieru spadek Produkcja mebli spadek Przetwórstwo przemysłowe pozostałe % Handel, w tym m.in.: % Handel hurtowy % Handel detaliczny % Budownictwo porównywalnie Transport i gospodarka magazynowa % Pozostałe branże, głównie usługi, w tym m.in.: % Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości ogółem ** 559 ** - 1% 3

4 Przetwórstwo przemysłowe W ramach przetwórstwa przemysłowego, które ma szeroką reprezentację zarówno w statystykach upadłości i restrukturyzacji, jak również w polskiej gospodarce, odnotowano niższą liczbę postępowań w zdecydowanej większości branż. Jednak analiza zmian rocznych nie jest miarodajna ze względu na wprowadzone zmiany w prawie upadłościowym i wydzielenie prawa restrukturyzacyjnego od stycznia tego roku. Podobnie jak miało to miejsce w pierwszej połowie roku znaczna liczba postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych została ogłoszona wśród producentów artykułów spożywczych i napojów. Pomimo słabnącej dynamiki polskiego eksportu w kolejnych miesiącach tego roku, dobrze radzą sobie branże ukierunkowane na popyt zagraniczny ustabilizowała się liczba postępowań wśród producentów maszyn i urządzeń, a niekwestionowanym liderem i pozytywnym bohaterem statystyk stała się branża meblowa, gdzie od początku roku nie odnotowano ani jednej upadłości, jak również nie skorzystano z żadnej z przewidzianych prawem form restrukturyzacji. W związku z obniżającą się dynamiką globalnej wymiany handlowej, działalność eksportowa polskich przedsiębiorstw może nie utrzymywać się na dotychczasowym poziomie, a konkurencyjność cenowa i jakościowa nie uchroni firm przed trudnościami płynnościowymi w razie ograniczenia popytu. Handel Liczba upadłości i restrukturyzacji firm handlowych po raz pierwszy od 2008 roku przekroczyła liczbę bankructw w przetwórstwie przemysłowym. Wydawałoby się, że branża będzie największym beneficjentem sytuacji makroekonomicznej w Polsce, gdzie wzrost gospodarczy napędzany jest głównie rosnącymi wydatkami gospodarstw domowych, a utrzymująca się poprawa na rynku pracy ze stopą bezrobocia najniższą od 25 lat i rosnące wynagrodzenia utrwalą dobre perspektyw dla branży. Pomimo sprzyjającego otoczenia makroekonomicznego, w branży nadal jest wysoka konkurencja a marże pozostają niskie. Wyższe obroty nie oznaczają wyższych zysków. Handel detaliczny uchronił się od poniesienia kosztów nowego podatku handlowego wobec zastrzeżeń Komisji Europejskiej co do jego formy, jednak obciążenie podatkowe w innym kształcie najprawdopodobniej powróci począwszy od przyszłego roku i obejmie większe podmioty na rynku. W handlu nadal dominują upadłości i restrukturyzacje hurtowników, których to postępowań jest blisko 3 razy więcej niż w przypadku detalistów. Prowadzenie działalności z rentownością na granicy opłacalności i powszechne skracanie łańcucha dostaw z bezpośrednią współpracą na linii producent duży detalista eliminuje wiele podmiotów hurtowych z rynku. Budownictwo Branża budowlana już od kilku kwartałów generuje dość pozytywny obraz w statystykach upadłościowych. Podmioty specjalizujące się w budownictwie mieszkaniowym czy komercyjnym korzystają na solidnym poziomie popytu na ich usługi. Jednak dynamika produkcji budowlano-montażowej wykazuje dość duże pogorszenie w sektorze już od blisko roku, a jej ostatnie spadki przekraczają 20% w porównaniu do wartości produkcji notowanej w roku ubiegłym. Mniejsza liczba projektów infrastrukturalnych generujących duże wartości inwestycji, czy wolniejsze angażowanie środków z bieżącego budżetu unijnego znajdują odzwierciedlenie w trudnościach odczuwanych przez wiele firm z branży. Inwestycje współfinansowane z budżetu UE będą uruchamiane stopniowo, a zanim projekty inwestycyjne przekształcą się w faktyczne place budowy, sytuacja branży będzie trudna nie tylko w danych makroekonomicznych, ale także będzie wzrastać liczba upadłości i restrukturyzacji firm budowlanych na przestrzeni kolejnych miesięcy. Odwrócenia tego zbliżającego się trendu należy oczekiwać nie wcześniej niż w połowie przyszłego roku. 4

5 Upadłości i restrukturyzacje według regionów liczba** liczba** zmiana województwo upadłości upadłości 2016/ mazowieckie % śląskie % dolnośląskie % małopolskie % wielkopolskie % zachodniopomorskie % lubelskie % kujawsko-pomorskie % podkarpackie % pomorskie % łódzkie porównywalnie lubuskie % warmińsko-mazurskie % podlaskie % świętokrzyskie % opolskie 7 7 bez zmian ogółem 566** 559** - 1% Utrzymuje się spadek liczby upadających i objętych restrukturyzacją firm w województwie mazowieckim. Jednak trzy ważne województwa z dużą liczbą zarejestrowanych podmiotów (śląskie, dolnośląskie, małopolskie) kolejny kwartał notują wzrost liczby bankructw. Upadłości i restrukturyzacje według form prawnych przedsiębiorstw forma prawna liczba upadłości liczba** upadłości 2015 liczba upadłości ** 2016 zmiana 2016/2015 udział w 3 kw Spółka z o.o % 53% Przedsiębiorca % 30% Spółka akcyjna % 8% Spółka jawna % 3% Spółka komandytowa % 2,5% Spółdzielnia % 2,5% Pozostałe formy % 1% ogółem ** 559** - 1% 100% Analizując formy prawne upadających i restrukturyzowanych przedsiębiorstw, obserwujemy utrzymujący się trend wzrostowy w grupie przedsiębiorców (+ 34 proc.), a także dwukrotnie wyższa liczbę orzeczeń wobec spółdzielni. W pozostałych grupach firm sytuacja uległa poprawie. Największą grupę wśród bankrutujących firm stanowią jak zwykle spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (53 proc.). 5

6 KONTAKT DLA MEDIÓW: Anna A. GUZIK T , M E. Grupa Coface, światowy lider w ubezpieczeniach należności, oferuje firmom na całym świecie rozwiązania w zakresie ochrony przed ryzykiem niewypłacalności ich klientów, zarówno w transakcjach krajowych jak i eksportowych. W 2015 r. Grupa, wspierana przez pracowników, osiągnęła skonsolidowane przychody w wysokości 1490 mln EUR. Coface jest obecny, bezpośrednio lub pośrednio, w 100 krajach i ubezpiecza transakcje firm z ponad 200 krajów. Coface publikuje co kwartał swoje oceny ryzyka kraju dla 160 państw, w oparciu o unikalną wiedzę na temat zachowań płatniczych przedsiębiorstw i doświadczenie 660 lokalnych analityków ds. oceny ryzyka, współpracujących na bieżąco z klientami Coface i weryfikujących kondycję ich dłużników. We Francji Coface zarządza gwarancjami eksportowymi w imieniu skarbu państwa. W Polsce Coface jest obecny od 1992 roku. Ubezpiecza należności krajowe i eksportowe, oferuje finansowanie poprzez faktoring, a także raporty handlowe o firmach z całego świata i marketingowe bazy danych. Prowadzi monitoring i windykację należności B2B. Więcej informacji o firmie oraz pozostałe komunikaty prasowe dostępne na Spółka Coface SA jest notowana w indeksie Euronext Paris Compartment A na giełdzie papierów wartościowych w Paryżu pod numerem ISIN: FR / Skrót: COFA 6