ZMIANY POZIOMU UJAWNIEŃ ŚRODOWISKOWYCH INFORMACJI FINANSOWYCH W RAPORTACH ROCZNYCH WYBRANYCH SPÓŁEK PUBLICZNYCH. Justyna Dyduch

Transkrypt

1 ZMIANY POZIOMU UJAWNIEŃ ŚRODOWISKOWYCH INFORMACJI FINANSOWYCH W RAPORTACH ROCZNYCH WYBRANYCH SPÓŁEK PUBLICZNYCH Justyna Dyduch

2 CEL BADAŃ Analiza zmian poziomu ujawnień środowiskowych informacji finansowych w raportach rocznych dotyczących lat wybranych dwudziestu spółek notowanych na GPW w Warszawie, charakteryzujących się znaczącym negatywnym oddziaływaniem na środowisko. Badania dot. ujawnień środowiskowych w raportach rocznych spółek: w Hiszpanii w latach [Moneva, Llena 2000], w Portugalii w latach [Da Silva Monteiro, Aibar-Guzman 2010] i w latach [Carreira i in. 2014], w Rumunii w latach [Alin, Victor, Dumitru 2011], w RPA w latach [De Villiers, Van Staden 2006].

3 WYMOGI PRAWNE W ZAKRESIE UJAWNIEŃ ŚRODOWISKOWYCH INFORMACJI FINANSOWYCH W RAPORTACH ROCZNYCH SPÓŁEK PUBLICZNYCH Ustawa o rachunkowości: brak wymogu prezentacji informacji środowiskowych w sprawozdaniu finansowym jednostki, obowiązek ujawniania wskaźników finansowych i niefinansowych, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego w sprawozdaniu z działalności jednostki - o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki (art. 49 ust. 3) MSR i MSSF: brak obowiązku ujawniania określonych finansowych informacji środowiskowych w raporcie rocznym. Stanowiska KSR dot. ujawnień w sprawozdaniu finansowym uprawnień do emisji gazów cieplarnianych oraz praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii: brak charakteru obligatoryjnego. Rozporządzenie MF dot. informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych: brak wymogu przedstawiania informacji związanych z ochroną środowiska w sprawozdaniu z działalności.

4 METODYKA BADAŃ - 1 Dobór próby: spółki publiczne z sektorów: energia, paliwa i gaz, górnictwo, chemia, hutnictwo, budownictwo, guma i tworzywa sztuczne oraz drewno i papier, wykluczono spółki, dla których nie było dostępnych raportów rocznych i spółki prowadzące działalność tylko usługową, uwzględniono ostatecznie 20 spółek. Do oceny poziomu ujawnień wykorzystano analizę zawartości (content analysis).

5 METODYKA BADAŃ - 2 Analizowane rodzaje środowiskowych informacji finansowych: wydatki inwestycyjne na przedsięwzięcia służące ochronie środowiska, opłaty ekologiczne, koszt uprawnień do emisji gazów cieplarnianych i/lub świadectw pochodzenia energii, środowiskowe kary pieniężne i odszkodowania, pozostałe koszty związane z działalnością w zakresie ochrony środowiska, zobowiązania środowiskowe, rezerwy na koszty ochrony środowiska, dotacje na inwestycje środowiskowe, przychody środowiskowe, oszczędności środowiskowe

6 METODYKA BADAŃ - 3 Stosowana punktacja w indeksie ujawnień: 0 punktów w przypadku braku ujawnień, 1 punkt gdy występowanie danego zdarzenia (np. ponoszenie wydatków inwestycyjnych) było tylko wspomniane, bez podania wartości pieniężnych, 2 punkty gdy dane zdarzenie było skwantyfikowane w wartościach pieniężnych na poziomie zagregowanym, 3 punkty gdy dane zdarzenie było skwantyfikowane w wartościach pieniężnych oddzielnie. Suma punktów przyznana danemu raportowi była dzielona przez 30. Wartość indeksu ujawnień: od 0% do 100%.

7 WARTOŚCI INDEKSU UJAWNIEŃ (w %) - 1 Rok Będzin Lotos Orlen PGNiG KGHM Ciech Synthos Ferrum Stalpr odukt ,0 16,7 23,3 33,3 30,0 30,0 36,7 23,3 20,0 20, ,3 30,0 33,3 43,3 13,3 36,7 56,7 50,0 20,0 20, ,7 26,7 26,7 60,0 13,3 23,3 60,0 46,7 16,7 20, ,3 40,0 36,7 46,7 16,7 33,3 53,3 43,3 20,0 20, ,7 56,7 36,7 50,0 20,0 60,0 56,7 43,3 10,0 20, ,7 46,7 23,3 56,7 20,0 60,0 73,3 30,0 20,0 20, ,7 46,7 33,3 56,7 20,0 50,0 63,3 20,0 30,0 20, ,7 46,7 53,3 56,7 36,7 56,7 60,0 30,0 26,7 20, ,7 36,7 36,7 56,7 33,3 60,0 70,0 33,3 26,7 33, ,7 36,7 30,0 53,3 40,0 56,7 70,0 30,0 26,7 46, ,3 70,0 50,0 50,0 56,7 63,3 70,0 20,0 3,3 46,7 Polenergia Średnia 50,6 41,2 34,8 51,2 27,3 48,2 60,9 33,6 20,0 26,1

8 WARTOŚCI INDEKSU UJAWNIEŃ (w %) - 2 Rok Rafako ZM Ropczyce Polco lorit Izolacja Jarocin Cerami ka NG Lentex ERG PlastBox KPPD Pflei derer ,0 23,3 0,0 10,0 0,0 30,0 16,7 16,7 43,3 6, ,0 33,3 0,0 0,0 0,0 20,0 20,0 0,0 43,3 6, ,0 23,3 0,0 0,0 0,0 10,0 0,0 0,0 43,3 6, ,0 23,3 0,0 0,0 0,0 13,3 0,0 10,0 43,3 6, ,0 26,7 0,0 0,0 0,0 13,3 0,0 10,0 43,3 6, ,0 16,7 0,0 0,0 0,0 13,3 0,0 10,0 43,3 6, ,3 13,3 16,7 0,0 0,0 10,0 0,0 10,0 43,3 13, ,3 10,0 16,7 0,0 0,0 16,7 0,0 10,0 43,3 13, ,0 10,0 16,7 0,0 0,0 20,0 0,0 10,0 43,3 13, ,0 10,0 16,7 0,0 0,0 43,3 0,0 10,0 43,3 13, ,0 10,0 10,0 0,0 0,0 63,3 10,0 0,0 43,3 33,3 Średnia 14,2 18,2 7,0 0,9 0,0 23,0 4,2 7,9 43,3 11,5

9 LICZBA RODZAJÓW UJAWNIANYCH INFORMACJI - 1 Rok Będzin Ferrum Stalprodukt Średnia Polenergia Lotos Orlen PGNiG KGHM Ciech Synthos 5,91 5,45 4,91 6,36 3,91 6,82 6,55 4,45 2,18 2,91

10 LICZBA RODZAJÓW UJAWNIANYCH INFORMACJI - 2 Rok Rafako ZM Ropczyce Polco lorit Izolacja Jarocin Ceramika NG Lentex ERG Plast- Box KPPD Pflei derer Średnia 1,55 2,36 1,18 0,09 0,00 2,73 0,45 1,82 5,00 1,64

11 ŚREDNIE WARTOŚCI INDEKSU UJAWNIEŃ DLA PRÓBY BADANYCH SPÓŁEK (w %)

12 WPŁYW LICZBY RODZAJÓW I JAKOŚCI UJAWNIANYCH INFORMACJI NA POZIOM UJAWNIEŃ Rok Średnia liczba rodzajów ujawnianych informacji Średnia jakość ujawnianych informacji Średnia liczba przyznanych punktów za raport Odchylenia cząstkowe - liczba rodzajów ujawnianych informacji Odchylenia cząstkowe - jakość ujawnianych informacji ,60 2,54 6, ,00 2,45 7,35 1,02-0, ,70 2,41 6,50-0,74-0, ,15 2,24 7,05 1,08-0, ,35 2,28 7,65 0,45 0, ,20 2,33 7,45-0,34 0, ,60 2,24 8,05 0,93-0, ,85 2,25 8,65 0,56 0, ,60 2,40 8,65-0,56 0, ,90 2,28 8,90 0,72-0, ,50 2,76 9,65-0,91 1,66

13 PODSUMOWANIE Ujawnianie środowiskowych informacji finansowych przez spółki publiczne w raportach rocznych ma charakter głównie dobrowolny. Przeprowadzona analiza raportów rocznych dwudziestu spółek publicznych wykazała, że w latach wystąpiła słaba tendencja wzrostowa poziomu tych ujawnień. Kształtowanie się poziomu ujawnień było w większym stopniu skutkiem zmian zakresu prezentowanych informacji niż zmian jakości tych ujawnień. (Niewielki) wzrost poziomu ujawnień informacji był wynikiem wzrastających oczekiwań społeczeństwa wobec przedsiębiorstw w zakresie prowadzenia działalności minimalizującej negatywny wpływ na środowisko naturalne.