Szok mikroklimatyczny przy przenoszeniu obiektów drewnianych
|
|
- Lidia Rogowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 This paper was published in Konserwacja zapobiegawcza w muzeach, red. D. Folga-Januszewska, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 2007, Szok mikroklimatyczny przy przenoszeniu obiektów drewnianych Ł. Bratasz, S. Jakieła, R. Kozłowski
2 Szok miikroklimatyczny przy przenoszeniu obiektów drewnianych ŁUKASZ BRATASZ, SŁAWOMIR JAKIEŁA, ROMAN KOZŁOWSKI Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN, ul. Niezapominajek 8, Kraków Niekontrolowane wahania temperatury i wilgotności względnej stanowią najpoważniejsze zagrożenie drewnianych dzieł sztuki. Wahania takie są powszechnie obecne w otoczeniu obiektów zabytkowych. Wystarczy wymienić szczególnie gwałtowne perturbacje spowodowane działaniem ogrzewania lub powstające w czasie transportu, czy przenoszenie obiektów z pomieszczeń o klimacie naturalnym do pomieszczeń klimatyzowanych. Naprężenia wywołane wahaniami parametrów klimatycznych są oczywiście spowodowane higroskopijną naturą drewna i jego odpowiedzią wymiarową na sorpcję lub desorpcję pary wodnej. Jeżeli swobodne pęcznienie elementu drewnianego przy wzroście wilgotności względnej otoczenia zostanie ograniczone przez jakiekolwiek więzy, w drewnie pojawią się naprężenia ściskające powodujące odkształcenia takie jak wypaczenia i miażdżenie struktury wewnętrznej. Z kolei, jeżeli swobodny skurcz elementu drewnianego przy spadku wilgotności względnej otoczenia zostanie ograniczony przez więzy, w drewnie pojawią się naprężenia rozciągające prowadzące do nieodwracalnego odkształcenia, a przy większych siłach, do pęknięć. Opisany mechanizm niszczenia nie miałby miejsca, gdyby zmiany wymiarowe drewna były całkowicie swobodne. W warunkach rzeczywistych, ograniczenia zmian wymiarowych są powszechnie obecne. Ograniczenie te mogą być zewnętrzne na przykład wynikać ze sztywnej konstrukcji ograniczającej ruch lub połączenia w jednym obiekcie elementów o różnej orientacji włókien, a co za tym idzie zróżnicowanej odpowiedzi wymiarowej. Drewno może również podlegać więzom wewnętrznym. Rozważmy jako przykład proces oddawania wody przez element drewniany, w którego otoczeniu zachodzi spadek wilgotności względnej. Ze względu na niewielką szybkość dyfuzji pary wodnej jedynie zewnętrzna warstwa struktury drewnianej zareaguje na zmianę oddając szybko wodę do otoczenia. Gradient zawartości wilgoci w przekroju drewna doprowadzi do zróżnicowanej zmiany wymiarowej poszczególnych warstw drewna. Skurcz zewnętrznych, częściowo wysuszonych warstw ulegnie ograniczeniu przez warstwy wewnętrzne, które nie oddały jeszcze pary wodnej. Dlatego środkowa część elementu drewnianego zostaje ściśnięta, a w warstwach zewnętrznych pojawia się naprężenie rozciągające. Opisane pole naprężeń może powodować pęknięcia rzeźb drewnianych przebiegające od powierzchni do rdzenia po kierunku promieniowym (il.1). Zagadnieniem wielkiej wagi jest precyzyjna znajomość krytycznych poziomów wahań parametrów mikroklimatycznych, powyżej których pojawiają się uszkodzenia w strukturze drewna. Konieczna jest znajomość krytycznych amplitud i szybkości zmian. Niniejsza publikacja podejmuje próbę określenia powyższych poziomów krytycznych dla cylindra z drewna lipowego, stanowiącego przybliżenie rzeźby drewnianej. Szukane wielkości zostały wyznaczone na drodze teoretycznego modelowania naprężeń opartego na mierzonych laboratoryjnie właściwościach drewna lipowego oraz na drodze bezpośredniego monitorowaniu uszkodzeń elementów drewnianych poprzez pomiar emisji akustycznej. Il.2 przestawia obliczone w trakcie modelowania zmiany zawartości wody w przekroju drewnianego cylindra o średnicy 13 cm, w otoczeniu którego zaszła skokowa 1
3 zmiana wilgotności względnej z 70 % do 30 %. Transport pary wodnej z wnętrza do otoczenia przebiega bardzo powoli tak, że drewno w odległości 1 cm od powierzchni, wykazuje zauważalną zmianę zawartości wody dopiero po 3 godzinach. Zmiana tego parametru na tej głębokości po 24 godzinach stanowi zaledwie 30 % zmiany, jaka zaszła w warstwie drewna przy samej powierzchni. W trakcie dyfuzji pary wodnej z walca, zewnętrzne warstwy drewna ulegają gwałtownym naprężeniom. Dzieje się tak, ponieważ wysuszony pierścień lipy podlega skurczowi, który jest ograniczony przez nadal wilgotny rdzeń cylindra i który jeszcze nie dostosował się do zmiany wilgotności na zewnątrz. Naprężenia, które powstają na powierzchni, wynoszą ponad 5, 5 MPa i szybko zmniejszają się z odległością od powierzchni (il.3). Pojawiające się naprężenia są niebezpieczne, przekraczają bowiem 2,5-krotnie graniczny poziom elastyczności (około 2 MPa dla 30 % wilgotności względnej) i zbliżają się do końca obszaru plastyczności (około 6,3 MPa dla 30 % wilgotności względnej). Świadczy to o znaczącym zagrożeniu powierzchni drewnianego cylindra pęknięciem. Przestawione dane pokazują również fałszywość intuicyjnego przekonania niektórych opiekunów zabytków, że obiekt drewniany jest bezpieczny, ponieważ nie ma czasu by odpowiedzieć na szybką zmianę wilgotności. W rzeczywistości zewnętrzne warstwy drewna absorbuję i uwalniają parę wodną powodując powstawanie naprężeń. Maksymalne naprężenie przypada na początek zmiany wilgotności względnej. W miarę wyrównywania się zawartości wody w przekroju drewna, naprężenia spadają. Najmniejsze siły ustalają się, gdy całe drewno osiągnie nową równomierną zawartość wody, która nie wyróżnia żadnego punktu ze struktury i odpowiada końcowej wilgotności względnej otoczenia. Stan taki, dla którego naprężenia w całej strukturze drewnianej się wyrównują, następuje dopiero po 20 dniach (il.4). Modelowanie teoretyczne pozwala na opracowanie mapy naprężeń z zaznaczeniem obszarów fluktuacji wilgotności powietrza, w których następuje zagrożenie drewna zniszczeniem. Mapa taka uwzględnia nie tylko wielkość zmian wilgotności względnej, ale i poziom tego parametru, od którego zmiana zaczyna się. Wyniki otrzymane dla zmiany skokowej są przedstawione na il.5. Z wykresu wynika, że każda zmiana wilgotności względnej ponad 15 % przekracza graniczny poziom bezpiecznego, odwracalnego naprężenia elastycznego. Drewno wchodzi wówczas w obszar plastyczny, w którym rozpoczynają się procesy niszczące. Zgodnie z teorią elastyczności materiał, w którym naprężenia przekroczyły poziom plastyczności ulega całkowitemu zniszczeniu. Naprężenia takie pojawiają się przy zmianie wilgotności względnej większej niż 40 %, szczególnie w obszarze wysokich poziomów początkowych. Przeprowadzone obliczenia wskazują również, że przechowywanie drewna w wilgotności względnej w pobliżu 50 % jest najbezpieczniejsze, ale obszar odpowiedzi elastycznej zawęża się, kiedy wilgotność względna przesuwa się w kierunku wyższych lub niższych wartości. Omówiona obserwacja uwidacznia się na wykresie w postaci minimów krzywych przypadających w okolice 50 %. Krytyczne poziomy wahań wilgotności względnej wyznaczone na drodze teoretycznego modelowania naprężeń, zostały potwierdzone na drodze bezpośredniego monitorowania uszkodzeń elementów drewnianych poprzez pomiar emisji akustycznej. Monitorowania fal dźwiękowych pochodzących od naprężeń i uszkodzeń w strukturze materiałów jest szeroko stosowane w nauce o materiałach i inżynierii materiałowej. Jednak dopiero od niedawna metoda ta jest wykorzystywana do określenia mikropęknięć drewna, 2
4 spowodowanych zmianami temperatury i wilgotności otoczenia, które zagrażają zniszczeniem lub deformacją drewnianych obiektów zabytkowych. Impulsy akustyczne są rejestrowane przez odpowiedni czujnik przymocowany bezpośrednio do badanego obiektu (il.6), a ich natężenie i częstotliwość są analizowane przy pomocy odpowiedniego aparatu matematycznego. Można dzięki temu rozróżnić impulsy pochodzące od pękającej struktury drewna, od impulsów związanych z tarciem poszczególnych elementów, czy innymi rejestrowanymi sygnałami. Udaje się niwelować efekty pochodzące od dźwięków otoczenia. Il. 7 pokazuje energie misji akustycznej zmierzone w laboratorium dla cylindrów z drewna lipowego poddanych skokowej zmianie wilgotności względnej od wyjściowego poziomu 70% do poziomu niższego wynoszącego kolejno 30 %, 40 %, 50 % i 60 %. Największą energia uwalniana jest w ciągu pierwszej godziny od zmiany wilgotności względnej w otoczeniu próbki. Świadczy to o wysokiej intensywności mikropęknięć zachodzących w strukturze walca. Obserwowane zjawisko jest zgodne z otrzymanym wynikiem teoretycznym, który wskazał na rozwój silnych naprężeń pojawiających się na powierzchni cylindra na początku epizodu schnięcia (porównaj il.3). Intensywność pękania drewna maleje wraz ze spadkiem wielkości zmiany wilgotności względnej, a w przypadku zmiany o 10% (z 70 do 60%) uszkodzeń nie obserwuje się. Związane jest to ze zbyt małymi naprężeniami, jakie pojawiają się w drewnie, co również zgadza się z wynikami obliczeń (porównaj il.5). Kolejny eksperyment miał na celu zbadanie wpływu szybkości zmiany wilgotności względnej, która zachodzi liniowo w czasie. W trakcie pomiaru rejestrowano zdarzenia emisji akustycznej dla zmiany z 70 % do 30 % zachodzącej w czasie: 15 min., 1 godz., 12 godz., 24 godz. i 48 godz. Wyniki przedstawione na il. 8 pokazują, że im krótszy czas zmiany, tym energia emisji, czyli intensywność uszkodzeń, jest większą. Można zauważyć, ze największe nasilenie uszkodzeń przypada w czasie po około 1-3 godzin od osiągnięcia przez otoczenie końcowej wilgotności względnej. Maksymalna emisja energii szybko maleje z czasem zachodzenia zmiany. Ilustruje to powszechnie znaną regułę konserwacji prewencyjnej, że obiekt drewniany dobrze zniesie nawet duże zmianę warunków klimatycznych, o ile czas adaptacji jest dostatecznie długi. Technikę monitorowania emisji akustycznej zastosowano już dwukrotnie in situ w warunkach obiektu zabytkowego. W roku 2005 przeprowadzono monitorowania średniowiecznego ołtarza drewnianego w kościele p.w. św. Marii Magdaleny w Rocca Pietore we Włoszech, badając uszkodzenia powstające pod wpływem okresowego ogrzewania kościoła. Przez cały rok 2006 trwa monitorowanie drewnianych elementów zabytkowych organów w kościele farnym p.w. św. Andrzeja Apostola w Olkuszu. W obydwu badaniach omawiana metoda okazała się przydatnym narzędziem do detekcji naprężeń powodujących uszkodzenia. Rejestrowana wielkość energii emitowanego sygnału wskazywała okresy, w których została przekroczona progowa wartość fluktuacji parametrów mikroklimatycznych. Sygnał akustyczny, po odpowiedniej kalibracji, może stać się doskonałym wskaźnikiem zagrożeń dla zabytkowych obiektów drewnianych, ponieważ odzwierciedla on bezpośrednio natężenie uszkodzeń. Takiej bezpośredniej informacji nie zapewnia modelowanie teoretyczne, zależne w wysokim stopniu od dostępności i jakości oznaczeń parametrów drewna, które nie zawsze są znane. Parametry te są zazwyczaj mierzone dla drewna nowego, które nie musi odzwierciedlać właściwości drewnianych obiektów zabytkowych zaadaptowanych przez wiele dziesięcioleci do lokalnych warunków mikroklimatycznych. Adaptacja taka mogła pociągnąć za sobą nieokreślony poziom deformacji lub uszkodzeń, które mogą akomodować naprężenia lub przesuwać wartości granicznych naprężeń elastycznych. 3
5 Ponadto modelowanie numeryczne dostarcza dyskretne wartości progowych zmian wilgotności względnej, podczas gdy uszkodzenie drewna dostrzegalne makroskopowo jest poprzedzane stopniową ewolucją zniszczeń na poziomie mikro. Emisja akustyczna natomiast jest w stanie wykryć zmiany strukturalne już na tym poziomie. Ma to wielkie znaczenie w ochronie zabytków, gdyż stała akumulacja takich niewielkich zmian, a nie wyjątkowe gwałtowne zdarzenia są odpowiedzialne za większość obserwowanych procesów zniszczeń. Przedstawione wyniki dają podstawy do budowy prostego czujnika emisji akustycznej, którego zadaniem byłoby ostrzeganie przed niekorzystnymi zmianami zachodzącymi w strukturze drewnianego obiektu. Takie urządzenie będzie rejestrować sygnał zdarzeń emisji akustycznej, następnie go analizować i dzięki wprowadzonym wcześniej poziomom kalibracyjnym ostrzegać o zagrożeniu uszkodzeniem. 4
6 Il.1 Pęknięcie średniowiecznej rzeźby drewnianej spowodowane fluktuacjami wilgotności względnej w otoczeniu obiektu 5
7 Il.2 Zmiana zawartości wody w różnych odległościach od powierzchni drewna w wyniku zmiany wilgotności względnej otoczenia z 70% do 30% 6
8 Il.3 Rozwój naprężeń w różnych odległościach od powierzchni drewna w wyniku zmiany wilgotności względnej otoczenia z 70% do 30% 7
9 Il.4 Zmiana zawartości wody w przekroju drewnianego cylindra w wyniku zmiany wilgotności względnej otoczenia z 70% do 30% i związane z nią pole naprężeń 8
10 Il.5 Maksymalne naprężenia pojawiające się w cylindrze z drewna lipowego w wyniku zmiany wilgotności względnej otoczenia. Jeżeli chcemy dowiedzieć się, jakie maksymalne naprężenie pojawi się przy zmianie np. z 70% do 30%, posuwamy się prostopadle do osi x od punktu 70% do krzywej 40%, bo 70-30=40 9
11 Il.6 Dwa czujniki rejestrujące emisję akustyczną drewnianej rzeźby in situ w warunkach obiektu zabytkowego 10
12 Il.7 Zmiana energii emisji akustycznej dla cylindrów z drewna lipowego w czasie pod wpływem skokowej zmiany wilgotności względnej od 70% do kilku niższych poziomów 11
13 Il.8 Zmiana energii emisji akustycznej dla cylindrów z drewna lipowego w czasie pod wpływem liniowej zmiany wilgotności względnej od 70% do 30% dla różnych czasów tej zmiany 12
Dopuszczalne fluktuacje temperatury i wilgotności powietrza w otoczeniu zabytkowego drewna pomiary i modelowanie numeryczne
Dopuszczalne fluktuacje temperatury i wilgotności powietrza w otoczeniu zabytkowego drewna pomiary i modelowanie numeryczne Łukasz Bratasz Sławomir Jakieła Roman Kozłowski Polska Akademia Nauk, Kraków
Bardziej szczegółowoZagrożenia drewna polichromowanego przez fluktuacje wilgotności względnej
Zagrożenia drewna polichromowanego przez fluktuacje wilgotności względnej Michał Łukomski Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie Powstawanie i rozwój defektów warstw dekoracyjnych
Bardziej szczegółowoOgrzewanie budowli zabytkowych komfort ludzi a ochrona konserwatorska
Ogrzewanie budowli zabytkowych komfort ludzi a ochrona konserwatorska Roman Kozłowski Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Problem Pierwotnie budowle zabytkowe
Bardziej szczegółowoCzy istnieją bezpieczne fluktuacje wilgotności względnej? Łukasz Bratasz, Bartosz Rachwał
Czy istnieją bezpieczne fluktuacje wilgotności względnej? Łukasz Bratasz, Bartosz Rachwał Cel Określenie wahań wilgotności względnej odpowiadających krytycznym odkształceniom warstwy malarskiej wyznaczonym
Bardziej szczegółowoMateriały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne
Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie
Bardziej szczegółowoStrategie ochrony: międzynarodowe normy i zalecenia. Roman Kozłowski Polska Akademia Nauk, Kraków
Strategie ochrony: międzynarodowe normy i zalecenia Roman Kozłowski Polska Akademia Nauk, Kraków Norma ASHRAE wilgotność względna Muzea, galerie, archiwa, biblioteki, rozdział 21, Podręcznik klimatyzacji
Bardziej szczegółowoHERIe - oprogramowanie do ilościowej oceny zagrożenia obiektów zabytkowych przez wahania parametrów klimatycznych. Arkadiusz Kupczak, Artur Działo
HERIe - oprogramowanie do ilościowej oceny zagrożenia obiektów zabytkowych przez wahania parametrów klimatycznych Arkadiusz Kupczak, Artur Działo Mikroklimat muzealny debata ostatnich lat Określenie warunków
Bardziej szczegółowoŚrodowisko w muzeach i obiektach zabytkowych. Kierunki standaryzacji przyjęte przez Europejski Komitet Normalizacyjny
This paper was published in Konserwacja zapobiegawcza w muzeach, red. D. Folga-Januszewska, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 2007, 155-164 Środowisko w muzeach i obiektach zabytkowych.
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA oprac. dr inż. Jarosław Filipiak Cel ćwiczenia 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania statycznej
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła statyczna próba ściskania metali Numer ćwiczenia: 3 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Bardziej szczegółowoPEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Bardziej szczegółowoNowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń
Nowoczesne metody śledzenia rozwoju mikrouszkodzeń badania średniowiecznego ołtarza w kościele w Hedalen w Norwegii oraz malarstwa tablicowego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie Michał Łukomski Instytut
Bardziej szczegółowoAnalityczne metody detekcji uszkodzeń
Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Universytet Zielonogórski Wykład 5 Model procesu Rozważmy czasowo-dyskretny model liniowy gdzie: k dyskretny czas, x(k) R n wektor stanu, x(k + 1) = Ax(k)
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA Katedra Geotechniki i Mechaniki Konstrukcji Wytrzymałość Materiałów Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 Temat ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoMuzeum w budynkach zabytkowych: wyzwania i możliwości. Janusz Czop Muzeum Narodowe w Krakowie
Muzeum w budynkach zabytkowych: wyzwania i możliwości Janusz Czop Muzeum Narodowe w Krakowie Muzeum Narodowe w Krakowie - 17 budynków - 9 Oddziałów - 800.000 obiektów Budynki Muzeum : - wszystkie oddziały
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA Katedra Geotechniki i Mechaniki Konstrukcji Wytrzymałość Materiałów Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 Temat ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoA) 14 km i 14 km. B) 2 km i 14 km. C) 14 km i 2 km. D) 1 km i 3 km.
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Kod pracy Wypełnia Przewodniczący Wojewódzkiej Komisji Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Fizyki Imię i nazwisko ucznia... Szkoła...
Bardziej szczegółowoNauka o Materiałach. Wykład XI. Właściwości cieplne. Jerzy Lis
Nauka o Materiałach Wykład XI Właściwości cieplne Jerzy Lis Nauka o Materiałach Treść wykładu: 1. Stabilność termiczna materiałów 2. Pełzanie wysokotemperaturowe 3. Przewodnictwo cieplne 4. Rozszerzalność
Bardziej szczegółowoRegulacja dwupołożeniowa (dwustawna)
Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym
Bardziej szczegółowoOznaczenie odporności na nagłe zmiany temperatury
LABORATORIUM z przedmiotu NAUKA O PROCESACH CERAMICZNYCH dla Studentów IV roku CERAMIKA Oznaczenie odporności na nagłe zmiany temperatury I WSTĘP TEORETYCZNY Wstrząsami cieplnymi i skutkami, jakie wywołują
Bardziej szczegółowoANALIZA MIKROUSZKODZEŃ W OBIEKTACH ZABYTKOWYCH PRZY UŻYCIU METOD OPTYCZNYCH I AKUSTYCZNYCH MICHAŁ ŁUKOMSKI
ANALIZA MIKROUSZKODZEŃ W OBIEKTACH ZABYTKOWYCH PRZY UŻYCIU METOD OPTYCZNYCH I AKUSTYCZNYCH MICHAŁ ŁUKOMSKI Obszary badań nauk ścisłych w ochronie dziedzictwa przemiany w materiałach i obiektach zabytkowych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Próba skręcania pręta o przekroju okrągłym Numer ćwiczenia: 4 Laboratorium z
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5
INTRUKCJA DO CWICZENIA NR 5 Temat ćwiczenia: tatyczna próba ściskania materiałów kruchych Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego ściskania materiałów kruchych, na podstawie której można określić
Bardziej szczegółowoPozycja okna w murze. Karol Reinsch, Aluplast Sp. z o.o.
Pozycja okna w murze Karol Reinsch, Aluplast Sp. z o.o. Określenie dokładnego miejsca montażu okna w murze otworu okiennego należy przede wszystkim do obowiązków projektanta budynku. Jest to jeden z ważniejszych
Bardziej szczegółowoFizyka w badaniach nad dziedzictwem kultury
Fizyka w badaniach nad dziedzictwem kultury Łukasz Bratasz Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN Muzeum Narodowe w Krakowie Zasoby dziedzictwa kultury mają duże znaczenie
Bardziej szczegółowoZMĘCZENIE MATERIAŁU POD KONTROLĄ
ZMĘCZENIE MATERIAŁU POD KONTROLĄ Mechanika pękania 1. Dla nieograniczonej płyty stalowej ze szczeliną centralną o długości l = 2 [cm] i obciążonej naprężeniem S = 120 [MPa], wykonać wykres naprężeń y w
Bardziej szczegółowoWykład 8. Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem. Przemiany zachodzące podczas nagrzewania
Wykład 8 Przemiany zachodzące w stopach żelaza z węglem Przemiany zachodzące podczas nagrzewania Nagrzewanie stopów żelaza powyżej temperatury 723 O C powoduje rozpoczęcie przemiany perlitu w austenit
Bardziej szczegółowoTemat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali
Temat 1 (2 godziny): Próba statyczna rozciągania metali 1.1. Wstęp Próba statyczna rozciągania jest podstawowym rodzajem badania metali, mających zastosowanie w technice i pozwala na określenie własności
Bardziej szczegółowoProjekt badawczy Unii Europejskiej- Friendly Heating
Projekt badawczy Unii Europejskiej- Friendly Heating Roman Kozłowski Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni, Polskiej Akademii Nauk w Krakowie Właściwe ogrzewanie zapewniające komfort ludzi i ochronę
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA MUZEÓW, BIBLIOTEK I ARCHIWÓW. - projekt Heriverde
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA MUZEÓW, BIBLIOTEK I ARCHIWÓW - projekt Heriverde Problem Realizowane w ostatnich latach inwestycje w muzeach i archiwach ujawniły: brak doświadczeń w zakresie projektowania i wykonawstwa
Bardziej szczegółowoZmęczenie Materiałów pod Kontrolą
1 Zmęczenie Materiałów pod Kontrolą Wykład Nr 9 Wzrost pęknięć przy obciążeniach zmęczeniowych Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji http://zwmik.imir.agh.edu.pl
Bardziej szczegółowo( F ) I. Zagadnienia. II. Zadania
( F ) I. Zagadnienia 1. Rozchodzenie się fal akustycznych w układach biologicznych. 2. Wytwarzanie i detekcja fal akustycznych w ultrasonografii. 3. Budowa aparatu ultrasonograficznego metody obrazowania.
Bardziej szczegółowoNasyp przyrost osiadania w czasie (konsolidacja)
Nasyp przyrost osiadania w czasie (konsolidacja) Poradnik Inżyniera Nr 37 Aktualizacja: 10/2017 Program: Plik powiązany: MES Konsolidacja Demo_manual_37.gmk Wprowadzenie Niniejszy przykład ilustruje zastosowanie
Bardziej szczegółowoTemat: NAROST NA OSTRZU NARZĘDZIA
AKADEMIA TECHNICZNO-HUMANISTYCZNA w Bielsku-Białej Katedra Technologii Maszyn i Automatyzacji Ćwiczenie wykonano: dnia:... Wykonał:... Wydział:... Kierunek:... Rok akadem.:... Semestr:... Ćwiczenie zaliczono:
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA
STATYCZNA PRÓBA ROZCIĄGANIA Próba statyczna rozciągania jest jedną z podstawowych prób stosowanych do określenia jakości materiałów konstrukcyjnych wg kryterium naprężeniowego w warunkach obciążeń statycznych.
Bardziej szczegółowoĆ w i c z e n i e K 4
Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Wytrzymałości, Zmęczenia Materiałów i Konstrukcji Nazwisko i Imię: Nazwisko i Imię: Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Grupa
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Ścisła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 2 Laboratorium z przedmiotu:
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ
Jarosław MAŃKOWSKI * Andrzej ŻABICKI * Piotr ŻACH * MODELOWANIE POŁĄCZEŃ TYPU SWORZEŃ OTWÓR ZA POMOCĄ MES BEZ UŻYCIA ANALIZY KONTAKTOWEJ 1. WSTĘP W analizach MES dużych konstrukcji wykonywanych na skalę
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu.
Ćwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu. A. Opis zagadnienia I. Doświadczenie Franka-Hertza W 1914 roku James Franck i Gustav Hertz przeprowadzili doświadczenie,
Bardziej szczegółowoO 2 O 1. Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego
msg M 7-1 - Temat: Wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Zagadnienia: prawa dynamiki Newtona, moment sił, moment bezwładności, dynamiczne równania ruchu wahadła fizycznego,
Bardziej szczegółowoĆw. nr 31. Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2
1 z 6 Zespół Dydaktyki Fizyki ITiE Politechniki Koszalińskiej Ćw. nr 3 Wahadło fizyczne o regulowanej płaszczyźnie drgań - w.2 Cel ćwiczenia Pomiar okresu wahań wahadła z wykorzystaniem bramki optycznej
Bardziej szczegółowoWpływ zawilgocenia ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego na rozkład temperatur wewnętrznych
Wpływ zawilgocenia ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego na rozkład temperatur wewnętrznych W wyniku programu badań transportu wilgoci i soli rozpuszczalnych w ścianach obiektów historycznych, przeprowadzono
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA Katedra Geotechniki i Mechaniki Konstrukcji Wytrzymałość Materiałów Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Temat ćwiczenia:
Bardziej szczegółowogruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie
Właściwości mechaniczne gruntów Ściśliwość Wytrzymałość na ścinanie Ściśliwość gruntów definicja, podstawowe informacje o zjawisku, podstawowe informacje z teorii sprężystości, parametry ściśliwości, laboratoryjne
Bardziej szczegółowo6. CHARAKTERYSTYKI SKUTKÓW KLIMATYCZNYCH NA DOJRZEWAJĄCY BETON
6. Charakterystyka skutków klimatycznych na dojrzewający beton 1 6. CHARAKTERYSTYKI SKUTKÓW KLIMATYCZNYCH NA DOJRZEWAJĄCY BETON 6.1 Wpływ czynników klimatycznych na świeżą mieszankę betonową Zgodnie z
Bardziej szczegółowoTemat 3 (2 godziny) : Wyznaczanie umownej granicy sprężystości R 0,05, umownej granicy plastyczności R 0,2 oraz modułu sprężystości podłużnej E
Temat 3 (2 godziny) : Wyznaczanie umownej granicy sprężystości R,5, umownej granicy plastyczności R,2 oraz modułu sprężystości podłużnej E 3.1. Wstęp Nie wszystkie materiały posiadają wyraźną granicę plastyczności
Bardziej szczegółowoNadprzewodniki. W takich materiałach kiedy nastąpi przepływ prądu może on płynąć nawet bez przyłożonego napięcia przez długi czas! )Ba 2. Tl 0.2.
Nadprzewodniki Pewna klasa materiałów wykazuje prawie zerową oporność (R=0) poniżej pewnej temperatury zwanej temperaturą krytyczną T c Większość przewodników wykazuje nadprzewodnictwo dopiero w temperaturze
Bardziej szczegółowoDobór materiałów konstrukcyjnych cz. 15
Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 15 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Współczynnik kształtu przekroju
Bardziej szczegółowoWYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE
Artykul zamieszczony w "Inżynierze budownictwa", styczeń 2008 r. Michał A. Glinicki dr hab. inż., Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Warszawa WYTRZYMAŁOŚĆ RÓWNOWAŻNA FIBROBETONU NA ZGINANIE 1.
Bardziej szczegółowoLaboratorium techniki światłowodowej. Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia
Laboratorium techniki światłowodowej Ćwiczenie 3. Światłowodowy, odbiciowy sensor przesunięcia Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoSzczególne warunki pracy nawierzchni mostowych
Szczególne warunki pracy nawierzchni mostowych mgr inż. Piotr Pokorski prof. dr hab. inż. Piotr Radziszewski Politechnika Warszawska Plan Prezentacji Wstęp Konstrukcja nawierzchni na naziomie i moście
Bardziej szczegółowoBezwładność - Zrywanie nici nad i pod cięŝarkiem (rozszerzenie klasycznego ćwiczenia pokazowego)
6COACH 6 Bezwładność - Zrywanie nici nad i pod cięŝarkiem (rozszerzenie klasycznego ćwiczenia pokazowego) Program: Coach 6 Projekt: na ZMN060c CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\Zrywanienici\Zestaw.cma Przykład
Bardziej szczegółowoAnomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym
Anomalie gradientu pionowego przyspieszenia siły ciężkości jako narzędzie do badania zmian o charakterze hydrologicznym Dawid Pruchnik Politechnika Warszawska 16 września 2016 Cel pracy Zbadanie możliwości
Bardziej szczegółowoAnaliza stateczności zbocza
Przewodnik Inżyniera Nr 25 Aktualizacja: 06/2017 Analiza stateczności zbocza Program: MES Plik powiązany: Demo_manual_25.gmk Celem niniejszego przewodnika jest analiza stateczności zbocza (wyznaczenie
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Bardziej szczegółowoBadanie widma fali akustycznej
Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 00/009 sem.. grupa II Termin: 10 III 009 Nr. ćwiczenia: 1 Temat ćwiczenia: Badanie widma fali akustycznej Nr. studenta: 6 Nr. albumu: 15101
Bardziej szczegółowo17. 17. Modele materiałów
7. MODELE MATERIAŁÓW 7. 7. Modele materiałów 7.. Wprowadzenie Podstawowym modelem w mechanice jest model ośrodka ciągłego. Przyjmuje się, że materia wypełnia przestrzeń w sposób ciągły. Możliwe jest wyznaczenie
Bardziej szczegółowoBadanie roli pudła rezonansowego za pomocą konsoli pomiarowej CoachLab II
52 FOTON 99, Zima 27 Badanie roli pudła rezonansowego za pomocą konsoli pomiarowej CoachLab II Bogdan Bogacz Pracownia Technicznych Środków Nauczania Zakład Metodyki Nauczania i Metodologii Fizyki Instytut
Bardziej szczegółowoDlaczego wywrotki powinny być ze stali HARDOX?
Dlaczego wywrotki powinny być ze stali HARDOX? 1. Większe limity plastyczności i pękania 2. Większa wytrzymałość (większa odporność na odkształcenie, ścieranie i rysowanie) 3. Doskonała wytrzymałość na
Bardziej szczegółowodr hab. inż. LESŁAW ZABUSKI ***
POMIARY INKLINOMETRYCZNE dr hab. inż. LESŁAW ZABUSKI Konsultant Rozenblat Sp. z o.o. *** CEL Celem pomiarów inklinometrycznych jest stwierdzenie, czy i w jakim stopniu badany teren podlega deformacjom,
Bardziej szczegółowoRAPORT Z BADAŃ NR LZM /16/Z00NK
Strona 1 z 14 ZAKŁAD INŻYNIERII MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH LABORATORIUM MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH RAPORT Z BADAŃ NR LZM01-00652/16/Z00NK Niniejszy raport z badań zawiera wyniki badań objęte zakresem akredytacji
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 WYZNACZANIE (K IC )
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Imię i Nazwisko... WYDZIAŁ MECHANICZNY Wydzia ł... Wydziałowy Zakład Wytrzymałości Materiałów Rok... Grupa... Laboratorium Wytrzymałości Materiałów Data ćwiczenia... ĆWICZENIE 15
Bardziej szczegółowoLaboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna
EAM - laboratorium Laboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna Ćwiczenie REOMETR IMPEDANCYJY Opracował: dr inŝ. Piotr Tulik Zakład InŜynierii Biomedycznej Instytut Metrologii i InŜynierii Biomedycznej
Bardziej szczegółowo2. Badania doświadczalne w zmiennych warunkach otoczenia
BADANIE DEFORMACJI PŁYTY NA GRUNCIE Z BETONU SPRĘŻONEGO W DWÓCH KIERUNKACH Andrzej Seruga 1, Rafał Szydłowski 2 Politechnika Krakowska Streszczenie: Celem badań było rozpoznanie zachowania się betonowej
Bardziej szczegółowoPodejmowanie decyzji w zakresie kontroli klimatu i energooszczędności budynków muzealnych i bibliotecznych podręcznik
Podejmowanie decyzji w zakresie kontroli klimatu i energooszczędności budynków muzealnych i bibliotecznych podręcznik Barbara Świątkowska Laboratorium Analiz i Nieniszczących Badań Obiektów Zabytkowych,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy
Ćwiczenie 3,4. Analiza widmowa sygnałów czasowych: sinus, trójkąt, prostokąt, szum biały i szum różowy Grupa: wtorek 18:3 Tomasz Niedziela I. CZĘŚĆ ĆWICZENIA 1. Cel i przebieg ćwiczenia. Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoTemat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali
Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali 2.1. Wstęp Próba statyczna ściskania jest podstawowym sposobem badania materiałów kruchych takich jak żeliwo czy beton, które mają znacznie lepsze
Bardziej szczegółowodn dt C= d ( pv ) = d dt dt (nrt )= kt Przepływ gazu Pompowanie przez przewód o przewodności G zbiornik przewód pompa C A , p 1 , S , p 2 , S E C B
Pompowanie przez przewód o przewodności G zbiornik przewód pompa C A, p 2, S E C B, p 1, S C [W] wydajność pompowania C= d ( pv ) = d dt dt (nrt )= kt dn dt dn / dt - ilość cząstek przepływających w ciągu
Bardziej szczegółowoPłyny newtonowskie (1.1.1) RYS. 1.1
Miniskrypt: Płyny newtonowskie Analizujemy cienką warstwę płynu zawartą pomiędzy dwoma równoległymi płaszczyznami, które są odległe o siebie o Y (rys. 1.1). W warunkach ustalonych następuje ścinanie w
Bardziej szczegółowoMechanika i wytrzymałość materiałów instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego
Mechanika i wytrzymałość materiałów instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego Cel ćwiczenia STATYCZNA PRÓBA ŚCISKANIA autor: dr inż. Marta Kozuń, dr inż. Ludomir Jankowski 1. Zapoznanie się ze sposobem przeprowadzania
Bardziej szczegółowoSpis treści Przedmowa
Spis treści Przedmowa 1. Wprowadzenie do problematyki konstruowania - Marek Dietrich (p. 1.1, 1.2), Włodzimierz Ozimowski (p. 1.3 -i-1.7), Jacek Stupnicki (p. l.8) 1.1. Proces konstruowania 1.2. Kryteria
Bardziej szczegółowoWyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
Bardziej szczegółowoa) jeżeli przedstawiona reakcja jest reakcją egzotermiczną, to jej prawidłowy przebieg jest przedstawiony na wykresie za pomocą linii...
1. Spośród podanych reakcji wybierz reakcję egzoenergetyczną: a) Redukcja tlenku miedzi (II) wodorem b) Otrzymywanie tlenu przez rozkład chloranu (V) potasu c) Otrzymywanie wapna palonego w procesie prażenia
Bardziej szczegółowoKinetyka suszenia. Cel ćwiczenia C D C D. Xkr
Kinetyka suszenia Cel ćwiczenia 1. Wyznaczenie przebiegu krzywej suszenia i krzywej szybkości suszenia badanego materiału 2. Określenie wartości szybkości suszenia w I okresie i charakteru zmian szybkości
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja i lokalizacja procesu powstawania i rozwoju rys w betonie metodą AE
Projekt Badawczo - Rozwojowy NR 04000710 Politechnika Świętokrzyska Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska KWMiKB PRZEDSIĘBIORSTWO ROBÓT INŻYNIERYJNYCH FART Sp. z o.o. Identyfikacja i lokalizacja
Bardziej szczegółowoZadania egzaminacyjne z fizyki.
Zadania egzaminacyjne z fizyki. Zad1 Gdy Ala z I a zapyta Cię: Skąd się wzięła ta piękna tęcza na niebie?, odpowiesz: A. to odbicie światła słonecznego od powierzchni kropli deszczu B. to rozszczepienie
Bardziej szczegółowoSpecjalistyczny moduł oprogramowania WUFI plus umożliwiający precyzyjne modelowanie mikroklimatu i zużycia energii
Specjalistyczny moduł oprogramowania WUFI plus umożliwiający precyzyjne modelowanie mikroklimatu i zużycia energii Jan Radoń Agnieszka Sadłowska-Sałęga Krzysztof Wąs Aleksandra Gryc Warsztat kończący projekt
Bardziej szczegółowoLaboratorium metrologii
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium metrologii Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Pomiary wymiarów zewnętrznych Opracował:
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH
Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Blok nr 3 Kształtowanie właściwości mechanicznych materiałów Ćwiczenie nr KWMM 1 Temat: Obróbka
Bardziej szczegółowoEgzamin z MGIF, I termin, 2006 Imię i nazwisko
1. Na podstawie poniższego wykresu uziarnienia proszę określić rodzaj gruntu, zawartość głównych frakcji oraz jego wskaźnik różnoziarnistości (U). Odpowiedzi zestawić w tabeli: Rodzaj gruntu Zawartość
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 4
INSTRUKCJA DO CWICZENIA NR 4 Temat ćwiczenia: Statyczna próba rozciągania metali Celem ćwiczenia jest wykonanie próby statycznego rozciągania metali, na podstawie której można określić następujące własności
Bardziej szczegółowoFront-end do czujnika Halla
Front-end do czujnika Halla Czujnik Halla ze względu na możliwość dużej integracji niezbędnych w nim komponentów jest jednym z podstawowych sensorów pola magnetycznego używanych na szeroką skalę. Marcin
Bardziej szczegółowoSTATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie STATYCZNA PRÓBA SKRĘCANIA Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Skręcanie pręta występuje w przypadku
Bardziej szczegółowoKOOF Szczecin: www.of.szc.pl
Źródło: LI OLIMPIADA FIZYCZNA (1/2). Stopień III, zadanie doświadczalne - D Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczowe: Komitet Główny Olimpiady Fizycznej; Andrzej Wysmołek, kierownik ds. zadań dośw. plik;
Bardziej szczegółowoPoniżej przedstawiony jest zakres informacji technicznych obejmujących funkcjonowanie w wysokiej temperaturze:
ARPRO jest uniwersalnym materiałem o szerokiej gamie zastosowań (motoryzacja, budownictwo, ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja, wyposażenie wnętrz, zabawki i in.), a wytrzymałość cieplna ma zasadnicze
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Podstawy konstrukcji maszyn. T. 1 / autorzy: Marek Dietrich, Stanisław Kocańda, Bohdan Korytkowski, Włodzimierz Ozimowski, Jacek Stupnicki, Tadeusz Szopa ; pod redakcją Marka Dietricha. wyd. 3, 2 dodr.
Bardziej szczegółowo1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom?
1. Po upływie jakiego czasu ciało drgające ruchem harmonicznym o okresie T = 8 s przebędzie drogę równą: a) całej amplitudzie b) czterem amplitudom? 2. Ciało wykonujące drgania harmoniczne o amplitudzie
Bardziej szczegółowoObszary sprężyste (bez możliwości uplastycznienia)
Przewodnik Inżyniera Nr 34 Aktualizacja: 01/2017 Obszary sprężyste (bez możliwości uplastycznienia) Program: MES Plik powiązany: Demo_manual_34.gmk Wprowadzenie Obciążenie gruntu może powodować powstawanie
Bardziej szczegółowoMiernik wilgotności materiałów Extech MO257, pomiar nieinwazyjny
INSTRUKCJA OBSŁUGI Miernik wilgotności materiałów Extech MO257, pomiar nieinwazyjny Nr produktu 00103787 Strona 1 z 5 Wprowadzenie Gratulujemy zakupu bezdotykowego miernika wilgotności Extech MO257. Bezdotykowy
Bardziej szczegółowoZachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny INSTYTUT INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ ZAKŁAD METALOZNAWSTWA I ODLEWNICTWA PRZEDMIOT: INŻYNIERIA WARSTWY WIERZCHNIEJ Temat ćwiczenia: Badanie prędkości zużycia materiałów
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
KATEDRA MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Instrukcja przeznaczona jest dla studentów następujących kierunków: 1. Energetyka - sem. 3
Bardziej szczegółowoCzynniki wpływające na zmiany jakościowe cukru białego w czasie składowania
Czynniki wpływające na zmiany jakościowe cukru białego w czasie składowania Krystyna Lisik Zakład Cukrownictwa, litechnika Łódzka 1 Na proces zbrylania cukru mają wpływ takie parametry jak: zawartość wilgoci
Bardziej szczegółowoWPŁYW WŁÓKIEN ARAMIDOWYCH FORTA-FI NA WŁAŚCIWOŚCI MIESZANEK MINERALNO-ASFALTOWYCH
WPŁYW WŁÓKIEN ARAMIDOWYCH FORTA-FI NA WŁAŚCIWOŚCI MIESZANEK MINERALNO-ASFALTOWYCH WYDZIAŁ INŻYNIERII LĄDOWEJ I ŚRODOWISKA PROGRAM BADAWCZY ZOSTAŁ WYKONANY PRZEZ POLITECHNIKĘ GDAŃSKĄ W KATEDRZE INŻYNIERII
Bardziej szczegółowoANALIZA BELKI DREWNIANEJ W POŻARZE
Proceedings of the 5 th International Conference on New Trends in Statics and Dynamics of Buildings October 19-20, 2006 Bratislava, Slovakia Faculty of Civil Engineering STU Bratislava Slovak Society of
Bardziej szczegółowo