IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa. Optymalizacja leczenia w psychiatrii

Transkrypt

1 IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Optymalizacja leczenia w psychiatrii Wisła, 9-11 grudnia 2010

2 IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Optymalizacja leczenia w psychiatrii Wisła, 9-11 grudnia 2010 Komitet naukowy: Prof. Irena Krupka-Matuszczyk (przewodnicząca) Prof. Alina Borkowska Prof. Andrzej Czernikiewicz Prof. Janusz Heitzman Dr hab. Małgorzata Janas-Kozik Dr n. med. Krzysztof Krysta Dr n. med. Sławomir Murawiec Prof. Irena Namysłowska Prof. Tadeusz Parnowski Prof. Małgorzata Rzewuska Prof. Jerzy Samochowiec Komitet Organizacyjny: Maciej Matuszczyk Michał Matuszczyk Krzysztof Krysta Jacek Przybyło Daniel Bargieł Katarzyna Irzeńska Damian Kowalczyk Serwis internetowy konferencji: Obsługa konferencji: Medforum Sp.z o.o. Biuro Projektów ul. Rolna 43B, Katowice, tel , fax konferencje@medforum.pl Redakcja pamiętnika: Maciej Matuszczyk Projekt okładki: Wojciech Osuchowski Skład: Wojciech Osuchowski Copyright by Medforum Sp. z o.o. 2 Optymalizacja leczenia w psychiatrii

3 Słowo wstępne Przed nami IV Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Szkoleniowa z cyklu Nowoczesna diagnostyka w psychiatrii pod hasłem Optymalizacja leczenia w psychiatrii, która odbywa się w dniach 9 do 11 grudnia 2010r w Wiśle. W ciągu trzech dni psychiatrzy i psycholodzy będą mieli możliwość spotkania i podzielenia się wiedzą, doświadczeniem i spostrzeżeniami dotyczącymi diagnozowania i terapii chorych z zaburzeniami psychicznymi. Przygotowując program wiślańskiego spotkania uwzględniliśmy dwa postulaty zawarte w ankietach złożonych w czasie ubiegłorocznej konferencji, aby sesje wykładowe nie odbywały się równolegle i zwiększyć liczbę warsztatów. Jestem przekonana, że wykłady plenarne, sesje satelitarne i liczne warsztaty spełnią Państwa oczekiwania. Szczególnie serdecznie witam gości konferencji Wykładowców i Uczestników, którzy są z nami w Wiśle po raz pierwszy. Wszystkim Koleżankom i Kolegom życzę pozytywnej atmosfery naukowej w pięknej beskidzkiej miejscowości, a jestem przekonana, iż wieczór galowy z konkursem tańca dostarczy niezapomnianych emocji. Prof. Irena Krupka-Matuszczyk Przewodnicząca Komitetu Naukowego Wisła, 9-11 grudnia

4 4 Optymalizacja leczenia w psychiatrii

5 Spis treści Słowo wstępne...3 Sesje wykładowe...9 Recovery issues in the treatment of schizophrenia: are we at the end, or still at the beginning?...9 Potraumatyczne zaburzenia u dzieci i młodzieży...10 Schizofrenia lekooporna nowe strategie terapii...10 Neurobiologia i leczenie zachowań samobójczych...10 Cannabis and Psychosis...11 Klasyfikacja zaburzeń psychicznych - kontekst genetyczny...11 Zmiany w klasyfikacji zaburzeń psychicznych...12 Meta-analysis of Medical and Non-Medical Treatments of the Prodromal Phase of Psychotic Illness in At-Risk Mental States Ortoreksja w kręgu zaburzeń odżywiania czy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych?...13 Odchodzenie od stereotypów - system wsparcia osób niepełnosprawnych intelektualnie na podstawie doświadczeń Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym...14 Leczenie zaburzeń zachowania u osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną...14 Antypsichotic-related Sexual Dysfunction: Good bye to love?...15 Integracja różnych obszarów wiedzy w leczeniu psychoz...16 Rola rodziny w leczeniu zaburzeń psychicznych dzieci i młodzieży...16 Kiedy zaczyna się otępienie?...17 New developments in classification, developments in ICD-11 and DSM Zaburzenia dwubiegunowe w okresie adolescencji...18 Niepełnosprawność intelektualna u dzieci i młodzieży...18 The role of bipolarity in drug-resistant depression and suicide: Treatment implications...18 Optymalizacja farmakoterapii schizofrenii...19 Neurobiologia anhedonii: teorie i praktyka...20 Nowe możliwości w krótko i długoterminowym leczeniu choroby dwubiegunowej...20 Stany mieszane aktualne dane dotyczące diagnostyki i leczenia...22 Problemy związane z budowaniem klasyfikacji chorób psychicznych...22 Warsztaty Does Early Intervention For Psychosis Work? An analysis of Outcomes of Early Intervention in Psychosis based on the Critical Period Hypothesis, Measured by Number of Admissions and Bed Days Used over a period of Six Years...23 Fakty i mity związane z leczeniem uzależnienia od benzodiazepin...23 Treating OCD: an evaluation of the levels of biological therapy prescribed in the BLPT...24 Nowoczesna diagnostyka i monitoring neuropsychologiczny w neurochirurgii...24 An audit to identify factors that are more commonly associated with depressed patients on augmentation therapy under the Befordshire East Community Mental Health Team...25 Czym jest autyzm w zaburzeniach psychicznych innych niż autyzm dziecięcy?...25 Social functioning in patients diagnosed with Eating Disorders during hospital treatment and two years after treatment - follow up Zaburzenia psychiczne u pacjentów z przewlekłym zapaleniem wątroby typu C w trakcie terapii interferonem-alfa i rybawiryną diagnostyka i leczenie...26 Wisła, 9-11 grudnia

6 Law breaking in the mentally disordered. Court cases in Silesia Audit: Baseline Blood Tests in Adult General Psychiatry...27 Trening meta-poznawczy dla osób z rozpoznaniem psychoz schizofrenicznym jako metoda wspomagająca proces terapii...28 Adolescencja - prorozwojowe i patologizujące mechanizmy obronne ego. Studia przypadków...28 Sztuka negocjacji w zagrożeniu samobójstwem. Tezy do zajęć warsztatowych...29 Kiedy kobiecość nie pozwala żyć - prezentacja przypadku pacjentki anorektycznej...31 Optymalizacja farmakoterapii nerwic...31 Różne oblicza autyzmu. Na czym polega fenomen autyzmu?...31 Diagnoza jako element optymalizacji leczenia w psychiatrii...32 A systematic review of rates, risk factors and methods of suicide and self-harm among refugees and asylum seekers Racjonalna Terapia Zachowania w pracy z pacjentem psychiatrycznym...33 Wprowadzenie do psychoterapii interpersonalnej...33 Opór w pracy z pacjentem. Prezentacja metod pracy w Ustrońskim Centrum Psychoterapii...34 Treatments for post-traumatic stress disorder...34 Działanie leków psychotropowych a nieświadomość...34 G&C Faculty Essay Competition...35 Otyłość olbrzymia jako mechanizm obronny...35 Depresja psychotyczna - diagnoza i leczenie...36 Obowiązkowe ubezpieczenie OC lekarzy w świetle nowej regulacji prawnej...36 Internet addiction in adolescents in the context of psychological and family factors...36 Konsultacja psychiatryczna w oparzeniówce...37 Dekompensacja psychotyczna w grupie terapeutycznej: porażka leczenia czy możliwość zmiany?...37 Wizualizacja i relaksacja w praktyce terapeutycznej w warunkach oddziału dziennego zaburzeń nerwicowych Mixed states: Mixed up? Nowoczesna diagnostyka obrazowa...38 TEMPS-A jako narzędzie w ocenie predyspozycji do zaburzeń afektywnych i działania w warunkach stresu Użyteczność arteterapii w psychiatrii rozwojowej...39 Leczenie osób z zaburzeniami odżywiania w oddziale dziennym...39 Psychosis Risk Syndrome : Worth the Risk?...40 Oddziaływania poza farmakologiczne w oddziale ogólnopsychiatrycznym szpitala wielospecjalistycznego Postery...42 Schizofrenia - poziom aleksytymii i odczuwanie bólu. Schizophrenia - alexithymia rate and algaesthesia Współwystępowanie chorób somatycznych u młodzieży hospitalizowanej z powodu zaburzeń psychicznych Guilt feeling and anxiety in depression...43 Ocena immunohistochemiczna prążkowia osób za życia uzależnionych od alkoholu...43 Wpływ głębokiej stymulacji mózgu DBS-STN na refiksację sakadyczną...44 Ocena związku pomiędzy dawką metadonu a wybranymi cechami klinicznymi i demograficznymi u osób uzależnionych od opioidów leczonych metadonem w programie substytucyjnym...44 Porównanie zrozumiałości mowy u osób uzależnionych od alkoholu, osób uzależnionych od opioidów i osób zdrowych Optymalizacja leczenia w psychiatrii

7 Wpływ leczniczej dawki metadonu na szybkość psychomotoryczną oraz sprawność wzrokowoprzestrzennej pamięci operacyjnej u osób uzależnionych od opioidów leczonych metadonem w programie substytucyjnym...46 Poczucie koherencji osób z rozpoznaniem schizofrenia paranoidalna leczonych neuroleptykami atypowymi Planning and concentration functions after total sleep deprivation and extreme exhaustion among sportsmen PPI (Prepulse inhibition) zastosowanie w diagnozowaniu zaburzeń psychicznych...47 Znaczenie różnych form aktywności dla poprawy nastroju osób starszych...48 Zależności pomiędzy poziomem lęku i nasileniem depresji a wybranymi funkcjami poznawczymi - analiza przed i po zabiegu pomostowania tętnic wieńcowych...48 Analiza porównawcza drgań dominującej górnej kończyny w zadaniach grafomotorycznych u osób uzależnionych od opiatów leczonych substytucyjnie...49 Popełnienie przestępstwa jako czynnik rozwoju zaburzeń psychotycznych - analiza opiniowanego w sprawie karnej Jak orzekać o zdolności do pracy, aby nie szkodzić?...49 Lęk i strategie radzenia sobie ze stresem w gabinecie stomatologicznym...50 Oznaczanie poziomu greliny, P-selektyny, serotoniny u pacjentek z zaburzeniami nastroju leczonych z powodu łuszczycy Łuszczyca u pacjentki z fobią społeczną...50 Zespół depresyjny u pacjentki chorującej na piodermię zgorzelinową...51 Łysienie plackowate - interdyscyplinarny problem diagnostyczny...51 Problematyka ambulatoryjnej pracy z pacjentami z podwójną diagnozą...51 Zatrucia klozapiną w kazuistyce Zakładu Toksykologii Sądowo-Lekarskiej SUM w Katowicach...52 Sexual functioning and pain disorders in women with depression...52 Aleksytymia i nasilenie bólu w odniesieniu do pacjentów z depresją...53 Czy prawa półkula mózgu odgrywa rolę w etiologii zaburzeń depresyjnych?...53 Refiksacja sakadyczna u osób uzależnionych od alkoholu i osób uzależnionych od opioidów w porównaniu do osób zdrowych...54 Dynamika refiksacji sakadycznej u osób z ADHD...54 Złośliwy zespół neuroleptyczny u pacjenta leczonego amisulprydem...55 Pytania testowe (EdukacjaMedyczna.pl na papierze)...56 Odpowiedzi i wskazówki do pytań testowych...73 Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (FAQ)...78 Zamówienie 500 pytań z psychiatrii...80 Wisła, 9-11 grudnia

8 8 Optymalizacja leczenia w psychiatrii

9 Sesje wykładowe Recovery issues in the treatment of schizophrenia: are we at the end, or still at the beginning? Köksal Alptekin Department of Psychiatry, Izmir, Turkey Recovery and normalized psychosocial functioning are the main targets for the treatment of schizophrenia. However pharmacological treatments are not good enough to achieve recovery in schizophrenia. Treatment of schizophrenia and recovery issues are under discussion. Only % of all schizophrenia patients achieve full remission of symptoms and good psychosocial functioning during long term treatment of schizophrenia. Positive and negative symptoms are main symptom clusters to treat. Negative symptoms are strongly correlated to cognitive functions whereas both negative symptoms and cognitive dysfunctions predict the patient s ability to work and function independently at the society. But antipsychotics have limited benefit for improving cognitive functions and negative symptoms. Meta-analytic studies and latest multi center, large scale studies such as CATIE and EUFEST have found that Clozapine, despite its limited use, seemed to be superior compared to all other antipsychotics regarding efficacy in schizophrenia and Olanzapine was associated with significantly longer time to discontinuation although both were significantly associated with metabolic and severe side effects. One of the important results driven from the CATIE trial has shown that the majority of the patients in each antipsychotic treatment group had discontinued their first treatment due to either inefficacy over schizophrenia symptoms or intolerable side effects. However schizophrenia patients have higher mortality rates. Mortality rate is about two times greater and life expectancy is 20% shorter than general population in schizophrenia mainly due to cardiovascular and metabolic side effects which affect patient s satisfaction with treatment and let nonadherence to treatment. Clinical effectiveness for antipsychotics is strongly related to adherence. Nonadherent schizophrenia patients are more likely to develop relapses. Therefore long acting antipsychotics may play an important role in long term treatment. As well as adherence to treatment, patient related variables such as differences in pharmacogenetic and psychosocial factors may also affect outcome and recovery in schizophrenia. Advances in our understanding of the etiology, course, and treatment of schizophrenia have led to an increased awareness of the need for defined standards against which to judge clinical improvement, both in clinical trial settings and in daily practice. What we regard as success in treating schizophrenia has evolved substantially, from reducing the risk of harm to self and others, through control of positive (and more recently negative) symptoms, towards preventing relapse and achieving improvements in daily functioning. Therefore it is essential to identify outcome measures. Recently Expert Group has suggested 8 items as remission criteria with regards to positive, negative and disorganization core symptoms of PANSS. However remission of schizophrenia symptoms does not always mean to have recovery from the illness. Recovery needs to improve cognitive functions, subjective well-being, quality of life and psychosocial functioning. Today pharmacotherapy alone is not enough to achieve recovery, therefore psychosocial interventions should be established and be integrated with antipsychotics. However it is not clear which type of psychosocial treatment is best. The most important one is psychoeducational program that has been shown that it may enhance treatment adherence and reduce relapses in schizophrenia. Psychosocial intervention programs that may integrate cognitive, behavioral, educational and psychotherapeutic aspects need to be developed. Prof Köksal Alptekin pracuje jako profesor psychiatrii w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Dokuz Eylül, w Izmize w Turcji od 2002 roku, w której wcześniej uzyskał specjalizację psychiatry. Brał też udział w szkoleniach w zakresie psychodramy i terapii psychoanalitycznej. Jest członkiem Sekcji Schizofrenii i Epidemiologii Europejskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (EPA). Bierze udział w pracach grupy ekspertów WPA zajmującej się standardami leczenia schizofrenii od 2005 roku. Głównymi zagadnieniami Wisła, 9-11 grudnia

10 poruszanymi w jego publikacjach są psychofarmakologia schizofrenii, zaburzenia funkcji poznawczych i jakości życia w schizofrenii, a ostatnio także genetyka i epidemiologia schizofrenii. Jest między innymi współautorem znanej i cytowanej w Polsce publikacji Praktyczne aspekty stosowania amisulprydu w leczeniu chorych na schizofrenię. Pani L, Villagrán JM, Kontaxakis VP, Alptekin K. Practical issues with amisulpride in the management of patients with schizophrenia. Clin Drug Investig. 2008;28 (8): Potraumatyczne zaburzenia u dzieci i młodzieży Jacek Bomba Katedra Psychiatrii UJ CM Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, Kraków Znaczenie doświadczenia traumatycznego w patogenezie zaburzeń psychicznych, dyskutowane od ponad wieku, w ostatnich dziesięcioleciach zaowocowało wprowadzeniem odrębnych kategorii klasyfikacyjnych w DSM i ICD. Opracowane kryteria diagnostyczne dotyczą dorosłych. Zaburzenia pourazowe u dzieci były nawet kwestionowane Dyskutowane problemy obejmują możliwość wystąpienia zaburzeń po traumie we wczesnym dzieciństwie, odrębność psychopatologiczną ewentualnych następstw, wpływ doświadczenia traumatycznego na zwiększone ryzyko występowania nieswoistych zaburzeń psychicznych. Uwaga zwrócona przed ćwierćwieczem na szczególne rodzaje traumy dzieciństwa: wykorzystanie seksualne i maltretowanie zaowocowała skupieniem się na konsekwencjach tych doświadczeń, zwłaszcza wykorzystania seksualnego, z zaniedbaniem innych doświadczeń urazowych. Celem prezentacji jest zwrócenie uwagi na okoliczności zwiększające i zmniejszające ryzyko niekorzystnych następstw traumy przeżytej w dzieciństwie, poszukiwanie swoistych i nieswoistych dla rodzaju traumy następstw psychopatologicznych, a także na obecne w badaniach problemu tendencje do rozszerzania zakresu doświadczeń traumatycznych o zaniedbania. Schizofrenia lekooporna nowe strategie terapii Andrzej Czernikiewicz Katedra i Klinika Psychiatrii. Uniwersytet Medyczny, Lublin Od czasu wprowadzenie chloropromazyny do terapii schizofrenii obserwuje się zjawisko braku odpowiedzi i/lub braku remisji po co najmniej dwu adekwatnych terapiach przeciwpsychotycznych, co definiuje schizofrenię lekooporną (SLO). Wydawało się, że oczekiwania co do przełamywania lekooporności w schizofrenii zostaną spełnione po 1988 roku, kiedy to badania kliniczne z użyciem klozapiny pozwoliły na sformułowanie strategii terapii SLO tym lekiem. Jednakże nadal 1/3 chorych na schizofrenię lekooporną pozostaje bez odpowiedzi na terapie klozapiną, co określa się jako super lekooporność. W prezentacji przedstawione zostaną doniesienia o specyfice neuropsychologicznej lekoopornej schizofrenii, a także o czynnikach genetycznych i danych neuroobrazowych w lekoopornej schizofrenii. W części dotyczącej terapii przedstawione będą strategie augmentacji klozapiny, nowe strategie farmakologiczne w terapii TRS, a także rola elektrycznego leczenia drgawkowego (ELD) i przezczaszkowej stymulacji magnetycznej mózgu w leczeniu LOS. Wykład będzie zawierał opisy przypadków z możliwością interaktywnego udziału słuchaczy w ich ocenie. Literatura: 1.Kane J. i in., Arch Gen Psychiatry 1988: 45: ; 2.Meltzer H. i in.: Arch Gen Psychiatry 2003; 60: 82-91; 3.Tiihonen J. i in., Lancet 2009; 37: Neurobiologia i leczenie zachowań samobójczych Dominka Dudek Katedra Psychiatrii Collegium Medicum, Uniwersytet Jagielloński, Kraków Wyniki badań epidemiologicznych sugerują, że zachowania samobójcze mają swoje podłoże genetyczne niezależne od podłoża genetycznego współwystępujących zaburzeń psychicznych. Głównym obiektem 10 Optymalizacja leczenia w psychiatrii

11 badań w kontekście ryzyka samobójczego były geny układu serotoninergicznego i noradrenergicznego oraz osi HPA. Uważa się również, że wpływ na ryzyko podjęcia zachowań samobójczych mają również zjawiska epigenetyczne. Najważniejszymi układami neuroprzekaźnikowymi pełniącymi rolę w patogenezie samobójstw są układy: serotoninergiczny, noradrenergiczny, glutaminergiczny i GABA-ergiczny. Istotną rolę w tym procesie odgrywa też patologia osi HPA. U ofiar samobójstw stwierdza się również nieprawidłowości w zakresie układu opioidowego oraz endokanabinoidowego. Również zaburzenia sygnalizacji międzykomórkowej oraz nieprawidłowości w zakresie komórek gleju mogą odgrywać rolę w patogenezie zachowań samobójczych. Liczne dane wskazują na użyteczność węglanu litu w zapobieganiu zachowaniom samobójczym. Pojawiają się doniesienia na temat korzystnego działania innych leków normotymicznych (zwłaszcza walproinianu) u pacjentów z zaburzeniami dwubiegunowymi i tendencjami samobójczymi. Brakuje danych dotyczących skuteczności atypowych leków przeciwpsychotycznych (sugeruje się skuteczność klozapiny u chorych ze schizofrenią). Cannabis and Psychosis Anton Grech Department of Psychiatry, University of Malta Cannabis use has for a time been considered as one of the possible aetiological factors of psychosis. Over the last years there has been accumulation of research evidence to support this notion. But others sustain that the more frequent use of cannabis by patients with psychosis is because these patients use cannabis as self treatment, and not because it is a causative factor. In the presentation the recent research that supports or otherwise these contrasting views will be presented and discussed. Research on the subject done by the presenter in London and the Island of Malta will be discussed in more detail. Dr Anton Grech jest absolwentem Uniwersytetu Maltańskiego. Specjalizację w psychiatrii uzyskał w Wielkiej Brytanii w Instytucie Psychiatrii i w Szpitalu Maudsley w Londynie. W swojej pracy naukowej skupia się głównie na problemie podwójnej diagnozy (szczególnie na związku pomiędzy używaniem kanabinoidów i występowaniem psychoz) oraz na genetyce schizofrenii. Obecnie łączy pracę kliniczną i naukową w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu Maltańskiego. W swojej pracy naukowej współpracował z tak wybitnymi psychiatrami jak Peter Jones i Robin Murray. Grech A, Van Os J, Jones PB, Lewis SW, Murray RM. Cannabis use and outcome of recent onset psychosis. Eur Psychiatry ;20(4): Klasyfikacja zaburzeń psychicznych - kontekst genetyczny Joanna Hauser Uniwersytet Medyczny, Poznań Badania rodzin wskazują na istotne znaczenie czynników genetycznych w etiologii autyzmu, schizofrenii (SCH) oraz zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (CHAD). Wieloczynnikowy model tych zaburzeń psychicznych zakłada współudział czynników genetycznych i środowiskowych. W okresie ostatnich lat opublikowano wyniki badań asocjacyjnych całego genomu (GWAS). Wyniki tych badań wskazują na związek określonych loci z ryzykiem zachorowania na SCH: locus genów, ZNF804A, i NRGN, locus MHC (6p) loci genów układu immunologicznego. W przypadku CHAD opisano locus genów CACNA1C, ANK3, DGKH. Wyniki badań GWAS wskazują, że warianty genów ZNF804A i CACNA1C związane są z ryzykiem zachorowania zarówno na SCH jak i na CHAD. W genetycznym podłożu chorób złożonych oprócz zmienności typu SNP istotne znaczenie przypisuje się zmienności struktury genetycznej, za którą odpowiadają segmentalne duplikacje lub kopie sekwencji DNA (copy number variant CVN). Wyniki badań CNV w schizofrenii wskazują, że delecje występują rzadko, dotyczą około 1% pacjentów ale ryzyko zachorowania na SCH związane z delecją może być duże OR-3-10 (Kirov i wsp. 2009). Delecje na chromosomach 1q21, 16p, 15q13, 22q11 związane są nie tylko z ryzykiem zachorowania na schizofrenię, zwiększają też ryzyko autyzmu i upośledzenia umysłowego. Badania GWAS wskazują na częściowo Wisła, 9-11 grudnia

12 wspólne podłoże genetyczne SCH i CHAD, opisano warianty genów zwiększających ryzyko zachorowania zarówno na CHAD jak i SCH. Natomiast CNV występują zarówno w przypadku SCH jak i autyzmu, tak więc prawdopodobnie istnieje też, w pewnym zakresie wspólne podłoże genetyczne obu tych chorób. Zmiany w klasyfikacji zaburzeń psychicznych Janusz Heitzman Klinika Psychiatrii Sądowej Instytutu Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Klasyfikacje zaburzeń psychicznych tworzone są z generalnym celem umożliwienia porozumiewania się klinicystów i precyzyjnego, jednoznacznego określania symptomów zaburzeń, co ma nie tylko znaczenie w postawieniu diagnozy, ale przenosi się na badania naukowe, terapię i orzecznictwo. Zmiany w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych podyktowane są, z uwagi na różnice pomiędzy ICD i DSM, brakiem zaufania do wiarygodności całego procesu diagnostycznego. Bardzo trudnym i ambitnym zadaniem jest stworzenie kolejnych wersji DSM-V i ICD-11, by były ze sobą zgodne, jednolite i zharmonizowane. Porównanie obu systemów pokazuje, że ok. 80% różnic w definicjach zaburzeń jest nieznaczna, ale 20% definicji różni się sposobem ujęcia w definiowaniu pojęć. Na dzień dzisiejszy, bardziej zaawansowane prace nad klasyfikacją APA DSM-V, pozwalają na wstępną orientację w kierunkach projektowanych zmian. Trudno powiedzieć czy zmiany wprowadzone przez DSM-V przejdą w większości do ICD-11. Wydaje się to mało prawdopodobne, choćby z powodu odrębnej pracy dwóch zespołów ds. harmonizacji obu klasyfikacji. Badając różnice miedzy systemami, zwraca uwagę fakt, że na 176 opisanych kryteriów diagnostycznych tylko jedno zaburzenie F95,0//307,21 Przemijające zaburzenie tiku nerwowego jest definiowane identycznie, natomiast 39 zaburzeń (22%) ujawnia podstawowe różnice koncepcyjne w kryteriach, zaś 136 zaburzeń (78%) również ma choć mniejsze różnice. Do obszarów szczególnej troski (tam gdzie są różnice) należą: Demencja, Zaburzenia kognitywne, Zaburzenia po użyciu substancji, Zaburzenia psychotyczne, Zaburzenia nastroju, Zaburzenia lękowe, Zaburzenia somatoformiczne, Dysfunkcje seksualne, Zaburzenia w dzieciństwie, Zaburzenia osobowości. Propozycja rewizji DSM-V, opublikowana przez APA daje możliwość wprowadzenie: nowej kategorii spektrum autyzmu; nowej kategorii uzależnień behawioralnych (jedynym zaburzeniem ma być tu hazard); nowej skali samobójstwa dla dorosłych i młodzieży, nowej kategorii syndromów ryzyka demencji i psychozy; nowej kategorii dysregulacji nastroju z dysforią; nowej kategorii zaburzeń jedzenia ( objadanie się ). W obszarze proponowanych zmian pojawia się: zmiana kryteriów dla anoreksji i bulimii; zmiana nazwy dla upośledzenia umysłowego; zmiana dotychczasowych kategorii nadużywania substancji i uzależnienia; usunięcie zaburzeń tożsamości seksualnej (nie jest to ani choroba psychiczna, ani zaburzenie psychiczne); wyodrębnienie diagnostycznych kategorii dla adolescentów (ani dorośli, ani dzieci); diagnoza prodromów schizofrenii (są prodromy, nie ma psychozy); wprowadzenie diagnozy zespołu ryzyka psychozy; napadowego zaburzenia jedzenia; wyprowadzenie uzależnienia od Internetu; wyłączenie hyperseksualności z kategorii parafilii i włączenie do podkategorii uzależnień; zastąpienie dystymii przewlekłym zaburzeniem depresyjnym; wyeliminowanie terminologii chroniczności ; wprowadzenie spektrum autyzmu (zaburzenia autystycznego); wprowadzenie niepełnosprawności intelektualnej (zamiast opóźnienia umysłowego) czy oddzielenie katatonii od schizofrenii. Nie sposób wymienić wszystkich proponowanych zmian. Część z nich jest niewątpliwie słuszna zgodna również z naszymi doświadczeniami klinicznymi, a część budzi kontrowersje. Dużym zagrożeniem jest dostrzegalna nadmierna medykalizacja czy psychiatryzacja życia społecznego, skutkująca stawianiem diagnoz (i rozpoczynaniem leczenia) tam gdzie dotąd tego nie było. 12 Optymalizacja leczenia w psychiatrii

13 Meta-analysis of Medical and Non-Medical Treatments of the Prodromal Phase of Psychotic Illness in At-Risk Mental States Clare Holt 1,Mark Agius 2,Christopher Kelly 1,Andreas V. Hadjinicolaou 1 1 University of Cambridge School of Clinical Medicine, Addenbrooke s Hospital, Hills Road, Cambridge 2 South Essex University Partnership Foundation NHS Trust, Bedfordshire Centre for Mental Health Research in Association with Cambridge University, Department of Psychiatry University of Cambridge Introduction: There are now many existing studies which assess the treatments available for at risk mental states, as patients who are believed to be in the prodromal phase of psychotic illness are referred to. However, concerns regarding side effects of possible treatments remain. We here conduct a meta-analysis of the studies available up to October The aim of this study is to decide what would be the best treatment for at high risk patients. Results: All the available studies examining potential treatments during the prodromal phase of psychotic illness were collected. They all showed comparable efficacy, which reached statistical significance, excluding the one study using olanzapine, which in fact tended towards significance. Discussion: Treatments appear promising but a balance needs to be kept between adverse events and effectiveness of preventing psychosis. Conclusion: It is necessary to search further for treatments in order to identify effective treatments with fewer adverse side effects in this phase of psychotic illness. Dr Mark Agius pracuje jako adiunkt Klinki Psychiatrii Uniwersytetu w Cambridge, gdzie łączy pracę kliniczna i naukową. Ponadto jest doradcą medycznym Bedfordshire and Luton Community NHS Trust. Jest to instytucja zajmująca się m.in. psychiatria środowiskową, upowszechnianiem wiedzy dotyczącej opieki nad pacjentami psychiatrycznymi wśród lekarzy rodzinnych i pracowników socjalnych. Jego prace naukowe dotyczą leczenia depresji, schizofrenii a także psychiatrii środowiskowej i epidemiologii. Wraz grupą wybitnych psychiatrów europejskich jest m.in. współautorem opracowania dotyczącego psychiatrii w Europie. Agius M, Zaman R, Singh S, Gallagher O, Jones PB, McGuire P, Power P, Craig T, Bahn S, Grech A, Casha C, Pace C, Cassar D, Blinc-Pesek M, Avgustin B, Gruber E, Biocina SM, Andelic J, Dinolova R, van Os J, Lambert M. Psychiatry in Europe. Br J Psychiatry. 2005l;187:92. Ortoreksja w kręgu zaburzeń odżywiania czy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych? Małgorzata Janas-Kozik 1,Martyna Stochel 2 1 Klinika Psychiatrii i Psychoterapii SUM, Katowice 2 Oddział Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Centrum Pediatrii w Sosnowcu, Sosnowiec W ciągu ostatniej dekady temat zdrowego odżywiania stał się niezwykle popularny. Liczne badania prowadzone w tym kierunku dostarczają coraz to nowych informacji, często wykluczających się wzajemnie, dotyczących szkodliwości lub zbawiennego wpływu różnych pokarmów i rodzajów diet na stan zdrowia. Dbałość o stosowanie zdrowej, zbalansowanej diety jest z pewnością pożądana, jednak zbytnie przywiązanie do określonej ideologii związanej z odżywianiem może stać się szkodliwe. Istnieje wiele wzajemnie sprzecznych teorii dotyczących tego, co i w jakiej postaci powinno się spożywać. Oprócz dobrze znanych, takich jak wegetarianizm czy weganizm, w popularnej prasie przeczytać można o dietach anty-rakowych i anty-alergicznych, diecie makrobiotycznej, czy zbawiennym wpływie oczyszczającego powrotu do natury, czyli spożywaniu pokarmów bez obróbki cieplnej (Raw Foods Theory). Brak dystansu oraz często sprzeczne informacje dotyczące zdrowego sposobu odżywiania prowadzić mogą do wykluczenia całych grup pokarmowych z jadłospisu, a koncentracja na zdrowym i właściwym sposobie odżywiania przyjąć charakter patologiczny. Ortoreksja (Orthorexia nervosa, z gr. ortho prawidłowy, właściwy; orexis - apetyt) jest konstruktem stworzonym i opisanym w 1997 roku przez amerykańskiego lekarza Stevena Bratmana, definiowanym jako patologiczna fiksacja na spożywaniu właściwej i zdrowej żywności. Pomimo, iż ortoreksja nie jest samodzielną jednostką chorobową uwzględnioną w klasyfikacjach, zwyczajowo umieszczana jest wśród Wisła, 9-11 grudnia