Gimnazjum nr2 z Oddziałami Dwujęzycznymi. w Namysłowie

Transkrypt

1 Przedmiotowy system oceniania z biologii w gimnazjum Gimnazjum nr2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Namysłowie Opracowanie: Urszula Masiowska nauczyciel biologii Przedmiotowy system oceniania z biologii w gimnazjum opracowany w oparciu o: 1. Podstawę programową. 2. Statut i WSO. 3. Program nauczania biologii w gimnazjum wydawnictwa Nowa Era Przedmiotem oceniania są: wiadomości, umiejętności, postawa ucznia i jego aktywność. Cele ogólne oceniania: rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych, poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych z biologii i postępach w tym zakresie, pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu biologicznym, motywowanie ucznia do dalszej pracy, przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka, dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. Formy aktywności podlegające ocenie: 1

2 a) Odpowiedzi ustne - charakteryzowanie procesów biologicznych, umiejętność wnioskowania przyczynowo skutkowego. Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych z całego działu. b) wypowiedzi pisemne: 1. kartkówki obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji (nie muszą być wcześniej zapowiedziane, ale mogą). 2. sprawdziany podsumowujące poszczególne działy (sprawdzian zapowiedziany tydzień wcześniej). c) wkład pracy w przyswojenie wiedzy na lekcji bieżącej (krótkie wypowiedzi na lekcji, praca w grupie, prowadzenie obserwacji, wykonywanie doświadczeń). W przypadku dużego wkładu pracy na lekcji uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą lub dobrą d) umiejętności doskonalone w domu (praca domowa). Będzie oceniana w skali celujący-bardzo dobry dobry -dostateczny-dopuszczający. Brak pracy domowej oceniane będzie ocena niedostateczną. e) zeszyt przedmiotowy obowiązkowy sprawdzamy jeden raz w semestrze Przy ocenie bierze się pod uwagę staranność i systematyczność, poprawność rzeczową, notatki. f) Brak zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń odnotowane jest jako,, bz, chyba że była zadana praca domowa, wtedy uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. g) zeszyt ćwiczeń sprawdzamy przynajmniej raz w ciągu semestru biorąc pod uwagę staranność, systematyczność i poprawność rzeczową. Brak zeszytu ćwiczeń, jeśli była zadana praca domowa oceniany jest ocena niedostateczną. h) prace dodatkowe (samodzielne opracowania oparte na innych źródłach niż podręcznik, plansze, rysunki, okazy wzbogacające zbiory, referaty i inne) w skali celujący-bardzo dobrydobry- dostasteczny. Sposób oceniania: 1. Oceny cząstkowe wyrażane są cyfrowo w skali 1-6. W ciągu semestru (przy jednej godzinie tygodniowo) uczeń powinien uzyskać przynajmniej trzy oceny cząstkowe (w tym co najmniej dwie z pracy pisemnej). 2. Ocena klasyfikacyjna wyrażana jest słownie wg skali: celujący, bardzo dobry, dobry, dostateczny, dopuszczający, niedostateczny. 3. W przypadku wypowiedzi pisemnych przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów: 100% -celująca 2

3 91% - 99% ocena bardzo dobra 75% -90% ocena dobra 51% - 74% ocena dostateczna 31% -50% ocena dopuszczająca 0% -30% ocena niedostateczna 4. Ocenę celującą uczeń uzyskuje w przypadku, gdy osiągnie 100% punktów i rozwiąże zadanie dodatkowe lub gdy osiągnie 100% punktów a jego wiedza odbiega poziomem od pozostałych uczniów, a sprawdzian wg. uczniów był trudny. 4. Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie dwóch tygodni.. 5. Uczeń ma prawo do zgłoszenia przed lekcją, bez żadnych konsekwencji nie przygotowania do lekcji z ważnych przyczyn np.( dłuższa choroba, pobyt w szpitalu) z wyjątkiem zaplanowanych sprawdzianów i lekcji powtórzeniowych. 6. Klasyfikacji semestralnej i rocznej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym większe znaczenie mają oceny ze sprawdzianów, kartkówek, odpowiedzi ustnych, w drugiej kolejności są prace domowe, aktywność, zeszyt, ćwiczenia i inne oceny -mają charakter wspomagający. Zasady poprawiania ocen: 1. Uczeń ma możliwość poprawy oceny klasyfikacyjnej (semestralnej i rocznej) jeżeli jest ona wyższa od niedostatecznej wg zasad ustalonych w WSO. 2. Sprawdziany z których uczeń uzyskał ocenę niedostateczną ma prawo poprawić w ciągu dwóch tygodni od ich zwrotu. W terminie ustalonym z nauczycielem. Do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę poprawioną. a ocena z poprawy jest oceną ostateczną, wpisaną obok oceny pierwotnej; 3. Uczeń może również poprawić inne oceny, ale w uzgodnieniu z nauczycielem. 4. Uczeń nieobecny na sprawdzianie ma obowiązek napisania sprawdzianu lub zaliczenia odpowiedzią ustną w ciągu 2 tygodni od daty powrotu do szkoły. 5. W przypadku, gdy uczeń zgłosi chęć uzupełnienia braków z przedmiotu, nauczyciel chętnie udzieli pomocy 6. Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie może napisać sprawdzianu lub testu w określonym terminie, wówczas ma obowiązek uczynić to na najbliższej lekcji lub w terminie ustalonym z nauczycielem. 3

4 Uczniowie z dysfunkcjami orzeczonymi przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne 1. Uczniowie posiadający informację o obniżeniu poziomu wymagań edukacyjnych - otrzymują ocenę dopuszczającą po uzyskaniu 20 % punktów testu, sprawdzianu lub kartkówki 2. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o dysleksji i dysgrafii przy ocenie zadań i prac pisemnych błędy wynikające z orzeczonych dysfunkcji nie rzutują na ocenę. 3. Uczniowie posiadającym opinie o wydłużonym czasie pracy wydłuża się czas prac pisemnych lub przewiduje się mniejsza ilość zadań. 4. Uczniowie mają orzeczenie o trudnościach w pisaniu mogą zaliczać kartkówki i sprawdziany ustnie. 5. Uczniom z upośledzeniem w stopniu lekkim obniża się wymagania programowe Sposoby informowania uczniów i rodziców. 1. Na pierwszej godzinie lekcyjnej zapoznajemy uczniów z PSO. 2. Oceny cząstkowe są jawne, oparte o opracowane kryteria. 3. Sprawdzone i ocenione sprawdziany i kartkówki otrzymują do wglądu uczniowie, rodzice zaś otrzymują do wglądu na życzenie. 4. Prace pisemne są przechowywane w szkole do końca bieżącego roku szkolnego. 5. Nauczyciel na pierwszym zebraniu informuje rodziców o sposobie oceniania z przedmiotu.ocenach cząstkowych lub końcowych za pierwszy semestr informuje się rodziców na zebraniach rodzicielskich udostępniając zestawienie ocen lub w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami. Ewaluacja PSO. Pod koniec roku szkolnego nauczyciel wspólnie z uczniami dokona analizy funkcjonowania przedmiotowego systemu oceniania na lekcjach biologii. Ewentualne zmiany w PSO będą obowiązywały od następnego roku szkolnego. Wymagania ogólne na poszczególne stopnie szkolne: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: 4

5 w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe może posiadać wiadomości wykraczające poza program nauczania, samodzielnie wykorzystuje wiadomości w sytuacjach nietypowych i problemowych (np. rozwiązując dodatkowe zadania o podwyższonym stopniu trudności, analizując wykresy), formułuje problemy i dokonuje analizy lub syntezy nowych zjawisk wzorowo posługuje się językiem przedmiotu, udziela oryginalnych odpowiedzi na problemowe pytania, swobodnie operuje wiedzą pochodzącą z różnych źródeł, osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, sprostał wymaganiom na niższe oceny. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: w pełnym zakresie opanował wiadomości i umiejętności programowe, zdobytą wiedzę stosuje w nowych sytuacjach, swobodnie operuje wiedzą podręcznikową, stosuje zdobyte wiadomości do wytłumaczenia zjawisk biologicznych interpretuje wykresy, uogólnia i wyciąga wnioski, rozwiązuje nietypowe zadania, interpretuje wyniki np. na wykresie, sprawnie posługuje się mikroskopem i lupą oraz sprzętem laboratoryjnym potrafi zaplanować i bezpiecznie przeprowadzić doświadczenie, hodowle przyrodnicze przeanalizować wyniki, wyciągnąć wnioski, wskazać źródła błędów, poprawnie posługuje się językiem przedmiotu, udziela pełnych odpowiedzi na zadawane pytania problemowe, aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. sprostał wymaganiom na niższe oceny Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (mogą wystąpić nieznaczne braki), rozumie i operuje pojęciami, 5

6 sporządza wykresy, rozumie i opisuje zjawiska przyrodnicze, (Przy niewielkiej pomocy nauczyciela), potrafi sporządzić wykres, sprostał wymaganiom na niższe oceny Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem nauczania (występują tu jednak braki), stosuje wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów z pomocą nauczyciela, ilustruje zagadnienia na rysunku, umieszcza wyniki w tabelce, podaje definicje językiem przedmiotu posługuje się z usterkami, Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: ma braki w wiadomościach i umiejętnościach określonych programem, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, zna podstawowe pojęcia z biologii rozwiązuje bardzo proste zadania i problemy przy dużej pomocy nauczyciela, językiem przedmiotu posługuje się nieporadnie, prowadzi systematycznie ćwiczenia i zeszyt przedmiotowy. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: nie opanował tych wiadomości i umiejętności, które są konieczne do dalszego kształcenia, nie zna podstawowych pojęć nie potrafi posługiwać się przyrządami biologicznymi, nie prowadzi zeszytu przedmiotowego, nie odrabia zadań domowych, nie uzupełnia braków w zeszycie nawet na wyraźne polecenie nauczyciela przedmiotu. 6

7 nie poprawił i nie wykazał chęci poprawy ocen cząstkowych 7

8 8 Propozycja szczegółowych wymagań edukacyjnych z biologii na poszczególne stopnie szkolne, do każdego działu programowego klasy pierwszej gimnazjum na podstawie programu i podręcznika Wydawnictwa Nowa Era Dział Wymagania konieczne Wymagania podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające programu (stopień dopuszczający) (stopień dostateczny) (stopień dobry) (stopień bardzo dobry) Struktura Uczeń: - na podstawie obserwacji prep. mi- Uczeń: - wymienia składniki komórki ro- Uczeń: - definiuje pojęcie komórka, Uczeń: - wyjaśnia związek składników ko- organi- kroskopowych stwierdza że organi- ślinnej i zwierzęcej, - odróżnia na preparacie mikrosko- mórki z czynnościami życiowymi zmu i jej zmy zbudowane są z komórek, - wykonuje preparat z liścia mo- powym składniki komórki roślinnej organizmu, funkcje. - wymieni składniki komórki roślin- czarki kanadyjskiej lub z łuski ce- i zwierzęcej, - uzasadnia, które składniki komórki nej i zwierzęcej, buli, - wykonuje rysunek komórki roślin- są żywe a które martwe, - rysuje schemat budowy komórki, - rysuje komórkę i oznacza jej nej i zwierzęcej na podstawie obser- - rozpoznaje poszczególne tkanki na - podaje przykłady tkanek roślin- składniki wacji mikroskop. preparatach mikroskopowych, nych i zwierzęcych, - podaje przykłady komórek naj- - wyjaśnia rolę składników komór- - wykazuje związek zachodzący - wykonuje rysunek schematyczny większych i najmniejszych, ki, między budową tkanek, ich roz- obserwowanych tkanek, - nazywa podstawowe typy tkanek - dokonuje podziału organelli ko- mieszczeniem oraz funkcją, - rysuje pokrój rośliny okrytona- roślinnych i zwierzęcych, mórkowych na żywe i martwe, -podaje różnice w budowie i funkcji siennej i nazywa jej organy, - wyjaśnia, na czym polega różnica - porównuje budowę komórki ro- tkanek mięśniowych, - wskazuje na żywym okazie rośliny pomiędzy tkankami twórczymi i ślinnej i zwierzęcej, - uzasadnia twardość tkanki kostnej, korzeń, łodygę, liście, kwiaty, stałymi, - definiuje pojęcie tkanka, - porównuje plechowce i organow- - podaje po jednej funkcji korzenia, - wykonuje rysunki schematyczne - klasyfikuje tkanki roślinne wg ce, łodygi, liścia. tkanek, wybranego kryterium ( żywe-mar- - dostrzega różnice w wykonywaniu - podaje przykłady roślin jednorocz- określa podstawowe funkcje tkanek, twe, twórcze-stałe, pierwotne- wtór- czynności życiowych u roślin i

9 9 nych, dwuletnich, i wieloletnich - podaje po dwie funkcje korzenia ne) zwierząt, uprawianych w ogrodzie, łodygi i liści, - klasyfikuje tkanki zwierzęce, - wyjaśnia, na czym polegają przy- - wskazuje na modelu, schemacie - podaje przykłady roślin jednorocz- - omawia rolę poszczególnych tka- stosowania organizmów do środo- lub żywym okazie części ciała ssa- nych, dwuletnich i wieloletnich, nek roślinnych i zwierzęcych, wiska. ka, - wymieni układy wewnętrzne ssa- - klasyfikuje rośliny na jednoko- - wymienia niektóre układy we- ków, mórkowe, plechowce i organowce, wnętrzne ssaka, - charakteryzuje podstawowe czyn- - uzasadnia nazwy rośliny jedno- - wylicza podstawowe czynności ności życiowe organizmów. roczne, dwuletnie i wieloletnie. życiowe organizmów, - określa dodatkowe funkcje po- - dzieli organizmy na samożywne i szczególnych organów u roślin, cudzożywne. - definiuje pojęcia narząd, układ, - klasyfikuje zwierzęta na jednokomórkowce i tkankowce, - charakteryzuje funkcje układów wewnętrznych ssaka, -charakteryzuje poszczególne czynności życiowe, -wskazuje istotne różnice między or- Czynno- - określa rolę tkanki nabłonkowej, - podaje podstawowe funkcje na- ganizmem roślinnym i zwierzęcym. - charakteryzuje pokrycie ciała u - porównuje budowę skóry kręgow- ści życio- - wskazuje na rysunku warstwy skó- błonka u bezkręgowców i skóry u bezkręgowców, ców z nabłonkiem bezkręgowców, we wy- ry kręgowców, kręgowców, - uzasadnia rolę oskórka pasożytów - wyjaśnia zjawisko linienia, konywa- - podaje przykłady pokrycia ciała u - charakteryzuje budowę skóry krę- wewnętrznych, - dowodzi, że gady lepiej przystoso- nie ru- ślimaka, dżdżownicy i raka, gowców, - na wybranych przykładach dowo- wały się do życia na lądzie,

10 10 chów. - rozpoznaje na rysunkach schematycznych - opisuje pokrycie ciała u wybra- dzi, że pokrycie ciała wiąże się ze - wyjaśnia zjawisko linienia, pokrycie ciała u kręgownych bezkręgowców, środowiskiem i trybem życia. - wyjaśnia pojęcie szkielet hydrau- ców, - wymienia podstawowe sposoby - wykonuje rysunki schematyczne liczny, - nazywa układy współdziałające w poruszania się, skóry kręgowców, - porównuje budowę szkieletu ryby, wykonywaniu ruchów, - wyjaśnia rolę kości pneumatycznych - porównuje pokrycie ciała u pła- płaza, gada, ptaka, ssaka, jako cech przystosowujących zów i gadów, - wskazuje na modelu najważniejsze - wyjaśnia rolę włośników, apara- części szkieletu kręgowców, ptaki do lotu, - charakteryzuje wytwory naskórka tów szparkowych, przetchlinek, - podaje przykłady zwierząt mających - określa rolę tkanki okrywającej i lub skóry kręgowców, -porównuje budowę skórki i korka, szkielet wewnętrzny i ze- wzmacniającej, - określa funkcje szkieletu, - uzasadnia Czy rośliny mają wnętrzny, - dokonuje obserwacji mikroskopowej - uzasadnia rolę pokrycia ciała szkielet? tkanki wzmacniającej i okrywa- - wyjaśnia dlaczego rośliny trudno zwierząt w poruszaniu się, - porównuje budowę położenie i jest zgnieść lub złamać, jącej. -wyjaśnia na czym polegają trzy funkcje zwarcicy i twardzicy. - rozpoznaje na schemacie tkanki okrywające i wzmacniające. mechanizmy poruszania się i u kogo występują, - wyjaśnia na czym polega przystosowanie ptaka do lotu w budowie szkieletu, - omawia budowę i rolę tkanki okrywającej i wzmacniającej, - wyjaśnia rolę włośników i aparatów szparkowych, - rozpoznaje na preparacie aparaty szparkowe i rysuje je. Czynno- - wyjaśnia na czym polega odży- - wyjaśnia pojęcie odżywianie - wyjaśnia jakie skutki może powo- - wyjaśnia pojęcie mikro- i makro-

11 11 ści życio- wianie, - wymienia składniki pokarmowe i dować brak poszczególnych skład- składniki oraz podaje przykłady, we od- - wymienia składniki pokarmowe, określa ich rolę, ników pokarmowych, - definiuje pojęcie metabolizm, żywianie - wyjaśnia co oznacza pojęcie orga- - uzasadnia rolę wody, - opisuje budowę składników pokar- - wyjaśnia na czym polegają proce- organi- nizm cudzożywny i samożywny, -wymienia najważniejsze witaminy, mowych pod względem chemicz- sy syntezy i rozpadu, zmów - podaje przykłady organizmów cu- - wyjaśnia pojęcie fotosynteza, nym, - wyjaśnia rolę enzymów w proce- dzożywnych i samożywnych, - wskazuje substraty i produkty pro- - określa role najważniejszych wita- sach przemiany materii, - określa rolę roślin jako producen- cesu fotosyntezy, min, - charakteryzuje fazę świetlną i tów, - określa rolę reducentów, - wyjaśnia znaczenie glukozy dla ciemną procesu fotosyntezy, - podaje przykłady różnych sposo- - podaje przykłady reducentow, roślin i zwierząt, - planuje i wykonuje doświadczenie bów zdobywania pokarmu, - wyjaśnia na czym polega rolnic- - wyjaśnia od czego zależy inten- dotyczące wykrywania produktów - wymienia przystosowania drapież- two ekologiczne, sywność procesu fotosyntezy, fotosyntezy, ców, - wymienia skutki efektu cieplarnia- - omawia znaczenie fotosyntezy dla - dostrzega zależność między rodza- - podaje przykłady wykorzystania nego. roślin i zwierząt, jem pokarmu a budową układu po- roślin w gospodarce człowieka, - wyjaśnia pojęcia konsument, redu- karmowego i rodzajem zębów, - zna konsekwencje stosowania che- cent, łańcuch pokarmowy, - dowodzi związku między stosowa- mii w rolnictwie. - uzasadnia brak układu pokarmo- niem nawozów sztucznych a eutro- wego u tasiemca, fizacją zbiorników wodnych, - opisuje sposoby zdobywania i tra- - wyjaśnia rolę roślin w regulacji wienia pokarmu u bezkręgowców, stężenia tlenu i dwutlenku węgla w - opisuje budowę i rolę układu po- atmosferze. karmowego u kręgowców, - wyjaśnia na czym polega erozja gleb, - wskazuje przyczyny i skutki za-

12 12 kwitu glonów, - wyjaśnia na czym polega efekt cieplarniany, - ocenia wpływ gospodarki rolnej i hodowli na stan środowiska. Czynno- - wskazuje miejsce wymiany gazo- - wyjaśnia główny cel wymiany ga- -rysuje aparat szparkowy na podsta- -określa rolę aparatów szparkowych ści życio- wej u roślin, zowej, wie preparatu mikroskopowego, w fotosyntezie i oddychaniu, we od- - obserwuje aparaty szparkowe na - wymienia funkcja aparatów szpar- - wyjaśnia mechanizm działania - wyjaśnia mechanizm wymiany ga- dychanie preparacie mikroskopowym. kowych, aparatu szparkowego w warunkach zowej u płazów i podwójnego od- organi- -rysuje schemat aparatu szparkowe- - omawia budowę płuc kręgowców suszy i dużej wilgotności podłoża, dychania u ptaków, zmów. go, na podstawie tablicy dydaktycznej, - omawia budowę narządów wymia- -wykazuje zależność między budo- - podaje przykłady narządów odde- - wskazuje substraty i produkty pro- ny gazowej u bezkręgowców, wą płuc i pełnioną przez nie funk- chowych i zwierząt, które je posia- cesu oddychania, - porównuje budowę płuc u kręgow- cją, dają, - wskazuje organellum komórkowe, ców, - wykazuje związek między budową - zna rolę roślin jako producentów w którym odbywa się oddychanie, - wyjaśnia istotę oddychanie komór- skóry a budową układu krążenia w tlenu. - podaje przykłady wykorzystania kowego, procesie wymiany gazowej, energii przez organizmy żywe, - wykazuje wpływ zanieczyszczeń - uzasadnia od czego zależy inten- -wymienia źródła zanieczyszczenia środowiska na organizmy roślinne i sywność procesu oddychania, powietrza wody i gleby. zwierzęce, - porównuje oddychanie z fotosyn-

13 13 - wyjaśnia pojęcie pustynia porosto- tezą, wa, -podaje przykłady drzew i roślin - wyjaśnia jak powstają kwaśne zielnych odpornych i wrażliwych na deszcze. zanieczyszczenia, - proponuje sposoby zapobiegania Transport - omawia funkcje tkanki przewo- - rozpoznaje na preparacie tkanki - omawia budowę wewnętrzną łody- zanieczyszczeniom. - wykazuje zależność między budo- substancji dzącej u roślin, przewodzące, gi i korzenia na podstawie rysun- wą rozmieszczeniem i funkcją tka- u roślin i - liczy słoje przyrostu rocznego na - rysuje schemat wiązki przewodzą- ków schematycznych, nek przewodzących, zwierząt. przekroju pnia, cej otwartej i zamkniętej, - opisuje budowę serca u poszcze- - porównuje budowę wewnętrzną - wymienia narządy wchodzące w - wyjaśnia pojęcie otwarty i za- gólnych gromad kręgowców, korzenia i łodygi, skład układu krążenia u kręgow- mknięty układ krwionośny, - omawia rolę małego i dużego - wyjaśnia rolę częściowej przegro- ców, - na podstawie schematów analizuje obiegu, dy w komorze serca gadów i całko- - nazywa elementy morfotyczne obiegi krwi u kręgowców. - porównuje wiązkę otwartą i za- witej u ptaków. krwi, mkniętą, - doświadczalnie wykazuje przewo- - rozpoznaje układy krwionośne i - wyjaśnia pojęcie nerwacja liścia, dzenie u roślin. serca kręgowców. - rysuje schematy serc kręgowców, - opisuje budowę i rolę naczyń krwionośnych. Rozmna- - wymienia sposoby bezpłciowego - podaje przykłady roślin i zwierząt - porównuje komórkę jajową i - uzasadnia że rozmnażanie płciowe żanie i rozmnażania roślin i zwierząt, rozmnażających się płciowo, plemnik, jest konieczne w celu zachowania rozwój - wymienia zmodyfikowane pędy - omawia budowę i rolę komórek - porównuje rozmnażanie płciowe i zmienności wewnątrzgatunkowej,

14 14 organi- służące jako organy do rozmnaża- rozrodczych, bezpłciowe, - opisuje cykl rozwojowy mszaków zmów. nia, - rozpoznaje na rysunku i okazie - definiuje pojęcia: przemiana poko- i paprotników, - wskazuje na rysunku i nazywa ko- mchu płonnika gametofit i sporo- leń, gametofit, sporofit, błony pło- - uzasadnia że sosna jest rośliną roz- mórki rozrodcze męskie i żeńskie, fit, dowe, dzienopłciową, jednopienną, - wskazuje i nazywa elementy kwia- podaje przykłady różnych sposo- - uzasadnia dlaczego sosna należy - opisuje podwójne zapłodnienie u tu, bów zapylania roślin, do roślin nagonasiennych, okrytonasiennych, - wyjaśnia pojęcie jajorodność i ży- - wyjaśnia pojęcia: zapylenie, za- - wyjaśnia czym różnią się rośliny - wykazuje przystosowania roślin do worodność, zapłodnienie, płodnienie zewnętrzne i wewnętrz- nagonasienne od okrytonasiennych, rozsiewania nasion, - podaje przykłady organizmów ja- ne, zygota, organizm rozdzielnopł- - przedstawia sposób powstawania - wyjaśnia, na czym polega prze- jorodnych i żyworodnych, ciowy, obojnak, owocu i nasienia na przykładzie wi- obrażenie zupełne i niezupełne, - omawia rozmnażanie u ryb, - przedstawia rozmnażanie i rozwój śni, - definiuje pojęcie łożysko i określa - nazywa jaja ryb i żab, płazów na przykładzie żaby, - omawia typy rozwoju u owadów jego rolę, - podaje przykłady gniazdowników - podaje przykłady działalności podaje różnice w rozmnażaniu się wyjaśnia, dlaczego zachowanie bio- i zagniazdowników. człowieka prowadzącej do niszcze- płazów i gadów, różnorodności jest istotne dla przy- nia środowiska. - uzasadnia podział kręgowców na szłych pokoleń. owodniowce i bezowodniowce, - podaje przyczyny zaniku różnorodności gatunkowej, - wskazuje przyczyny i skutki Kontrola - na podstawie obserwacji podaje - dokonuje podziału ruchów roślin dziury ozonowej. - charakteryzuje tropizmy i nastie, - porównuje tropizmy i nastie, i regula- przykłady ruchów roślin, na tropizmy i nastie, - charakteryzuje rolę auksyn, - planuje doświadczenie obrazujące cja proce- - wymienia podstawowe funkcje - proponuje praktyczne zastosowa- - opisuje budowę komórki nerwo- wykonywanie ruchów przez rośliny, sów ży- układu nerwowego, nie ścięcia stożków wzrostu u ro- wej, - na podstawie rysunków porównuje

15 15 ciowych. - wymienia narządy zmysłów. ślin, - wymienia typy układów nerwowych u bezkręgowców, - wylicza narządy układu nerwowego kręgowców, - objaśnia rolę ukł. hormonalnego, - podaje przykłady ostrzegawczej roli narządów zmysłów. - charakteryzuje typy układów nerwowych bezkręgowców, - nazywa części mózgu, - definiuje pojęcia: gruczoł dokrewny, hormon, nazywa najważniejsze gruczoły dokrewne. budowę mózgu u poszczególnych gromad kręgowców, - wyjaśnia funkcjonowanie oczu złożonych u owadów.

16 16 Karta obserwacji ucznia z biologii Lp. Imię i Nazwisko Udział w lekcji Prace domowe Prace dodatkowe