INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE

Transkrypt

1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE ELEKTRYK kod ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY Elektryk (kod ) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. 2014, poz. 1145). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. (DZ.U Nr 82, poz. 537) zawód ten miał taką samą nazwę i ten sam kod. W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. szkolny elektryk odpowiadał średniej grupie zawodów (kod 724). Z uwagi na to, że w zawodzie tym ujmowane były nie tylko osoby ze szkolnym zawodem elektryk dane dotyczące bezrobotnych oraz zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy wolnych miejscach pracy i miejscach aktywizacji zawodowej dotyczą lat Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie elektryk powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) montowania i uruchamiania maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 2) wykonywania i uruchamiania instalacji elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 3) oceniania stanu technicznego maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych po montażu na podstawie pomiarów; 4) montowania układów sterowania, regulacji i zabezpieczeń maszyn i urządzeń elektrycznych na podstawie dokumentacji technicznej; 5) montowania i sprawdzania działania środków ochrony przeciwporażeniowej na podstawie dokumentacji technicznej. W 2014 roku do urzędów pracy w województwie kujawsko pomorskim zgłosiło się 325 bezrobotnych, na koniec okresu odnotowano 129 bezrobotnych legitymujących się zawodem elektryk. W grupie osób noworejestrujących 63 osób były w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (na dzień r. pozostawały 16 takie osoby). Dla osób z tym zawodem w 2014 r. zgłoszono 626 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej (na koniec okresu 2014 r. - 66), co oznacza, iż w przybliżeniu na dwie oferty przypadał 1 kandydat. W 2013 roku do urzędów pracy w województwie kujawsko pomorskim zgłosiło się 349 bezrobotnych, na koniec okresu odnotowano 154 bezrobotnych legitymujących się zawodem elektryk. W grupie osób noworejestrujących 87 osób były w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (na dzień r. pozostawały 27 takie osoby). Dla osób z tym zawodem w 2013 r. zgłoszono 402 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej (na koniec okresu 2013 r. - 31), co oznacza, iż na jedną ofertę przypadało mniej niż 1 kandydat. W 2012 roku do urzędów pracy w województwie kujawsko pomorskim zgłosiło się 258 bezrobotnych, na koniec okresu odnotowano 131 bezrobotnych legitymujących się zawodem elektryk. W grupie osób noworejestrujących 80 osób było w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki (na dzień r. pozostawały 30 takie osoby). Dla osób 1

2 z tym zawodem w 2012 r. zgłoszono 287 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej (na koniec okresu 2012 r. - 9), co oznacza, iż na jedną ofertę przypadało 0,9 potencjalnych kandydatów. W 2011 r. do urzędów pracy w województwie kujawsko-pomorskim zgłosiło się 162 bezrobotnych legitymujących się zawodem elektryk (mężczyźni). W grupie noworejestrujących było 55 osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. Dla osób z tym zawodem w 2011 r. zgłoszono 206 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej. W końcu grudnia 2011 r. w ewidencji powiatowych urzędów pracy zarejestrowanych pozostawało 79 bezrobotnych z tym zawodem (mężczyźni). Wśród zarejestrowanych były 40,5% (32 osoby) stanowiły osoby w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. 15,2% (12 osób)to osoby dotychczas nie pracujące. Bez pracy powyżej 12 miesięcy pozostawało 5,1%. (4 osoby ). Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE ELEKTRYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani W OKRESIE OGÓŁEM Bezrobotni według stanu NA KONIEC OKRESU Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki W OKRESIE OGÓŁEM Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki NA KONIEC OKRESU Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej OGÓŁEM Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej NA KONIEC OKRESU Wskaźnik intensywności deficytu Ilość kandydatów /1 ofertę pracy ,9 0, ,15 0, ,11 0, ,27 0,79 Tabela 1.. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE ELEKTRYK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie sprawozdawczym Okres 2011 r r r r. liczba liczba zmiana do 2011 r. (%) liczba zmiana do 2012 r. (%) liczba zmiana do 2013 r. (%) ogółem , , ,9 w tym kobiety 0 1 x 2 100, ,0 osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, razem , , ,6 Bezrobotni według ogółem , , ,2 stanu w końcu okresu w tym kobiety 0 0 x 1 x 0-100,0 sprawozdawczego osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, razem , , ,7 Wolne miejsca pracy zgłoszone w okresie , , ,7 i aktywizacji zawodowej aktualne w końcu okresu , , ,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata

3 Z uwagi na większą liczbę zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej niż zarejestrowanych bezrobotnych w latach r. zawód ten został sklasyfikowany jako zawód deficytowy 1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje większe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 W 2014 r. pracodawcy deklarowali chęć zatrudnienia 30 osób z zawodem elektryk. Ponadto nie planowali zwolnień dla tego zawodu. W badaniach ankietowych pracodawców w 2013 r. pracodawcy zgłaszali chęć zatrudnienia 7 osób w zawodzie elektryk w powiatach brodnickim (5 osób), świeckim (1 osoba), tucholskim (1 osoba). Głównymi powodami zatrudnienia były: wzrost popytu na produkty i usługi, rozwój firmy, uzupełnianie braków kadrowych. Pracodawcy nie planowali żadnych zwolnień. W 2012 r. pracodawcy zgłaszali chęć zatrudnienia 9 osób w zawodzie elektryk w powiatach brodnickim (3 osoby), m. Bydgoszcz powiat grodzki (3 osoby), golubskodobrzyńskim (1 osoba), inowrocławskim (1 osoba) oraz nakielskim (1 osoba). Głównymi powodami zatrudnienia były: wzrost popytu na produkty i usługi oraz rozwój firmy. Pracodawcy nie planowali żadnych zwolnień. W 2011 r. pracodawcy deklarowali zatrudnienie 5 osób. Dla takiej samej ilości pracowników (5 osób) planowane były zwolnienia. W 2010 r. nie zgłoszono planów zatrudnienia lub zwolnienia osób w zawodzie elektryk. W planach zatrudnienia pracodawców województwa do 2017 roku zgłoszono chęć zatrudnienia 2 osób z kwalifikacjami dla zawodu elektryk, natomiast w perspektywie do 2018 r 4 osoby. WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH Według planów szkoleń grupowych na rok 2014 związanych z zawodem elektryka powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim proponowały 12 szkoleń tj: Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu do 1kV - obsługa, konserwacja, naprawy, montaż (uprawnienia SEP) (PUP w Aleksandrowie Kujawskim), Uprawnienia elektryczne - grupa I (PUP W Bydgoszczy), Elektryk z uprawnieniami SEP do 1 kv (PUP w Grudziądzu), Uprawnienia elektroenergetyczne gr. I,II,III (PUP w Inowrocławiu), Eksploatacja urządzeń elektroenergetycznych do 1 kv (PUP w Lipnie), Uprawnienia elektroenergetyczne do 1 kv (PUP w Nakle nad Notecią), Eksploatacja urządzeń i instalacji 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego, jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań pracodawców znajdują się na stronie internetowej WUP, a za lata r. dodatkowo na stronie 3

4 elektroenergetycznych do 1 kv (PUP w Rypinie), Eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznnych do 1kV (PUP w Świeciu), Uprawnienia elektroenergetyczne (PUP dla miasta Torunia), Uprawnienia energetyczne do 1 kv (PUP w Wąbrzeźnie), Eksploatacja sieci i urządzeń elektroenergetycznych (PUP we Włocławku), Uprawnienia energetyczne eksploatacja do 1 KV (PUP w Żninie). W 2013 roku powiatowe urzędy pracy w województwie kujawsko-pomorskim proponowały 7 szkoleń związanych z zawodem elektryka tj: Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu do 1kV-obsługa, konserwacja, naprawy, montaż (uprawnienia SEP) (PUP w Aleksandrowie Kujawskim), Uprawnienia elektryczne grupa I (PUP w Bydgoszczy), Pracownik gospodarczy z uprawnieniami do eksploatacji urządzeń i instalacji elektroenergetycznych do 1 Kv (PUP dla Miasta Torunia), Pracownik magazynu i hurtowni z uprawnieniami na wózki jezdniowe napędzane silnikami z uprawnieniami do wymiany butli propan butan oraz z uprawnieniami elektrycznymi SEP w zakresie eksploatacji do 1 KV i Konserwator z uprawnieniami elektroenergetycznymi do 1kv (PUP w Inowrocławiu), Eksploatacja urządzeń energetycznych (urządzenia i instalacje elektroenergetyczne do 1 kv) (PUP we Włocławku), Eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych do 1 kv. (PUP w Świeciu). Według planów szkoleń grupowych na rok 2012 związanych z zawodem elektryka powiatowe urzędy pracy proponowały cztery szkolenia: Konserwator z uprawnieniami elektroenergetycznymi (PUP w Inowrocławiu), Uprawnienia elektroenergetyczne do 1kV (PUP we Włocławku) Eksploatacja urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych do 1kV (PUP w Świeciu) oraz Dozór i eksploatacja urządzeń energetycznych i elektroenergetycznych do 1kV oraz pomiary elektryczne (PUP w Żninie). W 2011 r. organizowano szkolenia dla osób z wykształceniem elektrycznym i pokrewnym kursy kończące się, otrzymaniem świadectwa kwalifikacyjnego uprawniającego do zajmowania się eksploatacją urządzeń i sieciami elektroenergetycznymi w powiatowych urzędach pracy w Bydgoszczy, powiecie toruńskim, Włocławku, Aleksandrowie Kujawskim. Według planów szkoleń grupowych na rok 2010 związanych z zawodem elektryka powiatowy urząd pracy w Bydgoszczy planował przeszkolić osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w ramach przygotowania zawodowego dorosłych. W 2012 r. instytucje szkoleniowe z regionu, zorganizowały jedenaście szkoleń związanych z zawodem elektryka m.in. dotyczące nadawania uprawnień elektrycznych. W 2011 r. instytucje szkoleniowe nie planowały szkoleń związanych z zawodem elektryka. W 2010 r. zorganizowano szkolenie związane z zawodem elektryka dla 13 osób (mężczyźni). ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Według danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie w województwie kujawsko-pomorskim zawód ten można zdobyć w 54 szkołach (stan na 5 listopada 2015r). Jedenaście z nich to szkoły niepubliczne o uprawnieniach szkoły publicznej. Czterdzieści trzy z nich to szkoły publiczne. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2013/2014 w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim naukę w zawodzie elektryk ukończyło 4

5 115 osób. Na dzień 30 września 2014 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowały jeszcze 402 osoby. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2012/2013 w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim naukę w zawodzie elektryk ukończyło 100 osób. Na dzień 30 września 2013 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowały jeszcze 444 osoby. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2011/2012 w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim naukę w zawodzie elektryk ukończyło 140 osób. Na dzień 30 września 2012 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 370 osób. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2010/2011 w szkołach w województwie kujawsko-pomorskim naukę w zawodzie elektryk ukończyły 132 osoby. Na dzień 30 września 2011 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 393 osoby. W roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko-pomorskim w zawodzie elektryk ukończyły naukę 103 osoby.. Na dzień 30 września 2010 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało 415 osób. INSTYTUCJE SZKOLENIOWE KURSY Aktualna informacja o szkoleniach przydatnych dla zawodu technik elektronik, dostępna w Rejestrze Instytucji Szkoleniowych: przez wyszukiwarkę, w obszarze: Technika i handel artykułami technicznymi, w tym: mechanika, metalurgia, energetyka, elektryka, elektronika, telekomunikacja, miernictwo, naprawa i konserwacja pojazdów; kod ZMIANY W KSZTAŁCENIU Zmiany w kształceniu obowiązujące od dnia 1 września 2012 r. wynikają z: 1. Ustawy z dania 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw (Dz. U. z 2011r. Nr 205 poz. 1206) zawiera zmiany organizacyjne dotyczące szkół ponadgimnazjalnych. 2. Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 poz. 7) określa, że od 1 września 2012 r. kształcenie w zawodzie elektryk, realizowane będzie w trzyletniej zasadniczej szkole zawodowej oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, w zakresie kwalifikacji w wyodrębnionym zawodzie, tj.: Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych. 3 Jak korzystamy: Po wejściu na stronę Rejestru Instytucji Szkolących i wyświetleniu listy instytucji szkolących w panelu Wyszukiwanie pod Pozostałe zaznaczamy interesujący nas obszar 5

6 Podstawy programowe dla tego zawodu zostały przedstawione w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. Nr 34 z 2012 r poz. 184), wynika z nich, że absolwent szkoły kształcącej w zawodzie elektryk po potwierdzeniu kwalifikacji: Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych i Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych, może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik elektryk po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji: Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych oraz uzyskaniu wykształcenia średniego. POMOCNE ADRESY - Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia, - Serwis prowadzony przez Urzędy Pracy województwa kujawskopomorskiego, Wojewódzki Urząd Pracy W Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy adres: ul. Paderewskiego Bydgoszcz tel oddzial.bydgoszcz@wup.torun.pl Stowarzyszenie Elektryków Polskich Zarząd Główny Warszawa, ul. Świętokrzyska 14 Tel. (22) , Oddział w Bydgoszczy ul. Rumińskiego 6 (siedziba NOT) pokój 106; Bydgoszcz tel./faks 52/ sep.bydgoski@neostrada.pl Oddział w Toruniu ul. Piernikarska 6, Toruń tel./fax 056/ oddzial.torunski.sep@gmail.com Oddział we Włocławku ul. Okrężna 2b, Włocławek tel zarząd@sep.wloclawek.pl Urząd Dozoru Technicznego Oddział UDT Bydgoszcz ul. Kamienna 76; Bydgoszcz sekretariat: (+48) ; fax: (+48) o_bydgoszcz@udt.gov.pl 6

7 Ekspozytura w Toruniu: ul. Żwirki i Wigury 77, Toruń tel.: (+48) , fax: (+48) o_torun@udt.gov.pl Ekspozytura we Włocławku: ul. Toruńska 224, Włocławek tel.: (+48) , fax: (+48) o_wloclawek@udt.gov.pl Związek Zawodowy Inżynierów i Techników Okręg Kujawsko Pomorski WIKA Polska S.A. ul. Łęgska 29/35; Włocławek, tel. (054) ; faks: (054) w.baluta@wikapolska.pl LITERATURA Podstawy elektrotechniki i elektroniki - Roman Kurdziel Zbiór zadań z elektrotechniki - Aleksy Markiewicz Elektrotechnika - Tomasz Madej Maszyny elektryczne- Elżbieta Goźlińska Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne- Edward Musiał - Stowarzyszenie Elektryków Polskich Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw publikacje specjalistyczne CZASOPISMA FACHOWE Elektroinstalator - jest miesięcznikiem o charakterze informacyjno-praktycznym, skierowanym do specjalistów w branży elektrycznej i energetycznej tj.: projektantów instalacji elektrycznych, wykonawców, handlowców.- INNE Katalog Jednostek szkoleniowych województwa kujawsko-pomorskiego w systemie oświaty pozaszkolnej - Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy opracowanie własne DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 7

8 INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE ELEKTRYK W KRAJACH EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako elektryk w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód elektryk jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: Obecnie w krajach EOG zawód elektryk jest regulowany tylko w Węgrzech i na Cyprze. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): ZAPOTRZEBOWANIE NA OSOBY Z ZAWODEM ELEKTRYK WG EUROPEJSKIEGO PORTALU MOBILNOŚCI ZAWODOWEJ Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z tym zawodem zgłoszonych zostało ofert pracy z 25 krajów EOG. Najwięcej ofert pracy dla elektryków znajduje się w Niemczech (10584 oferty), Holandii (1796 ofert), Belgii (1482 oferty), Francji (1001 ofert), Austrii (790 ofert), Republice Czech (520 ofert) oraz Szwecji (178 ofert) - dane wg stanu na dzień r. Osoba na tym stanowisku musi posiadać minimum wykształcenie średnie techniczne (elektryczne) oraz mieć uprawnienia SEP dla grupy 1 do 20 kv, a także prawo jazdy kategorii B. Ważną kwestią jest też doświadczenie w konserwacji, naprawach instalacji elektrycznych i wiedzę na temat automatyki przemysłowej. Elektryk powinien cechować się: umiejętnością analitycznego myślenia i rozwiązywania problemów oraz umiejętnością pracy w zespole, a także być dyspozycyjny, spostrzegawczy, dokładny, odporny na warunki środowiska pracy. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę oraz posiadania własnego samochodu. Przykładowe stawki płacy w zawodzie elektryk w wybranych krajach: Niemcy /godz.(brutto), Francja /godz.(brutto), Austria 1795 /m-c(brutto). Opracowała: Patrycja Nowak doradca zawodowy, Beata Baranowska - pośrednik pracy, Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ w Bydgoszczy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy, Wydział Pośrednictwa Pracy Ostatnia aktualizacja: Bydgoszcz, listopad 2015 r. 8