Gospodarka odpadami w Szwecji Magdalena Rogulska Barbara Smerkowska

Transkrypt

1 Konferencja Nasza miasto, nasze odpady, nasza sprawa Zabrze, 26 października 2012 r. Gospodarka odpadami w Szwecji Magdalena Rogulska Barbara Smerkowska

2 SPPZE - kim jesteśmy? W 2007 po polsko-szwedzkiej konferencji dotyczącej bioenergii zorganizowanej w Ministerstwie Gospodarki zdecydowano o nakreśleniu ram dla współpracy bilateralnej Rezultatem tej decyzji było ustanowienie platformy na rzecz działań promujących i upowszechniających technologie i wiedzę w obszarze przyjaznych środowisku systemów energetycznych, do celów której należą: Promocja technologii zrównoważonych energetycznie - energetyki odnawialnej i efektywności energetycznej Ułatwianie wypełnienia zobowiązań w zakresie unijnego pakietu energetycznego Wzmocnienie współpracy pomiędzy Polską a Szwecją w zakresie zrównoważonej energetyki i partnerstwa biznesowego

3 Partnerzy Założyciele: Przemysłowy Instytut Motoryzacji (PIMOT), Pion Paliw i Energii Odnawialnej Międzynarodowy Instytut Przemysłowej Gospodarki Środowiskowej (IIIEE) Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Sztokholmie Ambasada Królestwa Szwecji w Warszawie Partnerzy przemysłowi Sustainable Business Hub & related clusters Vattenfall PURAC Vireo Energy Malmberg Water & Energy Lund Energy SYSAV..i inni Około 300 partnerów w Polsce i Szwecji zapisało się do Platformy 3

4 Rodzaje działań Platforma internetowa E-learning Dobre praktyki Wymiana wiedzy i wspólne badania w zakresie systemów energetycznych Seminaria Know-how nt. finansowania, rynków i zasobów Matchmaking Wizyty studyjne

5 Polsko-szwedzki projekt w Zabrzu Projekt Produkcja biogazu z odpadów żywnościowych oraz obornika przedstawienie podejścia systemowego do zarządzania odpadami organicznymi dla polskich gmin, uzyskał dofinansowanie z funduszu BSAP. Wdrożenie modelu szwedzkiego: energia z odpadów w warunkach polskich. Podpisanie umowy z funduszem BSAP miało miejsce w Zabrzu we wrześniu 2012 r.

6 Porównanie gospodarki odpadami Cele UE zapobieganie Kg/osobę/rok recykling Odzysk energii składowanie

7 Odpady komunalne W Szwecji na cele produkcji ciepła i energii elektrycznej spala się ok. 50 % odpadów komunalnych, które zawsze są sortowane u źródła w bardziej lub mniej efektywny sposób. Ponad 45 % odpadów jest odzyskane i poddane recyklingowi (papier, karton, metal, szkło, opakowania plastikowe, frakcja biologiczna itd.). Zaledwie 4 % jest składowane, przede wszystkim jako popioły lotne ze spalarni odpadów. Przychody ze sprzedaży energii ze spalania odpadów dają przesłanki ekonomiczne do zbierania, sortowania i odzyskiwania odpadów i materiałów do ponownego użycia.

8 Gospodarka odpadami w Szwecji Silny wpływ regulacji prawnych Widoczny wpływ podatku za składowanie Niejednoznaczna ocena spalania odpadów Duży wpływ odpowiedzialności producentów (EPR)

9 Sposób utylizacji odpadów komunalnych w Szwecji w latach Zakaz 1 Zakaz 2 Podatek Odzysk materiałów wraz obróbką biologiczną, tony Wykorzystanie energetyczne (waste-to-energy), tony Składowanie, tony Dziś 1,5%

10 Ciepło z odpadów Co roku w Szwecji spalanych jest ok. 4,5 miliona ton odpadów komunalnych, co oznacza, że uzyskuje się co roku ok. 13,6 TWh energii z odpadów, odpowiada to rocznemu zużyciu ciepła w gospodarstwach domowych i energii elektrycznej w domach jednorodzinnych. W praktyce oznacza to, że około 15% ciepła w sieci ciepłowniczej pochodzi ze spalania odpadów komunalnych. 60% miasta Malmö ( osób), 30% Göteborg ( osób) oraz cały południowy Sztokholm ( osób) ogrzewane są energią cieplną produkowaną w spalarniach odpadów komunalnych.

11

12 Biogaz 13% Frakcja biologiczna Czysto! 35% Recykling Frakcje Nowe Materiały odpadowe 1% Odpady niebezpieczne Zabezpieczyć! 48% jest spalona z odzyskiem energii w ciągu 5-6 dni Nie wiem??? Brudne!!! Ciepło Prąd Chłód

13 Drobne odpady niebezpieczne w domu Żarówki Świetlówki kompaktowe Baterie Drobna elektronika komórka, fotoaparat, golarka itd. Drobne odpady niebezpieczne lakier do paznokci, klej, farby itd. Puszki z farbą, dezodorantem itd. w sprayu Samlaren w supermarkecie Samlaren = Kolektor Samlaren w domu czynszowym

14 Sortowanie u źródła w domu : Bin 1 mixed waste food waste coloured glass plastic waste Bin 2 paper cardboard transparent glass metal

15 Sortowanie w domu

16 5800 Stacji Recyklingowych dla opakowań i papieru - bez personelu - Stacje są ulokowane na osiedlach lub blisko sklepów - Ok osób na każdą stację Baterie Twardy plastik Szkło kolorowe Opakowania metalowe Szkło Opakowania papierowe Gazety, czasopisma, reklama

17 650 Centrów Recyklingowych z personelem Odpady ponadgabarytowe: meble, zabawki, rowery, wózki dziecięce, odpady ogrodowe itd. Odpady niebezpieczne i elektryczne/elektroniczne (ZSEE) Mieszkańcy przywożą odpady na własną rękę, własnym samochodem ton odpadów w roku 2008, czyli 154 kg od mieszkańca 5,3 miliony osób odwiedziło Centra Recyklingowe w roku 2008 (statystycznie raz na dwa lata)

18 Centra recyklingu

19 Meble Ziemia, kamień, beton TV, komputer Odpady niebezpieczne Akumulatory samochodowe Drewno Karton Do spalenia Świetlówki, żarówki z rtęcią Złom Drewno Szkło Opony Lodówki itd Gazety Asbest Nie do spalenia Nie do spalenia Złom Do spalenia Drewno Plastik, metal, karton stacja recyklingowa Wyjazd Wjazd Centrum Recyklingu w mieście Linköping

20

21

22 Biogaz z odpadów: komunalnych rolniczych przemysłowych z osadów ściekowych W Szwecji biometan jest używany jasko paliwo do napędu pojazdów komunalnych. W Boras, Helsingborg, Linköping i Västeras (ok mieszkańców) wszystkie autobusy i śmieciarki napędzane są tak wytworzonym biogazem.

23 Koszty gospodarki odpadami w Szwecji Średnia opłata odpadowa gminy: 670 SEK/osobę i rok z VAT Odpowiedzialność producentów 500 SEK/osobę i rok z VAT Suma kosztów: 1170 SEK (509 PLN)/osobę i rok z VAT czyli 42 PLN/ osobę i miesiąc - 25% VAT jest wliczony, a średnia szwedzka pensja jest 2,5 razy wyższa

24 Struktura kosztów ponoszonych przez mieszkańców Lund w 2007 r. Opłaty środowiskowe przetwarzanie zbieranie Podatek od śmieci Wynajęcie pojemnika

25

26 Jak gospodarować odpadami komunalnymi w Zabrzu w sposób zrównoważony? Studium przypadku Autorzy: Bernice Charles, Cornelia Moser, Chihiro Sawaki, Caroline Steinvig pod kierownictwem: Mikael Backman

27 Pytania? Barbara Smerkowska Mikael Backman ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!!!