Jak gospodarować odpadami komunalnymi w Zabrzu w sposób zrównoważony? Studium przypadku

Transkrypt

1 Jak gospodarować odpadami komunalnymi w Zabrzu w sposób zrównoważony? Studium przypadku Autorzy: Bernice Charles, Cornelia Moser, Chihiro Sawaki, Caroline Steinvig pod kierownictwem: Mikael Backman Prezentuje: Magdalena Rogulska

2 Trzy filary gospodarki odpadami Odpowiedzialność Wyraźnie określone Jeśli możliwe po stronie gmin Usługi zewnętrzne jeśli konieczne Opłaty za odpady dla mieszkańców i przedsiębiorców Opłaty za wysypiska Płać jeśli śmiecisz Rynek recyklingu Finanse Cele środowiskowe Krajowe cele i strategie Świadomość mieszkańców Dążenie do minimalizacji i recyklingu odpadów

3 Struktura kosztów ponoszonych przez mieszkańców Lund w 2007 r. Opłaty środowiskowe przetwarzanie zbieranie Podatek od śmieci Wynajęcie pojemnika

4 Porównanie gospodarki odpadami Cele UE zapobieganie Kg/osobę/rok recykling Odzysk energii składowanie

5 Na gospodarkę odpadami mają wpływ Urządzenia Wiedza nt recyklingu Bariery ograniczające recykling czas wygoda przestrzeń Troska o społeczność lokalną Poprzednie doświadczenia i efekty recyklingu

6 Stan obecny w Polsce Średnia ilość odpadów na osobę w 2009 r kg Zwiększa się ilość stałych odpadów komunalnych MSW - 40% opakowania Większość odpadów trafia na wysypiska Problemy Nielegalne wysypiska MSW mieszane z niebezpiecznymi odpadami Nie wszyscy mieszkańcy objęci systemem Niezadeklarowane składowane odpady Potrzebne pieniądze na dostosowanie do wymagań dyrektyw UE

7 Studium przypadku Zabrze Opinie i poglądy mieszkańców Powierzchowne rozumienie pojęcia recyklingu 20% nie czuje odpowiedzialności za środowisko Barierą jest brak kontenerów Brak wiedzy jak zmienić kontrakty dotyczące zbierania odpadów Najczęściej recykling dotyczy szkła i plastyków, następnie papieru i odpadów biologicznych Koszty wzbudzają największe obawy

8 Gospodarka odpadami w Zabrzu (1) Problemy Śmieci nie mają właściciela Firmy zarabiają pieniądze na odpadach mieszanych Brak zachęt do segregowania Nieefektywny odbiór Brak informacji dla mieszkańców

9 Gospodarka odpadami w Zabrzu (2) Luki prawne dotyczące mieszkańców i przedsiębiorców Niska świadomość społeczna Koszt i wygoda decydują o działaniu Nielegalne wysypiska Słaba infrastruktura Szczególnie w blokach mieszkalnych Nieliczne punkty zbiórki

10 Rekomendacje

11 Koncepcja zmiany systemu Spalanie i RDF jako część rozwiazania Poprawa lokalnej współpracy Poprawa zbiórki i rozdziału Czynniki krajowe Odpowiedzialność Finansowa wykonalność Rozwój zrównoważony Redukcja frakcji organicznej Edukacja i informacja w celu zapobiegania powstawaniu odpadów i zmniejszenia ich ilości

12 Kluczowe elementy Referendum nie jest konieczne Potrzeba koncentracji na gotowości do zmian Należy usunąć wszystkie luki prawne (np. dotyczące małych firm) w miejscowym prawie W pierwszej kolejności należy wdrażać najbardziej efektywne rozwiązania System musi objąć wszystkich mieszkańców Edukacja, edukacja, edukacja

13 Spalarnie i paliwo RDF Spalanie oraz RDF jako część rozwiązania Uwarunkowania: planowane są instalacje termicznej produkcji energii z odpadów niektóre odpady wysyłane są do cementowni Problemy: Niski priorytet w unijnej hierarchii gospodarki odpadami Kosztowna inwestycja oraz wysokie koszty operacyjne Długi okres zwrotu inwestycji Nie powinno być postrzegane jako JEDYNE rozwiązanie

14 Lokalna współpraca Poprawić lokalną współpracę Kompleksowa współpraca Uzgodnienie kolorystyki stosowanej w gminach Wspólne kampanie edukacyjne Zapobieganie nielegalnym wysypiskom we wszystkich gminach Podejście oddolne (bottom up) w celu zmiany polityki krajowej i regulacji Włączenie organizacji pozarządowych NGOs Może zająć kilka lat, ale jest możliwa

15 Jak poprawić system zbierania Poprawa systemu zbierania Dużym problemem są bloki mieszkalne Należy wprowadzić strefy dla zbierania odpadów Stosować kolorowe zbiorniki dla różnych frakcji Małe otwory w zbiornikach Zwiększyć ilość punktów skupu surowców odpadowych do dalszego przetwarzania Zwiększyć ilość punktów zbioru materiałów niebezpiecznych Realizować projekty pilotażowe w celu identyfikacji najlepszych rozwiązań Zamknąć zsypy w blokach mieszkalnych Kluczowa jest wiedza oraz system zachęt

16 Redukcja frakcji organicznej Redukcja zgodnie z dyrektywami UE Włączenie restauracji i supermarketów do procesu planowania Edukacja dotycząca separacji w każdym gospodarstwie domowym Wprowadzenie toreb papierowych do odpadów organicznych Wprowadzenie rozpoznawalnych kontenerów Możliwość budowy biogazowni Problemy z finansowaniem, pozwolenia itp. Dobre rozwiązanie w świetle dyrektyw UE lokalne źródło energii Np. wykorzystanie biometanu w komunikacji miejskiej Redukcja frakcji organicznej na wysypiskach Opracowanie i wdrażanie długofalowej wizji

17 Zapobiegać! Zapobiegać i zmniejszać ilość odpadów Rozpocząć od edukacji społeczeństwa Bardziej systematyczna edukacja w szkołach Kampanie informacyjne w mieście Kampanie tematycznie skoncentrowane (np. plastyki) Powtarzać wielokrotnie! Zapewnić dostateczną ilość czasu na zmiany Pamiętaj: wygoda vs. świadomość i edukacja

18 WNIOSKI Kluczowe jest określenie kto jest odpowiedzialny za gospodarkę odpadami Należy działać proaktywnie: Prowadzić działalność edukacyjną w celu zmniejszenia ilości odpadów Poprawić infrastrukturę Aplikować po fundusze UE na infrastrukturę i edukację Należy poprawić współpracę w regionie Nie należy polegać na spalarni jako jedynym rozwiązaniu

19 Platforma internetowa E-learning Dobre praktyki Wymiana wiedzy i wspólne badania w zakresie systemów energetycznych Seminaria Know-how nt. finansowania, rynków i zasobów Match- making Wizyty studyjne

20 Dr Magdalena Rogulska Pytania? Mikael Backman ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY!!!