Gospodarka odpadami w Szwecji

Transkrypt

1 Niebezpieczne odpady Spalarnia odpadów komunalnych SYSAV w Malmö Recykling/odzysk materiałów Gospodarka odpadami w Szwecji Biogazownia NSR w Helsingborg Gunnar Haglund Ambasada Szwecji gunnar.haglund@foreign.ministry.se Poznań 24 listopada 2011r.

2 Im mniej odpadów, tym lepiej, ale... Odpady w Szwecji w roku ton odpadów komunalnych z gospodarstw domowych Każdy Szwed produkuje 511 kg odpadów na rok Odpowiedzialność gmin Współpraca! 3% składowane ( ton), a 97% odzyskane Przetargi w i umowy następujący a 97% odzyskane sposób... w następujący sposób... Firmy prywatne 1% - odpady niebezpieczne ( ton) 1. baterie 35% - recykling materiałów ( ton) 2. Opakowania opakowania Popioły (metal, szkło, plastik, papier), 3. makulatura, metal, odpady 4. odpady elektroniczne ZSEE lotne 12,5% - odpady organiczne poddawane obróbce biologicznej ( ton) 48,5% - spalanie z odzyskiem energii ( ton) 5. opony i 6. samochody i 7. leki Odpowiedzialność producentów

3 Biogaz 13% Frakcja biologiczna Czysto! 35% Recykling Nowe Materiały 1% Odpady niebezpieczne Zabezpieczyć! 48% jest spalona z odzyskiem energii w ciągu 5-6 dni Nie wiem??? Brudne!!! Ciepło Prąd Chłód

4 A co właściwie Szwedzi robią ze swoimi odpadami...!?? Każda gmina po swojemu! Sortujemy je u źródła, bo efektywnie i tanio!

5 Sortowanie Sortowanie u źródła w domu w domu

6 W sklepach zbierane są opakowania z kaucją Odpowiedzialność producentó! 2200 szt. Volvo C30! 50% 25% 95% 33 cl - 25 gr duży 80 gr 50 cl - 35 gr 20 gr mały 40 gr 11 zł 9 zł

7 Odpowiedzialność producentów! 5800 Stacji Recyklingowych dla opakowań i papieru - bez personelu - Producenci odpowiadają za opakowania - Stacje są ulokowane na osiedlach lub blisko sklepów - Ok osób na każdą stację Baterie Twardy plastik Opakowania metalowe Szkło kolorowe Szkło Opakowania papierowe Gazety, czasopisma, reklama

8 650 Centrów Recyklingowych dla odpadów ponadgabarytowych, niebezpiecznych i elektrycznych/elektronicznych (ZSEE) z personelem Odpady ponadgabarytowe: meble, zabawki, rowery, wózki dziecięce, odpady ogrodowe itd. Mieszkańcy przywożą odpady na własną rękę, własnym samochodem ton odpadów w roku 2008, czyli 154 kg od mieszkańca 5,3 miliony osób zwiedziło Centra Recyklingowe w roku 2008 (statystycznie raz co drugi rok)

9 Meble Ziemia, kamień, beton TV, komputer Odpady niebezpieczne Akumulatory samochodowe Drewno Karton Do spalenia Świetlówki, żarówki z rtęcią Złom Drewno Szkło Opony Lodówki itd Gazety Asbest Nie do spalenia Nie do spalenia Złom Do spalenia Drewno Plastik, metal, karton stacja recyklingowa Wyjazd Wjazd Centrum Recyklingu w mieście Linköping Odpowiedzialność gmin! (we współpracy z producentami)

10 Uzupełnienie: sortowanie bliżej domu w specjalnym pomieszczeniu organizowanym przez właściciela domu, spółdzielnię mieszkaniową etc. Podwórkowa stacja recyklingowa Kontener dla odpadów ponadgabarytowych Domowe stacje recyklingowe

11 Drobne odpady niebezpieczne w domu Samlaren = Kolektor Żarówki Świetlówki kompaktowe Baterie Drobna elektronika komórka, fotoaparat, golarka itd. Drobne odpady niebezpieczne lakier do paznokci, klej, farby itd. Puszki z farbą, dezodorantem itd. w sprayu Samlaren w supermarkecie w Göteborg Samlaren w domu czynszowym

12 Drobne odpady niebezpieczne w biurze Szafka Pudełko w szafce Puszki w sprayu Rozpuszczalniki i chemikalia Baterie Żarówki i świetlówki (kompaktowe) Elektronika biurkowa i przewody Taśmy i tonery Tusze i markery Odpady kujące i tnące

13 Reszta odpadów jest spalana lub poddawana obróbce biologicznej Reszta odpadów jest zbierana w domach lub na osiedlach Większość tych odpadów jest spalana z wykorzystywaniem energii (48,5%). Wtedy często zbiera się mieszane odpady w 1 worku i 1 pojemniku. Coraz więcej (12,5%) odpadów jest jednak poddawane obróbce biologicznej. Wtedy zbiera się posegregowane u źródła odpady w 2 workach i 2 pojemnikach. jeden na odpady żywnościowe, drugi na resztę odpadów, które się spala. Ok. 46 % gmin (133 z 290) ma systemy zbierania odpadów organicznych u źródła. Ok. 31 % gmin (90 z 290) przygotowuje wprowadzenie takiego systemu.

14 Biogaz z odpadów komunalnych, odpadów rolniczych, odpadów przemysłowych oraz osadów ściekowych 3. W Szwecji nie ma sieci gazowej i dlatego biometan jest używany do napędu pojazdów komunalnych. Source: NSR W miastach Borås, Helsingborg, Linköping i Västerås (po około mieszkańców) wszystkie autobusy i śmieciarki napędzane są tak wytworzonym biogazem. Ważny symbol dla mieszkańców W ten sposób rozwiązujemy problemodpadowy równocześnie uzyskując energię i dochód z jej sprzedaży Don t waste the waste!

15 Rozlewanie bionawozu Source: NSR w Helsingborg Sztuuuczne nawooozy są drooogie! Fooosfor się kooończy... NSR/Helsingborg Rurociąg na bionawóz

16 Spalanie odpadów produkuje ciepło i energię Efektywne oczyszczanie gazów spalinowych Högdalen - spalarnia odpadów komunalnych w Sztokholmie

17 Jak wygląda spalarnia w środku? Zamek Królewski domostw 15% Ciepła Sieć ciepłownicza! ok. 12 km Odbiór odpadów X Spalarnia odpadów Högdalen

18 325 GWh ciepła 70 GWh energii elektrycznej Skraplania spalin: Roczny odzysk energii = 1 reaktor atomowy (biomasa, śmieci, osady ściekowe) Nie ma dachu! Wilgotne paliwo! Miasto Kristianstad Gmina Kristianstad

19 Spalarnia odpadów komunalnych w Linköping (2005) Jak wygląda spalarnia na zewnątrz? Zwrot kosztów: - Plan: 5 lat - Wynik: 4 lata

20 1. Dlaczego szwedzka spalarnia odpadów jest opłacalna? Energetycznie 2 tony odpadów = 1 tona węgla 1 tona węgla = - 60 euro 2 tony śmieci = +44 euro Różnica = 104 euro Najtańsza energia - ciepło i prąd - w Szwecji

21 2. Dlaczego szwedzka spalarnia odpadów jest opłacalna? Produkcja energii elektrycznej i ciepła, które wykorzystuje się w sieci ciepłowniczej Elektrownia na odpady! E = 1 reaktor atomowy rocznie! Ciepła woda w kranie 20-30% Elektrociepłownia na odpady Prąd 31% Opłata 26% Prąd 31% Opłata 69% Ciepło 34% Ciepło z Ciepło skraplania 8% 8% Metal Materiał budowlany Opłata na bramie jest ok. 2,5 razy niższa Kondensat 1% Para do celów przemysłowych, np. do pompy ciepła absorpcyjnej => chłod do sieci zdalnego chłodu

22 Ile warte są polskie odpady? 1 tona odpadów = ok. 3 MWh energii z czego = ok. 0,5 MWh to energia elektryczna = ok. 2,5 MWh to ciepło. 1 tona odpadów = energia elektryczna: 0,5 MWh x 230 złotych = 115 zł 1 tona odpadów = energia cieplna 2,5 MWh x 90 złotych = 225 zł W sumie to 340 zł netto z 1 tony odpadów ton rocznie x 340 zł = 4,1 miliarda zł! Dzisiaj ok. 90% tej sumy zakopywane jest w ziemi. Wartość odpadow odpowiada co najmniej wartości wytworzonej z nich energii. W Szwecji ok. 50% odpadów komunalnych jest spalanych

23 A popioły? Langøya w Norwegii

24 Z 512 kg odpadów komunalnych przeciętny Szwed odaje na składowisko tylko 20 kg na rok 31 spalarni Sztokholm 15% ciepła Göteborg 30% ciepła 20 kg 1,5 mln Malmö 60% ciepła

25 Wyniki recyklingu w r Gazety/makulatura 91% (cel 75%) Paper biurowe (dobrowolnie) 72% (cel 50%) Opakowania papierowe (papier, karton, tektura falista) 74% (cel 65%) Opakowania metalowe 73% (cel 70%) Opakowania plastykowe 27% (cel 70%) Opakowania ze szkła 90% (cel 70%) Opakowania z kaucją: butelki 98%, puszki 86%, PET:y 83% (cel 70%) Butelki bez kaucji 90% (cel 70%) ZSEE ok. 80%, lodowki/zamrażalki 95% 30% tego co wyląduje w workach na spalanie to opakowania i papier

26 Ekologia Ekologia przemysłowa przemysłowa w Linköping w Linköping mieszkańców 3 centra recyklingu 26 stacji recyklingu Bionawóz Fabryka czekolady Stacja uzdatniania Biogazownia Składowisko odpadów 95% ciepła (60%) 30% prądu chłód Elektrociepłownia Spalarnia + Biologiczna frakcja odpadów komunalnych Restauracje Szkoły Szpitale itd itd... Rolnictwo Rzeźnia Mleczarnia Centrum Dworzec Zajezdnia autobusów Filling station Oczyszczalnia ścieków Biogazownia Pociąg na biogaz 7% wszystkich pojazdów jeździ na biogazie

27 Don t waste Planowanie the waste! krajobrazu Średnia opłata odpadowa gminy: Funkcje miejskie 670 SEK/osobę i rok z VAT Koszty gospodarki odpadami w Szwecji Plan: Plantagon w Linköping Ciepło odpadowe CO2 Publiczni i prywatni podmioty Budownictwo Odpowiedzialność producentów: 500 SEK/osobę i rok z VAT Ruch i Energia Suma Transport kosztów: 1170 SEK ( PLN) m /osobę i rok z VAT czyli 42 PLN/ osobę i miesiąc 25% VAT jest wliczony, a średnia W ten sposób rozwiązujemy problemy odpadowe równocześnie uzyskując energię i dochód z jej sprzedaży szwedzka Woda i ścieki pensja jest 2,5 Odpady razy wyższa Nie licząc dochodów ze sprzedaży ciepła, energii, chłodu, biogazu!

28 Inteligentni uczą się na cudzych błędach, 13% Frakcja biologiczna a nie na własnych! 35% Recykling 1% Odpady niebezpieczne 48% jest spalona z odzyskiem energii w ciągu 5-6 dni Zapraszamy do Szwecji! Gunnar Haglund, Ambasada Szwecji w Warszawie gunnar.haglund@foreign.ministry.se