Regulator wprowadza wyższe wymogi wobec zarządzania płynnością oraz definiuje dobre praktyki dla systemów wewnętrznych cen transferowych (FTP)

Transkrypt

1 Regulator wprowadza wyższe wymogi wobec zarządzania płynnością oraz definiuje dobre praktyki dla systemów wewnętrznych cen transferowych (FTP) Czy polskie banki są na to gotowe?

2 Wymagania wobec zarządzania płynnością rosną Rekomendacja P nowelizacja przepisów Nowelizacja Rekomendacji P Komisji Nadzoru Finansowego Nowelizacja Rekomendacji P to istotna zmiana w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów z 2002 roku. Regulator wprowadza wyższe wymogi wobec zarządzania płynnością oraz definiuje dobre praktyki dla systemów wewnętrznych cen transferowych (FTP) (wymogi wobec systemu informacji zarządczej, wewnętrznych cen transferowych, bufora płynności, zarządzania ekspozycją na ryzyko płynności, testów warunków skrajnych oraz wskaźników wczesnego ostrzegania). Zmiany uwzględniają rozwój dobrych praktyk zarządzania płynnością, w szczególności uwzględniają zapisy "Principles for Sound Liquidity Risk Management" opublikowane przez EBA jak również zapewniają zgodność z CRD IV/CRR. W marcu 2015 Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła znowelizowaną Rekomendację P Według Komisji Nadzoru Finansowego Rekomendacja zostanie wprowadzona przez banki do dnia 31 grudnia 2015 r. Strona 1

3 Bank powinien opracować zestaw wskaźników wczesnego ostrzegania w celu wsparcia procesu zarządzania ryzykiem płynności. Rekomendacja 8 Bank powinien opracować zestaw wskaźników do wsparcia procesu zarządzania ryzykiem płynności w celu identyfikacji zwiększonego ryzyka lub pojawiających się słabych punktów pozycji płynnościowej czy potencjalnego wzrostu zapotrzebowania na płynność. Wskaźniki wczesnego ostrzegania powinny identyfikować wszelkie negatywne trendy i umożliwiać dokonanie oceny ryzyka i ewentualne podjęcie działań redukujących ekspozycję banku na nowo powstałe ryzyko. Wskaźniki wczesnego ostrzegania mogą obejmować: gwałtowny wzrost aktywów, zwłaszcza jeśli finansowany jest zobowiązaniami niestabilnymi, wzrost koncentracji składników zarówno aktywów, jak i pasywów, wzrost niedopasowania walutowego, spadek średniej ważonej wymagalności pasywów, powtarzające się przypadki zbliżania się do limitów wewnętrznych lub e)regulacyjnych bądź ich przekraczania, negatywne trendy lub podwyższone ryzyko poszczególnych grup produktów, f)na przykład rosnące zaległości z tytułu zobowiązań wbudowanych w określone grupy produktów, znaczące pogorszenie wyników, jakości aktywów oraz ogólnej sytuacji banku, pogorszenie wizerunku banku, obniżenie ratingu kredytowego, spadek cen akcji lub wzrost kosztu długu banku, zwiększenie spreadów dla długu lub CDS banku, wzrost kosztów finansowania na rynku hurtowym lub detalicznym, kontrahenci żądający dodatkowego zabezpieczenia dla ekspozycji kredytowych lub odmawiający zawierania nowych transakcji, banki korespondenci zmniejszający lub zamykający udzielone linie kredytowe, wzrost wypływów środków klientów detalicznych, ograniczenie dostępu do finansowania długoterminowego, trudności zaciągania zobowiązań krótkoterminowych. Bank powinien posiadać wskaźniki wczesnego ostrzegania, które sygnalizują czy wartości progowe wbudowane w niektóre produkty, np. pozagiełdowe instrumenty pochodne, są bliskie przekroczenia lub czy ryzyka nieoczekiwanego zapotrzebowania na płynność mogą się zmaterializować, co mogłoby powodować konieczność dodatkowego wsparcia płynnościowego produktu lub przeniesienia produktu do bilansu Strona 2

4 Bank powinien regularnie przeprowadzać testy warunków skrajnych, w tym analizy scenariuszowe dla różnego rodzaju warunków skrajnych. Rekomendacja 10 Bank powinien regularnie przeprowadzać testy warunków skrajnych, w tym analizy scenariuszowe dla różnego rodzaju krótkoterminowych i utrzymujących się w czasie, zarówno idiosynkratycznych, jak i systemowych warunków skrajnych (oddzielnie, jak również łącznie). Wybrane wymagania dotyczące testów warunków skrajnych Testy warunków skrajnych powinny m.in.: składać się z analiz scenariuszowych uzupełnionych o analizy wrażliwości oraz testy odwrócone, odzwierciedlać kwestie płynności śróddziennej, testować przynajmniej dotkliwe warunki skrajne o charakterze krótkoterminowym (1-2 tygodnie), jak i mniej dotkliwe ale utrzymujące się w czasie (1-2 miesiące), dla każdego scenariusza bank powinien zidentyfikować wpływy i wypływy pieniężne i wyznaczyć przepływy pieniężne netto, określić wielkość bufora aktywów płynnych oraz wartości stosowanych miar płynności, Banki powinny uwzględniać możliwe interakcje pomiędzy rodzajami ryzyka. Warianty scenariuszy skrajnych Scenariusze skrajne powinny być konstruowane i testowane w trzech podstawowych wariantach ze względu na charakter: Idiosynkratyczny, systemowy, stanowiący kombinację obu wariantów z uwzględnieniem możliwych interakcji, W ramach każdego wariantu powinno być analizowanych wiele scenariuszy o różnych założeniach. Rezultaty testów warunków skrajnych Rezultaty testów warunków skrajnych powinny służyć m.in.: jako podstawa do podjęcia działań naprawczych bądź mających na celu ograniczenie ekspozycji banku, do dostosowania profilu płynnościowego banku do przyjętej tolerancji ryzyka, do oceny adekwatności bufora aktywów płynnych, jako wkład w proces kształtowania awaryjnego planu płynności banku jako element w procesie planowania strategicznego banku, bezpośrednio do ustalania limitów wewnętrznych, Strona 3

5 Bank powinien utrzymywać bufor płynności, jako zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się szeregu scenariuszy warunków skrajnych płynności. Rekomendacja 13 Bank powinien utrzymywać bufor nieobciążonych, wysokiej jakości aktywów płynnych (bufor płynności), jako zabezpieczenie na wypadek zrealizowania się szeregu scenariuszy warunków skrajnych płynności, włączając w to utratę lub zmniejszenie niezabezpieczonych i dostępnych w normalnych warunkach zabezpieczonych źródeł finansowania. Nie powinny istnieć prawne, regulacyjne bądź operacyjne ograniczenia w wykorzystaniu tych aktywów w celu pozyskania finansowania. Część podstawowa Bufor płynności gotówka (korespondująca z bazą monetarną zgodnie z definicją banku centralnego, z wyłączeniem gotówki utrzymywanej w związku z codzienną działalnością), lokaty na żądanie na rynku międzybankowym (traktowane zgodnie z założeniami przyjętymi w testach warunków skrajnych), możliwa do wykorzystania część rezerwy w banku centralnym, wysokiej jakości obligacje rządowe bądź podobne instrumenty Część uzupełniająca możliwe do upłynnienia w zdefiniowanym horyzoncie przeżycia w warunkach kryzysowych lub zbywalne z mniejszym prawdopodobieństwem niż pozycje należące do części podstawowej, kwalifikowane jako posiadające większe niż inne pozycje prawdopodobieństwo pozostania płynnymi w warunkach skrajnych. Wymogi dotyczące aktywów wchodzących w skład bufora płynności: brak obciążeń, wysoka jakość kredytowa, wysoka płynność na rynku repo lub transakcji bezpośrednich, łatwa zbywalność, brak prawnych, regulacyjnych i operacyjnych przeszkód dla wykorzystania tych aktywów w celu pozyskania środków, sprzedaż aktywa nie oznacza konieczności podejmowania nadzwyczajnych działań. Uwaga: Wielkość i wzajemna relacja obu części wchodzących w skład bufora powinna być wyznaczona na podstawie testów warunków skrajnych luki płynności dla określonych horyzontów przeżycia. Horyzonty te powinny wynosić co najmniej: dla części podstawowej: 1 tydzień, dla części uzupełniającej: 1 miesiąc. Strona 4

6 Bufor płynności System wewnętrznych cen transferowych powinien uwzględniać koszty, korzyści i rodzaje ryzyka płynności. Rekomendacja 14 Bank powinien uwzględnić koszty, korzyści i rodzaje ryzyka płynności w systemie wewnętrznych cen transferowych, w pomiarze rentowności i w procesie zatwierdzania nowych produktów we wszystkich znaczących obszarach działalności biznesowej (zarówno bilansowej, jak i pozabilansowej). Bank powinien tym samym uwzględnić wpływ systemu czynników motywujących do podejmowania ryzyka w obszarze poszczególnych linii biznesowych System FTP Stawka FTP Pomiar wyników obszaru ALM/ ALCO Centralizacja systemu Pozycje podlegające wycenie Inne koszty (np. koszt opcji przedpłaty zawartych w produktach, koszt ryzyka bazy) Koszt nieoczekiwanego ryzyka płynności (Contingent liquidity risk) (np. koszt bufora płynnościt) Koszt niedopasowania walutowego finansowania i pozycji (Currency basis risk) Korekta stawki rynkowej dotycząca rzeczywistego kosztu pozyskania płynności na rynku Pozostałe koszty Ryzyko płynności Bazowa krzywa dochodowości i krzywa marż płynności Składnik kosztowy krzywej stóp procentowych (np. WIBOR) Ryzyko stopy procentowej Strona 5

7 Bank powinien zarządzać ekspozycją na ryzyko płynności, również śróddziennej oraz zapotrzebowaniem na finansowanie na różnych poziomach Rekomendacja 15 Bank powinien aktywnie zarządzać ekspozycją na ryzyko płynności, również śróddziennej, zapotrzebowaniem na finansowanie grupy jako całości oraz na poziomie poszczególnych oddziałów, podmiotów grupy kapitałowej banku, linii biznesowych i walut, niezależnie od struktury organizacyjnej oraz stopnia centralizacji lub decentralizacji zarządzania ryzykiem płynności, zarówno w warunkach normalnych, jak i w warunkach skrajnych, przyczyniając się tym samym do niezakłóconego działania systemów płatniczych i rozliczeniowych. Bank powinien oszacować w sposób ostrożny ryzyko gwałtownego zaniku możliwości dokonywania walutowych transakcji swap w warunkach skrajnych. Bank powinien wziąć pod uwagę jak jego narażenie na ryzyko płynności płatniczej zmienia się wraz z dokonywanymi i otrzymywanymi płatnościami oraz zawieranymi transakcjami, a także być przygotowany do radzenia sobie z nieoczekiwanymi zakłóceniami przepływów płynności śróddziennej. Ryzyko płynności związane z pozycjami w walutach obcych Płynność W celu zapewnia dostępu do śróddzienna finansowania śróddziennego bank powinien: posiadać zdolność dokonywania pomiaru oczekiwanych dziennych wpływów i wypływów płynności ogółem, przewidywać na bazie śróddziennej terminy tych przepływów, prognozować rozmiar potencjalnych niedoborów finansowania netto, jakie mogą powstać w ciągu dnia. Odporność na ryzyko zarażania w warunkach skrajnych Zarządzanie ekspozycją na ryzyko płynności Dostęp do finansowania śróddziennego Monitorowanie i reagowanie na zmiany poziomu płynności Monitorowanie śróddziennych pozycji Złagodzenie ryzyka zarażania w warunkach skrajnych poprzez: limity ryzyka płynności w grupie, odpowiednie procedury, zasady komunikacji ze stronami trzecimi w celu ograniczenia możliwości zarażenia negatywną reputacją, plany awaryjne W banku powinny funkcjonować procesy zapewniając aktywne monitorowanie i bieżące reagowanie na wszystkie istotne zmiany poziomu ryzyka płynności. Bank powinien posiadać zdolność monitorowania śróddziennych pozycji płynnościowych w zestawieniu z oczekiwanymi działaniami i dostępnymi zasobami (salda, pozostały do wykorzystania kredyt śróddzienny, dostępne zabezpieczenia). Strona 6

8 Bank powinien posiadać rzetelny i wiarygodny system informacji zarządczej. Rekomendacja 16 Bank powinien posiadać rzetelny i wiarygodny system informacji zarządczej. System informacji zarządczej powinien: zapewniać bieżącą i prospektywną informację na temat pozycji płynnościowej banku, dawać możliwość obliczenia pozycji płynności we wszystkich walutach, w których bank prowadzi działalność, posiadać zdolność do obliczania pozycji płynnościowej na bazie śróddziennej, na bazie dziennej, dla krótszych horyzontów czasowych oraz dla dłuższych okresów, umożliwiać dostarczanie bardziej szczegółowych i aktualnych informacji w warunkach skrajnych, ujmować wszystkie źródła ryzyka płynności, być stosowany w bieżącym zarządzaniu ryzykiem płynności, pozwalać na monitorowanie, czy bank dysponuje wystarczającymi aktywami nieobciążonymi właściwego rodzaju i jakości na ewentualność wystąpienia oczekiwanych i nieoczekiwanych potrzeb pożyczkowych. W banku powinien zostać uzgodniony zestaw kryteriów sprawozdawczych, określający zakres, tryb i częstotliwość raportowania dla różnych odbiorców oraz uzgodnione osoby odpowiedzialne za przygotowanie sprawozdań Raportowanie miar ryzyka powinno mieć wysoką częstotliwość Raportowanie powinno zawierać porównanie bieżących ekspozycji płynnościowych z ustalonymi limitami Uwaga: Wykluczone jest stosowanie 1-2 dniowego opóźnienia dopuszczalnego w Rekomendacji P z 2002 roku Strona 7

9