DIGITAL TACHOGRAPH SYSTEM IN EU-AETR AND NON EU-AETR COUNTIRES

Transkrypt

1 Marcin RYCHTER 1 karta kierowcy, karta przedsiębiorcy, karta kontrolna, karta warsztatowa, warsztat, TACHONET, słuŝby kontrolne SYSTEM TACHOGRAFII CYFROWEJ W PAŃSTWACH AETR I SPOZA AETR Państwa, które wdroŝyły system tachografów cyfrowych obecnie przygotowują się do wprowadzenia tachografu cyfrowego drugiej generacji. W artykule przedstawiony jest poziom wdroŝenia sytemu tachografów cyfrowych zarówno w państwa AETR, jak i spoza AETR. DIGITAL TACHOGRAPH SYSTEM IN EU-AETR AND NON EU-AETR COUNTIRES Countries which introduced digital tachograph system, now they prepare to introduce digital tachograph second generation These paper also presents current level of implementation of digital tachograph system in EU-AETR countries and also non EU- AETR countries. 1. WSTĘP Tachograf naleŝy do grupy urządzeń typu OBRD (On Board Recording Devices). Początek ich stosowania datuje się jeszcze z czasów poprzedzających II wojnę światową. Były to urządzenia wykorzystywane w transporcie kolejowym. Pomysłodawcą oraz konstruktorem urządzenia był inŝynier Max Maria von Weber. Urządzenie rejestrowało profil prędkości pojazdu na okrągłych papierowych tarczach, tzw. wykresówkach, w systemie: jedna tarcza odpowiada dwudziestu czterem godzinom. Podstawowym celem wprowadzenia obowiązku stosowania tego urządzenia była kontrola czasu kierowców w celu zmuszenia ich do odpoczynku po określonym czasie prowadzenia pojazdu. Zarejestrowany profil prędkości mógł takŝe słuŝyć do kontroli stylu prowadzenia pojazdu przez kierowców, np. ich skłonności do przekraczania dopuszczalnej prędkości pojazdu. 2. POZIOM WDROśENIA W aktualnej sytuacji funkcjonowania systemu tachografii cyfrowej moŝna wyróŝnić następujące elementy składowe: włączenie do systemu TACHOnet (tab. 1), proces wydawania kart do tachografów (tab. 2), zatwierdzenie warsztatów sprawdzających cyfrowe urządzenia rejestrujące (tab.3), 1 Instytut Transportu Samochodowego, ul. Jagiellońska, 3-31 Warszawa, rychter@poczta.fm

2 2392 Marcin RYCHTER stan przygotowania państw, które będą wprowadzały system tachografii cyfrowej (tab. od 4 do 5). Tab. 1. Kraje posiadające i opracowujące włączenie do systemu TACHOnet Kraje włączone do systemu TACHOnet Kraje nie włączone do systemu TACHOnet (przeprowadzane są testy podłączenia) (nie ma włączenia do systemu TACHOnet) (przeprowadzane są testy podłączenia) Kraje spoza AETR: Andora, (przeprowadzane są testy podłączenia) Monaco (przeprowadzane są testy podłączenia) Turcja Tab. 2. Wydawanie kart do tachografów w poszczególnych krajach Europy Kraj Data rozpoczęcia wydawania kart do tachografów maj 25 roku czerwiec 25 roku sierpień 27 roku marzec 27 roku maj 26 roku sierpień 25 roku czerwiec 25 roku kwiecień 25 roku listopad 28 roku sierpień 25 roku styczeń 25 roku luty 26 roku wrzesień 26 roku

3 SYSTEM TACHOGRAFÓW CYFROWYCH W PAŃSTWACH AETR I 2393 Kraj Data rozpoczęcia wydawania kart do tachografów sierpień 26 roku grudzień 25 roku styczeń 26 roku październik 25 roku listopad 26 roku maj 25 roku wrzesień 25 roku maj 26 roku czerwiec 26 roku grudnia 28 roku kwiecień 28 roku sierpień 27 roku kwiecień 26 roku październik 26 roku maj 25 roku maj 26 roku sierpień 25 roku czerwiec 25 roku Tab. 2 cd. Kraj Tab. 3. Zatwierdzenie warsztatów w poszczególnych krajach Europy Data zatwierdzenia warsztatów cyfrowych urządzeń rejestrujących 25 rok czerwiec 25 roku czerwiec 26 roku luty 26 roku lipiec 25 roku listopad 25 roku 25 rok lipiec 25 roku 28 roku czerwiec 25 roku styczeń 26 roku grudzień 25 roku wrzesień 28 roku marzec 26 roku grudzień 25 roku 26 rok 26 roku

4 2394 Kraj Marcin RYCHTER Tab. 3 cd. Data zatwierdzenia warsztatów cyfrowych urządzeń rejestrujących nie planuje uruchomienia warsztatów maj 25 roku wrzesień 25 roku czerwiec 26 roku maj 26 roku 26 rok maj 26 roku 28 rok maj 26 roku marzec 26 roku lipiec 25 roku lipiec 28 roku 25 roku lipiec 25 roku Tab. 4. Wydawanie kart do tachografów w poszczególnych krajach spoza AETR Kraj Data rozpoczęcia wydawania kart do tachografów Albania sierpień 21 roku Andora 29 rok (karty wydawane są we Francji) Armenia AzerbejdŜan Białoruś Bośnia i Hercegowina Chorwacja czerwiec 29 roku Federacja Rosyjska sierpień 21 roku Kazachstan Kyrgistan Monaco Republika Czarnogóry Republika Macedonii prognoza rozpoczęcia w 21 roku Republika Mołdawii grudzień 21 (karty wydawane są w Rumunii) San Marino Serbia TadŜykistan Turcja prognoza rozpoczęcia w 211 roku Turkmenistan Ukraina lipiec 21 roku (karty wydawane są w Rumunii) Uzbekistan prognoza rozpoczęcia w 211 roku

5 SYSTEM TACHOGRAFÓW CYFROWYCH W PAŃSTWACH AETR I 2395 Tab. 5. Zatwierdzenie warsztatów w poszczególnych krajach spoza AETR Kraj Data zatwierdzenia warsztatów cyfrowych urządzeń rejestrujących Albania prognoza zatwierdzenia w 21 roku Armenia AzerbejdŜan Białoruś Bośnia i Hercegowina Chorwacja styczeń 29 roku Federacja Rosyjska Kazachstan Kyrgistan Monaco Republika Czarnogóry Republika Mołdawii San Marino Serbia Macedonia TadŜykistan Turcja Turkmenistan Ukraina prognoza zatwierdzenia w 21 roku Uzbekistan W przypadku większości państw, które wprowadziły STC, prze-prowadzono szkolenia słuŝb uprawnionych do przeprowadzania kontroli kierowców i pojazdów oraz wyposaŝono je w urządzenia do analizy danych dotyczących aktywności kierowców (tab. 6). Członkami UE, które nie podjęły Ŝadnych przedsięwzięć w tym zakresie, są i. Tab. 6. Przeszkolenie słuŝb uprawnionych do przeprowadzania czynności kontrolnych w poszczególnych krajach Europy Kraje, które przeprowadziły szkolenie i dokonały wyposaŝenia w urządzenia Liechtenstein Kraje, które tylko przeszkoliły,, Republika Macedonii Chorwacja

6 2396 Marcin RYCHTER Tab. 6. cd. Kraje, które jeszcze nie rozpoczęły procesu szkolenia i wyposaŝenia,,, Albania, Mołdawia, Ukraina, Chorwacja wydawanych w poszczególnych krajach Europy jest dość zróŝnicowana. Liczba ta zaleŝy od wielkości rynku transportowego w danym państwie oraz od daty rozpoczęcia wydawania kart do tachografów. rozpoczęła wydawanie kart dopiero w 28 roku i wydała 176 kart kierowców w ciągu 1 roku, w Niemczech wydano w okresie 4 lat kart kierowców (rys. 1 do 2), natomiast w Polsce wydano kart w tym okresie Rys. 1. kierowców wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 1) Rys. 2. kierowców wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 2)

7 SYSTEM TACHOGRAFÓW CYFROWYCH W PAŃSTWACH AETR I 2397 W przypadku kart kontrolnych, największe ich liczby wydano w Niemczech (1893 szt.), Hiszpanii (9514 szt.), Zjednoczonym Królestwie (4875 szt.), natomiast w Polsce (1122 szt.); w Grecji nie wydano dotychczas Ŝadnej karty kontrolnej (rys. 3 4) Rys. 3. kontrolnych wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 1) Rys kontrolnych wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 2)

8 2398 Marcin RYCHTER W Niemczech wydano szt. kart warsztatowych, a w Hiszpanii 2744 szt., w Polsce 781 szt. (rys )., ze względu na dość mały rynek transportowy, nie wprowadza warsztatów cyfrowych urzą-dzeń rejestrujących Rys. 5. warsztatowych wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 1) Rys..6. warsztatowych wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 2)

9 SYSTEM TACHOGRAFÓW CYFROWYCH W PAŃSTWACH AETR I 2399 Najwięcej kart przedsiębiorcy zostało wydanych w Niemczech szt., w Hiszpanii szt., we Francji 5193 szt., we Włoszech szt., natomiast w Polsce 1481 szt., w Grecji wydano ich tylko 8 szt. (rys. 7.8) Rys. 7. przedsiębiorcy wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 1) Rys..8. przedsiębiorcy wydanych w poszczególnych krajach Europy w okresie od do r. (cz. 2)

10 24 Marcin RYCHTER W przypadku zatwierdzonych warsztatów, sprawdzających tachografy cyfrowe, najwięcej ich zostało otwartych w Niemczech 2548 punktów, w Hiszpanii 36 warsztatów, w Polsce 219 punktów warsztatowych, natomiast w Grecji nie otworzono ani jednego warsztatu (rys. 9 do 1) Ilość warsztatów Rys. 9. Liczba zatwierdzonych warsztatów cyfrowych urządzeń rejestrujących w krajach Europy w okresie od do r.(cz. 1) 3 25 Ilość warsztatów Rys. 1. Liczba zatwierdzonych warsztatów cyfrowych urządzeń rejestrujących w krajach Europy w okresie od do r. (cz. 2)

11 SYSTEM TACHOGRAFÓW CYFROWYCH W PAŃSTWACH AETR I 241 Na terenie państw Europy, które wprowadziły STC, mamy 32 instytucje uprawnione do wydawania kart do tachografów. Instytucje te wydały, w okresie funkcjonowania STC, wszystkich rodzajów kart (rys. 11 do 12) Lata Rys.11. wydanych w Europie w okresie od 25 do 28 r. 1,6 %,96 % 1,47 % Karta kierowcy Karta warsztatowa Karta kontrolna Karta przedsiębiorcy 86,97 % Rys. 12. Udział poszczególnych kart do tachografów wydanych w okresie od 25 do 28 r. w Europie

12 242 Marcin RYCHTER 3. WNIOSKI Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej obowiązek instalacji urządzenia rejestrującego obejmuje następujące typy pojazdów: pojazdy przeznaczone do transportu towarów, których maksymalna dopuszczalna waga pojazdu łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony, pojazdy przeznaczone do transportu osób, które są przeznaczone do przewozu powyŝej 9 osób łącznie z kierowcą. Pewna grupa pojazdów jest wyłączona z tego obowiązku (wyłączenia te określono w artykule 4 Rozporządzenia Rady nr 382/85 z 2 grudnia 1985 r.). Wyłączenie to moŝe być interpretowane jako sprzeczne z wymaganiem 243 załącznika I B, które mówi Ŝe producent pojazdu lub warsztat jest zobowiązany aktywować zainstalowane urządzenie rejestrujące nim pojazd opuści miejsce, gdzie miała miejsce instalacja. W związku z tym ustalono zasady postępowania dla róŝnych grup pojazdów: jeŝeli pojazd jest objęty obowiązkiem instalacji urządzenia rejestrującego i urządzenie takie znajduje się na wyposaŝeniu, to musi być przeprowadzona aktywacja i kalibracja tego urządzenia. jeŝeli pojazd jest objęty obowiązkiem instalacji urządzenia rejestrującego i urządzenie takie nie znajduje się na wyposaŝeniu, to musi być przeprowadzona instalacja, aktywacja i kalibracja takiego urządzenia. jeŝeli pojazd nie jest objęty obowiązkiem instalacji urządzenia rejestrującego, a urządzenie takie znajduje się na wyposaŝeniu, to musi być przeprowadzona aktywacja i kalibracja tego urządzenia. Następnie urządzenie to moŝna przełączyć w tryb OUT OF SCOPE. jeŝeli pojazd nie jest objęty obowiązkiem instalacji urządzenia rejestrującego i urządzenie takie nie znajduje się na wyposaŝeniu, to instalacja takiego urządzenia nie jest konieczna. 4. BIBLIOGRAFIA [1] EU MIDT/CINC/5 25_rev4, Identification of the Card Issuing Authorities (CIA) in EU and EEA Member States and Switzerland. [2] EU MIDT/ENC/16 28, Minutes of the meeting held on 14 October 28 in Tallinn. [3] EU MIDT/IPC/2 29, Minutes of the meeting held on 4 February 29 in Lisbon. [4] EU MIDT/IPC/4 28, Minutes of the meeting held on 27 February 28 in. [5] EU MIDT/IPC/6 28, Minutes of the meeting held on 23 June 28 in Bled. [6] EU MIDT/IPC/14 28, Minutes of the meeting held on 14 October 28 in Tallinn. [7] M. Rychter, Budowa i zastosowanie systemu tachografii cyfrowej, Wydawnictwo ITS, 21. [8] Merkisz J., Mazurek S.: Tachograf cyfrowy, WITB PIB, Warszawa 26. [9] Rozporządzenie Komisji (WE) nr 136/22 z dnia 13 czerwca 22 roku, dostosowujące po raz siódmy do postępu technicznego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3821/85 w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, Dz. Urz. UE L Nr 27 z r., str. 1. [1] Ustawa o systemie tachografów cyfrowych z dnia 29 lipca 25 roku, Dz. U. Nr 18, poz ze zm.