Uchwały Nr XIV/80/2015 Rady Gminy Sorkwity z dnia 25 listopada 2015r.

Transkrypt

1 Uchwały Nr XIV/80/2015 Rady Gminy Sorkwity z dnia 25 listopada 2015r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 1515) oraz art.6 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1390) uchwala się co następuje: 1 Przyjmuje się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata , stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Sorkwity. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3

2 Załącznik do Uchwały Nr XIV/80/2015 Rady Gminy Sorkwity z dnia 25 listopada 2015r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

3 Sorkwity 2015 Spis treści 1. Podstawy prawne 2. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w Gminie Sorkwity 3. Cele programu 3.1. Cel główny programu 3.2. Cele szczegółowe i zadania programu 4. Adresaci programu 5. Realizatorzy programu 6. Spodziewane efekty 7. Monitoring programu 8. Finansowanie programu 9. Zagrożenia programu

4 I. PODSTAWY PRAWNE Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy jest: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Rozdział drugi pt. Wolność, Prawa i Obowiązki Człowieka i Obywatela reguluje zasady zapewniające każdemu nietykalność osobistą i cielesną oraz stawia na ich straży władze publiczne przyznając obywatelowi prawo żądania organów władzy publicznej szczególnej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz ze zm.). Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.), Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2015r. poz. 163 z późń. zm.) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wzoru zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie nadzoru i kontroli nad realizacją zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie; Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata ; Według polskich regulacji prawnych przemoc jest przestępstwem. W zależności od tego, czy przemoc ma charakter jednorazowy, czy się powtarza, jest ścigana z różnych artykułów Kodeksu Karnego. Jeżeli przemoc ma charakter ciągły, zostanie zakwalifikowana jako przestępstwo znęcania się nad rodziną z art. 207 Kodeksu karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm), które jest ścigane z urzędu. Artykuł 207 Kodeksu karnego stanowi: 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osoba nieporadną ze względu na jej stan psychiczny i fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. 2. Jeżeli czyn określony w 1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat. 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 2 do 12 lat.

5 Zgodnie z art. 9d ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie podejmowanie interwencji w środowisku wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę Niebieskie Karty od sierpnia 2010 r. i nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Procedura Niebieskie Karty obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Przedstawiciele podmiotów, wymienionych wyżej realizują procedurę Niebieskie Karty w oparciu o zasadę współpracy i przekazują informacje o podjętych działaniach przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego. Wszczęcie procedury Niebieskie Karty następuje przez wypełnienie formularza Niebieska Karta cz. A w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Wszystkie instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu są zobowiązane niezwłocznie poinformować o tym prokuraturę lub policję. Zaniechanie tego obowiązku może skutkować odpowiedzialnością karną.

6 II. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE SORKWITY Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie w gminie Sorkwity została przeprowadzona w oparciu o zrealizowane badania ankietowe wśród mieszkańców gminy Sorkwity, dane statystyczne Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Zespołu Interdyscyplinarnego. W 2015 roku poproszono 60 mieszkańców Gminy Sorkwity (49 kobiet i 11 mężczyzn) o wypełnienie ankiety dotyczącej problemu przemocy. Przedział wiekowy respondentów wynosi od 22 do 69 roku życia. Z analizy ankiet wynika, iż: zdecydowana większość respondentów deklaruje, iż wie na czym polega zjawisko przemocy (58 osób z 60). Jednak nie wszyscy respondenci za przemoc uznali sporadyczne uderzenie lub zaniedbanie. Aż 39 osób wie o aktach przemocy w swojej okolicy, a 28 respondentów było świadkami takiej przemocy. 14 osób przyznało, iż w ich rodzinach miały miejsce akty przemocy. Tylko 8 osób rozwinęło wypowiedź i napisało, że najczęściej była to przemoc ze strony partnera życiowego. W owych 14 przypadkach do aktów przemocy dochodziło najczęściej pod wpływem alkoholu (13 osób) i podczas kłótni (1 osoba). Mimo tak dużej skali problemu w grupie badanej, 58 respondentów deklaruje, iż czuje się w swoim domu bezpiecznie a wszyscy badani przyznali, że w swoich miejscowościach czują się bezpiecznie. W przypadku reakcji w sytuacji przemocy tylko 4 osoby widziały, aby ktoś reagował na przemoc w rodzinie a tylko 1 osoba uznała, że osobiście reagowała na przemoc. 27 osób uznało, że przemoc czasami jest uzasadniona, 12 osób sprecyzowało, że w obronie własnej można użyć przemocy. 58 z 60 respondentów wie, gdzie należy zgłaszać problem przemocy domowej: 7 osób wskazało tylko Policję, Policję i GOPS wskazało 49 osób a tylko GOPS 3 osoby. 1 osoba wskazała pedagoga szkolnego. Innych instytucji nikt nie wskazywał. Jak wynika z analizy anonimowych ankiet mieszkańcy Gminy Sorkwity zdają sobie sprawę, iż problem przemocy w rodzinie istnieje, niektórzy doświadczali go we własnych rodzinach lub sąsiedztwie. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata jest kontynuacją działań podjętych w ramach realizacji programu na lata , którego realizacja dobiega końca.

7 Ważną częścią Programu jest koordynacja działań podejmowanych przez Gminę na rzecz osób doświadczających przemocy oraz sprawców przemocy. Podejmowane dotychczas działania potwierdzają ich skuteczność zarówno w sferze udzielania profesjonalnej pomocy jak również w sferze działań prewencyjnych. Podstawę programu stanowi podejście interdyscyplinarne, zgodnie z którym wszelkie działania na rzecz pomocy rodzinie powinny być planowane i wdrażane przez specjalistów z różnych dziedzin, będących przedstawicielami różnych instytucji i organizacji. W przypadku Gminy Sorkwity skład Zespołu Interdyscyplinarnego jest zgodny z wymogami jakie nakłada Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz ze zm.) Ocenę skali przemocy w rodzinie, najlepiej obrazują statystyki, opracowane na podstawie danych Zespołu Interdyscyplinarnego w Sorkwitach zebrane w ramach procedury Niebieskie Karty. Tabela nr 1. Zestawienie Niebieskich Kart prowadzonych przez ZI w Sorkwitach w latach Instytucja wszczynająca procedurę NK Liczba Niebieskich Kart przekazanych do Zespołu Interdyscyplinarnego POLICJA GOPS GKRPA OŚWIATA SŁUŻBA ZDROWIA RAZEM Źródło: opracowanie własne pracowników socjalnych GOPS w Sorkwitach na podstawie danych Zespołu Interdyscyplinarnego. Warto także wspomnieć, iż w większości rodzin objętych procedurą Niebieska Karta znajdują się dzieci, które pośrednio lub bezpośrednio odczuwają skutki tych dramatycznych wydarzeń w środowisku rodzinnym. Współpraca z pedagogiem, asystentem rodziny i pracownikami socjalnymi to obecnie jedyne formy wsparcia jakie otrzymują rodziny z dziećmi w procedurze NK. Prowadzone działania lokalne (projekt socjalny zrealizowany przez pracowników socjalnych w czerwcu 2015 roku) jak i ogólnopolskie powodują zmiany świadomości społecznej i z jednej strony zwiększa się gotowość domniemanych ofiar przemocy do ujawniania takich problemów, a z drugiej wiążą się z większym profesjonalizmem przedstawicieli służb zobowiązanych do podejmowania interwencji i udzielania pomocy.

8 II. CELE PROGRAMU 1. Cel główny Celem głównym programu jest: Zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie i zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie Cel główny będzie realizowany m.in. przez następujące cele szczegółowe: 1) systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie, 2) podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie i wsparcie rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie, 3) edukacja społeczeństwa w zakresie problematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 4) podnoszenie skuteczności i kompetencji służb zajmujących się problematyką przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 5) podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w celu poprawy współpracy i skuteczności podejmowanych działań. 2. Cele szczegółowe i zadania programu Cel nr 1. Diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie w Gminie Sorkwity l.p. Zadanie Działania Realizatorzy Termin realizacji 1. Zbieranie i - sporządzanie statystyk dot. ilości - pracownicy analiza danych dotyczących skali zjawiska przemocy w rodzinie w gminie NK, - przeprowadzanie badań np. ankietowych nt zjawiska przemocy w gminie socjalni GOPS w Sorkwitach, -ZI, -GKRPA, Wskaźniki: liczba ankiet, analiz danych statystycznych dot. problemu przemocy

9 Cel nr 2. Podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie i wsparcie rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie l.p. Zadanie Działania Realizatorzy Termin realizacji 1. Zapewnienie możliwości schronienia i pomocy materialnej ofiarom przemocy w rodzinie - dalsza współpraca z placówkami zapewniającymi schronienie dla ofiar przemocy w województwie warmińskomazurskim - pomoc finansowa - pracownicy socjalni GOPS w Sorkwitach, Zapewnienie wsparcia instytucjonaln ego ofiarom przemocy 3. Łagodzenie następstw zjawiska przemocy domowej - prowadzenie pracy socjalnej, - edukowanie ofiar w zakresie przysługujących im praw -motywowanie sprawców przemocy do udziału w programie korekcyjno edukacyjnym dla sprawców przemocy, - organizowanie grup wsparcia dla osób pokrzywdzonych i ofiar dotkniętych przemocą (w miarę potrzeb) - pracownicy socjalni GOPS w Sorkwitach, członkowie ZI - pracownicy socjalni GOPS w Sorkwitach, członkowie ZI Wskaźniki : liczba zasiłków wypłaconych związku z procedurą NK, liczba osób skierowanych na zajęcia korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy, Działania ciągłe Działania ciągłe Cel nr 3 Edukacja społeczeństwa w zakresie problematyki przeciwdziałania przemocy w rodzinie l.p. Zadanie Działania Realizatorzy Termin realizacji 1. Edukacja - podnoszenie wiedzy w społeczności lokalnej - pracownicy społeczeństwa w w zakresie problematyki przeciwdziałania socjalni GOPS w zakresie przemocy w rodzinie poprzez projekty socjalne, Sorkwitach, problematyki zamieszczanie informacji na stronie członkowie ZI, internetowej, rozpowszechnianie ulotek, przeciwdziałania GKRPA, pedagog materiałów edukacyjno informacyjnych, w przemocy w tym o instytucjach udzielających pomocy szkolny, policja rodzinie sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie,

10 - prowadzenie wśród dzieci i młodzieży profilaktyki w zakresie agresji i przemocy m.in. poprzez organizowanie zajęć w ramach szkolnego programu profilaktyki, - organizowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, - współuczestnictwo w kampaniach prowadzonych na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Wskaźniki: liczba zrealizowanych spotkań z dziećmi i młodzieżą w ramach profilaktyki antyprzemocowej i antyalkoholowej, liczba wygenerowanych informacji dla mieszkańców na temat przemocy (np. plakatów, ogłoszeń, informacji w Internecie) Cel nr 4. Podnoszenie skuteczności działań i kompetencji służb zajmujących się problematyką przeciwdziałania przemocy w rodzinie Lp. Zadanie Działania Realizatorzy Termin realizacji 1. Prowadzenie przez ZI zintegrowanych i skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie - podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku, - inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie, - rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym, - inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie (kierowanie na zajęcia korekcyjno-edukacyjne), - monitorowanie sytuacji rodzin dotkniętych przemocą, - opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie, - zbieranie materiałów dowodowych zgodnie z procedurą Niebieskiej Karty, - występowanie z zawiadomieniami do prokuratury o podejrzeniu popełnienia czynów określonych w art. 2 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - udział w działaniach edukacyjno informacyjnych. - pracownicy socjalni GOPS w Sorkwitach, członkowie ZI, GKRPA, pedagog szkolny, policja - inne jednostki działające na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie Działania ciągłe

11 Wskaźniki: liczba wszczętych NK, liczba wysłanych zawiadomień do prokuratury, liczba udziałów w działaniach informacyjno-edukacyjnych Cel nr 5 Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie w celu poprawy współpracy i skuteczności podejmowanych działań Lp. Zadanie Działania Realizatorzy/Partnerzy Termin realizacji 1. Doskonalenie grup zawodowych zaangażowanych w problematykę przeciwdziałania przemocy w rodzinie - uczestnictwo w szkoleniach, doradztwie, warsztatach, konferencjach przedstawicieli służb podejmujących działania na rzecz rodzin uwikłanych w przemoc, w tym szkolenia z zakresu diagnozowania przemocy w rodzinie, realizacji procedury Niebieskiej Karty, (szkolenia wspólne i resortowe), - organizowanie spotkań mających na celu wymianę doświadczeń między pracownikami różnych instytucji wchodzących w skład Zespołu Pracownicy socjalni GOPS w Sorkwitach, policja - Placówki oświatowe, - GKRPA - Zespół Interdyscyplinarny, - kuratorzy Wskaźniki: liczba odbytych szkoleń, liczba zorganizowanych spotkań w celu wymiany doświadczeń członków ZI IV. ADRESACI PROGRAMU Adresatami programu są: 1) Rodziny i osoby dotknięte bezpośrednio zjawiskiem przemocy, 2) Rodziny i osoby zagrożone zjawiskiem przemocy, 3) Przedstawiciele instytucji i służb pracujących z osobami i rodzinami zagrożonymi bądź dotkniętymi przemocą. V. REALIZATORZY PROGRAMU 1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sorkwitach, 2) Komenda Powiatowa Policji w Mrągowie, 3) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Sorkwitach, 4) I Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej w Mrągowie, 5) Placówki oświatowe, 6) Służba zdrowia, 7) Podmioty działające na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

12 VI. SPODZIEWANE EFEKTY 1) Zmniejszenie poczucia bezradności ofiar przemocy, 2) Zwiększenie wiedzy instytucji zajmujących się przemocą w rodzinie na temat zjawiska przemocy diagnoza rzeczywistego rozmiaru zjawiska na terenie Gminy Sorkwity, 3) Zwiększenie skuteczności działań podejmowanych w ramach procedury NK, 4) Zmiana postaw społecznych wobec przemocy. VII. MIEJSCE I CZAS REALIZACJI PROGRAMU Program będzie realizowany na terenie gminy Sorkwity w latach Wdrażanie rozpocznie się po jego uchwaleniu, od stycznia 2016 roku a działania zaplanowane do realizacji będą wprowadzane w formie ciągłej. VIII. MONITOROWANIE PROGRAMU Monitorowanie programu będzie prowadzone przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sorkwitach na podstawie informacji uzyskanych od realizatorów programu. Do 31 marca każdego roku sporządzany będzie raport z realizacji zadań zawartych w niniejszym programie i przedstawiany Radzie Gminy Sorkwity. Przy ocenie programu będą brane pod uwagę następujące wskaźniki: 1. Liczba osób/rodzin objętych pomocą, 2. Liczba osób przeszkolonych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, 3. Ilość działań profilaktycznych w placówkach oświatowych, 4. Liczba posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego i grup roboczych, 5. Liczba uruchomionych procedur Niebieska Karta 6. Liczba ofiar przemocy w rodzinie, 7. Liczba osób biorących udział w programach korekcyjno edukacyjnych, 8. Liczba postępowań przygotowawczych wobec sprawców przemocy, 9. Liczba interwencji związanych z przemocą w rodzinie (prowadzonych przez pracowników socjalnych lub we współpracy z policją) IX. Finansowanie Programu Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy Sorkwity, dotacji oraz ze środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł. X. Zagrożenia dla realizacji programu 1. stereotypy panujące w środowisku na temat przemocy w rodzinie, 2. ograniczona współpraca rodziny w zakresie przezwyciężania sytuacjom kryzysowym, 3. problem uzależnienia od alkoholu w rodzinach oraz ubóstwo, 4. brak infrastruktury socjalnej w Gminie Sorkwity,

13 5. brak motywacji ekonomicznej dla członków Zespołu Interdyscyplinarnego i grup roboczych, 6. trudność w pogodzeniu obowiązków zawodowych z pracą w Zespole Interdyscyplinarnym i grupie roboczej.

14 Uzasadnienie do projektu uchwały w sprawie przyjęcia Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Sorkwity na lata Konieczność opracowania i przyjęcia Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie wynika z art.6 ust.2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jednolity Dz.U. z 2015r. poz. 1390). Celem programu jest tworzenie i rozwijanie spójnego oraz wielopoziomowego systemu zapobiegania przemocy w rodzinie. Podstawę programu stanowi podejście interdyscyplinarne. Program zakłada podejmowanie kompleksowych działań ukierunkowanych zarówno w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, jak również ochronę ofiar przemocy w rodzinie.